Áo tiểu thư 2
5. Tôi không thích dấn thân nữa. Mà chỉ khoái viễn mơ. Khi yêu, người ta chẳng muốn làm việc gì ngoài công việc nghĩ tới tình yêu. Tôi chán ngồi dưới mái nhà lợp bằng Fibro ciment, thấp lè tè ở Phủ Đặc Ủy Di Cư ghi những tên Nguyễn thị Mít, Lê văn Ổi vào phiếu lý lịch. Chán quá rồi. Tôi không thiết cái khoản lương chấm công năm chục bạc mỗi ngày, trừ chủ nhật. Câu hát vọng cổ diễn tả tâm sự nát bời của Trương Quân Thụy bên mồ Thôi Oanh Oanh mà ông bố giang hồ của tôi thường tay đàn, miệng ca vào những buổi chiều tương tư Nam Kỳ như vầy : Ôi, hạnh phúc con người ta đâu phải ngựa xe áo mão mà chỉ tìm thấy trong cặp mắt giai nhân.Tôi cho là đúng. Tôi vốn chiêm ngưỡng sự nghiệp cách mạng toàn diện của Nguyễn Huệ, đọc Tiêu Sơn Tráng Sĩ tôi thù ghét anh sư giả hình Phạm Thái thậm tệ. Anh này phản cách mạng dân tộc, đồ hủ nho. Nhưng tôi rất bằng lòng khi Phạm Thái thất tình. Anh ta bỏ giấc mộng phò Lê Chiêu Thống, bỏ đảng Tiêu Sơn, bỏ lớp áo sư giả hình, ngồi câu cá bên bờ sông với hồ rượu đầy, say say tỉnh tỉnh, bắt chước người si tình thời Tam Quốc, nốc rượu suy tôn tình yêu : Chí lớn trong thiên hạ không đầy mắt mỹ nhân. Người đời xưa bỏ rơi chí lớn để đi mê gái. Người đời sau há không biết bỏ đồng lương chấm công?
Và tôi nằm ì trên ghế bố ở Nhà Hát Tây, nằm ì trong vùng mộng
tưởng của tôi. Chỉ vì yêu em Ngọc. Khi yêu, người ta lười biếng và không sợ đói
rách. Hai chúng ta nhìn nhau suốt ngày. Xa nhau một phút tưởng chừng thương nhớ
một giờ. Em là tháng giêng của xuân hồng đời anh. Tháng Giêng ngon như một cặp
môi gần. Xuân Diệp bảo thế. Tôi sung sướng như vội vàng một nữa. Vội vàng thế
nào, chắc chả thể giống vội vàng trong ca dao, " Đi đâu mà vội mà vàng, mà
vấp phải đá mà quàng phải dây. Thủng thỉnh như chúng anh đây. Chẳng đá nào vấp,
chẳng dây nào quàng ", trong tục ngữ " nhanh nhảu đoảng, thực thà hư
". Tôi nghĩ mình không nên vội vàng. Vì mình đã được yêu. Mình đã gặm cỏ
non tháng giêng mình cứ nhẩn nha nhai lại như con trâu, con bò.
Chị Phượng bảo tôi cần tập nói chuyện với người yêu. Tôi thèm
nói chuyện với Ngọc lắm chưa. Nhưng ông cụ thân sinh ra nàng là thầy giáo già,
hiệu trưởng một trường tiểu học công lập ở Hải Phòng. Nội cặp kính trắng của
ông, tôi phát ớn.Ông cụ, chắc chắn, không có tâm hồn nghệ sĩ. Và Ngọc sợ bố vô
cùng. Tôi đã thấy cụ cốc đầu người yêu của tôi lia lịa. Nàng nhăn nhó. Khiến
tôi đau nhói. Những cái cốc ( miền Nam gọi là kí ) méo mó nghề nghiệp của ông cụ,
nhất định, đã làm phơi xác vài con chấy, nếu mái tóc người yêu của tôi nhiều chấy.
Cái giậu mồng tơi của thi sĩ Nguyễn Bính chính là ông cụ giáo già. Ôi, nàng yêu
tôi, nàng bị khép trong vòng lễ giáo ! Trương Quỳnh Như không thể lấy anh sư giả,
sư " phiến loạn " Phạm Thái. Mỵ Nương không thể lấy anh Trương Chi
răng vồ, mắt toét. Dễ gì Ngọc lấy được Long, nhà văn nghệ dấn thân... chấm công
năm chục bạc mỗi ngày.
Tôi bỗng tự ti mặc cảm. Tôi mắc bệnh mới lớn rồi. Mười chín
tuổi của mười bẩy năm trước là tuổi vừa lớn đó. Nhiều người đã lớn, lúc bấy giờ,
thèm cái tuổi vừa lớn của tôi ghê lắm. Chả thế mà cụ Quang, người hướng dẫn văn
nghệ dấn thân... chấm công cho tôi đã chấm công đều đều dù tôi không chịu dấn
thân dưới mái nhà lợp fibro ciment mà chỉ viễn mơ trên ghế bố. Cụ Quang cũng là
công dân Nhà Hát Tây. . Cụ biết tôi " có gì " với Ngọc, cụ âu yếm bảo
tôi : " Cháu cứ ở nhà tán gái, bác vẫn chấm công giùm cháu, ký tên thay
cháu " Một đôi lần, anh Tiên, anh Xuân gặp tôi lẽo đẽo theosau chị em Phượng,
hai anh đã cười :
- Trông hai đứa mày như đôi nhân tình chim di ấy. Loắt choắt
và thẹn thùng...
Đi với nhau chỉ để nhìn nhau. Không nói. Không biết nói gì.
Cho nên, ông cụ giáo già là cái cớ cho tôi... sợ hãi nói với người yêu dấu. Chẳng
phải Ngọc là bông hồng tình đầu của đời tôi. Nếu bông hồng tình đầu là người
con gái thứ nhất ta đã gặp, ta xao xuyến, ta thương nhớ, ta buồn phiền thì tôi
đã buồn phiền, thương nhớ, xao xuyến nhiều lần trước khi gặp Ngọc. Lần nào gặp
một người con gái làm tôi xao xuyến tôi cũng thẹn thùng, xấu hổ. Bây giờ, già rồi,
gần bốn mươi tuổi rồi, có vợ từ mười năm nay, con trai đầu lòng đã học lớp nhì
mà cầm tay vợ rước đèn trên hè phố, tôi vẫn thẹn thùng, xấu hỗ. Đôi bận, cãi
nhau với vợ, muốn giản hòa bằng câu xin lổi ngắn ngủi, tôi cũng cứ ấp úng, ngẩn
ngơ. Tôi không hiểu nổi tôi. Có nghĩa là tôi không hiểu nỗi tình yêu.
Em nên hiểu như thế. Rằng, nếu anh xin lỗi em dễ dàng như cãi
nhau với em, nếu anh vồ vập bày tỏ lòng thương nhớ em những thuở chúng mình xa
cách hàng tháng, hàng tuần thì anh đã mất hết sao xuyến, nhớ thương, buồn phiền
với em và anh đâu còn yêu em như dạo xoay tiền mua vé xe đò về Long Xuyên thăm
em một lát rồi lại ngược Sàigòn để thương nhớ em nhiều hơn và muốn có nhiều tiền
mua vé xe đò.
Tôi nhắc lại: Ngọc không phải là người con gái đầu tiên làm
tôi xao xuyến. Nhưng chuyện tình giữa tôi và Ngọc vẫn đẹp, vẫn thơ, vẫn là...
" bông hồng cho tình đầu "". Khi nào trong đời mình biết yêu ấy
là lúc mình đã định cư ở trong trái tim một người con gái. Và người con gái ấy
bắt buộc phải là vợ mình. Trước đó, mình chỉ yêu. Yêu, yêu, yêu. Thế thôi. Yêu
và biết yêu khác nhau vời vợi. Biết yêu là biết khóc, biết khổ. Vũ Hoàng Chương
đó, mới yêu, tâm hồn phơi phới, hồn nhiên. Nghe chàng kể Màu say, màu của cậu học
trò vừa yêu :
Mợ bảo :" Cuối thu lạnh đấy,
Hàng len về đã nhiều rồi;
Con liệu đi cùng anh ấy,
Xem màu cắt áo đi thôi "
Em nhìn anh, cười bỉu môi.
Giống hệt ba năm về trước
Ngắm gương rẽ thử đường ngôi
Chỉ sợ anh nhìn thấy được...
Anh bước chiều nay sánh bước,
Hàng Ngang, Hàng Trống, Hàng Khay !
Cả một trời anh anh mơ ước,
Ở trong tà áo em bay.
Anh và em cùng nắm tay.
Hà Nội lên đèn sáng rực.
Má hồng như có men say,
Ủ một mùa hoa thơm phức.
Mỗi bước em càng nao nức
Nhủ anh : " Màu đỏ rượu vang
Là màu em mê hết sức "
Anh cười : " Chính đó thời trang "
Đủ màu len đẹp huy hoàng
Nhưng hết màu em khao khát...
Anh khuyên : " Hàng mới sắp sang;
Chớ gượng vơ màu Rượu chát "
Đã chọn, lòng say chẳng nhạt,
Em cùng một ý với anh.
Và chỉ buồn trong giây lát,
Tuần sau giấc mộng sẽ thành.
Ôi tuần sau! Đã mong manh,
Ủ một chiều say nữa đó !
Gần nhau say mộng say tình,
Chẳng cứ Rượu vang màu đỏ.
Rồi cậu học trò Vũ Hoàng Chương biết yêu. Trời yêu đương Hà Nội
mất hẳn hai người
Đi chung một quãng chiều tan học,
Chẳng nói yêu mà yêu thiết tha.
Cậu trai vừa lớn Vũ Hoàng Chương biết yêu và đã biết khổ. Cậu
Gọi lòng kiêu ầm ỹ :
Tự nhủ sống là quên, anh vẫn muốn
Đem tháng ngày khâu kín vết chia ly
Nhưng mỗi phút thời gian đưa thép nhọn
Máu thầm rơi mỗi phút đáy tim si
Anh cũng muốn thiêu hồn trong lửa đỏ
Lượm tàn tro vang bóng gửi xa đem
Nhưng mỗi lúc buông tay liều mặc gió
Anh nhớ ngày thơ mộng sống bên em
Anh lại muốn đắm trong đời trác táng
Giữa mê ly đầy xác thịt kiêu sa
Nhưng mỗi lúc đêm tan trời hửng sáng
Anh khóc mùa trinh bạch sớm tiêu ma
Nếu anh đến xin em lời hắt hủi
Để chiều nay khi gió gọi trăng lên
Anh sẽ với rừng khuya sang nổi tủi
Gọi lòng kiêu mau tới giúp anh quên.
Quả thực, tôi chưa biết yêu. Dĩ nhiên, tôi chưa biết yêu hồi
tôi quen Ngọc. Và đó, mối tình của hai người yêu nhau mà chưa biết yêu gọi là
bông hồng của tình đầu. Tôi hơi lẩm cẩm. Nhưng ai yêu cũng lẩm cẩm, cũng suy
nghĩ vẩn vơ. Tôi đã suy nghĩ về thân phận tôi. Suy nghĩ về ông giáo già đeo
kính trắng khuôn mặt luôn luôn nhăn nhó. Ông giáo già, thân phụ của Ngọc, chắc
chắn, không
thể... yêu nổi tôi. Nếu ông biết Mỵ Nương, ái nữ của ông, yêu
nhà văn nghệ dấn thân chấm công năm chục bạc một ngày, ông sẽ điên lên, sẽ gọi
phú lít tới bắt Trương Chi bỏ bót. Thế là Trương Chi đâm ra tự ti mặc cảm.
Trương Chi làm sao gọi được lòng kiêu ?Trương Chi thật sự buồn. Chàng viễn mơ
trên ghế bố. Chàng lôi thơ Nguyễn Bính, gửi chút tâm sự còm:
Buồn đến lòng tôi rồi hạ trại
Đốt đường sạn đạo ở luôn đây
Ở luôn đây, ở lòng tôi, ở trên cái ghế bố, ở gác ba Nhà hát
Tây. Làm sao tôi nói được với Ngọc là tôi buồn? Làm sao tôi nói được với Ngọc
là tôi chẳng biết tương lai tôi mịt mù hay tươi sáng ? Vậy thì tôi chỉ nhìn
nàng bằng đôi mắt khốn khổ. Tưởng tượng hôm nào đó, ông giáo già dẫn về những cậu
trai học giỏi, con nhà giàu, tôi cảm khái ngâm khẽ :
Nàng thì kẽ đón người đưa
Tôi chờ gì nữa mà chưa giang hồ
Tôi rất muốn giang hồ Hớn Quản. Đời tôi, làm cu ly đồn điền
cao su mới hợp. Anh Trương Chi ngày xưa thật ngu dại. Nếu anh từ chối gặp Mỵ
Nương có phải anh đỡ buồn , đỡ cái cảnh ngồi đây ta gõ ván thuyền, ta ca trái đất
còn riêng ta. Trương Chi ngày nay cũng ngu dại. Nếu đưa bài thơ Thôi nàng ở lại,
anh phú lỉnh gấp, đừng lưu tâm cái va ly quần áo cũmèm, anh đỡ tủi thân phận
con dế mèn phiêu lưu. Chung quy bởi mù quáng và bởi chị Phượng. Chị Phượng
thích làm cành cây cho đôi chim nhỏ bé đậu lên mà ca hát ái tình. Chị là cây cầu
tình yêu. Nghĩ tới chị, tôi yên lòng. Tôi tạm quên nổi buồn hạ trại ở giữa trái
tim tôi. Chẳng cần nói với Ngọc. Nói với Ngọc qua chị Phượng.
Một hôm, nhân lúc ông giáo già đi vắng, chị Phượng ghé "
nhà tôi ", báo tin rằng gia đình chị dọn về cư xá công chức ở đường Faucon.
Chị hỏi :
- Cậu Trương Chi
Tôi cắt ngang:
- Thưa chị, Long. Vũ văn Long ạ !
Chị Phượng cười, luôn luôn, chị cười
- Cậu Long, cậu chớ buồn
- Dạ
- Cậu đừng giang hồ rày đây mai đó, Trương Chi nhé Rồi mai mốt
khai trường, con Ngọc đi học sẽ đi học sớm, lên đây thăm cậu.
Tôi xuất thần thốt một câu anh dũng:
- Thưa chị, yêu là chấp nhận đau khổ.
Chị Phượng nhăn mặt :
- Sai lại khổ ?
Và chị nhìn thẳng vào mắt tôi :
- Hay Trương Chi không yêu con Ngọc nữa ?
Tôi lắc đầu :
- Chị đừng hiểu lầm em. Em yêu Ngọc lắm nhưng em không biết
nói với Ngọc thế nào để Ngọc hiểu là vì yêu Ngọc, em đã chán dấn thân chấm
công!
Chị Phượng nói:
- Trương Chi, con Ngọc hiểu cậu rồi. Nó yêu cậu và muốn cậu đừng
bỏ nó giang hồ đây đó. Giang hồ lắm, đôi chân chỉ tổ rỗ huê !
Tôi hỏi :
- Thưa chị, hình như tình yêu của em và Ngọc sắp bị trục trặc
kỹ thuật ?
- Sao, Trương Chi nói sao ?
- Trục trặc kỹ thuật !
- Là gì ?
- Ông cụ có vẻ thiếu... tâm hồn nghệ sĩ.Em chắc ông cụ không
biết kéo nhị cầm.
- Ngày xưa bố chị khẩy đàn bầu !
- Cụ đã quên rồi. Cụ sẽ khinh bỉ em nếu cụ biết em là nhà văn
nghệ dấn thân chấm công và viễn mơ trên ghế bố. Ôi, lại thêm một tiểu thuyết Lá
ngọc cành vàng 1.
Chị Phượng đã đọc tiểu thuyết Lá ngọc cành vàng, chị an ủi
tôi :
- Thời bây giờ khác, Trương Chi. Với lại bố chị sắp nhận chức
hiệu trưởng ở mãi lục tĩnh.
Đôi mắt tôi sáng rực :
- Còn chị và Ngọc ở Sài gòn ?
- Ừ.
- Còn bà cụ ?
- Vợ kế của bố chị đó, bố chị mới cưới vài tháng nay ngoài Hải
Phòng. Mẹ chị mất lâu rồi. Chị đứng về phe cậu, Trương Chi ạ ! Cậu không sợ trục
trặc kỹ thuật nữa chứ.
- Vâng.
Chị Phượng về " nhà " chị. Tôi nằm dài trên ghế bố
" nhà " tôi. Tôi không còn cô độc 2. Tôi lẩm nhẩm đọc tên tôi cho nó hách :
Trương Chi, Trương Chi ! Hoa khuê các và bướm giang hồ vẫn có
thễ gặp nhau như bến mộng vẫn có thể gặp con đò rách tã. ông giáo già sắp ca
bài hát của danh tài Y Vân : Về miền Tây có ai về miền Tây. Cái chậu mồng tơi
trở ngại của hai người vừa lớn yêu nhau sắp bị phá bỏ. Và những câu thơ :
Giá đừng có chậu mồng tơi
Thế nào tôi cũng sang chơi thăm nàng
Tôi chiêm bao rất nhẹ nhàng
Có con bướm trắng thường sang bên này
Bướm ơi bướm hãy vào đây
Cho ta hỏi nhỏ câu này chút thôi
Chả bao giờ thấy nàng cười
Nàng hong tơ ướt ra ngoài mái hiên
Mắt nàng đăm đắm trông lên
Con bươm bướm trắng vền bên ấy rồi
Bỗng nhiên tôi thấy bồi hồi
Tôi buồn tự hỏi hay tôi yêu nàng
Của thần tượng Nguyễn Bính của tôi trở thành... vô nghĩa. Tôi
đã thấy nàng nhai thịt bò vẹo quai hàm, nàng xỉa răng, nàng cắt móng tay, nàng
chải đầu, nàng đậpmuỗi Sài gòn, nàng gãi, nàng đứng trong chiếc chiếu quây
tròn. Vân vân. Nếu cái giậu mồng tơi sụp đổ, tôi sẽ được nhảy vèo sang nhà nàng
ngồi cạnh nàng lúc nàng đang thêu tên tôi quấn quýt lấy tên nàng trên chiếc mù
xoa.
Ôi, cảnh mộng đó y hệt thơ Nắng Đào 3 của Nguyễn Xuân Huy:
Em đang thêu bên cửa
Mơn mởn trăm vẻ đẹp
Anh ghé đến ngồi cạnh
Vuốt ghẹo làn tóc xanh.
Vuốt ghẹo làn tóc nàng chưa đủ, tôi còn bắt chấy cho nàng nữa.
Tôi sẽ bắt chước các bà nhà quê Bắc kỳ, bỏ con chấy vào miệng, cắn cái đốp. Tôi
không nhả ra đâu. Tôi nuốt con chấy. Vì con chấy đã hạ trại trên đầu nàng và da
thịt của nó thơm tho mùi da thịt tình yêu. Tôi không buồn tủi thân phận chấm
công năm chục bạc một ngày và rất hứa hẹn thất nghiệp khi đồng bào di cư đã định
cư hết ráo. Tôi mong mỏi nàng sớm về đường Faucon. Nàng xa tôi, tôi sẽ nhớ
nàng. Và tình yêu mà lên màu nhớ thì nó đẹp không sao diễn tả nỗi. Xa nhau gió
ít lạnh nhiều. Tôi sẽ yêu những buổi chiều mưa Sài Gòn. Nàng sẽ trốn học,đội
mưa lên Nhà Hát Tây thăm tôi. Tôi sẽ ôm cây đàn hát nhẹ bên tai nàng : Ta ước
mơ một chiều thêu nắng, Em đến chơi quên niềm cay đắng, và quên đường về...
Vậy thì tôi phải dành dụm tiền mua một cây đàn.
--------------------------------
Lá ngọc cành vàng, Một tiểu thuyết của Nguyễn Công Hoan |
|
Tôi không cô độc là tên một tập thơ của Thanh Tâm Tuyền |
|
Tên tập thơ của Nguyễn Xuân Huy |
6
Nàng đã về đường Faucon, về cái xóm mà nhà văn Bùi Xuân Uyên
gọi là xóm Vẹc. Có lẽ đường về nhà nàng qua con đường Éyriaud des Vergnes. Bổn
phận của tôi là " tiếp thu " ngay " căn nhà " cũ của nàng.
Tôi mở chiến dịch " Đất cắm dùi " chớp nhoáng. Vừa lúc Đặng Xuân Côn
dời miền Khánh Hội lên Nhá hát Tây và tên Vũ Khắc Niệm từ Nha Trang vào nhập hội.đi
mua dây thép, đinh và giấy dầu về quây miếng đất. thế là ba chúng tôi có căn
nhà êm đêm, căn nhà thắp điện sáng choang cả ngày lẩn đêm. Căn nhà có cái cửa sổ
nhìn sang một " ê ta bờ li xơ măng " Boy Landry của Tây ( nay là Đại
Nam ngân hàng, cạnh khách sạn Caravelle ) nhìn xuống bãi cỏ ngập giấy ràc của đồng
bào di cư thần mến. Cuộc đời tôi, quãng thời gian này hồn nhiên và sung sướng
nhất. Tôi có bạn, có người yêu. Ba đứa chúng tôi học đòi làm nghệ sĩ nên sống bừa
bãi. Tôi mơ trở thành một nhạc công chơi clarinette. Niệm khoái kéo accordéon.
Và Côn thích sử dụng guitare và contre basse. Côn làm pointeur cho hãng tàu
Messageries Maritimes tiền bạc dư nuôi ăn ba đứa. Ngoài ra, hắn còn có quyền
khuân cam, táo, nho, lê, phó mát về nữa. Nghệ sĩ là những kẽ bốc đồng. Có tiền,
ăn tiêu vung vít, ăn nhanh cho hết. Rồi đói,Côn chỉ làm việc một tuần cả ngày lẩn
đêm mổi tháng và chọn tàu nào nhiều... thực phẫm. Ăn cạn tiền mới chịu làm
thêm. Vì thế chúng tôi luôn luôn phải ăn phó mát với chuối thay cơm hay ăn chịu
trứng vịt luộc của nghệ sĩ bán sắn người bạn Tàu lai mà tôi đã diển tả.
Căn nghệ sĩ của tôi quyến rũ được Nguyễn Xuân Nhân. Thằng này
đẹp trai, bắp thịt thật đẹp. Phải cái tội lười học. Hồi còn ở ngoài Hà Nội, tôi
trọ học ở nhà nó. Ông bố nó từng là danh tài bóng bàn quốc tế, nổi tiếng trước
cả Mai văn Hòa. Nguyễn Xuân Thuận đó. Nó học trường Puginier ; Hồi ấy Nhân đã
phục tôi sát đất khi ngồi thộn mặt chiêm ngưỡng tôi đệm đàn guitare cho Nguyễn
Thịnh kéo violon. Gặp tôi, nó mừng quýnh và xin tôi cho nhập hội. Nó đóng góp
chuối bằng cách về nhà mình ở dưới gác hai Nhà Hát Tây xin bà cụ thân sinh tiền
nộp cho nghệ sĩ bán sắn. Sau hết, bạn của nó tên Lê Như Quỳnh cũng đòi sống
chung với chúng tôi. Ông cụ thân sinh ra nó làm nghề biểu diển chim bay cò bay.
Tức là phú lít. Nó cải chính hùng hồn rằng bố nó chỉ cạo giấy văn phòng, chẳng
hề cầm dùi cui hướng dẫn lưu thông bao giờ. Gia đình nó định cư rất sớm. mãi tận
Hóc Môn. Nó bảo rất yêu đời nghệ sĩ.
Lạ thật, bất cứ các cậu con trai nào vừa lớn cũng yêu đời nghệ
sĩ. Các cô gái chắc yêu đời nghệ sĩ mãnh liệt hơn. Ngọc của tôi chẳng hạn. Nàng
yêu tôi qua hình ảnh một nhà nghệ sĩ. Từ hôm nàng dời Nhà Hát Tây, nàng chưa chịu
đến thăm tôi dù Sài Gòn đang mưa buồn hiu hắt. Nàng chỉ nhờ chị Phượng trao tận
tay tôi những bức thư viết trên giấy nháp. Tôi nhớ nàng kinh khũng.Đang nằm
trong tình trạng thất nghiệp, tôi thừa thì giờ học thuộc lòng thư tình trên giấy
nháp. Nàng diễn tả nỗi nhớ nhung, xa cách và " tái bút " là khẩn khoản
van nài tôi bỏ mộng thổi kèn clarinette. Nàng muốn tôi làm thơ, viết đoản thiên
tiểu thuyết, tùy bút thôi.Tôi bổng thèm văn tài của công dân Nhà Hát Tây Đỗ tiến
Đức và thi tài của công dân Đặng trí Hoàn, bút hiệu Hoài hương, trùng tên với một
hãng nước mắm, ( sau này là Hà huyền Chi, tài tử điện ảnh, thi sĩ đoạt giải văn
chương tổng thống ) ghê quá. Mỗi ngày, bắt gặp công dân Đỗ tiến Đức từ tòa soạn
Ban Mai đem về một lô báo, tôi thèm nhỏ rãi. Tòa soạn là hai tiếng vĩ đại đối với
tôi. Làm sao tôi được bước vào một tòa soạn nhật báo ? Thi sĩ Nguyễn Nhược Pháp
tả sắc đẹp của con gái vua Hùng Vương lộng lẫy đến nỗi kẻ yêu nàng cũng bèn...
làm thơ.
Yêu nàng bao nhiêu người làm thơ.
Tôi đã yêu Ngọc, tôi sẽ làm thơ. Tôi sẽ viết chuyện ngắn. Tôi
sẽ gửi thơ và chuyện ngắn đăng trên Tiếng Chuông, nhật báo tín nhiệm nhất nước
và Sàigòn mới, nhật báo đông đọc giả nhất nước. Tôi sẽ khinh bạc thiên hạ tương
tự thế này :
Ở mãi kinh kỳ với bút nghiêng
Đêm đêm quán trọ thức thi đèn
Làm thơ đem bán cho thiên hạ
Thiên hạ đem thơ đọ với tiền.
Và tôi " phúc đáp " người yêu của tôi rất trịnh trọng
: Em Ngọc, anh sẽ gữi tặng em ba trăm bốn mươi tám bài thơ do chính anh sáng
tác và chép theo bản thảo ! Những đêm đêm hì hục gieo vần như ông già khuân tảng
đá, Ruby Queen vàng thẫm ba ngón tay vẫn chả đẻ ra bài thơ nào ngửi không có
mùi...Nhá Hát Tây. Thì mùa khai trường đã tới. Ngọc viết thư bảo tôi dẩn nàng
đi học. Tôi đứng dưới gốc me già ở một gốc phố gần ngôi trường con gái Gia Long
chờ Ngọc. Những tà áo nữ sinh phấp phới bay. Những khuôn mặt. Những nụ cười. Tất
cả đều thơm mùi tựu trường. Tôi chợt nhớ mùa vào học năm nay tôi không tới trường.
Không bao giờ tới trường nữa. Mà chỉ còn được theo người yêu đi trong tiếng rộn
rã của một buổi mai.
Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh ở Quê
Mẹ 1,
nghĩa là ở trong sự hồi tưởng chứ làm gì có sương thu, gió lạnh ờở Sài gòn, nơi
tôi đang đứng dưới gốc me chờ đợi người yêu đến trường nhập học. Tôi yêu con đường
Le Grand De La Liraye từ hôm đó. Con đường có trường Gia Long. Trường Áo Tím
thuở xưa, trường mà cậu học trò Nguyễn Văn Thiệu sau này làm tổng thống kể chuyện
khi vừa lớn không dám trêu chọc học trò con gái mỗi lần cậu ngang qua trường
vào giờ tan học. Cậu học trò Nguyễn Văn Thiệu hay bất ccứ cậu học trò nào ngày
trước cũng chỉ biết đứng ngẩn trông vời áo tiểu thư như tôi. Tôi đã đứng thập
thò, nhờ thân cây me che giùm nỗi ngượng ngùng, xấu hổ. Lần đầu tiên trong cuộc
đời tôi đứng thật lâu trước cổng trường con gái với những mong chờ bối rối, lo
âu, sợ hãi. Tôi thấy tôi thừa cánh tay trái. Thừa bàn tay trái. Tay phải thì nhờ
từng điếu Ruby Queen quá nữa đã vội liệng đi đốt tiếp điếu khác. Tôi thấy tôi
thừa chân phải. Chân trái đã ghếch lên, đạp thân cây đến tróc cả vỏ. Chân phải
run run chống đất y hệt chân con cò giữa buổi chiều đông trên bãi vắng. Tội
nghiệp đám cỏ non dưới chân tôi. Tôi thấy nhiều con mắt đang nhìn tôi soi mói.
Rồi cười chế giễu. Tôi mơ hồ nghe tiếng ai rỉa rói : Thằng kia tới đây làm gì !
Giữa rừng hoa, con bướm giang hồ bỗng bé nhỏ quá. Tôi bị học trò con gái thu hết
hồn vía.
Hỡi những hình ảnh cậu trai vừa lớn của tôi mười bẩy năm củ,
cậu đã thật sự giã từ tôi. Khi tôi biết được cậu giã từ tôi thì cậu đã trở về nằm
yên trong kỷ niệm và không bao giờ cậu đến với tôi nữa. Tôi tiếc hình ảnh ấy,
tôi muốn đi lại từ đó, muốn mãi mãi là cậu trai vừa lớn ngượng ngùng ; xấu hổ,
sợ hải đứng trước một ngôi trường con gái. Tôi muốn mãi mãi ngô nghê, ngớ ngẩn.
Thật sự đã mất cả. Bây giờ chỉ còn tính toán, khôn ngoan, thủ đoạn với cuộc đời
và với cả tình yêu.
Tôi đang định cúi mặt lầm lũi về Nhà Hát Tây. Ngó trên tay.
Không có đồng hồ. Không có vì đói rách chứ không phải vì thù ghét thời gian.
Các cô nữ sinh đã lần lượt vào hết sân trường. Mà người yêu của tôi chưa thèm tới.
Hay nàng tới rồi đang xếp hàng vô lớp mà mắt tôi hoa lên không kịp nhận ra nàng
? Tôi cố an ủi lòng tôi, cố khuyên nhủ " Long ơi, mày hãy kiên nhẫn. Đấy
mày coi. Quốc văn giáo Khoa thư dạy rằng : Con kiến nhỏ, cái tổ to thế mà kiến
tha lâu cũng đầy tổ. Cây gỗ lớn, sợi dây bé, thế mà sợi dây kéo mãi cây gỗ cũng
phải đứt. Nước chảy đá mòn, Long ạ " ! Lòng tôi nghe tôi xui dại, kiên nhẫn
thêm một tí. Nhưng khi cổng trường khép kín, hàng me già thẳng tắp biến thành rừng
me hoang vắng, tôi mới hay chỉ còn mình tôi. Gió thổi lá me rơi. Lá me rơi hay
mưa lá me đấy nhỉ? Anh Trương Chi thở dài, lủi thủi cuốc bộ về cái thuyền câu mục
nát của anh neo ở bến Nhà Hát Tây. Suốt ngày hôm đó, Trương Chi ra ngẩn vào
ngơ, chê cơm xườn heo nướng ngon tuyệt vời tại hẻm Casino Sài gòn. Trương Chi
buồn vì bị Mỵ Nương cho leo gốc me già. Hẳn là Mỵ Nương cười khúc khích khi tưởng
tượng Trương Chi vồ được con thỏ. Trương Chi bỗng nghi ngờ tình đời đen bạc và
đêm ấy một đêm khởi sự cho sự nghiệp thi ca, đoản thiên tiểu thuyết đăng báo Tiếng
Chuông của chàng, chàng đã thức trắng đêm ( uống ba ly cà phê đen thì ngủ sao nổi
) hì hục làm bài thơ như sau:
ĐỜI ANH
Khi mới vào Nam anh đã biết
Phận anh quả mướp chín phần mười
Đồn điền Hớn Quản xa xôi lắm
Cũng chỉ xa bằng mộng ước thôi
Anh đã mộng gì em hiểu chưa
Cu ly cạo mủ sáng và trưa
Là tìm cảm hứng trong gian khổ
Để dệt cho đời những áng thơ
Nhưng số của anh lạ quá ta
Trời xanh rõ thật một ông già
Xui anh gặp gỡ người con gái
Nhà Hát Tây và ở gác ba
Ái tình, ồ, nó rất ly kỳ
Cứ dọa đi rồi chả dám đi
Ghế bố anh nằm như gián đói
Yêu em anh chán làm cu ly
Em, cũng yêu anh cũng mến anh
Tình ta nào khác chỉ treo mành
Bố em đã luyện chân cầu thủ
Sắp sửa sút anh như sút banh
Anh sợ rồi anh sẽ lọt gôn
Cho nên đan vội lưới ngăn buồn
Hôm nay lại được ăn canh thỏ
Để thấy cuộc đời đen bạc hơn.
( Làm tại gác ba Nhà Hát Tây để kỷ niệm ngày người yêu bắt đợi
dài chân dưới gốc me già. Sài đô mùa tàn phượng vĩ và câm nín loài ve, đêm ngập
đầy tiếng xích lô máy cùng loài muỗi vo ve; ).
Bài thơ Đời anh của tôi chưa làm em Ngọc tối tăm mắt mũi
nhưng đã là một biến cố quan trọng ở căn nhà của chúng tôi trên gác ba Nhà Hát
Tây. Nguyễn Xuân Nhân khám phá được bài thơ trước tiên. Mãi năm giờ sáng tôi mới
lăn kềnh ra ngủ. Thi sĩ Trương Chi ngáy pho pho như tất cả những thi sĩ trứ
danh trên thế gian này. Bài thơ của chàng đã chép lại cẩn thận. Tưởng chàng ngũ
mê man, Nguyễn Xuân Nhân cầm lên đọc lẩm bẩm. Nó muốn học thuộc lòng bài thơ
" bất hủ " của tôi. Rồi nó đánh thức Lê Như Quỳnh dậy, ca ngợi tôi :
- Này, " ông " Long làm được thơ, mày ạ !
Nhân và Quỳnh không dám " mày, tao " với chúng tôi.
Hai thằng thuộc loại đàn em. Quỳnh hỏi :
- Có đúng " ông " ấy làm không ?
- Đúng chứ. Bản thảo kia kìa... Em nào cho " ông " ấy
leo cây me, " ông " ấy ức hộc máu mồm, về uống mấy ly cà phê, hút vài
gói thuốc, thức cả đêm làm thơ.
- " Ông " ấy có người yêu à ?
- Ừ.
- " Ông " Long tài quá nhỉ ! Vừa có người yêu, vừa
biết làm thơ.
Tôi thức giấc vì tiếng lèo xèo của hai đứa. Và tôi bèn giả vờ
ngủ và mà khoan khoái vô cùng.
- Làm thế nào để có người yêu ?
- Phải nhờ " ông " Long.
- Làm thế nào để làm thơ ?
- Cũng phải nhờ " ông " Long.
Con nhà Vũ khắc Niệm càu nhàu :
- Im lặng cho tao ngủ.
Nguyễn Xuân Nhân khoe nhặng :
- Dậy đi " ông " ơi, dậy đi, có bài thơ của
"ông " Long hay tuyệt. Xã hội, ái tình, phiêu lưu...
Niệm vùng dậy :
- Đưa tao xem.
Nó giằng bài thơ trong tay Nhân, mắt nhắm mắt mở đọc. Đọc
xong nó cười lớn. Ôi, tiếng cười của nó làm tim tôi muốn vỡ tung. Nó đưa bài
thơ cho Nhân :
- Hay hơn thơ của Xuân tóc đỏ bán thuốc trên xe điện Hà Nội.
Nhân bênh tôi :
- " Ông " đừng ghen tài ! Tướng " ông "
làm chó gì có người yêu.
Quỳnh tấn công Niệm :
- " Ông " biết làm thơ không ?
Niệm đã tỉnh ngủ. Nó muốn chơi xỏ tôi một vớ. Nó bảo Nhân :
- Mày coi " thi sĩ " Long còn ngủ say không cái đã.
Quỳnh lay tôi. Tôi giả vờ kỹ hơn. Niệm nói :
- Tao chép bài thơ của nó gửi cho tuần báo Đời người, tuần
báo này có mục điểm thơ đểu thơ, họ sẽ điểm thơ của " thi sĩ " Văn
Long. Và đó là cách tao sẽ trả lời hai đưá mày.
Thằng Niệm hại tôi. Kệ nó. Dể gì báo Đời Người thèm điểm tôi.
Nhỡ nó khen tôi là con nhà Niệm biết tay tôi và em Ngọc sẽ phục tôi sát đất. Nhất
cử lưỡng tiện. Tôi yên lòng nằm ngủ. Và tôi chiêm bao thấy bài thơ của tôi in
lên báo và em Ngọc cắt bài thơ ấp vào ngực. Một tuần liền, sau hôm bị Ngọc bắt
chờ dưới gốc cây me già, chị Phượng chẳng thèm lên thăm tôi, trao thư tình viết
trên giấy nháp của Ngọc cho tôi. Tôi đã đan lưới bắt nỗi buồn rồi. Tôi muốn
quên Ngọc. Người yêu của tôi bây giờ là Quỳnh, là Nhân. Dù thằng Niệm "
ghen tài " tôi, Quỳnh và Nhân vẫn phục tôi biết làm thơ và có người yêu.
Ở tuổi vừa lớn, có người yêu cũng là chuyện phi thường.
--------------------------------
Tên tập truyện ngắn của Thanh Tịnh |
7
Tôi đã tưởng Ngọc vĩnh viễn xa tôi, đã tưởng Mỵ Nương chê
Trương Chi rồi. Vì từ cái buổi mai hôm ấy, tôi không còn được gặp Ngọc hay chị
Phương. Ca dao Việt Nam có hai câu tuyệt vời :
Gió mưa là bệnh của trời
Tương tư là bệnh của tôi yêu nàng
Trời Sàigòn đang mắc bệnh gió mưa. Và tôi, tôi cũng đang mắc
bệnh tương tư. Suốt ngày, tôi nằm trên ghế bố. Chán ghế bố tôi lại leo lên cửa
sổ khảy đàn miệng, nhìn mưa gió não nề mà ti tỉ câu hát. Em đến thăm anh người
em gái, tà áo hương nồng. Mắt huyền trìu mến, sưởi ấm lòng anh... Nhưng em
không đến thăm anh. Như thế đã hai tuần lễ. Tôi buồn chẳng thiết nói. Nhân và
Quỳnh vẫn phục tôi. Một buổi chiều, Nhân tất tả giật bức tường giấy, cầm tờ báo
Đời người khoe nhặng :
- Nó đăng thơ của "ông " Long ! Nó đăng thơ của
"ông " Long !
Quỳnh nhẩy cẫng :
- Biết mà, " ông " Long đã trở thành thi sĩ !
Niệm giật mình :
- Nó đăng thơ hay nhắn tin ở mục hộp thư ?
Nhân dở tờ báo ra, đọc to tướng :
- Bạn Văn Long ( Sài gòn ) - Thơ tốt lắm. Có triển vọng đi xa
trong tương lai. Đã đăng số này. Gửi tiếp nhé ! Chào đẩy mạnh nền văn nghệ chủ
quan viễn kiến. Rảnh ghé tòa soạn hay đàm trừơng thảo luận. Tình thân.
Rồi lật trang cuối cùng :
- Bài thơ có cái hình vẽ một thiếu nữ giơ nách mỉm cười.
Niệm giằng tờ báo coi qua. Nó hết khinh thường tôi mà chỉ lẩm
bẩm :
- Lạ thật ! Lạ thật ! Nó mà làm thơ, lại được đăng.
Con ông cụ bèn thay đổi lập trường:
- Lập bút nhóm đi, Long !
Tôi giả vờ thản nhiên, coi chuyện báo Đời Người đăng thơ mình
như không có, mặc dù, lòng tôi mở hội tưng bừng.
Nhân hững hờ cầm lấy. Y hệt một thi sĩ trứ danh, tôi hỏi :
- Có lỗi chính tả không đấy ?
Nhân đáp :
- Không.
Tôi nhẩn nha châm điếu Ruby Queen, nhả khói rất nghệ sĩ.
- Bút nhóm hay thi ssĩ văn đoàn ?
Niệm nói :
- Thi văn đoàn. Tao lấy tên là Thi Văn Đoàn Ly Hương.
Nhân nói :
- Bút nhóm Nhà Hát Tây đi !
Quỳnh nói :
- Thi Văn Đoàn Áo Thung hay Bí Tất cho nó có vẻ khác đời.
Đặng Xuân Côn đã coi sự trình bày và chỗ trình bày bài thơ.
Nó xỏ ngọt :
- Theo tao, nếu bầu thằng Long làm chủ tịch thi văn đoàn hoặc
bút nhóm, ta nên lấy tên là Bút Nhóm Sang Độc hay Thi Văn Đoàn Hôi Nách !
Tôi chết lặng. Nhìn kỹ trang cuối tôi mới thấy đề nghị của
Côn xác đáng. Cạnh bài thơ của tôi là cái quảng cáo thuốc trị đủ thứ bệnh có vi
trùng. Hai chữ sang độc to hơn tít bài thơ Đời Anh. Còn cái hình vẽ trên bài
thơ đúng là hình vẽ quảng cáo thuốc hôi nách mà anh nhà in đã... ghen tài tôi,
nhét bừa vô. Tôi lảng chuyện :
- Đùa tí mà. Không thi văn đoàn, bút nhóm gì hết..
Tôi giả vờ ( luôn luôn giả vờ ) phẫn chí, xé trang báo có
đăng bài thơ của tôi, xé cả mẩu thuẩn tin ở mục hộp thư rồi quăng tờ báo đi.
Tôi muốn phi tang... sang độc ! Và cảnh cáo Đặng Xuân Côn :
- Liệu hồn.
Côn cút sang Khánh Hội, vì đã tới giờ làm. Niệm bỏ xuống phố.
Còn hai kẻ ái mộ tôi. Chúng nó tâng bốc tôi. Tôi tha hồ nói phét về thơ, thi
sĩ, tình yêu... Tôi sai Nhân về nhà kiếm lưỡi dao cạo. Tôi cắt mẫu nhắn tin và
bài thơ ( loại bỏ hình vẽ thiếu nữ giơ nách mỉm cười ) nhét kỹ vào ví. Đêm ấy,
tôi lại thức, cố " chế " bài thơ thứ hai. Lại hì hục khuân tảng đá.
Không nổi ? Cuối cùng, tôi bỏ bài thơ Đời Anh và mẫu nhắn tin, vô phong bì, chờ
gửi cho Ngọc. May làm sao, sáng hôm sau chị Phượng lên thăm tôi. Chị chưa kịp
chuyển " thông điệp tình yêu ", tôi đã lầm lỳ đưa cho chị cái phong
bì đựng một " pho " thơ của tôi và nói :
- Nhờ chị chuyển tận tay Ngọc. Sau đó là hết.
Chị Phượng định trao thư tình trên giấy nháp, tôi xua tay :
- Em không đọc nữa đâu. Thịt thỏ nấu cà ry cay muốn chảy nước
mắt, chị ạ !
- Cậu Long.
- Bút hiệu Trương Chi, làm thơ ký Văn Long !
- Cậu Trương Chi tức Văn Long.
- Dạ.
- Hôm tựu trường con Ngọc bị sốt.
- Sốt rét mấy tuần ?
- Ừ.
- Chị cũng sốt rét ?
- Cậu giận chị à? Thôi chị về vậy...
Và chị Phượng về ? Tôi không ân hận bởi bài thơ Đời Anh của
tôi sẽ được em Ngọc thưởng thức và tôi biết chắc em Ngọc còn yêu tôi. Tôi sung
sướng khôn cùng. Tình yêu ly kỳ như tôi đã diển tả. Đang muốn làm cu ly đồn điền
Hớn Quản " rừng thì lắm vắt, suối thì sâu ", được yêu, bỏ mộng cu ly
liền. Nhưng đang yêu mà bị tình yêu bảo đi chỗ khác chơi, mình bèn ôm mộng...
du tử, khăn gói quả mướp ca bài Ra đi khắp nơi xa vời, và mới tới một nơi không
nhà cửa, bụng đói, chân mõi đã não nề than vãn Chiều nay biết về nơi đâu, dừng
chân ta ngắm cảnh bao la sầu ! Tôi vẫn còn sung sướng. Và tôi làm một lúc bảy
bài thơ lục bát. Những bài thơ này không thể chép ra đây vì sợ những tâm hồn đố
kỵ có thể liệt vào thi văn đoàn Sang Độc.
Bài thơ và mẫu nhắn tin gửi cho Ngọc " ép phê " quá
xá. Hai mươi bốn tiếng đống hồ sau, trong lúc Bút Nhóm Sang Độc, tạm gọi thế,
đang quần xà lỏn, áo thung, ngồi thảo luận văn nghệ và cơm áo tại đàm trường,
thì có tiếng ngón tay ngượng ngập búng vào tường giấy nghe lộp bộp. Vũ Khắc Niệm
càu nhàu:
- Xê ra cho người ta thảo luận văn nghệ.
Tiếng lộp bộp vẫn... lộp bộp. Nhân đứng dậy ra " cửa
", vén tường ngó. Nó thụt đầu vào ngay :
- Ê, có nàng thơ.
Tôi hơi hồi hộp. Nhưng có thể nàng thơ là con gái bà bán quýt
mà tôi mua chịu quýt đã bốn hôm chưa có tiền trả. Tôi bảo Nhân :
- Hỏi xem, nếu nó đòi tiền quýt thì bảo mai tao trả.
Con nhà Nhân lại thò đầu ra. Nó " đối thoại " gì với
cô con gái bên ngoài, chúng tôi không thèm biết. Tôi vẫn còn ngót nghét trăm bạc,
nó thúc nợ quá thì mình nhịn Ruby Queen. Sợ chi. Nếu nó đòi trả nợ bằng thơ lục
bát, tôi cũng sẳn sàng. Nhân đã thụt đầu vô. Nó rón rén bước gần tới... đàm trừơng
văn nghệ Sang Độc, mặt mày quan trọng, giọng nói run rẩy :
- Nàng thơ tên Ngọc, nàng bảo muốn gặp" thi sĩ "
Văn Long.
Tôi vụt đứng dậy, ra lệnh :
- Mặc quần áo nhanh lên !
Vũ Khắc Niệm cuống cà kê :
- Ông có mỗi bộ vừa mới giặt, hãy còn ướt.
Tôi giậm chân:
- Thì mày mặc quần áo ướt rồi cút xuống nhà.
Niệm cằn nhằn :
- Không được.
Nhân, Quỳnh, Côn đã phá kỹ lục mặc quần áo nhanh nhất thế giới.
Niệm vẫn dùng dằng, Nhân nói:
- Hay " ông " Niệm khoác đỡ cái áo mưa vô.
Niệm gắt:
- Trời hôm nay nắng, mày muốn tao làm trò khỉ à ?
Tôi đưa ra giải pháp cấp thời :
- Thôi, ông lạy mày, mày giả vờ nằm ngủ, quay mặt chỗ khác, lấy
chăn đắp kín thân thể.
Niệm bằng lòng. Và Nhân, Quỳnh, Côn hân hoan rời khỏi căn nhà
nghệ sĩ. Và tôi, tôi chỉ lo làm công việc... nghi lễ mà quên mất bổn phận mặc
quần áo. Vậy nhưng tôi vẫn tưởng mình đang diện bộ " xì mốc king ".
Tôi sắp long trọng ra mời nàng vô thì con nhà Niệm bịt miệng cười. Tôi cáu :
- Mày phá đám, hả ?
- Ê, đại diện thi văn đoàn Áo Thung hay bút nhóm Quần xà Lỏn
?
Tôi rụng rời. Xuýt nữa là đi đoong mối tình thơ mộng. Bèn vồ
lấy áo, hối hả mặc. Mặc xong, sửa soạn tiếp người yêu mới thấy sự hung hăng của
mình đã bỏ mình đi đâu mất.
Tôi đứng thộn mặt. Nhà văn nghệ Trương Chi dấn thân anh dũng,
viễn mơ khiếp đãm, không sợ đói rách, lại bắt đầu sợ gặp người yêu những buổi hẹn
hò. Tôi bỗng thèm rửa mặt? Vì ngở mặt mình dính vết nhọ. Tôi bỗng thèm đánh
răng. Vì ngỡ răng mình còn giắt sợi rau nhỏ. Tôi bỗng thèm gội đầu. Vì ngỡ đầu
mình lắm gầu. Tôi thèm và tôi thèm... Nàng đang chờ tôi, có bối rối như tôi? Niệm
giục :
- Ông giả vờ ngủ được chưa ?
Tôi hỏi :
- Mày ngó tao xem còn thiếu sót gì không ?
Niệm chống tay lên cầm y hệt một thi sĩ nghiệp sắp sửa giao
duyên với nàng tiên nâu. Nó phán :
- Ông sợ mày quên cài nút quần. Kiểm soát lại coi.
Tôi kiểm soát cái cửa sổ của quần. Niệm khen xỏ :
- Rất xứng đáng đại diện thi văn đoàn Sang Độc. Mà mày...
- Gì ?
- Ông không trùm chăn kín đầu đâu.
- Ông lạy mày đấy. Mày mở mắt để nàng biết là tương lai văn
nghệ và tình yêu của ông đi đoong.
- Tao thề chỉ... ti hí thôi.
- Không được.
- Cho tao học tập tình yêu chứ ?
- Tao sẽ dạy mày văn phạm tình yêu. Khi mày chia " véc bờ
" đủ " tăng ", đủ " mốt " thì ti hí mày mới hiểu được
thế nào là tình yêu. Còn bây giờ, mày mở mắt thao láo, tai mày dẫu đã lấy hết
ráy, mày nghe tao nói chuyện với nàng, mày sẽ giống lũ vịt nghe sấm.
Tôi thừa tư cách bịp Vũ Khắc Niệm. Trước hết, tôi đã có bài
đăng cạnh cái quãng cáo Sang Độc, được trang trí bằng hình thiếu nữ giơ ngó
nách. Sau hết người yêu mà tôi trót tưởng là con gái bà hàng quýt lên đòi nợ.
Mày hiểu chưa ?
- Rồi.
- Yên chí, tao sẽ nhờ nàng giới thiệu cho mày một em Trưng
Vương.
- " Sur " Trưng Vương nhé ?
- " Sur ". Gái hàng Đào di cư chứ không phải nữ
sinh Phát Diệm đổi trường. Mày Thái Lọ mà đi chê Bùi Chu. Thôi đắp chăn trùm
kín đầu đi.
Niệm ngoan ngoãn vâng lời. Nó nằm trên sàn gác. Chiếu là mảnh
giấy dầu. Chăn thì Mỹ quốc viện trợ, mùi khét lẹt. Tôi rút điếu Ruby Queen, quẹt
diêm, hít một hơi đầy để... bình tỉnh. Lại tác điệu ngó điếu thuốc. Cứ như thơ
Hồ Dzếnh ấy. Ngó trên tay thuốc lá cháy lui dần. Niệm hé chăn :
- Đợi gì nữa ?
- Ôn tí " gam me " !
Tôi quên mất nàng. Không phải vô tình đâu. Tôi bối rối lắm,
chẳng biết sẽ phải làm gì khi ngồi bên nhau. Nàng lại búng tường lộp độp. Nàng
búng tim tôi. Đau quá, tôi đành cam đảm bước tới gần cửa. Rồi tôi hé cửa. Nàng
nhìn tôi. Lần đầu tiên tôi trông rõ đôi mắt nàng, đôi mắt huyền mơ không bị viền
vải tây điều. Đôi mắt chứa đầy trách móc. Nàng không hề nói, chỉ mở cặp lôi ra
một phong thư dầy cộm đưa cho tôi. Rồi vội vàng quay gót. Tôi hơi mừng. Mừng
xong thì buồn. Tôi cần trút nổi buồn vào con nhà Niệm. Tại thằng Niệm hòi han lẩm
cẩm, bắt nàng đợi mỏi chân nên nàng giận dỗi bỏ về. Tôi cần trả thù thằng Niệm.
Con nhà Niệm ưa khoe nó là học trò của ông Vũ Khắc Khoan. Dân Nguyễn Trải mà.
Ông Vũ Khắc Khoan hay truyền nghề kịch cho môn đệ. Thế thì tôi " chơi
" kịch với Niệm. Tôi không khoác loác, kịch cũng là nghề của tôi. Bèn sáng
tác ngay vở kịch đôi trai gái ngồi bên nhau chuyện trò. Tôi độc diễn thủ hai vai,
bắt chước giọng con gái mà Niệm sẽ tưởng là Ngọc của tôi.
- à, em... mời em vào. Bắt em chờ lâu chắc em mỏi chân. Anh sẽ
mua dầu Con Hổ thứ thật bóp chân cho em...
- Ứ ừ...
- Thôi đừng giận... Tại người bạn của anh bất thần lên cơn sốt
rét. Đó, em nhìn coi, anh ta đắp chăn kín mít. Hể anh ta tung chăn ra là ốm
đòn, em ạ !
- Anh chả yêu em tí nào.
- Anh yêu em ghê lắm, em yêu dấu. Anh đã vì em dệt bài thơ Đời
Anh. Anh còn dệt mấy pho thơ ác liệt đánh ngã tất cảthi sĩ hiện đại. Em Yêu dấu
ơi, anh báo tin mừng với em, anh được bầu làm chủ tịch bút nhóm Sang Độc !
- Em rất hãnh diện. Anh tài quá, anh biết làm thơ.
- Em ngồi gần anh tí nữa. Thế, ngoan lắm. Tóc em thơm mùi hoa
lan. Em ạ, anh vừa đánh răng xong...
- Em về đây.
- Mới đến đã đòi về..
- Em phải về. Mai em sẽ đến thăm anh. Em đến thăm anh luôn
luôn. Đây, lòng em gói trong này, anh đọc sẽ hiểu em.
- Em về ngủ ngon nhé !
- Vâng.
- Đêm nay cố nằm mơ thấy anh nhé !
- Vậng.
Tôi còn " độc thoại " rất kỹ. Và giả vờ mở cửa tiễn
nàng. Rồi tôi vào. Thở dài thừơng thượt. Con nhà Niệm đã tung chăn, ngồi dậy.
Tôi cố nín cười. Người nó nhễ nhãi mồ hôi. Mặt nó nhễ nhãi mồ hôi. Nó giống một
tên bị cãm, đốc tờ bắt uống hai viân aspérine, đắp chăn kín mít, lát dậy uống cốc
nước thật nóng, mồ hôi toát ra. Nó phờ phạc trông đáng thương vô cùng. Nó ngẩn
ngơ hỏi:
- Nàng đẹp không?
- Tuyệt vời.
- Mày tán gái hay quá.
- Tao còn uống tình trên môi nàng. tao vuốt tóc, đan chặt tay
tao vào tay nàng. Trái tim tao nhẩy valse. Mày thèm có người yêu chứ ?
- Thèm nhỏ rải.
- Mày nên học " gam me ". Mà mày chỉ mới nghe tao
tán nàng, mày chưa được nhìn tao. Thôi, mày đi tắm cho mát.
- Tao mát rồi.
- Tình yêu làm mày mát à ?
- Ừ.
- Biết vậy ông cố giữ nàng lại cho mày bơi ở " pít xin
" mồ hôi.
- Này...
- Gì ?
- Giọng nàng êm ái ghê.
- Giọng nói tình yêu mà chẳng êm ái.
- Ước gì ông được trùm chăn nghe mãi để ông học cách tán của
mày.
Tôi phá ra cười. Cười lăn trên ghế bố. Cười đau bụng. Cười thỏa
thích. Niệm hỏi :
- Mày cười cái gì thế ?
Tôi đáp :
- Tao thương hại mày.
Ném cái thư nàng vừa trao tận tay cho Niệm, tôi kiêu hãnh :
- Cho phép mày đọc đó.
Niệm trịnh trọng bóc thư, say mê đọc, Nó khoe nhặng :
- Nàng gửi cho mày cái thời khóa biểu. Hề, hề, ngày nào có giờ
" pẹc ma năng " nàng tô màu xanh, và chú thích " anh đón em anh
nhé, chúng ta sẽ đi chơi "... Thời khóa biểu tình yêu.
Tôi nói :
- Mày rõ chưa ? Yêu nhau cũng có thời khóa biểu hẹn hò.
Nó liếm môi :
- Nàng bảo chiều qua nàng phải rữa bát, mày ạ !
Tôi giằng vội thư :
- Đồ ngu ! Thằng nhỏ, xin ra không báo trước thì nàng bị rửa
bát một bữa. Ôi, nếu nàng báo tin này, tao sẽ xuống xóm Vẹc rửa chén giùm nàng
!
Suốt ngày hôm đó, Niệm ca ngợi tôi. Nó suy tôn tôi với đám
Nhân, Quỳnh. Tôi bỗng trở thành nhân vật quan trông chịu trách nhiệm với lịch sử
loài người là dẫn các bạn tôi biết đến cổng trường con gái để các bạn tôi biết
đứng ngẩn trông vời áo tiểu thư. Tôi chưa kể chúng tôi phải thổi cơm lấy ăn liền.
Nhiệm vụ của Côn là kiếm tiền, của Niệm là đi chợ, của quỳnh là lau nhà, của
tôi là rửa bát. Tôi ngại rửa bát khinh khủng. Nhờ có tí người yêu, các bạn đâm
nể nang, thay phiên nhau rửa bát dùm. Tôi chỉ việc làm công việc của thằng chột
tình ái dạy bọn mù yêu đương. Nhân danh kẻ có tình yêu và chủ tịch bút nhóm
Sang Độc, tôi hành hạ bọn mù thẳng tay. Mỗi bài thơ tôi chế ra, Nhân và Quỳnh
hì hục chép. Mỗi lời nói về tình yêu của tôi tung ra, Nhân và Quỳnh coi như lời
vàng ý ngọc, hoa thơm cỏ lạ. Và tôi, trời ơi, tôi chưa hề được nói với người
yêu của tôi câu nào!
8
Tôi yêu những buổi chiều chung quanh một ngôi trường con gái.
Buổi chiều vàng của niên thiếu? Buổi chiều mà thi sĩ Xuân Tâm đòi đổi hai mai lấy
một chiều Buổi chiều chỉ đẹp khi nhuộm vàng nắng yêu Nghĩa là khi ta đón đợi
người yêu vào những buổi chiều. Em đến thăm anh một chiều mưa mới thơ mộng. Chứ,
một sáng mưa là vất đi. Cho nên, thi ca và âm nhạc của ta rất nhiều buổi chiều.
Một nghìn bản nhạc thì có tới chín mươi chín bản vương vấn nắng chiều. Chiều
ơi, chiều nay, chiều đi, chiều rơi, chiều bay, chiều tà, chiều buồn, chiều
vàng, chiều tím, chiều xưa... vân vân... Với tôi, buổi chiều lý tưởng chỉ là buổi
chiều Xuân Tâm, buổi chiều tôi đứng thộn mặt để tìm trong đó ít lời yêu. Cái buổi
chiều mơ tưởng nhiều nhất là buổi chiều của cậu con trai vừa lớn thơ thẩn chung
quanh ngôi trường con gái. Tôi yêu những buổi chiều đó. Hàng cây, bờ cỏ, bức tường,
con đường, vệt nắng đều dễ thương lạ lùng.
Ngôi trường người yêu của tôi đang ngồi mơ mộng tình yêu là
trường Gia Long. Nàng học nhờ trường Trưng Vương di cư học chiều. Gia Long học
sáng. Giá thuở vừa lớn của tôi, trường Trưng Vương nằm trên con đường nhỏ bé,
yên lặng Nguyễn Bỉnh Khiêm như bây giờ, thì ngay cả cái chuồng khỉ sở thú cũng
dể yêu. Tôi sẽ mua bánh mì, lẻn vào sở thú, kiếm một gốc cây nào sạch sẽ, trãi
báo ra nằm. Vừa nhìn trời xanh trên ngọn cây cao vừa gặm bánh mì để tưởng nhớ
người yêu. Tôi cho như thế là nhất. Ngủ một giấc dài.
thức dậy lang thang đi chọc khỉ, chòng gấu, đùa voi, bỡn cọp...
Nếu cổng trường chưa mở cho đàn bướm trắng bay tản mạn khắp lối về thì tôi còn
có thể mua ngô rang, đứng trên cầu mơ, thả từng hạt nhử bầy cá đói. Ở trong sở
thú, tôi sẽ khắc thơ Sang độc lên thân cây. Nghĩa là hoa, lá, cành bách thảo sẽ
bị Sang Độc hết. Bằng thơ của thi sĩ Trương Chi Tôi sẽ diển tả một người đi tìm
tình yêu qua hang hùm, miệng cọp. Tôi sẽ... rất tiếc.
Bây giờ, Trưng Vương chỉ là tầm gửi trên Gia Long, chỉ là tu
hú... học nhờ trường.
Hạnh phúc tuyệt vời cho những cậu trai vừa lớn hôm nay có một
ngôi trường con gái nằm ở cuối con đường bình yên nhìn sang một khu rừng ái ân
tưởng tượng. Một giờ " pẹc ma năng " sẽ là ngàn giờ thần tiên. Bước
chân trên lớp lá khô, ngoái lại nhìn đôi mắt nai của người yêu sẽ thấy mùa thu Lưu
Trọng Lư hiển hiện. Nhưng hạnh phúc đó đã bị phá tan bởi tiếng động cơ Honda,
Yamaha, Suzuki... Cậu trai vừa lớn hôm nay thích ồn ào. Cậu gỡ ống hãm thanh, lạng
xe qua những ngôi trường con gái. Tiếng nổ nhức tai tình yêu. Lối biểu diển xe
dọa cán tình yêu. Và tình yêu trốn chạy. Những buổi chiều ở quanh trường con
gái hôm nay không đẹp, không phải là chiều vàng như những buổi chiều ở quanh
trường con gái hôm xưa, thuở tôi vừa lớn.
Thuở tôi vừa lớn, vùng tình yêu không có tiếng động của xe gắn
máy. Tôi đi qua đó nhiều lần, lần nào cũng là lần đầu rung động, ngượng ngùng,
bẽn lẽn cơ hồ một cô gái đoan trang đi qua một đám đông trai trẻ. Hỡi gốc cây
me già ngã tư Phan Thanh Giãn - Bà Huyện Thanh Quan ! Còn nhớ cậu trai mười bảy
năm trước ? Chúng tôi là người tình không chân dung của hàng ngàn học trò con
gái. Chúng tôi yêu bất cứ cô nào dù chẳng cô nào yêu chúng tôi. Chúng tôi đuổi
theo những tà áo, những màu áo. Yêu thầm lặng. Yêu chẳng dám tỏ tình. Mà vẫn tưởng
mình bị ruồng rẫy, phụ bạc. Hỡi cô học trò H.H người tình có chân g của hàng
trăm người tình không chân dung. Lúc này, cô đã con bế, con bồng. Cô chả bao giờ
biết, yêu cô, có thằng bị bệnh thương hàn chết mất xác. Thằng này là bạn tôi...
Khi hai ngón tay nó đưa lên bắt chuồn chuồn, tâm hồn nó sáng suốt vô cùng. Nó
giăng giối một câu đe dọa, hãi hùng :
- Đứa nào yêu em H.H của ông, ông sẽ giết.
Cô H.H học trò Trưng Vương năm xưa, cô còn nhớ buổi chiều mưa
tơi tả ? Làm sao cô nhớ nổi ! Thằng bạn tôi đạp xe theo cô. Đầu không mũ. Mình
không áo mưa. Nó xông pha vào mưa gió chỉ để theo cô. Và nó nhuốm bệnh thương
hàn, chết vì cô? Ôi, thằng bạn tôi si tình gấp ngàn lần Đoàn Dự. Hàng trăm thằng
khác sổ mũi, nhức đầu, cảm cúm, cũng vì cô. Khối thằng bỏ học, sau này trở
thành họa sĩ, thi sĩ, văn sĩ, cũng vì cô. Tôi đã cảm khái nhiều quá về những buổi
chiều chung quanh một ngôi trường con gái năm xưa.
Bây giờ, tôi đang đứng trong buổi chiều đó, dưới một gốc me
già. Nắng vàng rữc rỡ; Với tôi, nắng chiều không hề vàng úa trong vùng tình
yêu. Cách xa tôi hai chục gốc cây, Nhân cũng đứng dưới gốc cây me già. Nó ghếch
chân lên thân cây, tay chống cầm ra chiều tư lự. Cách xa Nhân khoảng ngắn là Quỳnh.
Còn biết bao cậu trai khác nữa. Họ cùng tâm trạng của chúng tôi. Tôi móc túi,
lôi cái thời khóa biểu tình yêu ra lẩm nhẩm đọc : " Thứ hai, hình học, Đại
số, Quốc văn và Quốc văn..." Thứ hai, hôm nay là thứ hai. Chiều nay là chiều
thứ hai. Người yêu của tôi sau khi chán nản vòng tròn, phân giác, bán kính,
bình phương, pa ra bôn, đơn thức, đa thức, phương trình bậc hai,lại đang chán nản
cái chí làm trai của ông già Nguyễn công Trứ trác tuyệt cách mấy cũng vất vã đi
so với bài thì nặng khuynh hướng Sang Độc mà nàng sắp nhận được và sẽ len lén đọc.
Tôi ước ao ông via của nàng kiểm soát gắt gao. Và nàng đem thơ của tôi vào cầu
tiêu, học thuộc lòng, rồi xé vụn, giật nước để nước mang thơ Sang Độc xuống cống
trôi ra sông, ra biển và từ biển, thơ Sang Độc sẽ mưa về nguồn. Thơ trôi ra biển,
biển mưa về nguồn !
Dạo này, sinh hoạt của chúng tôi bị xáo trộn bởi tình yêu. Ăn
cơm trưa xong, ngủ một giấc dài, Nhân, Quỳnh và tôi thức dậy, tắm táp và xuống
phố. Chúng tôi cuốc bộ dọc phố Bonard, xuyên qua chợ Bến thành, qua cửa nhà ga
xe lửa, quẹo tay phải, đếm đủ cột đèn đường Trương Công Định, xuyên qua vườn
Tao Đàn, men vỉa hè số chẳn đường Đoàn thị Điểm. Đến ngã tư đường Phan Thanh
Giãn, mỗi đứa chọn một gốc cây mà đóng đồn. Tôi có hai đệ tử tình yêu: Nhân và
Quỳnh. Hai thằng theo tôi để học tập yêu đương. Học yêu còn vất vả hơn học vỏ.
Nhiều hôm chúng tôi bị con nhà Niệm chơi xỏ, vặn đồng hồ báo thức chậm lại hai
tiếng. Lúc chuông reo, chúng tôi thức dậy, tưởng còn sớm, cứ thong thả như cậu
Thu đi ở giữa đàng, gặp cậu Xuân gạ đánh khăng ấy. Chừng ngó đồng hồ chợ Bến Thành
mới choáng váng. Thế là chạy. Chạy toát mồ hôi. Tới trường, trừơng đã vắng hoe,
người yêu tôi về mất rồi. Hôm sau, nàng gửi một bức thư trách móc và tiếc rẻ
đêm ấy ngủ thiếu mơ mộng vì không được đọc thơ Sang Độc của thi ssĩ Trương Chi
! Tôi dám tự hào rằng, mười bảy năm trước, nếu người ta gửi tôi đi dự giải cuốc
bộ hay chạy việt dã ở Thế Vận Hội, tôi sẽ phá kỹ lục thế giới. Không một giãi
nào vinh quang bằng giải thưởng của tình yêu. Tôi đã đi nhanh, chạy chậm vì
tình yêu, vì một lá thư của người yêu. Nhưng lại rửng rưng với việc làm, nơi
làm lương hậu cho một gã thất nghiệp.
Em đang học cuối cùng. Em chẳng học được gì cả. Tuần trước,
tôi tặng em bài thơ mà dưới tên Trương Chi còn mở ngoặc đơn ghi thêm trong bút
nhóm Sang Độc rồi khép ngoặc. Bài thơ này có hai câu coi như... sấm ký :
Năm nay em sẽ trượt
Vì mải chuyện yêu đương
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét