Những người đàn bà tắm 2
CHƯƠNG BA
Tấm lưới người cá từ đâu tới
13
Bác sĩ Đường lại đến, anh đến cùng với cô cháu gái Đường Phi.
Khiêu lập tức bị Đường Phi cuốn hút. Năm ấy, Đường Phi mười
lăm tuổi, nhưng trong mắt Khiêu, Phi đã phát triển như một người lớn. Đôi lông
mày đen, cặp môi đỏ và mái tóc màu hạt dẻ uốn lượn trước trán làm Khiêu lóa mắt.
Vào thời buổi không được phép trang điểm, Khiêu không biết tại sao môi Phi lại
đỏ tươi như thế? Vào thời buổi không được uốn tóc, mái tóc Phi sao lại uốn lượn
như sóng biển? Phi dám lắm. Đôi môi thắm, mái tóc xoăn làm cho Phi như người
khách từ phương xa tới. Đôi mắt hơi xếch trông Phi vừa có vẻ trang nghiêm vừa đồi
trụy. Khiêu chưa hiểu rõ hai chữ đồi trụy, nó khẳng định ngay rằng hai tiếng đồi
trụy xấu xa dành cho Phi mới thích hợp làm sao. Hoặc cách hiểu đó cũng đúng với
tội ác mơ hồ trong đầu óc nó, tựa như nữ gián điệp, nữ tiếp viên... Khiêu đã được
xem nhiều bộ phim, những người đó ăn mặc chải chuốt sang trọng, trông rất bí hiểm,
uống rượu ngon, được đàn ông vây quanh. Đó là những người đồi trụy, nhưng người
đồi trụy sao lại đẹp nhỉ? Đường Phi đồi trụy, sự đồi trụy không thể che giấu
làm cho Khiêu xúc động. Trước khi gặp Đường Phi, chưa một người con gái nào làm
Khiêu xúc động đến thế. Nó cảm thấy có chút gì đó sùng bái Đường Phi, sùng bái
người con gái đẹp đồi trụy. Bởi thế, nó giảm phần ác cảm đối với Phi.
Bác sĩ Đường đưa đến hai tấm vé xem phim, vé của bệnh viện
phát, phim Thà chết không chịu khuất phục của Anbanie. Chương Vũ
bảo Khiêu và Phi đi xem, chờ vé của trường thì không biết đến bao giờ mới có.
Chị nói rất khẩn thiết, vừa như hối thúc làm Khiêu không vui. Đúng là Khiêu
thích xem phim, thích đi xem với Đường Phi nhưng không thích cách nói của mẹ.
Cách nói như khuyên nhủ lại như hối thúc, chị hối thúc chúng đi để ở nhà với
bác sĩ Đường. Bởi thế, Khiêu càng không muốn đi, nó nói con còn phải làm bài tập.
Nó cứ muốn mẹ phải khó chịu. Lúc này Phi đưa tay về phía cậu, không phải một
cánh tay mà chỉ hai ngón, ngón giữa và ngón trỏ. Nó vẫy vẫy hai ngón tay với cậu,
nói vé đâu, đưa cho cháu. Đường Phi nói giọng Bắc Kinh, Khiêu không lấy gì làm
ngạc nhiên, cứ nghĩ rằng những người đẹp như Đường Phi chỉ có thể là người Bắc
Kinh, nếu không thì thật kì quái. Hai ngón tay nó vẫy vẫy không thể nói là đúng
đắn, nói chuyện với người lớn cũng lạnh nhạt, Khiêu chưa bao giờ gặp trong cuộc
sống những động tác và khẩu khí như thế, Khiêu sợ nhìn lâu sẽ không phân biệt
được phải trái. Cho nên khi Đường Phi lấy được trong tay cậu hai tấm vé xem
phim, rồi quay sang phía Khiêu hất đầu, Khiêu như tiếp nhận mệnh lệnh bất khả
kháng, đứng dậy đi cùng Đường Phi.
Xem phim ở rạp Đại Quang Minh, cách nhà ba chặng xe buýt. Cả
hai không đi xe, cùng nhau cuốc bộ. Để rút ngắn chặng đường, hai cô . Đường Phi
đi khá nhanh, vờ không để ý đến Khiêu đang phải đuổi theo, không nói chuyện với
Khiêu, tựa như không muốn ngang vai phải lứa với nhau. Phi mặc áo lụa nền trắng
in hình lá cây màu vàng nhạt, quần ka-ki màu xanh lam, cái quần bó chặt lấy
mông, chân đi giày đen, không phải loại giày cho con gái đã lớn, nhưng học sinh
trung học khó mà có được đôi giày như thế. Đôi giày không thuộc loại xa hoa, chỉ
kiểu cách và hơn đôi giày của những gia đình bình thường ở Phúc An. Các xưởng
đóng giày ở Phúc An không đóng loại giày này, cứ nhìn cũng đủ biết giày này chỉ
có ở các thành phố lớn, cho dù nó đóng bằng da lợn mịn. Đường Phi lắc mông, mặt
hơi vênh, ưỡn bộ ngực vốn đã nhô cao trước Khiêu. Hai cánh tay xắn cao, lớp
lông tơ mịn màng trên hai cánh tay được ánh sáng chiếu vào óng ánh vàng. Trông
Đường Phi thật bắt mắt, người đi đường, đàn ông, đàn bà, người lớn, trẻ con đều
phải nhìn theo, có hai công nhân đi xe đạp, đã đi qua rồi còn quay lại đuổi
theo, đuổi theo Đường Phi, mỗi anh một bên phóng xe vụt qua. Họ nghiêng ngả
trên xe, cố tình chạm tay áo vào cổ tay Đường Phi. Phi không mắng chúng đáng
ghét hay mất dạy, mà đi với vẻ thách thức hơn, hiên ngang hơn, Đường Phi không
thèm để ý đến chũng, bọn chúng cũng không đáng làm Phi tốn lời, đúng thế.
Cả hai đi vào một ngõ nhỏ hẹp, ra khỏi ngõ là rạp Đại Quang
Minh. Đường Phi nhìn chung quanh không có ai, bỗng nó đứng lại như chờ Khiêu.
Khiêu xúc động đi lên cho kịp, nghĩ là Phi quý mình, rồi đi lên ngang hàng.
Khiêu bước nhanh nhưng bị Đường Phi ép vào tường, mặt như thể hai người bạn gái
vẫn thường làm. Nhưng lại không phải thế. Không chờ phản ứng, Khiêu liền bị Đường
Phi tát thật mạnh. Cái tát vang cả ngõ, mạnh đến nỗi mắt Khiêu nảy đom đóm.
Khiêu không đau, với cái tát ấy trong kí ức Khiêu không thấy đau, có thể câu
nói vỗ mặt của Đường Phi làm Khiêu đau hơn, cái đau được chuyển dịch vị trí.
Tát xong, Đường Phi mặt áp sát mặt Khiêu, với cái miệng đẹp tuyệt vời, Phi nói
một câu thật đáng sợ: mẹ mày là con đàn bà hư đốn!
Khiêu tròn xoe mắt, ngõ nhỏ vẫn là ngõ nhỏ ấy. Đường Phi mặt
đẫm mồ hôi, đứng chống nạnh như chờ sự phản ứng của Khiêu. "Mẹ mày là con
đàn bà hư đốn", Khiêu không thể nghe nhầm, câu nói thật đau đớn, câu nói của
Đường Phi như ngàn cân thuốc nổ. Suốt đời Khiêu không mong nghe lại câu nói đó,
nhưng trong lòng thì câu nói đó được nhắc đi nhắc lại. Tim Khiêu đập mạnh, tóc
như dựng cả lên, máu như trào lên mặt, khuôn mặt bị Đường Phi tát sưng lên.
Khiêu giận lắm, nhưng lại không thể ngước đầu lên để nói bất cứ câu nào. Trong
khoảnh khắc Khiêu phải chịu đựng câu nói của Đường Phi, trực giác như mách bảo
Phi nói "hư đốn" là chỉ việc mẹ với bác sĩ Đường, như bức thư "vạch
mặt" cho bố biết. Khiêu tin rằng, chuyện của mẹ và bác sĩ Đường không ai
biết rõ hơn nó và Đường Phi, nhưng muốn bảo vệ mẹ, không muốn để người lạ tùy
tiện miệt thị mẹ. Khiêu định phản công, nhưng không hiểu vì sao không nói nên lời,
bởi không kịp chuẩn bị lí lẽ. Nước mắt trào ra, Khiêu khóc rồi định quay về,
lúc này về nhà là tốt nhất, Khiêu muốn về nhà. Đường Phi nói từ phía sau, mày
dám bỏ về à? Khiêu đứng lại như sợ Đường Phi. Nó không hiểu tại sao mình lại
nghe lời Đường Phi như thế.
Đường Phi nắm lấy cánh tay Khiêu, bắt phải đến rạp Đại Quang
Minh. Tay Phi rất khỏe, không thể tưởng tượng rằng mình kết thân với Đường Phi
bằng cách này. Khiêu bị Đường Phi áp giải vào rạp xem phim, bị ấn ngồi xuống ghế.
Khi bắt đầu chiếu phim, cả rạp tối om thì lòng Khiêu mới nhẹ dần. Bóng tối khiến
Khiêu thanh thản, được thở dài nhẹ nhõm. Tuy vậy, Khiêu vẫn không thoải mái, vẫn
ấm ức, xem lúc được lúc mất, cứ như mình tức với mình. Khiêu thấy đau lòng,
trong bóng tối nó đưa tay sờ lên mặt, mặt bị tê dại.
Khiêu ngồi xem phim, mặt tê dại, bên tai vẫn vang lên câu nói
của Đường Phi. Cho đến khi trên màn ảnh xuất hiện một nữ đội du kích xinh đẹp
thì Khiêu mới tập trung chú ý. Đây là bộ phim truyện kể về cuộc đấu tranh của
nhân dân Anbanie chống phát xít trong chiến tranh thế giới thứ hai. Khiêu ngây
thơ tưởng tượng mình là nhân vật chính, đội viên du kích Mila vừa
xinh đẹp, vừa kiên cường. Một lúc sau, trên màn ảnh xuất hiện người lãnh đạo của Mila,
một nữ đội trưởng du kích bên khóe miệng có một nốt ruồi đen. Người nữ đội trưởng
bị phát xít đánh và tra tấn, đánh đập, khi bị tra hỏi bên khóe miệng chị máu chảy,
môi khô trắng (sau này Khiêu mới biết lớp da "khô trắng" là dùng nước
cơm bôi lên và để khô). Trước mặt chị là một bình nước, nước đựng trong bình
pha lê càng làm cho nước thêm quý. Viên sĩ quan rót một ly nước đưa cho chị Đội
trưởng du kích, chị nuốt nước bọt, khó khăn lắm mới mở được cái miệng sưng to,
cười nhạt từ chối: cảm ơn, tao đã hiểu cái nhân đạo của bọn phát xít lắm rồi!
Thật là một câu nói hiếm hoi, câu nói kiêu hãnh hơn ngàn vạn câu nói khác, làm
xúc động lòng Khiêu. Đến đây Khiêu không muốn là Mila nữa, mà muốn
làm người Đội trưởng du kích có nốt ruồi đen kia, mặc dù chị rất xấu, đôi lông mày
nhỏ như hai vạch bút chì thật sự không thể nào chịu nổi. Chị bị đánh đập, bị
tra hỏi nhưng thà chết không chịu khuất phục lại còn nói được câu nói vang trời
vang đất như thế. Khiêu vẫn sờ lên má và xem phim, cái tát trong ngõ cứ vang
mãi trong tim. Khiêu không là nữ Đội trưởng du kích thì còn ai khác, mà phát
xít chính là Đường Phi! Nếu Phi đưa cho Khiêu một li nước Khiêu sẽ nói thẳng
vào mặt Phi: cảm ơn, tao đã hiểu cái nhân đạo của bọn phát xít lắm rồi Nhưng
đáng tiếc, Đường Phi không đưa nước cho Khiêu mà cho nó một cái tát. Trước cái
tát ấy Khiêu nói gì? "Tao sẽ quyết với mày" hoặc "không biết,
không biết là không biết!" Khiêu nhớ lại những bộ phim chống Nhật cũng có
những lời nói trước cái tát. Khiêu lẫn lộn phim với cuộc sống, đầu óc rối tung
rối mù, lòng trào lên nỗi ấm ức và buồn thương.
Khi đèn trong rạp bất ngờ bật sáng, người xem đứng cả dậy, ghế
xếp rầm rập Khiêu mới biết phim đã hết. Khiêu không muốn đi, nhất là đi với Đường
Phi, không muốn đi ra ngoài với câu nói đè nặng như một nỗi nhục không sao xóa
đi nổi. Khiêu ngồi lặng đi ở nơi này, chỉ có ở đây mắt mọi người mới nhìn lên
màn ảnh mà không chú ý đến nhau. Nhưng Đường Phi ngồi cạnh đã nắm lấy tay Khiêu
và nói, mày có đi không nào? Khiêu nói không đi. Tưởng như bộ phim vừa rồi tiếp
thêm sức mạnh, Khiêu trả lời với vẻ kiên quyết của người cách mạng. Đường Phi
nói, mày không đi thật à? Khiêu nói, không đi đấy, đắng ấy làm gì nào! Đường
Phi nói, à, mày dám không đi! Nói rồi hai tay nó xốc cổ áo Khiêu lên. Khiêu bị
nhấc bổng, thật không ngờ một người đẹp lại có thể túm cổ áo nó xốc lên. Đường
Phi lớn như thế rồi cũng chưa bị ai xốc cổ áo, cũng chưa bị ai cho ăn tát, vậy
mà cả hai điều nhục nhã ấy Khiêu phải lãnh đủ trong cùng một ngày. Khiêu bị Đường
Phi túm tay lôi ra ngoài, đi vào ngõ vắng. Thấy chung quanh không có ai, Khiêu
đứng sững lại, lúc này nó nắm quyền chủ động đi hay không đi.
Đường Phi nói, mày làm sao thế, hay là muốn một cái tát nữa?
Khiêu lấy hết dũng khí nói, này, nói cho đằng ấy biết, mẹ tớ
không phải người đàn bà hư đốn nhé, chỉ có mẹ đằng ấy mới là ngườihư đốn.
Đường Phi nói, thật đáng tiếc, tao lại không có mẹ. Phi vừa
nói vừa choãi một chân ra, nghiêng người, đứng với tư thế nghỉ - tao nói nhé,
đáng tiếc tao không có mẹ.
Thật là điều Khiêu không ngờ. Đường Phi không có mẹ, nó phản
kích trả miếng rõ ràng thiếu suy tính mà còn tỏ ra đường đột, Khiêu thấy rất
rõ, khi Đường Phi nói "đáng tiếc tao không có mẹ", nó còn nhếch mép
cười.Tưởng như với cái cười ấy, Đường Phi chọc tức Khiêu, làm Khiêu tức giận đến
tim phổi, tao không có mẹ, mày nói cũng vô ích mà thôi. Nhưng Khiêu nhận ra cái
cười bên khóe miệng ấy của Đường Phi thoáng vẻ đau đớn. Khiêu có thể tha thứ
cho Phi bởi nụ cười bên khóe miệng, tha thứ cho Phi đánh mắng thô bạo Khiêu.
Nụ cười vẫn đọng trên khuôn mặt Đường Phi, Khiêu phải xin lỗi
để xua tan nụ cười kia đi. Khiêu nói, xin lỗi, vì tớ không biết đằng ấy không
có mẹ. Quả nhiên nụ cười kia tan đi một ít, chỉ còn lại chút ít bên khóe miệng,
dường như Phi không đủ khả năng để xóa sạch nụ cười của mình, Phi chưa đủ lớn,
mới mười lăm tuổi. Đường Phi nói không sao, đằng ấy có thể nói cậu tớ là một gã
đàn ông hư đốn, hoặc nói cậu tớ là một gã lưu manh cũng được. Đằng ấy nói đi, cứ
nói đi. Giọng nói của Đường Phi bắt đầu run lên, khóe miệng vốn đọng nụ cười chợt
cử động kì lạ, không phân biệt được đó là nụ cười khép lại hay bắt đầu khóc. Nếu
ở đời cười và khóc không phân biệt, thì với Đường Phi trong nụ cười đã có tiếng
khóc. Phi vừa ưỡn ngực, nhưng vẻ ngạo nghễ không còn. Phi vẫn từng bước áp sát
Khiêu, ép Khiêu vào tường Phi khóc, khẽ nói với Khiêu, đang đứng dựa vào tường,
tớ biết đằng ấy giận cậu tớ, đằng ấy phải giận cậu tớ lắm, cũng như... cũng như
tớ giận mẹ đằng ấy vậy. Đằng ấy có thể chửi tớ, chửi tớ một câu, họ... họ... ừ,
tớ nói với đằng ấy những chuyện này làm gì nhỉ, đằng ấy hiểu sao được. Đường
Phi giụi mắt, Khiêu vẫn đứng thẳng dựa tường. Đường Phi nghiêng đầu, lim dim
đôi mắt ướt nước, như chú mèo gầy gò quanh năm nằm phơi nắng trên mái nhà.
Khiêu không thể nào chửi mắng được Đường Phi. Việc Đường Phi
không có mẹ làm xúc động lòng Khiêu, Phi nặng lời về ông cậu đã là điều an ủi
Khiêu rồi, từ đó Khiêu không còn cô đơn, hai người thông cảm với nhau. Hai người
có chung cảm nhận, có những sự việc chỉ nhận biết mà không thể nói với nhau bằng
lời. Khiêu nói, chúng mình nói chuyện khác đi, mẹ đằng ấy đâu rồi? Đường Phi
nói chết rồi, chết ở Bắc Kinh, trước kia nhà tớ ở Bắc Kinh. Khiêu nói, cứ nhìn
đằng ấy cũng đủ biết, nhà tớ cũng ở Bắc Kinh về đây, trước kia tớ học ở trường
Tiểu học Ngõ Đặng Nhi. Đường Phi nói, tớ cũng vậy, mẹ tớ là cô giáo ở trường tiểu
học Ngõ Đặng Nhi, cô giáo Tân ấy mà.
Cô giáo Tân, cô giáo Đường Tân Tân. Khiêu nhớ lại buổi đại hội
phê đấu mùi thối khủng khiếp ấy, cô giáo Tân gầy như que tăm và cả cảnh cô giáo
quỳ tới cái ca đựng phân. Khiêu nghĩ, cô giáo Tân không muốn Đường Phi bị đấu
nên đã ăn phân, không muốn để Đường Phi chịu nhục trước bao nhiêu người mới phải
ăn phân, Khiêu còn nhớ hôm ấy về nhà phải đánh răng thế nào.
Có một buổi phê đấu. Đường Phi nói.
Tớ có trong buổi phê đấu ấy Khiêu nói.
Sau rồi mẹ tớ thắt cổ tự tử. Đường Phi nói.
Đằng ấy cũng có ở đấy à? Khiêu hỏi.
Có. Đường Phi trả lời.
Khiêu định hỏi còn bố đâu, bố đằng ấy đâu, nhưng Khiêu không
hỏi. Khiêu nhớ lại buổi phê đấu lần ấy, mọi người đỏ mặt tía tai, bức hỏi cô
giáo Tân đầy ác ý, bức hỏi cô giáo ngủ với ai mà có con, người đó là bố của Đường
Phi. Nhưng mọi người không biết được đó là ai, bởi cô giáo chưa lấy chồng cho
nên mọi người bắt cô giáo phải khai bố đứa bé là ai. Khiêu nhớ lại tấm biển cô
giáo phải đeo trước ngực có mấy chữ: "Tôi là một con đĩ". Nếu một người
chưa lấy chồng mà có con là con đĩ, thế thì một người đã có chồng có con còn tằng
tịu với một người đàn ông khác, ắt là một mụ đàn bà hư đốn rồi còn gì! Đàn bà
hư đốn và con đĩ ai nặng tội hơn ai? Khiêu khó khăn lắm, quanh quẩn nghĩ mãi về
điều này, biết rằng không thể hỏi ai, với đầu óc mới mười hai tuổi chỉ giúp
Khiêu đưa ra kết luận Đường Phi còn bất hạnh hơn mình nhiều. Tuy vừa bị Đường
Phi tát, nhưng không gì có thể ngăn cản hai cô gái trở thành đôi bạn trời sinh.
Cả hai cùng lặng đi một lúc, vẫn là Đường Phi phá vỡ sự im lặng.
Phi lau khô nước mắt, vẫy tay bảo Khiêu, đi với tớ, chúng mình mua cái gì ăn
nhé.
Hai người đến hiệu thịt muối ông Mã. Vào giữa những năm sáu
mươi, hiệu thịt muối này đổi tên thành "Đổi mới". Đường Phi mua sáu
xu hai miếng đầu thỏ của hiệu "Đổi mới" và đưa cho Khiêu một. Lúc này
Khiêu nhớ lại bộ phim vừa xem, nó bĩu môi nói với Phi, cảm ơn, tớ hiểu cái nhân
đạo của phát xít rồi!
Đường Phi bật cười, cười thật sự, nói với Khiêu, thôi cái
phát xít của đằng ấy đi, tớ mua đầu thỏ chủ yếu để ăn cái tai, cái tai vừa giòn
vừa thơm. Này, đằng ấy nghe nhé, nghe nhé.
Vừa giòn vừa thơm.
Khiêu nói, tớ chưa ăn đầu thỏ bao giờ, tớ không ăn đâu.
Phi nói, đằng ấy phải ăn.
Khiêu nhìn cái đầu thỏ trong tay, cắn một miếng tai, nhai,
đúng là vừa giòn vừa thơm. Nhiều năm về sau, Đường Phi ốm, thèm ăn đầu thỏ.
Khiêu lùng khắp Phúc An không đâu có. Hồi đó cái món ăn này dã lạc hậu. Hình
hài của nó, cái món ăn giá rẻ khó mà tưởng tượng nổi chỉ còn như một giấc mơ.
Ba xu một cái đầu thỏ, giá rẻ như một cây kem đậu xanh, thế gian có chuyện ấy
sao?
Hai cô gái nhai tai thỏ vừa thơm vừa giòn, miệng Khiêu nhoe
nhoét, Khiêu nhìn Đường Phi, miệng Phi vẫn tươi vẫn sạch sẽ, Đường Phi biết
cách giữ miệng, rất biết cách ăn. Bất cứ thứ gì cho vào miệng Phi cũng rất cẩn
thận, nhưng Phi không chú ý lắm những gì từ miệng Phi ra, ví dụ vừa rồi Phi mở
miệng là chửi ngay mẹ Khiêu.
14
Trước khi quen Đường Phi, ở trường học Khiêu rất cô đơn. Ở
đây không gióng ở Bắc Kinh, mỗi khi đọc bài trong lớp thầy bắt học sinh phải đọc
bằng tiếng phổ thông tiêu chuẩn, nhưng khi ra khỏi lớp thì tất cả, kể cả thầy
giáo cô giáo đều nói tiếng Phúc An. Ngày Khiêu mới đến, thày giáo hai lần gọi
lên đọc bài, Khiêu đọc rất chuẩn tiếng phổ thông và rất thuộc bài, được thầy
giáo khen nhưng lại bị cánh bạn gái cùng lớp ghen tị. Khiêu muốn tham gia trò
chơi của các bạn như nhảy cò, nhảy dây chun, tung bao cát, đuổi bắt... nhưng
cánh bạn gái không cho, bọn chúng nói, mi nói cấy chi rứa mà bầy
choa nọ hiểu. Mày, bọn chúng gọi là mi, cái gì thế là cấy chi rứa,
chúng tao là bầy choa, không là nọ, lại còn có kéo dài giọng ra.
Chũng nghe hiểu Khiêu xin chơi nhưng cứ bảo là không hiểu, ngược lại còn bảo
Khiêu điệu. Khiêu không chút cảm tình với tiếng Phúc An, nhưng lại sợ cô đơn,
muốn nhập hội nên phải học tiếng Phúc an, phát âm rất cứng nghe đến kì quái,
làm cho các bạn được thể cười, Khiêu đành im lặng chờ cho hết giờ, mong mau
chóng đến tiết cuói chuông reo tan học.
Khiêu im lặng các bạn cũng không bằng lòng, chúng xem như
Khiêu thách thức. Các bạn khiêu khích sự im lặng của Khiêu. Cứ mỗi lần Khiêu ngồi
lặng lẽ ở bàn học, bọn chúng rón rén đến hét thật to: hầy hầy, mày có bánh đậu
xanh không, bánh đậu xanh ấy mà? Khiêu ngơ ngác không biết trả lời ra sao.
Nhưng bọn chúng thúc bách như muốn Khiêu có ngay bánh đậu xanh cho chúng, Khiêu
trả lời không có, mình không có bánh đậu xanh.
Hầyhầy, làm cả ngày mà không có bánh đậu xanh. Bọn chũng hét
tướng lên.
Thế mày có bánh trứng gà không? Bọn chúng lại lớn tiếng hỏi.
Không có, mình đâu có bánh trứng gà.
Ôi, cả ngày mà không có nổi bánh trứng gà! Bọn chúng lại reo
lên.
Bọn chúng hỏi bánh đậu xanh, bánh trứng gà là để Khiêu bị lừa,
bọn chúng sẽ phá lên cười. Làm cho người khác bị lừa chỉ là chuyện vui, bọn con
gái chỉ mong Khiêu bị chúng lừa. Khiêu biét ý, cũng biết mình bị lừa nhưng
Khiêu không thích cái trò chơi "thông minh" ấy, chỉ thấy đấy là một
trò đùa rẻ tiền, thật đáng xem thường, tuy Khiêu cũng không tìm đâu ra trò đùa
cao giá.
Khiêu cũng không thích cái kiểu tóc phổ biến ở Phúc An này:
hai bím tóc tết thật chặt, thật cao, cao tận mang tai, đuôi tóc để rất ngắn,
nhìn phía trước thấy hai đuôi tóc vểnh lên hai bên giống chân đồng hồ báo thức,
bởi thế được gọi là kiểu tóc "đồng hồ báo thức". Khiêu cũng chải tóc
kiểu "đồng hồ báo thức" cho giống các bạn. Kiểu tóc "đồng hồ báo
thức" rất xấu, làm cho khuôn mặt Khiêu không gìa không trẻ, không thành thị
mà cũng không nhà quê, bị mẹ phản đối. Chị kéo con đến trước gương nói, con
xem, con giống ai không? Chị không cho Khiêu chải kiểu tóc "đồng hồ báo thức",
chải theo kiểu "sừng dê" thông thường nhất, tóc dùng dây chun buộc
sang hai bên. Khiêu đồngý với mẹ, không hiểu tại sao kiểu tóc kia lại thành mốt
ở đây. Khiêu không để tóc kiểu "đồng hồ báo thức" mà buộc thành túm
bàn chải, như công khai tuyên bố sẵn sàng không giống ai, sẵn sàng cô đơn!
Đường Phi đi vào cuộc sống của Khiêu. Phi không để tóc kiểu
"đồng hồ báo thức", không nói tiếng Phúc An, Phi để tóc dài đến độ được
phép của thời ấy, để tóc ngang vai. Đường Phi tết bím lỏng lẻo, những sợi tóc
xoăn xoã xuống trước trán trông yểu điệu, trễ nải nhưng rất công khai. Phi dạy
cho Khiêu biết cách làm tóc lượng sóng, buổi tối trước khi đi ngủ làm ướt mái
tóc phía trước rồi lấy cặp ba lá cuộn tóc thành cuộn nhỏ, sang hom sua bỏ ra,
mái tóc phía trước cuộn sóng như uốn vậy, có thể giữ tóc gợn sóng cả ngày.
Khiêu thử làm và quả nhiên được, nó soi gương, trông mình như búp bê, sinh động
và mới lạ. Khiêu không dám làm tóc uốn đến lớp, chỉ dám triển lãm ở nhà cho
Phàm xem. Phàm vui vẻ reo lên, cô dâu xấu xí, vừa đi vừa xấu, quả ớt xấu
xí, vừa đi vừa chống nạnh... Phàm đọc vè của bọn trẻ ở đây bằng tiếng Phúc
an, dó là câu vè bọn trẻ thưởng chế giễu những phụ nữ ăn mặc lố lăng. Đường Phi
vẫn phải nghe bọn trẻ đọc như thế. Ở trường nơi Đường Phi học còn phải nghe nhiều
câu vè tệ hại hơn nữa, những câu vè như thế nói cho Khiêu thì nó chết mất,
nhưng với Đường Phi thì nó cười khẩy, coi khinh. Phi vênh khuôn mặt trái xoan
lên nói với Khiêu, mặt tớ còn dày hơn tường gạch, để xem bọn chúng còn làm gì
được tớ. Xưa nay, Đường Phi vẫn là con người cô độc, là con người tự do tản mạn
nhưng lại có một sức mạnh huyền bí, sức mạnh ấy cuốn hút Khiêu, cổ vũ Khiêu vững
lòng. Khi nghĩ lại những vẻ mặt bài xích và lối đùa rẻ tiền của bọn học sinh
cùng lớp, Khiêu thà cùng với Đường Phi cô độc, cùng Dường Phi tự do tản mạn.
Lên trung học, may mắn, Khiêu được học cùng trường với Đường Phi, cả hai càng
thân thiết hơn, có dịp gặp nhau nhiều hơn.
Thời đó, các gia đình ở khu tập thể Viện thiết kế có them nghề
phụ đó là đóng Tuyển tập Mao Trạch Đông. Tuyển tập in bằng giấy in từ điển,
giấy rất trắng bìa ni-lông đẹp bền, công việc của các gia đình là dung chỉ
ni-lông đóng những tay sách thành quyển, mỗi quyển tuyển tập được trả năm xu
thù lao. Đúng ra, đây là một công đoạn của nhà in nhưng, nhưng thời đó nhu cầu
về Tuyển tập Mao Trạch Đông rất lớn, nhà in làm không xuể, phải đưa
ra ngoài gia công, cũng giống như hồi những năm 90 các đơn vị gia công phải đưa
hàng cho các chị em thêu đan. Trong khu tập thể có một người làm ở nhà in, nhờ
quan hệ quen biết nên chị em ở đây được nhận sách về đóng. Các gia đình cũng muốn
có việc làm, đóng Tuyển tập Mao Trạch Đông là việc thiêng liêng hơn nữa lại
có tiền. Ngoài ra, việc này cũng làm phong phú thêm cuộc sống vốn đơn điệu
trong các gia đình.Khi mùa hè đến thì công việc cũng đến, trước hiên nhà, dưới
bóng cây chỗ nào cũng thấy từng nhóm từng nhóm chị em ngồi đóng Tuyển tập
Mao Trạch Đông. Những bà mắt kém gọi con cháu sau giờ học cùng làm, giúp các bà
xâu kim, dung lưỡi cưa nhỏ rạch các đường chỉ ở gáy sách để đóng cho dễ. Trông
xa, đúng là cảnh thiên hạ thái bình.
Phụ nữ biết may vá thêu thùa, phải biết. Vì mưu sinh, vì gia
đình, cũng vì để kiềm chế bản năng thú tính. Để tiêu hao bớt thời gian nhàn rỗi
mà cũng là để lấp đầy khoảng trống trong cuộc sống. Bởi thế, khi những chiếc xe
xích lô chở đầy Tuyển tập Mao Trạch Đông vào sân, từ trẻ con cho đến người
lớn đều reo vui hồ hởi. Ngay cả Phàm cũng hét tướng lên bằng tiếng Phúc An: đến
rồi, đến rồi! Công việc này đâu có lien quan gì đến nó. Tại sao Phàm nhiệt tình
với công việc của thiên hạ đến thế? Bởi tuổi trẻ quá nhiệt tiònh. Sau này, khi
Phàm sang Mỹ rồi mới cảm thấy bực mình.
Chương Vũ không lĩnh hàng ngày về làm, cũng không cho Khiêu
tham gia vào công việc ấy. Chị không muốn để con mình phải lao động, trong cốt
tuỷ chị cũng xem thường những công việc như thế, khách quan mà nói là để Khiêu
có nhiều thời gian tự do. Mỗi lần Khiêu đi qua chỗ những người ngồi đóng sách để
tìm Đường Phi đều thấy cánh con gái cùng trang lứa hoặc lớn hơn một chút đang
cùng bà cùng mẹ chăm chú vào đường kim mũi chỉ đóng những cuốn Tuyển tập
Mao Trạch Đông dày cộp.
Khiêu không đóng sách quý, Đường Phi cũng khôn đóng sách quý.
Cả hai cùng sốt sắng với một việc khác, cả hai đi tìm ngắm người đẹp. Một hôm
Đường Phi nói chuyện với bà y tá trưởng ở bệnh viện Nhân Dân, chắc đằng ấy chưa
bao giờ được thấy một người đẹp như thế. Thế là chúng đến bệnh viện nhân dân và
gặp bà y tá trưởng ngay trong hành lang khoa nội. Năm đó, bà y tá chừng năm
mươi tuổi, bà là người của chế độ cũa, trong chế độ cũa, bà làm y tá ở bệnh viện
giáo hội, xuất thân là một nữ tu, bởi thế bị nghi ngờ là gián điệp. Lúc này bà
không còn làm y tá nữa. Công việc của bà bây giờ là quét dọn hành lang và nhà vệ
sinh. Bà mặc quần áo xanh đã cũ, đang dùng con dao con cạo vết bẩn trên tường.
Khi phát hiện Khiêu và Đường Phi, bà quay lại nhìn chúng.
Đúng là khuôn mặt đẹp, Khiêu nghĩ, nét đẹp của thời đại trước
không thể tái tạo. Nhưng ấn tượng sâu sắc nhất không phải là cái đẹp của bà y
tá mà là vẻ đẹp khoan thai lặng lẽ, trong hành lang khoa nội ồn ào, tư thế ngồi
khép nép ở góc tường, mặt quay vào các vết bẩn trên tường. Khuôn mặt với mái
tóc điểm bạc vây quanh của bà cũng không tỏ ra buồn khổ. Điều gì đã làm bà có
trách nhiệm với những vết bẩn trên tường? Là khuôn mặt đẹp, khuôn mặt ngước lên
từ chân tường bẩn lại có thể điềm đạm khác thường đến thế, khiến suốt đời Khiêu
không quên nổi.
Cả hai cùng ra khỏi khoa nội và đi dạo trong sân. Đường Phi
nói, bà y tá là gián điệp, ngoài viẹc dọn dẹp vệ sinh còn bị đấu. Khiêu nói, bà
ấy đâu giống gián điệp, đâu giống gián điệp. Đường Phi nói, tớ cũng không nghĩ
bà ấy là gián điệp nhưng bà ấy đã khai báo mật hiệu lien lạc, họ có mật hiệu
riêng. Cậu tớ nói vậy.
Mật hiệu thế nào? Khiêu hỏi, tỏ ra lo lắng.
Đường Phi nói, khi có người đến liên lạc, bà y tá hỏi: tấm lưới
người cá từ đâu tới, đối phương trả lời: từ biển lên.
"Tấm lưới người cá từ đâu tới", giống, giống lắm.
Tuy Khiêu và Đường Phi không hiểu mật hiệu của gián điệp ra sao, nhưng chúng cảm
thấy mật hiệu của bà y tá rất giống với bà, bí mật lãng mạn nhưng lại âm u sợ
hãi, xinh đẹp rực rỡ nhưng lại dữ dội, nó không thể không làm mọi người tập nói
vài câu. Đường Phi thấp giọng hỏi Khiêu, tấm lưới người cá từ đâu tới? Từ biển
lên, Khiêu khẽ trả lời.
Tấm lưới người ca từ đâu tới?
Từ biẻn lên.
Hai cô gái người hỏi người trả lời mật hiệu, hỏi không tự chủ.
Rồi chúng nhìn nhau có vẻ sợ hãi, tưởng dâu trong chốc lát chúng có thể trở
thành gián điệp, chúng đang trong biển chiến tranh nhân dân sục sôi. Chúng nhìn
xung quanh, xung quanh không có ai, rồi chúng bỏ chạy, tưởng như mật hiệu của gián
điệp ở chỗ vắng rất có thể bị tình nghi là gián điệp. Chúng chạy đến phòng khám
ngoại trú của bệnh viện, ở đó đông ngưopừi. Chúng cứ lượn đi lượn lại, Khiêu vẫn
chưa thoả mãn, bắt Đường Phi phải dẫn đi xem bà y tá một lần nữa.
Chúng quay lại khoa nội, bà y tá vẫn ngồi ở góc tường hành
lang dung dao cạo những vết bẩn trên tường. Khiêu càng muốn ngắm bà ta nhưng lại
sợ không dámđến gần, bởi mật hiệu đã chứng minh một cách rõ ràng đó là một nữ
gián điệp. Khiêu thật sự sợ hãi và có phần hoảng hốt, nó thấy cứ đến xem bà thấe
này cũng giống như tìm đến bà để ra mật hiệu. Bà y tá bất ngờ quay khuôn mặt điềm
đạm lại và nói, tấm lưới người cá từ đau tới? Chúng trả lời tử biển lên.
Nhưng nói rồi không chờ bà y tá quay lại, Khiêu và Đường Phi
rời khoa nội. Khiêu rất tiếc, khó mà tin rằng khuôn mặt điềm đạm kia của bà là
giả dối. Thật ra, Khiêu không biết mật hiệu kia là do bà bịa ra.Khi bà bị đấu đến
mức không chịu nổi, bà nhận tất cả, nhận như thật. Mật hiệu bà bịa ra đầy chất
thơ, bà dung ý thơ để thoả mãn tính hiếu kì của mọi người và cũng để mình vĩnh
viễn khoác tấm áo gián điệp.
15
Mạnh Do Do đến. Do Do khong phải là tấm lưới người cá, cũng
không từ dưới biển lên mà là bạn cùng lớp với Khiêu.
Do Do lên trung học thì xảy ra một chuyện. Trong giờ ngữ văn, thầy giáo gọi nó
đọc một đoạn lời Mao chủ tịch, hồi đó đọc thuộc và viết lại lời Mao Chủ tịch là
một phần trong chương trình giảng văn. Đoạn nói về cách mạng: cách mạng không
phải là mời khách ăn cơm, không phải là làm thơ viết văn... thì nó đứng dậy đọc
"Cách mạng là mời khách ăn cơm, là..." Thầy giáo hốt hoảng bảo dừng lại,
dừng lại. Nó dừng lại, nhìn lũ bạn ôm mặt cười. Thầy giáo quất mạnh roi tre lên
mặt bàn, quát: cười gì, cười gì, em đọc sai lời Mao Chủ tịch rồi, biết không?
Do Do gật đầu nói biết, nhưng khi thày giáo bảo đọc lại Thì nó không sao đọc tiếp
được, nó sợ, sợ tiếp tục đọc sai. Thầy giáo thấy nó không làm sao dọc được liền
bảo ngồi xuống, nhỡ đọc sai thì ai sẽ là người chịu trách nhiệm to lớn đó? Do
Do sợ lắm, một cô bé mười ba tuổi, trách nhiệm to lớn ấy thầy giáo phải chịu. Từ
đấy thầy giáo không bao giưof gọi Do Do đọc bài mà cho rằng nếu nó không có tâm
địa nào thì cũng là đứa kém trí nhớ.
Tan học, Khiêu và Do Do về cùng đường và nhanh chóng biết Do Do ở cùng một khu
tập thể. Hồi học tiểu học chúng chưa hề quen nhau, còn bây giờ cùng lớp lại
cùng một khu tập thể, Khiêu muốn bắt chuyện trước. Khiêu không xem thường bạn,
bởi đọc sai chẳng có gì xấu, nhưng Do Do không cố ý, chỉ là không cẩn thận
thôi. Khiêu muốn bắt chuyện trước cũng bởi Do Do nói tiếng phổ thong, nó không
nói chi rứa hoặc bầy choa. Khiêu đi lên kịp bạn, nói bạn Do, chờ tớ với.
Khiêu bắt chuyện như người quen nhau đã lâu, thế nhưng trước đó chưa hề quen
nhau. Do do nghe có tiếng gọi như của người quen, nó đứng lại chờ Khiêu. Mới mười
ba tuổi nhưng Do Do có triệu chứng béo hoặc có thể nói đang bị béo, hoặc có thể
nói đang bị béo. Nó cắt tóc ngắn, ngực nở, da trắng mịn màng, nhưng không có gì
gọi là gợi cảm, có thể vì khuôn mặt không trịnh trọng trông rất thật thà.
Cả hai bắt đầu câu chuyện dường như không có gì trở ngại, không cần hàn huyên
cũng không có gì quanh co, bởi cả hai đều rất thích nhau. Câu chuyện bắt đầu từ
cách mạng không phải là mời khách ăn cơm... Do do nói, tớ đâu phải là đứa ngu
như thầy giáo nghĩ, tuy đọc sai nhưng đằng ấy nghĩ mà xem, cứ coi cách mạng
không phải là mời khách ăn cơm thì cách mạng là gì cơ chứ?
Cách mạng là gì, Khiêu cũng chưa bao giờ nghĩ, vậy cách mạng là vì cách mạng.
Bây giờ khi Khiêu bị Do Do con người vẻ ngoài không có gì trịnh trọng vặn hỏi.
Cách mạng, Do Do nói, cách mạng ít ra là phải mời được khách ăn cơm và cũng phải
ăn được cơm chứ!
Nhưng Mao củ tịch nói cách mạng là bạo lực cơ mà. Khiêu nói.
Đúng thế, người bạo lực không ăn thì lấy đâu ra sức để bảo lực? Do Do nói, tớ sợ
đói, sợ đói lắm, khi đói ai cho tớ ăn rồi bắt tớ gọi bằng ông tớ cũng gọi.
Khiêu bật cười, cười vì long dạ trong sang, ngay thẳng, vì cách bàn luận về
cahs mạng của Do Do. Do Do làm Khiêu vừa khoái chí vừa sợ vừa khoái chí. Cả hai
cùng về nhà số sáu của Khiêu, Do Do quàng cánh tay mập mạp mát mẻ lên vai
Khiêu. Nó nói một cách nhiệt tình: Khiêu. Tớ nói với đằng ấy chuyện này nhé, tớ
ấy à, tớ chẳng trách gì bọn cùng lớp không chịu chơi với cánh mình. Tớ ấy à, tớ
là con người lạc hậu, cho dù tớ cảm thấy việc tuyệt vời nhất của con người khi
nhắm mắt là ngủ, việc tuyệt vời nhất của con người khi mở mắt là ăn. Cho nên đằng
ấy đoán xem sau này tớ lớn lên sẽ làm gì nào? Tớ chỉ muốn làm đầu bếp. Làm đầu
bếp có nhiều cái ăn ngon, suốt ngày không mời khach thì cũng ăn ngon. Có một bộ
phim tên là thỏa mãn chưa, đằng ấy xem chưa? Phim về người đầu bếp. Rồi tớ sẽ
được đội cái mũ trắng cao của người đầu bếp cho xem. Đằng ấy không được nói với
ai đâu nhé, tớ biết đắng ấy sẽ không nói với ai.
Do ơi, tớ thấy đằng ấy thong minh và đáng yêu quá! Khiêu thầm nghĩ. Khiêu không
nghĩ mình lớn lên sẽ làm đầu bếp, nhưng thích ăn chẳng kém gì Do Do, về điểm
này có thể nói Khiêu và Do Do ý hợp tâm đầu. Nhưng Khiêu không nói ra một cách
thẳng thắn, rõ ràng như thế được, lại còn thối nát nữa chứ! Khi cách mạng là bạo
lực thì ở đây ta lại bàn chuyện ăn uống, đầu bếp với mũ trắng.. đó là cách sống
thối nát, thối nát của giai cấp tư sản. Khiêu vừa phê phán mình mình nhưng lại
không có cách nào để phản bác lại lý lẽ của Do Do. Khiêu rất thích , rất thích
cùng Do Do giấu giếm cái thối nát, cùng Do Do nếm thử cái thối nát. Cả hai
không nỡchia tay nhau, tuy Do Do ở nhà số hai, cùng nhà với Trần Tại, chỉ cách
ba nhà đến nhà số sáu nhưng vẫn thấy lưu luyến. Sự lưu luyến không nỡ chia tay
như thế suốt cuộc đời Khiêu không hề trải qua.
Do Do mời khách, một ngày đầu đông, sau khi tan học, Do Do mời Khiêu đến nhà ăn
cơm ngày chủ nhật. Bố mẹ Do Do cũng ở nông trường Vĩ Hà như bố mẹ Khiêu, ngày
thường nó sống với bà ngoại. Gần đây dì nó sinh con bà ngoai phải đến trông
giúp, chỉ một mình ở nhà.
Ở nhà một mình hạnh phúc đến chừng nào, trước hết nó không phải trả lời những
chuyện vừa lẩn thẩn vừa rắc rối của bà. Bà ngoại thích nghe đài, còn nó thì
nghe không hiểu. Đài toàn nói những chuyện lãnh đạo tiếp ông này bà nọ, "buổi
tiếp diễn ra trong bầu không khí thân", bà ngoại cứ hỏi: Do ơi, thân mật
mà chỉ có bảy phát thôi cháu? Bà còn nghe "Ních-xơn" nhầm thành
"một cây hành" lại hỏi: Do ơi, cái nhà ông lớn thế mà tên là "một
cây hành" là nghĩa làm sao? Còn lúc này thì tuyệt vời, bà đã sang nhà dì,
Do Do mặc sức, một mình chiếm cả cái bếp.
Thời đó người Trung Quốc ăn uống giản đơn, kham khổ, bếp núc thì cổ hủ, chắp
vá. Do Do trời sinh thích ăn uống, nhưng không lấy đâu ra miếng ngon, trong túi
lại không có tiền. Nhưng khi trong túi lại không có tiền. Nhưng khi trong túi
có được một đống nó cũng mời bạn đến ăn tiệc.
Nó mua năm hào thịt lợn, lột bì đem luộc nhỏ lửa, luộc cho bì nhừ ra, nước chấm
đặc sánh, cho thêm xì dầu , hành trộn đều làm nước chấm bì lợn. Đó là món thứ
nhất, bì lợn luộc.
Còn thịt thì thái ra, tẩm mắm muối, rán lên (vì ít mỡ nên miếng thịt cháy đen)
thành món thịt rán, khi ăn chấm với muối tiêu.
Nó lục tìm trong bếp được một ít, mộc nhĩ hoa vàng, bóc ra, xào với thịt nạc, lại
thêm một món nữa.
Nó muốn làm bốn đĩa một bát, lại bỏ thêm hai xu mua bánh sơn tra thái nhỏ cùng
với củ cải, củ cải trắng, sơn tra đỏ lẫn vào nhau, nhìn cũng đã thấy thèm. Nó nấu
thêm bát canh tôm, thế là có mâm cơm. Bữa cơm đãi khách chỉ mất cónăm hào hai
xu. Để tạo không khí, nó nướng thêm một ít miến, những sợi miến nở trắn, vừa xốp
vừa giòn, khác nào những món thịnh hành thời đó.
Khiêu đến dự tiệc còn kéo theo cả Đường Phi. Do Do thấy hết sức vinh dự đã mời
được một người đẹp như Đường Phi. Nó nhận ra rằng, những món ăn ngon này làm
cho người đẹp, chỉ có người đẹp mới xứng đáng được ăn những món ngon thế này.
Ba người cùng thưởng thức tài nghệ của Do Do. Đường Phi đề nghị cùng uống tí rượu,
lấy nước trắng làm rượu. Khi mọi người biết Do Do làm bữa cơm thịnh soạn như thế
chỉ mất có năm hào hai xu thì vô cùng phục tài nấu nướng của Do Do, một thiên
tài có thể biến thối nát thành thần kì. Đường Phi uống rượu, ăn món bì lợn, củ
cải, nhai miến nướng giòn tan, ăn uống no nê, "say" lơ mơ. Do Do và
Khiêu vực Đường Phi vào giường nằm. Đường Phi nằm nghiêng, tay gối đầu và nói,
Do Do tốt quá, tớ muôns chết ở nhà đằng ấy lắm! Lúc này Đường Phi mới đẹp làm
sao, đẹp như một nàng công chúa hoặc như một bà hoàng, Khiêu và Do Do ngồi cạnh
giường như Đường Phi.
Khi trên bàn ăn không còn một thứ gì, cả hai lại bàn đến thực đơn bữa tiếp
theo. Khiêu khoe, bố tớ biết làm bánh ngọt tiểu tuyết cầu rán nhé. Do Do nói,
cái gì, cái gì, bánh tiểu tuyết cầu? Tuyệt quá, mới nghe mà đã thấy ngon, các cậu
nghe nhé, tiểu tuyết cầu! Do DO bắt Khiêu phải giải thích tận tường cách làm,
nhưng Khiêu không biết rõ lắm, đành khất để về giở sách ra xem.
Bánh tiểu tuyết cầu kích thích mọi người, kích thích nhiệt tình của Khiêu. Ở
nhà không có sách cũ nào để xem, nhưng Khiêu nhớ ra khi dọn nhà từ Bắc Kinh về,
mẹ giữ không muốn bán cũng không muốn vứt bỏ mấy cuốn tạp chí phụ nữ Liên Xô
cũ. Phụ nữ Liên Xô giới thiệu nhiều món ăn, kiểu đan áo len, kiểu tóc, kiểu
trang phục, Chương Vũ học được nhiều kiểu đan áo len trong đó. Chị thích nhất
là các kiểu áo len, các món ăn chị không thích. Mỗi lần lễ tết chỉ có chồng giở
Phụ nữ Liên Xô ra sáng tạo món ăn. Anh đã thành công với món bánh tiểu tuyết cầu
rán, một quá trình như ảo thuật, Khiêu không làm sao quên được. Khiêu về lật giở
ra xem, nhân lúc mẹ vắng nhà. Nhất định mẹ đến bệnh viện nhân dân với bác sĩ Đường,
Khiêu cũng ít chú ý đến mẹ hơn. Điều này tuyệt nhiên không phải chấp nhận bác
sĩ Đường mà vì nó có bạn mới.
Nó tìm trong tạp chí Phụ nữ Liên Xô, Phàm mới học lớp một cũng giúp chị,
cuối cùng Khiêu đã tìm ra. Khiêu biết loại tạp chí này đang bị thời đại loại bỏ,
nếu bị phát hiện sẽ bị tịch thu. Bởi thế nó phải cảnh giác như người hoạt động
bí mật. Khiêu gói những cuốn tạp chí vào một tờ báo, thận trọng giấu vào cặp
sách, kéo em gái sang nhà Do Do.
Vừa vào nhà, Khiêu ra hiệu cho Do Do cài cửa lại. Cài cửa xong, Do Do rón rén
ngồi lên ghế chờ Khiêu lấy từ trong cặp ra những cuốn tạp chí, lật giưor một
trang trong đó, đọc từng chữ từng câu: "Sau bữa ăn những ngày nghỉ, tốt nhất
nên có món điểm tâm ngon miệng, đẹp mắt và dễ tiêu như bánh tiểu tuyết cầu rán.
Trứng gà đánh với đường, acid citric rồi dùng thìa
đã nhúng nước lạnh múc từng thìa trứng đã đổ từ từ vào sữa đang sôi, không để
nó dính vào nhau. Trứng gà đánh với acid citric cùng với sữa sẽ tạo
nên tác dụng phụ, hút sữa, biến thành quả tuyết cầu nhỏ. Đun sôi những quả tuyết
cầu trong ba phút, dùng thìa, vớt nhẹ để lên sàng thưa, chờ cho tuyết cầu khô hẳn
rồi đặt vào đĩa có sẵn nước đường, không để dính vào nhau.
Cách làm nước đường: cho lòng đỏ trứng gà đánh với đường trắng,
cho vào một thìa bột mì, đổ vào sữa bò đun sôi, vừa đun vừa quấy đều cho đến
khi đặc sánh là được. Sau đó cho hương liệu, quấy đều để nguội.
Làm cho bánh tiểu tuyết cầu cần hai quả trứng gà, ba mươi gam đường, một
gam acid citric, hai trăm gam sữa,. Làm nước đường cần một trăm gam sữa, một
trăm gam đường trắng, một lòng đỏ trứng gà, hương liệu vừa đủ".
Khiêu đọc, Do Do ngồi nghe chăm chú, tuy trong đó có nhiều thứ Do Do không biết
như hương liệu, acid citric... nhưng nó có cảm giác thiên bẩm về các món
ăn. Cái cảm giác đó kích thích khứu giác, vị giác, xúc giác, nó cho rằng bánh
tiểu tuyết cầu ấy thơm ngậy, mềm, ngon miệng, mà các món bì lợn, thịt rán không
thể nào so sánh nổi, chúng không cùng một đẳng cấp, không cùng một thé giới.
Nhưng nó không sợ, nó tin sẽ làm được. Do Do vội tìm hiểu một gam là bao nhiêu,
nó nghĩ người làm phải chú ý từng chi tiết cụ thể. Còn những thứ gì chưa có? Do
Do không uống sữa, trứng gà, đường, bột mì thì ở nhà đã có. Khiêu nói, thế thì
có thể làm được nhà tớ có acid citric, hương liệu; sữa bò thì tớ với Phàm
mỗi ngày uống nửa lít, nhưng để làm bánh cánh tớ không uống nữa. Làm một mẻ tiểu
tuyết cầu chỉ cần nửa lít sữa là đủ, trong sách nói chỉ cần ba trăm gam thôi
mà. Ba trăm gam chưa đến nửa lít, Phàm đồng ý không?
Phàm vừa rồi cùng đến với chị, gật gật đầu, nó biết không uống sữa cũng chẳng
thiệt, bởi các chị phải mời nó ăn tiểu tuyết cầu.
16
Tạp chí Phụ nữ Liên Xô, tạp chí Phụ Nữ Liên Xô bản tiếng
Trung Quốc đã lối thời nhưng nhiều người không nỡ bỏ, trong một thời gian dài
trở thành món ăn của Khiêu, Đường Phi và Do Do.
Chúng lấy nhà Do Do làm nơi tụ tập, đọc, tập sịư không biết chán. Có sự giúp sức
của Khiêu, Do Do thành công trong món tiểu tuyết cầu. Cả bọn cảm động đến rơi
nước mắt khi những cái đầu chụm vào nhau bên bếp lửa, nhìn những thìa trứng gà
đổ vào sữa đang sôi biến thành những viên bánh. Chũng thấy mình như đang đưáng
trên vạch xuất phát mới, trên cạch xuất phát đó đang chứng tỏ mình là những nàh
đại nghệthuật, đại nghệ thuật chứ không phải tài vặt nhé! Bọn chũng xúc từng
thìa tiểu tuyết cầu cùng với nước đường cho vào miệng, nếm thử, thừa nhận bánh
rất tuyệt. Chúng ăn rất có cảm tình với bánh, và những chiếc bánh cũng có cảm
tình với người làm. Bánh làm thơm miệng, ấm dạ dày, hương vị nồng nàn bảo với
chúng cuộc sống có thể đẹp thế đó. Do Do thì quyết không trở lại con đương miến
nướng, thịt rán, ý nó định làm các món ăn theo tạp chí Phụ nữ Liên Xô.
Khiêu hợp sức với Do Do, cung cấp vô tư những thứ có thể có, những thứ mà Khiêu
giấu mẹ như bột cà-ri, nhục quế, lá thơm, hạt tiêu trắng, tương pứt, bột cà
chua, acid citric, hương liệu... những thứ rất có tác dụng ở nơi chúng tụ tập.
Chúng cũng không mua lặt vặt bằng những đồng tiền lẻ, mà góp nhặt từng xu, gom
góp được kha khá chúng lại bảo nhau đi mua thịt, mua cá, mua trái câyu, trứng
gà,dường trắng. Phụ nữ Liên Xô làm cho cả thể xác và tâm hồn chũng lắng xuống,
không còn để ý gì đến bài vở và nững giờ lao dộng nặng nhọc, sau giờ học chúng
vẫn phải đi đào hầm phòng không, làm cái việc đất cát mà chẳng hiểu để làm gì.
Về đến nhà bùn đất lấm lem, chúng rửa tay chân rồi vội vã sang nhà Do Do, ở đấy
có Phụ nữ Liên Xô dang chờ.
Chúng nghiên cứu ón thịt nướng kiểu Armenia:' thịt lợn xay trộn với trứng gà, hạt
tiêu, hành rồi dàn mỏng, rắc bột, bôi them long đỏ trứng gà, rắc vụn bánh mì, bỏ
vào lò nướng từ mười đến mười lăm phút; tưới nước xốt cà chua lên; cách làm nước
xốt như sau: đun sôi nước dùng và cà chua, cho mì chính, muối, và một ít bột mì
hoặc nước lọc. Bày thịt nướng đã chín lên đĩa, tưới nước sốt lên là được..
Không có lò nướng, Do Do có sang kiến rán thay nướng, cho mỡ vào chảo, rán lửa
nhỏ cũng rất thơm.
Lại còn món dưa chuột Tbilixi, cá tẩm rượu Italia, cuốn Hungary, xúp đỏ
Ucraina, thịt nhồi cà chua Quảng Đông và "thịt rán xanh" Hàng Châu.
Chúng thấy nhiều món gấn với món ăn Trung Quốc được phụ nữ Liên Xô giới thiệu.
Với các món ăn thịt thú rừng chúng chỉ còn biết thưởng thức trên các trang báo,
bởi không có cách nào tìm được thịt thú rừng. Thế là chúng vẽ hình chế nhạo các
trang minh hoạ trên báo: một con thú rừng (thỏ chẳng hạn) một tay cầm dao, một
tay cầm nĩa đang giới thiệu cho bạn đọc biết cách làm các món ăn, khác nào bảo
với mọi người thịt mình để làm các món ăn ngon.
Thỉnh thoảng chúng cũng làm thử các món điểm tâm, Bánh ngọt Nga, bánh mật, thịt
bò hầm ca-ri... một số món cần một loạibơ dặc biệt, chúng phải theo hướng dẫn của
báo để chạy đi khắp nơi tìm nguyên liệu như bơ tươi, gelatin, trứng gà, đường
trắng, mạch nha, hương liệu... những thứ đó trộn với nhua, đánh cho tơi xốp
thành bơ đặc biệt. Bơ tươi, gelatin, mạch nha là thứ khó tìm, các cửa hang thực
phẩm ở Phúc An không có bán. Do Do bỗng nhớ ra, hồi tiểu học có một bạn mẹ làm ở
nhà máy thực phẩm, vậy là nó tìm đến nhờ. Mẹ của bạn nói, nhà máy có những thứ
đó, nhưng hỏi để làm gì? Do Do nói, bà ngoại ốm, thầy thuốc bảo cần phải ăn ba
thứ đó, ít thôi, mỗi thứ một ít. Một ít cũng phải mua, vì nhà máy là của nhà nước.
Do Do bỏ ra một khoản tiền kha khá, một đồng bốn hào để mua bơ tươi, getalin, mạch
nha. Do Do và Khiêu thay nhau đánh bơ tươi, dung đũa đánh như thẻ dánh trứng
gà. Đó là việc làm hết sức vất vả, nhiều năm về sau nghĩ lại, thấy đánh những
thứ đó thật không dễ dàng, để đánh những thứ hiếm hoiấy cho tới trắng thật chẳng
khác nào năm mơ giữa ban ngày. Nhưng Do Do khuyến khích, Khiêu đánh gần một tiếng
đòng hồ, mỏi nhừ hai cánh tay, mắt hoa lên, những chất keo dính dẻo ấy trong
cái bát cũng trở nên thơm phức.
Có hình minh hoạ trong mục Bếp núc gia đình cũng làm Do Do thích thú, thật ra
là dung mấy lại trái cây và rau xanh để tạo hình. Trên báo viết như này: Thức
ăn bạn làm vừa phải ngon vừa đẹp mắt,. Dưa chuột, đậu Hà Lan, trứng gà luộc
thái khoanh, hành tươi và cà chua có thể làm được món ăn trông rất đẹp mắt. Dầu
thu có rát nhiều rau, bạn có thể làm nhiều món vừa ngon vừa đẹp. Dướiđây là món
của Vladimia Liakuxkin đầu bêps của nhà hang Metropole, Maxcơva.
Món thứ nhất, xa-lát ngày hội: chim thịt rừng thái mỏng, luộc chin, đậu Hà Lan,
súp lơ cuốn cần, hành tươi và cà chua có thể làm được món ăn trông rất đẹp mắt.
Đầu mùa thu nhiều rau, bạn có thể làm nhiều món vừa ngon vừa đẹp. Dưới đây là
món của Vladimia Liakuxkin đầu bếp của nhà hang Metropole Maxcơva.
Món thứ nhất, xa-lát ngày hội: thịt chim rừng thái mỏng, luộc chin và thái hạt
lựu khai tây, đậu Hoà Lan, súp lơ, cuống cần, dưa chuột và cà chua thái mỏng,
trộn đều các thứ đó với nhau, nêm muối tưới nước màu lên (dầu thực vật trộn với
long đỏ trứng gà, cho them mù tạt và giấm tuỳ khẩu cị, trộn kĩ là được), như thế
đã có mõna-lát. Cách bày xa-lát lên đĩa: xa-lát dể trên đĩa theo hình tháp, tưới
nước màu lên, cắt bỏ đầu quả ớt bỏ vào giữa đĩa xa lát, bên them để them một quả
chà là hoặc mọt quả mận, chung quanh đĩa xa-lát đặt them những miếng táo cắt
hình răng cưa và dưa chuôth thái mỏng, them một vài quả chà là và phủ lên vài
ngọn rau xanh.
Món thứ hai, táo nhồi: khoét ruột táo tạo thành cái vỏ, gioóng như một cái cốc:
táo, dưa chuột thái hạt lựu trộn với củ cải thái nhỏ đã luộc chin, trộn với đậu
Hoà Lan và rau xanh, tưới nước màu lên rồi nhồi vào bụng quả táo và rau xanh đã
moi ruột; chung quanh đĩa táo nhồi dặt them vài ngọn rau xanh, chanh thái lát, ớt
thái khoanh.
Món thứ ba, làn rau: khoét ruột những quả dưa chuột lớn, tạo thành hình bầu dục
giống cái làn, bên trong có thể để thức ăn nguội; quai làm bằng hành tươi.
Chung quanh làn bày them những ngọn rau xanh, phía trên có them vài miếng dưa
chuột hoặc củ cải thái hạt lựu.
Do Do nghiên cứu ba món ăn trên, món thứ nhất chỉ ao ước chứ không làm nổi, lấy
đâu ra thịt chim rừng, quả chà là, với lại cách làm cũng phức tạp, như làm xiếc
vậy. Món làn rau thì có thể, dưa chuột, hành với các loại rau không khó tìm, nó
bắt đầu tỉ mẩn với món này.
Trong nấu nuớng, Khiêu thuộc loại không thích cầu kì công phu. Khi đã trưởng
thành, mỗi lần thấy trên bàn tiệc có những con công, hoa lá được tỉa bằng củ cải
hoặc trái cây, trứng muối làm thành hình những con cá vàng, Khiêu thấy không cần
thiết, nguời đầu bếp không cần mất nhiều công sức hoặc đó không phải là con đường
trong nghề nấu nướng. Bởi thế, Khiêu không giúp Do Do làm món " làn
rau" tuy Do Do phải dung dao con gọt bút chì để tỉa tót quả dưa chuột.
Đường Phi có cái thú riêng, lật tờ báo Phụ nữ Liên Xô để xem mục thời trang.
" Loại áo này dung vải in hoa vàng để may, không cúc, tay liền. Váy may bằnglụa
màu bột đậu, lót áo cùng dung loại vải này."
" Đầm, áo bó sát người, dài quá eo một ít."
" Len kẻ trắng xanh may đầm , tay nối, váy xếp li theo đường kẻ của vải."
"Áo bơi thuyền, áo trong không tay, quần may bằng vải chống nước màu xanh
đậu Hoà lan, áo ngoài bằng vải kẻ ba màu xanh, trắng, đen".
Đường Phi tham lam thưởng ngoạn những mẫu trang phục trên báo, thấy kiểu nào
cũng đẹp. Nhất là áo bơi thuyền lần đầu tiên Phi được thấy trên báo Phụ nữ Liên
Xô. Thì ra bơi thuyền cũng có trang phục riêng, nó làm cho môn này trở nên
chuyên nghiệp và lãng mạn hơn. Đường Phi nói cảm nghĩ của mình, Khiêu cũng nghĩ
vậy. Vào cái thời quần áo nam nữ không phân biệt thì những thứ đó thật xa xỉ,
quá xa xỉ. Chúng ngắm nhìn đến ngây dại những mẫu trang phúc, cứ muốn lấy ra từ
các trang báo mặc lên người. Có một bộ lễ phục gọi là Đêm Cairo, vai để trần,
eo thắt nhỏ, chân váy xèo rộng. Đuờng Phi rất muốn lấy làm mẫ. Phi đặt cuốn hoạ
báo xuống, ra cửa lấy cái áo mưa đen treo trên đó, áo mưa của bố Do Do.
Phi cầm áo mưa vào nhà vệ sinh, khi quay ra Phi trởthành Đêm Cairo: hai bím tóc
buộc cao, để trần hai cánh tay mịn màng, cái áo mưa được Phi kẹp dưới nách, che
vùng ngực, lộ hai xương bả vai tuyệt đẹp, hai tay ôm chặt ngực áo, bởi bỏ ra
thì cái áo mưa dơi xuống đất. Ôi, Đêm Cairo, Khiêu và Do Do cùng vỗ tay hoan
hô. Đúng lúc đó Phi bỏ tay ra, tấm áo mưa tuột xuống, Phi loã thể ngay trước mắt
các bạn. Có thể Phi không cố ý, mà muốn để những cặp mắt trong sạch của Khiêu
và Do Do được trông thấy cơ thể đã chin, cơ thể biết nhiều hiểu rộng hơn hai bạn.
Cơ thể của Đương Phi có biết bao nhiêu điều bí ẩn mà chúng không thể biết. Do
Do kêu lên, Khiêu cười to, Đương Phi cũng cười và ung dụng mặc áo quần rồi
trang điểm trước bữa ăn cho hai bạn. Cũng thật đơn giản, chỉ cần tô son cho làn
môi. Phi lấy mảnh giấy đỏ nhúng nước, bảo hai bạn mím môi ngậm lại, màu đỏ của
giấy in vào môi. Chỉ thoáng lát, khuôn mặt trở nên hồng hào, trông có chút lẳng
lơ. Với cặp môi đỏ chúng ngồi vào ăn, lúc nói cũng điệu đà, khách sáo. Cho mình
xin ít xúp đỏ Ucraina, Khiêu nói với Do Do. Do Do lấy thức ăn cho bạn cũng rất
ân cần, trên đầu đội cái mũ đầu bếp xếp bằng giấy. Đương Phi lại muốn ăn món
dưa muối kiểu Tbilixi, lúc này hai ngón tay Phi kẹp điếu thuốc lá, điếu thuốc
lá thật. Chúng ăn uống, lại nghĩ đến kể chuyện. Khi bụng đã no nê, tinh thần
cũng cần được bồi dưỡng. Việc kể chuyện Khiêu đảm đương phần lớn.
Khiêu nhìn Do Do, nhìn Đương Phi. Ôi, bên trái là một cô đầu bếp tuơi tắn, bên
phải một thiếu nữ xinh đẹp, Khiêu ngồi giữa hai mĩ nữ để thưởng thức mĩ vị, đảm
đương việc kể chuyện là phải ngồi, xếp đặt như thế rất hoàn chỉnh, Khiêu không
muốn gì hơn. Khiêu bắt đầu kể một truyện ngắn đăng trên Phụ nữ Liên Xô, số báo
có món " làn rau", câu chuyện thế này.
Thật ra, đây chỉ là câu chuyện đơn giản. Ở vùng ngoại ô có một cô gái tên là
Giênia giận nhau với chồng chưa cưới là Misa, Misa mất cả ngày cũng không làm
Giênia vui lên được. Lúc thì anh ta trò hề, lúc lại kể chuyện vui, lát sau lại
hát một bài gì đó, bài hát mà Giênia thích nghe, nhưng Giênia vân ngồi ôm mặt.
Thế là, khi hai người vào một cửa hang ăn, Misa cố tình nói chuyện, cười đùa với
một cô gái ngồi bên cạnh, cười đùa cốt để Giênia nổi cơn ghen. Câu chuyện chỉ
có thếm Khiêu đã kể xong. Vừa kể, Khiêu vừa thấy không có ý nghĩa gì chỉ hay ở
chỗ ghen, Khiêu không có cảm tình gì với câu chuyện: một thanh niên yêu một cô
gái mà anh ta phải phát ghen. Người con gái kia ghen chứng tỏ cô ta yêu anh,
coi trọng anh, một thanh niên có lúc phải dung phương pháp đảo ngược, tỏ nhiệt
tình với một cô gái khác để bày tỏ tình yêu với người mà mình yêu. Biện pháp đảo
ngược là để kiêmr chứng tình yêu, biện pháp " ghen" kiểu Misa có sức
hấp dẫn không rõ rang đối với Khiêu, Quan hệ nam nữ thật rắc rối như tơ vò, vậy
ghen có ý nghĩa gì nhỉ?
Ghen và làm người khác ghen rất mất thời gian và tâm trí, ghen là tình cảm tinh
tế khắc nghiệt, sắc lạnh hoặc kèm theo chút ngu ngốc nguyên thuỷ, tình cảm của
thời đại máy hơi nước. Những năm chin muơi ghen không còn đất sống, những năm
chin mươi tất cả đều mang bộ mặt vội vã, vội vã cười, vội vã trò chuyện, vội vã
yêu, vội vã thất tình, và cũng vội vã tạo khí thế quyết đấu. Những năm chin
mươi là thời đại không còn tình địch, khi đã trưởng thành Khiêu nghĩ vậy.
Những năm chin mươi không còn thời gian để ghen, không còn tình địch thì ghen với
ai cơ chứ?
Hồi đó, những năm bảy mươi, con gái phải dùng giấy đỏ để tô môi son, thì còn
nói nhiều đến ghen tuông.
Do Do có ghen không?
Khiêu có ghen không?
Đường Phi có ghen không?
Đường Phi nói, tớ không ghen, nhưng sẽ làm cho chúng nó phải ghen vì tớ.
17
Đường Phi tỏ ra khác thường, rất khác thường. Trong lúc Khiêu
nói chuyện mình có biết ghen không thì Phi lại bảo phải làm cho người khác ghen
vì mình; khi Khiêu tỏ ra thích thú cuộc sống trên phim ảnh, muốn được sống như
trong phim ảnh, thì Phi nói mình đang sống như trong phim rồi.
Mình đã sống như trong phim ảnh rồi.
Mình đã sống như trong phim ảnh, thật là to gan, ngang tàng, trên đời này không
có gì làm Đường Phi phải sợ. Những người con gái có người yêu, phải chăng đều
ngang tàng, bất chấp tất cả như Đường Phi?
Phi thích con trai, Phi thích con trai thích mình. Phi mười lăm tuổi đã có bạn
trai, một học sinh lớp mười hai cùng trường có biệt danh "đội trưởng giày
trắng". Dưới trướng tay này có mấy đệ tử, chúng đều cạo trọc đầu, đi giày
đá bóng trắng, thường xuyên ăn mặc như nhau, rất quậy phá trong trường, chống lại
các thầy giáo, cô giáo, cố ý gây rối xã hội, lập băng đảng đánh nhau. Người ta
gọi chúng là "đội giày trắng".
Đội trưởng giày trắng kết thân với Đường Phi theo phương thức bắt cóc. Một buổi
tối, Đường Phi trên đường về nhà, hắn và mấy đệ tử dùng xe đạp đi chậm kèm Phi,
Phi không thể bỏ chạy và buộc phải theo bọn chúng. Đường Phi vờ bình tĩnh, biết
rằng đang bị mấy thằng học sinh trung học đi theo. Tuy bọn chúng đi xe đạp rất
chậm nhưng uy hiếp Phi rất mạnh. Chúng đi chậm để cảnh cáo Phi, đừng chạy, chạy
không thóat đâu, chân chạy không thể nhanh hơn bánh xe được. Phi không chạy, cố
tình đi thật chậm, Phi liếc nhìn tay đội trưởng giày trắng, đầu trọc lóc, vạm vỡ,
tưởng như nghe được tiếng thở gấp gấp của hắn. Trong trường hắn là nhân vật mà
ai cũng phải kiềng, học sinh nữ trông thấy hắn đều phải cúi đầu lảng tránh, tưởng
như hắn sắp nhảy xổ đến đè lên người. Hắn chưa đè lên ai bao giờ. Thấy Đường
Phi hắn thực sự muốn vậy. Đường Phi đi thật chậm, không hề hay biết sẽ xảy ra
chuyện gì, nên không sợ lắm. Không biết sẽ xảy ra chuyện gì, nhưng lại có cảm
giác nếu xảy ra chuyện gì thì cũng trong dự đóan. Hắn thở gấp gấp cũng làm cho
trống ngực Phi đập lọan cả lên, tim Phi như báo động sắp có chuyện, nhưng Phi
không biết, không rõ chuyện gì. Sắp đến bệnh viện Nhân Dân, đèn đường đã sáng,
bóng cây che tối vỉa hè. Trên vỉa hè, bọn chúng vòng xe lại, vây lấy Phi. Hắn
nói với Phi, nào, lên đây anh đèo về.
Tiếng hắn không tỏ ra hung dữ, Phi nghiêng người ngồi lên xe của hắn. Bọn chúng
dàn hàng ngang phóng như điên, hắn nói thật to với Phi đang ngồi sau xe, ôm lấy
anh! Phi ôm lấy eo chắc nịch của hắn, cảm thấy ù tai, hoa mắt. Đây là lần đầu
tiên Phi ngồi ôm eo một người con trai, một người con trai xa lạ, Phi thấy mình
suồng sã mà không biết ngượng. Nhưng Phi bằng lòng suồng sã như thế, bằng lòng
không biết ngượng, xe phóng như điên, tốc độ phi thường, và cặp giò khỏe mạnh của
người đạp xe làm cho Phi bất ngờ vui mừng, làm cho Phi như không hề hay biết lại
như biết rõ niềm vui. Không như thế thì có thể như thế nào, không như thế thì
có thể như thế nào? Xưa nay Phi vẫn buồn tẻ đến cùng cực, buồn tẻ cùng cực từ
lâu rồi.
Chúng phóng xe đến một khu nhà xám xịt, bọn đệ tử đứng lại. Đội trưởng giày trắng
đưa Phi lên gác. Hắn dùng chìa khóa mở cửa, vào nhà rồi khóa cửa lại và cũng
không bật đèn. Thế rồi hắn ôm chầm lấy Phi, đẩy Phi đi lùi về phía sau. Hắn đẩy
Phi đi qua một dãy hành lang, qua nhà vệ sinh, đẩy Phi vào một căn buồng hẹp, dồn
Phi vào một góc tường. Tim Phi đập thình thịch, hơi thở của hắnphả vào mặt Phi
gây nên sự kích thích khó tả. Phi tưởng chừng bị tức thở, cố nói, nói để kiềm
chế tức thở. Phi nói, anh làm cái trò gì thế này?
Hắn ép mạnh Phi vào góc tường và nói, anh làm tính với cô em! Mẹ kiếp, thấy em
là... em biết rồi đấy, anh muốn làm tình với em từ lâu rồi, em nói đi, em muốn
không... Hắn vừa nói, vừa tìm miệng Đường Phi, nhưng Phi cứ lắc đầu lẩn tránh.
Những lời tục tằn dâm đãng của hắn phun ra cứ như những cái gậy quật mạnh vào đầu
Phi, nhưng Phi vẫn đủ tỉnh táo để bảo vệ làn môi. Ngay cả Phi cũng khó tin cái
miệng, trước đó và về sau, suốt đời Phi không để người đàn ông nào chạm đến.
Hắn giữ chặt lấy đầu Phi đang lắc mạnh, Phi nắm lấy tay hắn dúi vào ngực mình,
quả nhiên hắn không còn tìm miệng Phi nữa, hai tay hắn bắt đầu cởi áo Phi. Với
đàn bà hắn chưa phải là tay lão luyện, hắn cứ lúng túng làm tung áo Phi. Cuối
cùng hắn cũng mò được vào bầu vú nhỏ nhắn, cứng rắn và nóng ấm của Phi, hắn bóp
lấy bóp để làm Phi đau đớn kêu lên. Hắn không còn chịu được nữa, hắn đẩy Phi đến
bên giường và vật Phi xuống. Hắn vừa cởi quần, vừa nói không sao, không sao,
đây là giường của hai cụ bô, hai cụ không có nhà. Hắn cởi xong quần liền mò mẫm
trong bóng tối để cởi quần Phi, nhưng hắn không ngờ Phi đã cởi sẵn, hắn đưa tay
sờ cặp đùi đầy đặn của Phi đang khẽ rung lên. Không vì Phi cởi sẵn quần mà hắn
xem thường, về sau hắn cũng không bao giờ xem thường Phi, ngược lại còn rất cảm
kích. Với đám con gái vờ vịt nửa thích nửa không thì hắn thích cái đến thẳng,
đi thẳng của Phi hơn, đáng tiếc hắn mới mười tám tuổi nên không hiểu quý trọng
là gì.
Lúc đó Phi thực sự thèm muốn, bị hắn dụ dẫn hoang dã và kích động mạnh mẽ, tòan
thân Phi cương lên, đón nhận sức nặng và cái cứng rắn thô bỉ không biết kiêng nể
là gì của hắn làm Phi đau đớn đến tóat mồ hôi. Phi không biết yêu là gì, mà xưa
nay Phi đâu có yêu cái gã đội trưởng giày trắng này. Phi cũng có phần bằng lòng
để hắn đối xử như thế, điều tưởng như có thể hư hỏng đến tận cùng đồng thời
cũng có thể làm Phi ngẩng cao đầu đến cực điểm.
Cả trường đều biết quan hệ giữa Phi với gã đội trưởng giày trắng, bởi thế Phi
thản nhiên ngồi sau xe và ôm eo hắn, hút thuốc với hắn, thuốc lá Cự Luân một
hào bảy xu một bao. Cánh bạn gái trong lớp mặc Phi, bọn chúng đồn Đường Phi là
một con hồ li tinh, có cái đuôi dài dấu trong quần. Nhưng về mùa hè, mùa hè thì
dấu cái đuôi ấy vào đâu? Có người vặn hỏi. Người tung tin nói, cái đuôi của nó
có thể biến hóa to nhỏ, mùa hè thì biến nhỏ lại, cất gọn gàng vào thắt lưng quần.
Bởi thế bọn con gái theo Phi vào tận nhà vệ sinh nhìn trộm đầy ác ý va tỏ ra sợ
hãi, những mong nhìn thấy cái đưôi của Phi dấu kín trong quần.
Cánh bạn trai cùng lớp cũng mặc Phi, có bạn ở cùng khu nhà dán lên tựa ghế của
Phi mảnh giấy có ba chữ "đứa con hoang." Khi Phi quen với gã đội trưởng
giày trắng rồi mới nhớ lại chuyện đó, Phi bảo đội trưởng giày trắng sai lâu la
đệ tử đánh cho anh kia một trận, đánh gãy một cái răng cửa, từ đó không dám
trêu chọc Phi nữa. Phi không bị trêu chọc, Phi bị cánh bạn gái ghen tị, cánh bạn
trai rất sợ Phi.
Phi tiếp tục sai khiến "người tình" làm những việc khác nữa. Một hôm,
Phi làm cho Khiêu và Do Do bất ngờ. Phi sai đội trưởng giày trắng ban đêm đến
nhà ăn của trường học ăn cắp thực phẩm. Bọn chúng đi ăn cắp thật, ăn cắp được một
chai dầu, mấy cân cá hố mặn, nửa bao bột Phú Cường, ba chục trứng gà và một ít
hạt tiêu, gia vị. Phi dẫn đầu bọn đàn em cưỡi xe đạp rần rộ đưa những thứ đó đến
nhà Do Do. Khiêu và Do Do vui sướng cứ thế mà lăn lộn trên giường, chúng nâng
niu trứng gà, ngửi gia vị, lấy ngón tay vê vê bột mì, ôm chai dầu mà không muốn
bỏ ra. Vào cái thời trứng gà, dầu ăn phân phối theo tem phiếu thì đúng là chúng
phát tài, phát tài to, trở thành địa chủ, địa chủ cũng chỉ đến thế là cùng. Do
Do nhón một ít bột Phú Cường để vào lòng bàn tay, tuyên bố sẽ làm bánh sa-xi-ma
với trứng gà. Đường Phi nói, các bạn làm mà ăn, tớ không tham gia đâu, tớ với hắn
còn có việc. Nói xong rồi đi, Khiêu và Do Do ra tiễn Đường Phi và gã đội trưởng
giày trắng, nhìn Phi ghé ngồi sau xe, ôm eo hắn. Mỹ nhân và "anh
hùng" song song cưỡi xe đạp rùm beng qua con đường nhỏ trong khu tập thể
Viện Thiết kế. Vào thời đó, cả Phúc An, cả tỉnh này, cả tỉnh khác, cả thủ đô, cả
Trung Quốc... còn đâu có một nữ sinh dám công khai ngồi xe đạp ôm eo một nam học
sinh? Duy nhất chỉ có Đường Phi mới ngồi ôm như thế, khác đời, bất chấp tất cả.
Có người con trai nào không muốn tỏ ra sĩ diện trước mặt người mình yêu, có người
con gái nào không muốn sai khiến bạn tình bênh vực kẻ yếu để rạng rỡ mặt mày?
Không thể lấy tình yêu để hình dung quan hệ Đường Phi và gã đội trưởng giày trắng,
không thể dùng từ "yêu" để nói về hai người này. Sức hút mạnh của hai
cơ thể ấy xuất phát từ bản năng sinh lý cộng thêm chút háo danh của tuổi trẻ và
nổi buồn không nơi trút bỏ, không thể lấp đầy. Đôi trai gái này không giống một
đôi tình nhân, giữa hai người đều rất hờ hững, không tâm sự với nhau, cũng
không cãi cọ, giận hờn. Họ giống như anh em hoặc chị em kết nghĩa, suốt ngày
xem có việc gì thì giúp một tay. Trên giường hai người cũng rất đơn điệu tẻ nhạt,
thô thiển ấu trĩ, miễn là có thời gian. Chưa bao giờ Đường Phi có được khoái cảm,
đội trưởng giày trắng cũng chưa bao giờ làm Phi thỏa mãn, thỏa mãn hay không về
sau Phi mới nhớ lại. Thọat đầu chưa hiểu biết gì Phi còn có thể thỏa mãn, như
thế Phi không hiểu yêu là thế nào. Phi còn nghĩ rằng sự việc phải thế này: muốn,
rồi chịu đựng. Phi ở góc độ chịu đựng, chỉ cần mím chặt môi, dạng đùi ra là có
thể chịu đựng. Phải chăng đó là tất cả, tất cả những gì mà người ta gọi là bí mật
không thể nói với ai? Phi vẫn thích mặc áo quần đi chơi với gã hơn, ít ra thì
trên đường phố Phi còn nhận được sự ngưỡng mộ, ghen tị hoặc những ánh mắt khó
hiểu. Ít ra còn có thể cho mọi người biết bên mình còn có một anh con trai oai
phong lẫm liệt đi hộ vệ. Phi rất cần người hộ vệ, một người con trai oai phong
lẫm liệt hộ vệ, nhưng người con trai này phải chịu sự sai khiến của Phi, người
con trai chịu được cái quắc mắt, nổi giận của Phi. Được thế những ngày vô vị mới
có ý nghĩa, ý nghĩa này xem ra có liên quan chặt chẽ đến tình dục, xem ra lại
không dính dáng gì đến tình dục.
Hai người sống với nhau như thế, nhiều đêm Đường Phi không về nhà, có lúc ngủ với
hắn, có lúc ngủ ở nhà Do Do. Một buổi tối, Đường Phi, Do Do, Khiêu cùng ăn cơm ở
nhà Do Do, Khiêu đang say sưa kể cho hai bạn nghe câu chuyên của Shakespear mà
nó vừa đọc được trong một cuốn sách cũ, câu chuyện về một cung phi thóat ra
ngòai, thật kinh hồn. Đội trưởng giày trắng đến, hắn gọi Phi đi ngay, Phi không
đi, thế là hắn tát Phi. Cái tát không thích hợp với bầu không khí thân tình,
yên tĩnh và tâm hồn đa sầu đa cảm của ba cô gái. Khiêu nổi giận nói, anh này, tại
sao anh lại đánh người? Đội trưởng giày trắng ôm ngang người Phi, vừa lôi ra cửa
vừa nói, mày biết đếch gì!
Cả hai nhìn theo Đường Phi cùng nghĩ, có lẽ mình chẳng "biết đếch
gì," bởi hình như Đường Phi không giận cái tát của thằng kia. Cái tát làm
Khiêu nhớ lại lần đầu gặp Đường Phi, lần đó trong ngõ nhỏ Khiêu đã nhận cái tát
"lễ ra mắt" của Phi.
Cả hai sống như thế cho đến ngày thằng đội trưởng giày trắng tốt nghiệp trung học,
về nông thôn tham gia sản xuất, Đường Phi quen một anh diễn viên múa của Đòan
Ca múa Phúc An. Anh diễn viên này được nhà trường mời đến dạy múa, đội tuyên
truyền tư tưởng Mao Trạch Đông của trường đang tập điệu múa Bài ca giặt
áo của dân tộc Tạng. Đường Phi không phải là đội viên đội tuyên truyền tư
tưởng Mao Trạch Đông, bởi tác phong sinh họat của Phi không xứng đáng, mà Phi
cũng không thích múa hát. Nhưng hễ Phi xuất hiện trong sân trường là mọi người
lại để ý, Phi được anh diễn viên múa kia chú ý, Phi cũng chú ý đến anh ta. Vẻ đẹp
trai của anh khiến nhiều nữ sinh phải xiêu lòng, nhiệt tình, tính tự do tản mạn
của anh cũng làm nhiều học sinh nam muốn gần. Nhưng anh ta chỉ chú ý đến Đường
Phi. Đường Phi nghĩ thế, đóan thế.
18
Anh nói nhé, cơ thể em tuyệt vời, tại sao em không tham gia đội
tuyên truyền tư tưởng Mao Trạch Đông? Em mà múa xô-lô trong điệu múa Bài
ca giặt áo thì nhất, anh chỉ chú ý đến em thôi. Một hôm anh diễn viên múa
ngăn Đường Phi trong sân trường và nói.
Cuối cùng anh ta đã bắt chuyện được với Đường Phi, vì thế Phi cũng rất đắc ý.
Phỏng đóan của Phi đã được chứng thực, Phi cũng đã tích lũy được một ít kinh
nghiệm ứng xử với con trai. Phi cười với anh ta và nói, em tên là Đường Phi.
Anh ta nói, anh biết tên em từ lâu rồi. Phi nói, thật sao, trong trường nhiều
người nói xấu em lắm.
Xem ra anh ta không muốn nói đến chuyện ấy, anh nói chuyện nghề nghiệp. Anh ta
nói, em đã tập múa bao giờ chưa? Phi nói, chưa, chưa bao giờ, mà cũng không
thích múa, cũng không có ý định tập múa. Tự tin với nhan sắc, Phi cố tình đẩy
chuyện học múa ra xa, Phi không cần thiết phải giả vờ thích múa để quyến rũ cái
anh chàng diễn viên múa này, không cần thiết phải nói dối mình biết múa để tiếp
cận anh ta. Tất cả là đây, chưa hề học múa mà có cái cơ thể đẹp thế này, chỉ cần
tập múa vài hôm thì sẽ trở thành tiên, thành tiên! Ý nghĩ của Phi có chút hơi
hướng trẻ con.
Anh ta nói, vậy là em, bố mẹ em phải là những người họat động nghệ thuật, nếu
không thì em không thể xuất chúng như thế này được, đẹp lắm! Đẹp, em hiểu
không?
Nghe nhắc đến bố mẹ, Đường Phi thóang buồn nhưng Phi thích nghe những lời tán tụng,
nhất là anh ta nói xuất chúng là tim Phi đập mạnh. Xuất chúng, Phi cho là cách
đánh giá tuyệt vời, giống như vầng mặt trời ban mai tỏa ánh hồng, như những chú
gà lông tơ không chút ưu tư từ trong vỏ trứng bước ra chào đời, như đóa hoa sen
rực rỡ nở trên bùn đen, còn "như" gì nữa nhỉ? Kỳ thực thì không
"như" gì cả, xuất chúng là xuất chúng. Xuất chúng, ôi cái từ ngữ! Phi
nhìn anh diễn viên hồi lâu không nói, bởi Phi không muốn trả lời anh ta về bố mẹ
mình, cũng không muốn bàn thế nào là cái đẹp với anh.
Anh diễn viên nói, dẫu sao thì anh thấy em chỉ cần học múa chút đỉnh thôi, nhất
định em sẽ múa rất đẹp. Đường Phi nói, học múa phải học từ bé, em lớn rồi. Chân
em, người em cứng lắm. Phi nói rồi lắc mạnh eo, cố tình đá chân tỏ ra rất cứng.
Không hẳn thế đâu em - anh diễn viên nói - Chắc là em mới mười bảy, phải không
nào? Có thời gian anh sẽ xem chân và eo của em. Phải rồi, chủ nhật nhé, chủ nhật
em đến lớp học. Đường Phi hỏi, hai người thôi ư? Anh diễn viên nói, chỉ anh với
em thôi.
Trưa chủ nhật, đúng hẹn, Đường Phi đến lớp học, anh diễn viên múa đang ngồi trước
bục giảng, đôi chân dài bắt chéo nhau, hai tay khoanh trước ngực. Trong ấn tượng
của Phi, lớp học lúc nào cũng ồn ào, Phi không muốn ngồi trong lớp, càng không
muốn ngồi một mình ở lớp học. Còn hôm nay, khi bước vào lớp, bỗng lòng Phi ấm
áp hẳn lên. Phi rất thích cái giờ phút yên tĩnh này, bởi có anh diễn viên ngồi
trước bục giảng, đằng sau là những dãy bàn học, không có một người nào khác.
Trông thấy Đường Phi anh ta đứng dậy, tháo đồng hồ ở cổ tay để lên bàn và nói,
nào, chúng mình bắt đầu nhé.
Anh đến trước mặt Phi, bảo Phi đứng dựa vào dãy bàn học thứ nhất, một tay vịn
bàn để cơ thể ổn định, rồi anh ta nắn gót chân Phi, nắn mắt cá, lật nghiêng,
nâng dần lên. Đúng là chân chưa qua luyện tập, chưa giơ lên cao Phi đã kêu
không lên cao được, không được đâu, đau quá. Anh buông xuống, nhưng tay vẫn nắm
lấy mắt cá chân Phi. Phi đứng dựa vào bàn, anh ta quỳ xuống nhẹ sờ mó mắt cá
chân Phi, động tác tay anh ta thật mềm mại, nhẹ nhàng, nhưng lại rất quyết đóan
không rời. Tay anh cứ tiến dần lên trên, lên bắp chân, rồi lên đùi và nói, bắp
chân và đùi em cân đối lắm, lại cả cái đầu gối nhỏ nhắn nữa. Tay anh ta nắn nắn
đầu gối nhỏ nhắn của Phi, rồi bàn tay ấy tiếp tục tiến lên đến eo Phi, nhẹ
nhàng luồn qua lần áo trong có dây lưng da thắt ngang và đi thẳng vào ngực Phi.
Phi cũng không biết mình đã nằm lên bàn từ lúc nào, Phi nằm thẳng lên bàn, trên
ngực Phi là cái đầu tóc đen dày của anh diễn viên múa. Anh ta úp mặt lên ngực
Phi, mút lấy mút để, cắn lấy cắn để Phi. Bàn tay anh ta vừa từ mắt cá chân đi
lên lúc này lại trượt xuống vùng bụng phẳng lì giữa cặp đùi Phi. Ngón tay anh
ta nhanh nhẹn linh họat như đôi chân lúc nhảy múa, khiến tòan thân Phi oằn ọai
không còn tự chủ nổi. Phi oằn ọai như bảo với anh ta cứ thế đi thẳng xuống, Phi
thèm khát được anh ta đùa nghịch, thám hiểm, thám hiểm vùng ướt nước và phá đổ
cái co bóp trong sâu thẳm của Phi.
Đường Phi yêu anh diễn viên múa, cho dù hai người lần đầu tiên thân thiết trong
lớp học chỉ đến đó.
Phi mong ngày mong đêm được gặp anh ta, anh đưa Phi về nhà mình lúc vợ đi vắng.
Anh đã có vợ, Phi biết, nhưng không hề quan tâm đến điều ấy. Phi bằng lòng yêu
anh, muốn nghe anh thủ thỉ bên tai Phi là con mèo lười của anh, là con chim bồ
câu, là cô bé xấu xí... Những lời đường mật của anh ta thì nhiều lắm, anh còn
chải đầu, tết tóc cho Phi. Anh ta tết tóc làm sóng lòng Phi dào dạt. Từ khi mẹ
chết không còn ai tết tóc cho Phi, được anh chăm sóc, Phi không nghĩ lại được một
người đẹp trai chăm sóc như thế. Những lúc ấy, anh ôm lấy Phi từ phía sau, Phi
ngồi phía trước, đón nhận hơi thở của anh phả vào gáy, Phi ngồi với bao ước mơ
thần kỳ, muốn suốt đời, cả đời được anh tết tóc. Phi ngồi cho đến lúc vợ anh ta
về, Phi rất muốn xin vợ anh đồng ý cho Phi được sống chung với họ. Phi có mang,
nhưng không hề sợ hãi. Phi ngây thơ nghĩ rằng, trong bụng mình có con của anh
ta, nhất định anh ta phải lấy, lấy mình. Cho em đi cùng anh, đi khỏi thành phố
Phúc An lắm điều tiếng. Bởi yêu anh Phi mới coi trọng mình, trở nên kiêng kị điều
tiếng thị phi. Thực ra không phải xem trọng mình mà là Phi quý trọng anh, Phi
muốn không có lỗi với anh, xứng đáng với anh.
Phi tìm anh nói chuyện có mang làm anh ta sợ. Không được, không được, không được...
Anh ta nói một thôi rồi thở dài, kéo tay Phi ngồi xuống. Anh nói, không được
đâu em, em nên nhớ rằng em còn rất bé. Phi vặn hỏi, anh bảo em còn bé sao? Khi
anh ôm em trên bàn học sao anh không nghĩ rằng em còn bé? Anh nói, oan cho anh
quá, ai bảo anh thích em, ai bảo em làm anh thích. Nước mắt Phi chảy ròng ròng
và nói, thế sao anh không thích em? Anh ta nói với Phi về luật pháp, về luật
hôn nhân. Trong đầu óc Phi đâu có luật pháp gì, chưa ai nghiêm chỉnh nói với
Phi về luật pháp. Phi chỉ biết một điều về luật pháp mà những kẻ nhu ngốc nhất
cũng biết là, giết người thì phải trả bằng sinh mạng, nợ tiền phải trả bằng tiền,
nhưng Phi thì không giết người, không nợ nần gì ai. Luật pháp và đời sống của
Phi có gì liên quan đến nhau đâu. Nay Phi mười sáu tuổi có mang với anh diễn
viên múa, lại còn phải nghe anh giảng giải về luật pháp, cứ như anh ta nói thì
hai người đã phạm tội, Phi cảm thấy sợ. Phi nói, thế chúng ta phải làm gì đây?
Anh diễn viên nói, anh cũng không biết nữa, dù sao thì em cũng phải cho cái
thai ấy...ra! Phi nói không dám một mình đến bệnh viện, Phi muốn anh cùng đi.
Anh nói, không được em ơi, Đoàn ca múa vừa giao cho anh một nhiệm vụ hết sức
quan trọng. Anh ta nói với Phi về tỉnh Tứ Xuyên xa xôi nào đó, ở Tứ Xuyên đang
có một cuộc triển lãm Nhà thu tô nổi tiếng, em biết không? Triển lãm
tố cáo địa chủ Lưu Văn Tài áp bức nông dân, Đoàn đang chuẩn bị dựng vở vũ kịch
phỏng theo triển lãm đó, vũ kịch Nhà thu tô, Đoàn cử anh đến xem triển
lãm để về biên đạo. Vũ kịch Nhà thu tô nếu dựng thành công thì gây tiếng
vang khắp cả nước. Đây không phải là việc biên đạo bình thường mà là nhiệm vụ
chính trị, nhiệm vụ chính trị, em hiểu không? Phi chẳng hiểu nhiệm vụ chính trị
là gì, ma hình như đã nghe cái tên Lưu Văn Tài ấy ở đâu rồi. Nhà thu tô,
Phi chẳng hứng thú gì với chuyện đó, chỉ quan tâm bao giờ anh về. Anh nói rất
mơ hồ, có thể rất lâu, mười ngày hoặc ba tháng, đã gọi là nhiệm vụ chính trị
thì không tính đến thời gian. Anh ta còn nói vòng vo về Lưu Văn Tài với Nhà
thu tô để nếu Phi có giận thì chỉ giận hai chuyện đó, vì chuyện đó mà làm
hai người không được gặp nhau, không đưa Phi đi bệnh viện được.
Phi cúi đầu im lặng. Anh diễn viên tháo cái đồng hồ ở cổ tay
mình ra đưa cho Phi, anh ta nói, tặng em cái đồng hồ này... làm kỷ niệm, đồng hồ
tốt đấy, nhãn hiệu Bảo Thạch Hoa của Thượng Hải sản xuất. Anh ta nâng tay trái
của Phi lên, đeo cái đồng hồ vào cổ tay. Cái đồng hồ nam vỏ bằng thép không gỉ
lỏng lẻo và nặng nề trên cổ tay nõn nà của Phi. Phi chợt nhớ đến hôm ở lớp học,
việc xảy ra giữa hai người cũng bắt đầu từ lúc anh ta tháo cái đồng hồ để lên mặt
bàn. Phi vẫn nhớ động tác tháo đồng hồ của anh ta hôm ấy, bây giờ Phi lại gặp động
tác ấy, việc mà hai người sợ cũng kết thúc bởi lần tháo đồng hồ này. Phi trông
thấy kết cục, tuy trong đầu có chút tê dại. Phi không còn biết anh ta đẩy Phi
ra khỏi cửa thế nào, nhẹ nhàng nhưng không một lời phân bua. Phi chỉ nhớ đã nhẹ
nhàng đẩy cánh cửa nhà anh ta và hỏi, em làm sao bây giờ? Anh ta đứng chặn
ngang cánh cửa nửa khép nửa mở, từ trong nói rất nhỏ, rất nhỏ với Phi đứng
ngoài: nhà em ở trong bệnh viện đấy thôi, em nhờ cậu em giúp.
Đường Phi rời Đoàn ca múa đi ra phố, đến ngồi bên bờ sông Hộ Thành. Hồi đó,
sông Hộ Thành ở Phúc An chưa bị ô nhiễm, dòng nước chậm trôi cũng chưa hôi như
sau này. Tuy trên thành cầu dán đầy báo chữ to, khẩu hiệu, nhưng dòng sông vẫn
chảy như trăm năm không đổi. Trước đây Phi xem phim hay đọc sách thiếu nhi, nói
có nhiều người mỗi khi gặp khó khăn đều ra bờ sông, Phi thấy không thật. Bây giờ
Phi đang ngồi bên bờ sông lại cảm thấy tất có thể như thế, gặp những điều khó
nghĩ có thể ra bờ sông, nếu thành phố có một dòng sông như thế. Nước sông trầm
tĩnh công bằng, nước sông không chia con người thành ba, sáu chín... Nước sông
có thể rửa sạch mắt, làm sáng lòng. Đường Phi ngồi suy tư bên dòng sông, nghĩ
nghiều chuyện, cuối cùng nghĩ đến mảnh giấy các bạn học dán ở lưng ghế: đứa con
hoang. Phi là đứa con hoang, Phi không muốn sinh mệnh trong bụng mình thành đứa
con hoang không chút quyền lực như Phi. Phi phải bỏ nó, phải giết nó. Phi nghĩ,
có thể anh diễn viên múa kia có lý, tại sao Phi không cầu cứu cậu mình, tưởng
chừng Phi quên mất cậu mình là bác sĩ, nhà Phi ở ngay trong bệnh viện.
Mấy giờ rồi? Phi tự hỏi? Phi xem đồng hồ Bảo Thạch Hoa trên cổ tay, biết rằng
không còn sớm nữa. Có đồng hồ Phi mới tự hỏi mình một câu rất thừa. Phi tháo đồng
hồ ra, dùng khăn tay bọc lại và cho vào túi áo, cho dù vào lúc đau thương nhất
Phi cũng không nghĩ phải ném cái đồng hồ chết tiệt này xuống sông Hộ Thành. Rốt
cuộc, cái đồng hồ vẫn có sức hấp dẫn đối với Phi, đồng hồ Bảo Thạch Hoa vào thời
đó cũng là món tài sản lớn. Những suy tư dằn vặt bên dòng sông đã kết thúc như
thế, mọi việc đều được Phi suy tính kỹ lưỡng rành mạch. Nghĩ đến cùng, quan hệ
của Phi và anh diễn viên múa chỉ còn lại hai động tác: lần đầu anh ta tháo đồng
hồ để lên mặt bàn và lần thứ hai anh ta tháo đồng hồ đeo vào cổ tay Phi.
Phi cười mỉa mai, đứng dậy phủi quần đi về.
19
Đường Phi giấu cái đồng hồ và đi về nhà. Vừa vào đến cửa, Phi
liền nói chuyện với bác sĩ Đường bằng vẻ giận dữ. Cái vẻ giận dữ làm các giác
quan của Phi không còn ngay ngắn, Phi muốn dùng vẻ giận dữ để che đậy nỗi sợ
hãi cực điểm trong lòng. Phi không rõ cậu mình sẽ xử sự thế nào, biết đâu cậu lại
đuổi Phi ra khỏi nhà.
Nghi Đường Phi nói, bác sĩ Đường im lặng hồi lâu, anh chỉ nhìn chằm chằm cô
cháu gái bằng đôi mắt đen, tưởng như kiểm chứng trên nét mặt, trên cơ thể cô
cháu gái, xem cô cháu gái nói thật hay nói dối, cuối cùng anh xác định Phi nói
thật. Bác sĩ đường là người trầm mặc ít nói, bình thường cũng không có chuyện
gì để nói với Đường Phi, bây giờ lại càng không biết nói gì. Hai tay anh nắm chặt
như ngượi bị bệnh thần kinh, khiến những đốt ngón tay trắng lên.
Cậu nói đi.
Cháu, cháu bảo cậu nói gì? Cháu, cháu có nghĩ đến cái khó của người lớn không?
Còn cậu, cậu có nghĩ đến cái khó khăn của cháu không?
Cháu có khó khăn gì? Cậu nuôi cháu ăn học, đón cháu từ Bắc Kinh về, cậu đã trọn
nghĩa với mẹ cháu. Thế nhưng cháu đã làm gì? Cháu có còn biết tôn trọng cháu, tự
trọng cháu nữa không?
Không. Đường Phi nói.
Cháu thì không nhưng cậu vẫn cần - bác sĩ Đường nói - vì cháu mà cho đến tận
bây giờ cậu vẫn một mình, cháu thấy không? Ai muốn lấy một người đàn ông phải
đa mang một cô cháu gái, cháu hiểu chứ?
Cháu hiểu, cho nên cháu không muốn tiếp tục liên lụy đến cậu nữa.
Cháu nói thế là ý làm sao?
Chỉ cần cậu giúp cháu xử lý cái thai xong, cháu lập tức rời khỏi cái nhà này,
cháu sắp tốt nghiệp trung học phổ thông rồi, cháu có thể tự nuôi mình được.
Sao kia? Cháu nói sao? Cậu nạo thai cho cháu? Cậu?
Vâng, cậu là bác sĩ.
Cháu nói nhảm gì thế? Đó là việc của bác sĩ phụ sản, đâu phải việc của bác sĩ nội
khoa? Không được!
Sao lại không.
Không thể, không thể được, cậu không biết làm.
Thế thì cháu đến khoa phụ sản, cháu không đi đâu hết, chỉ đến khoa phụ sản của
bệnh viện cậu thôi.
Bác sĩ Đường ngắt lời Phi: cháu có im đi không, cháu nghĩ cậu để cháu đến đấy
sao? Cháu đến để bêu xấu với mọi người, bêu xấu cháu, bêu xấu cậu, bêu xấu cả họ
nhà ta hay sao? Bây giờ thì cháu trả lời cậu một việc.
Trả lời việc gi?
Nó là ai? Đường Phi im lặng.
Bác sĩ Đường lại nói, nó là ai cháu phải nói với cậu.
Nếu cháu không nói thì sao?
Cậu đến tận trường để điều tra.
Vâng, cháu sẽ nói với cậu, nhưng cậu phải cho cháu biết bố cháu là ai?
Tại sao cháu lại hỏi chuyện ấy vào lúc này?
Cậu, cậu và mẹ cháu vẫn giấu cháu, nhưng cháu có quyền biết, cháu như thế này rồi
càng có quyền được biết, ai là người chịu trách nhiệm về cháu đây? Không phải
là bố cháu thì còn ai? Cậu phải cho cháu biết bố cháu là ai, ở đâu?
Đã nói với cháu rằng bố cháu chết rồi.
Cháu không tin. Bố cháu tên gì? Tại sao chết? Chết ở đâu? Tại sao cháu không biết?
Thế mà cậu bắt cháu nói chuyện riêng của cháu!
Đường Phi nhắc đến bố làm bác sĩ Đường không truy hỏi "nó là ai" nữa,
tưởng như đó là sự trao đổi. Anh thà không biết người làm nhục cháu mình còn
hơn phải cho cháu biết bố nó là ai. Nhưng vấn đề vẫn chưa được giải quyết, vấn
đề phải nạo thai cho Đường Phi. Quả là một việc vừa khó vừa đau đầu đối với bác
sĩ Đường, một việc vừa phẫn uất cừa không có cách nào khác, không tìm ra lối
thoát. Anh đứng dậy, đi đi lại lại trong hai gian nhà nhỏ hẹp, anh nhìn giá
sách không nhiều sách lắm đặt ở góc phòng. Trên giá, ngoài bức tượng Mao Chủ tịch
bán thân bằng nhựa huỳnh quang ( mỗi khi trời tối thì chung quanh tượng tỏa ánh
sáng xanh), chỉ có một ít cuốn về nội khoa thông thường, không có sách chuyên
khoa phụ sản.
Thế cậu có làm cho cháu không?
Không, không thể được, cậu không biết làm, dễ nguy hiểm đến tính mạng lắm.
Cháu không sợ.
Bác sĩ Đường cười và nói, ừ, cháu không sợ, nếu biết sợ thì cháu không làm việc
đó.
Đường Phi cũng cười, cái cười dường như học được ở một diễn viên điện ảnh nào
đó. Phi nói, cậu cũng đâu có sợ, cậu sợ thì không cấp giấy nghỉ ốm giả.
Bác sĩ Đường tái mặt, thất thần đến trước Đường Phi, vỗ nhẹ mặt bàn nói, giấy
nghỉ ốm giả nào, cháu chỉ nói nhảm.
Cậu cấp giấy nghỉ ốm giả cho cô Vũ, mẹ bạn Khiêu đấy thôi, cậu còn với cô ấy, với
cô ấy... làm trò đồi bại, cậu nghĩ rằng cháu không biết hay sao? Cậu đừng tưởng
cháu không biết! Đừng tưởng cháu không biết! Cháu sẽ đi tố cáo, tố cáo với Ủy
ban cách mạng bệnh viện của cậu. Phi vừa nói vừa đứng lên, chạy ra ngoài như một
con thú lên cơn điên. Phi sợ nếu không chạy nhanh thì sẽ khóc. Phi buồn lắm, buồn
vì sự hèn mạt của chính mình, vì mình như thế này mà phải nói đến Khiêu, người
bạn rất thân, tuy Phi rất giận mẹ Khiêu.
Bác sĩ Đường ngăn Phi lại, nói: cháu điên rồi sao! Anh nắm lấy vai Đường Phi, ấn
ngồi xuống, cố giữ cho được vẻ nghiêm khắc của người lớn. Anh nói, cháu đừng có
điên như thế, để cậu nghĩ cách, để cậu thư thư đã.
Bác sĩ Đường nghĩ lung lắm. Bên cạnh anh có nhiều bác sĩ, nhưng vì danh dự của
Đường Phi, anh không thể nhờ ai, chỉ mình thôi, phải mạo hiểm. Anh mượn ít sách,
tìm hiểu cách nạo thai, làm quen với dụng cụ, ban ngày còn đến xem làm ở phong
phụ sản. Anh quyết định cậy cửa ban đêm để vào, dùng chăn che cửa, (đề phòng
ánh sáng lọt ra ngoài) rồi bí mật thực hành. Anh mất một tuần chuẩn bị, biết rằng
không thể trì hoãn lâu hơn, càng để lâu càng nguy hiểm đến tính mạng Đường Phi.
Anh đã làm như thế, đề phòng Đường Phi kêu đau, anh phải dùng vải xô nhét vào
miệng Phi.
Bác sĩ Đường chẳng lạ gì cơ thể người, thời còn là sinh viên y khoa anh đã có
thời gian thực tập ở bệnh viện trực thuộc, nhưng không nắm vững kỹ thuật phụ sản.
Ban đầu anh từ chối Đường Phi không phải vì không biết việc. Nếu anh là bác sĩ
phụ sản thì cũng không muốn làm cho cháu gái. Làm như thế là vô nhân đạo, để lại
khoảng trống trong cuộc sống không thể bù đắp, là điều nhạo báng đối với Đường
Phi. Anh không nghĩ rằng mình phải nhận lấy sự thật ấy, nhưng anh phải nhận. Bởi
sợ hãi mà phải nhận, sợ hãi cũng đã cứu thoát anh, không cho anh đắn đo do dự.
Khi anh đứng bên bàn đẻ với tất cả nỗi sợ hãi cực điểm, anh nhìn Đường Phi nằm
trên bàn đẻ không là nam cũng không là nữ, không lớn cũng không còn nhỏ, không
thân mà cũng không sơ, Phi như không phải là người sống, Phi là chính trị, là vận
mệnh của anh. Mà anh cũng như không phải đang nạo thai mà là cầu nguyện cho số
phận tai qua nạn khỏi.
Nhưng rồi tất cả cũng khập khiễng qua đi. Không nén nổi, Đường Phi ôm lấy cậu
mà khóc ngay trong phòng sản. Trong tiếng khóc, cậu cháu đã trút được những nỗi
phiền muộn và đau thương không sao nói thành lời, bù đắp những hụt hẫng trong
tình cảm. Trong tiếng khóc, cậu cháu đã tha thứ cho nhau, tình thân máu mủ đã
làm diu nỗi đau của da thịt và trái tim. Họ là người thân, cho dù đã từng rẻ
rúng nhau.
Đó là một ca duy nhất trong cuộc đời không dài lắm của bác sĩ Đường. Khi cuộc sống
của anh sắp chấm dứt, anh đứng trên ống khói cao, nơi cuối cùng anh nhìn là cửa
sổ phòng sản. Anh nhớ lại cuộc đời, nhớ rằng mình đã có lỗi nhiều với Đường
Phi, cô cháu gái côi cút đơn độc. Anh đã xem thường Phi, oán giận Phi, xem Phi
như sợi dây oan nghiệt trói buộc cuộc đời mình. Chỉ một việc không có lỗi với
Đường Phi là, với một tay nghề không cao, nhận lấy việc nguy hiểm, có thể bị bắt,
có thể mất việc, có thể bị tù để bảo toàn danh dự cho cháu gái.
Tết năm đó, gã đội trưởng giày trắng từ nông thôn về ăn tết ờ Phúc An. Vào một
đêm đã khuya, hắn cùng bọn đàn em chui vào mấy dãy nhà tập thể của bệnh viện
thay nhau hãm hiếp bà y tá khoa nội, người nữ gián điệp đã khai ra mật hiệu
"tấm lưới người cá từ đâu tới," hàng ngày phải dọn dẹp nhà vệ sinh,
quét tước hành lang.
Gã đội trưởng giày trắng có ý định đột nhập phòng của Đường Phi để trả thù, hắn
đã biết chuyện Đường Phi với anh diễn viên múa. Tay hắn cầm sẵn dao găm, định rạch
vài nhát trên mặt Phi để cảnh cáo. Nhưng khi hắn đánh thức người đàn bà ngủ
trên giường dậy thì mới biết là nhầm. Nhưng hắn cũng không tha người đàn bà đẹp,
người đẹp của chế độ cũ. Hắn còn cho cả mấy thằng đàn em thay nhau làm nhục bà,
hắn kề dao vào cổ người đàn bà này, trong bóng đêm, bọn chúng thay nhau thở dốc
trên người bà. Hắn nghĩ, đây không phải Đường Phi, nếu là Phi thì hắn không để
bọn đàn em làm thế. Hắn vừa nghe bọn đàn em thở phì phò, vừa cảm thấy hắn còn
có lương tâm, ít ra là không có lỗi với Đường Phi. Con Phi kia chung quy chỉ là
mảnh giẻ rách - hắn chửi Phi - mày phải cảm ơn người đàn bà đang nằm dưới bụng
chúng tao đây, bởi có bà ta mày mới thoát, mẹ kiếp, bằng không tao sẽ cho mày
vài nhát dao.
Sáng hôm sau, bà y tá trưởng đi báo sự việc, tìm ông trưởng phòng bảo vệ của bệnh
viện để báo cáo. Còn ai đoái hoài đến bà, người bị cưỡng hiếp đâu phải con nhà
lành. Người bị cưỡng hiếp là một "nữ gián điệp", "nữ gián điệp"
già có bị hiếp cũng đáng đời, không hiếp bà thì hiếp ai!
Tấm lưới người cá từ đâu tới?
Từ biển lên.
CHƯƠNG BỐN
Mèo soi gương
20
Ở đời này có tiệc nào không tàn. Tiệc càng lớn, tàn tiệc thì
dư vị càng buồn. Khiêu, Đường Phi, Do Do cũng dự những bữa tiệc bí mật, nào
bánh tiểu tuyết cầu, nào xúp đỏ Ucraina, nào trangphục vơi thuyền lịch
sự và Đêm Cairo thần bí, tất cả đều cách biệt với thế giới. Thậm chí
Khiêunghĩ rằng, từ nay về sau sẽ không còn điều phiền muộn, nhà trường và gia
đình có là gì, Khiêu đã được hưởng một thế giới vui vẻ. Nhưng bé Thuyên đã làm
tan vỡ niềm vui của Khiêu, bé Thuyên như cánh quạ đen chập chờn bay lượn trước
mặt, làm tâm tư Khiêu xuất hiện những bóng đen khó tả, làm lòng Khiêu nặng nề
chưa từng có.
Khiêu không bằng lòng vì sự ra đời của bé Thuyên. Để bày tỏ sự không bằng lòng,
Khiêu tỏ ra lạnh lùng gấp nhiều lần với bé Thuyên, càng yêu thương Phàm gấp bội.
Khiêu rất yêu Phàm, cơ sở của tình yêu thật bền vững. Phàm cũng yêu chị, gần
như phục tùng không điều kiện mọi chỉ lệnh của chị. Còn nhớ, khi Phàm mới bi bô
biết nói, mỗi lần chơi với Khiêu nó rất thích lè lưỡi nói ngọng líu ngọng lo,
Khiêu đập ruồi, dù đập được hay không Pàhm cũng vui vẻ reo lên chít (chết) chít (chết)...
Nó động viên chị, khen chị, làm cho chị tin, cho dù đất trời đảo điên, vật đổi
sao dời thì nó với chị cũng vẫn một lòng, không hề thay đổi.
Những ngày cả bố và mẹ cùng ở nông trường Vĩ Hà, hai chị em sống dựa vào nhau.
Phàm thích ăn táo và cá hố, Khiêu cố mua bằng được cho em. Nó biết không đú tiền
để ngày nào cũng được ăn cá và táo, Khiêu nhịn, ngồi nhìn em ăn. Nhìn Phàm ăn rất
vui, vì mỗi lần ăn hết một khúc cá, nó lại lấy xương làm lược, cái lược này chị
ơi - nó khoe với chị. Khiêu cũng thích cái thông minh và sức tưởng tượng của
nó, nhưng không cho em nghịch, sợ bẩn tay, bẩn đầu. Khiêu rửa tay chân cho em.
Tối nào trước khi đi ngủ cũng rửa chân cho em, hai chị em cùng ngồi trên cái ghế
gỗ, quay mặt vào nhau, chậu nước để ở giữa. Khiêu rất thích ngửi chân Phàm,
chân có mùi chua chua. Nó rửa cho em thật kỹ, kì cọ từng kẽ chân, có lúc quên lấy
khăn lau chân, nó phải dùng quần để lau. Khiêu để hai chân Phàm đứng trên chân
mình cho khô. Không phải Phi không thể đi lấy khăn lau chân cho em mà thích như
thế, thích để Phàm đứng trên chân mình. Khiêu nói, em lau chân vào quần chị
cũng được. Phàm nói, em lau, em lau nhé. Khiêu nói, em cứ lau đi. Thế là Phàm đứng
lên đùi Khiêu, Khiêu để em đứng lên, còn nhún nhẩy đùa nghịch, không còn là rửa
chân nữa mà là trò đùa của hai chị em, hai chị em phải đùa vui với nhau.
Khi Khiêuxách làn thức ăn đi ngoài phố, thế nào Phàm cũng giúp chị một tay. Nó
giúp không phải để chia sẻ phần nặng với chị, mà là nghịch vui, tưởng như cùng
được xách làn với chị. Nó thích lao động, bởi nó yêu chị.
Nếu có ai bắt nạt, Khiêu liền bênh em, lúc đó thì nó không e dè nể nang gì. Có
lần, một thằng bé đứng ở cửa đưa cho Phàm một miếng xà phòng tròn như cái bánh
trôi, bảo nó nếm thử, ngọt lắm, bánh trôi đấy, nếm đi. Phàm đưa lưỡi ra nếm, vừa
lúc Khiêu chạy đến, giật lấy miếng xà phòng nhét vào miệng thằng bé kia, nó
nhét miếng xà phòng vào miệng thằng bé, vả vào miệng nó, làm nó khóc lên, phải
nôn ọe cả buổi. Hai chị em vươn thẳng người đi về, vừa vào cửa nó vừa nói với
em, xà phòng đấy, xà phòng đấy, không phải bánh, mà có là bánh em cũng không được
ăn, không được tùy ý ăn của người khác, em hiểu chưa nào? Phàm gật đầu lia lịa,
nó nhớ, nó chưa bao giờ quên những điều chị dặn.
Bé Thuyên ra đời. Chương Vũ ở nông trường Vĩ Hà về được một năm thì sinh bé
Thuyên. Lúc này quản lý ở nông trường cũng đã nới lỏng, nhiều người của Viện
Thiết kế cũng tìm lý do để về Phúc An rồi cố tình không đi nữa. Chương Vũ thì với
lý do chính đáng sinh con, không còn nhắc đến bệnh tim, chị có mang là lý do
chính đáng để không trở lại nông trường. Trong thời gian cho con bú, chị có quyền
ở nhà.
Trong nhà rất bận, Khiêu phải làm không biết bao nhiêu việc. Lúc thì mẹ sai pha
sữa cho em, lúc phải thay tã thay lót. Khiêu tất bật, làm đổ vỡ lung tung. Tả
giặt cũng không kỹ, nó cứ bỏ tã vào chậu giặt qua loa. Nước cam lẽ ra của bé
Thuyên, nó lấy cho Phàm uống. Khi bé Thuyên tròn một năm, có thể ăn thịt nghiền,
Khiêu thường xuyên lấy thịt nghiền của bé Thuyên kẹp vào bánh mì cho Phàm ăn.
Phàm bị "thất sủng," vì bị "thất sủng" một cách tự nhiên
nên thỉnh thoảng lại được chị cho ăn bánh mì kẹp thịt, nó cứ bám riết lấy chị,
dựa dẫm vào chị cho cả nhà biết, cho thiên hạ biết, chẳng có gì ghê gớm, đã có
chị rồi.
Vì bị "thất sủng," không còn được chiều chuộng, Phàm có phần tỏ ra
quá đáng, mà nó không tỏ ra quá đáng thì phải làn thế nào? Nó ghét bé Thuyên,
thật sự ghét, không phô trương, không cường điệu. Nó ghét thật đơn giản, không
khó diễn tả như Khiêu. Nó ghét bởi bé Thuyên rất xinh, rất xinh và rất biết. Nhất
là từ khi bé Thuyên biết đi, nó được người lớn đưa xuống sân chơi, khuôn mặt
xinh đẹp và mái tóc vàng quăn tự nhiên của nó làm cho hàng xóm hoặc ai qua đường
trông thấy cũng thích. Càng nhiều người thích bé Thuyên càng làm Phàm thêm bực,
nó cấu bé Thuyên, cấu vào cổ chân cổ tay mũm mỉm của nó. Nó dùng móng tay cái
và móng tay trỏ cấu từng tí vào bé Thuyên, chỉ đau như kiến cắn, nhưng cũng đủ
để bé Thuyên khóc. Phàm đâu có sợ, bởi bé Thuyên không mách, vì nó không biết
nói.
Chương Vũ vẫn thường dẫn bé Thuyên đi dạo trước nhà, mọi việc đều để Khiêu và
Phàm làm, bắt chúng phải trông bé Thuyên.. Phàm thì trốn tránh, nó không thích
chơi với bé Thuyên. Hàng xóm láng giềng thích chơi với bé Thuyên, tỏ ra lạnh nhạt
với Phàm, nó ghen với bé Thuyên, đâm ra không vui. Những lúc như thế nó cố tình
nhăn mặt giả vờ bị chuột rút: ôi, chuột rút, đau quá... Nó nằm vật ra giường. Mẹ
lại bảo Khiêu ra trông bé Thuyên, mà những lúc đó Khiêu bận sang nhà Do Do nấu
nướng. Bé Thuyên biết đi, biết múa chiếm mất khá nhiều thời gian của Khiêu, nhiều
lần phải bỏ cuộc nấu những món cao cấp với Do Do. Nhưng nó không như Phàm giả vờ
bị chuột rút. Nó biết nghe lời mẹ, đem ghế ra cửa ngồi đọc sách, vừa đọc vừa
trông chừng bé Thuyên đang chơi gần đó. Nhiều lúc hai ánh mắt gặp nhau, Khiêu lặng
lẽ dò xét đôi mắt đen láy của em gái, thấy có gì đó không ổn. Ngay từ đầu nó đã
thấy có gì đó không ổn, giữa ban ngày ban mặt bé Thuyên chơi trong sân nhưng nó
vẫn không thoải mái. Khiêu không ghen với vẻ xinh đẹp, hoàn mỹ không khiếm khuyết
của bé Thuyên. Khiêu nghe người ta nói thế này, nếu một đứa bé đẹp hoàn thiện,
không một khiếm khuyết thì nó ngày càng xuống dốc, lúc bé xinh đẹp lớn lên lại
rất xấu xí. Bởi thế nó không có gì phải hận bé Thuyên. Nhưng nó xinh cũng có gì
ghê gớm lắm đâu, đã hai tuổi mà vẫn chưa biết nói, có thể bị câm chăng. Đièu mà
Khiêu thấy không ổn là, việc bé Thuyên ra đời thật đáng ngờ, cho rằng đó là trò
đùa rất nghiêm trọng đối với gia đình. Có lý do để Khiêu nghĩ như vậy, bởi có lần
Đường Phi đến thăm bé Thuyên.
Đường Phi bị anh diễn viên múa bỏ rơi, phải đi phá thai, rất có năng khiếu quan
sát trẻ con, mà nói năng cũng không e dè. Một hôm, Đường Phi nói với Khiêu, đằng
ấy thấy bé Thuyên giống ai? Khiêu không nói gì. Đường Phi nói luôn: nó giống cậu
tớ nhỉ? ừ, biết đâu nó là em họ tớ.
Khiêu vừa tức nghẹn, vừa buồn. Khiêu chỉ ậm ừ vài tiếng trong họng, nét mặt
thoáng buồn. "Nó giống cậu tớ," câu nói của Đường Phi như một đòn quất
mạnh vào đầu làm Khiêu choáng váng, làm Khiêu tỉnh ngộ. Nó làm rõ điều xưa nay
không dám làm rõ, Khiêu đã tìm được đáp án mà xưa nay vẫn không dám đi sâu tìm
kiếm. Họ, bác sĩ Đường và mẹ, làm Khiêu ghê tởm, làm Khiêu phẫn nộ muốn nguyền
rủa, gột bỏ. Họ đã phụ lại Khiêu phải đau khổ,kinh hoàng, vui sướng và hối hận
vì lá thư không đến tay bố. Họ thật không xứng, thật không xứng đáng. Khiêu sợ,
sợ điều Đường Phi nói ra không còn ẩn náu trong lòng Khiêu, tưởng như ngày nào
Khiêu cũng mong có người nói ra, nói toạc ra thì Khiêu mới có quyết tâm hành động.
Khiêu quyết tâm hành động, cho dù quyết tâm đó mềm yếu và mông lung, quả thật
Khiêu rất muốn hành động.
Phàm cũng có ý giúp chị, nó bắt đầu hành động. Phàm đi đào nhĩ tủy, bỏ những mảnh
nhĩ tủy màu vàng nhạt vào bình sữa của bé Thuyên. Khiêu thấy nhưng không nói
gì, chúng đều nghe nói, nhĩ tủy không ăn được, ăn vào có thể bị câm.
Bé Thuyên có thể đã bị câm, nhưng muốn cho nó ăn nhĩ tủy để câm hẳn. Khiêu nhìn
Phàm lắc lắc chai sữa, không nói gì. Không nói gì có nghĩa là lặng lẽ khuyến
khích. Phàm cầm chai sữa đựng nhĩ tủy và nước cam đến chỗ bé Thuyên. Nhưng việc
không thành, không hiểu tại sao nó tuột tay, chai nước cam rơi vỡ tan tành.
Khiêu rất tiếc. Phàm cũng rất tiếc. Hai chị em không ai nói với ai về điều đáng
tiếc mà chỉ tỏ ra lạnh nhạt với bé Thuyên để bày tỏ cái tiếc đó. Chúng chơi trò
"ngồi sofa," thật ra không phải trò chơi, mà chỉ là cách tận hưởng
sung sướng mà Khiêu phát minh: mỗi lần mẹ đi vắng, Khiêu lại lấy cái gối bông
to xù ra, đặt lên hai cái ghế gỗ ghép lại với nhau, thế rồi hai chị em thay
nhau ngồi lên. Được ngồi lên cái ghế ấm êm khiến hai chị em thích thú, chúng ngồi
cắn hạt dưa trên sofa tự tạo, hạt dưa trắng, hạt dưa đen, hạt dưa xanh. Chúng
không cho bé Thuyên đến gần, không cho bé Thuyên được hưởng cái nhàn nhã trên
sofa, hoặc có thể nói, cái sofa nhàn nhã thích thú này là phát minh để bé
Thuyên bực tức, hai chị em rất muốn bé Thuyên phải khóc vì không được ngồi
sofa. Trò chơi này nếu mẹ biết thì cũng có chuyện đấy, Khiêu nghĩ rất thách thức,
mà cũng rất muốn thách thức mẹ. Khiêu biết mẹ không dám nhận sự thách thức của
Khiêu, thậm chí không dám trách mắng Khiêu và Phàm đối xử tệ với bé Thuyên. Mẹ
càng không dám, Khiêu càng giận mẹ; mẹ không dám, Khiêu càng không quý bé
Thuyên.
Thế rồi một hôm.
Một hôm chủ nhật, sau bữa cơm sáng, Chương Vũ ngồi bên máy khâu may áo khoác
cho bé Thuyên, để cho Khiêu và Phàm đưa bé Thuyên đi chơi. Như mọi hôm, Khiêu
đem ghế ra cửa ngồi đọc sách, Phàm cũng đem ghế ra ngồi ở cửa. Phàm không đọc
sách mà đan tất. Cứ mỗi lần mẹ may gì cho bé Thuyên nó lại lầu bầu. Dường như
Phàm nói với mẹ, mẹ bỏ mặc con thì con cũng biết tự chăm sóc. Phàm tự đan tất
cho mình, về mặt này nó không kém.
Bé Thuyên đi đi lại lại dọc con đường nhỏ đã quen ở trước nhà. Một tay nó cầm
cái xô nhỏ đồ chơi, tay kia cầm cái xẻng ngồi đào xới ở gốc cây rồi xúc đất vào
xô đổ sang một gốc cây khác. Nó cứ chạy đi chạy lại giữa hai gốc cây, chơi một
lúc nó gõ xẻng vào xô như để hai chị ngồi ở kia chú ý đến nó. Cô chị lớn thì
dán mắt vào trang sách vờ như không nghe thấy, cô chị thứ hai thì đưa một ngón
tay lên miệng ra hiệu hãy im đi. Tại sao hai chị lại lạnh nhạt, xa lánh bé
Thuyên như thế, bé Thuyên có lỗi gì? Đó là điều bí ẩn mà cho đến chết , cho đến
chết bé Thuyên cũng không thể nào hiểu nổi.
Có mấy bà ngồi đóng Tuyển tập Mao Trạch Đông gọi bé Thuyên. Làm việc
mệt các bà phải nghỉ, mà bé Thuyên như thứ giải trí đáng yêu. Các bà vỗ tay, gọi
bé Thuyên thật trìu mến, bé Thuyên liền vứt xẻng và tô tập tễnh chạy đi. Bé
Thuyên đi qua con đường nhỏ trước nhà số sáu mà hàng ngày nó vẫn đi. Khi không
còn thấy bé Thuyên dưới tầm mắt đang đọc sách thì Khiêu bỏ sách xuống, đứng dậy.
Không phải là bản năng yêu thương mà là bản năng trách nhiệm khiến Khiêu phải gọi
bé Thuyên lại, không muốn để nó đi xa. Hoặc Khiêu có thể bảo Phàm gọi lại, gọi
không được thì lôi về. Phàm đứng bên cạnh Khiêu. Lúc đó hai chị em (có thể chỉ
một mình Khiêu) trông thấy sự việc mà chưa trông thấy bao giờ, một việc đột ngột
đến: một nắp cống thoát nước đã mở, bé Thuyên chạy thẳng đến bên miệng cống
thoát nước đã mở nắp. Nhất định Phàm cũng trông thấy nắp cống đã mở và bé
Thuyên, bởi nó vội kéo tay Khiêu, không rõ định kéo tay cùng chạy đến bên cống
thoát nước hay kéo tay xin, xin cho mình được chạy đến bên cống thoát nước kia.
Hai chị em kéo tay nhau, bàn tay lạnh buốt, cả hai cùng đứng
tại chỗ. Hai chị em đứng sau bé Thuyên, có thể mười mét, có thể mười lăm mét, cả
hai vẫn thấy bé Thuyên chạy thẳng tới, chạy thẳng và thẳng tới cống thoát nước.
Khi hai cánh tay bé Thuyên dang ra, như đôi cánh bay xuống cống thoát nước,
Phàm chợt cảm thầy bàn tay giá lạnh của Khiêu bóp nhẹ tay mình. Phàm nhớ mãi,
trong ký ức cuộc đời Phàm vẫn nhớ mãi bàn tay Khiêu lần ấy, đấy cũng là chứng cứ
để Phàm tố cáo cái hư ảo và cái thực của Khiêu.
Khiêu cũng nhớ mãi hai chị em đã kéo tay nhau và sức mạnh kéo
bàn tay Phàm hôm ấy. Đó là động tác lộn xộn và quyết đoán, là ngăn cản, là khống
chế, là dứt khoát, là gào thét, là cảm giác hả hê hay là cơ co giật hoản loạn
sau một việc lớn? Là ám hiệu giữ kín cho nhau hay lời ai oán đã phạm trọng tội?
Có quá ít điều ghi lại trong ký ức của một đời người. Những việc lớn rất dễ
quên, những việc vụn vặt lại không dễ dàng xóa đi, cũng như bàn tay con người,
ngày nào, tháng nào, năm nào đã phải dùng một chút sức mạnh trên bàn tay người
khác...
21
Bé Thuyên không còn trên mặt đất. Một thời gian dài sau cái
chết của bé Thuyên dường như ngày nào Chương Vũ cũng hỏi Khiêu:
Con không thấy cái nắp cống mở ra ư?
Không.
Con có nghe thấy các bác đóng sách gọi em không?
Không.
Thế từ lúc nào con không trông thấy em nữa?
Khi trước mắt con không còn thấy.
Sau đó con thấy gì, tại sao con không chạy theo em?
Sau đó con không thấy gì nữa, con cũng không biết em ngã xuống cống.
Ở đấy có cái cống mà con không biết à?
Con thấy xưa nay cống vẫn đậy nắp.
Em chạy đến bên miệng cống con cũng không thấy sao?
Con không trông thấy.
Nhưng con phải thấy con là chị của nó.
Con không thấy, em Phàm có thể làm chứng.
Phàm vẫn im lặng ngồi kia, bị Khiêu kéo tay. Phàm không cần lên tiếng, hai chị
em kéo tay, khuyến khích nhau, cùng mạnh dạn, cùng chứng minh trong sạch.
Cuộc vặn hỏi tiếp tục.
Thế thì con thấy gì?
Con trông thấy nhiều người vây quanh miệng cống, con với Phàm cùng chạy tới.
Có phải những người gọi em?
Có các bác ấy, có cả hai người đi xe đạp ngang qua. Sau đó... có cả mẹ nữa.
Đừng nói vớ vẩn, mẹ biết có mẹ.
Chương Vũ không hỏi tiếp, nước mắt trào ra. Chị thôi không hỏi người nhà, quay
qua hỏi người ngoài. Chị gõ cửa hết nhà này đến nhà khác, tìm dến những người
có mặt hôm đó. Đầu tóc chị rũ rượi, quần áo lôi thôi, đôi măt ngây dại, bắt họ
kể đầu đuôi sự việc. Thái độ của chị bực tức hơn đối với Khiêu, chị trút hết nỗi
tức giận, hằn học bởi mất đứa con gái yêu thương và nỗi giận không trút cho ai
trong nhà đem đổ cho người ngoài. Chị giận họ, giận họ ăn no rồi đem bé Thuyên
ra làm trò vui, nếu họ không ngồi đóng sách thì họ không trông thấy bé Thuyên,
mà không thấy thì không gọi nó đến, bé Thuyên đang xúc đất ở gốc cây (Khiêu nói
lại như vậy) sẽ không chạy về phía có cống thoát nước. Tại sao các người gọi
con tôi? Các người vô trách nhiệm lắm! Đối với con cháu các người, các người
cũng không chỉ đường cho chúng hay sao... Có lần chị quá xúc động, ngất xỉu
trong nhà một bà hàng xóm. Bà hàng xóm phải vội cấp cứu, phun nước vào mặt chị
cho chị tỉnh lại. Càng lúc chị càng nặng lời làm hàng xóm láng giềng không muốn
nghe, nhưng họ hiểu lòng chị, không cãi lại chị làm gì. Mà các bà hàng xóm cũng
ân hận vì không trông thấy cống thoát nước giữa đường mở nắp, họ chỉ thấy bé
Thuyên như một thiên sứ chạy tới, thế rồi bỗng biến khỏi mặt đất. Khi bé Thuyên
biến khỏi mặt đất thì họ mới phát hiện trên con đường nó chạy tới có cái cống
nước để ngỏ, nắp cống bỏ sang một bên. Vậy là có một bà nói với Chương Vũ, vấn
đề không phải là trên con đường có cống nước bẩn, cống nước bẩn này vốn có từ
lâu, người lớn trẻ con trong khu liệu có ai không qua lại con đường ấy? Vấn đề
là ai đã mở nắp cống, mở rồi tại sao không đậy lại?
Bà hàng xóm làm Chương Vũ sực tỉnh, chị đã tìm ra manh mối của vấn đề, ai đã mở
nắp cống, ai mà thất đức đến thế!
Người trong Viện Thiết kế không ai nhận đã mở nắp cống, qua sự điều tra của Ủy
ban cách mạng của Viện, công nhân đường nước thải không ai đi làm ngày chủ nhật.
Có thể là trẻ con nghịch ngợm, trong khu cũng có trẻ hay nghịch phá, ví dụ thằng
bé cho Phàm ăn xà phòng chẳng hạn. Họ nghĩ chỉ có những đứa trẻ chưa học được
cái tốt nhưng lại học các trò độc địa, những đứa trẻ xưa nay hay chơi trò tinh
quái. Chương Vũ nghĩ đến những đứa trẻ hay nghịch, chị giận những đứa trẻ ấy
như giận các bà hàng xóm đóng Tuyển tập Mao Trạch Đông vậy, nhưng lấy
đâu ra chứng cứ? Nếu chúng định cậy nắp cống lên bán cho hàng đồng nát lấy tiền
hút thuốc thì tại sao chúng không đem nắp cống đi? Nắp cống vẫn còn đó. Tất cả
không có chứng cứ, không tìm đâu ra chứng cứ.
Vào lúc đêm khuya thanh vắng, Chương Vũ vẫn nức nở trên giường, trong lòng vẫn
ân hận chưa may xong cái áo choàng cho bé Thuyên. Chị cũng nghĩ, lẽ ra không
nên sinh bé Thuyên, nhưng tại sao lại sinh ra nó? Là để giữ một kỷ niệm đẹp với
bác sĩ Đường chăng? Trước khi bé Thuyên ra đời, bác sĩ Đường không nghĩ rằng
Chương Vũ có mang với mình. Chị không để anh biết, nhưng khẳng định đó là con
anh, chị muốn có một đứa bé như thế trong cuộc sống của mình, đứa bé sẽ nhắc lại
cho chị vô số kỷ niệm thầm kín. Chị không cho bác sĩ Đường biết, sợ rằng bác sĩ
Đường biết sẽ bắt chị phải phá thai. Từ trong bản năng chị biết bác sĩ Đường
không yêu chị, chị khát khao anh nhiều hơn nhu cầu của anh đối với chị. Mà chị
cũng không rõ mình khát khao gì ở anh, khát khao tình dục, lại phảng phất khát
khao biếng lười bẩm sinh của chị. Tính lười biếng không những làm chị trốn
tránh nhiều việc lẽ ra chị phải đảm đương, tính lười biếng còn làm chị lười
nghĩ đến tương lai quan hệ với người khác. Hoặc, điều chị gọi là "kỷ niệm"
cũng là do lười bẩm sinh, chị lười sinh đẻ có kế hoạch. Về mặt này chị quá ư
buông thả, chị một người lớn tuổi đã có chồng còn hơn cả Đường Phi cô gái chưa
chồng. Khi ĐƯờNG PHI bị nhét vải xô vào miệng trong phòng phụ sản lại rất đàng
hoàng phá bỏ cái thai với người không phải chồng mình. Hôn nhân là việc hợp
pháp và lý trí ngay thẳng, hôn nhân cũng rất bẩn thỉu tối tăm.
Chị cũng ngậm ngùi cho rằng đấy cũng là sự báo oán, là Chúa trời báo oán đối với
chị mấy năm vừa rồi sống tạm bợ vô nghĩa, chán ngán uể oải, thiếu trách nhiệm.
Chị còn ngang nhiên, liều sinh bé Thuyên, thiếu thận trọng đưa bé Thuyên vào đời,
nhưng rồi chị đã nghĩ gì về nó? Tất cả như một giấc mơ bắt đầu từ một tờ giấy
nghỉ ốm và kết thúc ở cái chết của bé Thuyên. Đúng là phải kết thúc quan hệ với
bác sĩ Đường. Cho đến lúc này chị mới nghĩ đến gia đình, nghic đến người thân.
Chị cũng không muốn nghĩ ngợi, suy tính, bởi sợ Khiêu hơn cả sợ chồng. Chị tin
chắc không gì qua được mắt Khiêu, lúc cần nó có thể lật tung lên tất cả.
Ai có thể nói chồng chị không hề mảy may hay biết gì? Hai năm vừa rồi, trừ những
dịp nghỉ tết và nghỉ chuyển mùa, chồng chị rất ít khi về nhà. Hai cô con gái có
trách anh thì anh cũng chỉ nói, ở nông trường khó xin phép nghỉ lắm. Sắp đến
ngày sinh, chị điện cho anh về, nhưng mãi sau khi chị sinh được một tuần anh mới
về Phúc An. Bức điện có phần không như tâm tư , ý của chị là, không muốn khi đứa
bé ra đời lại có chồng bên cạnh, điều ấy cũng khó xử cho chồng, thiếu tôn trọng
chồng, tuy có thể anh không hay biết gì nhưng chị cũng không đành lòng. Chị thà
rằng không có ai bên cạnh, chỉ một mình đón bé Thuyên chào đời. Nhưng đi đẻ mà
chỉ một mình thì không bình thường, khác nào lặng lẽ thú nhận điều mờ ám thầm vụng,
thú nhận chị không đủ dũng cảm cho đứa trẻ nhìn mặt người đàn ông được gọi là
chồng kia. Chị không định thế, làm lẫn lộn thực hư mới là ý định trong cuộc sống
của chị. Chị đánh một bức điện cho nông trường Vĩ Hà. Đánh điện rồi chồng vẫn đủng
đỉnh về muộn. Việc chồng chậm về cũng đủ để Chương Vũ đoán biết, nhưng lúc đó
chị không đủ can đảm để xét đoán. Chị vẫn luôn tay làm việc này việc khác, lúc
thì kéo chăn lên, lúc lại lấy cốc nước để trên đầu giường uống một hụm, làm những
động tác này động tác khác cũng là để dịu bớt căng thẳng trong lòng. Cuối cùng,
chị nghiêng người, bế bé Thuyên lên, trao cho anh đang đứng bên giường.
Chị không hề nhận ra biểu hiện của chồng vào lúc thoạt trông thấy bé Thuyên, bởi
chị cụp mắt nhìn xuống. Chị nhìn xuống hồi lâu, tay bế bé Thuyên đưa cho chồng,
chị muốn anh đón nó, chỉ khi anh đón đứa bé thì chị mới tạm yên tâm. Thế nhưng
anh vẫn không đón đứa bé từ trong tay vợ, ngược lại anh lùi một bước. Anh dang
hai tay, rồi cho hai tay vào túi quần - anh cũng đang làm động tác này khác,
đang làm dịu căng thẳng trong lòng. Rồi anh không nhìn ai và nói, để anh đi rửa
tay, ngồi xe bụi bẩn lắm.
Anh chỉ ở nhà một đêm rồi trở lại nông trường.
Bởi vậy ai dám nói Doãn Xích Tầm không biết gì.
Tất cả đã chấm hết.
Chương Vũ rất thích từ "chấm hết," cái chết của một con người mới làm
chị hiểu trong cuộc sống của chị cũng có việc cần chấm hết. Với tâm tư chấm hết,
chị đến bệnh viện Nhân dân tìm bác sĩ Đường. Trong hai gian nhà của anh, lần đầu
tiên chị không đi thẳng vào buồng trong mà chỉ kéo ghế ngồi ở ngoài, bác sĩ đường
biết chị đến làm gì rồi.
Hai người chưa một lần nói thẳng, chưa bao giờ nói đến chuyện bé Thuyên là của
ai. Sau khi chị sinh, một thời gian dài bác sĩ Đường không đến nhà chị. Nhưng
không vì thế mà bé Thuyên không lớn lên, không trưởng thành, những đặc điểm nào
thuộc về họ "Đường" cũng rất nhanh chóng hiện rõ ở bé Thuyên, rất
nhanh chóng kéo dãn khoảng cách với hai chị em nhà họ "Doãn". Ngay cả
Chương Vũ cũng kinh ngạc, nó không giống chị một tí nào, nó không để lại một
khoảng trống nào cho người lớn, cho gia đình, cho xã hội mà nó sinh sống. Khi
bé Thuyên một tuổi, chị đưa nó đến bệnh viện Nhân dân để nó nhận mặt bác sĩ Đường.
Thật ra không cần thiết phải gặp mặt để nói thẳng ra làm gì, nhìn mái tóc vàng
quăn, nhìn cặp mắt đen ngây thơ của bé Thuyên, bác sĩ Đường đã hiểu lắm rồi.
Anh bế bé Thuyên mà thấy kinh ngạc và lấy làm lạ, thấy ngượng và phấn khởi, nhất
định anh muốn hôn nó, nhưng lại không dám áp miệng vào khuôn mặt nó. Anh chỉ thấy
cổ họng nóng lên và hỏi, cháu tên gì nhỉ? Chương Vũ nói, cháu tên Thuyên. Anh hỏi,
viết chữ Thuyên nào? Chị trả lời, chữ "toàn" có "thảo đầu,"
Thuyên có nghĩa là ngọn cỏ tiên. Anh nói khẽ, "thảo đầu," dưới là chữ
"toàn" ư? Chị nói, phải rồi, ĐƯờNG PHI chữ "Phi" cũng có
"thảo đầu" đấy. Như vậy là đã rõ, hai người không nói tiếp nữa. Hơn nữa,
chị cũng không có ý gì khác. Chỉ đưa bé Thuyên đến cho anh biết mặt.
Bác sĩ Đường rất biết ơn Chương Vũ. Anh biết ơn bởi chị có thể để anh cư xử thiếu
trách nhiệm như thế, và cúng thiếu trách nhiệm cả với đứa con chung của hai người.
Bởi thiếu trách nhiệm nên anh không có gì phải lo lắng, được sống thanh thản
nên giữa hai người mới được vui vẻ. Đó là nguyên nhân chính để anh cần có chị.
Trong thời đại đày ức chế và thô bạo, với thành phần xuất thân và quan hệ như
anh, anh được một người đàn bà như Chương Vũ đưa lại hơi ấm kín đáo làm dịu nỗi
khắc khoải, buồn phiền. Chương Vũ bằng con đường không chính đáng đã giúp anh sức
mạnh để anh cân bằng thể xác và tâm hồn, dù hai người cũng biết ngày vui ngắn
chẳng tày gang. Đã biết ngày vui ngắn chẳng tày gang, như vậy chẳng phải hai
người dự đoán được cái chết của bé Thuyên rồi đó sao? Thái độ của bác sĩ Đường
đói với bé Thuyên khác với thái độ của Chương Vũ, cho dù cuộc đời của bé Thuyên
chỉ hai năm anh cũng không lấy gì làm bất ngờ, anh không quá đau khổ. Anh phải
xử lý một sinh mạng còn non hơn bé Thuyên - phá thai cho cô cháu gái ĐƯờNG PHI.
Anh có thái độ phủ nhận những sinh mệnh như thế của dòng họ Đường, anh không cảm
thấy mình lạnh lùng, ngược lại cảm thấy nếu sống, chúng sẽ phải chịu nhiều đau
khổ. Cũng như Đương Tân Tân, chị gái anh phải nhận lấy cái chết thê thảm, như
hoàn cảnh của cô cháu gái ĐƯờNG PHI, như bản thân anh phải trải qua những năm
tháng không đâu vào đâu. Không ai hiểu nổi lòng anh, người đàn bà có tên Chương
Vũ cũng không hiểu nổi.
Bây giờ anh nhìn Chương Vũ đang ngồi trên ghế, nhìn khuôn mặt Chương Vũ sưng
húp bởi mất bé Thuyên, khóe miêng trễ nải, mái tóc với mấy sợi bạc của chị,
lòng anh bỗng trào nỗi xót thương. Anh nghe chị nói, thôi đừng đến với nhau nữa,
anh đồng ý. Anh vô cùng xót thương cho chị, bởi thế anh phải ôm lấy chị. Xót
thương cũng có thể tạo nên những xung động, không phải anh muốn được chị mà muốn
chị được anh, một lần nữa cần có anh, một lần cuối.
Chương Vũ không hưởng ứng, không phải vờ thoái thác, mà thực lòng thoái lui. Đó
là trường hợp mà bác sĩ Đường không quen, xưa nay anh vẫn quen sự vồ vập, chủ động
của chị, cái nhục dục trần trụi và buông thả mọi lúc của chị. Chị thực sự thoái
thác đã kích thích con trống trong bác sĩ Đường. Anh ôm lấy chị, đưa chị vào
phòng trong, nhưng chịi giữ chặt lấy cửa, không chịu vào. Anh lại đưa ngược chị
về phía phòng vệ sinh, đưa vào và khóa lại. Chị giãy giụa trong vòng tay anh, với
đôi mắt vô cảm chị bảo với anh đừng làm thế. Đôi mắt vô cảm đã lay động anh,
kích thích anh, hết sức xót thương nhưng cũng muốn làm nhục chị, anh nhất định
không buông tha. Động tác của anh hết sức mạnh mẽ và kết thúc cũng rất nhanh. Động
tác của anh, sự chống lại hiếm có cùng tiếng rên khàn khàn và cao trào của anh
cũng không làm Chương Vũ động lòng.
Chị muốn về nhà ngay.
22
Một ngày mùa thu, mùa thu bé Thuyên tròn hai tuổi, Doãn Xích
Tầm từ nông trường Vĩ Hà về Phúc An nghỉ mùa. Anh vừa xuống xe thì gặp hai cô
con gái Khiêu và Phàm ở ngay trước cửa Viện Thiết kế, chúng đang mua rau. Anh
quên không để ý lúc ấy Khiêu cầm gì trong tay, nhưng vẫn nhờ Phàm đeo một chuỗi
tỏi. Chuỗi tỏi thật dài quấn quanh cổ, hai đầu chuỗi tỏi thõng xuống tận đầu gối.
Chuỗi tỏi trĩu nặng khiến nó phải vươn cổ ra phía trước nhưng vẫn cười vui vẻ.
Anh nghĩ, con gái thích quàng chuỗi tỏi dài như thế, nhất định nó đã thấy ảnh
bà Vương Quang Mỹ bị đấu, người ta quàng lên cổ bà chuỗi bóng bàn dài thõng xuống
tận đất - bà thích đeo chuỗi hạt à, này thì cho bà đeo! Phàm đeo chuỗi tỏi làm
anh nghĩ ngay đến tấm ảnh bà Vương Quang Mỹ bị đeo chuỗi hạt khổng lồ, nhưng
anh còn nghĩ đến một chuyện khác làm anh đau đớn tựa những mảnh thủy tinh cứa
nát lòng. Anh cảm thấy không có gì lúng túng, khó xử hơn khi trông thấy con gái
phải quàng lên cổ chuỗi tỏi to tướng, cái vui vẻ trong gió thu của nó càng làm
tăng thêm nỗi chua chát.
Phàm nhìn thấy bố trước, nó gọi to, bố ơi, rồi chạy đến, chuỗi tỏi cứ lủng lẳng
trước ngực. Nó sà vào lòng anh, anh bỏ chuỗi tỏi ra. Khiêu cũng chạy tới, hỏi tại
sao bây giờ bố mới về.
Sao bây giờ bố mới về, câu hỏi như trách cứ, như mong mỏi, có thể còn hơn thế nữa.
Chưa bao giờ nó nói với bố về những điều khác, hoặc anh cũng không muốn nghe những
điuề "khác." Trong một gia đình nề nếp không thể tồn tại những chuyện
khác, cho dù trong gia đình đó có người chịu đựng những điều nhục nhã lớn lao,
đau khổ sâu sắc.
Anh biết rỗ quan hệ của vợ với bác sĩ Đường kể từ sau khi bé Thuyên ra đời. Khi
anh tưởng tượng với tất cả may rủi, với mọi thiện chí rằng, những điều anh
trông thấy, cảm thấy và phán đoán đều có thể không tồn tại, nhưng khi bé Thuyên
ra đời đã phá vỡ mọi may rủi, mọi thiện chí của anh. Trong những buổi học tập
khô cứng, vô vị ở nông trường Vĩ Hà, vào những lúc kéo xe gạch nặng nề, khi
trong rừng lau sậy bạt ngàn phía ngoài nông trường, anh phải trải qua những giờ
phút suy tư dằn vặt, phải ngậm ngùi nuốt nỗi nhục khó nói nên lời của người đàn
ông. Bằng một nghị lực phi thường, anh phải chịu đụng sự thật tàn nhẫn trên người
Chương Vũ, chưa một lần để xảy ra xung khắc với vợ. Không thể quy kết tất cả điều
đó cho tính sĩ diện của anh, anh cũng không thể giản đơn nói rằng, thời ấy những
người như anh đang ở vào địa vị hèn kém. Những người sĩ diện lại không muốn
trong mắt mình có bụi, ở vào địa vị hèn kém lại càng dễ nổi nóng. Có lẽ trong sự
dạy dỗ của gia đình, không ai bảo anh phải mắng mỏ người đàn bà thế nào, bởi
thân mẫu là người nghiên cứu tranh sơn dầu của danh họa Lưu Hải Túc, thân phụ
anh là một giáo sư môn nhân loại học suốt đời trọng vợ như khách. Hoặc do tính
cách cao thượng của anh, ngay từ hồi ở Viện Thiết kế Bắc Kinh, anh đã nổi tiếng
là người cao thượng. Năm nọ, nhân bình bầu lao động tiên tiến, anh được nêu tên
trên bảng danh dự, nhưng anh từ chối vinh dự đó, lý do là hai người cùng được bầu
và cùng được biểu dương nhưng anh xem ra không đủ tư cách, anh từ chối đứng
cùng với những người như thế. Thời đại có thể hạn chế nhưng không thể loại bỏ
được tính cao thượng của anh. Lẽ nào anh trong sáng cao thượng đến mức không
thèm nói ra nhẽ quan hệ giữa vợ anh và bác sĩ Đường? Cao thượng đến mức để cho
những việc đó làm nhơ bẩn bản thân? Sự việc có thể không giản đơn như thế. Đứng
trước một gia đình hư hỏng hay những sự việc hư hỏng trong gia đình, anh tạm thời
lẩn tránh. Sự lẩn tránh của anh có thể cơ chút cao thượng, nhưng anh tạm thời để
yên không có nghĩa là anh bỏ qua một cách dễ dãi. Khói mù trong lòng anh không
dễ tan đi. Đàu óc anh không một phút ngơi nghỉ, và chứng mất ngủ của anh bắt đầu
từ đấy.
Anh vẫn giữ không để xảy ra xích mích với vợ. Theo anh hiểu, nếu anh hỏi, nhất
định vợ anh sẽ nói gì. Biết đâu chị đã chuẩn bị sẵn câu trả lời nếu anh hỏi, biết
đau chị đang mong anh hỏi, cứ nói ra sẽ dễ chịu hơn im lặng. Hoặc chửi mắng, hoặc
đánh đập, anh cứ làm thế đi, sao anh cứ giấu kín. Thần kinh thật vững mới có thể
im lặng. Thần kinh chị không vững như thế, chị sắp điên lên vì anh cứ im lặng lẩn
tránh bất định. Bởi thế anh vẫn không hỏi han gì. Không hỏi là anh nắm quyền chủ
động, mãi mãi không hỏi có nghĩa là mãi mãi nắm quyền chủ động. Anh không muốn
vợ nói ra, anh chưa chuẩn bị để nghe vợ nói ra. Có người chồng nào lại muốn
nghe vợ nói ra những chuyện ấy?
Đúng vào lúc ấy thì bé Thuyên chết.
Cái chết của bé Thuyên làm trái tim tan nát bấy lâu của anh bỗng thanh thản. Có
lúc anh cảm thấy hổ thẹn bởi trái tim thanh thản vì việc ấy. Nếu một ngày nào
anh bị Thượng đế xét hỏi thì anh lại bằng lòng để trái tim không thanh thản, thật
ra anh đã không lẩn tránh được lòng mình.
Lần này anh về rất kịp thời, anh đi cả đêm để về. Khi anh trông thấy vợ, vợ anh
khóc sưng cả mắt, nhưng trước mặt anh cũng không dám biểu hiện quá đau khổ. Tâm
tư và tự hổ thẹn làm chị không còn khóc được, chị không kêu khóc trước mặt chồng.
Bỗng anh tìm thấy một tình cảm thích hợp nhất, nên báy tỏ nỗi đau khổ thay cho
vợ, biểu hiện sự nặng nề phải kiềm chế. Tại sao anh không thể biểu hiện như người
cha thật sự của bé Thuyên? Anh bắt Khiêu phải kể lại đàu đuôi cái chết của bé
Thuyên.
Con nói con ngồi đọc sách ở cửa, hôm đó việc của con là trông em hay đọc sách?
Con không nghĩ là em có thể đi xa.
Sao con không nghĩ rằng em có thể đi xa, em cũng có chân kia mà?
Mọi khi em không đi xa như thế.
Mọi khi em đi bao xa?
Chỉ quanh quẩn ở cửa.
Quanh quẩn là bao xa?
Con không đo nên không biết.
Nhũng chuyện như thế ai phải biết? Mẹ phải biết chứ? Anh lôi vợ vào cuộc.
Mẹ không có ở đấy.
Lúc ấy mẹ ở đâu?
Mẹ ở trong nhà may áo.
Lúc đó em ở trong nhà may áo à? Anh hỏi vợ.
Vâng! Chương Vũ nói.
Em vẫn thường xuyên để con trông em bé rồi ngồi may à?
Không thưỡng xuyên, nhưng cũng có lúc phải may cho các con.
Những ai?
Các con, ba chị em chúng nó.
Nhưng anh đâu thấy chúng nó mặc quần áo em may, em có thể chỉ cho anh cái nào của
chúng nó do em may không?
Em không nói tất cả quần áo của các con là do em may, chỉ nói có lúc thôi.
Nhưng em nói em vẫn mất thời gian may áo quần cho các con.
Ấy là để trả lời anh "thường xuyên" và "không thường
xuyên."
Em nói em không thường xuyên may, vậy thường xuyên làm gì? Em thường xuyên làm
gì có thể nói cho anh biết không?
Em thường xuyên... lần nào cái Khiêu viết thư cho anh cũng đều nói cả rồi đấy
thôi.
Đừng kéo trẻ con vào cuộc. Em nghĩ rằng con viết thư cho anh nói những gì? Con
nó có nghĩa vụ thông báo cho anh biết em làm gì hay sao? Đúng thế, cái Khiêu
thường xuyên viết thư cho anh, cũng chỉ có nó thường xuyên viết, thư của nó chỉ
kể những chuyện ở trường học, kể về Đường Phi, Do Do bạn nó. Tại sao con lại
thường xuyên viết thư cho anh? Bởi em chưa bao giờ biết con đang nghĩ gì, thật
là điều anh không hiểu nổi em, em... em ốm, bởi thế em có nhiều thời gian hơn
ai hết, những năm vừa qua em dùng thời gian làm gì?
Chương Vũ mê mẩn, tai họa sắp ập xuống đầu, chị nghĩ. Rõ ràng chồng đang từng
bước đi tới, là phúc hay là họa đây, là tai họa thì tránh đâu cho thoát. Chị lấy
lại tinh thần để đón nhận những lời xét hỏi cuối cùng. Chị liếm đôi môi chưa
khô, nói: anh để hai con đi chỗ khác đã.
Không cần thiết - anh cao giọng - không cần thiết phải che dấu, trong cái nhà
này còn chuyện gì chúng không biết nữa, còn có gì có thể che giấu được mắt
chúng? Không cần thiết.
Nhưng em thấy cần nói riêng... nói riêng với anh.
Theo anh thì cái riêng ấy không có ý nghĩa gì. Anh vội ngắt lời chị, như sợ chị
không chịu đựng nổi mà phải nhận lỗi, như sợ chị bỗng đột ngột điên cuồng nói hết
những cái xấu trong lòng ra. Chị lúng túng, chị kinh hoàng sợ hãi, đôi môi chị
mấp máy, cằm trễ xuống trong giây lát báo hiệu tinh thần chị sắp suy sụp. Như
thế anh rất bằng lòng, cho nên anh thay đổi phương hướng, hoặc anh để người
đang đối thoại tiếp tục đi vào con đường ngay thẳng trong lòng. Anh nói, anh hỏi
đi hỏi lại em thường ngày làm gì, chắc chắn em trả lời thường ngày em chăm sóc
bé Thuyên, nó còn bé, cần được chăm sóc. Nhưng nó chết trong sự chăm sóc của
em, mẹ nào lại như thế, em có xứng làm mẹ không? Em, không phải học, không phải
công tác gì, nhưng ngay cả đứa trẻ hai tuổi cũng không trông nổi. Con gái tôi,
đứa con tội nghiệp... đứa con tội nghiệp... nó không chết trong cống nước thải
mà chết ngay trong tay em, thật không xứng đáng làm mẹ!
Doãn Xích Tầm vứt cái chén nước chè đi, rồi anh đến kéo cái ngăn đựng kim chỉ ở
máy khâu ra và đổ ụp xuống đất.
Giọng nói, thái độ và cả những động tác mạnh mẽ đúng là anh đang rất giận,
nhưng Chương Vũ từ từ trấn tĩnh lại. Những lời nói của anh không gây nhức nhối,
ngược lại làm chị bình tĩnh hơn. Chị không tin là mình đã nghe được câu nói của
anh, anh gọi bé Thuyên là "con gái tôi." Đó là lời tuyên bố, một lời
xác nhận, lại không chỉ là lời tuyên bố, lời xác nhận. Điều này như hàm ý tha
thứ hoặc như bỏ qua tất cả những gì vẩn đục từ xưa đến nay của Chương Vũ. Anh
nói như thế thật sao? Nghĩa là thế nào? Anh tức giận nhưng không hí hửng khi
người khác gặp nạn, chỉ vì "con gái tôi" chết trên tay Chương Vũ. Nếu
anh nghĩ như thế, nếu anh thật sự cho rằng bé Thuyên là con anh, thì làm sao mà
Chương Vũ không bị anh mắng mỏ thậm tệ. Cứ cho là anh chửi chị không phải là giống
người đi nữa, cứ cho là anh mắng chị là chó má đi nữa thì chị sẽ quỳ xuống để
anh đánh. Nghĩ lại vừa rồi, vừa mới rồi, chỉ chốc lát thôi, Chương Vũ vẫn
"nhớ lại" để hình dung những điều chỉ qua đi mới vài phút, nghĩ lại vừa
rồi bị anh dồn ép tưởng như sắp phải nói hết ra, chị đã chuẩn bị sẵn lời xin lỗi,
định nói ra tất cả tất cả, nhắc nhở anh rằng chị đã bị Thượng đế trừng phạt, kết
quả của sự trừng phạt đó là bé Thuyên, kết quả điều ác của chị đã biến khỏi mặt
đất, là sự trừng phạt nặng nề nhất của Thượng đế đối với chị rồi, bởi thế nên rộng
lượng cho chị, anh còn muốn gì nữa... Hơn nữa, người chết đã chết, người sống
phải sống. Chị định bụng nhắc nhở anh, nhưng không hề nghĩ sự việc lại được
chuyển sang một hướng khác, vì bé Thuyên là con gái của Doãn Xích Tầm mà không
phải là con của ai khác, bởi vậy chị không cần được tha thứ, Doãn Xích Tầm
không còn phải tha thứ cho vợ. Như vậy, khi ánh sáng trong lành từ trong tâm trạng
rối loạn của chị hiện ra cũng là lúc nỗi đau khôn cùng bao trùm trái tim chị.
Nỗi đau trong tim là một tình cảm cần bàn tới. Doãn Xích Tầm tìm được phương thức
biểu đạt tình cảm như thế đã đặt anh vào vị trí người suốt đời bị hại. Những điều
anh muốn trút bỏ lại không tỏ ra tàn nhẫn, anh dùng cái "không rõ sự thật"
để duy trì thể diện gia đình và sự tôn trọng đối với bản thân, theo đó anh cũng
hiểu được nỗi đau của Chương Vũ.
Nỗi đau trong tim là một tình cảm rất đáng được bàn tới. Với người có bản lĩnh,
nỗi đau suốt đời trong tim thưc sự là điều vô cùng tàn nhẫn và là một thủ đoạn
trả thù vô cùng hiệu nghiệm. Nỗi đau trong tim cũng nảy sinh từ sai lầm của người
này đối với người kia, nỗi đau trong tim là tình cảm không xác định, nó vào tim
theo con đường không hẹn trước. Nhiều lúc nó không bùng phát bởi sự sám hối của
đối phương, ngược lại, những lúc đối lập tình cảm nhất, những lúc giận dữ đối
phương nhất thì mới đột nhiên nảy sinh nỗi đau trong tim. Có thể sự việc khi mới
xảy ra thì Doãn Xích Tầm vẫn chưa nghĩ được một cách rõ ràng, anh cho là mình sẽ
suốt đời nắm được nỗi đau trong tim vợ, nhưng anh không nghĩ rằng những năm tiếp
theo vợ anh càng không nhận ra sự vẩn đục của mình, lại càng làm bùng phát nỗi
đau trong tim anh.
Anh nói chị chưa rửa sạch quả dưa chuột, nhưng chị nói chị đã rửa nhiều lần.
Anh nghe nói "nhiều lần" thì đầu như muốn nổ tung, cách nói thổi phồng,
ngu xuẩn, không đâu vào đâu ấy thật đáng ngờ, bởi "nhiều lần" và sạch
sẽ không đồng nghĩa với nhau. Hai vợ chồng chưa có sự nhất trí ở tiêu chí nhỏ
như thế. Doãn Xích Tầm không thể không kêu lên rằng vỏ dưa chuột có thuốc trừ
sâu, có đất, cần lấy bàn chải chải thật sạch. Bởi thế em mới phải rửa nhiều lần,
Chương Vũ nói. Không hiểu sao chị cứ lẩn tránh mấu chốt của vấn đề, chị cứ lấy
cái "nhiều lần" để chống lại việc lấy bàn chải chải sạch vỏ quả dưa
chuột. Nếu anh tiếp tục hỏi thì chị sẽ nói dối rằng đã lấy bàn chải kì cọ sạch
rồi, lú đó anh phải buộc lòng từ phía sau thò tay cấu chị. Anh đi tới chỗ rửa
bát mới làm chị giật mình đi lấy bàn chải để chải vỏ quả dưa chuột. Chị vùng vằng
cọ rửa, cọ mạnh đến nỗi xây xước cả vỏ, khiến anh thất vọng vì vợ. Nỗi đau
trong tim lúc này lại đến, đến vào lúc Chương Vũ nhún vai, có những động tác bực
bõ khác thường, vào lúc anh nghiến răng nghiến lợi với chị, nỗi đau trong tim đột
nhiên đến. Hai tình cảm đối nghịch nhau không có thời kỳ quá độ, một khoảng ngắn
quá độ cũng không, nhưng nó chân thực, đích thực, nó làm cho chúng ta thỏa hiệp
với cuộc sống và càng không hiểu được chính mình.
23
Khiêu gặp Đường Phi, muốn nói với Đường Phi: đằng ấy biết
không, tớ đã giết em họ của đằng ấy, giết em họ của đằng ấy rồi. Khiêu cứ muốn
kêu lên thật to, không hiểu làm thế để chuộc tọi hay trách cứ Đường Phi. Lẽ nào
Đường Phi đã kích thích quyết tâm của Khiêu? Trước khi bé Thuyên gặp nạn, Phi vẫn
thường đến thăm, lại còn nói ra điều hết sức tàn nhẫn là, bé Thuyên rất giống
bác sĩ Đường. Phi có cái gì đó như là người chỉ huy sự việc mà Khiêu là người
chấp hành. Tội của ai lớn hơn, Khiêu rất đau lòng nghĩ như thế. Cuối cùng Khiêu
cho rằng Phi không có lỗi, bởi nhiểu lắm thì Phi cũng chỉ cung cấp cho Khiêu một
ý nghĩ mà thôi. Một ý nghĩ, có thể tin mà cũng có thể không tin, có thể nghe mà
cũng có thể không nghe.
Bây giờ thì mọi việc đã qua, gia đình Khiêu và gia đình Đường Phi đều yên ổn cả,
điều khó xử không trong sáng cản trở giữa hai người cũng tiêu tan. Gặp nhau,
Khiêu thấy rất rõ Đường Phi đã thanh thản hẳn đi. Khiêu cũng đủ tư cách để
thanh thản như thế, nhưng lại không có chỗ nào để chúc mừng thành công vì đã rửa
được nỗi hận, mà ngay cả sợ hãi cũng không kịp. Khiêu nén chặt nỗi sợ trong
lòng với mục đích quên đi nỗi sợ. Đó là một tâm tư không thể trao đổi với ai
khác, nhất là trước sự thanh thản của Đường Phi. Vô hình trung Đường Phi đã
trút bỏ nặng nề sang cho Khiêu, để Khiêu phải chịu đựng. Bởi thế, Khiêu thầm
trách Đường Phi nhưng lại không có cách nào cắt đứt tiếp xúc với Phi, càng
không có cách nào không nhớ đến Phi, bởi bỗng nhiên Khiêu gặp lại bé Thuyên
ngay trên khuôn mặt Đường Phi. Nếu bé Thuyên không chết thì lớn lên nó sẽ là một
Đường Phi thứ hai. Khiêu rất vô lý cảm thấy bé Thuyên chưa chết, nó vẫn dựa vào
Phi, có thể là một phần nào đó của Phi.
Bé Thuyên là một phần của Đường Phi, đúng là một phần của Phi. Bé Thuyên và Phi
sẽ mãi mãi chập chờn trước mắt Khiêu, tồn tại trong cuộc đời Phiêu. Đó là một
thể hỗn hợp, Phi là bé Thuyên biết nói, Phi đem theo bé Thuyên vào tuổi trưởng
thành của mình.
Lúc này Đường Phi đã ra ở riêng, chưa tốt nghiệp trung học đã vào làm việc ở
nhà máy, ở trong khu tập thể công nhân nhà máy. Số phận của Đường Phi nên tương
tự như của gã đội trưởng giày trắng, con đường tốt nhất là về nông thôn tham
gia sản xuất. Đó là việc Phi rất sợ, rất sợ nông thôn. Để khỏi về nông thôn,
nhiều bạn cùng lớp phải bỏ học để tìm việc, có bạn đi bán hàng, có bạn bán vé
trên xe buýt, có bạn vào làm việc ở xưởng chế biến thực phẩm, suốt ngày trông
coi vại dưa hoặc đảo chum củ cải muối. Các bạn kêu khổ, đảo xong những chum củ
cải muối thì hai cánh tay mỏi nhừ. Nhưng dù sao bạn gái ấy cũng đã đi làm, tóm
lại không phải về nông thôn, cứ đảo xong những chum củ cải là có thể về nhà. Muối
dưa mới là việc đáng ghét hơn, dưa vẫn để ở xưởng thực phẩm Phúc An, điều đáng
ghét của dưa cũng là điều đáng ghét của thành phố, bởi thế buộc phải tiếp nhận.
Kể ra, so với trên thì chẳng bằng ai, nhưng so với dưới thì còn hơn nhiều người,
có lúc cái đáng ghét ấy vẫn có thể hấp dẫn khối người.
Đường Phi lạnh lùng nhìn các bạn, thấy con đường của các bạn tốt hơn của mình.
Nhưng Phi vẫn xem thường con đường ấy, mục tiêu tối cao của Phi là làm một công
nhân chân chính, mấy cái nhà máy ở phía tây thành phố là niềm mơ ước của Phi,
xưởng đúc, nhà máy cơ khí, nhà máy nhiệt điện, nhà máy làm đồ nhựa. Đường Phi
nhận thấy công nhân trong các nhà máy lớn ấy mới thật là "giai cấp công
nhân," đúng là "giai cấp công nhân lãnh đạo tất cả" như lời Mao
Chủ tịch nói. Phong cách của họ, khí thế của họ có thể đại diện cho tầng lớp
cao nhất của tinh thần và địa vị thời đại. Còn như người bán hàng, bán vé xe
buýt, làm ở xưởng thực phẩm đâu có thể gọi là giai cấp công nhân, cùng lắm chỉ
là những người đứng vòng ngoài giai cấp công nhân, hoặc chỉ là sự lẫn lộn vàng
thau mà thôi. Vào thời đó, với thân phận Đường Phi, ý nghĩ ấy thật viễn vông,
khác nào con cáo muốn ăn chùm nho. Nho chua lắm!
Có thể Đường Phi là con cáo đó thật, nhưng Phi không dễ dàng tuyên bố nho chua,
bởi Phi vẫn muốn ăn chùm nho kia, mà chưa ăn được thì chưa đành lòng. Có thể từ
nhận thức mới về cuộc sống đã cho Phi dũng khí, nhận thức mới ấy bắt đầu từ việc
Phi di phá thai, bắt nguồn từ đêm hôm hai cậu cháu ôm nhau mà khóc. Phi biết
mình không còn nhỏ nữa, khong còn bám mãi vào cậu được, càng không thể bị những
ánh mắt ngờ vực của bạn học đánh bại. Ai cũng biết thành phần xuất thân của
Phi, ai cũng mong Phi về nông thôn sản xuất, nhưng Phi lại cứ muốn làm giai cấp
công nhân, chỉ có gia nhập hàng ngũ công nhân thì Đường Phi mới đứng vững trên
vị trí không thể đánh bại. Phi ngông cuồng đặt cho mình một tiêu chuẩn thật
cao, chỉ có tiêu chuẩn ngông cuồng mới có thể làm cho tâm hồn phấn chấn lên được.
Săpt tốt nghiệp, trong lớp ồn lên tin đồn có một người của xưởng đúc đến trường
tuyển công nhân, tuyển hai học sinh nam ưu tú, có tư tưởng, tác phong và phẩm
chất chính trị tốt vào làm công nhân ở xưởng anh ta. Cách làm cụ thể là chủ nhiệm
lớp đề cử và xưởng tuyển chọn trực tiếp. Tin này làm cho các học sinh nam xuýt
xoa, phấn khởi, thèm muốn, còn cánh học sinh nữ thì than vãn vài câu rồi chẳng
thèm để ý tới. Đường Phi không bỏ qua tin ấy, tuy chỉ tiêu chỉ có hai, mà lại
là nam. Phi nghĩ, có thể không gặp may, nhưng Phi tìm cách gặp bằng được người
của xưởng đúc đến tuyển công nhân.
Có những lúc sân trường giống như một thôn nhỏ, hễ có người lạ xuất hiện là cả
thôn cùng biết. Tuy người ấy chưa quen ai trong thôn, nhưng một khi có người lạ
xuất hiện thì lập tức cả thôn nhận ra người đó từ nơi khác đến. Đường Phi đã
phát hiện ra người lạ đến trường, một người đàn ông chừng ba mươi tuổi dựng xe
đạp trước lớp học, nói chuyện với thầy hiệu trưởng, thoáng cái Phi biết đây
không phải là người của trường, chắc là người đến tuyển công nhân rồi. Phi cố
tình lảng vảng trước phòng học, đến sát chỗ thầy Hiệu trưởng và người kia, nghe
họ nói chuyện. Kết quả Phi không nghe được gì nhiều, chỉ nghe thầy Hiệu trưởng
nói, anh Thích ạ, chúng ta vào văn phòng nói chuyện cụ thể hơn. Anh công nhân
có tên Thích khóa xe, cùng thầy hiệu trưởng vào văn phòng.
Đường Phi đến bên cái xe đạp của anh công nhân kia, nhìn rõ đó là chiếc xe đạp
Phượng Hoàng kiểu 18, thép măng-gan, mốt nhất thời bấy giờ, rất mới, nước sơn
nước mà còn bóng loáng. Đường Phi ngòi xuống vờ buộc lại dây giày, nhìn quanh
không thấy ai liền xịt hết hơi cả hai bánh xe đạp và lấy "giun" của
van xe. Phi nắm hai cái "giun" trong lòng bàn tay, thong thả đi ra cổng
trường, quặt sang phía tây nơi có thợ sửa chữa xe đạp. Đường Phi ngồi chờ, tin
rằng sẽ gặp anh ta.
Quả nhiên, nửa tiếng đồng hồ sau có người dắt xe đạp từ sân trường đi ra, Phi
nhận ra người có tên là Thích. Anh ta hoiư cau mày, rõ ràng rất bực mình vì ai
đó tháo mất "giun" của van xe đạp. Anh đi thẳng đến hàng sửa xe, thấy
anh ta bực mình Phi cũng hơi sợ, hoặc Phi không sợ vì anh ta bực mình mà sợ cái
mẹo vặt ấy của mình không thành, tâm lý không vững. Anh ta đến càng gần tim Phi
đập càng mạnh, tưởng đâu tim sắp tung ra ngoài, phải cố nuốt nước bọt mấy lần để
trấn tĩnh, nhìn anh công nhân dựng xe trước hàng sửa xe để bác thợ thay
"giun" mới, bơm căng cả hai lớp trước và sau lên. Phi nghĩ lúc này
lên tiếng làm quen là tốt nhất, nếu không thì không còn dịp nào khác. Nhưng Phi
như người câm, không sao nói ra được, tưởng như mở miệng ra nói thì tim sẽ bật
tung ra ngoài, rơi xuống đất. Anh công nhân đã gạt chân chống xe lên, Phi buộc phải
nói, nếu không sẽ không còn dịp may nào khác. Phi đến sau lưng anh ta khi anh vừa
giơ chân đình lên xe: chào chú, chú là chú Thích phải không ạ?
Anh ta dừng chân quay lại nhìn Phi và hỏi, cháu là ai?
Cháu... cháu là một học sinh trung học. Đường Phi hất cằm về phía trường học, rồi
đến gần anh thợ.
Anh ta nhìn Phi, hỏi: tại sao cháu biết tên chú?
Cháu đoán thế. Phi nói.
Cháu đoán? Cháu có việc gì không? Anh ta hỏi và tiếp tục dò xét, không biết cô
học sinh này muốn gì, nhưng khẩu khí anh từ ngạc nhiên chuyển sang bình thường.
Đường Phi cũng đã bình tĩnh lại, nói: thế này chú ạ, cháu xin lỗi chú, chú cừa
đến hàng sửa xe để thay "giun" phải không? Chắc chú bực mình vì để xe
trong sân trường mà bị mất "giun" của van xe. Cháu là người xịt lốp
xe của chú, là người lấy "giun" xe của chú đấy.
Tại sao cháu lại làm thế? Thích vừa hỏi vừa dắt xe đi chầm chậm. Anh ta đi rất
chậm không phải cố ý bỏ Phi mà muốn dừng lại lâu hơn ở gần trường học.
Đường Phi cũng đi lên ngang với anh công nhân và nói, cháu xịt lốp xe của chú để
làm quen với chú. Cháu lấy "giun" xe nhất định chú phải đến hàng sửa
xe, mà cháu thì chờ ở đấy, chờ để làm quen với chú.
Đường Phi nói hết sức ngây thơ, anh công nhân Thích phá lên cười. Nhất là khi
Phi mở bàn tay ra để anh ta trông thấy hai cái "giun" xe, hai bàn tay
hồng hào, ướt mồ hôi, bỗng một tình cảm dễ chịu xuất hiện trong anh. Anh không
ghét cô học sinh lấy "giun' xe nhưng vẫn không biết cô học sinh này định
làm gì đây. Anh là một công nhân bình thường vừa được cất nhắc lên phòng hành
chính, bởi vậy tính cách anh vẫn còn rất công nhân, giản dị, thẳng thắn. Anh ta
vẫn chưa quen với lối nói chuyện vừa uyển chuyển để người khác đoán biết ý vừa
rất kín đáo, nhưng cách nói chuyện này rất hấp dẫn. Anh nói, cháu phải kỳ công
như thế chắc là có chuyện gì cần lắm phải không?
Vâng, có chuyện rất cần, cháu muốn vào làm công nhân trong xưởng đúc của chú.
Phi nói.
Thích im lặng, đề nghị của Đường Phi làm anh bất ngờ. Anh thấy khó mà giúp được,
vừa rồi trao đổi với thầy Hiệu trưởng, hai chỉ tiêu đã được xác định, hơn nữa lần
này xưởng anh không tuyển nữ công nhân. Anh im lặng, không biết nói gì.
Hai người không biết đi đến bờ sông Hộ Thành từ lúc nào, buổi chiều đầu đông
gió từ trên mặt sông thổi lồng lộng, bờ sông vắng vẻ hầu như không có một ai,
biết đâu anh ta lựa chọn con đường vắng vẻ này hay chính Đường Phi dẫn dắt. Phi
phá vỡ sự im lặng: yêu cầu của cháu có gì đó không phải phép, chú còn chưa biết
tên cháu, cháu có quyền gì đề nghị với chú như thế.
Cháu tên gì? Thích hỏi.
Cháu tên là Đường Phi.
Sau này sẽ có dịp. Thích nói.
Sau này, sau này là bao giờ? Đường Phi hỏi dồn.
Có thể sang năm, có thể là...
Sang năm không được, sang năm muộn lắm. Đường Phi ngắt lời anh ta: mùa xuân
sang năm cháu tốt nghiệp, nhất định phải về nông thôn. Lúc này giọng nói của Đường
Phi có phần bức xúc như nói chuyện với người đã quen biết.
Đường Phi - anh ta gọi tên Phi - gia đình cháu, bố mẹ cháu
không có cách gì giúp cháu à?
Câu hỏi thật tàn nhẫn, tuy chỉ là câu hỏi thông thường, bởi thế Đường Phi không
trả lời thẳng vào câu hỏi của Thích. Anh ta hỏi như thế đã cho Phi một cơ hội
"mở cánh cửa lòng mình." Phi nói không còn bố mẹ, bố mẹ là nhà báo
cao cấp của trung ương, bị tai nạn máy bay trong một lần đi công tác nước
ngoài. Phi phải sống với cậu ở Phúc An, cậu bị mù, làm thầy lang xoa bóp ở bệnh
viện Đông y, không đủ sống. Bà mợ thì trút giận dữ lên người Phi, ngày nào cũng
đánh mắng thậm tệ. Ôi, Phi là con liệt sĩ, không sống nổi cuộc sống nhờ vả, ở
thành phố này biết trông cậy vào ai! Phi nghe nói xưởng tuyển công nhân, gặp
Thích như gặp niềm hy vọng. Phi muốn coi Thích như một người thân, muốn gọi bằng
"anh," Phi cô độc không anh chị em, cần có một người anh. Thế là hết,
Phi là người thừa, thà nhảy xuống sông tự tử cho xong.
Nước mắt Phi rơi trong gió lạnh. Vừa nói chuyện, hai người vừa đi xuống vệ
sông. Phi nói những lời giả dối nhưng nước mắt thì không giả. Đó là sự tự nhạo
báng và đánh mất lòng tin cùng đến. Đường Phi đi xuống dốc, Thích theo sau. Anh
ta xúc động bởi câu chuyện của Phi, xúc động bởi vẻ thành thật của Phi. Anh ta
dừng xe, quàng tay lên lưng Phi cùng đi xuống vệ sông, tin rằng mình không có
chút tà tâm nào mà chỉ muốn giúp một cô gái. Phi biết mình đang được anh ta
quàng tay sau lưng nhưng lại ra vẻ thoái thác. Anh ta ôm chăt Phi tự nhiên hơn,
hai thân thể cùng cử động, chân bước chệnh choạng, thế rồi hai người ôm nhau
trong đêm tối bên bờ sông.
Họ nằm nghiêng bên nhau. Anh ta cảm thấy Phi đang ghì chặt lấy anh, thu vào
lòng anh, toàn thân hút chặt lấy cơ thể anh. Anh ta ôm Phi một cách máy móc,
không dám thở mạnh. Anh không hiểu tại sao lại như thế, chưa bao giờ được như
thế, anh không muốn lợi dụng người khác khi gặp khó khăn. Nhưng sao Phi lại hút
chặt lấy anh? Trong bóng tối, anh cảm nhận được hơi thở của Phi, nồng ấm, một vị
nhạt nhẽo. Anh nhắm mắt, nghĩ đến cặp môi mọng đỏ, mềm mại của Phi, rất muốn
hôn Phi, nhúng Phi lắc đầu quay đi. Bởi vậy anh đã hiểu nhầm, nghĩ rằng như thế
không xong, thì ra cô ta không muốn. Phi "hút" anh thật chặt không phải
là tín hiệu gì khác, chỉ là... chỉ là mong được che chở. Nghĩ vậy, anh ta không
tìm cặp môi Phi nữa, tình cảm cũng tĩnh lặng trở lại. Việc anh ta làm lúc này
là nằm với Phi bên vệ sông rồi đưa Phi về nhà. Anh buông Phi ra và đứng dậy
nhưng lại bị Phi kéo lại, hai người ôm lấy nhau. Phi nói trong nước mắt: cháu cởi
đồ ra cho chú đây, cháu cởi ngay...
Máu anh dồn lên óc, cơ thể cương cứng thật khó chịu. Anh không hiểu tại sao một
học sinh mới mười mấy tuổi lại như thế, tại sao cô ta không chịu để mình hôn,
nhưng lại muốn... lại muốn... Trước mắt anh ta hiện lên hình ảnh Phi đang đứng
trước hàng sửa xe đạp, Phi lúc đó và bây giờ hoàn toàn khác nhau. Trên người
Phi thơ ngây và mưu đồ, ấu trĩ và phóng đãng cũng song song tồn tại. Nhưng anh
ta không suy nghĩ nhiều, không kiềm chế nổi dục vọng mãnh liệt tuy là bị dồn
ép, cũng không muốn bỏ lỡ cơ hội trời cho này. Anh ta cởi áo bông trải xuống đất,
bế Đường Phi lên và đặt vào tấm áo còn vương hơi ấm.
Chừng nửa tháng sau, anh công nhân Thích tìm cách chạy cho Đường Phi cái giấy gọi
đi làm. Khi thẩm tra lý lịch thì những lời nói dối của Phi cũng bị lộ tẩy.
Không vì thế mà Thích ghét bỏ Phi, ngược lại thấy thương hơn. Tuy Phi nói dối
anh, nhưng anh cũng thấy xấu hổ với Phi. Anh ta vẫn nghĩ, nếu hai người không xảy
ra chuyện ở bên bờ sông thì anh giúp Phi là việc đơn thuần trong sáng mà cũng tốt
đẹp, nhưng rất đáng tiếc anh không giữ nổi mình. Bởi thế anh không thể nói đến
hối hận, chỉ thấy buồn mỗi khi nghĩ lại. Anh nghĩ, phải cố gắng giúp Phi, để một
người không còn hy vọng ở lại thành phố được vào làm ở một nhà máy cơ khí quốc
doanh nổi tiếng, tiếc nỗi phải làm ở một bộ phận không tốt lắm. Khả năng của
anh ta chỉ đến vậy, Phi chỉ có thể vào làm công nhân ở phân xưởng đúc vừa bẩn
nhất, vừa vất vả nhất.
Đường Phi, cô công nhân học việc ở phân xưởng làm khuôn đúc đã dành tháng lương
đầu tiên để mua cho bác sĩ Đường đôi găng tay ni-lông có đủ năm ngón, mốt mới
nhất; mời Khiêu và Do Do tham quan phân xưởng của mình làm, đến ăn chiêu đãi tại
nhà tập thể. Phi mời hai bạn ăn bún, chỉ một loáng ba cô gái ăn hết một cân rưỡi
bún. Phi nói một cách hào phóng: không sao, lát nữa sẽ đi mua tiếp. Các bạn biết
không, tớ có lương rồi, là người được hưởng lương rồi đấy. Đường Phi vừa nói vừa
rút trong túi áo ra cái ví đựng tiền đan bằng sợi ni-lông, giơ cao trước mặt
hai bạn.
Khiêu thấy nước mắt dâng đầy trong đôi mắt đẹp của Đường Phi.
24
Khiêu biết họa sĩ Balthus 1 tại nhà Trần Tại. Vào lúc Khiêu phát hiện
tập tranh của Balthus thì đã rất thân Trần Tại. Khiêu biết anh ta rất
thích họa sĩ này, nhưng anh ta là con người không ép Khiêu phải thích cái mà
anh thích. Khi nói về những điều mình thích, bao giờ anh cũng rất khiêm tốn, dè
dặt, thậm chí có phần ngượng. Anh bày tỏ thái độ thận trọng về những gì mà anh
yêu mến.
Khiêu lật giở nhiều lần tập tranh của Balthus và lập
tức bị họa sĩ này làm say mê. Những đối tượng ông vẽ đều rất đời thường, bình dị:
một đường phố cổ ở Paris với những người qua lại; những đứa trẻ chơi
bài trong phòng khách và cả những thiếu nữ hoặc đang đọc sách hoặc đang ngủ; một
nhóm người xa lạ leo núi với ánh mắt ngưng đọng nặng nề, phong cảnh trên núi thật
tuyệt vời, họ đến ngắm cảnh đẹp, nhưng lên tới đỉnh núi thì mệt lả, trông ai
cũng dập dềnh đứng không vững, không còn ai ngắm cảnh, lại có người nằm ngủ...
Họa sĩ rất thích vẽ thiếu nữ, những thiếu nữ dưới ngọn bút của họa sĩ dường như
được chọn lựa kĩ về tuổi đời, làn da óng ả, trong sáng và mềm mại một cách kì lạ.
Đó là những cơ thể giản dị, thuần khiết trong trạng thái thức tỉnh, thoảng chút
gì đó thèm muốn, ảo tưởng, thoảng chút trầm tính, có phần không xác định được bản
thân.
Khiêu chưa bao giờ được thấy tranh của một họa sĩ vẽ như thế:
nhân vật của ông đầy đặn về hình khối, bối cảnh như sofa, đường phố, giường,
bàn ghế... ngược lại đều là mặt phẳng, ông kết hợp giữa hình khối và mặt phẳng
tạo nên bức tranh dày như bức tường. Với những bức vẽ vững chãi, những hình ảnh
hoặc thẳng đứng, hoặc chéo góc, hoặc cuộn tròn, hoặc trải dài tạo nên những tiết
tấu và tình cảm khác nhau, kì thực đó cũng là nhịp điệu trái tim họa sĩ. Đó là
cái chênh vênh trong ổn định, cái ức chế trong thông thoáng, cái khép kín trong
rộng mở, cái kì lạ trong bình thường, vĩnh hằng yên tĩnh nhưng lại chứa đựng nỗi
lo âu không trông thấy. Bạn yên tĩnh đấy nhưng không an tâm, cho dù đang đối diện
với một thiếu nữ ngủ trên sofa mềm mại thì vẫn có cảm giác yêu thương
và sợ hãi. Bởi Balthus khiến bạn cảm thấy chung quanh thiếu nữ đang ẩn
náu những âm mưu. Chung quanh thiếu nữ đúng là luôn luôn ẩn náu những âm mưu:
con mèo đen gầy gò nằm trên bàn trà, một chú lùn đứng nghiêng ngó kéo rèm cửa sổ...
Bạn khó lòng bị kích động thái quá. Cảm giác kiềm chế nhẹ nhàng của Balthus cuối
cùng làm cho người xem tranh thấy được sự hài hòa giữa nghệ thuật và tinh thần
thời đại cùng sự mới lạ đầy khâm phục. Balthus dùng ngôn ngữ biểu hình truyền
thống, những hình ảnh trực giác được chọn lọc cũng rất gần gũi hiện thực. Ông
không luốn lấy đề tài ngoài hiện thực. Thật thà, chân thật nhưng lại khai thác
hiện thực một cách phi thường, hiện thực của ông tưởng như nông cạn nhưng rất
sâu sắc, như đây nhưng lại là kia, bề ngoài bình thường nhưng chỗ nào cũng ẩn
chứa chi tiết. Hình như ông sớm hiểu được rằng, nghệ thuật không tồn tại nay thế
này mai thế khác, nhà nghệ thuật đừng bao giờ mong rằng mình cũng là nhà phát
minh. "Phát minh" trong nghệ thuật kì thực là lời nói mê sảng đáng ngờ
của một chàng ngốc. Rodin 2 đã từng nói: "Tính sáng tạo, chỉ với
ý nghĩa của từ này thôi, không cần tạo ra một từ ngữ mới ngược với lẽ thường, từ
ngữ cũ đã đủ biểu đạt tất cả. Đối với thiên tài thì từ ngữ cũ đã đủ lắm rồi."
Với một nhà nghệ thuật, nếu từ trong truyền thống thêm vào đó cái mới thực sự
là của mình thì đã rất thành công! Những lời cảm thán như thế chỉ phát ra từ cửa
miệng của các bậc đại gia đứng trên đỉnh cao tinh thần thời đại và nghệ thuật
biểu hiện.Họ là những bậc trí giả chân chính không phải do bức bách mà đẩy
nhanh bước đi, muốn chiến thắng bất ngờ, chỉ sau một đêm là được ghi vào sử
sách các "nhà phát minh". Nghệ thuật không phải là phát minh, nghệ
thuật thực sự là thứ lao động nghĩa vụ và cực nhọc. Nét khiêm tốn và nghiêm túc
tìm tòi trong nghệ thuật của Balthus, tinh thần thời đại nhạy cảm và hình
thức hoàn mĩ tương ứng của ông - một thứ kế thừa truyền thống ưu tú và biểu hiện
tính sáng tạo, đưa nghệ thuật biểu hình trong thế kỉ hai mươi nhiều lần phá
vây, vượt qua hiểm nguy đến một tầm cao mới khó có ai đạt tới, cái xa vời thân
thiết và mới lạ vốn có trên tranh là cống hiến của ông đối với nghệ thuật.
Khiêu tiếp nhận được rất nhiều trên những bức tranh giản đơn của Balthus, bởi
chúng có những phẩm chất gợi nên những suy tư xa xôi.
Phẩm chất gợi những suy tư xa xôi.
Khiêu đọc trong bức tranh Kaisi trang điểm, bức tranh bắt
nguồn từ cảm hứng trong Sơn trang thét gọi. Nhìn ba nhân vật trên tranh thấy
rõ Balthus không thể nào quên được các nhân vật trong tiểu thuyết. Kaisi tóc
vàng khỏa thân trước gương không thể không nghĩ tới Kaiserin; người thanh
niên da đen với vẻ u sầu ngồi trên ghế bên cạnh là sự tái hiện của Chizliff;
người nữ bộc với vẻ tiều tụy đứng sau chải tóc cho Kaisi dường như có
tác dụng ngăn cách tình yêu và những tình cảm đối lập giữa hai người kia, làm
cân bằng bức tranh mà cũng tạm thời cân bằng trái tim trai gái giao hòa giữa
yêu thương và căm giận. Đó là bức tranh giản đơn chỉ có ba nhân vật, họa sĩ đã
gọt giũa bằng ngọn bút, màu sắc cũng hết sức mộc mạc, đơn giản nhưng nhìn kĩ lại
sẽ dần dần cảm thấy chua xót, khổ đau, vừa phóng túng nhưng lại vừa ngột ngạt. Kaisi khỏa
thân trước người xem, thoạt nhìn tấm thân ngọc ngà trẻ trung rất kiêu hãnh, cơ
thể ấy là phần rực sáng nhất trong bức tranh; đầu hơi nghiêng, đôi mắt màu xám
ngước nhìn và làn môi mím chặt trông nàng kiêu sa và thách thức. Nàng như đã
quyết định tương lai của mình, không nghe người khác khuyên giải, cho mình là
chín chắn, bởi thế nàng không để ý đến người con trai bên cạnh, người con trai
với vẻ u sầu yêu nàng tha thiết, hoặc nàng không quan tâm gì đến vẻ buồn bã của
người con trai kia. Cơ thể nàng trợ giúp cho dáng vẻ của nàng, hai bầu vú căng
tròn, dáng đứng không chú ý đến ai khác... tất cả đều tràn ngập vẻ thách thức,
khoa trương thanh thế. Thế nhưng, trên dáng đứng khỏa thân cao ráo, mềm mại tuyệt
mĩ của Kaisi thì phần hạ bộ chưa phát dục, vùng xương chậu nhỏ hẹp, bụng
dưới bằng phẳng cùng với hạ bộ non nớt yên tĩnh đối kháng với cái đầu thách thức
và bộ ngực hãnh diện, nhìn nàng thật kiêu kì nhưng lại không có sức chống đỡ, vừa
tự tin lại vừa tuyệt vọng, lạnh lùng nhưng lại rât nhiệt tình, vừa giảo hoạt
nhưng lại vừa ngay thẳng. Nàng cần được cứu vớt, chàng trai ngồi trên ghế bên cạnh
đang mong được nàng cứu vớt. Nhưng nàng và chàng trai ủ dột kia không thể cứu vớt
lẫn nhau. Chàng nhìn tám thân nàng tỏa sáng, điều mà suốt đời chàng yêu tha thiết,
nhìn người thiếu nữ sẽ đi với người khác mà không có cách nào giành về nổi.
Chàng làm Khiêu nhớ đến Kaiserin trong Sơn trang thét gọi từ
nhà Rinchon trở về, Kaiserin vặn hỏi một cách tự ti nhưng lại
tức lồng lộn: sao em lại mặc cái váy lụa này, sao em lại mặc... Khi họ sống với
những hồi ức đáng yêu của thời niên thiếu, chỉ có thể từ biệt nhau mới làm họ
giải thoát nỗi hoài niệm cuống điên và đáng sợ. Khiêu than vãn, một thứ hiện thực
điên rồ, mơ ước viển vông: con người sẽ trở về với thời sơ khai vô tội và trở về
với niềm vui nhưng sức tàn lực kiệt hoặc sắp kiệt quệ sức lực của một đời.
Trở về với niềm vui.
Trở về với niềm vui.
Khiêu lại ngắm nhìn bức tranh Mèo soi gương. Có đến ba bức Mèo
soi gương, cùng một đề tài, cùng một bối cảnh nhưng biến thể lại không giống
nhau, vẽ từ các năm 1977 đến 1993, mười sáu năm.
Bức thứ nhất: một thiếu nữ khỏa thân vừa tỉnh giấc đang tựa
giường, một tay cầm gương, một tay cầm lược chải tóc, phát hiện ra chú mèo ở cuối
giường đang nhìn, nàng liền quay gương lại cho mèo soi. Lúc này sắc thái và cơ
thể người thiếu nữ tự nhiên, thoải mái, tươi trẻ mềm mại, nàng cười hài hước
khi cho mèo soi gương.
Bức thứ hai: thiếu nữ tựa giường soi gương, trong tay cầm cuốn
sách nhỏ, trông thấy chú mèo co ro ở cuối giường đang nhìn nàng, nàng liền quay
gương lại cho mèo soi. Ở bức tranh này thiếu nữ đã lớn hơn, có phần cẩn thận và
cũng rất phóng khoáng, nàng mặc một tấm áo mỏng, một chiếc quần dài, áo quần
ngay ngắn, cầm gương soi cho chú mèo đang ở phía cuối giường, chừng như đang
nói, muốn nhìn tao hay nhìn chính mi?
Bức thứ ba: thiếu nữ đang tựa giường, trông vẻ mặt lớn hơn một
chút. Nàng mặc quần tất rườm rà và rất thủ cựu, vẻ mặt giận dữ và ngang bướng.
Nàng soi gương cho con mèo nằm lộ toàn thân ở cuối giường, như nói, mày nhìn gì
tao, nhìn gì tao cái con mèo nịnh hót kia, hỡi cái đồ thâm hiểm xảo trá! Thần
thái nàng ở thế thượng phong, không còn là một thiếu nữ khỏa thân thoải mái ngồi
chải tóc, nàng đã quấn chặt áo quần lên người từ lâu rồi, trông căng thẳng như
sắp đi đấu tranh vậy.
Con người sợ bị quan sát, bị nhòm ngó, nhất là bị đồng loại
nhìn trộm. Con người thật khôngkhoái gì khi bị ánh mắt lạnh lùng của chú mèo điều
gì cũng biết, đâu đâu cũng có mặt đang ngầm đắc ý quan sát. Con người thích soi
gương, nhưng ai đã thực sự thấy mình trong gương đâu. Tất cả những người soi
gương đều muốn khẳng định lại mình, mong muốn mình trong gương nên là khuôn mặt
đẹp. Bởi soi như thế là che đậy.
Soi gương là che đậy.
Khi con người bực tức soi gương cho mèo, con người muốn xem
mèo đùa giỡn, che đậy sự bất tiện của mình dưới sức ép nịnh nọt của mèo. Tâm lí
thâm hiểm chờ thời cơ phản bội của mèo không thể không làm con người sợ hãi, bởi
thế người phải soi gương cho mèo. Nhìn trộm người khác, làm người khác phải
lúng túng mới là mong muốn bản năng nơi sâu thẳm của lòng người.
Mèo thì không có gương để soi cho người, mèo là tấm gương.
Trong bóng tối nó luôn luôn lin dim cặp mắt như buồn ngủ, im lặng dựa dẫm vào
con người nhưng lại không bằng lòng với con người.
Trong tác phẩm của Balthus, quan hệ các đối tượng được
miêu tả có lí trí bao nhiêu lại càng rối rắm bấy nhiêu, niềm vui cao thượng, sức
kiềm chế khéo léo khiến Khiêu say mê. Có lúc Khiêu cảm tưởng mình như chú mèo từ
một thiếu nữ khỏa thân, đùa nghịch trưởng thành đến được vũ trang toàn thân, biết
giận hờn: mày nhìn gì tao, mày ngắm gì tao, mày là đồ nịnh hót, giảo hoạt thâm
hiểm!
Tất cả những ai soi rọi người khác đều là che đậy chính mình,
đều để che đậy chính mình. Lúc nào thì chúng ta có thể ngắm nhìn lòng ta được,
dường như mỗi chúng ta đều không chịu nhìn kĩ mình. Nhìn kĩ sẽ đau đầu, choáng
váng, chân đứng không vững, thế nhưng chúng ta cần chung sống với người khác mà
không trốn đâu thoát, người khác là tấm gương của chúng ta. Chúng ta càng sợ
nhìn chính mình lại càng bức xúc nhìn kỹ người khác, nhìn kỹ như thế, nhìn rõ tất
cả sơ hở thiếu sót của người khác để tự xoa dịu trái tim là điều không thể mách
bảo ai khác.
Chú thích:
1 |
Balthus (1908 - 2001), họa sĩ người Pháp, được coi là bậc thầy của hội họa biểu hình - ND. |
2 |
Auguste Rodin (1840 - 1917) nhà điêu khắc người Pháp - ND. |
Thiết Ngưng
Sơn Lê dịch
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét