Hai bài thơ "Quê hương"
hai tâm tình khác biệt - Châu Thạch
Thơ về quê hương thì nhiều lắm, không có nhà thơ nào không viết
về quê hương. Tuy thế, những bài thơ quê hương đi vào lòng người trở thành những
bài thơ thuộc lòng thì rất ít.
Trước 1945 có bài thơ “Quê Hương” của Tế Hanh với những câu mở đầu “Làng tôi vốn làm nghề chài lưới/ Nước bao vây cách biển nửa ngày sông/ Khi trời trong, nắng nhẹ, sớm mai hồng/ Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá” rất nổi tiếng, sống lâu trong nhiều thế hệ như bài văn xuôi “Tôi Đi Học” của Thanh Tinh.
Sau ngày thống nhất đất nước, bài thơ “Quê Hương” của Giang Nam với những câu thơ mở đầu “Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường/ yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ/”Ai bảo chăn trâu là khổ?”/ Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao” cũng được một lớp người nhắc đến luôn. Vào khoảng năm 1986 bài thơ “Quê Hương”(Bài học đầu cho con) của Đỗ Trung Quân được yêu mến cho đến nay, hình như chưa có bài thơ nào thay thế được.
Vừa qua, Châu Thạch lang thang trên mạng, tình cờ đọc được bài thơ “Quê Hương” của một tác giả mà mình chưa quen biết. Bài thơ mới vừa đăng trên một vài trang web, vì thế tất nhiên bài thơ ít người biết đến, cho nên nó có đi vào lòng người hay không, có sống lâu hay phải chết yểu là số phận của nó. Tuy nhiên đối với Châu Thạch, bài thơ gây một ấn tượng tốt, khiến Châu Thạch liên nghĩ đến sự so sánh nó với bài thơ “Quê Hương” của Đỗ Trung Quân. Đó là bài thơ có tựa đề “Quê Hương” của tác giả Nguyên Lạc
Mời bạn đọc đọc trọn bài thơ của Đỗ Trung Quân và bài thơ của Nguyên Lạc đăng ở dưới, ta sẽ thấy được ngay hai bài thơ đều nói về Quê Hương nhưng có hai tâm tình khác biệt. Với Đỗ Trung Quân quê hương đáng nhớ vô cùng vì quê hương êm đềm biết mấy:
Quê hương là gì hả mẹ
Mà cô giáo dạy hãy yêu?
Quê hương là gì hả mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều?
Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay
Với Nguyên Lạc quê hương cũng đáng nhớ nhưng không phải là một nơi êm đềm. Quê hương là một nơi mà ta rơi lệ khi nhớ đến nó:
Quê hương có gì để nhớ
Mà sao nước mắt lưng tròng?
1.
Quê hương. chiếc đò nho nhỏ
Qua sông kham khổ từng ngày
Thân me vai gầy gánh khổ
Thương con chịu nỗi đắng cay
Chỉ mới đọc vế đầu của hai bài thơ, chắc chắn mỗi chúng ta đều thấy lòng mình biến động rồi. Quê hương của Đỗ Trung Quân là thứ quê hương diễn ra qua lăng kinh tâm lý khi tuổi còn thơ ngây chưa chạm trán với đời. Quê hương của Nguyên Lạc là thứ quê hương thực tế trong thời thơ ấu. Chùm khế ngọt và con đường rợp bướm vàng bay đẹp thật đấy nhưng chắc chắn hình ảnh nó không bao giờ khiến ta nhớ bằng hình ảnh “Qua sông, kham khổ từng ngày/Thân mẹ vai gầy, gánh khổ”.
Ta hãy tiếp tục nhìn quê hương của Đỗ Trung Quân để thấy những bức tranh tuyệt
đẹp vẽ ra trong trí tưởng tượng một nơi an lành, hạnh phúc biết bao:
Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông
Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè
Quê hương là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm
Tiếng ếch râm ran bờ ruộng
Con nằm nghe giữa mưa đêm
Quê hương là bàn tay mẹ
Dịu dàng hái lá mồng tơi
Bát canh ngọt ngào tỏa khói
Sau chiều tan học mưa rơi
Quê hương là vàng hoa bí
Là hồng tím giậu mồng tơi
Là đỏ đôi bờ dâm bụt
Màu hoa sen trắng tinh khôi
Quê hương của Đỗ Trung Quân hầu như không có một chút gian khó nào. Tuổi trẻ của nhà thơ trôi qua quá êm đềm cho nên quê hương trở thành một nơi lý tưởng với những ngày tháng quá thần tiên. Cái quê hương đó thật ra nó có thể trọn vẹn trong tâm hồn nhà thơ nhưng nó không hoàn toàn như thế trong tâm hồn một đứa trẻ nông thôn, vì một đứa trẻ sống ở nông thôn thì dầu là con nhà giàu vẫn có một vài trăn trở hay một vài kỷ niệm của kiếp nghèo nơi nó sống.
Bây giờ ta hãy nhìn những bức tranh quê hương mà Nguyên Lạc vẽ ra trong thơ mình:
Quê hương còn đầy thương nhớ
Ngoại nhai tóm tém trầu cay
Mẹ mày. thằng cháu mất dạy
Rong chơi lêu lỏng suốt ngày
Quê hương làm sao không nhớ?
Cầu tre lắt lẻo sáng mai
Đường vui trống trường réo gọi
Cây cao chim hót từng bầy
Chia nhau từng viên đạn nhỏ
Bịt mắt kiếm tìm. Ai đây?
Chia nhau nỗi lo thầy gọi
Nhói đau. thước khẽ bàn tay
Chia nhau trái me keo ngọt
Chia nhau từng tiếng cười đầy
Quê hương làm sao không nhớ?
Dòng sông tuổi trẻ mênh mang
Bần de. phóng đùng. nước mát
Lặn tìm chân bắt la vang
Bờ sông chị khàn tiếng gọi
Vết roi cha đánh tím bầm!
Nhìn bức tranh quê hương của Nguyên Lạc hình như ta thấy nó không có gì mơ mộng
nhưng nó lại rất gần với ta. Bức tranh hiển hiện lại cho ta những ngày nhảy
nhót ở đồng quê. Tiếng chữi của bà, thước khẽ của thầy, vết roi của cha, những
trái me chua, những viên kẹo chia nhau, có tiếng cười, có nước mắt cho ta sống
lại hoàn toàn một thời huy hoàng của tâm hồn nhưng khó nhọc bởi đời sống tại
nông thôn.
Với nhà thơ Đỗ Trung Quân, quê hương “là dòng sửa mẹ/ Thơm thơm giọt xuống bên nôi” để đứa trẻ lớn lên hoàn toàn không biết chiến tranh, không biết chia ly, không biết tan tóc, không biết con người bị bắt buộc phải nhận một quê hương thứ hai cho đời mình. Vì vậy nhà thơ đã nói “Quê hương mỗi người chỉ một/ Như là chỉ một mẹ thôi” và trách cứ những người không nhớ quê hương:
Quê hương mỗi người đều có
Vừa khi mở mắt chào đời
Quê hương là dòng sữa mẹ
Thơm thơm giọt xuống bên nôi
Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.
Bài thơ Đỗ Trung Quân kết lại ở đây. Phải nói những câu thơ kết của tác giả thật là tuyệt vời, như một chân lý mà mọi người phải nhớ. Tuy nhiên có lẽ cuộc đời được ưu ái, kỷ niệm của nhà thơ đối với quê hương chỉ là những ngày tháng quá êm đềm, dòng sông ký ức trong tâm tư tác giả quá lặng lờ nên ông dừng mạch thơ rất sớm. Ngược lại Nguyên Lạc không phải thế, tác giả còn nói nhiều về quê hương với biết bao trăn trở, với biết bao gian lao khổ cực mà ông phải gánh chịu nơi quê hương:
Quê hương đỏ màu phượng vĩ
Hè sang. ve sầu khóc vang!
Tạ từ. lời ca ly biệt
Buồn trao lưu bút. lệ tràn!
Biết rồi mùa sau gặp lại?
Hay rồi đôi ngả ly tan!
Quê hương. buồn vui gác trọ
Thả hồn giọng Khánh Ly khàn
Chia nhau chút đầu thuốc vụn
Khói bay theo khúc tình tan
Quê hương của Đỗ Trung Quân và của Nguyên Lạc ở những khổ thơ trên chỉ gói gọn ở nơi một làng quê hay một vùng quê nào đó. Qua những khổ thơ nầy, quê hương của Nguyên Lạc được mở rộng ra, không còn là làng quê và tuổi thơ nữa. Quê hương bây giờ là đất nước, nơi có chia biệt, có ly tan, nơi mà tác giả thật sự sống làm người. Thế nhưng chưa hết, quê hương còn là nơi mà tác giả nhận chịu khổ đau với bao nhiêu nghịch cảnh xảy ra cho đời mình:
Bao năm đời này vẫn nhớ
Xuân nao thay đổi phận người!
Bể dâu biệt ly mong đợi!
Khổ đau thay thế nụ cười!
Bao năm chém tre đẵn gỗ
Bạn bè chết không nấm mồ!
Mẹ già vượt đồi núi khổ
Thăm con. lệ cạn mắt khô!
Con ơi vợ con Kiều đó
Bán thân lo giúp cho chồng!
Chữ Trinh. thôi đành phụ bạc!
Đoạn trường con biết hay không?!
4.
Bao năm đời này vẫn nhớ
Đêm thâu xuôi mái theo dòng
Người đi không lời từ biệt
Buồn ơi tím biếc dòng sông!
Quê hương ta ơi. thôi nhé!
Buồn ơi nước mắt lưng tròng!
Rặng cây quê hương mờ bóng
Có còn gặp lại được không?
Cuối cùng Nguyên Lạc khác với Đỗ Trung Quân. Đỗ Trung Quân khuyên phải nhớ quê hương vì quê hương có bao điều tốt đẹp, Nguyễn Lạc muốn quên quê hương vì quê hương “Muộn phiền cay đắng mà thôi” nhưng rồi muốn quên mà không quên được, lại còn làm cho nỗi nhớ dâng cao:
Quê hương hoài mong thương nhớ
Cô thân lưu lạc phuơng người
Chiều nay nhớ dòng sông ấy
Lục bình hoa tím hoài trôi!
Quê hương ta ơi!... Đừng nhớ
Muộn phiền cay đắng mà thôi!
Cố quên. sao lòng vẫn nhớ!
Quê hương nhớ lắm... người ơi!
Quê hương một thời thương nhớ
Vời kia cố lý muôn trùng
Chắc chi phương đoài thương nhớ?
Người ơi! Còn nhớ ta không?
Đọc đoạn kết trong bài thơ “Quê Hương” của Nguyên Lạc ta có cảm tưởng hình như có câu trả lời cho hai câu thơ của Đỗ Trung Quân: “Quê hương nếu ai không nhớ/ Sẽ không lớn nỗi thành người”. Câu trả lời ấy như sau: không ai không nhớ quê hương, bởi vì muốn quên mà quên không được. Khổ thơ cũng cho ta một suy luận: có lẽ người có thể quên quê hương, người có thể phá quê hương là những người đang ở trên quê hương. Bởi những người đi xa, không có quê hương nên mới nhớ, không thể không nhớ được. Họ cũng không cầm vận mệnh quê hương trong tay nên cũng không làm sao phá được bằng những người trực tiếp với quê hương.
Châu Thạch
Trước 1945 có bài thơ “Quê Hương” của Tế Hanh với những câu mở đầu “Làng tôi vốn làm nghề chài lưới/ Nước bao vây cách biển nửa ngày sông/ Khi trời trong, nắng nhẹ, sớm mai hồng/ Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá” rất nổi tiếng, sống lâu trong nhiều thế hệ như bài văn xuôi “Tôi Đi Học” của Thanh Tinh.
Sau ngày thống nhất đất nước, bài thơ “Quê Hương” của Giang Nam với những câu thơ mở đầu “Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường/ yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ/”Ai bảo chăn trâu là khổ?”/ Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao” cũng được một lớp người nhắc đến luôn. Vào khoảng năm 1986 bài thơ “Quê Hương”(Bài học đầu cho con) của Đỗ Trung Quân được yêu mến cho đến nay, hình như chưa có bài thơ nào thay thế được.
Vừa qua, Châu Thạch lang thang trên mạng, tình cờ đọc được bài thơ “Quê Hương” của một tác giả mà mình chưa quen biết. Bài thơ mới vừa đăng trên một vài trang web, vì thế tất nhiên bài thơ ít người biết đến, cho nên nó có đi vào lòng người hay không, có sống lâu hay phải chết yểu là số phận của nó. Tuy nhiên đối với Châu Thạch, bài thơ gây một ấn tượng tốt, khiến Châu Thạch liên nghĩ đến sự so sánh nó với bài thơ “Quê Hương” của Đỗ Trung Quân. Đó là bài thơ có tựa đề “Quê Hương” của tác giả Nguyên Lạc
Mời bạn đọc đọc trọn bài thơ của Đỗ Trung Quân và bài thơ của Nguyên Lạc đăng ở dưới, ta sẽ thấy được ngay hai bài thơ đều nói về Quê Hương nhưng có hai tâm tình khác biệt. Với Đỗ Trung Quân quê hương đáng nhớ vô cùng vì quê hương êm đềm biết mấy:
Quê hương là gì hả mẹ
Mà cô giáo dạy hãy yêu?
Quê hương là gì hả mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều?
Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay
Với Nguyên Lạc quê hương cũng đáng nhớ nhưng không phải là một nơi êm đềm. Quê hương là một nơi mà ta rơi lệ khi nhớ đến nó:
Quê hương có gì để nhớ
Mà sao nước mắt lưng tròng?
1.
Quê hương. chiếc đò nho nhỏ
Qua sông kham khổ từng ngày
Thân me vai gầy gánh khổ
Thương con chịu nỗi đắng cay
Chỉ mới đọc vế đầu của hai bài thơ, chắc chắn mỗi chúng ta đều thấy lòng mình biến động rồi. Quê hương của Đỗ Trung Quân là thứ quê hương diễn ra qua lăng kinh tâm lý khi tuổi còn thơ ngây chưa chạm trán với đời. Quê hương của Nguyên Lạc là thứ quê hương thực tế trong thời thơ ấu. Chùm khế ngọt và con đường rợp bướm vàng bay đẹp thật đấy nhưng chắc chắn hình ảnh nó không bao giờ khiến ta nhớ bằng hình ảnh “Qua sông, kham khổ từng ngày/Thân mẹ vai gầy, gánh khổ”.
Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông
Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè
Quê hương là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm
Tiếng ếch râm ran bờ ruộng
Con nằm nghe giữa mưa đêm
Quê hương là bàn tay mẹ
Dịu dàng hái lá mồng tơi
Bát canh ngọt ngào tỏa khói
Sau chiều tan học mưa rơi
Quê hương là vàng hoa bí
Là hồng tím giậu mồng tơi
Là đỏ đôi bờ dâm bụt
Màu hoa sen trắng tinh khôi
Quê hương của Đỗ Trung Quân hầu như không có một chút gian khó nào. Tuổi trẻ của nhà thơ trôi qua quá êm đềm cho nên quê hương trở thành một nơi lý tưởng với những ngày tháng quá thần tiên. Cái quê hương đó thật ra nó có thể trọn vẹn trong tâm hồn nhà thơ nhưng nó không hoàn toàn như thế trong tâm hồn một đứa trẻ nông thôn, vì một đứa trẻ sống ở nông thôn thì dầu là con nhà giàu vẫn có một vài trăn trở hay một vài kỷ niệm của kiếp nghèo nơi nó sống.
Bây giờ ta hãy nhìn những bức tranh quê hương mà Nguyên Lạc vẽ ra trong thơ mình:
Quê hương còn đầy thương nhớ
Ngoại nhai tóm tém trầu cay
Mẹ mày. thằng cháu mất dạy
Rong chơi lêu lỏng suốt ngày
Quê hương làm sao không nhớ?
Cầu tre lắt lẻo sáng mai
Đường vui trống trường réo gọi
Cây cao chim hót từng bầy
Chia nhau từng viên đạn nhỏ
Bịt mắt kiếm tìm. Ai đây?
Chia nhau nỗi lo thầy gọi
Nhói đau. thước khẽ bàn tay
Chia nhau trái me keo ngọt
Chia nhau từng tiếng cười đầy
Quê hương làm sao không nhớ?
Dòng sông tuổi trẻ mênh mang
Bần de. phóng đùng. nước mát
Lặn tìm chân bắt la vang
Bờ sông chị khàn tiếng gọi
Vết roi cha đánh tím bầm!
Với nhà thơ Đỗ Trung Quân, quê hương “là dòng sửa mẹ/ Thơm thơm giọt xuống bên nôi” để đứa trẻ lớn lên hoàn toàn không biết chiến tranh, không biết chia ly, không biết tan tóc, không biết con người bị bắt buộc phải nhận một quê hương thứ hai cho đời mình. Vì vậy nhà thơ đã nói “Quê hương mỗi người chỉ một/ Như là chỉ một mẹ thôi” và trách cứ những người không nhớ quê hương:
Quê hương mỗi người đều có
Vừa khi mở mắt chào đời
Quê hương là dòng sữa mẹ
Thơm thơm giọt xuống bên nôi
Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.
Bài thơ Đỗ Trung Quân kết lại ở đây. Phải nói những câu thơ kết của tác giả thật là tuyệt vời, như một chân lý mà mọi người phải nhớ. Tuy nhiên có lẽ cuộc đời được ưu ái, kỷ niệm của nhà thơ đối với quê hương chỉ là những ngày tháng quá êm đềm, dòng sông ký ức trong tâm tư tác giả quá lặng lờ nên ông dừng mạch thơ rất sớm. Ngược lại Nguyên Lạc không phải thế, tác giả còn nói nhiều về quê hương với biết bao trăn trở, với biết bao gian lao khổ cực mà ông phải gánh chịu nơi quê hương:
Quê hương đỏ màu phượng vĩ
Hè sang. ve sầu khóc vang!
Tạ từ. lời ca ly biệt
Buồn trao lưu bút. lệ tràn!
Biết rồi mùa sau gặp lại?
Hay rồi đôi ngả ly tan!
Quê hương. buồn vui gác trọ
Thả hồn giọng Khánh Ly khàn
Chia nhau chút đầu thuốc vụn
Khói bay theo khúc tình tan
Quê hương của Đỗ Trung Quân và của Nguyên Lạc ở những khổ thơ trên chỉ gói gọn ở nơi một làng quê hay một vùng quê nào đó. Qua những khổ thơ nầy, quê hương của Nguyên Lạc được mở rộng ra, không còn là làng quê và tuổi thơ nữa. Quê hương bây giờ là đất nước, nơi có chia biệt, có ly tan, nơi mà tác giả thật sự sống làm người. Thế nhưng chưa hết, quê hương còn là nơi mà tác giả nhận chịu khổ đau với bao nhiêu nghịch cảnh xảy ra cho đời mình:
Bao năm đời này vẫn nhớ
Xuân nao thay đổi phận người!
Bể dâu biệt ly mong đợi!
Khổ đau thay thế nụ cười!
Bao năm chém tre đẵn gỗ
Bạn bè chết không nấm mồ!
Mẹ già vượt đồi núi khổ
Thăm con. lệ cạn mắt khô!
Con ơi vợ con Kiều đó
Bán thân lo giúp cho chồng!
Chữ Trinh. thôi đành phụ bạc!
Đoạn trường con biết hay không?!
4.
Đêm thâu xuôi mái theo dòng
Người đi không lời từ biệt
Buồn ơi tím biếc dòng sông!
Quê hương ta ơi. thôi nhé!
Buồn ơi nước mắt lưng tròng!
Rặng cây quê hương mờ bóng
Có còn gặp lại được không?
Cuối cùng Nguyên Lạc khác với Đỗ Trung Quân. Đỗ Trung Quân khuyên phải nhớ quê hương vì quê hương có bao điều tốt đẹp, Nguyễn Lạc muốn quên quê hương vì quê hương “Muộn phiền cay đắng mà thôi” nhưng rồi muốn quên mà không quên được, lại còn làm cho nỗi nhớ dâng cao:
Quê hương hoài mong thương nhớ
Cô thân lưu lạc phuơng người
Chiều nay nhớ dòng sông ấy
Lục bình hoa tím hoài trôi!
Quê hương ta ơi!... Đừng nhớ
Muộn phiền cay đắng mà thôi!
Cố quên. sao lòng vẫn nhớ!
Quê hương nhớ lắm... người ơi!
Quê hương một thời thương nhớ
Vời kia cố lý muôn trùng
Chắc chi phương đoài thương nhớ?
Người ơi! Còn nhớ ta không?
Đọc đoạn kết trong bài thơ “Quê Hương” của Nguyên Lạc ta có cảm tưởng hình như có câu trả lời cho hai câu thơ của Đỗ Trung Quân: “Quê hương nếu ai không nhớ/ Sẽ không lớn nỗi thành người”. Câu trả lời ấy như sau: không ai không nhớ quê hương, bởi vì muốn quên mà quên không được. Khổ thơ cũng cho ta một suy luận: có lẽ người có thể quên quê hương, người có thể phá quê hương là những người đang ở trên quê hương. Bởi những người đi xa, không có quê hương nên mới nhớ, không thể không nhớ được. Họ cũng không cầm vận mệnh quê hương trong tay nên cũng không làm sao phá được bằng những người trực tiếp với quê hương.
Châu Thạch
QUÊ HƯƠNG - Thơ Nguyên Lạc
Quê Hương
Quê Hương
Ôi lịch sử những dòng đời cay nghiệt,
Những tự hào hoá giải với oan khiên.(Trần Kiêm Đoàn)
Dẫn:
Đã cố dặn lòng thôi tôi ơi!
Ra đi. là biết biệt li rồi!
Quê hương ngút mắt đoài phương ấy
Vẫn mãi trong tôi ánh nguyệt đầy! (Nguyên Lạc)
Vào bài:
Quê hương có gì để nhớ
Mà sao nước mắt lưng tròng?
1.
Quê hương. chiếc đò nho nhỏ
Qua sông kham khổ từng ngày
Thân me vai gầy gánh khổ
Thương con chịu nỗi đắng cay
Quê hương còn đây thương nhớ
Ngoại nhai tóm tém trầu cay
Mẹ mày. thằng cháu mất dạy
Rong chơi lêu lỏng suốt ngày
Quê hương làm sao không nhớ?
Cầu tre lắt lẻo sáng mai
Đường vui trống trường réo gọi
Cây cao chim hót từng bầy
Chia nhau từng viên đạn nhỏ
Bịt mắt kiếm tìm. Ai đây?
Chia nhau nỗi lo thầy gọi
Nhói đau thước khẻ bàn tay
Chia nhau trái me keo ngọt
Chia nhau từng tiếng cười đầy
Quê hương làm sao không nhớ?
Dòng sông tuổi trẻ mênh mang
Bần de phóng đùng nước mát
Lặn tìm chân bắt la vang
Bờ sông chị khàn tiếng gọi
Vết roi cha đánh tím bầm
2.
Quê hương đỏ màu phượng vĩ
Hè sang ve sầu khóc vang
Tạ từ. lời ca ly biệt
Buồn trao lưu bút. lệ tràn
Biết rồi mùa sau gặp lại?
Hay rồi đôi ngả ly tan?
Quê hương buồn vui gác trọ
Thả hồn giọng Khánh Ly khàn
Chia nhau chút đầu thuốc vụn
Khói bay theo khúc tình tan
3.
Bao năm đời này vẫn nhớ
Xuân nao thay đổi phận người
Bể dâu biệt ly mong đợi!
Khổ đau thay thế nụ cười!
Bao năm chém tre đẵn gỗ
Bạn bè chết không nấm mồ
Mẹ già vượt đồi núi khổ
Thăm con. Lệ cạn mắt khô!
Con ơi. vợ con Kiều đó
Bán thân lo giúp cho chồng
Chữ Trinh thôi đành phụ bạc
Đoạn trường con biết hay không?
4.
Bao năm đời này vẫn nhớ
Đêm thâu xuôi mái theo dòng
Người đi không lời từ biệt
Buồn ơi tím biếc dòng sông!
Quê hương ta ơi! Thôi nhé
Buồn ơi nước mắt lưng tròng
Rặng cây quê hương mờ bóng
Có còn gặp lại nữa không?
5.
Quê hương hoài mong thương nhớ
Cô thân lưu lạc phuơng người
Chiều nay nhớ dòng sông ấy
Lục bình hoa tím hoài trôi
Quê hương ta ơi!... Đừng nhớ
Muộn phiền cay đắng mà thôi!
Cố quên. sao lòng vẫn nhớ!
Quê hương nhớ lắm... người ơi!
Quê hương một thời thương nhớ
Vời kia cố lý muôn trùng
Chắc chi phương đoài thương nhớ?
Người ơi! Còn nhớ ta không?
Nguyên Lạc 2017
Những tự hào hoá giải với oan khiên.(Trần Kiêm Đoàn)
Dẫn:
Đã cố dặn lòng thôi tôi ơi!
Ra đi. là biết biệt li rồi!
Quê hương ngút mắt đoài phương ấy
Vẫn mãi trong tôi ánh nguyệt đầy! (Nguyên Lạc)
Vào bài:
Quê hương có gì để nhớ
Mà sao nước mắt lưng tròng?
1.
Quê hương. chiếc đò nho nhỏ
Qua sông kham khổ từng ngày
Thân me vai gầy gánh khổ
Thương con chịu nỗi đắng cay
Quê hương còn đây thương nhớ
Ngoại nhai tóm tém trầu cay
Mẹ mày. thằng cháu mất dạy
Rong chơi lêu lỏng suốt ngày
Quê hương làm sao không nhớ?
Cầu tre lắt lẻo sáng mai
Cây cao chim hót từng bầy
Chia nhau từng viên đạn nhỏ
Bịt mắt kiếm tìm. Ai đây?
Chia nhau nỗi lo thầy gọi
Nhói đau thước khẻ bàn tay
Chia nhau trái me keo ngọt
Chia nhau từng tiếng cười đầy
Quê hương làm sao không nhớ?
Dòng sông tuổi trẻ mênh mang
Bần de phóng đùng nước mát
Lặn tìm chân bắt la vang
Bờ sông chị khàn tiếng gọi
Vết roi cha đánh tím bầm
2.
Quê hương đỏ màu phượng vĩ
Hè sang ve sầu khóc vang
Tạ từ. lời ca ly biệt
Buồn trao lưu bút. lệ tràn
Biết rồi mùa sau gặp lại?
Hay rồi đôi ngả ly tan?
Quê hương buồn vui gác trọ
Thả hồn giọng Khánh Ly khàn
Chia nhau chút đầu thuốc vụn
Khói bay theo khúc tình tan
3.
Bao năm đời này vẫn nhớ
Xuân nao thay đổi phận người
Bể dâu biệt ly mong đợi!
Khổ đau thay thế nụ cười!
Bao năm chém tre đẵn gỗ
Bạn bè chết không nấm mồ
Mẹ già vượt đồi núi khổ
Thăm con. Lệ cạn mắt khô!
Con ơi. vợ con Kiều đó
Bán thân lo giúp cho chồng
Chữ Trinh thôi đành phụ bạc
Đoạn trường con biết hay không?
4.
Bao năm đời này vẫn nhớ
Đêm thâu xuôi mái theo dòng
Người đi không lời từ biệt
Buồn ơi tím biếc dòng sông!
Quê hương ta ơi! Thôi nhé
Buồn ơi nước mắt lưng tròng
Rặng cây quê hương mờ bóng
Có còn gặp lại nữa không?
5.
Quê hương hoài mong thương nhớ
Cô thân lưu lạc phuơng người
Chiều nay nhớ dòng sông ấy
Lục bình hoa tím hoài trôi
Quê hương ta ơi!... Đừng nhớ
Muộn phiền cay đắng mà thôi!
Cố quên. sao lòng vẫn nhớ!
Quê hương nhớ lắm... người ơi!
Quê hương một thời thương nhớ
Vời kia cố lý muôn trùng
Chắc chi phương đoài thương nhớ?
Người ơi! Còn nhớ ta không?
Nguyên Lạc 2017
Bài thơ "Quê hương" của Đỗ Trung Quân
Bài học đầu cho con
Đỗ Trung Quân
Quê hương là gì hả mẹ
Mà cô giáo dạy hãy yêu?
Quê hương là gì hả mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều?
Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay
Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông
Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè
Quê hương là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm
Tiếng ếch râm ran bờ ruộng
Con nằm nghe giữa mưa đêm
Quê hương là bàn tay mẹ
Dịu dàng hái lá mồng tơi
Bát canh ngọt ngào tỏa khói
Sau chiều tan học mưa rơi
Quê hương là vàng hoa bí
Là hồng tím giậu mồng tơi
Là đỏ đôi bờ dâm bụt
Màu hoa sen trắng tinh khôi
Quê hương mỗi người đều có
Vừa khi mở mắt chào đời
Quê hương là dòng sữa mẹ
Thơm thơm giọt xuống bên nôi
Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.
Châu Thạch
Quê hương là gì hả mẹ
Mà cô giáo dạy hãy yêu?
Quê hương là gì hả mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều?
Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay
Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông
Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè
Quê hương là đêm trăng tỏ
Hoa cau rụng trắng ngoài thềm
Tiếng ếch râm ran bờ ruộng
Con nằm nghe giữa mưa đêm
Quê hương là bàn tay mẹ
Dịu dàng hái lá mồng tơi
Bát canh ngọt ngào tỏa khói
Sau chiều tan học mưa rơi
Quê hương là vàng hoa bí
Là hồng tím giậu mồng tơi
Là đỏ đôi bờ dâm bụt
Màu hoa sen trắng tinh khôi
Quê hương mỗi người đều có
Vừa khi mở mắt chào đời
Quê hương là dòng sữa mẹ
Thơm thơm giọt xuống bên nôi
Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.
Châu Thạch
Phụ lục:
Lời giới thiệu Tuyển tập Bình thơ
Nhà bình thơ Châu Thạch - FB Trạn Trương Văn, ở Việt Nam vừa ra mắt "Tuyển
tập Bình Thơ" viết lời bình cho 143 tác giả, gần 1000 trang, rất khang
trang chia ra thành hai quyển A và B (xem hình). Nhà thơ Hạ Thái Trần Quốc
Phiệt viết thay lời tựa.
Trong tuyển tập này, ở quyển A từ trang 226 - 235 Châu Thạch có bình
bài thơ QUÊ HƯƠNG của Nguyên Lạc. Bài bình này đã được nhà bình thơ
Châu Thạch gởi đăng trên nhiều trang Web, trong cũng như ngoài nước
khoảng năm 2017.
Sẵn dịp Nguyên Lạc tôi xin giới thiệu đến các bạn tuyển tập Bình Thơ
lý thú của Châu Thạch Trạn Trương Văn.
Theo http://www.art2all.net/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét