Bản Tango cuối cùng 1

Bản Tango cuối cùng 1

Tôi không bừng bừng như họ, lòng tôi chùng xuống như nốt trầm của một sầu khúc tương tư, tôi không mê say chính trị. Tôi đến đây vì tôi yêu chàng, giản dị có thế thôi.
Chàng mặc áo trắng, nắng buổi sáng chạy từng sóng vàng trên vai áo chàng, tôi đứng trong đám đông nhưng ngoài đám đông, để đăm đăm nhìn chàng, nhìn say mê và nghe thiết tha, giọng nói nửa trầm ấm nửa đanh thép của chàng. Mùa hè nhiệt đới chói chang, từng giòng mồ hôi chàng tuôn xuống, những giọt mồ hôi nặng và rõ ràng trên màu da ngăm ngăm đen của chàng.
Tôi dựa lưng vào gốc phương già, những cánh hoa đỏ như máu tươi lên trong nắng, tôi nghiêng nón bài thơ và rũ tóc ra sau cho bớt nóng, rồi nghển cổ nhìn chàng.
Tà áo dài trắng đong đầy gió, tôi mỉm cười với mắt chàng thoáng đưa về riêng tôi. “Hoàn cảnh’ và ‘ý hướng’ tôi không nghe đâu, tôi yêu chàng, tôi chỉ biết duy nhất điều đó thôi. Với tôi tình yêu là tất cả. Và tôi đứng đây cũng vì trót yêu chàng, thần tượng của giới trẻ đấu tranh.
Giọng nói chàng khi vang cao như chiêng đồng khi ngân vang như tiếng chuông, khi gầm gừ như sóng vỗ và khi thiết tha như lúa reo ngoài đồng. Tôi đặt tay trên trái tim, cặp sách ôm sát vào ngực, những bài học dài những suy niệm cao siêu, những lý luận khô khan. Không, tôi nhốt tình yêu mãi hoài trong tim tôi, tôi cất dấu lời chàng mãi mãi trong lòng. Vượt ra ngoài mọi quyền uy, mọi khuynh hướng, tôi yêu chàng và tôi chỉ biết có điều đó. Chàng vẫn say sưa với lý tưởng của chàng, tôi vẫn chiêm ngưỡng chàng như một người yêu nhìn ngắm một người yêu:
    -Ðừng bao giờ quên chúng ta có một lịch sử dài dằng dặc, chúng ta có một dĩ vãng điêu linh nhưng oai hùng, xót xa nhưng vinh quang. Chúng ta phải được sống, phải được thở và phải được yêu thương như mọi người. Chúng ta đã hy sinh, cha ông chúng ta đã hy sinh. Hàng triệu triệu người đã nằm xuống để chúng ta có lịch sử, để chúng ta có quê hương. Chúng ta phải được sống đúng nghĩa làm người, chúng ta phải tranh đầu để được sống, để con cháu chúng ta sống….không ai có quyền giết chúng ta, không ai có quyền nắm giữ mạng sống chúng ta, và không ai có quyền nắm giữ vận nước chúng ta.
    Tôi long lanh nước mắt. Người tôi yêu đó sao? Có phải là chàng không? Gương mặt chàng chìm xuống và nước mắt hai hàng chảy ra trên má chàng lẫn với mồ hôi. Giọng chàng...khao khát và thiết tha, lòng tôi như thắt lại, nỗi xúc động làm tôi bàng hoàng tê liệt cả người.
    -Chúng ta nghèo khổ lắm, chúng ta đang đói khát, chúng ta đang khốn khổ, chúng ta sắp mất tất cả vì đói nghèo. Chúng ta bị khinh khi, bị chà đạp và bạc đãi như con vật nhưng chúng ta là người.
    Chàng nói như gầm lên:
    -Chúng ta là người.
    Ðám đông hét lên theo chàng, đám đông lập lại lời chàng, như vách đá trong hang sâu âm vang lạp lại lời chàng.
    -Chúng ta là người!
    Ðám đông hét lên câu nói ấy. Chàng khóc, người yêu tôi khóc cho quê hương tôi. Tôi lảo đảo dựa vào gốc cây, tóc bết mồ hôi và môi mặn nước mắt xót thương dân tôi. Tôi nhớ đến một hình ảnh đẹp như huyền thoại, người Do Thái điêu linh xưa một mình vác thập tự trên núi cao một mình hy sinh trên đỉnh đồi buồn, tóc người ấy vàng như lúa chín, đôi mắt xanh như đại dương. Tôi đã yêu mãi mãi hình ảnh ấy, tôi đã yêu suốt đời hình ảnh ấy, và bây giờ tôi yêu màu da nhẫn nhục của chàng, tôi yêu màu nắng trên áo chàng, như màu đất của quê hương tôi.
    Chàng vẫn bình thản nhìn mọi người, những người rất trẻ, tuổi trẻ cần một thần tượng, tuổi trẻ cần một niềm tin như tuổi trẻ cần tình yêu.
    -Hãy hy sinh, hy sinh mãi mãi cho quê hương, hãy tỉnh thức, hãy kiên cường và hãy yêu lấy quê hương. Ðừng ngủ nữa, đừng để người ta ru ngủ chúng ta, đừng chạy theo bạc tiền, đừng làm mất quê hương, chúng ta nghèo khổ, chúng ta đói ăn nhưng chúng ta là người. Chúng ta là người.
    Chàng gaò lên:
    -Những người tôi hy vọng, những người tôi tin, chúng ta phải đứng lên, đã đến giò chúng ta phải đòi tự do. Chúng ta không thể cam chịu mãi được, người ta đã bạc đãi chúng ta, đã đối xử với chúng ta như bầy thú, chúng ta là người, chúng ta có quê hương và chúng ta có dĩ vãng. Hãy đòi lấy nụ cười cho con em chúng ta, hãy đòi nụ cười cho cha mẹ chúng ta. Chúng ta đói nghèo, chúng ta điêu linh, nhưng chúng ta phải bảo vệ quê hương chúng ta đến phút cuối cùng. Phải hiên ngang, phải cắn răng lại mà làm người.
    Ðám đông hét lên theo chàng, tôi lùi lại dựa vào gốc cây tay đè trên ngực, tôi dõi mắt tìm chàng, chàng biến mất trong rừng người. Cuộc biểu tình đã thành công, người tôi yêu đã thành công.
    Tôi len trong đám đông để tìm chàng, nhưng vô ích chàng bây giờ không thuộc về tôi. Tôi đứng lại để thở mồ hôi ướt hết, tóc dài buông lơi sau lưng. Tôi ngơ ngác tìm chàng, đoàn người xuống đường với những hăng say với những cuồng nhiệt.
    Tôi rẽ vào một con đường nhỏ im vắng trong bóng cây, lá xanh cắt rời những vệt nắng trải dài theo bóng tôi cô đơn. Tôi thẩn thờ bỏ đi, tách rời đám đông để nghĩ đến chàng thật đằm thắm và thật thiết tha.
    Nắng nhảy múa, nắng chan hoà, tiếng la tiếng hét loãng dần sau lưng tôi. Tôi gọi thầm tên chàng mà nghe xao xuyết rưng rưng từng sóng tóc xdon xao.
    Trở về nhà Cô Tịnh Nhơn, một mình vắng tanh không ai ở nhà. Giờ này chỉ một mình tôi. Tôi leo lên những bậc thang buồn hiu, Na Na được vú Hai bồng ra vườn. Tôi đứng một mình trên balcon nhìn xuống sông HƯơng. Nước vẫn xanh và vẫn êm như muôn đời đã êm đựng bóng mấy chìm trong thương nhớ.
    Tôi từ chối đi với chàng lúc sáng, để rồi một mình lén lút đi tìm chàng, những lối đi dẫn vào ngôi chùa xa lạ với tôi vô cùng. Tôi đã đứng trong đám đông nghe chàng nói, giọng nói sao đáng yêu, sao say sưa đến thế. Tôi mới gặp chàng chưa đầy một năm, vậy mà thân thiết như ngàn năm xưa ta đã yêu nhau, ta đã thương nhau. Tôi nhìn nắng trải mình lẳng lơ trên nước sông dập dềnh như đón đưa tình tứ. Lá cờ tung bay bên kia sông. bến Phú văn lâu buồn bên giòng nước chảy. Chàng chưa về, chưa ai về hết. Tôi nhớ chàng vô vàn, mới trông thấy nhau đó, mới nghe tiếng chàng mà giờ đã vội nhớ thương.
    Mùa hè từ Đà Nẵng tôi xách vali ra Huế thi toàn phần, người tôi gặp đầu tiên khi gõ cửa nhà cô Tịnh Nhơn là chàng. Chàng nheo mắt nhìn tôi như nhìn một đứa bé. Tôi được chàng đưa lên lầu, chỉ cho cái phòng nhỏ bên cạnh phòng đọc sách. Tôi đi ra đi vào với sách vở trên tay để chuẩn bị thi cử. Chàng bỏ đi biền biệt, chàng coi tôi như một đứa bé không hơn không kém, thỉnh thoảng chàng trở về mỉm cười với tôi.
    Thi xong tôi trở về Ðà Nẵng, biết chắc mình sẽ rớt vì suốt những ngày lao đao đó, tôi lo mơ mộng lo yêu thương chàng. Chàng không thèm biết đến, chàng lo thăm viếng một người đàn bà bà con của chàng.
    Kỳ hai tôi lại lên xa ra Huế thi, lần này coi bộ chàng chịu nhìn tôi rồi, chàng nheo mắt lùi lại ngắm tôi:
    -A, con bé coi bộ lớn bội rồi nhỉ?
    Tôi cười:
    -Chao, ai cho anh nói tiếng bắc rứa hỉ?
    Chàng tỉnh như không:
    -Chị Lan Chi dạy anh.
    Tôi vùng vằng đi lên lầu, không nói nửa tiếng. Tôi ghét chàng kinh khủng, suốt ngày chàng nhắc nhở người đàn bà ấy, suốt ngày chàng nghĩ đến bà ta.
    Tôi cắm đầu cắm cổ học thi. Tôi dại gì yêu chàng, đến nỗi thi rớt cho chàng yêu người khác chứ.
    Và tôi đậu chàng có vẻ mừng, giữ tôi lại để chuẩn bị vào đại học, chàng nói:
    -Cô đậu hỉ? Lạ đó, tôi sẽ đưa cô đi chơi cho biết Huế của tui rồi lo cho cô vô Ðại học chịu chứ!
    Tôi gật đầu:
    -Dữ không, bữa ni mới biết lo cho người ta hỉ?
    Chàng cười nhẹ, tôi thương nụ cười của chàng chi lạ cười thật ngạo nghễ, thật vắng xa nhưng vẫn thiết tha. Tôi yêu chàng. Vừa yêu vừa tức vừa khổ, bởi vì bên cạnh chàng có người đàn bà ba con đẹp và đầy chất đàn bà. Ngực căng tròn trắng như thạch cao su lớp áo voile mỏng khêu ngợi. Trước nàng tôi chỉ là một đứa bé nhỏ nhoi và yếu đuối.
    Bây giờ tôi đứng đây chờ chàng, ngóng trông như chinh phụ. Ngôi trường ngói đỏ mờ trong bóng cây, những hành lang dài hun hút vắng tanh, màu vôi vàng như dĩ vãng xa xưa.
    Tôi hát một mình, khúc tình ca chàng thích.
    -Hay quá, con bé cũng học làm ca sĩ hả? Thôi học chi nữa mà học, đi làm ca sĩ đi cô.
    Tôi quay lại cười với chàng:
    -Chi rứa, anh làm em hết hồn ni.
    -Ai cho em nói tiếng Huế của anh đó?
    -Em cho.
    -Hừ con bé nói giọng lai lai nghe cũng hay.
    -Ai thèm anh khen hay, ủa sao anh về sớm thế? Xong chưa?
    -Xong chi?
    -Thì xuống đường thì vận nước điêu linh í.
    Chàng dơ ngón tay doạ.
    -Ai cho cô nghe lén tôi nói hả?
    -Sời ơi cả nước nghe mà còn làm bộ, anh nói như sóng vỗ đập vào tai người ta thì có.
    -Liều hỉ, dám đến chùa một mình không sợ mẹ đánh đòn?
    -Mẹ đâu có biết mà đánh.
    Chàng đứng nhìn sông Hương với tôi. Giòng sông thật xinh thật mộng, nước êm đềm trôi mãi, như không bờ không bến, mây mùa hạ nhẹ tênh như luạ nơi áo em, nắng nhiệt đới vàng óng ả, trên mặt nước lao xao gờn đầy mơ ước. Tôi không nhìn chàng, tôi cùng nhìn giòng sông với chàng:
    -Người Huế anh cũng như sông Hương.
    -Tại sao Trang nói thế?
    -Đầy sóng ngầm, đầy bất an.
    -Ghê, chưa gì đã giọng sinh viên Triết hỉ?
    -Không, Trang nói thật, anh không thấy Trang nói đúng sao? Mấy cô gái Huế cũng thế, dấu sau vành nón bài thơ nghiêng nghiêng, dấu sau mái tóc thề che hờ phiến lưng, cả một trời bốc khói say men.
    Chàng suy tư:
    -Con bé học Triết được đấy, khá thông minh, vậy mà anh tưởng con bé chỉ biết nhảy nhót với làm nũng thôi chứ? Sao kỳ trước em rớt hả Trang?
    Tôi nhìn vào mắt chàng giọng khẽ như hơi thở:
    -Tại anh…
    Chàng quay đi cười nhẹ, tôi ghét nụ cười của chàng. Tôi phụng phịu rồi tôi buồn thiu.
    -Anh nhớ chị Lan Chi?
    Chàng nhìn tôi:
    -Tại sao Trang hỏi thế?
    -Mà có đúng anh đang nhớ không?
    Chàng cười:
    -Bé con đi ngủ đi, chút dậy anh đưa đi ăn.
    Tôi nhíu mày:
    -Em mười tám tuổi rồi, hết vị thành niên rồi đó, em sắp có kiểm tra, anh nghe rõ chưa?
    -Thưa cô có, tôi nghe rồi ạ, cô năm nay chẳng hay được mấy cháu?
    Chàng cười khúc khích trong cổ. Chàng đó sao? Người vừa gây sôi nổi gây bảo táp trong thành phố người nói như dao chém trên đá, người hét như sóng gào? Tôi có mơ không? Con người cao cao gầy gầy có dáng dấp thật nghệ sĩ đó vừa là thần tượng của đám đông, bừng bừng nhiệt huyết. Tôi nhìn sau lưng chàng, vẫn màu áo trắng, vẫn mái tóc rũ hờ xuống trán. Con người cách mạng đa tình như thế sao?
    Chàng nói vọng lên:
    -Đi ngủ đi, chút anh về đưa đi ăn cơm Âm phủ.
    Tôi chồm xuống:
    -Mấy giờ?
    Chàng nheo mắt:
    -Cái mặt nói đến ăn mắt sáng như đèn pha.
    Chàng lại đi và tôi lại nhớ thương.
    Nhà chị Tịnh Nhơn nằm trong khuôn viên trường Quốc học, chị là hiệu trưởng trường Ðồng Khánh nhưng anh lại là giám học bên Quốc học, thành ra chị theo chồng ở bên Quốc học cho phải đạo.
    Tôi được dành cho một phòng nhìn ra sông Hương, chiều chiều tôi đứng nhìn mặt trời thu nhỏ dáng vàng bên kia sông, chiều chiều tôi đứng nhìn những con đò trôi trên giòng nước êm. Tất cả đều thanh thản, như chàng muôn đời vẫn cười, muôn đời vẫn nheo mắt vẫn đùa vui như mọi người chung quanh. Quê hương của người tôi yêu dấu, quê hương của tình yêu là Huế trầm mặc là Huế tình là Huế say.
    Chàng không ngủ nhà, từ khi tôi đến ở. Sự tế nhị của chàng làm tôi xúc động, tôi không để ý chàng ngủ đâu nữa? Nhà chàng ở dưới Phú Cam, chị Tịnh nhơn dành cho chàng một phòng ở đây. Tôi nghe người nhà nói nhiều về người đàn bà chàng yêu, một người đàn bà đã có chồng và có ba con. Người đàn bà bị chồng phụ bạc, chàng thương rồi chàng yêu. Tôi đã gặp bà lúc bà từ Ðà Nẵng ra thăm chàng. Họ đã đi với nhau suốt ngày trước mắt tôi, chàng đã đưa bà ta vào tận đã nẵng. Chàng đã lo lắng đã yêu thương ba đứa trẻ như con của chàng.
    Người nhà kết luận:
    -Con mụ bỏ bùa mê đó cô ơi, điên chi trai tơ hơ hớ đi yêu một mụ đàn bà nạ giòng như rứa chứ? Cô tính coi thầy mô có điên hỉ, vậy mà bây chừ bao nhiêu tiền đem về nuôi con mụ hết, gửi chúng vào bà sơ, học hành như con nhà giàu á. Thiệt ba cái bùa mê ác ôn chi lạ.
    Tôi không tin bùa mê nên tôi khổ, bởi vì tôi biết chàng yêu bà ta thật. Tôi thua trận ngay lúc đầu rồi. Với chàng tôi chỉ là một cô em nhỏ để đưa đi ăn đưa đi chơi và bắt học chăm, mai mốt gả chồng sang.
    Tôi đứng lên nhìn xuống giòng sông, Thành phố căng thẳng đầy bất trắc, ngày khai giảng phải hoãn lại, không biết tôi phải chờ đến bao giờ mới được đi học. Chàng đi về như cái bóng, những bạn bè bí mật, những cuộc họp bí mật. Tôi mím môi nhìn ảnh người đàn bà để chung với ảnh chàng trên bàn viết.
    -Họ yêu nhau quá, ta buồn quá….
    Tôi bực bội leo lên giường nằm, gối chăn nào lạnh lùng hơn không?
    Buổi trưa chị Tịnh Nhơn về, chị có vẻ mệt mỏi nhưng mặt đầy hân hoan, chị khoe:
    -Thấy không? Chị nói thế nào cũng thành công mà, Trang, em có nghe radio nói chi không? Vĩ đại kinh khủng, em ơi chị muốn khóc được đó, Phong nói được lắm em ơi.
    Tôi cười:
    -Em nghe kỹ lắm, hùng biện nhất thế giới.
    Chị Tịnh Nhơn vô tình:
    -Em nghe trong radio hở? Em biết không, thầy gầy lắm, lúc ni thầy có vẻ lo lắng dữ lắm Trang?
    Tôi hỏi thật khẽ:
    -Thầy có hỏi thăm em không chị?
    -Có chứ, Thầy nói em ngoan và kín đáo lắm, em có vẻ sâu sắc, thích nhé, được Thầy khen hoài hỉ? Em ăn chi chưa?
    Tôi lắc đầu, chị kêu trời:
    -Chết chưa, đói bụng mới làm sao, đau cho coi ạ, răng không biểu con Truồi nó nấu chi cho ăn, chị ăn chay trên chuà rồi.
    Tôi cười:
    -Anh Phong hứa đưa em đi ăn.
    -Hứ, cái thằng Phong tin sao cho được, nó đi như chim ấy, chưa chừng tếch vô trong với con mụ rồi ạ.
    Tôi tò mò:
    -Chị không thích anh Phong lấy chị Lan Chi.
    -Thích sao được, bộ con ni cũng điên như anh mi nữa hả? Cả nhà không ai ưng hết, người ta ba con rồi, lấy về nuôi chim tu hú hở?
    Tôi cười tủm tỉm:
    -Em đố chị chia rẽ được họ đấy.
    -Ối hơi đâu, thứ đó không chia rồi cũng rẽ, lo gì em.
    Tôi lo lắng:
    -Sao anh Phong lâu về rứa chị? Chị có thấy anh ấy đi mô không?
    Chị Tịnh Nhơn lắc đầu:
    -Chịu, lúc này thấy Phong đứng với thầy, quay đi quay lại biến mất. Nó thiệt hệt thày thôi, có đó rồi mất đó, với lại bị theo dõi dữ lắm em ơi, đi đứng bộ tự do như em sao?
    Tôi nhăn nhó:
    -Ðiệu ni dám để em chết đói thôi.
    Chàng vào tự lúc nào, cười tủm tỉm:
    -Thấy chưa, chị làm chứng nhé, nó chỉ nhớ ăn thôi mà, này đi với tôi cũng gian nan lắm đấy, phải đi lén, có gan không?
    Tôi nũng nịu:
    -Em đi với anh, anh đừng có kiếm cớ rút lui nghe.
    Chàng quay sang chị nói nhỏ:
    -Thầy hỏi chị xong chuyện đó chưa? Thầy đang bị theo dõi rất gắt, cô vào thay áo lẹ đi, cho cô mười phút thôi nghe.
    Tôi quay đi:
    -Một giờ, cái mặt anh đến ế vợ mất thôi.
    -Chưa biết ai ế đâu cô.
    Tôi chọn áo dài, màu gì anh thích màu em thích. Vàng ở màu vàng, chàng thích nhất màu vàng của lụa. Tôi lén đánh phấn hồng của chị Tịnh Nhơn rồi lại vội vàng chùi bớt đi, kẻ anh chàng chọc cho mắc cở lắm.
    Cũng đến mưòi lăm phút sau tôi mới ra tìm chàng. Phòng đọc sách trống trơn, tôi léo nhéo xuống nhà.
    -Chị Nhơn ơi, chị Nhơn, anh Phong mô rồi, mới đây mà biến đi mô rồi hỉ? đói bụng muốn chết luôn.
    Chị Nhơn nghiêm mặt đi ra:
    -Im, có bồ ra tìm đó, em leo cây rồi em ơi.
    -Hử, chị nói sao, có Lan Chi ra à?
    -Ừ, đang du dương ngoài vườn ấy.
    Tôi vùng vằng:
    -Bộ không đưa em đi ăn nữa à?
    -Biết à.
    Tôi hắng giọng trong phòng khách, chàng dẫn Lan Chi vào:
    -Có chị ra đó cô.
    Tôi gượng cười:
    -Chào chị ạ.
    -Không dám chào cô.
    Chàng mỉm cười:
    -Để bửa khác anh đền ,giờ anh…
    -Hừ, cám ơn anh, mà anh vô đây em nói cái này nè.
    Chàng nhăn nhó theo tôi sang phòng bên:
    -Chi nữa cô?
    -Không, Trang không chịu anh hứa cuội như rứa, anh phải đưa Trang đi như thường.
    -Không được, chị từ Ðã Nẵng ra, để khi khác đi.
    Tôi dậm chân:
    -Không.
    Chàng dịu dàng:
    -Ở nhà noí chị lo cho ăn, anh đưa chị đi, chiều anh về, chóng ngoan anh thương.
    Chàng bỏ ra cười cười nói với bà ta. Tôi lặng lẽ bỏ lên lầu một nước, họ đưa nhau ra xe. Tôi vén màn cửa thấy bà ta dựa cằm trên vai chàng, lẳng không chịu được, một tay bà ta vòng ôm ngang người chàng.
    -Hừ, tức thật.
    Tôi cởi tung áo dài lụa, không lụa là gì hết nữa. Tôi nằm dài trên giường, Chị Nhơn réo:
    -Xuống ăn đỡ tô mì đi Trang, nằm chết trên đó hỉ?
    Tôi cười gằn đi xuống:
    -Răng hồi ni bà ta chịu khó giữ anh Phong kỹ rứa chị hỉ?
    -Biết à.
    -Chị thật, hỏi cái chi cũng nói biết à, ai còn hỏi chị làm gì nữa.
    -Bộ Phong cho leo cây rồi quay ra gây với chị?
    Tôi đành cười:
    -Nghĩ tức mình ghê đi, để bụng đói đùng cái không được đi nữa.
    -Mi chỉ được cái tài ăn, trách chi hắn chê mi con nít cho, rồi lại hờn.
    Tôi ăn một mạch hết tô mì rồi thẫn thờ bỏ lên lầu nằm ghen với Lan Chi. Tôi không ngủ được, hết nằm lại ngồi, hết đi lại đứng, giận anh chàng thật, coi mình không có kí lô nào hết trơn, được rồi, mình có bồ cho coi, làm như mình xí gái không bằng, chả hơn gì ai chứ cũng hơn cô bồ già của anh.
    Gia đình tôi đạo Công giáo từ gốc, chị Tịnh Nhơn trái lại sùng Phật, chàng là em họ của chị Nhơn, hồi chị ra học ngoài Hà nội, chị sống với gia đình tôi và bây giờ tôi sống với chị.
    Bà nội của chàng theo đạo Chúa, nhưng ông nội thì vẫn giữ đạo Tổ tiên, giòng chàng theo hai tôn giáo, cứ con trai theo cha, con gái theo mẹ. Chàng là chaú nội nên chàng không đến nhà thờ, mấy bà cô của chàng ngày ngày vẫn cầu nguyện trong nhà thờ Phú Cam. Mấy đứa em họ chàng hát trong ban thánh ca, còn chàng, chàng hoạt động cách mạng, chàng mang giòng máu cách mạng của cha chàng để lại.
    Ðời chàng điêu linh từ tấm bé, chàng theo Thầy tìm hiểu giáo lý nhà Phật và theo thấy để hoạt động bí mật. Tôi không mê say chính trị, nhưng với chàng, tôi đầy một lòng kính phục. Những khi chàng suy tư một mình, vầng trán cao nhăn lại, mắt nhìn đâu đâu, tôi thương chàng khóc lên được. Tôi muốn chàng sống bình thường như mọi người, đi dạy về nhà đọc sách, nhưng mỗi khi tôi nói, chàng chỉ mỉm cười:
    -Ðừng bắt anh sống giả dối với anh.
    Tôi đi ra đi vào với một quyển truyện tình trên tay. Tôí mịt chàng trở về nhà tuyên bố:
    -Tối nay anh không đi đâu được nữa, em ra tiếp khách cho anh đi.
    Tôi quay đi:
    -Ai?
    -Chị của cô.
    -Hừ, vậy mà là khách, khách đó hử?
    -Rứa gọi là gì?
    -Không phải vợ anh?
    -Bao giờ, anh mà có vợ?
    -…
    Chàng cười:
    -Mau đi, anh lủi đây.
    Tôi tròn mắt ngó chàng, chàng cười:
    -Mở hé cửa nhìn xuống vườn thì biết.
    Chàng bỏ đi tôi vén rèm cửa, vườn cây tối om lập loè ánh đèn vàng vọt từ ngoài đường hắt vào cho tôi thấy rõ những bóng đen đi đi lại lại trong vườn.
    Chị Lan Chi đến sau lưng tôi, giọng chị trầm xuống:
    -Anh đi rồi em ạ.
    Tôi ngập ngừng nhìn chị, người yêu của chàng đó, Lan Chi bình thản:
    -Anh dặn chị đêm nay ngủ chung với em, em bằng lòng không?
    Tôi tránh đôi mặt chị:
    -Em sao cũng được hết, chị đi chơi có vui không?
    -Sợ muốn chết, vui gì mà vui, anh đi một bước có người theo một bước.
    Tôi leo lên giường nằm chung với chị, chàng bắt tôi phải gọi bà ta bằng chị đấy, có tình yêu người ta đẹp ra tươi ra. Còn tôi trằn trọc nhớ chàng, chắc chắn đêm nay bó gối một nơi nào đó, chàng đang nhớ đến bà ta, người đàn bà mát da mát thịt này, có vùng ngực êm như đồi tuyết có đôi mắt lá răm tình tứ.
    Tôi muốn hỏi chị, anh với chị đã có gì chưa? Nhưng tôi không mở miệng được. Tôi nhìn gò ngực chị phập phồng lên xuống, rồi nhìn lại mình chưa đâu vào đâu hết, mới bé tí ti, chợt nhớ mình chưa đủ 18 năm. Tôi buồn, nước mắt rưng rưng, tôi cứ lén nhìn bộ ngực căng đầy của bà ta mà tức thầm thầm.
    Chàng có bao giờ gục xuống nơi đây chưa? Chàng có bao giờ ôm lấy thân thể đầy vật chất này chưa? Tôi cũng có ngực, nhưng hễ nằm xuống thì nó biến đâu mất chẳng còn gì mê đắm nữa, còn bà ta nằm xuống vẫn ngon mắt không chịu được, tôi đặt tay lên người bà ta nói:
    -Chị!
    Chị Lan Chi mở mắt:
    -Gì em?
    -Ngực chị đẹp.
    -Vậy hả?
    -Sao của em nó nhỏ thế chị?
    Chị cười khúc khích:

    -Tại em còn nhỏ, em mà to bây giờ người ta chê chế, con gái mà ngực to là con gái hư, hồi chị còn con gái, chị cũng thẳng ro à. Mai mốt lấy chồng có con mới to được chứ, thật anh nói đúng, em còn trẻ con quá.
    Tôi sịu mặt:
    -Anh nói với chị em trẻ con?
    Chị gật đầu:
    -Thôi ngủ đi, chị buồn ngủ quá rồi.
    Tôi muốn hét lên, chị có thể ngủ được, chị buồn ngủ khi anh đang lẩn trốn, đang nhớ chị. Nhưng tôi bậm môi lại, rồi buồn bực quay đi khi chị đã nhắm mắt.
    Tôi yêu chàng thật sự mất rồi, vì tôi lo lắng không ngủ dược vì chàng, buổi sáng thức dậy sau giấc ngủ thật ngắn, tôi thấy chàng ngồi lù lù ở phòng đọc sách, mắt nhìn ra xa và môi mím lại, tôi lặng lẽ ngồi xuống bên chàng, chàng không nhìn tôi:
    -Chị còn ngủ hơ em?
    Tôi hậm hực;
    -Ngủ say như chết.
    Chàng nghiêm giọng:
    -Đáng nhẽ em phải thương chị mới phải, chị đáng thương, em hiểu không?
    Tôi nói mát:
    -Chị đẹp.
    -Bộ em không đẹp, em không biết em đẹp à?
    -Em là trẻ con.
    -Trẻ con có cái đẹp của trẻ con, thiên thần chỉ để cho người ta mơ ước còn đàn bà…
    Tôi cười:
    -Đàn bà để yêu.
    Chàng bật lửa mồi một điếu thuốc, khói thuốc bay bay màu thời gian buồn, giọng chang đầy ấp yêu thương:
    -Em không được lo ra nghe không Trang, em phải lo học, anh chỉ muốn em học thật giỏi thôi, anh không muốn em làm người lớn quá sớm.
    Tôi lắc đầu:
    -Em sẽ học giỏi, nhưng anh nhìn em đi, em lớn rồi chứ, răng anh cứ coi em như con nít mãi thế?
    Chàng cười cười ngó tôi:
    -Càng đòi làm người lớn, em càng trẻ con Trang ạ, thôi vào đánh thức chị dậy cho anh noí chuyện đi em.
    Chàng gọi giật tôi:
    -Khoan đã, ra anh biểu này.
    Tôi quay gót đến bên chàng:
    -Chi rứa anh?
    Chàng vụt cầm lấy tay tôi:
    -Nếu có ai hỏi em về Thầy, em đừng nói gì hết nghe không? Những nơi Thầy gặp em đó, cũng phải dấu kín nghe, nhất là anh, em phải nói em có đạo Công giáo nghe không? Nhớ…
    Tôi gật đầu:
    -Em hiểu mà có chuyện gì đó anh?
    Chàng lắc đầu:
    -Thôi được em vô đi, hôm nay ở nhà học bài, mấy cái đoạn văn của Plato em coi kỹ chưa, chiều anh hỏi đó.
    Lan Chi vẫn ngủ say như chết, sao có người vô tư đến thế nhỉ? Hèn gì chị ấy mập mạp, khác nhau như hai thái cực, vậy mà họ yêu nhau? Yêu nhau tha thiết và thương cho đến chết?
    -Chị ơi dậy đi, anh chờ chị kià.
    -Ðể yên chị ngủ, cả đêm em giẫy hoài làm chị mất ngủ đó.
    -Ngủ hoài còn rên, anh chờ đó, ra đi bà.
    Chị không ra ngay, chị ngắm nhìn sửa soạn trong gương, gỡ lại mái tóc, phớt qua chút phấn, tô lại nét son. Chán chê rôì mới chịu ra mắt chàng, tôi thừ người nghĩ ngợi:
    -À há, hèn gì chàng yêu, mình thật ngu, mới sáng ra đã gặp chàng, không sửa soạn chi hết, chắc mình xấu lắm trời ơi, sao tôi ngu thế nhỉ. Tôi bày tất cả sự thật nhan sắc tôi ra với chàng…
    Tôi bật cười ra đứng trước gương:
    -Cũng không đến nỗi, mình có lúc nào đẹp hơn lúc nào đâu.
    Có tiếng xe nổ, họ lại đưa nhau đi. Tôi thẫn thờ nhìn sau lưng họ, vẫn dáng ngồi tình tứ dựa trên vai chàng, vẫn vòng tay ngang lưng say đắm. Thôi được lần sau chàng chở mình, mình phải ôm lưng chàng mới được.
    Tôi vào phòng tắm, nhìn thân thể còn e ấp của mình dưới giòng nước phun mạnh, chợt thương cho mối tình thầm, chợt giận chàng khóc lên được.
    Những lúc giận chàng, tôi hay nhớ nhà, nhớ mẹ rồi tủi thân nước mắt vòng quanh mi.
    Chị Nhơn rất thân với anh Thế, khi học xong anh Thế gửi tôi ra Huế ở nhà chị. Tôi giáo tuy khác biệt nhưng vì yêu chàng tôi không cảm thấy lạc lõng nữa. Giữa tôi và những người bạn của chàng có khác gì nhau đâu, cũng một màu da, một tiếng nói.
    Thật bực mình, biết thế về thăm nhà xong, ngày khai giảng cứ lùi lại mãi. Ngồi chờ sốt cả ruột đi thôi.
    Ði ra đi vào với cái gương nhỏ trên tay, tôi nhớ trong báo người ta dạy nghệ thuật làm đẹp bằng cách bắt học viên suốt ngày tự ngắm mình trong gương, ngắm mãi thế nào cũng tìm ra nét đẹp riêng, nụ cười nào đẹp nhất, nét nhìn nào xinh nhất, cái nhíu mày nào duyên nhất.
    Khởi đầu việc chinh phục chàng, vẫn là làm sao đẹp hơn chị ấy, Chàng trở về nói như reo:
    -A, quả tang nhé, hết chối chưa, soi gương chứ có học khỉ gì đâu?
    Tôi phụng phịu:
    -Anh sao đi về cứ như kẻ trộm.
    -Rứa mà tài chứ, cứ như em chưa thấy mặt đã nghe tiếng thì còn làm ăn gì được nữa?
    -Chị Hai của anh mô?
    -Về Đã Nẵng rồi, thích nhé.
    -Ai thích, bộ anh nói em thích?
    -Chứ chẵng lẽ anh thích?
    Tôi dậm chân:
    -Em không đùa với anh nữa đâu.
    -Thôi cho anh xin lỗi chịu hôn? Anh qua gặp chị Nhơn đã, chị đâu rồi?
    Tôi lắc đầu:
    -Biết à? chắc chị qua Ðồng Khánh rồi.
    Chàng quay lại:
    -Bỏ cái gương đi cho tôi nhờ cô bé, học bài nghe chưa?
    -Hứ, làm như anh Hai người ta.
    -Không là anh Hai thì là gì, bác dặn anh kỹ lắm rồi, bác dặn anh phải sắm roi mây phết em nữa đó.
    Tôi le lưỡi:
    -Ghê.
    Chàng chợt khựng lại:
    -Này đừng le lưỡi như rứa trước mặt chàng nào nghe không?
    -Răng rứa?
    Chàng cười khẽ:
    -Tụi nó mê, không học được nữa.
    Chàng huýt sáo rồi bỏ đi, tôi đứng nhìn theo, lúc chàng nói với đám đông, chàng gầm gừ như dã thú, mắt chàng như có lửa, giọng chàng mạnh mẽ tàn bạo như kiếm chém trên đá lạnh, giọng chàng dạt dào rền rĩ như vọng về từ ngục sâu.
    Sao bây giờ chàng hồn nhiên, bình thản thế? Tôi yêu nụ cười chàng, nụ cười ngạo nghễ như khinh chê đời, như xót xa đời. Tôi hiểu, bây giờ tôi mới hiểu tại sao Thu Hải yêu Thầy, yêu như yêu một thần linh. Tình yêu của họ lạ lùng như những mối tình trong huyền thoại Hy Lạp, Thu Hải yêu một vị Hoà thượng. Thầy của chàng, Thầy của nhiều người trẻ hôm nay. Thu Hải đã khóc khi kể chuyện về Thầy cho tôi nghe. Nó là bạn thân của tôi từ đệ thất, lớn lên theo gia đình trở ra Huế học đồng khánh rồi gặp Thầy, rồi tôn thờ mãi mãi.
    Tôi đã cười ngất khi nó tâm sự rằng nó yêu một vị sư. Tôi không tin, tôi nói với nó rằng đó chỉ là một sự lầm lẫn của con tim, nó lắc đầu:
    -Mai mốt mi sẽ hiểu tao, chính tao, tao cũng ngạc nhiên khi đối mặt với tình yêu của tao kia mà.
    Bây giờ tôi hiểu, biết chàng đã có người yêu, hơn thế nữa, đã có vợ, biết rằng yêu chàng mình sẽ thua thiệt, nhưng tôi vẫn yêu.
    Tôi ra Huế học vì chàng, tôi không vào Sàigòn như ý gia đình muốn, tôi muốn được gần chàng dù để nhìn chàng yêu người đàn bà khác.
    Một tiếng sét đã giáng xuống đời tôi, ngay phút đầu tiên trông thấy chàng. Chàng nheo mắt, chàng mỉm cười xách giúp vali lên lầu cho tôi, thái độ thật bình thản xa lạ, nhưng gần gủi như anh đối với em.
    Tôi chới với khi nghe chàng nói với đám đông. Tôi thật sự ném mình xuống cơn mê bằn bặt, đôi mắt chàng như giòng sông trong cơn bão táp, nước cuồn cuộn chảy cuốn hút tôi trong cơn lốc xoáy của chàng.
    Tôi ngụp lặn trong mối tình tuyệt vọng, nhưng đôi mắt chàng mỗi khi nhìn đã cho tôi cả một vùng trờ xanh tươi chứa chan hy vọng. Chàng làm tôi lao đao, chàng làm tôi ngất ngư và chàng dửng dưng yêu người khác.
    Thế mà tôi vẫn không ghét chàng, tôi vẫn yêu kính chàng, và vẫn ngoan ngoãn nghe lời chàng.
    Ngồi vào bàn học, trời không tối, trời sáng nắng như tôi vẫn bật lên một ngọn đèn, cái bòng đèn vàng này chính chàng đã mua về cho tôi, ánh sáng vàng như đốt lên một tình yêu. Tôi không học nổi, những tư tưởng thần bí của Planton làm tôi mệt trí, tôi viết nhật ký trên giấy hồng, đời con gái một lần yêu là một lần khổ:
    ….Huế ngày….
    Mình ngồi đây, trước mặt là sách vở của chàng, mình thật đã biết yêu. Chàng đàn ông vô cùng, từ nụ cười nửa vời đến tia nhìn mênh mông xa vắng, mái tóc rũ xuống trán, dáng nghiêng buồn khi đi khi đứng. Mình nghe xót xa, mình vừa viết vừa lấy quyển sách che đi nụ cười của Lan Chi, mình muốn quên bà ấy, mình không muốn thấy bà ấy bên cạnh chàng dù chỉ là ảo ảnh đi nữa.
    Ðã nhiều lần mình bảo với mình rằng hãy quên anh đi. Hãy coi anh như một người con trai mình đã gặp. Thế mà hôm nào anh không ghé về nhà, mình đi ra đi vào không yên. Giòng sông khi đó, không có nắng, không đựng bóng mây, nên giòng sông đen như đêm. Le lói ánh đèn dầu từ những con thuyền lênh đênh trên nước sông. Huế như chìm xuống với giòng sông yên lặng, xoá mờ tất cả những trái tim bừng bừng yêu nước, những ánh mắt chan chứa tình tự dân tộc. Chỉ còn lại một sự yên lặng lờ khó hiểu. Tôi ngồi nhìn ảnh chàng, quyển sách đã che đi khuôn mặt đa tình từ mắt cười, từ đôi môi dầy của bà ấy. Nhưng anh ơi! Làm sao em quên…
    Mình gục xuống tóc loà xoà che kín hai vai run run.
    Tôi leo lên giường nằm đợi chàng, đời gì nữa mà đợi, chàng đi như chim lang thang như du mục, không biết ngày mai đã có thông cáo đi học chưa? Nằm nhà mãi nản không chịu được.
    Buổi sáng Huế trong sạch quá, nắng thật tươi và thật êm. Con gái Ðồng Khánh ùa về đây làm ngợp con đường xanh lá. Áo trắng vờn gió cho tóc thề bay bay. Tôi là con gái, mà đi không đành, cứ đứng một góc đường nghe các cô cười rúc rích trong chiếc cổ mềm, sau quai nón tím ngắt, thầm như tình yêu.
    Chàng vẫn chưa về, nên tôi muốn đi chơi. Tôi không thể vào ra trong phòng mà lòng chùng như nốt nhạc sầu, con đường Lê lợi ngàn năm vẫn trữ tình, như giòng sông cho gái huế chất thơ không bao giờ cạn, tôi đến với Thu Hải, ngôi nhà cổ kính cuối con đường lát gạch và vòm cổng rêu phong và hàng dậu cây cắt tỉa cầu kỳ.
    Thu Hải mặc áo màu hoa cà, tóc cột lại bằng sợi thun nhỏ, màu tóc mun, êm như trời đêm, đôi mắt long lanh sáng, chiếc răng khểnh dễ thương hé ra sau đôi môi hồng:
    -Ủa Trang, đi mô mà sớm rứa?
    Tôi cười:
    -Hỏi vớ vẩn, khách đển thăm không mời vaò nhà còn hỏi đi mô.
    Thu Hải nheo mắt:
    -Sời ơi, cũng bày đặt nói tiếng Huế của người ta nữa hỉ? Nghe vui ghê a tề.
    Hải kéo tôi ra vườn sau, cây trái triũ ngọt:
    -Ra đây ta hái nhãn cho nhà ngươi ăn, chịu hôn?
    -Chịu quá, gái Huế tụi bây chỉ có cái đó ăn người thôi mà….Này Hải, mi thấy tình yêu thế nào, người ta khổ hay người ta vui khi yêu nhau hả mi?
    Hải nhìn vào đôi mắt tôi, tôi quay đi như trốn, nó lắc đầu:
    -Khó trả lời quá, nhưng mi hỏi làm gì? Mi yêu ai hay sao? Mi cứng lắm mà.
    -Cứng mềm khỉ gì, người ta hỏi thì cứ trả lời đi đã nào, lúc này mi có gặp Thầy không?
    Hải thở dài len lén nhìn quanh:
    -Khẽ chứ mi, người ta nghe được thì chết, khó gặp lắm mi, tao đang buồn đây.
    -Sao vậy?
    -Yêu oái ăm như tao chỉ thấy khổ sở và lo lắng, dĩ nhiên đã gọi là tình yêu làm sao tính toán được, nói thật mi đừng nói chuyện tụi tao với ai nghe, tao xin mi đó.
    -Dữ hôn làm như tao lắm mồm lắm miệng không bằng.
    -Biết rồi, tao biết mi kín đáo nhưng cũng phải dặn cho chắc.
    Cơm nhãn ngọt lịm trên đầu lưỡi mềm, nắng lọc qua lá cây óng ả như những giải lụa, Hải dựa lưng vào gốc cây:
    -Hôm qua tao gặp Thầy được hai phút rồi Thầy biến mất ngõ nào trong chùa, tao tìm mãi không ra, lúc mà người ta ùn ùn kéo đến chùa đó. Thầy cải trang nhưng tao nhận ra được. này hôm qua mi có đi không? Kinh khủng, người đâu mà đông rứa không biết? Tao suýt ăn lựa đạn cay rồi chứ.
    -Không, nhưng đứng một góc để…
    -Để làm gì? Con ni hôm nay bí mật gớm dám mi là mật vụ lắm ạ.
    Hải cười khúc khích. Tôi gắt:
    -Buồn thấy mồ đi mi còn dỡn.
    Hải kể lể:
    -Thầy gần lắm rồi mi ơi, nhìn Thầy tao thắt cả ruột lại. Ðôi mắt sâu thật sâu và lúc nào cũng nhìn xa xôi, lúc nào cũng trầm ngâm lo lắng cho số phận quê hương mình. Nghĩ thật buồn, tuị mình không làm được gì cho quê hương cả, thỉnh thoảng làm một vài bài thơ y như rằng đăng báo là bị kiểm duyệt. Ðói nghèo, nước mình nghèo quá, nhưng nếu được thanh bình thì đỡ biết mấy, thật ăn cơm với mắm ruốc hoài mà được tự do đi học, tự do sống, đêm không hồi hộp nghe súng nổ cũng sướng mi hỉ?
    Tôi hỏi Hải ý nghĩ ôm ấp mãi suốt đêm:
    -Mi có gặp anh Phong không? Đêm qua không thấy anh ấy về?
    Hải cười nhẹ:
    -Ăn thua chi, ông ấy lang bang lắm đừng lo, đã chọn con đường Cách mạng làm lẽ sống, thì đừng nói đến nhà cửa nữa. Mới chập tối tao còn gặp ông ấy ở trụ sở tổng hội sinh viên mà, chính ông ấy nói tao nên về sớm, con gái không nên gan lì làm bận chân họ, bộ mi sợ….
    -Có đêm tao thấy họ theo dõi anh ấy, ngại quá.
    -Có gì lạ đâu? Mi chưa hiểu, ông Phong gan lì lắm, ông ấy là đảng tụ sinh viên ở đây mà, đâu có dỡn, điều chuyện vợ con thì hơi lạ một chút.
    Tôi tò mò:
    -Anh ấy lăng nhăng lắm hở mi?
    -Không lăng nhăng, điều yêu một bà hơi loạn, bà ấy sex không thể tưởng được. Mi biết ông Thu không? Bồ bà ấy đó, vậy mà ông tướng Phong của mình vẫn yêu mê mệt mới kỳ chứ.
    Lòng tôi như có ai đang cầm dao cứa, tôi nghiến răng lại để đừng khóc, Hải vô tình:
    -Kể cũng kỳ cục nhưng tình yêu mà mi, tao yêu Thầy không kỳ cục à…mi đừng sơ hở kẻo mạ tao biết thì chết tao nghe không?
    Tôi chán nản rồi, buồn quá, chàng yêu bà ta cả xứ Huế đểu biết, còn tôi, tôi chỉ là em gái.
    -Thôi tao về.
    -Răng rưá, còn sớm mà. Ði ngang Văn khoa mi có thấy thông cái bao giờ đi học không?
    Tôi ngớ người:
    -Ờ nhỉ, tao quên mất.
    -Khỉ, có rứa mà cũng quên.
    Tôi trở về ngang qua cầu Tràng Tiền cong cong những nhịp buồn, đong đưa gợi nhớ điệu ru con của mẹ. Tôi chợt khám phá ra có người đang có người đang theo tôi. Người đàn ông kính đen đậm màu lầm lũi đi theo tôi, phải chi đó là một người trẻ, áo trắng, tóc mơ, dáng dấp sinh viên tôi sẽ nghiêng nón làm duyên vì tôi biết cuộc theo dõi này rất dễ thương. Không, người đàn ông này nhất định không phải là sinh viên. Ông ta lớn tuổi rồi, người lớn không cất công đi theo con gái đâu.
    Tôi nhớ đến chàng và bắt đầu run, chân tôi ríu lại. Tôi len lén nhìn lại, vẫn thấy ông mắt kính đen theo sau. Băng qua cầu tôi không dám men theo bờ sông có lối cỏ mịn nữa, tôi đi giữa đường cho đỡ vắng rồi trốn mau vào Văn Khoa, hy vọng ông ta không biết những ngõ ngách của trường bằng tôi.
    Ðang chúi mũi vào những thông cáo, tôi giật mình quay lại khi tiếng người đàn ông vang ngay bên tai. Ông ta đã đứng sát bên tôi từ lúc nào:
    -Chào cô Mạc Tố Trang.
    Tôi mở rộng hai mắt:
    -Ông, ông biết tên tôi, cả họ tôi nữa?
    Ông ta cười:
    -Còn biết nhiều hơn nữa kia, cô ngây thơ quá.
    Ông hỏi tôi có chuyện gì?
    -Tôi muốn noí chuyện với cô Mạc Tố Trang.
    -Tôi không quen ông.
    -Rồi sẽ quen.
    -Xin lỗi, tôi không rảnh lắm.
    -Cô phải đi với tôi.
    Ðôi mắt hắn vẫn dấu sau lòng kính đen xì, nhưng nghe giọng nói hắn gằn mạnh, tôi liên tưởng đến đôi mắt quắc lên của hắn mà rùng mình. Hắn cười:
    -Đừng sợ tôi chưa muốn bắt cô đâu, nếu cô ngoan tôi sẽ giúp cô được nhiều việc lắm.
    Hắn tiếp:
    -Ði theo tôi, đi sát vào tôi như thường…
    Tôi muốn khóc quá, trời ơi Phong, anh đâu rồi, sao không đến với em?
    -Ðừng sợ cô bé, hãy trả lời những câu hỏi của tôi.
    Tôi im lặng, hắn tiếp:
    -Cô thường gặp Phong và Thầy của cô ở chỗ nào?
    Tôi lắc đầu:
    -Tôi chỉ biết họ ở nhà, tôi không gặp họ ở đâu hết.
    Hắn lạnh lùng:
    -Cô nghĩ sao về họ? Sinh viên có bao nhiêu người theo họ?
    -Tôi không biết.
    -Cô đừng dại, tôi có tiền. Tôi biết cô vô tội, nhưng cô coi chừng, tôi có tiền tôi làm được tất cả những gì tôi muốn. Ðây cô nhìn xem.
    Hắn mở hé cái cắp vẫn xách trên tay, loại cặp những tay áo phe hay dùng:
    -Thấy chưa? Hàng triệu bạc, cô nghe rõ chưa?
    Tôi mỉm cười:
    -Vâng thưa ông, tôi nhìn rõ ông có nhiều tiền nhưng can gì đến tôi đâu?
    Hắn cười nhưng miệng vẫn rít rịt:
    -Tôi sẽ cho cô hết, và cho cô nhiều lần nữa nếu cô chịu hợp tác với tôi.
    Tôi nhìn hắn như nhìn một quái vật:
    -Ðể làm gì?
    -Cung cấp cho tôi những tin tức của họ, họ tin cô, tôi biết, nhất là thằng Phong, hắn yêu cô.
    -Yêu tôi? Phong yêu tôi? Ông lầm rồi, không bao giờ chàng yêu tôi, chàng yêu một người đàn bà có ba con rồi.
    Hắn cười:
    -Không, đó không phải là tình yêu thật, hắn yêu cô và hắn chỉ tin cô. Cô còn ngây thơ lắm, nhưng không sao, càng có lợi cho tôi, bây giờ cô có muốn tiền không? Tha hồ ăn diện, tha hồ tiêu sài?
    Tôi quắc mắt:
    -Tôi không cần tiền, đừng nói giọng đó với tôi, ông đi đi….tôi không biết gì về họ cả, và nếu có biết tôi cũng không nói. Mà ông, ông là người của tổ chứa nào mới được chứ?
    -Tổ chức tiền.
    Tôi gật đầu:
    -Ông có phải là người Việt Nam không?
    -Ðúng, trăm phần trăm như áo dài của cô, như mắt cô, như tóc cô là của con gái Việt nam.
    Tôi gừ gừ trong cổ:
    -Rồi sao nữa? Bây giờ ông có tiền, khi ông có tiền, ông không còn là người Việt nam như chúng tôi nữa đâu? Bởi vì Việt nam nghèo lắm ông ơi, thôi tội nghiệp tôi, ông tha cho tôi về đi, cho tôi về làm người Việt nam nghèo đói.
    Hắn gằn giọng:
    -Câm đi, tôi cấm cô nói nữa. Trả lời cho tôi cô có bằng lòng hợp tác với tôi không?
    Tôi lắc đầu dù tôi sợ run người:
    -Cô biết tôi là ai không?
    Tôi lại lắc đầu:
    -Cô nên theo tôi, cô sẽ giàu có nhất xứ này mà không cần học hành khổ cực nữa. Học làm gì, ra trường cũng rách lắm cô, rồi lại đi dạy và đói dài chứ gì mà ham.
    Tôi cười nhạt:
    -Cám ơn ông, nhưng tôi không biết gì về họ hết, tôi chỉ là một người ở trọ trong gia đình đó.
    Ông ta rùn vai:
    -Thôi được, nể Mạc Dũng nên tôi tha cho cô, cô về đi và theo tôi, cô không nên liên lạc với họ nhiều.
    Tôi tò mò:
    -Ông biết anh tôi?
    -Biết quá chứ, chào cô Mạc Tố Trang.
    Tôi tròn mắt nhìn ông ta quay đi, một chiếc xe trờ tới, ông ta đóng xầm cánh cử chiếc xe lao vút đi cuối đường Lê Lợi đầy bóng cây.
    Tôi trở về nhà, hoang mang và lo lắng cho chàng. Chàng vẫn chưa về! Người ta đã làm gì chàng? Giọng nói lạnh lùng gằn từng tiếng của người lạ, ám ảnh tôi đến nổi tôi không ăn cơm được nữa. Anh Hy và chị Nhơn chưa về, một mình tôi ngồi trước mâm cơm, lòng rối bời, dạ xót đau, lo sợ cho số phận người yêu. Tôi nghĩ đến bố tôi, cả một huyền thoại dài về cuộc đời cách mạng của ông. Bố tôi đã biệt tích sau một chuyến đi bí mật vượt biên giới Tàu Việt. Mẹ con tôi cho đến ngày nay vẫn không biết bố tôi còn hay mất. Ngày giỗ bố không có nhưng tôi sống và lớn lên như một đứa mồ côi cha.
    Mẹ chắt chiu đời goá bụa, nuôi anh em tôi lớn lên trong cơ cực và phấn đấu không ngừng. Mỗi lần nghĩ đến mẹ, lòng tôi lại nao nao, xúc cảm dạt dào như lúa reo ngoài cánh đồng mơ ước. Mẹ một mình nuôi anh em tôi, hai trai hai gái với bàn tay gầy guộc của mẹ. Anh em tôi lớn lên ăn học như mọi người. Anh cả lại ra đi như bố ngày xưa đã ra đi cho lý tưởng của anh ấy. Anh Dũng đành an phận lấy vợ để gần mẹ và lo cho mẹ. Chị Phượng đã lập gia đình, chỉ còn tôi, đứa con gái út trong một gia đình ngoan đạo điên cuồng yêu say đắm lãnh tụ sinh viên Phật tử ở đây. Ðời ngang trái đến thế là cùng.
    Bây giờ chắc mẹ đang lần hạt những lời kinh đều đều buồn trước tượng Ðức Mẹ hiền như tiên nữ. Mẹ có biết con gái mẹ điêu linh vì tình yêu nơi đây không? Anh Thế đã thuyết phục để mẹ bằng lòng cho tôi đi học xa nhà.
    Mỗi khi đau buồn tôi lại nhớ mẹ để tìm thêm can đảm. Người mẹ yếu đuối ấy một mình nuôi bốn con thơ, một mình đem con từ phương Bắc xa xăm vào đây lập nghiệp với hai bàn tay trắng. Một mình sinh tôi nơi thành phố cổ kính này. Có ai can đảm hơn mẹ tôi không?
    Buổi chiều vẫn không một ai trở về, tôi nóng ruột quá, lòng tôi nóng như lửa đố. Chàng không yêu tôi nhưng tôi vẫn nóng ruột, vẫn khổ sở vì sự vắng mặt bất thường của chàng. Tôi không thể quên chàng như tôi mong, tôi lại mặc áo lụa, áo lụa Hà đông, trời Sài gòn anh đi mà chợt mát…Không biết có phải vì yêu giòng thơ mềm trử tình đó của Nguyên Sa không, để thương vô vàn màu áo nâu sòng, màu đất quê hương tôi trên thân thể gầy gầy của Thầy.
    Tóc xoà dài sau lưng, tôi thẫn thờ tìm đường đến chùa. Tôi phải hỏi tin tức chàng. Tôi phải gặp Thầy bằng bất cứ giá nào. Con đường im vắng đầy bất ổn, tôi không ngừng nhìn lại sau lưng, tôi sợ người ta theo dõi tôi. Ngôi chùa hiện ra trong bóng cây, hàng sứ nở đầy hoa trắng chạy dọc lối đi tạo cho ngôi chùa một vẻ cổ kính lạ lùng. Ngói đỏ đậm màu thời gian, những thân cây sù sỉ như ngóng đợi một luồng gió mới chưa thổi đến. Những tam cấp bằng đá loáng thoáng rêu xanh. Dưới kia vẫn là giòng sông uốn mình cam chịu, vẫn là giòng sông muôn đời nhớ mong.
    Nhìn lại sau lưng một lần nữa, tôi theo ngõ sau bước vội vào chùa. Tôi lần đến nhà trai, những tích nước trà những ly tách còn đó, nhưng người thì vắng bóng. Im lặng hoàn toàn ngự trị nơi đây, tôi đứng sau chậu cảnh nghển cổ nhìn dọc lối đi. Áo nâu kia rồi….Thầy đến?
    Tôi lặng người không dám thở. Thầy vẫn đi từng bước nhỏ dọc theo lối đi. Mái ngói thì cong cong, thầy đi từng bước một hiền hoà và thanh thản như Trang Tử ngày xưa. Dáng áo nâu xao động nhẹ, đôi mắt gửi tận đâu đâu, đôi mắt sâu đen huyền bí như đêm Ðông Phương.
    Nắng chiều yếu ớt soi một vệt dài trên màu nâu đất mẹ của Thầy. Ðó là con người ghê gớm mà báo chí nhắc đến sao? Bình dị hiền hoà như thế được sao? Dáng Thầy gầy gầy, chỉ có đôi mắt, đôi mắt thật mênh mông thật ngậm ngùi và đầy nghị lực.
    Tôi chờ Thầy, tôi đứng đây chờ Thầy để hỏi về chàng. Thầy không thấy tôi, vẫn đều đều từng bước trong hành lang dài. Khi đến gần chỗ tôi đứng Thầy lại quay lưng đếm bước. Chuỗi bồ đề đen bóng trong tay Thầy, như tràng hạt huyền xinh trên những ngón tay gầy của mẹ. Nhưng sao giữa mẹ và Thầy là cả một hố sâu thăm thẳm cách chia.
    Tôi gọi khẽ:
    -Thầy!
    Tiếng gọi như hơi thở nghẹn ngào, nên Thầy vẫn bước đi tôi lại gọi:
    -Thầy!

    Thầy vẫn đi, Thầy suy nghĩ gì đến nỗi con gọi hai tiếng mà Thầy không nghe. Thầy nghĩ gì? Ẩn sau mà da vàng ngăm đen đôi mắt sâu và hàng mi rậm như hai bờ cỏ chứa chất những ý nghĩ gì? Tôi bàng hoàng gọi nữa:
    -Thầy!
    Tiếng gọi vang cao nghe như thiết tha, Thầy quay lại:
    -Chào em, em tìm Phong phải không?
    Tôi long lanh nước mắt, không gì giấu nổi tia nhìn xâu xa như xoáy tròn từng cơn lốc ấy.
    -Dạ thưa thầy, từ hôm qua đến giờ anh Phong không ghé nhà.
    Thầy hơi lạnh lùng, phải nói là quá lạnh lùng mới đúng. Tôi ít thấy Thầy cười bao giờ, dù tôi vẫn biết người Á đông cười chưa chắc đã là vui, mà không cười chưa chắc đã là buồn. Nhưng sao tôi vẫn nghe xót xa, một nỗi buồn dịu vợi khi nhìn gương mặt bình thản ấy:
    -Em nên về nhà đi, không nên ở lại đây nguy hiểm lắm, sau giờ giới nghiêm đêm nay Phong sẽ về nhà.
    Thầy lại quay đi, biết ý Thầy tôi cúi đầu ra về, con người ấy vẫn thâm trầm như thế. Hình như Thầy đang mải suy nghĩ, thầy đang sót thương quê hương này. Tôi không quên lần đầu tiên gặp thầy ở trụ sở bí mật, tôi đã nói với Thầy:
    -Em có đạo Công Giáo, em không bao giờ bỏ đạo của em cả, em theo anh Phong đến đây, vì em là bạn của anh ấy.
    Thầy đã gật đầu nhìn tôi thật tha thiết, và từ đó Thầy dành cho tôi một cảm tình đặc biệt của Thầy.
    Tôi trở về khi mặt trời đã đi ngủ, khi đèn đường vàng đã bật lên. Chị Nhơn ngồi chờ tôi ở bàn ăn:
    -Trời ơi, em đi mô về đó Trang? Chị hết hồn.
    -Em gặp Thầy.
    Chị Nhơn nhỏm người dậy:
    -Gặp Thầy?
    -Dạ.
    -Thầy nói gì không hở em, trời ơi! Thầy làm gì? Ở đâu hở em?
    -Ở chùa suy tư và đi dạo như Trang Tử tiêu dao suy nghĩ về đời.
    -Nói cái gì như giảng kinh rứa Trang.
    -Ðêm nay sau giới nghiêm anh Phong về.
    Chị Nhơn lẩm bẩm:
    -Em gặp Thầy? Thầy thoát rồi…
    Tôi ngạc nhiên:
    -Chị nói gì, sao chị nói Thầy thoát?
    Chị Nhơn ngả người ra thành ghế:
    -Chị tưởng Thầy bị bắt rồi chứ? Em gặp Thầy thật không?
    -Thật, bộ chị nói em không thấy đường sao chị Nhơn?
    -Không phải, sợ người khác cải trang rồi em lầm.
    Tôi lắc đầu:
    -Không bao giờ, vừa thấy mặt em thầy biết em tình anh Phong liền.
    -May thật, thôi được em ăn cơm rồi đi ngủ, em không được lộn xộn, em ra đây để học.
    Tôi cười buồn:
    -Miễn cuối năm em thi đậu thì được chứ gì?
    Tôi để đèn thức chờ Phong. Tôi phải gặp chàng để nói chuyện tôi bị theo dõi với chàng, tôi sợ họ, tôi sợ tất cả. Không gì khổ bằng chờ đợi, thời gian dài lê thê, giòng sông buồn tênh, đêm nay không có giờ, trời hừng hực nồng nàn như người đàn bà trong những ngày khó ở.
    Tôi cố gắng đọc sách cho lãng quên, tiếng súng nổ vu vơ. Rồi đêm nay có nhiều người cũng chết ngu ngơ. Tiếng gõ mõ của chị Nhơn buồn não ruột u uất như khói hương bay. Tôi lim dim nhớ chàng. Chàng và gương mặt xương xương, đôi mắt buồn, giọng nói lại xa vắng, rồi tôi lại nhớ người đàn bà ấy. Nếu đêm nay chàng không về, thì chắc chàng vào Ðà Nẵng với bà ta rồi. Họ yêu nhau quá tôi khổ quá.
    Tiếng gọi nào thật khẽ thật êm:
    -Trang!
    Tôi bàng hoàng:
    -Anh về khi nào đó?
    -Mới về, sao em chưa ngủ? Muộn lắm rồi, độ ni coi bộ em ốm đấy.
    Tôi nói nhỏ:
    -Em chờ anh.
    -Đừng làm khổ anh Trang, sao em dám đến chùa lúc này, em điên hả?
    -Em lo quá, em đi tìm anh.
    Chàng ngồi xuống, tay ôm lấy đầu:
    -Em không nghe lời anh phải không Trang? Anh muốn em đứng ngoài vụ này.
    Tôi nói như khóc:
    -Anh khinh em vừa vừa chứ, anh đừng coi em như con nít mãi. Em không thể làm khách lạ ngay trong quê hương mình.
    Chàng nghiêm nghị:
    -Giờ em muốn gì? Muốn cản anh phải không?
    Tôi lắc đầu:
    -Không, nhưng em sợ cho anh, sao anh không đi dạy học rồi cưới vợ, rồi mua nhà, mua xe như bạn bè của anh… như vậy có lẽ em bớt…anh hơn.
    Tôi muốn nói tôi bớt yêu anh hơn, nhưng tôi ngồi im, nước mắt viền quanh mi.
    Chàng đứng lên:
    -Ði với anh một vòng cô bé, anh cần nói với em, anh nghẹt thở rồi.
    Tôi định chạy ra xe, chàng ngăn lại:
    -Đi bộ trong trường, thôi không đi xa được mô, giới nghiêm rồi.
    Tôi đi bên chàng như anh với em, không ôm ngang lưng, không lời tình tứ. Thôi cũng đành.
    -Khi lo cho em ra đây học anh quên một điều Trang ạ: em lớn mất rồi.
    Chàng bâng khuâng:
    -Mà không sao, em cứ yên tâm học, miễn đừng để ý hay lo lắng vì anh. Em hứa không hở Trang?
    -Học suốt ngày, người lớn bắt em học, học khi súng nổ, học khi chúng ta sắp chết đói. Em cũng là người như anh, em có khác gì anh đâu. Hơn nữa có đề phòng cũng vô ích, buổi sáng em bị theo dõi và đe doạ rồi, em bắt đầu ý thức rằng em cũng lớn rồi.
    Chàng giật mình:
    -Theo dõi doạ nạt? Mà ai theo dõi em?
    -Làm sao em biết ai theo dõi, em chỉ biết người ta cho ta cho em trong thấy một cặp đầy tiền, toàn tiền là tiền, có lẽ cả đời mẹ em, chưa bao giờ làm chủ một món tiền to như thế, người ta hứa cho em ngay, nếu em cung cấp tin tức về anh về thầy cho họ.
    Chàng thở dài:
    -Anh đoán không sai. Rồi em nói với họ làm sao?
    -Em từ chối dù em ham tiền, nếu có một phần tiền đó, việc đầu tiên em mua một cái đàn dương cầm thật đẹp, mẹ em nghèo quá…
    Chàng buồn:
    -Tại sao em từ chối?
    -Vì em yêu…ơ em yêu nước mình…
    Tôi bậm môi, chút xíu thì tôi thành đứa con gái hư rồi. Tỏ tình với một người không yêu mình là một điều vô cùng nhục nhã với một cô gái như tôi. Tôi gắt:
    -Vì sao mặc xác em, chỉ cần biết em không thèm đồng tiền phi nghĩa đó là được rồi.
    Chàng dịu dàng:
    -Đừng giận anh, anh tin em đi ra bờ sông với anh không sao đâu, quãng này toàn công thự, an ninh lắm.
    Tôi men theo bờ sông với chàng, chàng kể lể:
    -Anh hiểu những gì em nói là sự thật, anh thương em lắm. trang chúng mình đều nghèo. Anh cũng thích giàu lắm chứ, bởi vì có tiền mình sẽ làm được tất cả, sẽ có tất cả và không có tiền, mình thua tất cả. Nhưng…
    Chàng nhìn sâu vào mắt tôi:
    -Anh tin rằng, nếu anh muốn có tiền, anh có thể có được. Với khả năng của anh, anh giàu có không khó khăn gì, anh sẽ mua cho em cây đàn mơ ước. Nhưng chúng ta giàu để làm gì khi mọi người chung quanh chúng ta thiếu ăn thiếu mặc. Chúng ta giàu có làm gì đây, khi dân tộc chúng ta 90% sống lê lết trong nghèo khổ điêu linh. Rồi chúng ta xây một dãy nhà lầu chọc trời bên cạnh những người bám theo ven nhà chúng ta trên đống rác? Chúng ta hạnh phúc với ai? Chia xẻ với ai nữa đây? Còn lương tâm của anh và của em? Em sẽ nói rằng người ta nghèo mà mình giàu thì càng sướng phải không? tự ái, đó chỉ là tự ái. Hạnh phúc phải được chia xẻ đồng đều mới là hạnh phúc, no ấm phải được chia xẻ đồng đều mới là no ấm.
    Tôi đăm đăm nhìn chàng. Trăng sao trên cao cũng im lìm phản chiếu trên giòng sông hắt lên khuôn mặt chan chứa tình người của chàng.
    -Anh, em hiểu rồi, đừng giận em, em chỉ nói với anh một sự thật.
    Chàng chợt cười xoà:
    -Anh nói hơi nhiều phải không, con bé khó chịu không?
    Tôi lắc đầu:
    -Em thích, ờ em mỏi chân quá, mình kiếm ghế ngồi đi anh.
    Chàng nhìn quanh công viên bên bờ sông, người ta làm ghế đá quay mặt vào bồn cỏ, chẳng một ghế nào quay ra giòng sông để tôi và chàng nhìn trăng sao trên sông. Tôi vu vơ:
    -Giá cái ghế này quay ra sông, phải thích không anh nhỉ?
    Chàng đứng lên:
    -Em thích là trời muốn?
    Chàng dơ tay định xoay chiều chiếc ghế xi măng giả đá, tôi kêu trời:
    -Thôi tướng ơi, đừng điên, ghế nặng lắm.
    Chàng bướng bỉnh:
    -Anh nhất định chiều em đêm nay.
    -Thôi để em khênh với anh.
    -Không, hư bàn tay đẹp như hoàng hậu của em mất, mai mốt nếu lấy em về làm vợ anh sẽ không cho em làm gì cả, em đi ra đi vào, bếp này, phòng khách này, phòng ngủ này…chỉ đi ra đi vào cho anh nhìn thôi…
    Tôi nóng bừng hai má:
    -Anh này kỳ thấy mồ, đùa chi kỳ rứa?
    Chàng hì hục vậy rồi cũng đổi chiều chiếc ghế đá nhìn ra sông cho tôi ngồi xuống bên chàng, cười thật tươi:
    -Chưa bao giờ thấy em bắt chước giọng Huế hợp tình như đêm nay.
    Tôi mơ mộng:
    -Ước gì được mãi như đêm nay.
    -Không, sẽ thanh bình hơn, rồi mai mốt em dẫn anh về thăm Hà nội nữa chứ.
    Chàng say sưa:
    -Anh chưa biết Hà Nội đẹp thơ thế nào, chỉ nghe tả trong văn chương thôi đã thấy mê, có lẽ vì vậy anh hay mê gái bắc, để nhìn mắt họ anh tưởng như đang nhìn xuống Hồ Gươm xanh như mây.
    Tôi cười:
    -Sời ơi, dân tranh đấu mà cũng lãng mạn nhỉ?
    Chàng nhún vai:
    -Phải lãng mạn mới tranh đấu được chứ. Bởi lãng mạn nên nhiều mơ ước, bởi lãng mạn nên từ chồi thiên đường giả dối, thứ thiên đường trong thành phố này.
    Tôi cười buồn:
    -Anh bị ám ảnh rồi, lúc nào cũng như diễn thuyết ấy, em có phải là chuyên viên biểu tình đâu?
    Chàng nói khẽ:
    -Xin lỗi em nhé.
    Tôi quay nhìn chàng:
    -Anh có thể cho em biết tại sao có một địa vị chắc chắn như vậy, anh còn tranh đấu làm gì nữa không?
    Chàng mồi một điếu thuốc thơm hương Pall mall tan bay xa dần trong gió đêm:
    -Nói như em, anh tranh đấu vì bất mãn sao? Em lầm rồi, anh và các bạn anh, những sinh viên trẻ và đầy tương lai nhất định không phải vì bất mãn mà tranh đấu. Trái lại vì quá thương cuộc đời, quá yêu cuộc đời, nên anh phải bảo vệ phần quê hương còn lại này. Nói chung thì còn thành phần nào có tương lại hơn sinh viên nữa đâu. Bọn anh tranh đấu vì bọn anh quá yêu nước, bọn anh chưa hề bất mãn chưa hề bị bạc đãi. Anh cũng nghèo, nhưng anh thừa biết anh còn giàu gấp vạn lần những người dân ven thành phố, những người bám ven phố phường, những người muốn trồng cấy mà không được trồng cấy.
    Tôi kinh ngạc nghe chàng nói. Người tôi yêu? Không thần tượng thì đúng hơn, chàng cao xa quá, chàng xa xôi quá. Tôi thương chàng, vì nói chuyện, vì sống với chàng, tôi cảm thấy yêu quê hương thiết tha.
    Chàng bàng hoàng:
    -Ồ, đêm nay anh nói nhiều quá, anh không ngờ, thôi quên đi cô bé, cô bé buồn ngủ chưa? Anh xin lỗi, anh không nói nữa đâu, đừng lo.
    Chàng đưa tôi về:
    -Hy vọng không ai xoay chiều lại chiếc ghế này, để mai sau hai đứa mình có một chứng tích chiếc ghế một mình nhìn ra sông…
    Tôi ngập ngừng:
    -Nhiều lúc em có cảm tưởng có hai con người trọng anh, Phong ạ. Một con người cách mạng như ba anh, và một thi sĩ đa tình.
    Tôi vào phòng, dở quyển kinh thánh đọc một đoạn văn của Thánh.  Tôi bị nhốt trong một biệt thự kín đáo từ hôm qua. Một tuần lễ xôi động nhất, tôi không ngừng theo dõi chàng, những cuộc gặp mặt thân mật cũng bị theo dõi. Chàng vụt biến mất, không tăm tích, tôi như điên, cuồng đến chùa tìm cũng vô vọng. Thầy cũng biến mất cùng với nhóm bạn trẻ của chàng.
    Tôi chới với, tôi đớn đau, tôi đến chùa mỗi chiều cảnh u mặt làm nát lòng người. Gạt ra ngoài mọi khuynh hướng chính trị, tôi chạy đôn chạy đáo chỉ vì tôi yêu chàng.
    Sự vắng bóng của chàng làm tôi điêu đứng, bỏ ăn bỏ ngủ. Tôi cố che dấu, nhưng lòng tôi tan tác đớn đau. Những buổi chiều tôi lén lút đến chùa để dò tìm tin tức chàng. Tình yêu trong đau thương là tình yêu đầm thắm nhất. Những người bạn của chàng tranh đấu ôn hoà bằng cách xuống đường, biểu tình để đòi quyền làm người cho mọi người Việt Nam. Ðể mọi người anh em thân yêu được sống trong thanh bình. Mạng sống chúng tôi đâu có thể rẽ hơn một món hàng mãn được. Xót xa hơn mọi xót xa anh ơi.
    Một chiều, từ chùa trở về nhà tôi bị bắt, bị đưa về ngôi nhà kín cổng cao tường, có người ôm súng gác hai bên, cánh cổng sắt suốt ngày đóng im lìm.
    Tôi đi ra đi vào như một nữ tù của tình yêu. Vì yêu anh tôi vào tù. Họ nhốt tôi trên lầu ba của một ngôi nhà cổ kính và sang trọng. Tôi không bị xiềng chân nhưng cửa đóng kín cô lập tôi trên lầu cao. Tôi đi ra đi vào, phòng khách, phòng tắm, rồi phòng ngủ. Mỗi bữa ăn, người đàn bà nghễnh ngãng nói như hét vào tai không nghe, đem cơm cho tôi, rồi lại lặng lẽ khoá kín cánh cửa nối liền với cầu thang.
    Hai hôm đầu, tôi cảm thấy thú vị, chưa bao giờ tôi được ở một căn phòng sang trọng như thế này. Phòng tắm có bồn nước nóng lạnh, tráng men xanh ngát. Phòng ngủ có đèn hồng, có chăn êm. lại có người cơm bưng nước rót nữa. Tôi đọc sách, cả một tủ sách cho tôi đọc.
    Chà, đi tù mà sướng thế này sao? Nhưng cảm giác đó chỉ được hai ngày. Ðêm nay tôi buồn bực quá, chân cẳng như phát cuồng, nhất là sự cô độc và nỗi nhớ mong dằn vặt tôi không ngừng. Tôi chợt hiểu ý nghĩa sâu xa nhất của hai chữ tự do. Giường êm, phòng đẹp, thức ăn ngon nhưng không thể sung sướng nếu ta mất tự do, nhưng không thể vui được nếu ta không được nhìn thấy khuôn mặt người ta yêu dấu.
    Tôi đứng lặng người trên balcon nhìn mông ra xa. Con đường thưa thớt bóng người, hai người đàn ông im lìm ôm súng canh dưới đó. người đi đường chắc không ai ngờ ngôi biệt thự này là một nhà tù. Tôi bàng hoàng run sợ nghĩ đến chàng và đến sự chết. Người ta có thể bắt chàng và có thể giết chàng nếu người ta muốn. Còn tôi? Họ sẽ làm gì tội, hai tay tôi yếu đuối không một tấc sắt, họ muốn gì chả được? Nước mắt tôi chảy ra, tôi gọi thầm tên chàng, văng vẳng giọng nói vang cao khi gầm gừ, khi tha thiết rền rĩ của chàng trước đám đông.
    Chàng và đôi mắt sâu đen, mắt một mí bí ẩn như đời chàng. Và nụ cười bình thản nhưng ngạo nghễ nhưng đắng cay. Quanh năm chàng mặc áo sơ mi trắng tay dài, sắn lại hờ hững để cho tôi thấy rõ một khoảng tay dài, sắn lại hờ hững để cho tôi thấy rõ một khoảng tay trần rắn chắc như tia nhìn cuả chàng. Chàng cười, nụ cười cũng giới hạn, nhưng mắt nhìn thì xoáy tròn vào người đối diện như con nước của một lòng chảo dưới đáy biển. Tôi cũng bị mắt chàng cuốn hút như một kẽ vô tình lạc vào vùng xoáy nước để đời yêu mê, đời đời thương nhớ chồng của người.
    Trước đám đông chàng như một thần tượng. giọng nói của chàng chạy lan trên đầu đám đông, xôn xao vang cao trên chín vạn từng mây. người ta gào lên theo chàng và chàng mất hút trong rừng người trùng trùng lớp lớp đó.
    Về nhà chàng là một triết gia hiền. Cười hiền, nói hiền. Tôi chưa bao giờ bắt gặp chàng nổi giận, hình như với chàng không còn gì đáng nói, không còn gì đáng giận. Chàng tử tế với mọi người, nên cuối cùng ai ai cũng thành người lạ mặt với chàng. Trừ người đàn bà đó, tình nhân của chàng.
    Tôi yêu chàng, tình một chiều nên thầm kín nên thiết tha. Bị bắt đưa về đây, êm thắm như một chuyến xa nhà cũng vì chàng. Ngôi nhà im lặng, cái im lặng chứa đầy một sự đe doạ. Ngày lặng lẽ và đêm mênh mông. Tôi đứng tựa cửa sổ ngó mông ra xa, trăng sao lấp láy cái trên nền trời đen thăm thẳm. Xuống không được lên cao càng không nổi, tôi chỉ có ột khoảng không gian đủ để sống đủ để thở. Tự do trờ thành món quà trong thần thoại. Người đàn ông đi kèm sát người tôi từ Luật Khoa về đã cười thật lạnh, khi tôi ngớ ngác sợ sệt theo ông ta:
    -Cô tạm nghĩ ngơi vài ngày, như một thượng khách của chúng tôi.
    -Ông nói sao? Tôi có làm gì để phải nghĩ ngơi?
    -Cô cần nghỉ, cô lên xe theo tôi.
    Tôi lo sợ:
    -Tôi làm gì mà ông bắt tôi?
    Ông ta cười xoà:
    -Ai bắt cô, chúng tôi mời cô đi nghỉ mát thì đúng hơn, chúng tôi muốn bảo vệ cô, người yêu của Hoàng Phong?
    -Ðể làm gì?
    -Ðể hắn ngồi im trong năm ngày.
    -Năm ngày?
    -Vâng, năm ngày.
    -Sau đó, ông thả tôi ra chứ?
    -Dĩ nhiên.
    Tôi là thượng khách thật. Bởi không có sợi dây xích nào cột hai chân, cột trái tim cho cạn khô máu để thôi đừng mơ ước tình yêu. Chàng chính là một gông cùm, tình yêu là một nhà tù êm đềm nhất. Thành phố yên lặng một cách bí mật. Tôi mong từng ngày để được trở về nhà, được đi lại theo ý thích dưới những tàn cây rậm trong khuôn viên Quốc Học.
    Người đàn bà già điếc nặng nên như người câm. Hét vào tai những câu hỏi cho bớt cô đơn, vẫn lắc lắc cái đầu lấm tấm những sợi tóc bạc buồn phiền cam chịu.
    Ðọc sách đến nhức cả mắt, chán đời quá đành tìm khuây lãnh với những thiên tình võ hiệp của Kim dung.
    Đúng ngày hẹn, thiên hạ đúng hẹn thật. Người đàn ông chờ tôi dưới phòng khách:
    -Sao cô bé, khỏe không?
    Tôi lạnh lùng:
    -Cám ơn.
    -Tôi cám ơn cô thì đúng hơn.
    Tôi nhìn ông ta cười nhẹ, tôi gằn giọng, dù cố ngọt ngào, âm thanh từng chữ vẫn lạnh lùng vẫn cứng:
    -Tôi về được chưa?
    -Mời cô theo tôi.
    Tôi ra khỏi nhà như tôi khi đến, còn một quãng đường nữa, tôi muốn đi bộ để trở về nhà đợi chàng.
    -Các ông có làm gì anh ấy không?
    Người đàn ông lắc đầu, tôi nói:
    -Cho tôi xuống đây.
    Tôi không muốn nhìn cái xe tráng lệ đó một lần nào. Tôi nép vào lề cỏ để buồn và lo. Bởi kẻ thù và người tình thân lẫn trong nhau, nên cuộc tranh đấu không bao giờ ngừng. Bởi vừa thù hằn vừa thương yêu, nên không thể khai trừ nhau dễ dàng như mọi tranh chấp khác.
    Nhà im vắng như mọi ngày, năm ngày với tôi dài, nhưng với những người bình yêu ngắn như năm phút.
    Con Thẻo chạy ra:
    -Ủa, cô vô trong đó mới ra hỉ? Thấy cô để nguyên áo quần em biết ngay cô sẽ ra mà.
    Tôi không muốn cải chính, hỏi con nhỏ:
    -Anh Phong đâu?
    -Cũng mới về như cô. ủa, chứ không phải thầy cũng cô Ðà Nẵng với cô à?
    Tôi chạy lên thang:
    -Còn ở nhà hở Thẻo?
    Con thẻo nói vọng theo:
    -Cô ni kỳ thiệt đi mô như đi chơi, ra vô như đi chợ.
    Chàng đang ngồi trong phòng đọc sách, bàn thờ Phật nghi ngút khói hương. Trán chàng nhăn lại, tóc rũ xuống che một phần trán rộng mênh mông. Tôi lặng người bám chặt hai tay vào thành cửa ngó sửng chàng. Tôi muốn lao vào người chàng, úp mặt vào vùng ngực mênh mông, hay nép người vào phiến lưng đó, với tôi là một thiên đường tuyệt vời say đắm. Tại sao chàng không thấy tôi? Tại sao? Chàng nghĩ đến ai và nghĩ chuyện gì?
    Tôi nghẹn ngào:
    -Anh!
    Chàng đứng phắt lên:
    -Trang, trời ơi Trang!
    Tôi ào về phía chàng. Hai tay tôi dang ra, hai môi tôi mấp máy, nhưng tấm ảnh bà ta, đôi mắt đa tình, đôi môi đam mê, bắt tôi khựng lại. Mắt khép lại mắt ơi, chàng của người ta, mình chỉ là em gái. Mặt tôi sượng ngắt, giọng tôi lạc lõng như thể ai đang nói qua môi tôi, qua đầu lưỡi mềm hờn tủi của tôi:
    -Anh vào Ðà Nẵng không nói với em được nửa câu, để em…để em…
    Chàng thở dài:
    -Anh kẹt mong em hiểu cho anh, anh phải lánh mặt vì….
    Tôi chán nản ngồi xuống bên chàng:
    -Vậy mà em tưởng anh bị…em đi tìm và bị giữ lại làm thượng khách. Trong khi em tù, cứ nói là bị tù cho oai, thì anh vào đó với bà ta. Anh sướng thật và tàn ác thật. Ðời em chưa gặp ai ác như anh.
    Chàng dịu dàng:
    -Anh biết! Anh đến tận nhà xem thử em có về không. Anh biết em bị nên chiều nay anh ngồi nhà chờ em. Chờ em từ lúc sáng đến năm giờ chiều.
    Tôi tránh đôi mắt chàng, bởi tôi sợ tôi sẽ chết đuối mãi hoài trong đôi mắt vừa đa tình vừa xót xa đó.
    -Trang!
    -Gì anh?
    -Ðừng buồn anh nghe Trang.
    -Em có quyền gì mà buồn anh, hoạ may chị mới buồn anh được chứ. Ðiều em thấy mình vô duyên.
    -Không, Trang đừng nói thế, chính anh mới là kẻ vô duyên. Bạn bè chúng vẫn nói anh vô duyên với tình yêu mà em.
    Tôi cười buồn:
    -Giờ đời thêm một người vô duyên nữa là em, anh nhỉ?
    Chàng đứng lên:
    -Thôi đừng nói giọng toàn ớt toàn muối đó nữa. Thấy em về còn tươi ri là mừng rồi, mừng hết lớn. Ði với anh, dám không?
    -Không dám cũng phải dám, bị tù vì anh còn được nữa là đi chơi.
    Chàng cười:
    -Nghĩ cũng buồn cười, chẳng đâu vào đâu cả, hết ẩn mặt lại ra mặt, như thể mình đang dự một cuộc chơi cút bắt với nhau.
    Tôi nheo mắt:
    -Thấy em mập ra không?
    Chàng cười:
    -Ðẫy đà lắm, má tròn căn như thể người…
    Tôi đỏ mặt:
    -Anh nói bậy rồi nhé.
    -Người ta chưa nói đã biết, con gái đời nay ghê thật.
    Tôi lên xe với chàng, cái xe Lambretta cả năm không lau chùi. Chàng phủi sơ sơ cho tôi ngồi sau lưng chàng. Tôi muốn vòng tay ôm ngang lưng chàng. Tôi muốn dựa vào lưng chàng, để gần thêm một chút nữa, để mê đắm hơn bây giờ, một thứ mùi thơm riêng từ yêu dấu nào. Vùng gáy gờn gợn, phiến lưng gợi thèm. Nhưng tôi không dám, chẳng bao giờ em dám, dù em yêu anh. Tôi bấm tay xuống mép cái nệm cao su để khép nép ngồi xa chàng.
    Những con đường thầm lặng ngủ yên dưới bóng cây. Nhà hai bên cũng cửa đóng then cài, Huế kín đáo quá, một sự kín đáo giả vờ thật dễ thương, như đôi mắt ai đó cười sau vành nón, như mái tóc xao động dấu một luyến lưu thì thầm.
    Chàng dừng xe trước cổng chùa.
    -Em vào trước đi, anh cất xe đã.
    Tôi ghé tai chàng:
    -Thầy về hở anh?
    Chàng gật đầu.
    -Vào đi.
    Tôi theo dãy hành lang tối tìm đến nhà trai. Nắng chiều còn một ít ngủ chập chờ trên cây, nên bóng tối tràn đầy. Tôi quay lại cuống hành lang, chàng đứng đó dáng đen đi vì bóng tối. Chàng vẫy tay ra dấu cho tôi đứng chờ, rồi đứng lại mồi một điếu thuốc, vắt chéo chân, dựa cột, trầm ngâm hút thuốc khói bay lên bâng khuâng cho anh thương nhớ ai? Nhất định không phải để nhớ tôi, bởi vì anh chỉ cần tiến lên vài bước để cùng vào thăm Thầy với tôi, để cùng mơ ước với tôi. Anh không muốn đi chung với tôi, anh sợ mọi người hiểu lầm anh là của tôi. buồn thật!
    Chàng đứng đó dáng buồn tênh, tôi cúi đầu bước vào trụ sở của bạn bè chàng. Mọi người ngửng lên cười để chào tôi:
    -Mạc Trang, Phong đâu?

    Tôi ngồi xuống đất sau khi cúi đầu chào thầy. đôi mắt sáng quắc, đôi mắt nhiều lửa ấm, đôi mắt như được gom lại bằng triệu triệu vì sao. Đôi mắt như được vụt lên từ ngàn đuốc lửa, nên tôi run khi nhìn Thầy. Mỗi lần nhìn thầy tôi run khắp người. Tôi khiếp sợ không đùa dỡn như thói quen.
    Thầy thích ngồi bệt xuống nền nhà đá men vàng, vàng như màu đất, để tiếp chuyện những người thân. Ðá hoa lau thật bóng, bạn bè chàng ngồi vây tròn quanh Thầy, tâm sự và mơ ước say mê. Thỉnh thoảng những khi mệt, Thầy thích nằm võng đay, màu sợi đay lâu ngày lên nước đen bóng như màu huyền. Nhịp đưa nào gợi nhớ điệu ca dao ngọt ngào của quê hương thanh bình ngày xưa.
    Tôi ngồi xuống bên Thu Hải hỏi khẽ:
    -Ðến lâu chưa Hải?
    -Vừa đến xong, tình hình căng thẳng rồi và mình tạm thua, bởi mình còn yếu quá.
    -Có gì lạ không?
    -Không, điều Sinh Viên thích gặp thầy để lên tinh thần.
    Tôi cười:
    -Bộ xuống rồi?
    Hải lắc đầu:
    -Hỏi anh Phong í.
    Tôi nói nhỏ:
    -Tướng còn đứng ngoài kia, chả hiểu làm gì nữa.
    Hải im lặng nhìn thầy, nó chiêm ngưỡng Thầy như một thần linh. Ðôi mắt sáng bằng vạn lần ánh sao. Giọng nói đầy nghị lực khi vang cao, khi trầm ấm, đều làm người nghe xúc động. Màu da sậm đôi lông mày hơi sếch và đậm nét như nét vẽ thẳng ương ngạch, ngự trị trên đôi mắt sâu thăm thẳm, trĩu nặng suy tư như đựng những lời nguyền của cây rừng gục ngã. Tôi nghĩ đến một giòng sông, một khu rừng, một ngọn núi, khi nhìn Thầy. Thầy cương nghị quá nhưng ánh mắt vẫn chan chứa tình thương, vẫn đầy nỗi ngậm ngùi khi ngồi bên những người bạn trẻ. Thu Hải thì thào:
    -Tao là đệ tử của Thầy, nhìn Thầy tao vẫn run như bị sốt Trang ạ.
    Tôi gật đầu:
    -Tướng Văn gặp thầy còn run nữa là tụi mình. Mà cũng lạ mi nhỉ. Thầy có dữ dằn gì đâu.
    Thầy ít nói, giọng hơi lạnh lùng, nghiêm khắc, những lời nhắn nhủ và những niềm mong ước cho tương lai.
    Phong bước vào. Chàng im lặng mất một giây trước khi đến gần Thầy. Chàng là người Thầy tin cẩn nhất. Dáng đi chắc từng bước một, đôi mắt không ngừng ánh lên những lời thật vui.
    -Còn ngồi chung với nhau ở đây là tuyệt rồi thầy nhỉ.
    Thầy cười nhè nhẹ. Chàng nhìn Thầy Thiện.
    -Con đề nghị hai Thầy đánh cờ cho sinh viên thưởng thức, bàn bạc mãi nhức đầu kinh khủng. Thầy nghĩ sao Thầy?
    Thầy đưa mắt nhìn Thầy Thiện rồi gật đầu:
    -Ðược, Phong mang bàn cờ ra đây đi, chơi cờ cũng là một cuộc tranh đấu gay go nhất.
    Thầy Thiện cười:
    -Nên nhớ lần trước Thầy thua tôi một keo rồi đấy nhé, liệu lần này phục thù được không đây?
    Thầy vẫn cười:
    -Ðôi khi khí quân như Thầy cũng thành công chứ, nhưng mà…
    Thầy cười bỏ lửng câu nói nhiều nghĩa ấy. Sinh viên háo hức vây quanh hai Thầy. Bàn cờ nằm đó như một cuộc diện đã sẵn sàng chờ đợi vị tướng tài ganh đua trước thế sự. Tôi mon men đến gần chàng, mọi người mải vây quanh bàn cờ cho tôi tự do đến bên chàng.
    -Anh bày đặt ghê.
    -Cho vui em ạ, đời làm mình nhức đầu.
    Thầy Thiện vào cuộc bằng một nước cờ thật bạo. Tấn công bằng một lối đánh thật liều. Và áp đảo Thầy bằng cách thí quân thật nhanh.
    Chàng sáng mắt lên theo dõi, rồi nói nhỏ:
    -Em thấy chưa? Chơi cờ là một cách bày tỏ trung thực nhất tính nết của một người. Thầy bình thản ngay trong nước cờ, em thấy không?
    Tôi nhìn đám đông vây quanh hai Thầy. Mồ hôi rỏ từng giọt trên trán Thầy THiện rồi, những nếp nhăn như sâu thêm rõ thêm. Chàng của tôi cũng lao vào cuộc chơi, dù chỉ bằng mắt bằng ban tay vô tình xiết lấy tay tôi mỗi nước cờ cao.
    Sinh viên ồ lên một tiếng kinh ngạc, không ai ngờ Thầy Thiện dám đi nước cờ gai góc đó. Chàng lẩm bẩm:
    -Liều thật.
    Tôi cười, mong cuộc chơi gay cấn hoài để chàng xiết mãi bàn tay tôi. Ðàn ông, họ có những đam mê lạ lùng và khác đàn bà quá. Họ mê chơi vờ, mê thể thao, mê sách hay mê nhạc và mê đàn bà? Còn đàn bà nhất là con gái như tôi, hình như tình yêu là tất cả, đàn bà chỉ có mỗi đam mê đó nồng nàn say đắm thôi. Những đam mê khác, sắm áo quần, son phấn, ăn vặt hình như chỉ là một ẩn dấu của đam mê tình yêu. Chàng quên tôi để theo dõi cuộc chơi giữa hai kiện tướng nên bóp đau tay tôi. Hay chàng tưởng tôi là Lan chi?
    Tôi dặc tay chàng:
    -Anh đưa chị Lan Chi đến đây bao giờ chưa?
    Chàng lắc đầu:
    -Gì em?
    Tôi giận dỗi:
    -Em hỏi anh đưa chị Lan Chi tới đây bao giờ chưa?
    Chàng lắc đầu:
    -Hỏi lẩm cẩm quá.
    -Thì cứ trả lời đi.
    -Chị Lan Chi để anh dẫn đi phố, mua sắm áo đẹp, kim cương và….Ðến đây làm gì hử, con bé lẩm cẩm?
    -Còn em?
    Chàng nhún vai:
    -Anh chịu, xin tha anh câu này, vì chính anh, anh cũng không hiểu rõ lòng mình. Kìa, xem Thầy đến thua mất, Thầy chơi như không chơi, lừng khừng quá.
    Thầy vẫn cười thật tươi, giọng nói vẫn bình thản:
    -Thầy chơi sát ván quá, Thầy chơi cờ cũng giống như khi Thầy tranh đấu. Thầy thí người quá. Thầy thí sinh viên của Thầy cho mục đích Thầy. hay, hay lắm đó cũng là một yếu tố để thành công chứ. Tôi chịu, tôi không thể thí quân như vậy được, tôi quý từng quân cờ một.
    Chàng nói khẽ vào tai tôi, hai má đã nóng bừng, chưa bao giờ tôi được gần gũi với hơi thở đàn ông của chàng như hôm nay. Mùi thuốc lá hăng hăng mùi đàn ông nồng nàn…thứ hương thơm riêng ủ kín một góc tình yêu nào đó, từ mái tóc bồng bềnh toả ra nhè nhẹ:
    -Trang, anh phục Thầy giữ gìn từng quân chốt như vậy không phải dễ đâu nhé.
    Tôi cười chúm chím. Tôi không hiểu gì mấy những lối đánh cờ tướng. Chỉ thấy sinh viên có vẽ hoan hô Thầy, ủng hộ lối đánh dè dặc giữ quân của Thầy khi chơi cờ. Thầy Thiện đỏ mặt và có vẻ nóng nảy khi di chuyển những quân cờ.
    Thầy giữ quân hoài, nâng niu gìn giữ từng quân chốt. Trong khi đó thầy thiện hăng say sử dụng hết quân này đến quân khác. Sinh viên lo Thầy sẽ thua. Lừng khừng dè dặt đôi khi cũng thấy bại trước một đối thủ quá hung hản.
    Chàng thở dài, nói với tôi:
    -Chắc Thầy thua như đã thua nhiều lần em ạ. Thời giờ quý người hơn của chưa chắc đã là người khôn.
    Tôi mỉm cười:
    -Em không biết đánh cờ, nên chả hiểu gì hết, nhưng em thấy Thầy của anh quá trầm tĩnh. Em sợ những người trầm tĩnh hơn.
    Sinh viên vỗ tay rồi, Phong rướn người nhìn vào bàn cờ, chàng hân hoan:
    -Với một quân chốt Thầy thắng một tay cờ bí hiểm, tài thật.
    Thầy mỉm cười:
    -Lần này Thầy thua tôi rôì nhé.
    Thầy Thiện cũng mỉm cười:
    -Tôi rối trí vì sinh viên ủng hộ Thầy.
    Hai Thầy đứng lên, rồi hai chiếc võng nào đó quen thuộc để hai người bàn bạc, tôi đưa mắt nhìn Phong. Phong hỏi khẽ:
    -Mình về nghe Trang.
    Tôi gật đầu:
    -Em đói bụng quá anh ơi.
    Chàng nhăn mũi:
    -Biết mà, chứ người ta gọi là bé lại giận cho coi, đi đâu cũng nhớ ăn hết trơn.
    Tôi phụng phịu:
    -Bộ anh nhịn đói.
    -Sao không, anh có thể tuyệt thực một tuần lễ, cô quên rồi à?
    Tôi trề môi:
    -Em chả dại tranh đấu kiểu đó tổn thọ thí mồ.
    Chàng lắc đầu:
    -Chìu đàn bà con gái tổn thọ hơn nhiều, đi ăn cô ăn như mèo rồi cứ than đói cả ngày.
    Ðêm về rồi, sao khuya lành lạnh. Gió từ giòng sông lồng lộng đưa lên. Tôi ngước mắt tìm một vì sao sáng nhất, để vờ lạnh lùng với chàng, như chàng đã lạnh lùng với tôi. Gương mặt chàng thoắt bỗng xa xôi, tóc rũ xuống trán, mắt mờ dưới sao. Chàng không yêu tôi, chàng không nói gì hết, chàng chung thủy với cơ chàng là người đàn ông chặt lòng chặt dạ chỉ biết có một người đàn bà. Ðêm dễ thương thế này, đêm chìm với giòng sông. Tóc tôi bay gần chàng biết mấy, những sợi tóc như muốn quấn quít lấy môi chàng, nhưng chàng thì vẫn xa xôi nhớ về người khác.
    Tôi nóng bừng hai má. Tôi giận tôi vô cùng, đã bảo người ta khi mình, người ta coi mình như trẻ con, tại sao mình cứ yêu người ta. Tôi đi dang ra không muốn gần chàng nữa. Tôi lùi lại phía sau. Chàng ngạc nhiên:
    -Sao thế em mỏi chân hử? Ðứng chờ anh lấy xe nghe.
    Tôi lắc đầu, môi hờn mắt giận, nhưng chàng quay lưng rồi, có hờn giạn cũng thế thôi. Tôi không nhìn theo chàng nữa, chàng nổ máy xe, tôi thờ ơ quay đi.
    -Trang, lên xe đi lẹ lên.
    Tôi đứng im lặng không nhúc nhích. Chàng cười:
    -Hờn hở. Ðói bụng rồi tính ăn vạ ở đây hở cô bé tham ăn. Lên xe đi, rồi anh đền một chầu cơm hến tuyệt lắm cưng ơi.
    Mặc, tôi vẫn quay đi nhìn mông ra bờ sông. Chàng đành tắt maý xe dựng cạnh rồi bước đến gần đặt tay trên vai tôi:
    -Trang, anh xin lỗi mà.
    Tôi rưng rưng nước mắt, giọng mềm xuống:
    -Anh biết em buồn gì không mà xin lỗi.
    Chàng lắc đầu:
    -Chịu, em giận anh phải không?
    Tôi gắt nhẹ:
    -Ðã bảo em không có quyền gì hết. Em lấy quyền gì mà giận anh chứ? người ta chỉ giận nhau khi nào người ta yêu nhau. Còn em…
    Chàng thở dài:
    -Tụi bạn anh nó thấy cười chết, đi đã em.
    -Cười, anh sợ tụi nó cưòi thì đừng rủ em đi nữa. Ði với em rồi sợ cười thì đi làm gì.
    Chàng xuống nước:
    -Thôi, anh xin, giận gì thì nói đi. Ðừng làm anh buồn, em đâu có muốn anh buồn phải không Trang?
    Tôi giận hờ ngồi sau lưng chàng. Vén nhẹ tà áo, nâng nhẹ đôi chân. Chàng nói trong gió nên văng vẳng như vờn trong tóc:
    -Ðưa tay cho anh đi, anh sợ em buông tay ngã xuống đường quá.
    Tôi hất bàn tay chàng đi nũng nịu:
    -Anh làm như thương em lắm í.
    -Anh thương thật chứ làm như gì nữa. Trang không hiểu anh thì đời còn mong ai hiểu cho mình nữa đây.
    Tôi không bám vào người chàng. Tôi không đủ can đảm, dù tôi thương vô vàn phiến lưng chàng. Chàng cười khẽ:
    -Con gái Bắc khó bỏ xừ đi.
    -Sao không nói thêm là đanh đá nữa đi.
    -Anh thích cái nết chua chua đó.
    -Trời ơi, dám nói con người ta chua bao giờ không?
    -Thì ngọt, ngọt như dao sắc.
    Tôi hết giận chàng rồi. Mỗi lần hết giận lại thấy thương và yêu tha thiết hơn trước. Tôi vờn tay sau gáy chàng, tôi muốn đặt lên đó một nụ hôn, nhưng rôì tất cả vẫn là mơ ước. Tóc tôi bay bay, tóc dài ơi ta thương mi ghê, mi quấn chàng suốt đời cho ta đi, đừng buông ra nữa nghe tóc ơi. Những sợi tóc mỏng như tơ trời vờn lên má chàng, tôi không đủ can đảm giữ chúng.
    Chàng nói khẽ:
    -Trang ơi, em dùng dầu thơm gì dễ thương rứa?
    Tôi xúc động:
    -Ðố anh đó.
    -Chịu, mà dễ thương quá.
    -Ðừng tán một thứ dầu thơm như thế.
    -Mùi thơm của em chứ, chã lẽ của cây đa à.
    -Cám ơn ông trời cho một đêm gió.
    -Ghét…
    -Thật không?
    -Thật.
    -A, anh biết rồi, mùi tương tư đúng không?
    Tôi bối rối, chàng nhận ra mùi thơm Mal d’Amour. Tôi mua nó chai dầu thơm đắt tiền này, từ một chiều chớm yêu chàng. Trời ơi, anh biết mất rồi. Không em không muốn anh biết, em muốn tình yêu mong manh mãi thế này. Chàng dừng xe:
    -Em ghê lắm nghe Trang.
    Tôi e lệ:
    -Ghê gì hở anh?
    -Thiếu điều anh lao xuống sông vì em.
    Chàng nhìn sâu vào mắt tôi:
    -Em đẹp lắm, em biết không?
    Tôi ngập ngừng:
    -Ðừng nhìn em như thế, em sợ.
    -Vào ăn đi, anh nghĩ lại rồi buổi tối không nên ăn cơm hến, sợ nặng bụng không tốt, em ăn súp cho nhẹ rồi mai anh đền một chầu khác.
    Ngồi trước mặt nhau. Có lẽ đi ăn với bà ta chàng sẽ kéo ghế ngồi sát bên cạnh. Tất cả những gì chàng cho tôi chỉ là thứ thừa. Từ đôi mắt thật tình từ lời trìu mến, cử chỉ săn sóc chiều chuộng. Ðến những giọt xì dầu chan đỏ cho súp, những hạt tiêu cay rắc lên thịt. Tình yêu đậm mày cay nồng như tiêu anh cho em, nhưng mà được bao nhiêu? Khi nào có người ta anh sẽ bỏ em một xó nhà. Tình yêu cũng như bánh sơ cua. Tình yêu như một món ăn đỡ lòng khi anh xa họ.
    Mắt cay cay, tôi nhăn mặt:
    -Khói thuốc làm em muốn khóc.
    -Anh dụi thuốc lá đi nhé.
    -Ồ! Không, em thích khóc, khóc nhiều cho mắt thêm trong thêm xanh. Những người con gái mắt trong là những người mau nước mắt.
    Chàng kêu lên:
    -Ủa, khóc thật à?
    Tôi nghẹn ngào:
    -Khi nào anh chiều chuộng em nhất, em thích khóc.
    Chàng đưa khăn cho tôi:
    -Vớ vẩn thật. Lau nước mắt đi, người ta chửi anh không biết chiều đàn bà.
    Tôi chậm khăn tay chàng lên mi mắt, lên hai má cười gượng:
    -Khóc, xấu đi phải không anh?
    -Anh thấy em dễ thương hơn.
    Tôi giữ khăn chàng lâu trên hai cánh mũi. Cảm giác lâng lâng như tình yêu mọc cánh bay lên. tội nghiệp cho tôi, cầm được khăn tay người yêu mà run khắp hồn. Không biết khi người ta hôn được người yêu, người ta xúc động đến thế nào? Người ta có khóc không? Tôi len lén nhìn môi chàng, vòng môi hơn ngạo nghễ, hơi cay đắng ấy đã hôn chưa? Lẩm cẩm nữa rồi, bà ta vứt đi đâu mà không hôn. Ðôi môi tham lam ấy không hôn cũng không được.
    -Nghĩ gì thừ người ra thế cô?
    Tôi đứng lên:
    -Về đi anh, em thích đi một vòng đường phố đêm âm thầm.
    Chàng ra sau đạp xe cho nổ rồi dịu giọng:
    -Em có mệt không?
    Tôi lắc đầu:
    -Không, em thức với anh cả đêm cũng được nữa.
    Chàng chớp mắt có vẻ cảm động:
    -Trang, anh thật vô duyên với tình yêu, anh kẹt em có biết anh kẹt không?
    Tôi lại được ngồi sau lưng chàng. Một che chở êm đềm, gió lạnh chàng cũng che, nhưng tình buồn thì ai nâng niu? Tôi thường nhìn theo những cặp tình nhân chở nhâu trên xe ngày còn bé. Lớn lên một người yêu và một phiến lưng cho mình kề má trở thành ước mơ thầm kín. Tôi lại quên Lan Chi:
    -Em thích đời mãi như thế này.
    Chàng trầm ngâm:
    -Anh khác, anh không bằng lòng hiện tại.
    -Anh có bao giờ bằng lòng. Này, tại sao anh không chọn một con đường bình thường. Ðể làm gì đây, khi anh lao vào cuộc tranh chấp mơ hồ này. Một tổng thống chết vì những lý do chẳng ra gì. Thú thật, em không vui, anh thích đổi mới chứ gì, nhưng anh xem có đổi mới được gì đâu, hay chỉ rối ren thêm, nát nhàu thêm.
    Chàng thở dài:
    -Ðàn bà luôn luôn thích đàn ông an phận.
    -Anh tính kỹ đi, anh sẽ chẳng được gì, mình hành động phải tính lợi hại chứ. Lịch sử sẽ chẳng biết anh là ai. Các mạng không phải là chánh trị. Khi nào cách mạng thành công, những kẻ làm cách mạng sẽ phải ra đi nhường chỗ cho những người làm chánh trị. Rồi người ta sẽ bỏ quên anh. Ba em đã có một dĩ vãng hào hùng của một đời kháng chiến. Ðể làm gì? Không ai biết đến ba em, chỉ có mẹ con em thiệt thòi và khổ sở. Em sợ cho anh….
    Chàng dìu tôi dọc theo bờ sông, giòng sông lặng lẽ như mái tóc người thiếu nữ trải dài trên gối:
    -Em nói đúng, cách mạng là đổi mới và cách mạng không phải là chính trị. Lịch sử đâu có nói lên đủ ý nghĩa một hy sinh. Anh yêu quê hương này và anh không thể bó gối ngồi nhìn quê hương rạn nứt. Anh cũng không cần lợi lộc, anh hành động vì anh thấy đó là một điều cần thiết. Như vậy, ra đi hay ở lại sau thành công là chuyện phụ thuộc.
    Tôi nói khe khẽ:
    -Em sợ anh sẽ có nhiều kẻ thù.
    Chàng ném mẩu thuốc gần tàn vào lùm cỏ ấm, giọng thật xa xôi:
    -Anh hy sinh cả đời anh cũng được nữa, anh quên chính cái tôi của anh. Anh chỉ mong đất nước mình thôi đừng gian nan. Không thể làm nô lệ, dù chỉ một năm, dù chỉ một ngày.
    Tôi chán nản:
    -Em thèm một cuộc đời bình dị.
    -Sẽ không có được nếu vận nước vẫn còn điêu linh.
    Tôi nhìn thẳng mắt chàng:
    -Hình như người Huế anh, mỗi người tự tin mình là một ông Tổng Thống. Không phục ai, và không tin ai hơn mình. Em thấy rõ, ẩn sau bộ mặt lặng lẽ của thành phố, những còn người thầm lặng sống hai bên sông Hương, là cả một triều đại huy hoàng một ông quan chưa chịu nằm yên trong dĩ vãng.
    Chàng gật gù:
    -Mà thôi, mình nói chuyện khác đi em. Chuyện tình chẳng hạn.
    Tôi cười buồn:
    -Anh quên giữa anh và em có hình bóng một người.
    -Ðừng nhắc nhở người vắng mặt.
    -Anh sợ?
    Chàng cười khẽ:
    -Em sợ thì có.
    -Nếu sợ em đã không đi chơi với anh.
    Chàng nhìn đồng hồ:
    -Khuya rồi, mình về em nhé. Em thứa khuya nhiều sẽ xấu đi.
    -Em xấu từ lâu rồi.
    -Bậy nào, ai nói em xấu anh đánh bỏ xừ.
    Tôi cười, chàng nói tiếng Bắc khó nhịn được cười. Lên xe hai phút thôi về đến nhà rồi. Mong đường dài thêm đường vẫn ngắn. Tôi bỏ vào phòng, chàng chợt cười sau lưng:
    -Em chơi xấu anh nhé.
    -Cái gì anh nói em xấu hoài nhé.
    Chàng cầm quyển sách tôi che mặt bà ta trong khung ảnh hai người lên:
    -Thỉnh thoảng em lại quên cho chị thở, em che kín thế này anh cô đơn suốt đời thì sao? Ai vào đây thương anh.
    Tôi gắt cho đỡ ngượng:
    -Ðẹp lắm đó, khoe hoài. Thôi chào ông cù lần tôi đi ngủ.
    Chàng huýt sáo. Tôi phụng phịu:
    -Ghét cái mặt.
    Anh chung thủy. Tôi thích người đàn ông chung thủy với vợ, nhưng trường hợp này thì tức không thở được. Tôi rón rén vào phòng tắm trút hết mọi mảnh vải, mọi sợi dây, vặn nước thật mạnh khắp người, cho tình nguội bớt đi, cho nguôi quên những cơn rạo rực, những cơn thèm khát. Nhắm mắt lại đi, đừng tự nhìn mình kẻo lại đỏ mặt vì những tưởng tượng vu vơ. Chàng không thèm ngó đến mi, chàng có một hoả diệm sơn hừng hực nằm chờ trong đó. Hoả diệm sơn bao giờ cũng nung nấu hơn một ngọn đồi thoai thoải hiền lành.
    Cỏ xanh êm không thể sánh với rừng già. Buồn cho mình là kẻ đến sau, lại không có những đường cong hấp dẫn mạnh như người. Tôi khoác vội áo ngủ, rồi chui vào mùng, thao thức nhớ anh. Trong giấc mơ huyền hoặc bắt gặp anh đi lang thang trong rừng hoa vàng. Tôi gọi anh mãi mà anh không nghe. Nụ cười anh bay lên cao rạn rỡ và gương mặt ấy tan biến như một đám mây xa.
    Tôi lặng lẽ nhìn lên ban giáo sư. Buổi học đầu tiên sau những ngày bãi khoá với một giáo sư từ Sàigòn bay ra. Cái nôn nao dấu kín trong mọi tia mắt, người ta không còn là những cô bé, những cậu bé dưới trung học nữa rồi. bắt đầu một nghề mới, nghề làm người. Không nhắm mắt vâng theo thầy cô như lúc nhỏ. Tự chọn cho mình một chỗ ngồi. Tôi mỉm cười. Thầy đang nhìn tôi. Rõ ràng thầy đang nhìn tôi, Tôi bối rối cúi mặt xuống, khi ngước mắt đưa lên vẫn thấy nụ cười và đôi mắt ấy.
    Thầy Thịnh dạy Triết, hình như chưa có vợ. Các cô sinh viên bàn tán một cách sung sướng chuyện thầy muộn vợ. Ðôi mắt hơi mơ mộng dưới gọng kính trắng. Dáng dấp có vẻ nhàn hạ. Thầy ngồi trước cái bàn rộng bằng gỗ quí trang trọng. Và những quyển sách dầy cộm như tự điển. Giảng bài, nhìn học trò, cười nhè nhẹ, đẩy gọng kính lên, đặt kính xuống bàn, rồi lại đeo kính lên. Những cử chỉ nhìn không chán mắt con gái chưa chồng. tất cả những mái tóc ngồi đây, tóc ngắn, tóc dài, tóc mềm, tóc quăn, đều chưa có chồng, nên đều nhìn thầy như ngóng trông, như mời gọi.
    Một ông giáo sư đại học chưa vợ, báu vật cho thành phố Huế này rồi, buổi học đầu tiên mà học với ông ni chắc cuối năm đám cưới rinh hết các cô xa giảng đường mất thôi.
    Tôi nhớ chàng, nên cười thật buồn. Nhỏ Hải ngồi bên cạnh che môi thì thầm:
    -Bô ác mi hỉ?
    -Dám khen thầy bô cơ à?
    -Sự thật vẫn là sự thật. Ông bô thì phải khen bô chứ.
    -Trang thấy ông có vẻ trí thức quá.
    -Chuyện, giáo sư không trí thức thì ai trí thức vào đây nữa.
    -Ông ấy là giáo sư thật thụ hở mi?
    -Ừ thật thụ, tao hỏi kỹ rồi. Phong của mi mới là phụ khảo thôi.
    Tôi cười:
    -Biết rồi, nói mãi.
    Hải nheo mắt:

    -Người ta nhắc đến cái tên mắt sáng lên còn làm bộ.
    -Sời ơi, ba cái chuyện lẩm cẩm. Thôi ông nhìn tuị mình kìa.
    Hải trề môi:
    -Tại mi đẹp nhất trường, nên ông nhìn mi đó.
    -Thôi tôi xin bà, bà đừng có nói móc họng người ta như thế nữa.
    Những lời giảng ấm và tròn, những ý tưởng thâm trầm sâu sắc vang trong lớp học. Sinh viên chăm chú nghe như đang chăm chú nhìn. Ghi bài, một cực hình êm đềm của sinh viên những cây bút nguyên tử nhiều khi chạy không kịp môi thầy. Nhăn nhó bỏ trống một khoảng giấy rồi dịu xuống khi nhìn thầy chìm trong giòng tư tưởng.
    Hai giờ học, có nghĩa là hai giờ ghi bài. Ngón tay giữa bị méo đi vì thầy, thầy biết không? Văn sĩ lệch đầu ngón tay giữa, cao vọng còn có lý do hãnh diện, tụi em còn đi học, méo mó bàn tay coi thảm quá.
    Hải đang vẫy tay dưới gầm ghế thì thầy đứng lên. Hết một giờ rồi. Sinh viên lục đực xô ghế đi theo thầy ra ngoài hành lang. Học thầy bốn giờ kia. Tha hồ cho các cô chiêm ngưỡng.
    Tôi đứng xa để nhìn sinh viên vây quanh thầy. Vuốt nhẹ tóc mềm, giữ lại vạt áo và chớp khẽ hai mi, thầy nhìn tôi. Lạ thật thôi, hay là quen nhau từ kiếp trước?
    Thầy tiến về phía tôi cười mím chi:
    -Chị có hiểu bài không?
    Tôi lúng túng:
    -Dạ thưa thầy hiểu ạ. Có điều thầy nói mau quá, em ghi không kịp.
    Thầy lại cười:
    -Nếu hiểu bài thì không cần ghi hết nữa. Ghi những ý chính thôi chứ.
    Tôi đỏ mặt:
    -Dạ hiểu sơ sơ thôi thầy.
    -Chết. Phải hiểu rõ vấn đề chứ, lần sau có chỗ nào hiểu sơ sơ nói tôi giảng lại nghe.
    Tôi cảm động:
    -Dạ cám ơn thầy.
    -Sao lại cám ơn? À chị tên gì nhỉ?
    -Dạ Trang. Mạc Tố trang.
    Thầy gật gù:
    -Tên cũng lạ như người, Trang giống Anna Frank thật, cũng đôi mắt nửa buồn bả nửa ngây thơ, cũng dáng dấp mong manh.
    Tôi ngạc nhiên, Thầy có thể lãng mạn văn hoá thế này sao? Tôi tránh mắt thầy, ngó lên những hàng cây.
    Một vài người đi tới, thầy cười cười quay lưng đi vào lớp. Tôi ngơ ngác nhìn theo, lòng xôn xao nên đôi má ấm hồng nên hai tay run run.
    Ðứng trên bục cao, giọng thầy vang lên:
    -Để các anh, các chị có dịp thảo luận những vấn đề của các anh chị, như một vài người vừa đề nghị. Tôi muốn chúng ta kéo nhau ra bãi cỏ.
    Họ ngạc nhiên lẫn thích thú hoan hô vang lên. Thầy trò lục đục kéo nhau ra khỏi giảng đường. Bãi cỏ non êm, gốc cây râm mát đầy xác lá vàng. Những chị mặc đầm có vẻ lúng túng khi phải ngồi xuống cỏ. Họ tìm cách nhờ các chị áo dài chịu trận dùm hai cặp đùi dễ thương của họ. Tôi ngồi trong vòng tròn ngay trước mặt thầy. Câu chuyện đưa về vấn đề tranh đấu của sinh viên từ lúc nào. Vạt áo dài của tôi bị kéo lệch để che hai chân trần của Ái Lệ.
    -Khỉ, ai biểu diện đầm cho lắm vào.
    -Ai biết ông ni gàn ri, nếu biết tao mặc cha cái quần pát cho rồi.
    -Xí đi học mà diện pát người ta chửi cho mục mả.
    Ái Lệ nhún vai. Con nhỏ nổi tiếng kiêu kỳ, ngồi đâu ngực cứ ưỡn ra như tài tử. Tôi nhớ Lan Chi, bộ ngực trắng như thạch cao, mát như bột sau lớp mỏng khiêu gợi. Bộ ngực như hai ngọn núi hừng hực sắp phun lửa tình. Tôi nhìn ngực mình. Ðồi cỏ này chẳng đô xộ tí nào. Ưỡn ra cách mấy cũng thế thôi. Buồn năm phút và kiêu ngạo năm phút.
    Chàng đã làm gì trên hai đỉnh núi lửa ngùn ngùn đó của Lan Chi? Ôi, lại nghĩ nhảm rồi, chia trí điệu này hoài dám cuối năm đậu cây chuối mất thôi. Tôi lắc đầu như xưa đuổi hình bóng chàng, đôi mắt tình tứ mê đắm nhìn về trên núi mê man.
    Thầy chậm rãi trả lời cho một sinh viên, mải nhớ chàng tôi không nghe được câu hỏi:
    -Học trò bãi khoá tôi nghỉ dạy. Học trò đi học, tôi xách cặp tới trường. Dạy, hay nghỉ bây giờ tuỳ thuộc học trò của mình. Thú thật tôi hơi buồn. Tôi công nhận các anh có lý của các anh. Các anh thẳng thắn nói lên tiếng nói của các anh. Ðiều mà người lớn chúng tôi không làm được. Nhưng thử hỏi trong hoàn cảnh đất nước bây giờ, tranh đấu có lợi gì không? Đã quá rối ren, chúng ta đòi cách mạng, nghĩa là đòi đổi mới, nhưng thử hỏi cách mạng là gì? Nếu không phải là một cuộc thay đổi những người cai trị. Không có lợi gì hết, tranh đấu chỉ làm tình hình rối ren thêm. Theo tôi, chúng ta nên học hành đều đặn để chờ đợi. Tôi không nói tranh đấu là một thái độ xấu, nhưng tôi thấy chưa có lợi cho các anh và cho đất nước.
    Một sinh viên dơ tay lên, thầy gật đầu ra dấu cho anh ta nói:
    -Thưa thầy, em hiểu nỗi buồn của thầy, nỗi buồn của các giáo sư trong tình thế này. Không ông thầy nào muốn học trò mình bỏ học rồi vào tù cả. Nhưng chúng em không thể ngồi khoanh tay nhìn một con thuyền phăng phăng trôi xuống vựa thẳm. Chúng em không thể tự bịt mắt mình. Bảo rằng tình trạng xã hội đã băng hoại rồi ngồi yên nhìn. Em thấy không thể ngồi yên nhìn một đống rác.
    Thầy cầm một ngọn cỏ, mắt nhìn xa xôi:
    -Tuổi trẻ bao giờ cũng hăng hái tin tưởng. Nhiệt thành có thừa nhưng các anh đã nhìn thấy con đường trước mặt chưa? Con đường đó sẽ đưa các anh về đâu? Ðưa đất nước này về đâu. Tranh đấu? Tranh đấu khi sức mạnh thật sự không có.
    Thầy thở dài, gương mặt buồn u uất ngưới nhìn lên cao. Tôi dụt dè dơ tay tôi nhớ chàng, người yêu của tôi, và tôi phải nói. Thầy trìu mến nhìn tôi, đôi mắt thầy làm tôi run cả hai môi:
    -Những suy tư của thầy em thấy rất đúng. Mình yếu đuối quá. Cuộc chiến đã làm mình liệt người. Ước chi đừng có chiến tranh, chắc chắn mình tiến bộ hơn mọi dân tộc khác. Thầy nói chúng em phaỉ chờ đợi, phải dè dặt tính toán thiệt hơn. Nhưng thưa thầy, em là con gái em thấy rõ chuyện này. Chị dâu của em có năm đứa con. Lấy chồng sáu năm sinh năm đứa con. Em thấy rõ khi nào nó khóc chị em mới cho nó bú. Chúng em cũng vậy, chúng em phải gào lên chứ. Tự do không bao giờ cho không, thầy quên rồi sao? Không gào không khóc lên, ai biết mình sắp chết đói mà cho ăn hở thầy? Ðáng nhẽ thầy phải giúp bọn em. Ðất nước mình đã điêu linh, chúng em không thể ngồi nhìn, càng không thể nhắm chặt hai mắt.
    Chữ điêu linh của chàng làm tôi nghẹn ngào khi nhắc lại. Phong ơ em yêu anh. Em quay cuồng và miệt mài trong tình yêu đến nỗi em không biết thế nào là tình yêu nữa? tại sao yêu một người đã có đủ tất cả như anh.
    Tôi ngồi xuống cỏ, thầy nhìn tôi, những lời thầy nói đi thẳng vào tim tôi, nào là người lớn đàng buông xuôi, nào là thời thế quá ngặt nghèo. Nhưng tôi vẫn hiểu thầy muốn sinh viên đi học bình thường. Sinh viên có vẻ buồn, nên không ai mạnh bạo dơ tay nữa. Thầy trò lục ...c đứng lên để vào lớp ghi bài. Học đại học có nghĩa là ghi bài thật lẹ. Tôi vẫn mơ ước một đại học khác hơn, kiểu thầy trò socrate lang thang khắp phố phường.
    Người ta tụ lại thành từng nhóm dọc theo hành lang, tôi đứng một mình, tôi thích đứng một mình để tự do nghĩ đến chàng. Sao mơ một đêm với chàng bên sông HƯơng.
    Thịnh bước đến gần tôi. Vẫn gọng kính trắng trễ trên sóng mũi. Vẫn nụ cười nửa bao dung, nửa mỉa mai. Tôi gật đầu chào thầy. Thầy mỉm cười:
    -Tố Trang có vẻ suy tư quá. Hay là làm thơ đó?
    Tôi lí nhí:
    -Dạ không em đứng chờ giờ học ghi bài đây ạ.
    Thầy xa xôi:
    -Trang có hoạt động gì với anh em không?
    Tôi lắc đầu:
    -Dạ không hoạt động hẳn, nhưng em thán phục thái độ dấn thân của bạn bè em.
    Thầy lảng chuyện ngay:
    -Tôi có vài quyển sách Triết rất hay, trưa nay Trang đến lấy về đọc nghe. Tôi….
    Tôi ngạc nhiên rồi thích thú nói:
    -Thật không thầy? Em mê sách lắm thầy ơi. Hễ có tiền là em mua sách. Chắc sách của thầy ở đây không có?
    Thầy gật đầu:
    -Tôi mang từ Pháp về, những đoạn văn chính thức của Platon. Những sữ liệu quí giá về triết học Hy lạp.
    Tôi nao nức:
    -Dạ thế nào em cũng tới.
    -Trang biết cư xá đại học chưa?
    -Dạ chắc Thu Hải biết.
    Tôi nghĩ đến Thu Hải tôi sẽ rủ nó đi chung, đến nhà Thầy một mình kỳ lắm.
    Thầy Thịnh có những cái nhìn thật tình, tôi bối rối nhìn xuống chân.
    -Trang đi học có vui không Trang?
    -Dạ vui Thầy.
    -Tôi thấy trang có vẻ buồn buồn, Trang buồn tôi phải không?
    Tôi lúng túng thật sự, tôi không dám nhìn thầy nữa:
    -Dạ đâu có…
    -Tôi biết Trang không vui vì thái độ chịu đưng của tôi trước tình thế. Đúng không cô bé?
    Tôi chớp mắt nhìn thầy, đôi mắt sau gọng kính vẫn đầm thắm nhìn tôi:
    -Thưa thầy em kính mến thầy, và em biết thầy có những lý do của thầy.
    Thầy Thịnh cười nhẹ:
    -Trang ngoan lắm, Trang ở Huế lâu chưa?
    -Dạ mới vài tháng nay thôi, gia đình em ở Ðà Nẵng, em trọ học ngoài này.
    Thầy kể chuyện Sàigòn thì phải, tôi nói với thầy tôi chưa biết Sàigòn. Nhưng tôi không nghe được nữa, dù tôi vẫn đứng gần thầy. Chàng nện mạnh gót giầy da dọc theo hành lang dài. Ðôi mắt chàng quắc lên nhìn tôi như ngọn lửa toát ra đốt cháy lòng tôi. Tôi đứng lặng người, môi mấp máy như muốn gọi chàng mà không dám. Thầy Thịnh vẫn vô tình cười cười nói nói. Chàng lạnh lùng nhìn tôi từ xa, nhưng đến gần tôi, chàng không thèm nhìn tôi nữa, chàng đi sát vào tôi và lạnh lùng như tiền. Gót giày gằn từng tiếng, gót giầy hậm hực, gót giầy như nghiền nát lòng tôi.
    Tôi thẫn thờ nhìn theo chàng. Thịnh vẫn vô tình ngu ngơ kể chuyện. Nhưng người đại trí thức vẫn có cái tật ngây thơ bên cạnh những khôn ngoan sâu sắc. Lòng tôi tê điếng theo từng bước đi nện mạnh của chàng.
    Thầy Thịnh hỏi:
    -Trang thích không?
    Tôi ngơ ngác:
    -Dạ thích cái gì cơ ạ?
    Thầy Thịnh nhíu mày:
    -Ủa nãy giờ Trang không nghe tôi nói gì hết à. Tôi nói về đêm sài gòn.
    -Dạ…dạ em nghe chứ.
    Tôi nói cho thầy vui, sự thật tôi còn lòng dạ nào để nghe đâu. Chàng giận tôi rồi, có nghĩa là chàng ghen khi tôi đứng bên cạnh một người đàn ông khác. Người ta chỉ ghen khi người ta yêu. Tôi sẽ thử lòng chàng, tôi sẽ làm chàng điêu đứng để chàng phải yêu tôi.
    Tôi hứa hẹn:
    -Trưa nay thầy chờ em nhé, em sẽ đến đòi kẹo thầy đó.
    Thầy THịnh mỉm cười:
    -Sẽ có tất cả những gì Trang muốn. Hôm nay Trang học tôi bốn giờ phải không?
    Tôi vuốt tóc làm duyên:
    -Dạ bốn giờ chứ tám giờ em cũng chịu nữa, thầy giảng bài hay muốn chết.
    -Trời đất hay muốn chết cơ à?
    -Dạ hay muốn chết.
    -Trang có chết không?
    Tôi thẹn thùng cúi mặt, dấu hai gò má hồng. Thịnh cười quay vào:
    -Vào học được chưa cô bé.
    Tôi gật đầu. Thịnh chậm rãi bước vào giảng đường. Thu Hải chờ tôi cùng vào, nó nghiêm trọng:
    -Con khỉ, tụi nó xầm xì mi với thầy đấy. Mi làm gì mà cứ đứng lì với ông ấy hở?
    Tôi nhún vai:
    -Tao đâu có muốn thế. Mà có sao không?
    -Không sao hết, nhưng mà kỳ lắm.
    -Kỳ cái gì?
    -Biết à. Tụi nó cứ chỉ chỏ mi hoài, tao sốt cả ruột.
    -Kệ tụi nó.
    -Tụi nó chửi mi dữ lắm đó.
    Tôi bực bội:
    -Chửi sao?
    -Chửi mi nôn chồng, vừa mới gặp ổng mi đeo như sam liền.
    Tôi mỉa mai:
    -Rồi tụi nó sợ xanh mặt à?
    Thu Hải lắc đầu, mái tóc đen như màu đêm xao động thật dễ thương.
    -Mi coi chừng, xứ ni mà mang tiếng rồi khó lấy chồng lắm nghe không?
    Tôi le lưỡi:
    -Ghê, tao có làm gì đâu mà kêu mang tiếng. Ổng hỏi chuyện chã lẽ tao che mặt chạy.
    -Tại răng ổng mới nói chuyện với mi chứ bộ.
    -Tại răng thì mi bảo tụi nó hỏi ổng ấy, tao đâu có biết.
    Hải khôn ngoan dặn dò:
    -Thôi vô học, mi đừng có nổi điên nghe không, thế nào tụi nó cũng gây mi cho coi.
    Tôi kiêu hãnh:
    -Tụi con nít tao khỏi có ngán đi.
    Thịnh ngồi trên bục cao. Tôi kiếm chỗ gần Thịnh nhất để ghi bài cho dễ. Tiếng xì xào nho nhỏ:
    -Hứ ngứa chi mà ngứa dữ rứa không biết. Trường học của người ta chứ bộ bạ búng gì răng mà cua đàn ông như rứa hỉ?
    Tôi cười gằn trong cổ, tôi ưỡn ngực ra trêu tụi nó. Lũ con gái dồn hết lên bàn trên mong lọt mắt xanh của Thịnh.
    -Còn khuya, thứ đó để người ta chơi qua ngày, chứ ai thèm cưới mà mi lo.
    Tôi đỏ mặt rồi. Ðó là câu chửi cay cú nhất. Tụi nó bảo tôi chỉ đáng cho Thịnh chơi qua ngày, còn cưới xin thì phải là tụi nó mới xứng kia.
    Thịnh nhìn về phía tôi, đôi mắt Thịnh đằm thắm gởi một hẹn hò. Tôi mỉm cười, vì tôi biết tụi nó đang tức điên lên được. Thu Hải nhăn nhó:
    -Thôi cho tao xin, mi đừng có trêu tụi con gái lắm mồm đó, nguy hiểm lắm.
    Tôi che môi:
    -Trưa nay tao ghé thầy mượn sách, mi đi với ta nghe không?
    Thu Hải trợn mắt:
    -Mi điên hả? Tao không đi mô.
    -Không thì tao đi một mình.
    Thu Hải lắc đầu:
    -Thôi được, tao đi với mi, để mi đến phòng ông một mình có mà chết.
    Tôi nheo mắt:
    -Sao lại chết? Bộ ổng thịt tao?
    Thu Hải gắt:
    -Không phải tao sợ ổng thịt mi, dù sao ổng cũng đường đường là giáo sư, tao ngại mi mang tiếng.
    Tôi nói khẽ:
    -Tao thương Huế của mi vì thế đấy. Cái gì cũng sợ, ăn một cái kẹo giữa đường cũng sợ.
    Hải xua tay:
    -Thôi im đi cho tao ghi bài con khỉ.
    Tôi cũng miệt mài ghi, ghi như máy. Giáo sư bao giờ cũng có sách vở thật dầy trên bàn. Tôi có cảm tưởng nếu không có những quyển sách đó thầy dạy không được. Cũng như đàn ông bây giờ ra đường không có giấy hợp lệ tình trạng quân dịch không muốn làm đàn ông nữa.
    Giờ chơi sau đó, Thu Hải kèm sát tôi để những người đẹp Văn Khoa tỉ tê tâm sự với thầy. Thịnh đưa mắt tìm tôi, nghĩ tức mụ Hải này quá thôi. Tôi đành thở dài vậy.
    -Ðể tụi nó nói chuyện với ổng một chút, mi dành hết mi chết với tụi nó.
    -Trời ơi, mi làm như đàn ông là một món hàng không bằng?
    -Thế là cái gì?
    -Họ là một người họ yêu ai mặt họ, dành dật kỳ thấy mồ.
    -Bộ ổng yêu mi?
    Tôi hơi ngượng:
    -Biết à.
    Hải dí trán tôi:
    -Tao mách Phong cho coi.
    -Hay chưa, người ta vợ con đùm đề sơ múi gì đến tao nhỉ?
    -Vợ con người mà ăn thua chi.
    Tôi bâng khuâng thở dài. Chàng đến văn khoa lúc nào mà tôi không hay, để nhơn nhơn nói cười với Thịnh. Bây giờ chắc chàng giận tôi, chàng khinh tôi lắm. Ðịnh chọc cho chàng ghen, nhưng sao tôi vẫn sợ. Tôi sợ mất luôn tình yêu của chàng.
    Giờ học cuối cùng uể oải trôi mau. Thịnh vẫn thỉnh thoảng kín đáo nhìn tôi. Hết giờ Thịnh lên xe về nhà, tôi năn nỉ Hải:
    -Ði với tao chút đi mi, tao lỡ hẹn với ổng để rồi người ta chờ kỳ lắm.
    Thu Hải càu nhàu:
    -Ai biểu mi hẹn ẩu, một lần thôi nghe chưa? Thật tao cũng sợ mi luôn, mi liều không chê được.
    Hải và tôi thập thò đứng trước nhà chàng. Một vila song lập. Mấy lần định bấm chuông, nhưng sợ một giáo sư khác ra thì ê mặt. Hải quả quyết với tôi, thường thường giáo sư Sàigòn ra họ hay ở chung với nhau lắm.
    Thịnh hiện ra như đang chờ đợi. Chàng cười cười đi ra:
    -Ðến lâu chưa Trang? Bạn của Trang hả?
    Tôi kéo tay Hải:
    -Thu Hải bạn thân của em đó thầy.
    -Vào chơi hai cô, tôi để dành sách cho Trang rồi đó.
    Hải ngạc nhiên ghé sát tai tôi:
    -Ủa, mi quen ổng lâu rồi hở? Vậy mà dấu tao nhé.
    Tôi ỡm ờ không nói một lời, đưa mắt nhìn quanh phòng Thịnh. Một cái giường nhỏ, góc trong cùng cánh cửa vào một phòng khác nhỏ hơn. Tôi thấy sách trên bàn, sách đầu giường, và sách trên tay Thịnh. Tôi kín đáo nhìn mắt Thịnh dưới lớp kính trắng. Ðọc sách liên miên thế này hèn gì Thịnh không đeo kiếng cận.
    Tôi cũng là một con mọt, bạn bè vẫn thân mật trêu tôi như thế. Nhưng tôi thua xa mấy ông giáo sư đại học này rồi. Tôi mê sách hơn như tôi đã mê nhạc. Sách càng ngày càng đắt nên chỉ đi học nhờ. Ðọc nhờ, cảm giác thân quen với quyển sách không có. Thịnh có những quyển sách mà vừa nhìn qua tôi biết cả đời mình không chắc mua được. Tôi nghe mến THịnh. Có lẽ vì chàng đồng bệnh với tôi? Tôi trầm trồ:
    -Trời ơi, thầy nhiều sách quá. Nếu em có một căn phòng đầy sách như thế này thì em sẽ ở lì trong nhà mất.
    Thịnh cười, tiếng cười nhẹ như hơi thở:
    -Tôi nhường phòng này cho Trang nhé.
    Thu Hải ngơ ngác nhìn tôi, tôi bối rối cầm những quyển sách chàng để sẳn cho tôi nên không dám ngưới nhìn. Thịnh mở hộp kẹo màu:
    -Mời Trang, mời chị.
    Chàng không gọi tôi bằng chị như Thu Hải. Chàng thản nhiên phân biệt, tôi vừa cảm động vừa lo lo, khẽ nhón lấy viên kẹo hồng. Thịnh nói nhỏ:
    -Mời hộ bạn dùm anh đi.
    Tôi chớp mắt. Thịnh khôn khéo quá. Thịnh tiến chậm mà mau. Chàng xưng anh với tôi thật dễ dàng và ngọt ngào. Thu Hải khôn lanh vậy mà cũng lầm tôi với chàng chắc quen nhau mấy chục năm trước.
    Hải ít nói, ít cười. Con gái Huế vẫn có cái tật dễ thương này. Chút nữa bước ra khỏi phòng Thịnh hắn nói tía lia cho coi. Hải chỉ biết cười, cười vu vơ thôi.
    Thịnh dịu dàng hỏi Hải:

    -Ra đây học Trang có hay đi bát phố không chị?
    Tôi vừa ngạc nhiên vừa thú vị. Hải vô tình:
    -Dạ thưa thầy không. Trang lười đi chơi lắm, lâu lâu đi với…
    Tôi nháy mắt Hải ngồi im, vân ve chéo khăn thêu bối rối mười ngón tay gầy gầy.
    -Ði với Hải một vòng hàng quà thôi thầy ạ. Dạ bị cái tật tham ăn.
    Thịnh nói như reo:
    -Hôm nào cho anh thưởng thức mấy món ăn đặc biệt của Huế nghe Trang.
    Tôi thua chàng rồi. Tôi không thể xa lạ với người đàn ông này mãi được.
    -Dạ Trang có biết gì đâu thầy.
    Thịnh dò dẫm:
    -Trưa nay Trang có tính ăn thi với anh không Trang?
    Tôi lúng túng:
    -Dạ để lần khác, em chưa nói nhà.
    Hải cũng vội vàng:
    -Dạ cũng trưa rồi xin phép thầy.
    Hải kéo tôi đứng lên. Thịnh đưa sách cho tôi.
    -Trang đọc mấy quyển sách này đi nhé, hay lắm đấy. Lần sau anh sẽ mang thêm ra cho Trang.
    Tôi lí nhí:
    -Dạ cám ơn thầy.
    Hải cúi đầu:
    -Thưa thầy, tụi em về.
    Chàng đứng lại cười trước hiên nhà đầy nắng. Vườn cây xao động, tôi theo hải ra đường, Hải dài giọng:
    -Con khỉ, vậy mà kéo người ta đi, làm như xa lạ nhau lắm í.
    Tôi càu nhàu:
    -Bộ tao đi một mình?
    -Tao tưởng mi mới quen đằng này anh anh em em ngọt sớt mà. Biết vậy còn lâu tao mới đi.
    Tôi không thể thú thật với Hải tôi mới quen chàng. Hải nheo mắt:
    -Sướng nhé.
    Tôi đỏ mặt:
    -Sướng cái gì?
    -Tình muốn chết còn làm bộ hỉ.
    Tôi gắt:
    -Mi kỳ thì có, nhưng người ta làm cũng đủ chết rồi. Ðợi mi làm nữa chắc tao độn thổ hỉ?
    Tôi dậm chân:
    -Người ta làm cái gì mà mi chọc tao hoài vậy?
    Hải nguýt dài:
    -Làm cái gì thì hai người hiểu với nhau chứ, làm sao tao hiểu được. Kể ra mi cũng tốt số đó Trang. Ðẹp trai nè, học giỏi nè. Giáo sư đại học chớ dỡn sao? Tụi nó biết chắc tức điên đầu. Lâu lâu mới có một sữ học giỏi mà chưa vợ, mi nhanh chân thật.
    Tôi than thở:
    -Mi làm như…chán mi quá.
    Haỉ cười mím chi:
    -Làm như gì, trăm phần trăm ông ấy yêu mi rồi. Ông ấy nhìn mi dứt không ra, ông lại giàu sang nữa mi có điên có khùng mới trốn nổi ông ấy.
    Tôi lơ đãng:
    -Biết đâu không vợ con đùm đề như Phong rồi.
    Hải trề môi:
    -Yên trí đi, bảo đảm chưa vợ mà mi, giáo sư chứ bộ lính tráng răng mà dấu nổi, tụi sinh viên thính hơn mật vụ nữa mi ơi. Ông mô răng răng tụi nó biết hết.
    Tôi lắc đầu:
    -Cũng không ăn thua gì đến tao hết.
    Thu Hải nheo mắt:
    -Ăn mạnh đi chứ răng lại ăn thua. Chàng của mi ngon lành thí mồ. Mi coi chừng tụi nó dành mất lại thất tình ngàn năm cho coi.
    Tôi thất tình rồi còn đâu. Tôi yêu Phong, nhưng chàng hững hỡ coi như em gái. Chàng chỉ biết cười khi tôi bàn chuyện tình yêu. Tôi rối lòng không biết trưa nay chàng đi đâu? Thấy tôi nói chuyện với Thịnh chàng có giận tôi rồi bỏ luôn tôi không? Nghĩ mình cũng vô duyên thật. Người ta có bao giờ nói yêu mình đâu mà sợ người ta bỏ. Tôi bâng khuâng đi với hải dưới những hàng cây cao nghiêng che bóng mát. Gần một giờ trưa, đường phố vắng tanh, cái im lặng chất đầy xao xuyến tôi nghe được tiếng thở của con đường mang tên Áo Trắng, tôi nghe tiếng thở của giòng sông êm đềm dưới kia.
    Hải rẽ đường khác để về nhà. Tôi một mình bước chậm bên sông, những quyển sách nặng trên tay ôm ngang trước ngực. Ðôi mắt sâu đen của Phong và ánh mắt đằm thắm của Thịnh quay đều trong óc tôi. Tôi yêu Phong. Tôi biết rõ tôi đang yêu Phong. Bởi tôi sợ sệt mỗi bước về nhà.
    Tôi đẩy nhẹ cánh cửa. Lách mình vào. Chàng ngửng đầu lên rồi lại cúi xuống những trang sách mở sẳn. Im lặng! Tôi khựng người sau lưng chàng. Chàng vẫn lạnh lùng với trang sách. Tôi ngầm ngùi lên lầu, những bậc thang như dốc hơn mọi ngày. Phong giận tôi rồi, tôi thích chàng hét lên hay hạch hỏi. Sự im lặng của chàng làm tôi khổ sở. Tôi thích nhìn rõ cái ghen của chàng hơn là chịu đựng một sự câm nín. Nếu tôi là người yêu của chàng, tôi sẽ đặt tay mình trong tay chàng, sẽ bắt chàng nhìn thẳng vào mắt tôi. Ðể chàng hiểu rằng tôi không yêu ai ngoài chàng. Tôi không có quyền làm một người yêu với chàng. Tôi đành lên lầu mở tung cánh cửa để lòng xót xa, để buồn rươm rướm nước mắt. Thẻo chạy lên:
    -Cô ơi, thầy nói mời cô xuống ăn cơm.
    Tôi ngạc nhiên:
    -Bộ nhà chưa dùng cơm?
    -Dạ rồi, chỉ còn thầy đợi cô.
    Tôi long lanh hai mắt hỏi thật khẽ:
    -Có thật anh Phong chưa ăn cơm không Thẻo?
    Con Thẻo ngơ ngác:
    -Dạ thật chứ.
    Tôi xúc động:
    -Thôi được Thẻo xuống đi, tôi thay áo đã.
    Chàng đợi tôi. Chàng để bụng đói vì tôi đúng một giờ. Tôi ngập ngừng bám tay trên thang gỗ nâu bóng. Từng bậc, từng bậc gót chân thì mềm như lòng chập chùng đam mê. Chàng ngồi chống tay trước bàn ăn. Tôi ngồi xuống trước mặt chàng:
    -Anh chưa ăn cơm à?
    Chàng quay đi:
    -Tôi no rồi.
    -Ủa, sao Thẻo nói anh chưa ăn.
    -Chưa ăn nhưng no, no tức bụng.
    Tôi chớp mắt:
    -Giờ ăn với em đi anh.
    -Tôi ngồi nhìn cô ăn.
    Tôi chống hai tay lên má phụng phịu:
    -Nếu vậy em cũng không ăn nữa.
    Chàng quắc mắt:
    -Cô còn làm nũng tôi nữa cơ à?
    Tôi hờn dỗi:
    -Bộ anh…bộ anh…
    Chàng thở dài:
    -Cô làm gì giờ này mới về?
    Thấy tôi im lặng, chàng cười mỉm:
    -Tiếc rằng đây không phải là sài gòn, để cô nói kẹt xe phải không?
    Tôi giận dỗi đứng lên:
    -Em không thèm nói dối, em đi chơi với người ta, anh làm gì em không?
    Chàng trầm ngâm nhìn khói thuốc bay:
    -Không làm gì cả, nhưng buồn.
    Tôi cười thầm. Tôi biết chàng yêu tôi rồi. Tôi bắt đầu thắng thế, người ta chỉ ghen khi nào người ta yêu nhau. Tôi lặng lẽ và cơm, những hạt cơm trắng dẽo thơm thơm đầu lưỡi. Tôi vờ quên chàng để mặc chàng hút thuốc suy tư. Chàng nói thật khẽ:
    -Sướng thật, người ăn người nhìn.
    Tôi tinh quái trả lời:
    -Em có quyền gì để vòi vĩnh anh đâu. Nếu em có quyền, em chuốc rược cho anh liền.
    Chàng lừng khừng:
    -Hôm nay tôi cũng muốn say.
    Nói xong chàng ngồi im như pho tượng. Tôi bỏ lên lầu vừa đi vừa hát khe khẽ một đoạn tình ca. Tôi cười vui rồi nhảy từng bậc như sáo con. Không quên liếc mắt nhìn chàng.
Sinh viên vẫn tới trường nhưng nét nghiêm trọng đong đầy khoé mắt. Tôi lặng lẽ ghi bài, Hải bỏ Huế bỏ tôi mà đi rồi, ngồi một mình thấy buồn xót mắt. Học hai giờ này thôi, hai giờ sau tôi sẽ leo vội lên xe để đến trường dạy học trả nợ áo cơm. Dạy được một tháng sút hẳn hai ký lô, lĩnh bốn ngàn bạc vừa cầm vừa tủi thân quay đi. Cái trường kỳ cục, giáo sư lãnh lương cùng chỗ với học trò đóng học phí. Học trò nhìn mình đứng chờ lấy tiền coi nhẹ thể quá thôi.
    Phong có cuộc đời của Phong, tôi có cuộc đời của tôi. Tình yêu không nối kết chia xẻ được gì, chỉ là một chút đắng cay, một chút bùi ngùi. Bạn bè Phong nhiều người trốn đi, nhiều người đi lính, nhiều kẻ vào tù. Tôi không muốn nghĩ đến, tôi muốn quên, tôi muốn mù loà, câm điếc cho yên đời. Tôi muốn những gì không thể có, không thể nói ra nên tôi đành câm lặng sống để đợi chờ như Thịnh.
    Phong đi biền biệt, tôi lo chạy tiền để có thể tiếp tục học cũng đừ người, nên hết thì giờ mơ mộng. Chính anh Hưng giới thiệu tôi đi dạy. Làm cô giáo quá sớm da mặt chưa kịp quen son phấn nên ông hiệu trưởng ngại dặn dò từng ngày.
    Tôi bỏ giảng đường thật mau, hối hả đến trường vừa lúc học trò sắp hàng vào lớp. Học trò nhiều đứa cao hơn tôi, đứng lại xầm xì:
    -Cô đến, cô đến bay ơi.
    Tôi lên phòng giáo sư tự rót cho mình ly trà nóng để lấy sức mà gào than học trò chịu học mình. Làm sao cho nó chịu học mình là cả một vấn đề khó khăn.
    Bà Kim An mệt mỏi chống tay thở. Bụng to rồi còn phải dạy kiếm tiền từng giờ. Tôi ngồi xuống bên chị cười thay cho một câu chào. Kim An than:
    -Học trò hôm nay nghịch quá trời, mệt muốn sỉu luôn bà ơi.
    -Nghịch là nghề của tụi nó mà.
    Kim An kể:
    -Trang biết không, mình mệt ngồi thở nó bảo cô câu giờ tụi em nhiều quá. Mà hễ mình giảng bài thì chúng không nghe ngồi nói chuyện nhảm, tức không? Thật không vì ba đứa con mình bỏ dạy ăn rau muống luộc cho xong.
    Tôi bảo An:
    -Ối kệ tụi nó, hết giờ mình về, loạn từ đâu tới chứ đâu phải tụi mình.
    -Trang nói vậy chứ nhiều thầy còn tức nữa là tụi mình. Song Hà nó khóc hoài đó bà. Tụi nó dám nói tục với nó, bà biết không?
    Tôi gật đầu:
    -Trang có nghe Hà kể.
    -Bà dạy được không?
    -Tạm tạm, tôi kể chuyện ngâm thơ cho chúng nghe chúng mới yên đó.
    -Ừ đời giờ thầy cô phải chìu học trò, nó làm như mình làm mướn cho nó bà ạ. Nó bỏ tiền ra thuê mình dạy kia mà. Mình dạy không được nó đuổi bà ơi.
    An cười. Tôi cũng cười:
    -Thì mình là dân làm mướn thật chứ còn gì nữa.
    Kim An chán nản:
    -Nhưng nếu mình giàu thì coi bộ học trò nể hơn, bà Loan đó, lái Opel đi dạy học trò sợ bằng thích.
    -Bà làm tôi nản quá.
    -Thật đó, mai mốt bà biết. Có hôm mình giảng bài mệt quá, tụi nó chẳng chịu nghe, mình nói các em ồn quá cô bỏ dạy cho coi. Bà biết nó nói sao không? Nó bảo cô cứ bỏ đi. Cuối cùng mình phải muối mặt dạy tiếp đó bà. Lương trung úy của ông xã tôi bết quá tôi mà nghỉ dạy con tôi đói liền.
    Tôi cảm động:
    -Bộ bà tính dạy đến lúc sinh sao? Mệt chết?
    -Mệt cũng đành chịu vậy, này đừng lấy chồng vội nghe bà.
    Tôi đứng lên:
    -Ai thèm mà lấy. Nói vậy chứ tụi nó không đến nỗi nào đâu bà ơi.
    Tôi giảng bài trước mặt học trò, những đôi mắt còn đầy mơ ước, những nụ cười còn sáng tin yêu. Chúng to lớn hơn tôi, cao hơn tôi và chúng vờ hiền lành ngồi đó. Tôi bỏ ngoài tai những tiếng xì xào nho nhỏ:
    -Cô xinh quá há tụi bây.
    -Cô giảng bài có duyên quá cô ơi.
    Hai giờ căng thẳng luôn luôn phải nghiêm trang, để làm oai với học trò. Ðiệu này mình đến thành bà già thật cho coi. Hết một giờ, chúng đòi nghỉ giải lao, tôi không cho cũng đành phải chịu. Một vài đứa đứng lên dơ tay làm hiệu rồi ra khỏi lớp. Tôi đành chống tay ngồi chờ đành nhìn từng khuôn mặt mà đoán tướng. Quốc tóc dài như nghệ sĩ. Hùng có nước da trắng như con gái. Châu có đôi mắt ngơ ngác vô tội như trẻ con, dù cao hơn cô cả cái đầu. Vĩnh Phan hay cười tủm tỉm…bây giờ ngồi đây, mai sau mỗi đứa có một cuộc đời. Mai sau đứa ngậm cười chua chát, đứa nghênh ngang danh vọng. Tôi đã từng ngồi dưới đó, từng mơ ước thật nhiều, thật mênh mông. Và không bao giờ tôi nghĩ đến tiền bạc sinh kế. Những thứ đó không đáng để ý, trong đầu chúng bây giờ đầy mộng vá trời lấp biển.
    Tôi bước xuống bục đi dọc theo lớp học. Quốc nhỏm người lên:
    -Cô ơi cô, sao lại mắt xanh mà không mắt đen. Kiều có phải người Pháp đâu mà mắt xanh? Phải tả Kiều mắt đen nhánh như cô mới đúng.
    Tôi mong được đỏ âu hai má, nhưng tôi phải làm nghiêm:
    -Em chưa hiểu ý Nguyễn Du đấy, người Á đông có đôi mắt lạ lùng lắm, một sự hoà hợp kỳ diệu giữa màu đen và màu xanh, Quốc nhìn thử mắt người bên cạnh đi, thấy mầu xanh của mắt chưa?
    Quốc nhìn Vĩnh Phát rồi lắc đầu:
    -Hắn hút thuốc nhiều quá mắt đỏ rồi cô ơi.
    Vĩnh Phát đứng lên:
    -Em thấy rồi, mắt cô xanh, xanh kinh khủng. Ðen và xanh. Phải chi cô đừng là cô của tụi em.
    Tôi ngán thầm lũ học trò nhà giàu, coi thầy cô như rác. Cũng may tụi hắn lớn rồi nên cỏ vẻ hiểu hiết không phá phách nhiều như lớp nhỏ. Tôi dạy Việt Văn cho một lớp Ðệ tam con trai.
    Quốc cao giọng:
    -Thưa cô, em hiểu rồi, nhìn mắt cô tụi em hiểu câu thơ của Nguyễn Du.
    Tôi im lặng quay lên:
    -Chúng ta tiếp tục, lật vở ra đi.
    Chúng lắc đầu:
    -Nghỉ ít quá cô ơi, sao cô không câu giờ cho đỡ ốm hở cô? Mấy thầy khác nghỉ cả nửa giờ đó cô.
    Tôi lắc đầu:
    -Tôi hơi buồn câu nói đó của em.
    Quốc nói:
    -Em xin lỗi cô thay bạn em. Giáo sư không phải ai cũng giảng bài cả giờ như cô đâu. Tụi nó qúi cô nên mới nói thế.
    Tôi lắc đầu nhè nhẹ, tiếng lào xào vẫn còn nho nhỏ. Chúng nhìn áo tôi, chúng nhìn cả đôi hài cườm. Ði dạy học tôi cũng phải cẩn thận áo quần, xấu không được, đẹp cũng khổ. Nhiều hôm mặt mốt mới vào lớp học trò nhất định đứng nghiêm như chào cờ. Dơ tay rồi chúng vẫn đứng ngẩn ngơ như ngỗng trời nhìn mây. Tôi ngạc nhiên hỏi:
    -Sao các em không ngồi xuống?
    Chúng nhao nhao:
    -Thưa cô tụi em mãi ngắm cô.
    Tôi lại lắc đầu. Một đứa cao lênh khênh từ từ đi lên, rút chiếc khăn tay mới tinh ra lau bảng thật tình. Tôi than:
    -Em phí của quá.
    Nó cười hiền:
    -Thưa cô, tại tụi em quí cô.
    Từ đó trở đi tôi không dám khen cái nết hào hoa kỳ cục ấy của học trò tôi nữa. Tôi phải tự sắm cho mình một miếng mút màu trắng giao cho một em bàn đầu. Chúng bàn với nhau:
    -Cô thích màu trắng tụi bây ơi, cô hay mặc áo trắng, hay đi giày trắng.
    Tôi tiếp tục giảng thơ người xưa. Những giòng thơ thì đẹp, đẹp như mây hồng trôi ngoài kia. Những lời thơ êm đẹp như gió thoảng, nhưng lòng mình thì nghìn trùng lớp lớp mây đan rối. Có những đôi mắt còn đầy mộng mị làm tôi xao xuyến mỗi khi bắt gặp. Có những lời nói làm mình xúc động đến bâng khuâng. Tôi yêu Nguyễn Du, một Nguyễn du đa tình, một Nguyễn Du khí khái. Người đâu có người tình si ngây ngất, dệt thơ đẹp như mộng. Tôi thích đọc thơ Kiều. Nên tôi giảng như say, nói như mê và vì tôi mê nên học trò cũng mê theo, quên phá phách, quên làm ồn. Bí quyết sư phạm của tôi thật giản dị, tôi mê vấn đề tôi dạy, học trò mê theo và lớp mê, cái gì cũng mê say, cái gì cũng yêu. Một mái tóc thề của những cô gái Huế, một vạt áo trắng vờn trong gió bay đủ cho tôi thương cả buổi chiều xứ Huế, đủ cho tôi say sưa một chiều.
    Giả thử bây giờ đem cả kho tàng châu ngọc đổi lấy lòng đam mê của tôi, chắc tôi đành lắc đầu. Ðời không đam mê thì đời không nước mắt, không buồn không khổ. Nhưng thiếu nước mắt, vắng xa nổi buồn, chắc tôi không còn là tôi. Không còn là mình, chắc tôi phát điên.
    Tôi ngông nên tôi nói với học trò ý nghĩ này của tôi:
    -Một ngày nào đó mình không còn là mình, mình giống như mọi người. Mình đứng cạnh mọi người như những con búp bê làm hàng loạt giống nhau bày trong tủ kính. Các em nghĩ sao? Nghệ thuật, văn chương, hội hoạ có còn hiện diện nữa không? giả thử bây giờ tôi bị bệnh tôi mất hết cảm xúc, đọc một đoạn thơ hay không hiểu, đọc một câu văn tuyệt vời cũng không hiểu, nhìn buổi chiều không biết là đẹp, không nhìn thấy buổi trưa đẹp. Họ sẽ cằn khô như sỏi đá. Tôi nghĩ, đi học là tập cho mình biết cảm xúc, biết thưởng thức.
    Vĩnh Phát đứng lên:
    -Hoan hô cô, chưa ai nói lạ như cô.
    Tôi dơ ngón trỏ trên môi. Chúng đành xì xào:
    -Chứ không phải để thị đố để được hoãn dịch hở cô?
    Tôi chớp mắt, tôi bối rối rồi. Học trò thực tế và khôn hơn cô giáo. Chuông điện rung. Ngày xưa tôi đi học ngôi trường nhỏ bé của tôi nó trống. Tiếng trống ấm vang và như nỗi hồn nhiên tuổi thơ ngày ấy. Bây giờ học trò tôi vào lớp và chào về nhà theo tiếng chuông điện, thiếu âm thanh ngày nhỏ căng đầy mơ ước. Không hiểu sao tôi vẫn nhớ, vẫn thèm tiếng trống tùng tùng trên lớp da căng. giữa tôi và những người ngồi dưới hình như đã xa nhau, dù vài năm tuổi vẫn cứ xa. Họ băn khoăn hơn tôi ngày nhỏ, họ thực tế và khôn ngoan hơn.
    Tôi chậm rãi ra về. Hành lang lao nhao tiếng cười tiếng nói. Tôi một mình trên con đường êm đềm bóng cây. Buồn về theo cơn gió từ giòng sông đưa lên. Chiều nay lại phải đi mượn cours về chép. Chữ mình xấu viết bảng còn thua cả học trò, chép cours không ai đọc nổi. Cho mượn không được, chỉ tài đi mượn thấy hổ thẹn làm sao?
    Tiếng gọi khẽ sau lưng tôi:
    -Cô!
    Tôi quay lại mỉm cười:
    -À Toàn.
    Toàn là cậu học trò thâm trầm nhất lớp tôi phụ trách. Toàn cao lớn, tóc để dài, đôi mắt mộng mị và nụ cười hồn nhiên. Toàn ít tham dự những cuộc tranh luận trong lớp, hình như Toàn ngồi nhìn tôi nhiều hơn là nói. Thỉnh thoảng Toàn cố tình bắt tôi chú ý bằng cách trầm ngâm hút thuốc khi tôi giảng bài. Tôi để mặc Toàn với thái độ của Toàn.
    -Nhà em gần nhà cô, cô ạ, ngày nào em cũng đi bộ theo cô hết.
    Tôi lơ đễnh:
    -Thế hả? Sao học có vui không?
    Toàn cười:
    -Giờ cô thì vui, xúc động đúng hơn, còn thì nản không chịu được.
    Tôi mỉm cười:
    -Cám ơn em, nhưng cô không tin đâu. Cô có thấy em nghe giảng bao giờ đâu?
    Toàn lúng túng:
    -Em vẫn nghe đấy chứ, nhưng em buồn…
    -Buồn! chuyện gì đó?
    -Cô không thể giúp gì được cho em cả.
    Tôi lảng chuyện:
    -Sang năm Toàn thi rồi phải không?
    -Thưa cô vâng.
    -Phải gắng học nhỡ thi rớt phiền lắm.
    Toàn cười:
    -Em sẽ đậu nếu cô muốn em đậu.
    Tôi nghiêng mắt ngó Toàn:
    -Dĩ nhiên tôi muốn em thi đậu chứ. Có người nào không muốn học trò mình không đậu đâu?
    Toàn thở dài:
    -Cô chẳng hiểu gì em cả, vậy mà tụi nó đồn cô thông minh và tế nhị nhất trường?
    Toàn đi bên tôi, thênh thang cao lớn, thênh thang nụ cười. Sách vở vo tròn trong tay, tôi nghiêm mặt:
    -Em chẳng có vẻ học trò gì cả Toàn ạ, ngày nhỏ đi học tôi luôn luôn có một cái cặp.
    Toàn trầm giọng, tiếng nói bị vỡ. Toàn đang ở lưng chừng sườn núi của một đời người. Toàn chưa hẳn là đàn ông và Toàn cũng không còn là con nít.
    -Nếu cô thích ngày mai cô sẽ thấy em có cặp.
    -Phải giữ gìn sách vở học mới được em ạ.
    Toàn triết lý:
    -Cũng như phải giữ gìn tình yêu, mới là người biết yêu phải không cô.
    Tôi nghiêm trang:
    -Em còn nhỏ lắm, mười lăm chưa?
    Toàn kiêu hãnh:
    -Thưa cô em mười sáu. Em hỏi kỹ người ta rồi, cô hơn em có ba tuổi.
    Tôi bình thản:
    -Ghê học trò đời nay điều tra thầy cô hơi kỹ đấy nhé. Thôi em về nghe Toàn.
    Toàn chào tôi rồi lầm lũi bỏ đi. Tôi thở dài bước vào con ngỏ trải sỏi trắng. Buổi trưa nắng vàng rực từng sóng nắng len qua lá cây. Lá xanh chia nắng thành ô nhỏ lung linh và êm ả. Ngôi nhà có tầng ngói đỏ nằm trong lùm cây. Chim sẻ ríu rít bay trên cao. Tôi thẫn thờ leo từng bậc thềm, bở chưa thấy xe chàng. Chàng biệt tăm nữa rồi, người đâu như bóng chim biền biệt thôi.

    Tôi ăn cơm cho qua bữa, món Huế cái gì cũng cay. Ớt nhiều trong da thịt tim gan nên nhập tịch làm gái Huế rồi tình yêu tôi cũng cay đỏ như ớt thôi.
    Con gái Huế ăn xong má hồng môi tươi hẳn lên.
    Tôi lên lầu ngắm nhìn giòng sông, nước sông lấp láy vàng nhìn đến chảy nước mắt vẫn không muốn quay vào. Nhìn đến ngậm ngùi, giòng sông xa vắng chảy, xa xa những con đò nhỏ hờ hững trôi, xa xa những đỉnh núi đậm nét dưới mây xanh ngắt. Tiếng rao quà ê a như một câu hát cất lên tan trong gió thoảng. Tiếng thở nào đây mơ hồ trong nắng trưa? Tiếng chim hót véo von. Lòng tôi thoắt bay cao ngút ngàn đỉnh nhớ. Lòng tôi thoắt tham lam vô bờ, thoắt thèm khát đến không cùng một tiếng thở của người tình bên gáy mềm mướt lông tơ. Tình yêu là một trang sức kỳ diệu nhất Trời dành cho đàn bà. Không phấn son nào sánh bằng nụ hôn người yêu. Ðàn bà nhất định đẹp khi được yêu và yêu. Càng yêu say đắm nhan sắc càng mặn mà. Tôi không có tình yêu, mười chín tuổi chưa hôn một người đàn ông nào, nên tôi khô khan như bà giáo già, nên tôi héo hắt như cây khô.
    Thẻo chạy lên:
    -Cô Trang, có thư nè.
    Tôi quay lại:
    -Thật không? Thư của ai đó Thẻo?
    -Biết mô được cô, em có biết đọc mô, thư xanh đàng hoàng.
    -Không biết đọc sao em biết lá thư của tôi?
    -Nhà ni không bao giờ có thư gửi về nhà cả, thư gửi về bên trường, chắc chắn của cô rồi.
    -Ðâu đưa tôi coi.
    Tôi nhìn xuống phong bì đầy. Thẻo hỏi:
    -Đúng của cô không?
    Tôi gật đầu:
    -Cám ơn Thẻo, của tôi, có quà cho em ở trong sắc ấy.
    Thẻo đi xuống tôi lấy kéo cắt thư, tôi không nhận ra nét chữ người quen thân nào?
    Ðọc những giòng đầu tiên tôi ngạc nhiên lật trang cuối cùng rồi thẫn thờ leo lên giường:
    Huế ngày…..
    Cô,
    Chắc cô ngạc nhiên rất nhiều khi nhận được lá thư này. Em hình dung ra vẻ ngạc nhiên của cô từ bây giờ, và em xúc động run cả tay.
    Trước hết, em mong cô đọc hết lá thư này, bởi em đã viết với những rung động chân thành nhất của một thằng con trai mới lớn. Toàn đây, cô có hình dung ra Toàn không? Toàn buồn cô lắm, nên Toàn phải viết cho cô, không viết cho cô Toàn phát điên mất cô ạ.
    Mạc Tố Trang, Toàn thích tên cô, Toàn chưa gặp người con gái nào có dáng dấp lạ lùng như cô. Cô giản dị nhưng vẫn quý phái, kiêu hãnh nhưng vẫn hiền. Cô đẹp và xinh. Mạc Tố Trang, em viết hoài tên cô trên giấy, cô tin không?
    Ồ, em định viết nhiều lắm nhưng không hiểu sao bây giờ em không biết viết gì nữa.
    Buồn ghê, đời có lắm điều muốn nói mà không nói được. Ðời có một người tình yêu thiết tha mà không dám yêu. Ðời có một người đam mê nhưng phải ngoảng mặt.
    Cô nổi tiếng là thông minh, cô thi chi đậu nấy học giỏi nổi tiếng, cô có hiểu Toàn muốn nói gì không?
    Nhiều hôm Toàn đi đi lại lại trước nhà cô. Nhìn cô hàng giờ mặc áo trắng mơ mộng trên balcon mà cô không biết. Hình như đôi mắt cô nhìn quá xa, đôi mắt cô không bao giờ nhìn thấy Toàn. Cô có một hình bóng một chân trời của riêng cô và em thì có lẽ suốt đời ngóng đợi cô một lần nhìn nhau.
    Tình yêu là bóng, không bao giờ thật. Cái gì thật không phải là tình yêu. Biết thế rồi mà sao Toàn cứ xót xa. Người yêu mà ta ôm được vào lòng, người yêu mà ta có được, không còn là người yêu? Phải không cô? Hay em lầm?
    Toàn biết không bao giờ cô trả lời cho Toàn nhưng Toàn cứ hỏi như bao nhiêu lần Toàn hỏi cô đều cười. Cô coi Toàn như trẻ con phải không cô? Chua chát thật những gì Toàn nói với cô, với Toàn thiêng liêng biết mấy, nhưng với cô chỉ đáng để nhận một nụ cười. Nụ cười cô thật hiền, thật ngọt, nhưng lòng em đau đớn, nhưng tim em nát tan
    Toàn viết loanh quanh vì tình yêu cũng loanh quanh không đầu không cuối. Không biết Toàn bắt đầu nhào vào cơn lốc êm đềm này từ bao giờ. Và bởi tình yêu là một vòng tròn, như Thượng Ðế vẫn được tượng trưng bằng một vòng tròn, nên tình yêu vô thủy vô chung và bất diện như vòng tròn, như Thượng Ðế.
    Mạc Tố Trang.
    Không ai cấm em viết tên cô, Không ai có quyền cấm, dù người đó là cô, người em quí trọng nhất trên cõi đời này. Một mình cô thôi, đủ cho em chất ngất, đủ cho em sống, đủ cho em buồn.
    Cô,
    Ðừng nói em điên. Một thằng bạn đã bảo em điên khi em viết đầy tên Mạc Tố Trang. Ai biểu tên cô nghe như một cung đàn, ai biểu tên cô cũng nghe như một tiếng thở để một hôm giáo sư Việt văn cũ đi lính, Frère Giám học báo tin cho tụi em biết sẽ có một nữ giáo sư tuổi trẻ tài cao phụ trách dạy tụi em. Tên cô là Mạc Tố Trang. Em lạnh người, tên cô làm em bàng hoàng và dáng dấp cô, nụ cười hiền chiếc răng khểnh, bàn tay đẹp như bàn tay hoàng hậu càng làm em chất ngất lao đao.
    Thôi rồi, từ nay em tự giam cầm em trong đôi mắt cô, đời em đóng khung trong tên cô. Tương lai em nằm trong bàn tay nõn nà mười ngón hồng xinh.
    Mạc Tố Trang, em mất ngủ vì ba chữ này đây cô tin không?
    Ðỗ Toàn.
    Tôi thở dài, khép hờ hai mi mắt. Lòng tôi chìm lắng như nốt đàn chùng. Thân thể tôi nhẹ tênh trên drap trắng. Thư tình của học trò. Ðời có cuộc tình lạ như giấc chiêm bao? Tôi không cười được nữa, lá thư của Toàn không thể được trả lời bằng một nụ cười? Nhưng trả lại cho em những gì nữa đây?
    Ngày mai có hai giờ, tôi sẽ đối xứ thế nào với Toàn hay là bỏ dạy? Bỏ dạy tiền đâu để tiếp tục học? Tiền đâu mua sách, mua áo đẹp và ngày hai bữa cơm?
    Toàn đẹp trai, trên trung bình thứ hạng những đứa con trai đẹp trai, nhưng Toàn chưa phải là đàn ông? Tôi se sắt gượng cười. Ðời hết người yêu mình, nên trẻ con yêu? Thuở nào còn bé tóc cột nơ hồng, môi chúm chím ngậm ô mai, tôi cũng thường yêu vu vơ thầy giáo tôi. Toàn cũng vậy rồi Toàn cũng quên lãng, rồi tình bay lên cao như khói sương, rôì em sẽ lớn lên sẽ bước xuống đời với những cuộc tình đắm mê hơn, ngọt ngào hơn, có phải không em, cậu học trò ghê gớm của tôi?
    Ðành mỉm cười nếu ngày mai em lại đi theo tôi.
    Thẻo lại chạy lên nghiêm trọng dơ ngón tay:
    -Cô ơi có khách.
    Tôi cười:
    -Gì mà dữ vậy, làm người ta hết hồn tưởng anh Phong về chứ. Ai vậy?
    -Khách.
    -Thì ai không biết là khách nhưng khách của ai?
    -Của cô, em đoán của cô và em đoán đúng phóc.
    Tôi dậm chân:
    -Trời ơi, tôi hỏi ai? Nói vòng vo hoài chẳng hiểu gì hết, con khỉ ơi.
    -Biết à, nghe người ta hỏi cô em chạy lên cho cô biết, chứ bộ hỏi ông là ai lỡ người ta giận thì sao. Mặt mày coi bộ sáng sủa lắm cô ơi.
    Tôi thở dài:
    -Thôi được nói họ chờ tôi một chút đừng làm rộn để ông bà ngủ nghe chưa?
    Thẻo lật đật đi xuống. Tôi gỡ tóc trước gương không biết ai đến thăm giờ này? Mỏi mệt còn lảng vảng trên mắt môi buồn buồn, Dạy có hai giờ mà sao mệt đến thế. Mình thật tệ, héo sầu như cải úa thế này tụi học trò lại ngạo cô xinh cô đẹp. Với tôi chỉ có vợ chàng là đẹp thôi. Nàng đẹp nên chàng mới mê như điếu đổ, mới yêu ngông cuồng, mới say ngất ngưởng nuôi con của nàng cứ ngỡ là con mình!
    Da tôi mét quá di tích của những ngày thơ ấu thiếu ăn vì không đủ ba đủ mẹ đây. Mai mốt mình có con, mình cho nó ăn thật đúng ca-lô, để lớn lên nó mát da mát thịt như vợ chàng. Ðời giờ đàn ông hết mê vẻ đẹp thanh qúi, mảnh mai như thân liễu.
    Từng bậc thang gỗ qúi bóng đen. Tôi vén rèm cửa phòng khách để sững sờ kêu lên:
    -Thầy!
    Thịnh cười đôi mắt lung linh sau mắt kính:
    -Trang đang ngủ phải không? Tôi đến hơi sớm vì sợ đến muộn Trang đi vắng.
    -Dạ không, cũng trễ rồi chứ thầy, gần ba giờ rồi.
    -Tôi vừa ở phi trường về.
    Tôi thắc mắc:
    -Sao thầy biết nhà Trang ở hay quá vậy?
    Thịnh mỉm cười:
    -Huế đâu có to gì, cùng một con đường mà Trang?
    -Phục thầy thật.
    Thịnh nghiêm trang:
    -Tôi có chuyện cần nói với Trang, Trang rảnh không?
    Tôi ngần ngại:
    -Dạ rảnh, nhưng mà…
    -Nhưng mà sao Trang? Tôi vừa ra đến tìm Trang ngay, Trang không đoán được chuyện quan trọng à?
    Tôi cúi đầu:
    -Dạ nhưng…
    -Trang, mình đi dạo một vòng, có khó khăn gì đâu, hôm nay Trang không có giờ học chiều phải không?
    Tôi e dè:
    -Hay thầy đợi Trang ở đầu ngõ, được không thầy.
    Thịnh thông cảm:
    -Ðược tôi chờ Trang ở cổng Ðồng Khánh nhé.
    Thịnh đi rồi, tôi giả vờ bình thản lên lầu, rồi kín đáo mặc áo, không quên mang theo vài quyển sách như đi học.
    Thẻo thì thào:
    -Ổng về rồi hở cô?
    -Ừ về rồi.
    -Cô đi học hở cô.
    -Chứ đi đâu nữa, hỏi kỳ chưa?
    Thẻo cười, con bé thật lẩm cẩm nhưng thật dễ thương. Tôi nhìn trước nhìn sau rồi leo vội lên xe thịnh. Thịnh cười:
    -Trang sợ ai vậy Trang?
    Tôi không trả lời câu hỏi của Thịnh, tôi băn khoăn:
    -Chuyện gì quan trọng thầy, thầy làm Trang sợ ghê.
    Thịnh phớt tỉnh như không:
    -Nhớ Trang nên bắt cóc Trang đi, mình vào mật khu ở nghe Trang.
    Tôi hơi ngượng:
    -Chịu thôi thầy.
    -Mật khu đẹp lắm, Trang không biết à, trăng rừng này, suối trong này, rồi đồng cỏ rồi rừng thưa, ở đó tha hồ mà…
    Tôi nheo mắt:
    -Tha hồ mà đọc sách, phải không thầy?
    Thịnh lắc đầu:
    -Không phải đọc sách, thú vị hơn đọc sách nữa kia.
    -Trang tưởng với thầy chỉ đọc sách là nhất kia chứ.
    -Trước kia thì đúng nhưng bây giờ thì sai. Bây giờ, đố Trang biết tôi mê ai hơn sách đấy.
    Tôi ngượng nghịu:
    -Trang chịu thôi.
    Thịnh nói nhỏ:
    -Tôi nhớ Trang, tôi không ngờ Trang ạ. Một tuần không ra Huế dài như một thế kỷ.
    -…
    Thịnh trầm ngâm:
    -Sao Trang im lặng hoài vậy Trang?
    -Dạ…
    Thịnh trìu mến:
    -Trang hơi gầy có lẽ tại Trang dạy học chưa quen.
    -Ửa Trang đi dạy à?
    -Dạ Trang mới dạy được một tháng.
    Thịnh im lặng rôì thở dài:
    -Vừa đi học vừa đi dạy, anh sợ Trang mất sức quá.
    Tôi cưòi vu vơ:
    -Làm phiến gia đình hoài Trang không muốn.
    Thịnh có vẻ suy nghĩ một cái gì rất nghiêm trọng, tôi lơ đãng nhìn ra xa. Thành phố lùi dần sau lưng. Gió bắt đầu thênh thang, hai bên ruộng đồng xanh êm, lúa non và tre xanh. Hai bên làng mạc và những cồn cát nhỏ. Tay Thịnh hững hờ đặt trên vô lăng, tóc loà xoà theo chiều gió bay. Lòng tôi bình lặng như nước sông, không thấy sóng gió, không thấy lao đao như khi ngồi bên Phong. Yên bình, chỉ thấy một sự yên bình và lặng lẽ. Cuộc đời Thịnh cũng yên bình hơn đời gian nan của Phong. Tôi cảm nhận lòng mình, tôi không dám nhìn tôi khi ngồi bên Thịnh. Khoảng cách nào xa xăm mà lòng mình nghìn trùng cách biệt thế này hở anh?
    Thịnh nói:
    -Không nên đi xa quá em ạ, nguy hiểm mình vào thăm ngôi nhà mát của cụ ngày xưa Trang nhé. Hy vọng hôm nay vắng người để anh nói với em một chuyện.
    Con đường tráng nhựa êm ái và xinh xắn. Ðường anh đưa em đi, len giữa lúa xanh, nhưng đường tình nào để chúng mình yêu nhau êm đềm như thế này. Lúa non lăn lăn chạy xa tít, núi đồi thoai thoải ngã mình dưới bóng mây. Tôi đợi tôi xôn xao, tôi mong chờ cảm giác lao đao, tôi mong tim tôi đập và hồn chất ngất tình si dại.
    Yên bình, vẫn còn đầy một sự yên bình. Tôi không ngửi thấy mùi hương thơm đàn ông, tôi chưa cảm thấy mùi mồ hôi của Thịnh. Mênh mông quá, xa cách quá. Và tôi vẫn ngồi xa xao với Thịnh. Thịnh ngừng xe trước những mái nhà tranh, những cầu gỗ bắc trên lạnh nước, những hòn non bộ tượng trưng núi sông trong trí tưởng một sĩ phu thất chí. Thịnh nắm lấy tay tôi. Tôi để yên tay mình trong tay Thịnh, để xót xa thấy rằng lòng tôi vẫn phẳng lặng như mặt hồ mùa thu.
    -Trang!
    -Dạ.
    -Ðừng dạ bởi vì tôi yêu em mất rồi, anh yêu em rồi Trang ơi.
    Tôi khe khẽ thở dài, Thịnh tha thiết:
    -Về Sàigòn mấy lần anh định viết thư cho em, nhưng anh dằn lòng, anh nhất định phải nói với em. Anh không ngờ rằng anh còn yêu được một người con gái Trang ạ. Anh tưởng tình yêu là một cái gì tàn lụi, đã khô cằn trong anh. Anh thấy nhớ em từng giờ, lạ ghê. Anh bồn chồn không yên, anh đi ra đi vào, anh yêu em, em tin không hả Trang?
    Tôi gật đầu nhưng không nói, Thịnh vẫn say sưa:
    -Anh lớn rồi, đã đến lúc phải sống cho anh. Chúng mình sẽ sống cho nhau, anh sẽ nói với mẹ nếu em bằng lòng. Anh tin là mẹ sẽ vui ghê lắm, mẹ đang chờ anh em ạ. Mẹ sẽ bằng lòng với một cô dâu ngoan như em. Trang, em nghĩ sao? Ðừng ngại, anh dư sức nuôi em học, nếu em thích. Không thì ở nhà đi ra đi vào đợi anh về.
    Tôi bối rối:
    -Ðừng nói nữa, em van anh…
    Thịnh ngơ ngác:
    -Sao vậy Trang?
    Tôi lúng túng rút tay về:
    -Trang, Trang sợ…
    Thịnh đắm đuối:
    -Anh làm gì đâu mà em sợ.
    -Ðẹp ghê anh nhỉ, em mà có cái nhà như thế thì tuyệt quá.
    -Nhà ông Cẩn không đẹp sao được. Ðừng nói chuyện đó, nói chuyện tình yêu đi em.
    Tôi đi trên cầu gỗ, hồ nước lặng lờ, ruộng đồng xa xa. Tôi mơ mộng:
    -Hình như đứng đây nghe được tiếng sóng vỗ ở Thuận An thầy nhỉ.
    -Lại thầy nữa rồi, Trang khôn thật, nhắc khéo anh phải không?
    Tôi cười bâng khuâng:
    -Dạ đâu có.
    Thịnh kể:
    -Trang kín đáo quá, hay Trang không tin anh? Anh phải làm gì cho em tin đây?
    -Dạ không phải Trang không tin thầy, điều bất ngờ quá. Trang không bao giờ nghĩ đến chuyện…
    Thịnh kể lể:
    -Anh cũng không ngờ anh, hơn ba chục tuổi đầu như anh còn có những ngày si tình như một cậu bé. Ðàn ông tuổi anh thường rất sợ lấy vợ, sợ trách nhiệm, nên yêu được em, anh nghĩ phải tính chuyện hôn nhân càng sớm càng tốt.
    -Nhưng Trang học chưa xong, hơn nữa…
    -Học Văn khoa mà lo gì cô bé? Ờ sao em không học Dược hay Y khoa cho khác nghề anh một chút?
    -Trang không thích. Luật khoa hay Văn khoa có vẻ đại học hơn. Y Dược hạn chế nên hết tính chất đại học.
    Thịnh tò mò:
    -Lạ nhỉ, thế Văn khoa có vẻ đại học ở chỗ nào hở Trang?
    -Ðại học có nghĩa là chọn lựa theo khả năng và ý thức của mình, vì vậy Trang nghĩ Văn khoa nhận mọi người vào học có nghĩa là theo đúng truyền thống đại học. Ði học với tâm trạng phục thầy mình vẫn dễ chịu hơn.
    -Bộ mấy ông thầy bên Y khoa không đáng kính?
    -Trang không biết, nhưng thấy họ hạn chế sinh viên vào học. Trang không hiểu tại sao, chắc chắn họ dư biết tinh thần đại học phải tự do và cởi mở. Họ hạn chế vì thiếu phương tiên. Trang không rõ, điều Trang thấy không thích những người dạy đại học đi sai ý nghĩa của đại học.
    Tôi ngừng lại nhìn Thịnh có vẻ suy nghĩ rồi tiếp:
    -Trang hỏi thầy nhé, giả thử mấy ông Văn khoa, Luật khoa cũng bắt sinh viên thi vào để hạn chế như mấy đại học kia thì những đứa nghèo như tụi em đành bỏ học à? Học gầy người mới đậu nổi cái bằng tú tài, rồi không có chỗ học theo đúng ý thích mình. Thầy không thấy tội nghiệp cho tụi em à? Người lớn như thầy sướng hơn tụi em nhiều, học bên Tây về nước dạy học tụi em đi học khổ trăm điều lo trăm chuyện.
    Thịnh trìu mến:
    -Trang có vẻ giận người lớn nhỉ?
    -Chả dám đâu ạ, cuộc đời em nằm trong tay người lớn mà anh. Nhưng anh lảng chuyện rồi, anh trả lời câu hỏi của Trang đi chứ.
    -Trang hỏi gì nhỉ?
    Tôi dằn dỗi:
    -Thôi, Trang không nói nữa, anh có thèm nghe đâu.
    -Thôi cho anh xin, anh thèm nghe muốn chết chứ không thèm.
    -Anh trả lời đi, bộ đi học cũng là quyền của một số người giàu thôi sao? Hễ nghèo thì không có quyền đi học đúng như sở thích mình nữa. Lỡ em có khiếu về y khoa mà nhà em nghèo thì sao?
    Thịnh mỉm cười:
    -Ðể anh làm tổng trưởng rồi anh trả lời cho em sau.
    Tôi thở dài:
    -Người lớn khôn quá, chỉ khổ tụi em thôi. Anh không trả lời thì em tự trả lời cho em vậy.
    Thịnh tò mò:
    -Nghĩa là sao…
    -Trang biết tại sao họ hạn chế kiềm tỏa sinh viên rồi. Họ ích kỷ nói rõ hơn họ bảo vệ quyền lợi của con cháu họ, những ông bà bác sĩ, họ nghe theo sức mạnh đồng tiền. Văn hóa cũng có nghĩa là tiền. Nếu để tự do cho mọi từng lớp tiến lên, quyền lợi của họ bị san sẽ, dĩ nhiên họ thiệt thòi. Nếu mọi người được tự do học hành, những ngài tiến sĩ, ngài Thạc sĩ sẽ trở về với bản chất thật của họ, nghĩa là họ chẳng có gì hết. Huyền thoại sẽ không còn là huyền thoại. tất cả chỉ là con số không. Em thích những bậc thầy của em thật là thầy như Socrate chẳng hạn. Biết ai hơn ai? Sự hiểu biết cũng phải được chia sẽ. Em yêu một người con trai nghèo hơn thầy, nhưng biết mơ ước sự chia sẽ.
    Thịnh giật mình:
    -Trang nói sao? Trang có người yêu rồi?
    Tôi bối rối đáng nhẽ tôi nên dấu Thịnh, tôi hết khôn ngoan rồi. Tôi gật đầu:
    -Dạ. Trang yêu người ta thì đúng hơn, người ta không yêu Trang.
    Thịnh bình thản:
    -Người ấy không biết Trang yêu họ?
    Tôi thẫn thờ:
    -Anh ấy có vợ rồi.
    Thịnh thẳng thắn:
    -Như vậy anh có quyền hy vọng phải không Trang?
    Tôi cảm động:
    -Bộ thầy, thầy tính yêu Trang thật?
    Thịnh kêu trời:
    -Trời đất, Trang tưởng tôi đùa sao? Già đời như tôi còn đùa với tình yêu?
    Tôi vân vê tà áo:
    -Trang vừa nghèo vừa học dốt. Trang nghĩ một người danh vọng như anh, lại giàu có, anh không thể nhìn tới một đứa con gái như Trang. Trang vô cùng xúc động, nhưng..
    -Nhưng sao?
    -Trang không xứng đáng. Trang kính trọng thầy, ơ anh, nhưng Trang không dám với cao quá. Anh Thịnh hãy biết rằng Trang cảm kích tình an. Trang kính nể anh, anh tin không?
    Thịnh lắc đầu:
    -Trang trả lời vòng quanh rồi nhé.
    Tôi cười nhẹ:
    -Vì Trang sợ anh.
    -Anh làm gì mà Trang sợ anh?
    -Trang cũng không biết nữa, có lẽ vì lòng kính mến mà Trang đã dành cho anh.
    Thịnh đắn đo:
    -Anh muốn biết Trang có yêu anh không, thế thôi, những e ngại kia không đáng kể.
    Tôi chớp mắt nhìn Thịnh. Một người con gái như tôi được một giáo sư yêu thương, còn gì để ngại ngần nữa đâu? Có thể nói đây là một dịp may cho tôi. Tôi không đủ can đảm lắm đâu. Không bao giờ tôi đủ can đảm, bởi đàn bà ai cũng ham danh vọng, ham địa vị và ham tiền. Thịnh sẽ cho tôi những thứ đó. Tôi diễm phúc thế này sao? Nhưng còn Phong? Còn tình yêu đằm thắm mà tôi đã dâng cho chàng?
    Tôi không can đảm từ chối tình yêu của Thịnh, nhưng tôi không cảm thấy xôn xao mê đắm khi ngồi bên Thịnh. Lòng tôi êm ả quá, bình lặng quá.Thịnh hỏi:
    -Em nghĩ gì đó? Sao không trả lời cho anh.
    Thịnh vụt nắm lấy tay tôi. Chàng bóp nhẹ nhẹ những ngón tay gầy của tôi. Mắt chàng tìm mắt tôi, nhưng tôi trốn. Cảm xúc đã bay theo với Phong rồi. Chỉ mình chàng làm tôi run rẩy, làm tôi ngất ngây. Tôi không nghĩ đến Thịnh. Tôi không nhìn thấy Thịnh, tôi khép hai bờ mi buồn để nhớ Phong xót xa. Tay tôi nắm với tay Thịnh, nhưng hồn tôi lao đao nhớ người. Tội nghiệp cho tôi, và cũng tội nghiệp cho Thịnh.
    Tôi hèn thật, tôi tồi tệ thật, sao không lắc đầu sao không từ chối dứt khoát rằng em không yêu anh. Suốt đời có lẽ em chỉ yêu một người ấy. Rồi mình cũng gian dối với tình yêu như ai. Mình không yêu nhưng vẫn muốn yêu. Tôi hổ thẹn nên cúi đầu xuống. Ðôi mắt Thịnh thẳng thắn qua, so với chàng tôi thật nhơ bẩn. Cuối cùng chỉ vì bằng cấp của Thịnh vì điạ vị của Thịnh nên tôi để nguyên tay tôi trong tay chàng? Tình yêu không còn nữa. Không còn tình yêu thì mọi sự mặc màu sắc khác không cao quí nữa.
    Tôi quay đi, tôi không dám nhìn Thịnh. Thịnh buồn bã:
    -Em khó hiểu quá Trang ạ. Ðừng làm em buồn.
    Tôi rưng rưng nước mắt:
    -Mình về đi anh.
    Thịnh đắm đuối:
    -Anh thích ngồi bên em suốt ngày và suốt đời.
    Tôi thở dài:
    -Thú thật. Trang bị cái địa vị anh làm choáng người làm ngợp mắt. Nếu Trang có gật đầu thì anh hãy hiểu rằng chỉ vì anh là giáo sư. Anh nên khinh Trang hơn là yêu Trang anh ạ. Gia đình Trang nghèo, lấy anh là yên một bề, trúng số lớn, trúng số suốt đời, làm sao Trang đủ can đảm từ chối hở anh?
    Thịnh suy tư:

    -Em thẳng thắn lắm anh phục em. Trang, ước gì anh có một người vợ như em. Bởi đã nói như vậy em sẽ không bao giờ lừa dối anh.
    Tôi lắc đầu:
    -Không anh lầm rồi, em tầm thường lắm, em ham tiền ham địa vị của anh nên mới trèo lên xe đi chơi với anh, những người con trai khác rủ được em đi thật khó lắm chỉ vì họ không phải là giáo sư, một giáo sư đại học như anh.
    Thịnh thở dài:
    -Anh cấm em nói như thế nữa, anh cũng là người như em, anh có dịp nên học được. Không có gì tài giỏi cả, em vừa nói những ngài tiến sĩ những ngài thạc sĩ thật sự là những con số không kia mà. Trước mặt thượng đế ai cũng như nhau.
    Tôi cười buồn:
    -Ðó là em lý luận, đứng trước mặt Thượng Ðế ai cũng như nhau, nhưng trước mặt đàn bà thì không như nhau, đàn bà vẫn sợ người giàu, người có quyền.
    Thịnh dìu tôi đứng lên:
    -Thôi không nói nhảm nữa, rồi em sẽ yêu anh, mặc cảm kia sẽ biết mất.
    Tôi lẩm bẩm:
    -Mặc cảm, có lẽ anh nói đúng, em mặc cảm không yêu người khác được. Em mặc cảm nếu em yêu anh là yêu địa vị và bằng cấp của anh, rồi em tưởng em như vậy thật, phải không anh?
    Thịnh âu yếm:
    -Ðúng rồi, hết mặc cảm em sẽ yêu anh để rồi em coi anh tầm thường như mọi người, nhất là khi yêu.
    -Nghĩa là sao?
    -Khi yêu anh cũng sợ mất người yêu, cũng ham muốn người đó là của riêng mình, cũng ghen tương, cũng bồn chồn tương tư như ai vậy.
    -Anh cũng tương tư như em, ghen ghét thù hằn như em?
    -Chứ sao? Bộ em nghĩ anh sẽ yêu em khác người khác?
    Thịnh nhìn ra xa:
    -Tình yêu lạ lùng lắm em ơi, một vị vua khi yêu sung sướng như thế nào thì người ăn mày cũng sung sướng ý như thế? Họ cũng âu yếm nhau cũng vuốt ve cũng giao hợp y như một ông vua, một ông tổng thống.
    Tôi hơi đỏ mặt nên vờ không nghe, Thịnh cười:
    -Em buồn cười thật, anh mới là thầy mà em la hoảng làm anh cũng hoảng theo, anh tưởng anh là một ông vua kia chứ. Nhìn anh đi cưng, anh bình thường lắm mà em.
    Tôi cảm động:
    -Cám ơn anh.
    Thịnh ngạc nhiên:
    -Sao lại cám ơn, cám ơn cái gì?
    -Cám ơn tình yêu của anh.
    -Tình yêu mà em cám ơn thì em giết anh rồi.
    Tôi mơ mộng:
    -Khi yêu, người yêu trở thành một vị vua trên ngai cao thật anh ạ.
    -Với em anh thành một ông vua chưa?
    Tôi không dám trả lời mà tôi đòi về, Thịnh thở dài:
    -Em sợ anh phải không?
    Tôi bối rối:
    -Không phải sợ, nhưng đi chơi lâu quá rồi, sợ nhà mong…
    Tôi sợ Phong thì đúng hơn. Tôi sợ Phong về không thấy tôi chàng sẽ cằn nhằn sẽ nghi ngờ. Tôi ngu si thật, người ta có vợ sờ rờ ra đó, mà tôi vẫn sợ người ta như một người vợ sợ chồng. Phong và giọng nói hùng biện khi đứng trước đám đông. Giọng nói khi vang cao như chiêng đồng, khi trầm trầm như sóng vỗ khi nhẹ như hơi thở, khi thiết tha, khi lạnh lùng. Tôi yêu chàng. Tôi yêu hình ảnh chàng khi đứng trước đám đông. Tôi yêu những giọt mồ hôi nhiệt thành của chàng khi gào than tình tự dân tộc, khi thương xót vận nước điêu linh. Tình yêu tôi dành cho chàng lẫn với tìnhy yêu quê hương, lẫn với nỗi ngậm ngùi xót xa của kẻ làm người bị áp bức. Mỗi lần một hình ảnh xót xa nào chợt hiện ra, một người đàn bà già còm cõi gánh bún đi bán, một đứa bé ốm o gầy còm. Lòng tôi lại nhói đâu và lại thiết tha yêu chàng. Tình yêu ẩn tan trong quê hương, nét đẹp của chàng đã tượng trưng cho quê hương tôi. Màu da ngăm ngăm đen, sóng mũi đông phương, đôi mắt đông phương sâu sắc, nụ cười vừa ngạo mạn vừa xót xa. Dáng dấp bình dị, nhỏ thôi nhưng rắn rỏi.
    Bạn bè chúng tôi yêu những người đàn ông có nét đẹp Tây Phương, mũi cao, mắt to mơ mộng như tài tử Mỹ này, như tài tử Pháp kia. Bô trai cao lớn như Mỹ. Tôi trái lại, tôi yêu vẻ đẹp người đàn ông Việt Nam bởi gần gũi hơn, bởi thân thiết hơn. Từ thuở nào đã rất xa xôi, tôi lớn lên giữa những người đó. Lịch sử tôi học, thấy cô cũng nói về những người đó. Bây giờ tôi yêu chàng, như yêu thương hình ảnh bố tôi. Người đã đi xa từ khi tôi còn chưa ra đời. người đã đi xa nhưng vẫn dạy tôi biết một tình yêu. Tình yêu lẫn với tình tự quê hương. Bởi mổi lần nghĩ đến bố, tôi nghĩ đến cuộc đời gian nan của bố, lênh đênh trên giòng sông không mang tên, lặn lội trong một khu rừng. Ðể làm gì, nếu không phải vì bố quá yêu thương này?
    Nhưng khi chàng về nhà sống và yêu người đàn bà đó, hình như tôi thất vọng. Tôi thất vọng nhưng tôi vẫn yêu, bởi hình ảnh chàng in sâu và tâm trí đã quá đẹp.
    Thịnh kêu lên:
    -Trang, em nghĩ gì đó? Nếu anh biết được ý nghĩ của em nhỉ?
    Tôi gượng cười:
    -Anh sẽ không yêu được em nữa.
    Thịnh gật gù:
    -Em sẽ cướp nghề anh mất Trang ạ, em sẽ thành triết gia đại tài.
    Tôi cười, Thịnh cũng cười:
    -Về đi anh, trễ quá rồi.
    Thịnh miễn cưỡng:
    -Thôi được, anh đưa em về.
    Buổi chiều phủ dáng đẹp đầy hai bên con đường. Mặt trời rực rỡ ánh vàng phía trời tây, thứ màu vàng huyền hoặc đẹp như Thiên đàng trong trí tưởng. Bên kia khung trời vàng rỡ đó. Bên kia đỉnh núi đã nhuộm vàng, phải chăng là chốn thiên thai?
    Tôi ngất ngây nhìn. Hình như mắt tôi cũng vành như mặt trời phương Tây, hình như tóc tôi cũng vàng như mây đỉnh núi. Ðồng lúa reo vui, dòng sông nhỏ lững lờ trôi đi, Làng mạc êm ả, với tre xanh, với những thân cau gầy vươn lên chân mây. Mùi thơm naò lảng vảng mơ hồ như mùa lúa chín, như mùi trái ngọt, như mùi tóc ướp trong hoa bưởi, ướp trong lá sả nồng nàn. Luỹ tre xanh, ruộng lúa trổ bông con gái, vườn cây và mặt trời.
    Thèm thanh bình biết bao. Thèm đi với bố, với Phong khắp nơi trên quê hương mình. Thèm dẫn Phong về làng Phương Quan, huyện Thanh Miện, quê của bố, về làng Ngọc Hà của mẹ, với những người con gái suốt ngày lo gánh hoa. Quê tôi đó, nơi đã nuôi dưỡng cha tôi mẹ tôi mà tôi không được về. Không bao giờ đời cho tôi biết mặt quê cha tôi. Ngăn cách vời vợi, xa xôi ngàn trùng. Tôi chỉ nghe kể, tôi chỉ biết que cha làng mẹ qua môi mẹ kể, qua nỗi ngậm ngùi nhớ mong của mẹ của anh. Và hình ảnh bố bên kia giòng sông đó. Bố đẹp như một huyền thoại và Phong, chàng uy linh như một thần linh bên cạnh bố. Chàng là hiện thân của bố cho tôi kính yêu, cho tôi say đắm.
    Thành phố hiện ra với những ngôi nhà ngói đỏ sậm, với hàng đậu bằng cây cắt tỉa đều đặn và xinh xinh. Những lối đi lát gạch nhỏ nhoi hiền hoà. Giòng sông đựng dáng trời vàng, lung linh chiếu sáng, mặt nước lăn tăn như dát vàng. Tôi ngước mặt nhìn lên cao, trời đẹp quá, màu vàng này biết tìm ở đâu? Hoàng hôn là một giải mây màu tim trên cao đó? Màu tím thì thầm như tình yêu của người con gái đoan trang, hay hoàng hôn là mặt trời thu hết sắc vàng tuyệt diệu nhất đằng xa, nơi gọi một cuộc tình phêi lưu. Yêu Phong là phiêu lưu, tương tư Phong là trời tím ngắt. Còn Thịnh, Thịnh là khung trời xanh hiền, là mây êm đềm là mây êm đềm là võng hè đong đưa, là chiếc nôi tình ái màu hồng. tôi không có những ngón tay tài hoa của một hoạ sĩ, để ghi lại màu vàng của buổi chiều hôm nay, tôi thật dở, chỉ biết nhìn và tầm thường mơ ước một chiếc áo vàng như thế. Rất nhiều lần tôi mơ ước áo vàng như tôi đang đợi, như đang ngóng chờ tình yêu.
    Thịnh trầm giọng, hình như chàng buồn:
    -Ngồi bên anh mà em nghĩ đâu đâu không à.
    Tôi nhoẻn miệng cười. Tôi nghiệm thấy mỗi lần anh chàng giận nhoẻn cười là xong hết.
    -Trang thích có một chiếc áo vàng mỏng như mặt trời màu vàng kia kìa anh.
    Thịnh triết lý:
    -Những cô thích màu vàng nhiều tham vọng lắm.
    Tôi bâng khuâng:
    -Trang đang bắt đầu thích màu xanh, thích màu xanh đời bớt gian nan hơn.
    -Anh thích màu trắng, màu trắng tượng trưng cho sự trong sạch, cũng như anh thích những người con gái có đôi mắt trong sáng. Mắt bắt đầu đục mờ khi người ta bắt đầu hụp lặn, em để ý coi những cô gái trót mất cuộc đời có thể họ đẹp hơn em, quyến rũ hơn em nhưng mắt họ không trong sáng nữa, mắt người ta, theo ý anh có ba loại: gian dối, buồn bã và trong sáng tin tưởng.
    Tôi đùa:
    -Anh đi làm thầy tướng được đó.
    -Ðúng, anh mê xem tướng người lắm, mỗi người một vẽ và bí mật không cùng. Không khoa học nào thú vị hơn khoa học về con người. Tôn giáo triết lý chẳng hạn, tôn giáo cũng khởi đầu từ một học thuyết về con người.
    Tôi dò hỏi:
    -Anh đạo phật phải không?
    -Không, anh giống em, anh đi nhà thờ. Hết trở ngại, hết lo chưa cô bé?
    Tôi cười nhẹ:
    -Làm sao biết trước những gì chưa đến. Em là một cô gái nghèo, cha mất tích trong cuộc kháng chiến, mẹ em lại nghèo, chắc gì cha mẹ anh bằng lòng các cụ bao giờ cũng mong con mình lập gia đình với những người giàu sang và có thế lực. Em thấy các cụ cũng có lý anh ạ. Em không dám với cao, với cao ngã đau lắm lại bị người đời cười mình ngu.
    -Người như em còn sợ người cười cơ à?
    -Sợ chứ, em là đàn bà mà anh.
    Tôi giật mình kêu khẽ:
    -Í chết, cho em xuống đây đi anh, nhỡ nhà thấy kỳ lắm.
    -Anh đưa em về tận nhà không được sao? Mình đàng hoàng mà em.
    Tôi bối rối:
    -Thôi anh ạ, em ngại lắm.
    Tôi rủa thầm mình. Nếu Thịnh biết tôi ngại Phong bắt gặp, Thịnh có yêu tôi nữa không? Mình tham lam quá, bao nhiêu đàn ông cũng không vừa lòng. Anh bảo mắt em trong sáng mà sao em gian dối thế này? Vậy là tài coi tướng của Thịnh sai bét. Tôi nói khẽ:
    -Ðừng nhìn em như thế, mắt em bắt đầu đục ngầu rồi phải không?
    Thịnh lắc đầu:
    -Má em hồng quá, anh lại bắt đầu nhớ em rồi Trang ơi, nằm một mình buồn quá Trang ơi, chịu không nổi Trang ơi.
    Tôi tinh nghịch:
    -Anh gọi ba lần Trang ơi rồi đấy, bộ tính bắt em thật hở anh?
    Thịnh buồn bã:
    -Trang, em ác lắm nghe không?
    Tôi thẫn thờ:
    -Có một lần em cũng nói như anh.
    Thịnh lắc đầu:
    -Không nói chuyện người, nói chuyện của mình thôi.
    Tôi dịu dàng:
    -Trang về nhé.
    Thịnh hỏi:
    -Bao giờ gặp lại Trang?
    Tôi do dự:
    -Dạ, để xem đã.
    -Chiều mai anh chờ Trang ở đây nghe.
    Tôi lắc đầu:
    -Í không được đâu, nhỡ Trang kẹt thì sao?
    -Anh cứ chờ.
    Tôi doạ:
    -Coi chừng sinh viên thấy thầy chờ trò thì nguy lắm.
    Thịnh bướng bỉnh nhún vai:
    -Chả sao hết, sinh viên biết thông cảm rồi, học trò thất lục gì mà ngại. Bộ Thầy không có quyền yêu?
    Tôi ngại gặp Phong, nên vội vã:
    -Trang về anh nhé.
    Thịnh ngồi nhìn theo tôi, áo bay vờn trong gió nắng chiều soi nghiêng dòng tóc rối, đôi chân đầy bụi của đường xa, tôi cúi xuống mà đi vừa đi vừa nhìn hai chân mình.
    Vẫn chưa thấy chàng về. Chiếc xe đầy bụi đất vắng bóng. Tôi uể oải lên lầu, chị Nhơn vô tình:
    -Em đi học về hở, có thấy tin tức gì không? Tình hình có vẻ căng thẳng rồi, mấy hôm nay không thấy Phong ghé về nhà, cả….thầy nữa.
    Tôi nôn nóng hỏi:
    -Thầy làm sao hở chị?
    -Chị không gặp, nghe nói thầy bị đau nặng, lo lắng nhiều quá càng ngày Thầy càng gầy đi.
    Tôi bâng khuâng:
    -Sức mạnh tinh thần mới đáng kể, tinh thần Thầy như núi cao biển rộng, bị nhốt trong thân xác ấy đau là phải.
    Chị Nhơn thở dài:
    -Nói vậy chứ chị vẫn lo lo. Thầy là linh hồn của phong trào.
    Tôi ngắt lời chị:
    -Chị yên tâm đi, Thầy lao tâm đó, không việc gì đâu, hơn nữa bây giờ Thầy trở thành một huyền thoại rồi, người ta phủ quanh Thầy những huyền thoại.
    Chị Nhơn hơi giận:
    -Nghĩa là em nói Thầy…ờ dù răng đi nữa em cũng là người ngoài.
    Tôi cười:
    -Chị lầm rồi, em không nói với ý đó, em muốn nói rằng ở nước mình muốn trở thành lãnh tụ phải biết tạo cho mình những huyền thoại. Tốt chứ đâu có xấu. Riêng em, em không bao giờ phân biệt tôn giáo cả, với em giá trị của chính một người mới là điều quí. Buồn ghê, đến chị mà không hiểu em nữa sao?
    Chị Nhơn dịu dàng:
    -Chị lo quá, nên… chị hiểu em chứ, chị hiểu em yêu….nên…
    Tôi hồng hai má:
    -Thôi cho em xin, người ta không yêu em đâu, đừng nhắc đến thêm buồn.
    Chị Nhơn cười:
    -Ðừng lo tình đùa ấy mà, bộ thật đâu mà lo.
    -Như thế nào mới thật? Như rứa là chết em rồi, còn chi nữa.
    -Thì khi nào hỏi cưới đàng hoàng kia.
    Tôi dò dẫm:
    -Thấy mấy đứa em của anh Phong cũng qúi chị ấy lắm mà.
    Chị Nhơn nhún vai:
    -Tụi nó còn bé biết gì mà chẳng qúi, cho nó tiền thì nó tưởng là thương nó, tiền của Phong chứ của ai vào đó nữa, cái thằng Phong cũng khôn dàn trời, chuyên môn dúi tiền để cô ta cho em mình không à?
    Tôi gượng cười:
    -Chuyện, anh Phong mà không khôn thì ai khôn.
    Tôi chưa hết chuyện để nói với chị Nhơn, con Thẻo đã hốt hoảng chạy lên lập cập nói:
    -Thưa bà có khách, người ta đòi gặp riêng bà.
    Chị Nhơn tái mặt. Tôi hấp tấp hỏi:
    -Ai, chuyện gì? Phải bạn anh Phong không?
    Thẻo lắc đầu:
    -Lạ hoắc.
    -Em xuống với chị.
    -Không được, người ta đòi gặp một mình chị.
    -Chị đừng đi theo họ nghe, nhỡ…
    -Làm như chị là con nít không bằng.
    Tôi bồi hồi trên lầu chờ đời, Phong biệt tăm năm ngày rồi, Chuyện gì đã xảy ra cho chàng? Thành phố đầy rẫy những cơn sóng ngầm. Người ta không thể biết trước những gì xảy ra nơi đây? Có thể là đàn áp, có thể là thanh trừng trong bóng tối. Sau cách mạng máu không bao giờ ngừng chảy. Mọi sự đang bấp bênh, đang cheo leo lưng chừng vực đá. Phong lao vaò cuộc như cả một triều đại tưởng chừng ngày năm đứng vững. Nhưng liệu cơn bão lốc có buông tha chàng? Chàng trổi dậy nổi không, để đứng lên trong bão táp, để đừng bị nhận chìm ngay trong chiến thắng của chàng?
    Tôi yêu chàng, bởi chàng mang dáng dấp quê hương tôi. Tình yêu tự nó chuyên chở quá nhiều ước muốn và vì chàng, tôi cùng lao vào cơn bão. Bây giờ tôi bồn chồn rình chờ tai biến. Có ai đợi chờ tai biến như tôi không?
    Chị Nhơn nghiêm trọng đi thẳng vào phòng, tôi đón chị lại lo âu hỏi:
    -Chuyện gì đó chị? Anh Phong đâu? Có tin gì về anh ấy không?
    Chị Nhơn lắc đầu:
    -Em nên ở nhà chị không nói thêm được nữa. Em ra đây để học, không phải để tham dự vaò đời Phong.
    Tôi năn nỉ:
    -Cho em biết anh ấy ở đâu thôi, liệu có việc gì không chị?
    Chị Nhơn lắc đầu:
    -Không ai trả lời nổi câu hỏi của em, thôi vào nghỉ đi, chị mệt không ăn cơm đâu, xuống bảo Thẻo dọn cơm cho ăn rồi đi ngủ.
    Tôi đành xuống nhà ngồi ăn một mình cho qua bữa. Buổi chiều biến tan. Ðêm tối đậm đặc. Một mình trên cao nhìn xuống giòng sông. Thấy phiến trời lấy láy ngàn sao, thấy những đốm đèn dầu leo lắt trôi trên sông, để lòng mình nặng như đeo đá, buồn giận cho nhiều, cuối cùng vẫn xót xa hiểu rằng sinh mệnh của chàng là tất cả đời mình. Vẫn biết vợ chàng còn đó, vẫn biết rằng chàng không bao giờ dám yêu mình. Tình yêu vẫn còn đó, có đó như định mệnh của mình, người ta không thể chối từ định mệnh, nên cũng không thể chối từ tình yêu.
    Tôi chăm chăm nhìn chiếc hình bán thân của nàng. Nụ cười đa tình, đôi mắt lá răm dài khoé đam mê. Tôi không buồn úp nó xuống nữa, nhưng tôi nhìn, định mệnh của tôi đau đớn thêm vì nàng. Nàng đẹp quá, mi thua trận giặc tình rồi Trang ơi. Mi nên yêu Thịnh, nên lấy Thịnh làm chồng. Tình yêu là gì? Và tại sao phải yêu chàng? Ðời thiếu gì đàn ông cho mi yêu thương? tốt hơn hết đừng yêu? Đi vào tình yêu là đi vào vùng giông bão đầy rẫy gian nan, đầy rẫy buồn phiền.
    Nhưng mà trời ơi, những quyển truyện tình đầy tủ sách của tôi để đi đâu? Tình yêu đẹp đẽ thơ mộng ngút trời. Tình yêu là thiên thai, là suối mát, là rừng xanh. Chả lẽ suốt đời tôi, tôi không được biết tình yêu là gì? Ngọt ngào hay đắng cay? Rồi tôi cũng lấy chồng như mọi người đàn bà khác, cũng đẻ cho chồng năm mười đứa con, cuối cùng già đời nhắm mắt và buông xuôi hai tay, giây phút cuối sẽ ngậm nụ cười mà thương cho mình, bởi sinh ta làm người khổ cực trăm chiều, gian nan ngàn chuyện, để không biết hôn người mình yêu và ngủ với chồng khác nhau thế nào? Sẽ lạnh từ chân lên bụng, lên ngực và hai tay. Sống như gục đầu giả dối với chính mình, giả vờ yêu chồng là gian dối với chính mình, trước khi gian dối với chồng.
    Tiếng súng từ xa xa vọng về buồn nản và thân quen, Có nơi nào người ta thân quen với tiếng súng như quê hương tôi không? Thảm thật, người ta quen với thanh bình với nhạc tình, với tiện nghi, nơi đây mình quen với tiếng đại bác, mình quen với sự chết, với chia ly. Nơi đây một nhà sáu đứa con trai mà còn nguyên vẹn cả sáu thì lạ nhất nước rồi. Nơi đây phải chết, phải để tang, phải khóc lóc với kêu thương, phải bỏ nhà bỏ đất ra đi mới là bình thường như mọi người cùng chung giòng máu. Con trai ông du học cả lũ, con gái ông không ai goá chồng, chắc chắn ông là người vong bản, bán dần nước tôi. Ðời có người nào mỉa mai độc hơn tôi, dị hợm hơn tôi nữa không?
    Tôi chờ một người không phải là người yêu của tôi. Tôi căng mắt ngó đình màn trắng. Thần kinh mình thật tệ, chút chút thôi là mất ngủ cả đêm. Ước gì mát da mát thịt như chị Lan Chị. Nằm xuống năm phút là ngủ liền, mình nghĩ gì cứ triền miên theo nó, miệt mài theo nó, cuối cùng mảnh mai như người xưa, đàn ông thấy mình hết dám hôn, hôn một cái sụt năm ký thành cây khô thì lúa một đời.
Thịnh ngồi bên bục cao, đôi mắt sáng sau vòng kính trắng, nụ cười thấp thoáng thầm gửi cho tôi những lời hẹn. Sinh viên lặng lẽ ghi bài, không khí uể oải và buồn buồn. Thịnh nói chuyện ngày xưa và sinh viên thích nói chuyện bây giờ, chuyện hôm nay. Chuyện sống chết của họ. Họ thích đổi mới, hãy hiên ngang tiến lên, và lật nhào những gì đã rữa nát, đã cản kỳ đà họ. Với tuổi trẻ, người già thật đáng sợ, họ không làm, họ không muốn thay đổi, họ mỏi mệt và biếng lười, nhưng họ nhất định làm kỳ đà cản mũi mọi sự thay đổi. Những người bạn trẻ của tôi đã hậm hực bàn tán như thế. Tôi im lặng vì tôi là đàn bà, đàn bà ít nói chừng nào có duyên chừng đó.

    Họ lắc đầu ngán Thịnh. Thịnh là một thứ gìa đối với họ, vì Thịnh không dự cuộc. Thịnh muốn sinh viên nhắm mắt học như người mù sờ chân voi. Thịnh giảng bài hấp dẫn, nhưng vô ích, lòng dạ những người ngồi dưới đang vò nhàu, đang nóng như lửa đốt. Một giờ nặng nề trôi qua. Thịnh kín đáo tìm tôi, nói nhỏ nửa câu rồi bỏ đi liền:
    -Chiều nay anh đợi chỗ hôm qua…
    Tôi nhìn theo Thịnh, không biết buồn hay vui. Rôì biểu ngữ bất ngờ căng đầy đường, nghênh ngang lối đi. Chữ xanh chữ đỏ để phản đối hiến chương này hiến chương kia. Sinh viên tụm năm tụm ba, nét mặt nặng trĩu suy tư, như thể vận nước sắp tan tành đến nơi, như thể họ sắp liều chết để làm một cái gì cho quê hương này.
    Riêng tôi, tôi biết sẽ tìm được Phong nếu tôi theo họ lăn xuống đường. Ðược nhìn người yêu vang giọng giữa đám đông, được nhìn người yêu và những giòng mồ hôi nhiệt thành, là niềm mơ ước của tôi. Sinh viên nhất định bãi khoá. Thịnh thêm một lần nữa thở dài. Tôi theo đám đông đi dọc theo đường Lê Lợi. Tôi đi tìm Phong. Một lời gọi nào vang vọng thiết tha trong tận đáy lòng, bắt tôi phải đi tìm chàng. Dù trước mặt còn đầy bất trắc, tôi vẫn cứ đi. Dù phải chết trên đường đi tìm. Tình yêu, một thứ tôn giáo kỳ bí nhất, ghê gớm nhất và người yêu là vị giáo chủ đầy uy quyền trói buộc ta suốt cả một đời. Cuồng yêu còn ghê gớm hơn cuồng tín một tôn giáo. Tôi tan biến trong đám đông, tôi nhỏ nhoi trong đám đông, tôi quên mình đang làm gì? Tại sao đi theo họ? Chắc gì Phong có ở đó cuối con đường này? Chắc gì Phong đang gầm gừ như dã thú, biết đâu chàng đã vào chuồng? Ðám đông ngừng lại, hàng ngàn người đứng kín công trường. Giọng nói của chàng bay trên đám đông, bừng bừng xôi xục. tôi chen tới chen tới không ngừng. Mặt tôi nóng bừng bừng, mồ hôi ướt đẫm tóc tôi, chàng ở xa quá, chàng của đám đông, không phải của tôi. Không bao giờ chàng thuộc về tôi, đám đông gào lên theo chàng. Họ lập lại lời chàng với nước mắt lên cao, với hai tay nắm lại thật chặt, với trái tim như nở lớn ra, với trí óc như bay lên cao. Chàng nhỏ bé, chàng bình thường như mọi người đàn ông khác. Họ tìm được ở chàng cảm giác gần gũi cùng một số phận.
    Tôi dừng lại để thở, tôi mệt muốn đứt hơi. Em còn xa anh quá, em tầm thường nền không dám tiến đến gần anh. Tôi chen tới chen tới. Tôi luồn, tôi cúi, tôi lách nghiêng lách dọc, tôi mệt nhoài người nhưng lòng vui tràn đầy kéo về bừng bừng như thác lũ. Lời chàng soi thủng đám đông, giọng chàng khi gầm gừ, khi bi thiết khi nhanh khi chậm. Tôi lặng người khi nhìn rõ đôi mắt đảo vì xúc động để nghe từng lời nói chàng vang cao trên đám đông.
    -Hãy tự cứu lấy quê hương mình. Ðừng đợi chờ phép lạ, đừng mong người giúp đỡ. Hãy tự cứu lấy quê hương mình, hãy tự cứu lấy cha mẹ anh em và bằng hữu mình. Máu đã đỗ quá nhiều, ướt đẫm phần đất này rồi, xương đã cao hơn núi. Quê hương này đã tạo thành bằng sinh mạng tổ tiên chúng ta. Ðừng cúi đầu nữa, đừng quỳ lụy nữa, hãy cắn chặc răng lại, hãy hiên ngang dù cho phải chết. Chỉ còn chúng ta, chúng ta phải được sống hãy bóp cổ kẻ đang cưỡi trên đầu trên cổ chúng ta. Hãy hất nó xuống, hãy đạp lên nó mà tiến lên. Ðừng thấy nó to mà sợ, chúng ta nhỏ bé nhưng chúng ta có sức mạnh tinh thần, chúng ta còn trẻ, chúng ta có tương lai. Tôi van các anh, các anh đừng gục đầu. Tôi van các chị, các chị đừng gục đầu. Ngước mắt lên đi, chúng ta sinh ra làm người, chúng ta phải được đối xử như mọi người. Chúng ta không phải là những con vật để phải nhịn đói bên cạnh kẻ dư ăn phè phỡn cười đùa trên nước mắt và mồ hôi của chúng ta. Hãy giết hết những người hút dần đến giọt máu cuối cùng của chúng ta, bầy thú man dã hít dần sinh lực chúng ta rồi. Hãy nhìn tôi đi, hãy nhìn bạn bè, hãy nhìn anh em. Do chúng ta bọc lấy xương, chúng ta xanh xao, chúng ta gầy còm vì ai? Thế hệ con cháu chúng ta sẽ như thế nào khi cha mẹ chúng ta thường trực đói khát. Hãy nhìn tôi đi, hãy nhìn cha mẹ anh em và bằng hữu anh đi. Sẽ mất tất cả, vinh danh dân tộc, sẽ mất tất cả đất đai phì nhiêu. Vậy phải một sống một còn thà chết trong vinh quang còn hơn chết dần chết mòn vì bị loài thú man rợ hút đến giọt máu cuối cùng.
    Hãy tự cứu lấy mình hãy tự cứu lấy quê hương ta.
    Tôi mê đi. Tôi nghe đám đông gào vang câu nói của chàng. Tôi nghe tiếng chân đi lên trùng trùng lớp lớp, tiếp nối không ngừng. Lá xanh trên cao, trời xanh trên cao…Việt Nam tôi Việt Nam tôi vẫn anh hùng, vẫn anh hùng vẫn gian nan chiến đấu từng ngày, vẫn hiên ngang chiến đấu từng giờ…
    Nước mắt tôi dàn dụa chảy ra, khói cay mù trời nước mắt này khóc cho quê hương đi? Nhiều người đã gục xuống và nhiều người vẫn đều đều bước đi. Tôi nghe tiếng nổ bùng lên, tôi nghe tiếng súng chát chúa từ chỗ chàng đứng. Tôi khổ sở chen đến với chàng, chàng không còn đây nữa. Thầy cũng vắng bóng. Tôi khóc vì yêu chàng hay vì lựu đạn cay. Rối loạn ngợp trời. Tôi che kín bằng khăn tay, nhưng mắt vẫn cay, mắt vẫn xót. Anh ơi, người ta khóc hết rồi dù khóc vì lựu đạn cay thay vì thương cho quê hương này đã quá nhiều khốn khổ. Tôi tìm đủ cách để chạy trốn đám đông. Tôi đến đây vì chàng, lòng yêu quê hương không gần gũi bằng tình yêu chàng.
    Chưa bao giờ nước mắt vô duyên như hôm nay. Tôi thất thểu đi như người sắp chết khát trong sa mạc. Mắt tôi xốn đâu và dòng dòng vì nước mắt. Cay quá đánh ghen bằng ớt chắc cũng không cay bằng. Nhiều người yếu sức đã gục xuống. Tôi đi tìm chàng, súng nổ rồi máu sẽ phải chảy, như hàng hàng trăm năm đã chảy dòng dòng. Anh ơi, làm sao cho em tìm thấy anh? Chúa ơi! Phật ơi! Tôi gọi hết Chúa ơi Phật ơi, người yêu của tôi đâu hở trời? Tôi ngã xuống áo dài bị dẫm nát, tôi chỗi dậy tơi tả đi tìm. Tóc rối bời, môi khô và mắt đỏ. Không thấy gì nữa rồi, chỉ thấy nước mắt dàn dụa ứa ra thôi. Tôi lả người ngồi bệt xuống thềm nhà ai đóng cửa. Lòng em yêu anh vô bờ bến nhưng thân xác nhưng em yếu đuối mọn hèn, em đành gục nơi đây, em đành không tìm thấy anh. Anh nói đúng, điều thứ nhất phải có ăn phải khoẻ từ người giàu đến người nghèo mới nói chuyện anh hùng mạnh cho dân tộc. Ðói khát sẽ mê mệt chạy ăn, không lòng dạ nào yêu nước nữa, đói khát sẽ chối từ văn hoá, sẽ chê sách, chê nghệ thuật, chê những thứ đó thì không bao giờ còn dân tộc, còn tình tự quê hương.
    Ðiều thứ nhất phải no cơm ấm áo, phải khỏe mạnh. Ngày mai trở đi, em sẽ ăn thật nhiều vào, thịt chiên, cá chiên để đủ sức yêu anh, đủ sức chổi dậy trong mù cay để tìm thấy anh. Ðói quá yêu mấy cũng đành chịu, sáng nay em lại giả vờ quên ăn sáng, thời giờ ăn sáng nghe tư bản quá.
    Tôi ngồi nghĩ nhảm, bên tai súng nổ trước mặt khói cay. Người cảnh sát che mặt nạ, bất ngờ đi tới đặt một người đã ngất sỉu nằm xuống. Tôi mệt mỏi hé mắt nhìn và dựng phắt lên, che mặt lại thảng thốt kêu:
    -Trời ơi, trời ơi anh!
    Người đeo mặt nạ làm hô hấp cho chàng. Tôi nhìn sững chàng. Tôi tìm vết máu, tôi tìm hơi thở. Hay tay tôi dư thừa, miệng lưỡi tôi cũng dư thừa, tôi co lưỡi không nói được nữa. Tôi co tay không cầm nổi tay chàng:
    -Thầy, thầy tỉnh chưa?
    Thì ra học trò của chàng. Tôi ngồi im nhìn ngắm khuôn mặt hằng yêu dấu. Người chàng bầm tím xây xát khắp nơi. Chàng như người đang ngủ. Tôi đi theo ông cảnh sát trẻ xốc chàng ra xe. Tôi tự do nhìn chàng. Lòng đau như thắt vào nước mắt thật sự bây giờ mới rưng rưng.
    
    Tôi phóng xe đạp miệt mài. Tôi năn nỉ những người lính trẻ bồng súng hé mở những hàng rào kẽm gai cho tôi đi. Thành phố căng thẳng, những hàng rao kẽm căng đầy đường phố. Mở mắt ra chỉ thấy lính, thấy đạn. Mở mắt ra chỉ thấy hận thù. Buồn quá đi thôi.
    Người cảnh sát trẻ tuổi đã vì tình thầy cũ, che mặt nạ đội nón sắt, bồng chàng vượt vòng rào hơi cay mù và đạn bay để cứu tỉnh chàng. Nhưng anh ta không thể cản người ta tách rời khỏi chàng, người ta đưa tôi về nhà và bắt giữ chàng. Tôi lấy xe đạp nhất định đi tìm chàng.
    Cuối cùng tôi đứng ở quận trấn. Người ta từ chối cho tôi gặp chàng. Ðường xa và bao nhiêu gian nan để phải trờ về không được trông thấy nhau. Tôi tủi thân đứng khóc. Những ngươì có lòng đành dẫn tôi vào thăm chàng. Một cái sân rộng khô khan không bóng cây, được vây lại bằng hai ba lớp kẽm gai. Rồi một vòng tròn vây hàng trăm người ngồi đứng trong đó. Tôi đỏ mắt nhìn sững bạn bè,. Những người rất trẻ ngồi trong vòng gai tù hãm. Chàng đứng lên khi trông thấy tôi. Người lính cũng rất trẻ nâng vòng kẽm gai cho chàng chui ra với tôi.
    Lòng tôi đau quặn lại, áo quần chàng đầy bụi đầy đất, tóc chàng rối và râu chàng mọc tua tủa đậm đen buồn muốn khóc. Tôi khóc ròng. Chữ anh gọi lên pha đầy nước mắt, tôi vịn hàng rào để nhìn chàng:
    -Anh ngồi đó suốt một đêm hả anh?
    -Mọi người đều ngủ ngồi như anh đêm qua.
    -Anh còn ngủ được?
    -Mệt quá cũng phải ngủ chứ em.
    Chàng nhìn tôi, sao anh nói ít thế, nói gì với em đi, em sợ sự lặng lẽ của anh. Chàng mím môi:
    -Em về đi.
    Tôi lắc đầu:
    -Không.
    Chàng thở dài:
    -Thiết quân luật, tại sao em dám đi hở Trang?
    -Em lạy người ta cho em đi. Em khóc với người ta, em cười với người ta, để đi tìm anh.
    Chàng gắt:
    -Anh không bằng lòng. Thôi về đi, nguy hiểm lắm.
    -Mặc em, em gian nan lắm mới được trông thấy anh.
    -Mai anh về, đừng lo, mai anh về.
    Tôi muốn nắm lấy cánh tay chàng bên kia hàng rào sắt. tôi muốn bay qua giây kẽm gai như Vương Vũ phi thân để vào đó thức một đêm với chàng. Trong tù đầy tình yêu sẽ thắm thiết nở hoa trong tim chàng. Tôi đau đớn nhìn chàng. Một đêm thôi râu ria rậm rì như người tiền sử thế sao anh? Một đêm thôi mà sao anh già đi nhiều quá, đen đi nhiều quá. Áo quần anh dơ, mặt mũi anh dơ, vậy mà em yêu anh tưởng chết cho anh được. Em yêu anh nên mới một mình đi tìm, khi mọi người đóng cửa lo âu trong nhà, khi đường phố vắng tanh vắng ngắt.
    Mặc cho Thịnh chờ, em đã nước mắt ngắn nước mắt dài năn nỉ hết người này đến người kia để tìm được anh. Ðể nhìn anh sa sút như anh hùng thấm mệt, để nhìn anh bơ phờ như kẻ thua trận sau một cuộc so gươm dài dằng dặc.
    Anh thấm mệt chưa? Thôi sau trận này, về nhà lấy em làm vợ cho rồi. Em sẽ hầu hạ anh như nữ tỳ, em sẽ yêu anh như ái khanh yêu quân vương. Em sẽ quỳ xuống cởi giầy cho anh, sẽ ôm hai chân anh vào lòng mà cắt tỉa, rũa gọt móng chân anh, sẽ nâng hai tay anh ngang ngực mà rũa móng tay cho anh, sẽ rửa mặt bằng nước nóng mỗi tối, sẽ rửa mặt nước mưa mỗi sáng cho anh. Sẽ đấm bóp mỗi đêm, sẽ hôn mỗi sáng, và sẽ đơì đời chung thuỷ yêu anh.
    Anh sẽ khoẻ mạnh sẽ đi ra đi vào cho em nhìn em ngắm, em thương. Sẽ không bao giờ gào thét để bó gối ngủ ngồi suốt đêm. Mệt chưa anh? Thôi chuyến này về lấy em làm vợ đi, để làm ông vua với em cho rồi. Thôi chuyến này ngừng hẳn phiêu lưu đi, hãy yêu mình trước khi yêu moị người hãy yêu mình trước khi yêu quê hương.
    Ðoạ đày cho nhiều, rồi chết đi lấy ai yêu nước vào đây nữa. Em thấy người ta yêu nước thương dân bằng miệng tài lắm anh ơi. Người ta giàu sang đi xe hơi, ở phòng lạnh để yêu nước cho an toàn. Người ta không dại dột yêu nước kiểu tay trắng như anh đâu. Trước hết phải có vợ đẹp, phải có tiền rồi mới gào lên rằng tôi yêu nước, trắng tay như anh yêu nước chỉ tổ vào tù.
    Chàng nhìn ngươì lính trẻ đến dục tôi về, cái nhìn làm tôi lạnh người.
    -Thôi em về đi.
    Chàng lặng lẽ quay lưng cúi đầu đi từng bước vào trong vòng gai tròn vây chàng và những bằng hữu chàng như người ta vây đàn gà ngoài chợ. Tôi thất thểu đi ra, từng trạm kiểm soát để lại năn nỉ khô nước bọt.
    -Cô ở lại đây đi, không đi được nữa đâu, giới nghiêm rồi.
    Tôi tái mặt ở lại đây, ngàn lần không rồi.
    -Tôi là đàn bà, tôi là đàn bà, tôi phải về nhà tôi, dù phải chết, dù đạn ghim vào giữa tim tôi.
    Họ cười ngất ngưởng rồi tặc lưỡi mở những vòng giây kẽm tròn cho tôi lách qua. Trở về nhà, tôi leo từng bậc thang trèo lên giường nằm mở tròn hai mắt mà hình dung chàng bó gối ngủ ngồi trong đêm nay. Những giấc mơ hãi hùng kéo đền đè tôi dí người trên giường. Tôi ước mơ tình yêu, để thấy toàn sự chết và tù tội. Ước gì chàng chịu sống một đời bình thường như bao nhiêu người khác. Chàng quên rằng, yêu nước cũng là một đặc quyền của một số người thôi. Khơi khơi yêu nước là một tội. Khi nào chàng có tiền, để làm dân biểu làm ông này ông nọ, chàng mới có quyền yêu nước chứ. Anh học giỏi hơn em tài ba hơn em, nhưng anh ngây thơ hơn em rồi.
    Buổi sáng miệng đắng chát tôi mệt mỏi thừ người ra, không muốn nghĩ ngợi…đầu óc lười biếng đến thê thảm. tay chân như bó bột, muỗi đốt mình để hút máu cũng không buồn xua đuổi nữa. hút hết đi thì chết, quậy cựa cho nhiều cũng thế thôi.
    Chàng vẫn bị giam giữ, tôi cam chịu buông tay. Tôi yếu đuối quá, uy quyền không có, tiền bạc không. Ngày ngày vẫn đi ra đi vào ngóng đợi. Ðại học đóng cửa im lìm như gương mặt người dân ở đây thầm thầm khép kín. Như giòng sông lặng lờ trôi giữa hai bờ đất hiền.
    Buổi sáng vẫn đợi thư nhà, vẫn chờ một gợn nhỏ đổi thay cho bớt nặng nề. Ngoài người yêu và những kẻ thân tình, bác đưa thư có lẽ là một người dễ thương nhất vời những kẻ cô đơn như tôi. Tự tự rủa thầm tôi, yêu Phong nhưng vẫn thích đọc thư xanh của Thịnh, những lá thư tình của thầy vẫn là kẹo bánh thơm mùi bơ sữa cho một đứa con gái như tôi.
    Bóng dáng thênh thang giữa hai hàng cây cao đổ bóng trong nắng của Toàn lại thân quen xuất hiện. Toàn vẫn hút thuốc, vẫn kiên nhẫn đếm bước đều đặn bên kia đường trông sang balcon phòng tôi. Ði qua, rồi lại đi về. Ðứng dựa gốc cây rồi đứng dựa cột đèn. Cúi đầu mà đi rồi lại nghểnh cao cổ mà bước. Học trò bãi khoá, đại học đóng cửa. Tôi chưa phải trả lời lá thư tình si dại của Toàn, nhưng mỗi ngày Toàn vòng vòng trước nhà tôi hàng giờ, nhưng mỗi ngày Toàn làm tôi nao núng, ít nhất phải nao núng. Tôi không phải là gỗ đá, tôi là người ruột tôi mềm lắm tim tôi nóng lắm. Vẫn biết tôi không bao giờ yêu Toàn. Em còn nhỏ, đàn bà mau già hơn đàn ông. Tôi không dám nhìn Toàn nhưng cũng không nỡ đóng cửa để quay vào, không nỡ chối từ một lần cho Toàn nhìn thấy tôi.
    Toàn không vời tôi xuống, Toàn chỉ buồn bã nhìn tôi rồi lại cúi đầu bỏ đi. Một phút sau Toàn lại có mặt. Ðều đặn ngày nào cũng như ngày nào. Riết rồi hình ảnh Toàn trở thành thân quen gần gũi như những lá thư tình của Thịnh.
    Người đưa thư ghé đến, tôi đành bỏ balcon để xuống nhận thư. Toàn đi rồi, lòng mình hơi ngẩn ngơ buồn buồn ngó theo.
    Thư của Hải, tệ thật mãi hôm nay mới chịu viết thư cho mình. Sàigòn làm người ta dễ quên nhau, bởi Sàigòn vui quá, đẹp quá.
    Sàigòn ngày….tháng….
    Tố Trang,
    Ðịnh viết thư cho mi lâu rồi, răng vô đây lười quá mi nợ, chả muốn lãng mạn nữa mi ơi. Thiên hạ cứng như cột điện cả rồi mình cứ mềm như liễu rũ thấy cũng chướng quá mi hỉ? Nhưng hôm nay thì phải viết, nhất định phải viết, viết một lần cho mi rồi có chết cũng được nữa. Nghe tin ngoài nớ lộn xộn quá, tao sốt ruột hy vọng mi không can chi.
    Trang,
    Mi còn đủ can đảm nghe chuyện tình yêu của tao nữa không? Ở đây tao không tìm được một nữa con bạn thân nào, mi biết không, ở Sài gòn người ta kỳ lắm, người ta không có thì giờ yêu lẩm cẩm như tụi mình đâu. Tụi cùng lớp Hải nghe cặp nào yêu nhau ba bốn năm cứ le lưỡi hoài. Thành ra không còn ai để thông cảm với mối tình bất tử của tao, đừng cười tao nghe Trang, tao không dùng chữ….sáo đâu, khi tao nói tình yêu của tao là tình yêu bất tử. Thỉnh thoảng tao mới được gặp Thầy. Ở đây Thầy ít tiếp khách lắm, nhưng chỉ gặp Thầy một tuần một lần thôi, tao cũng đủ chết rồi. Mi biết không? Tình yêu của một người như Thầy là ân sủng kỳ diệu nhất. Thầy âm thầm lo cho tao như một người cha lo cho con.
    Khổ ghê, không ai tin nổi tao lại yêu một người như Thầy. Hơn nữa vì uy tín của Thầy tao phải dấu kín tâm sự chừng nào tốt chừng ấy. Mà không được nói ra nỗi vui sướng, nỗi buồn rầu tình yêu mình với ai, cũng khổ như kẻ thất tình. Hạnh phúc đau khổ phải được san sẽ mới còn là hạnh phúc, mới còn là đau khổ. Phải mi vẫn nói như thế không Trang?
    Tao học xã hội ở đây. Văn khoa Sàigòn đông gấp trăm lần Huế. Sinh viên nhiều đứa thực tế lắm, cùng lớp Hải có người vừa chạy áp phe vừa học, bởi phải có tiền và có bằng cấp mới dễ lấy chồng ở cái xã hội ngày nay. Thảm ghê Trang hỉ? Sinh viên đàng hoàng còn trẻ măng như tụi mình chứ không phải lớn tuổi đâu nhé. Thấy tụi nó nói cũng có lý, biết mai sau gặp người giàu hay người nghèo, thôi lo dành dụm ngay từ bây giờ cho chắc bụng.
    Nhưng tận đáy lòng vẫn thấy nhớ Huế vô cùng. Thỉnh thoảng Thầy về Huế thăm sinh viên, mi có gặp không? Học ở đây là hùng hục như trâu, là đánh vật với bài vở với bao nhiêu khó khăn.
    Riêng mình, còn một tình yêu mà cất dấu, nhưng mà buồn lắm Trang ơi. Rồi đời sẽ đưa mình về đâu? Yêu người khác thì ngàn đời không được, nhưng yêu một Hoà thượng tăm tiếng như Thầy cũng khổ bằng vạn lần bị phũ phàng Trang nhỉ? Mà dễ gì mình làm chủ được con tim mình. Thầy vẫn có cuộc đời của Thầy, và với Thầy mình chỉ chỉ là một hình bóng mờ nhạt mà thôi. Suốt ngày Thầy suy tư đâu đâu, trán Thầy lúc nào cũng nhăn và nụ cười thật hiếm hoi tìm thấy trên đôi môi cương quyết của Thầy. Yêu Thầy mình vẫn sợ Thầy, vẫn sợ đôi mắt sáng rực và thăm thẳm như hang tối của Thầy.
    Bao nhiêu lần Trang hỏi mình tại sao yêu thầy rồi than khổ than buồn. Thầy có những gì để một đứa con gái như mình đâm đầu yêu phải không? Chính mình, mình cũng không hiểu nổi mình nữa Trang ạ. Ngày nào mình cũng đọc kinh, kinh tình yêu, bởi yêu thầy mình yêu tất cả những gì thuộc về Thầy. Mình thành một Phật tử mộ đạo nhất, kinh thuộc làu làu tụi bạn nhiều đứa tin rằng mình sẽ trở thành ni cô. Kể cũng hay hay, biết đâu mình chẳng thành ni cô thật Trang nhỉ?
    Sàigòn thì lớn hơn, ồn hơn Huế, nên mọi chuyện dù ghê gớm đến đâu cũng hết còn ghê gớm, ở đây con gái sài gòn có thể đi chơi với kép công khai ở Chợ lớn chẳng ma nào thèm nhìn, đàn ông ở đây dễ có hai ba vợ vì rứa. Chỗ ni biểu tình ma trắc, chỗ kia người ta vẫn ăn nhậu như thường. Chả bù cho Huế của tụi mình chút chút thôi cả thành phố sôi lên, cả thành phố lao xuống đường, bỏ ăn bỏ làm hết.
    Hồi mới vào nhớ Huế tưởng điên lên được, bây giờ quen rồi. Thôi nhé, nhớ viết cho Hải nghe. Chúc Trang đẹp mãi và…
    Thu Hải.
    Tôi thừ người đong đưa hai tay, ngã lưng trên thành ghế nước mắt thật hồn nhiên rơi xuống. Mình lại so sánh nữa rồi, Phong chặt lòng chặt dạ quá, người tu hành như Thầy còn phải xúc động trước tình yêu, còn lo lắng cho người yêu trăm chuyện nhỏ nhặt. Phong nhất định ngậm miệng, nhất định quay đi. Nhưng tôi vẫn tin rằng chàng yêu tôi. Ðôi mắt chàng đã ngàn lần nói lên điều đó. Ðừng ngã lòng, đừng thấy chàng vào tù rồi lý luận so sánh. Ðàn bà như mình thật đoảng, giả thử chàng không là gì hết, không bằng cấp không địa vị mình còn yêu chàng nữa không?

Chàng ngồi tù mỗi sáng mình đọc thư Thịnh, mỗi chiều mình đợi bóng Toàn đi đi lại lại bên kia con đường. Mình yêu cho lắm vào, tham lam cho hung rồi cuối cùng làm gái già cau có cho coi. Nhưng yêu một mình Phong thì cũng như gái già bên lề hạnh phúc của Lan Chi. Phong chỉ lâu lâu nhìn mình cho mình chết đắm vì chàng, rồi Phong tếch vào với Lan Chi để mình ngẩn tò te ra mà nhìn hai người khúch khích đi với nhau.
    Cay thật, chua thật. Tôi đứng lên, đi đi lại lại trong phòng, để tôi cười tôi ngu. Nổi bi đát nhất của con người là con người không biết đời mình sẽ đi về đâu? Nổi bi đát của Hemingway bây giờ thành bi đát của tôi. Tôi lảm nhảm đọc lại câu ông ta viết như nhà sư đọc kinh Phạn, như người già cầu mong giải thoát. Ai cũng vậy, thì mình không nên buồn. Ngày mai Phong ra toà, ra toà vì tội phá rối trật tự an ninh. Tội nặng quá thôi anh ơi. Vợ anh vẫn phây phây, son phấn, má vẫn mịn ngực vẫn căng, mông vẫn đầy. Vợ anh cười vẫn đẹp ngày anh ngồi tù. Còn tôi, tôi lo âu ra mặt, tôi gầy trông thấy. Tôi bồn chồn, tôi cuống quít biếng ăn biếng ngủ. Thôi đúng là tôi có máu điên. Tôi có máu điên nên tôi lo bá vơ, yêu bá vơ chồng người.
    Ðêm qua tôi ngủ mơ thấy anh. Tôi mơ mình là Lan Chi, lạ không cơ chớ. Tôi nằm trong tay anh ngoan như con mèo nhỏ để anh vuốt ve để anh nâng niu. Rồi những gì anh thường làm với Lan Chi lại tiếp diễn. Tôi run lên từng hồi như bị động kinh, tôi cong người, tôi dướn lên hoài dướn lên hoài cho đến lưng chừng vực núi cao, cho đến lưng chừng cánh đồng mây, tôi hục người rơi xuống.
    Tôi tỉnh dậy, đỏ mặt cúi gầm người xuống vì hổ thẹn. Tôi muốn quên tôi là đàn bà, ừ, tôi cũng là đàn bà rồi chứ, dù chưa một lần hôn đàn ông, nhưng được anh ôm nghiến lấy trong giấc mơ, thế cũng đủ thành đàn bà, cũng đủ để tôi mê cuồng yêu anh mãi mãi.
    Chị Nhơn đi ra nhìn tôi rồi mắng yêu:
    -Con gái hay chưa kìa, ngồi ngả ngớn trong phòng khách như người say, khách đứng lù lù ra đó không hay hử?
    Tôi nhỏm dậy?
    -Ðâu khách khứa gì đâu? Em đọc thư Hải mà.
    Chị ngước mặt ra dấu, tôi kêu lên:
    -Ủa Toàn hả?
    Toàn vẫn đứng một chỗ, cúi đầu chaò chị Nhơn, chị Nhơn hỏi nhỏ:
    -Ai đó?
    Tôi lắc đầu, mỉm cười:
    -Chuyện gì đó Toàn hôm nay còn bãi khoá phải không em?
    Chị Nhơn vừa nói vừa đi vào:
    -Té ra học trò tới thăm cô giáo hả?
    Tôi chỉ ghế:
    -Ngồi chơi đi Toàn.
    Toàn vẫn im lặng, lầm lì nhìn tôi. Tôi ngồi nhìn lá thư của Hải, rồi nhìn gương mặt trẻ măng của Toàn khe khẽ thở dài.
    Toàn trầm giọng, cố tình làm người lớn:
    -Cô nhận thư của Toàn chưa?
    Tôi nhướng mắt nhìn Toàn. Bắt đầu phải ném viên cuội thăm dò lòng nhau rồi ư? Tôi mỉm cười:
    -Toàn nên học chăm, sau này lớn lên đỡ ân hận.
    Toàn hơi nhăn:
    -Cô lạc đề rồi.
    Tôi cười:
    -Không lạc đề đâu Toàn, khi cô nói em nên học chăm nghĩa là cô muốn nói em còn quá nhở để viết những lá thư như thế.
    Toàn thở dài:
    -Toàn biết từ khi chưa gửi thư cô sẽ trả lời như thế, nhưng Toàn chỉ muốn hỏi cô đã nhận được thư Toàn chưa?
    Tôi mỉm cười:
    -Dĩ nhiên là cô nhận rồi, viết văn được lắm, mười sáu trên hai mươi đó nghe.
    Toàn cười:
    -Thư của Toàn mà cô cho điểm thì chết Toàn rồi.
    Tôi nhìn Toàn:
    -Làm nghề dạy học như cô, chỉ có điểm để tặng cho học trò thôi ngoài ra không còn gì, không có gì.
    Toàn nhìn hai tay tôi không lẽ tôi rút tay về dấu đi, không lẽ để Toàn ngắm. Làm cô giáo phiền thật là phiền. Toàn buồn bã:
    -Cô không vui hở cô?
    Tôi lắc đầu:
    -Tôi bình thường như mọi ngày, à Toàn dự định gì cho tương lai chưa?
    Toàn rút bao thuốc ra nói khẽ:
    -Cô cho phép.
    Tôi cười nụ:
    -Cứ tự nhiên, đây không phải là lớp học mà.
    Thẻo mang hai ly trà nóng ra, tôi mời:
    -Em dùng chút trà đi nhé.
    Toàn thở khói cho những vòng khói lảng đảng bay lên:
    -Em học để chờ, được ngày nào hay ngày đó, vì với tụi em bây giờ bàn chuyện tương lai là điên rồ, bởi tụi em không quyết định được tương lai đâu. Ba em thì nhất định lo cho em đi Mỹ rồi đó. Ông bà có vẻ chắc bụng lắm, riêng em, em nghĩ một mình yên thân còn bạn bè thì….em cũng không ham nữa.
    Tôi thông cảm:
    -Toàn có vẻ người lớn đấy chứ.
    Toàn cười:
    -Bộ cô tưởng em trẻ con à, cô lầm, tụi em già hơn cả cô về một vài vấn đề. Sau lưng tụi em là người lớn, xin lỗi cô, tụi em hết dám tin người lớn, họ gào đằng sau lưng tụi em, trước mặt là chiến trận. Ðành rằng đi lính là đúng, là tuyệt nhất, là nơi làm mình thật sự thành người. Nhưng sao vẫn thấy buồn, bởi mình không có quyền lựa chọn nên mất hết ý nghĩa. Như kiểu bắt mình lấy một cô gái đẹp rất đẹp làm vợ, nhưng không do mình chọn thì cũng chán như thường.
    Tôi khôi hài:
    -Từng này tuổi đã nghĩ chuyện lấy vợ cơ à? Thế thì nguy quá, chắc tôi ế dài rồi.
    -Cô mà ế có trời sập.
    -Thật đấy chứ.
    Toàn bậm môi:
    -Toàn thấy ở ngoại quốc rất nhiều người lấy vợ lớn hơn mình vài tuổi đó cô? Có sao đâu?
    Tôi nghiêm trang:
    -Ðó là chuyện của người ta, riêng tôi thì không?
    Toàn cười nhạt:
    -Vậy chắc cô thích người già?
    Tôi đành mỉm cười:
    -Có thể lắm.
    Toàn gằn giọng:
    -Cô thích như vậy?
    -Tôi chưa biết mà sao em nổi giận nhỉ?
    Toàn đứng lên:
    -Thôi chào cô.
    Tôi cũng đứng lên:
    -Ừ em nên về đi, tình hình chưa yên đâu, lỡ có chuyện gì khổ lắm đấy.
    Toàn tha thiết:
    -Từ bây giờ em biết khổ rồi cô ạ.
    Tôi cười thật vui:
    -Chưa đâu, mai mốt quên hết liền.
    Toàn về rồi tôi thẫn thờ lên lầu, Chị Nhơn nhăn nhó:
    -Em thật kỳ.
    Tôi ngạc nhiên:
    -Sao cơ chị? Học trò của em đấy mà.
    Chị Nhơn nghiêm mặt:
    -Ai không biết là học trò, nhưng cô nhìn lại áo quần cô đi, chướng quá.
    Tôi nhìn lại mình, áo mát màu hồng phấn thêu bông viền ren, lịch sự chán.
    -Sao? Có vá miếng nào đâu chị?
    Chị Nhơn hừ:
    -Ai nói cô mặc áo vá, các cô thời bây giờ chịu mặc áo vá tôi đi bằng đầu.
    -Thế sao chị mắng em?
    Chị Nhơn dài giọng:
    -Còn than thở? Ai đời cô giáo mặc áo ngủ tiếp học trò, thật không coi được, phải khoác áo dài vào, chị dặn bao nhiêu lần không nghe chi hết.
    -Trời khách đến thay áo dài thì mệt chết. Bộ chị tưởng mặc áo dài dễ lắm sao? Thay xu chiêng này, quần satin này, lỉnh kỉnh trăm thứ mới mặc được cái áo dài chứ bộ.
    -Thì cứ khoác đại cái áo dài vào không được sao?
    -Khoác đại coi quê lắm phải son phấn, phải xu chiêng mút, phải dây này dây nọ. Ôi thà đừng tiếp khách nữa cho khoẻ.
    Chị Nhơn giận:
    -Mệt mệt rồi mặc áo ngủ tiếp khách, khác chi mời họ ngủ với mình mô? Ừ có khác chi không?
    Tôi cố biện hộ:
    -Em mới thay xong này, có nhăn nhíu gì đâu?
    -Nhăn, còn mong nhăn, thật rầu cô quá đi.
    Tôi thừ người:
    -Nhưng chị nghĩ coi ở xứ này bán bún bò cũng mặc áo dài. Áo dài không ra áo dài, lại đi chân đất nữa chứ. Bán chè đậu xanh cũng mặc áo dài, bán cá chợ Ðông Ba cũng mặc áo dài, cái áo hàng chục năm không giặt, thà mặc áo cánh còn hơn.
    Chị Nhơn quay lưng:
    -Thà em mặc áo bà ba quần đen đi, chứ mặc bộ đồ thế này chướng quá.
    Tôi cười:
    -Thôi được, để em may vài cái áo bà ba.
    Tôi từ tốn:
    -Thôi bỏ chuyện đó, chuyện anh Phong ra toà chị tính sao đây? Chị có nghe tin tức gì của Thầy không?
    Chị Nhơn lắc đầu:
    -Chị đang rối cả ruột đây! Tính chi được mà tính.
    Tôi nheo mắt:
    -Rối ruột nên chị mắng em thấy không?
    Chị Nhơn im lặng nhìn tôi, rồi mệt mỏi ngả lưng vào thành giường. Tôi bỏ về phòng mình cho chị nghỉ, còn quá nhiều chuyện để rối ruột để co tim.
    Tôi vẫn như mọi ngày, ăn trưa ngủ trưa, rồi đi ra đi vào, đọc vài trang sách, ăn tối ngủ khuya. Một ngày lùi vào bóng tối. Mau thật và hờ hững thật, đời sống của mình như ở ngoài mình, mình quay trong đời như quay trong cơn lốc. Mình sống trong đời như đang chết dần, khô héo dần và tàn tạ dần. Ngày hôm nay da mình nhăn hơn ngày hôm qua, khô hơn ngày hôm qua và còn đỡ hơn cả ngày mai. Nếu không chụp bắt, nếu không hăm hở mà sống, vội vã mà sống mà yêu, rồi sẽ không còn gì đứng lại chờ mình. Rồi đời sẽ bỏ quên mình như Phong như Thịnh rồi sẽ quên tôi. Hình như hạnh phúc chỉ đến với ta trong một lần, trướt bay đi rồi là trướt đi mãi mãi, vô tận trong không gian, miệt mài trong tối tăm.
    Hạnh phúc đã đến với tôi chưa? Phong hay Thịnh ai sẽ cho tôi hạnh phúc. Rõ ràng tôi yêu Phong nhưng rõ ràng Phong đem đau khổ đến cho tôi. Rõ ràng tôi không yêu Thịnh nhưng hình như Thịnh sẽ cho tôi một đời yên ổn, một khung ấm bình thường nhưng yên thân no đủ. Ðành hát một mình, đành vuốt ve mình cho bớt cô đơn, từng sợi tóc bay thơm mùi cở úa. Chiều hôm nay, anh ngồi trong nhà tù, anh còn thấy mặt trời vàng thu về một góc núi như em nữa không? Anh còn thấy ráng chiều soi huyền hoặc trên dòng sông êm? Anh còn thấy tin yêu còn thấy bùi ngùi?
    Khi nào buồn quá em thường hát, hát cho mình nghe mà thương lấy mình.
    Một ngày, ngày đã qua, ôi một ngày chóng qua, một chiều, một ngày âm thầm đã đã trôi đi không còn gì.
    Ôi chinh chiến đã mang đi bạn bè, ngựa hồng đã mỏi vó chết trên đồi quê hương, còn có ai không, còn người ôi nhân loại, mặt trời và em thôi…
    Còn ai khi anh vào tù? Còn ai là bạn, còn ai là thù? Tôi vẫn không thể quên anh, dù tôi muốn quên. Tôi không thể hết yêu khi tôi đã yêu, tình yêu chân thực nhất là tình yêu không còn nỗi chết. Ngày tháng vô cùng như tình yêu vô cùng. Sự chết chỉ có một lần nhưng tình yêu thì không cùng mãi mãi, sống em yêu anh và chết em cũng yêu anh.
    Buổi sáng tôi đến Toà án mặt trận, nhưng không được gặp chàng. Người ta đình vụ của chàng dành một ngày khác. Tôi đành buồn bã trở về dưới hai hàng cây hắt hiu chờ gió. Buổi sáng chớm thu, lá vàng rơi từng chiếc khô khan trên mặt đường. Trời mênh mông cao vút, mình tôi với bóng buồn tênh trên đường.
    Bước lên bậc thềm, đã thấy anh Dũng ngồi ở phòng khách với chị Nhơn. Tôi lúng túng:
    -Anh Dũng, có chuyện gì vậy anh?
    Anh Dũng nghiêm nghị:
    -Cô đi đâu về đó?
    Tôi ngập ngừng:
    -Dạ em đến nhà cô bạn, nhưng cô ta đi vắng.
    Anh Dũng bình thản:
    -Anh vừa nói chuyện với chị Nhơn cho em về Ðà Nẵng, tình hình không yên, học ít bãi khoá nhiều mẹ muốn em về ở với mẹ.
    Tôi kinh ngạc:
    -Thật hở anh? Em đang học ở đây mà anh?
    -Học gì nổi mà học, mẹ bắt anh ra đón em về.
    Tôi lẩm cẩm:
    -Mẹ bắt anh ra đón em về? Rồi làm sao em, em….
    Chị Nhơn thương hại:
    -Hay chú Dũng cứ để Trang ở đây vài bữa xem sao đã, nó đang học dở, bỏ về uổng quá.
    Anh Dũng phân trần:
    -Tôi phải chiều theo ý cụ tôi chị ạ. Mỗi lần nghe tình hình ngoài này lộn xộn, sinh viên xuống đường rồi lựu đạn cay, rồi giải tán nọ kia, cụ tôi lo không ăn không ngủ, đi ra than, đi vào thở. Tôi phải xin phép nghỉ ra đón nó về đấy chứ.
    Quay sang tôi, anh nói:
    -Em sửa soạn rồi xin phép anh chị về, muốn tính gì cô về tính với mẹ.
    Anh mỉm cười:
    -Anh thi hành lệnh của mẹ đã.
    Tôi hết dám van lơn đành theo chị Nhơn lên lầu:
    -Chị ơi!
    Chị Nhơn cười hiền:
    -Cứ về cho cụ yên tâm rồi kiếm dịp ra sau.
    Tôi do dự:
    -Em muốn nói chuyện anh Phong.
    Chị Nhơn gật đầu:
    -Sao?
    -Chị lo cho anh ấy vụ ra toà đi,em sợ…
    -Ối họ đình hoài biết đâu mà mò, hơn nữa cái đó vô lý hết sức. Nhưng khỏi cần dặn, chị vẫn lo cho Phong, em quên là…
    -Em biết, nhưng…
    -Còn gì dặn dò không?
    Tôi cúi đầu bâng khuâng:
    -Nói với anh Phong là em…
    Chị Nhơn cười mỉ:
    -Là em yêu nó?
    Tôi lắc đầu:
    -Không phải em van chị, người ta khinh em, em chỉ muốn nhắn anh ấy sau vụ này nghỉ đi, đừng tranh đấu nữa làm gì.
    Chị Nhơn lắc đầu:
    -Chị sẽ nói, nhưng vô ích. hắn là người gan lì, em quên rồi hở Trang?
    Tôi nhún chân bỏ đi thu dọn áo quần, nhìn lại một lần nữa quanh phòng, nhìn lại một lần nữa giòng sông. Hình như tình yêu mạnh hơn tình mẹ. Hình như tôi không còn vui như ngày xưa mỗi lần được trở về với mẹ. Mình hư hỏng bất hiếu đến thế này? Mình yêu thương nhung nhớ một người xa lạ hơn cả mẹ mình? Tệ thật, mẹ nuôi mình từ nhỏ, mẹ mang nặng đẻ đau, giờ mình không lo cho mẹ, mình lo cho người ngoài?
    Chị Nhơn đưa tôi và anh Dũng ra tận xe. Bạn anh Dũng lái xe nhà cho hai anh em quá giang về Ðà Nẵng. Tôi buồn buồn nhìn quanh, vắng một người thôi mà trời đất hoang vu vô tận, vắng một người thôi mà lòng mình ủ rũ như lá khô. Giòng sông sáng nay buồn tênh, con đường Lê Lợi hôm nay nhớ áo dài trắng, nhớ tóc thề bay nên u ẩn như ai đó nặng sầu tương tư.
    Anh Dũng hỏi:
    -Tháng vừa rồi tại sao em dặn nhà không gửi tiền ra nữa?
    Tôi bối rối:
    -Dạ vì em còn dư tiền sài.
    -Ðừng dấu anh, anh không phaỉ là con nít, một tháng năm ngàn làm sao dư được, tiền ở đâu ra, ai cho em?
    Anh nhìn tôi đăm đăm:
    -Em hơi gầy đó nghe, nói đi, ai cho em tiền anh chị dạy học đâu có dư giả gì?
    Tôi thú nhận:
    -Anh Hưng lo cho em đi dạy.
    Anh Dũng thở dài:
    -Ði dạy, hèn gì em gầy đi cũng phải. Thôi học kiểu đó nghỉ còn hơn, sang năm anh sẽ lo cho em vào Sàigòn học.
    Tôi cảm động:
    -Thôi anh ạ, em cảm thấy làm khổ anh quá nhiều rồi, lương công chức của anh thời buổi này ăn thua gì, còn chị và tụi nhỏ nữa để đâu.
    Anh Dũng nhìn ra xa:
    -Em đừng buồn, nhà còn mình em nhỏ, anh không thương em thì thương ai chị là người ngoài, em đừng trách chị tội nghiệp. Ðàn bà lòng bao giờ cũng hẹp.
    Ðỉnh đèo Hải Vân đầy mây, đầy gió. Tiếng sóng vỗ dạt dào, biển xanh ngắt và chim từng đàn bay ngợp một vùng. Tôi đòi ngừng xe thật lâu, nhường mọi người đi trước để đứng giữa trời mây biếc xanh để gió biển mơn man trên má, để gió thổi bay bạt ngày những dòng tóc nâu vàng trong nắng. Anh Dũng để mặc tôi mơ mộng, nhớ Phong vô cùng, tên anh là gió là bão. Tình yêu cũng là cơn bão thổi bay mọi ràng buộc để từ đó vĩnh viễn lao vào cơn bão tình yêu, để từ đó người yêu, không còn gì đáng để mơ ước. Tôi đứng chênh vênh trên đỉnh đeò nhớ Huyền Trân ngày xưa và mối chung tình của Trần Khắc Chung. Nàng công chúa đa tình đó từ tạ người tình ra đi không đợi ngày về, để lại Kim thành dấu yêu một người tình mờ mắt trông theo. Làm vợ vua Chiêm là tự đoạ đày, để một ngày sửa soạn bước lên dàn hoả thiêu đốt thân mình cho một người chẳng phải người yêu. Thuyền chàng căng gió đến tìm, đem nàng ra khơi trên là mây xanh dưới là nước xanh, Huyền Trân tìm lại tình yêu một đời. Huyền Trân ơi, tôi giờ cũng sầu, cũng khổ khổ hơn nàng nữa, bởi người tôi yêu không yêu và không chung thủy như Trần Khắc Chung của nàng.
    Tiếng gọi nào vang lên thật quen và thật lạnh:
    -Tố Trang.
    Tôi quay lại sững sờ:
    -Ủa chị Lan Chi.
    Lan Chi cười kẻ cả:
    -Cô về hay đi đâu?
    Tôi nói nhỏ:
    -Ở ngoài bãi khoá nên em về Ðà Nẵng mẹ em không cho em ra nữa.
    Lan Chi cười:
    -Tôi cũng mong như vậy.
    Tôi im lặng Lan Chi kể:
    -Nghe người ta nói anh Phong sắp ra toà nên tôi ra thăm anh ấy.
    Tôi cười nhẹ:
    -Trông chị vẫn phây phây.
    Lan Chi nhìn tôi:
    -Còn em sao sút quá vậy, gầy lắm rồi đó nghe.
    Tôi bực bội, tôi ghét ai nói tôi gầy, nói tôi già nói tôi xấu tôi tỉnh như không nhưng chê tôi gầy thì ác quá vì tôi khó bình tĩnh nổi khi nghe chữ gầy.
    -Em bao giờ cũng vậy.
    -Phải ăn uống tẩm bổ đi chứ, nói cho em biết nghe, đàn ông họ ghét người gầy lắm, nếu có yêu cũng chỉ thương hại, không bao giờ họ đam mê nếu mình gầy.
    Tôi cau mày:
    -Chị nhìn cổ tay em đi, em gầy bao giờ mà gầy, muốn mập dễ ợt làm gầy đi mới khó kia, mập quá em sợ chóng già lắm, đi ra ngoài đường ai cũng biết mình năm sáu con thì chán mớ đời.
    Lan Chi cười nhạt:
    -Ðâu em nói làm mập dễ, em nói nghe coi đi, chị có con em, chao nó gầy ơi là gầy, người đét như con cá phơi khô, mặt mũi coi cũng xinh xinh vậy mà mười chín hai mươi tuổi đầu chả có một người bạn trai nào. Chả bù cho chị, chồng con rồi mà đàn ông bám cả bầy như đuôi sam vậy đó.
    Tôi mai mỉa:
    -Muốn mập ấy à? Ði bơm ngực cho căng phồng lên, nâng mũi cao lên thì mập liền, khó khăn gì đâu, nhưng em không thích được yêu vì những thứ đó, người nào yêu em, có nghĩa là yêu tâm hồn em, những gì thật sự của em, gầy người ta yêu gầy, xấu người ta yêu xấu. Vậy mới là tình yêu, sexy như chị sẽ không biết thế nào là tình yêu nữa. Buồn chết.
    -Chị không cần biết tình yêu là gì? Mà tình yêu là gì, em nói chị nghe coi, mình có cân đo sờ mó được nó đâu. Ðàn ông mê chị là được rồi, họ quỳ xuống vì mình là được rồi.
    Tôi lắc đầu thương hại:
    -Hèn gì chị mập, nữa rồi chị to gấp đôi anh Phong cho coi.
    Lan Chi cười ngất:
    -Người ta nói cặp vợ chồng nào vợ mập hơn chồng có nghĩa là bà vợ được sợ.
    Tôi mai mỉa:
    -Nghĩa là anh Phong rất thờ chị?
    Lan Chi kiêu hãnh:
    -Dĩ nhiên rồi, vợ anh, anh phải sợ chứ, bộ sợ vợ hàng xóm người ta đập chết.
    -Chị hãnh diện vì được anh sợ?
    -Chứ sao? Ðó là dấu hiệu của tình yêu.
    Tôi hỏi:
    -Xe chị sắp xuống đèo chưa?
    Lan Chi nhìn quanh:
    -Sắp sửa, em không ra Huế thật nữa hở?
    Tôi cười:
    -Biết đâu được phải không chị?

    -Ừ đời giờ trai thiếu gái thừa, nhưng chị thấy liều lĩnh như em chẳng có lợi gì hết, cứ nhè mấy ông có vợ mà yêu em sẽ thành thứ lang bang cho coi.
    Tôi ngẩn cổ mà cười:
    -Nhưng nếu lấy chồng rồi, hay yêu một người nào rồi, em sẽ chung thủy hơn chị nhiều, em cũng không thèm lợi dụng đàn ông đâu, lợi dụng đàn ông là tự hạ giá mình như những món hàng.
    Tôi nhìn Lan Chi:
    -Hơn nữa em điều tra kỹ rồi, anh Phong chưa có vợ, chị nhận anh Phong làm chồng riết, nên lịch sự anh ấy để nguyên cho vui.
    Lan Chi xầm mặt:
    -Con gái nhỏ mà ăn nói lì lợm như là…
    Tôi gay gắt:
    -Như là thứ đàn bà bất chính, bỏ người này lấy người kia ấy hở? Em mà có chồng rồi ấy hử, em cắn cỏ ngậm vành, thuỷ chung cho chị coi.
    Lan Chi dài giọng:
    -Ðể tôi chống mắt coi cô có lấy chồng được không? Nói thật thứ như cô cho không họ cũng không thèm đâu, ôm củi khô có lẽ còn sướng hơn.
    Tôi cười nhẹ:
    -Mập như phi nước bộ đẹp, không tin rồi đó, nếu tôi để trăm người đàn ông sờ ngực tôi cũng căng ra liền, thua chi ai.
    Lan Chi quày quả bỏ đi, nàng sợ tôi khai tên. Tự nhiên tôi lại buồn vì yêu Phong tôi đanh đá với nàng. Buồn thật khi phải tranh dành và ghen tuông nhau. Lan Chi đẹp, rất đẹp ;người đẹp thì đàn ông mê đàn ông sợ. Ðàn ông phải có uy quyền có tiền tài, đàn bà phải có nhan sắc. trời định thế rồi, cay đắng nhau có lợi gì đâu? Tôi không nhìn thấy tôi, ngắm mình qua gương là ảo ảnh rồi. Tôi không thể biết tôi đẹp hay xấu qua một tấm gương. Tiếng anh Dũng gọi:
    -Sao lên xe thôi chứ? Mơ mộng hoài sao được cô?
    Tôi cười buồn:
    -Em chờ anh đó chứ.
    Anh Dũng băn khoăn:
    -Có chuyện gì buồn phải không?
    Tôi nói dối:
    -Về thình lình thế này ông hiểu trưỡng nhằn cha Hưng phải biết.
    -Không sao, tối em viết thư cho cha, người bạn anh sẽ đưa ngay cho cha, họ kiếm người khác ăn thua gì.
    Ngồi trong xe nhìn cây rừng và đá chen trong lá, nhìn con đường vòng quanh bò dần xuống, tôi vẫn nghĩ hoài đến Phong. Ðời người quá nhiều khúc quanh, miệt mài mà sống hay hững hờ mà sống, như cây cỏ rồi cũng xong một đời. Phong ngồi tù và tôi rời thành phố. Tôi là kẻ chạy trốn hay thua cuộc? Lan Chi ra rồi, Phong còn thì giờ nào để nhắc nhớ tôi. Ðịnh mệnh ra tay trước khi tôi liều thân lao vào đời Phong, trước khi tôi kịp hôn Phong được một lần.
    Thành phố cũ vẫy tay chào đón tôi trở về. Mới vài tháng rời xa mà tưởng nhử ngàn năm trở lại. Tôi thành kẻ lạ giữa hai dãy phố đông. Trại lính, căn cứ Mỹ và những cô gái đẹp son phấn đợi chò trong những vuông nhà dán đầy tranh ảnh khoả thân.
    Anh Dũng lặng lẽ hút thuốc. Tôi lặng lẽ nhìn người và vật lùi lại đằng sau, những khuôn mặt đàn ông vẫn ám ảnh tôi liên tục không rời.
    -Hình như mẹ định gả chồng cho em đó, anh báo trước cho biết để khỏi ngạc nhiên.
    Anh Huy bạn anh Dũng mặt lạnh như tiền, giờ mới lên tiếng:
    -Con gái đẹp như em của ông khó mà học được lắm chưa gì đã có người khênh đi rồi.
    Tôi than thở:
    -Mẹ có dâu có rễ đủ rồi, cho em ở nhà không được sao? Anh nói thật hay dỡn anh dũng?
    Anh Dũng cười:
    -Tôi lại đi dỡn với cô à? Loạn chưa?
    Anh Huy rùn vai:
    -Lấy chồng là vừa để rồi mai mốt khó thêm ra.
    Tôi khoanh tay:
    -Em ế rồi đó anh, mai mốt gì nữa.
    Anh Huy cười xoà:
    -Chưa đâu, nhưng tính dần là vừa.
    Thịnh ngồi bên bục cao, đôi mắt sáng sau vòng kính trắng, nụ cười thấp thoáng thầm gửi cho tôi những lời hẹn. Sinh viên lặng lẽ ghi bài, không khí uể oải và buồn buồn. Thịnh nói chuyện ngày xưa và sinh viên thích nói chuyện bây giờ, chuyện hôm nay. Chuyện sống chết của họ. Họ thích đổi mới, hãy hiên ngang tiến lên, và lật nhào những gì đã rữa nát, đã cản kỳ đà họ. Với tuổi trẻ, người già thật đáng sợ, họ không làm, họ không muốn thay đổi, họ mỏi mệt và biếng lười, nhưng họ nhất định làm kỳ đà cản mũi mọi sự thay đổi. Những người bạn trẻ của tôi đã hậm hực bàn tán như thế. Tôi im lặng vì tôi là đàn bà, đàn bà ít nói chừng nào có duyên chừng đó.
    Họ lắc đầu ngán Thịnh. Thịnh là một thứ gìa đối với họ, vì Thịnh không dự cuộc. Thịnh muốn sinh viên nhắm mắt học như người mù sờ chân voi. Thịnh giảng bài hấp dẫn, nhưng vô ích, lòng dạ những người ngồi dưới đang vò nhàu, đang nóng như lửa đốt. Một giờ nặng nề trôi qua. Thịnh kín đáo tìm tôi, nói nhỏ nửa câu rồi bỏ đi liền:
    -Chiều nay anh đợi chỗ hôm qua…
    Tôi nhìn theo Thịnh, không biết buồn hay vui. Rôì biểu ngữ bất ngờ căng đầy đường, nghênh ngang lối đi. Chữ xanh chữ đỏ để phản đối hiến chương này hiến chương kia. Sinh viên tụm năm tụm ba, nét mặt nặng trĩu suy tư, như thể vận nước sắp tan tành đến nơi, như thể họ sắp liều chết để làm một cái gì cho quê hương này.
    Riêng tôi, tôi biết sẽ tìm được Phong nếu tôi theo họ lăn xuống đường. Ðược nhìn người yêu vang giọng giữa đám đông, được nhìn người yêu và những giòng mồ hôi nhiệt thành, là niềm mơ ước của tôi. Sinh viên nhất định bãi khoá. Thịnh thêm một lần nữa thở dài. Tôi theo đám đông đi dọc theo đường Lê Lợi. Tôi đi tìm Phong. Một lời gọi nào vang vọng thiết tha trong tận đáy lòng, bắt tôi phải đi tìm chàng. Dù trước mặt còn đầy bất trắc, tôi vẫn cứ đi. Dù phải chết trên đường đi tìm. Tình yêu, một thứ tôn giáo kỳ bí nhất, ghê gớm nhất và người yêu là vị giáo chủ đầy uy quyền trói buộc ta suốt cả một đời. Cuồng yêu còn ghê gớm hơn cuồng tín một tôn giáo. Tôi tan biến trong đám đông, tôi nhỏ nhoi trong đám đông, tôi quên mình đang làm gì? Tại sao đi theo họ? Chắc gì Phong có ở đó cuối con đường này? Chắc gì Phong đang gầm gừ như dã thú, biết đâu chàng đã vào chuồng? Ðám đông ngừng lại, hàng ngàn người đứng kín công trường. Giọng nói của chàng bay trên đám đông, bừng bừng xôi xục. tôi chen tới chen tới không ngừng. Mặt tôi nóng bừng bừng, mồ hôi ướt đẫm tóc tôi, chàng ở xa quá, chàng của đám đông, không phải của tôi. Không bao giờ chàng thuộc về tôi, đám đông gào lên theo chàng. Họ lập lại lời chàng với nước mắt lên cao, với hai tay nắm lại thật chặt, với trái tim như nở lớn ra, với trí óc như bay lên cao. Chàng nhỏ bé, chàng bình thường như mọi người đàn ông khác. Họ tìm được ở chàng cảm giác gần gũi cùng một số phận.
    Tôi dừng lại để thở, tôi mệt muốn đứt hơi. Em còn xa anh quá, em tầm thường nền không dám tiến đến gần anh. Tôi chen tới chen tới. Tôi luồn, tôi cúi, tôi lách nghiêng lách dọc, tôi mệt nhoài người nhưng lòng vui tràn đầy kéo về bừng bừng như thác lũ. Lời chàng soi thủng đám đông, giọng chàng khi gầm gừ, khi bi thiết khi nhanh khi chậm. Tôi lặng người khi nhìn rõ đôi mắt đảo vì xúc động để nghe từng lời nói chàng vang cao trên đám đông.
    -Hãy tự cứu lấy quê hương mình. Ðừng đợi chờ phép lạ, đừng mong người giúp đỡ. Hãy tự cứu lấy quê hương mình, hãy tự cứu lấy cha mẹ anh em và bằng hữu mình. Máu đã đỗ quá nhiều, ướt đẫm phần đất này rồi, xương đã cao hơn núi. Quê hương này đã tạo thành bằng sinh mạng tổ tiên chúng ta. Ðừng cúi đầu nữa, đừng quỳ lụy nữa, hãy cắn chặc răng lại, hãy hiên ngang dù cho phải chết. Chỉ còn chúng ta, chúng ta phải được sống hãy bóp cổ kẻ đang cưỡi trên đầu trên cổ chúng ta. Hãy hất nó xuống, hãy đạp lên nó mà tiến lên. Ðừng thấy nó to mà sợ, chúng ta nhỏ bé nhưng chúng ta có sức mạnh tinh thần, chúng ta còn trẻ, chúng ta có tương lai. Tôi van các anh, các anh đừng gục đầu. Tôi van các chị, các chị đừng gục đầu. Ngước mắt lên đi, chúng ta sinh ra làm người, chúng ta phải được đối xử như mọi người. Chúng ta không phải là những con vật để phải nhịn đói bên cạnh kẻ dư ăn phè phỡn cười đùa trên nước mắt và mồ hôi của chúng ta. Hãy giết hết những người hút dần đến giọt máu cuối cùng của chúng ta, bầy thú man dã hít dần sinh lực chúng ta rồi. Hãy nhìn tôi đi, hãy nhìn bạn bè, hãy nhìn anh em. Do chúng ta bọc lấy xương, chúng ta xanh xao, chúng ta gầy còm vì ai? Thế hệ con cháu chúng ta sẽ như thế nào khi cha mẹ chúng ta thường trực đói khát. Hãy nhìn tôi đi, hãy nhìn cha mẹ anh em và bằng hữu anh đi. Sẽ mất tất cả, vinh danh dân tộc, sẽ mất tất cả đất đai phì nhiêu. Vậy phải một sống một còn thà chết trong vinh quang còn hơn chết dần chết mòn vì bị loài thú man rợ hút đến giọt máu cuối cùng.
    Hãy tự cứu lấy mình hãy tự cứu lấy quê hương ta.
    Tôi mê đi. Tôi nghe đám đông gào vang câu nói của chàng. Tôi nghe tiếng chân đi lên trùng trùng lớp lớp, tiếp nối không ngừng. Lá xanh trên cao, trời xanh trên cao…Việt Nam tôi Việt Nam tôi vẫn anh hùng, vẫn anh hùng vẫn gian nan chiến đấu từng ngày, vẫn hiên ngang chiến đấu từng giờ…
    Nước mắt tôi dàn dụa chảy ra, khói cay mù trời nước mắt này khóc cho quê hương đi? Nhiều người đã gục xuống và nhiều người vẫn đều đều bước đi. Tôi nghe tiếng nổ bùng lên, tôi nghe tiếng súng chát chúa từ chỗ chàng đứng. Tôi khổ sở chen đến với chàng, chàng không còn đây nữa. Thầy cũng vắng bóng. Tôi khóc vì yêu chàng hay vì lựu đạn cay. Rối loạn ngợp trời. Tôi che kín bằng khăn tay, nhưng mắt vẫn cay, mắt vẫn xót. Anh ơi, người ta khóc hết rồi dù khóc vì lựu đạn cay thay vì thương cho quê hương này đã quá nhiều khốn khổ. Tôi tìm đủ cách để chạy trốn đám đông. Tôi đến đây vì chàng, lòng yêu quê hương không gần gũi bằng tình yêu chàng.
    Chưa bao giờ nước mắt vô duyên như hôm nay. Tôi thất thểu đi như người sắp chết khát trong sa mạc. Mắt tôi xốn đâu và dòng dòng vì nước mắt. Cay quá đánh ghen bằng ớt chắc cũng không cay bằng. Nhiều người yếu sức đã gục xuống. Tôi đi tìm chàng, súng nổ rồi máu sẽ phải chảy, như hàng hàng trăm năm đã chảy dòng dòng. Anh ơi, làm sao cho em tìm thấy anh? Chúa ơi! Phật ơi! Tôi gọi hết Chúa ơi Phật ơi, người yêu của tôi đâu hở trời? Tôi ngã xuống áo dài bị dẫm nát, tôi chỗi dậy tơi tả đi tìm. Tóc rối bời, môi khô và mắt đỏ. Không thấy gì nữa rồi, chỉ thấy nước mắt dàn dụa ứa ra thôi. Tôi lả người ngồi bệt xuống thềm nhà ai đóng cửa. Lòng em yêu anh vô bờ bến nhưng thân xác nhưng em yếu đuối mọn hèn, em đành gục nơi đây, em đành không tìm thấy anh. Anh nói đúng, điều thứ nhất phải có ăn phải khoẻ từ người giàu đến người nghèo mới nói chuyện anh hùng mạnh cho dân tộc. Ðói khát sẽ mê mệt chạy ăn, không lòng dạ nào yêu nước nữa, đói khát sẽ chối từ văn hoá, sẽ chê sách, chê nghệ thuật, chê những thứ đó thì không bao giờ còn dân tộc, còn tình tự quê hương.
    Ðiều thứ nhất phải no cơm ấm áo, phải khỏe mạnh. Ngày mai trở đi, em sẽ ăn thật nhiều vào, thịt chiên, cá chiên để đủ sức yêu anh, đủ sức chổi dậy trong mù cay để tìm thấy anh. Ðói quá yêu mấy cũng đành chịu, sáng nay em lại giả vờ quên ăn sáng, thời giờ ăn sáng nghe tư bản quá.
    Tôi ngồi nghĩ nhảm, bên tai súng nổ trước mặt khói cay. Người cảnh sát che mặt nạ, bất ngờ đi tới đặt một người đã ngất sỉu nằm xuống. Tôi mệt mỏi hé mắt nhìn và dựng phắt lên, che mặt lại thảng thốt kêu:
    -Trời ơi, trời ơi anh!
    Người đeo mặt nạ làm hô hấp cho chàng. Tôi nhìn sững chàng. Tôi tìm vết máu, tôi tìm hơi thở. Hay tay tôi dư thừa, miệng lưỡi tôi cũng dư thừa, tôi co lưỡi không nói được nữa. Tôi co tay không cầm nổi tay chàng:
    -Thầy, thầy tỉnh chưa?
    Thì ra học trò của chàng. Tôi ngồi im nhìn ngắm khuôn mặt hằng yêu dấu. Người chàng bầm tím xây xát khắp nơi. Chàng như người đang ngủ. Tôi đi theo ông cảnh sát trẻ xốc chàng ra xe. Tôi tự do nhìn chàng. Lòng đau như thắt vào nước mắt thật sự bây giờ mới rưng rưng.
    
    Tôi phóng xe đạp miệt mài. Tôi năn nỉ những người lính trẻ bồng súng hé mở những hàng rào kẽm gai cho tôi đi. Thành phố căng thẳng, những hàng rao kẽm căng đầy đường phố. Mở mắt ra chỉ thấy lính, thấy đạn. Mở mắt ra chỉ thấy hận thù. Buồn quá đi thôi.
    Người cảnh sát trẻ tuổi đã vì tình thầy cũ, che mặt nạ đội nón sắt, bồng chàng vượt vòng rào hơi cay mù và đạn bay để cứu tỉnh chàng. Nhưng anh ta không thể cản người ta tách rời khỏi chàng, người ta đưa tôi về nhà và bắt giữ chàng. Tôi lấy xe đạp nhất định đi tìm chàng.
    Cuối cùng tôi đứng ở quận trấn. Người ta từ chối cho tôi gặp chàng. Ðường xa và bao nhiêu gian nan để phải trờ về không được trông thấy nhau. Tôi tủi thân đứng khóc. Những ngươì có lòng đành dẫn tôi vào thăm chàng. Một cái sân rộng khô khan không bóng cây, được vây lại bằng hai ba lớp kẽm gai. Rồi một vòng tròn vây hàng trăm người ngồi đứng trong đó. Tôi đỏ mắt nhìn sững bạn bè,. Những người rất trẻ ngồi trong vòng gai tù hãm. Chàng đứng lên khi trông thấy tôi. Người lính cũng rất trẻ nâng vòng kẽm gai cho chàng chui ra với tôi.
    Lòng tôi đau quặn lại, áo quần chàng đầy bụi đầy đất, tóc chàng rối và râu chàng mọc tua tủa đậm đen buồn muốn khóc. Tôi khóc ròng. Chữ anh gọi lên pha đầy nước mắt, tôi vịn hàng rào để nhìn chàng:
    -Anh ngồi đó suốt một đêm hả anh?
    -Mọi người đều ngủ ngồi như anh đêm qua.
    -Anh còn ngủ được?
    -Mệt quá cũng phải ngủ chứ em.
    Chàng nhìn tôi, sao anh nói ít thế, nói gì với em đi, em sợ sự lặng lẽ của anh. Chàng mím môi:
    -Em về đi.
    Tôi lắc đầu:
    -Không.
    Chàng thở dài:
    -Thiết quân luật, tại sao em dám đi hở Trang?
    -Em lạy người ta cho em đi. Em khóc với người ta, em cười với người ta, để đi tìm anh.
    Chàng gắt:
    -Anh không bằng lòng. Thôi về đi, nguy hiểm lắm.
    -Mặc em, em gian nan lắm mới được trông thấy anh.
    -Mai anh về, đừng lo, mai anh về.
    Tôi muốn nắm lấy cánh tay chàng bên kia hàng rào sắt. tôi muốn bay qua giây kẽm gai như Vương Vũ phi thân để vào đó thức một đêm với chàng. Trong tù đầy tình yêu sẽ thắm thiết nở hoa trong tim chàng. Tôi đau đớn nhìn chàng. Một đêm thôi râu ria rậm rì như người tiền sử thế sao anh? Một đêm thôi mà sao anh già đi nhiều quá, đen đi nhiều quá. Áo quần anh dơ, mặt mũi anh dơ, vậy mà em yêu anh tưởng chết cho anh được. Em yêu anh nên mới một mình đi tìm, khi mọi người đóng cửa lo âu trong nhà, khi đường phố vắng tanh vắng ngắt.
    Mặc cho Thịnh chờ, em đã nước mắt ngắn nước mắt dài năn nỉ hết người này đến người kia để tìm được anh. Ðể nhìn anh sa sút như anh hùng thấm mệt, để nhìn anh bơ phờ như kẻ thua trận sau một cuộc so gươm dài dằng dặc.
    Anh thấm mệt chưa? Thôi sau trận này, về nhà lấy em làm vợ cho rồi. Em sẽ hầu hạ anh như nữ tỳ, em sẽ yêu anh như ái khanh yêu quân vương. Em sẽ quỳ xuống cởi giầy cho anh, sẽ ôm hai chân anh vào lòng mà cắt tỉa, rũa gọt móng chân anh, sẽ nâng hai tay anh ngang ngực mà rũa móng tay cho anh, sẽ rửa mặt bằng nước nóng mỗi tối, sẽ rửa mặt nước mưa mỗi sáng cho anh. Sẽ đấm bóp mỗi đêm, sẽ hôn mỗi sáng, và sẽ đơì đời chung thuỷ yêu anh.
    Anh sẽ khoẻ mạnh sẽ đi ra đi vào cho em nhìn em ngắm, em thương. Sẽ không bao giờ gào thét để bó gối ngủ ngồi suốt đêm. Mệt chưa anh? Thôi chuyến này về lấy em làm vợ đi, để làm ông vua với em cho rồi. Thôi chuyến này ngừng hẳn phiêu lưu đi, hãy yêu mình trước khi yêu moị người hãy yêu mình trước khi yêu quê hương.
    Ðoạ đày cho nhiều, rồi chết đi lấy ai yêu nước vào đây nữa. Em thấy người ta yêu nước thương dân bằng miệng tài lắm anh ơi. Người ta giàu sang đi xe hơi, ở phòng lạnh để yêu nước cho an toàn. Người ta không dại dột yêu nước kiểu tay trắng như anh đâu. Trước hết phải có vợ đẹp, phải có tiền rồi mới gào lên rằng tôi yêu nước, trắng tay như anh yêu nước chỉ tổ vào tù.
    Chàng nhìn ngươì lính trẻ đến dục tôi về, cái nhìn làm tôi lạnh người.
    -Thôi em về đi.
    Chàng lặng lẽ quay lưng cúi đầu đi từng bước vào trong vòng gai tròn vây chàng và những bằng hữu chàng như người ta vây đàn gà ngoài chợ. Tôi thất thểu đi ra, từng trạm kiểm soát để lại năn nỉ khô nước bọt.
    -Cô ở lại đây đi, không đi được nữa đâu, giới nghiêm rồi.
    Tôi tái mặt ở lại đây, ngàn lần không rồi.
    -Tôi là đàn bà, tôi là đàn bà, tôi phải về nhà tôi, dù phải chết, dù đạn ghim vào giữa tim tôi.
    Họ cười ngất ngưởng rồi tặc lưỡi mở những vòng giây kẽm tròn cho tôi lách qua. Trở về nhà, tôi leo từng bậc thang trèo lên giường nằm mở tròn hai mắt mà hình dung chàng bó gối ngủ ngồi trong đêm nay. Những giấc mơ hãi hùng kéo đền đè tôi dí người trên giường. Tôi ước mơ tình yêu, để thấy toàn sự chết và tù tội. Ước gì chàng chịu sống một đời bình thường như bao nhiêu người khác. Chàng quên rằng, yêu nước cũng là một đặc quyền của một số người thôi. Khơi khơi yêu nước là một tội. Khi nào chàng có tiền, để làm dân biểu làm ông này ông nọ, chàng mới có quyền yêu nước chứ. Anh học giỏi hơn em tài ba hơn em, nhưng anh ngây thơ hơn em rồi.
    Buổi sáng miệng đắng chát tôi mệt mỏi thừ người ra, không muốn nghĩ ngợi…đầu óc lười biếng đến thê thảm. tay chân như bó bột, muỗi đốt mình để hút máu cũng không buồn xua đuổi nữa. hút hết đi thì chết, quậy cựa cho nhiều cũng thế thôi.
    Chàng vẫn bị giam giữ, tôi cam chịu buông tay. Tôi yếu đuối quá, uy quyền không có, tiền bạc không. Ngày ngày vẫn đi ra đi vào ngóng đợi. Ðại học đóng cửa im lìm như gương mặt người dân ở đây thầm thầm khép kín. Như giòng sông lặng lờ trôi giữa hai bờ đất hiền.
    Buổi sáng vẫn đợi thư nhà, vẫn chờ một gợn nhỏ đổi thay cho bớt nặng nề. Ngoài người yêu và những kẻ thân tình, bác đưa thư có lẽ là một người dễ thương nhất vời những kẻ cô đơn như tôi. Tự tự rủa thầm tôi, yêu Phong nhưng vẫn thích đọc thư xanh của Thịnh, những lá thư tình của thầy vẫn là kẹo bánh thơm mùi bơ sữa cho một đứa con gái như tôi.
    Bóng dáng thênh thang giữa hai hàng cây cao đổ bóng trong nắng của Toàn lại thân quen xuất hiện. Toàn vẫn hút thuốc, vẫn kiên nhẫn đếm bước đều đặn bên kia đường trông sang balcon phòng tôi. Ði qua, rồi lại đi về. Ðứng dựa gốc cây rồi đứng dựa cột đèn. Cúi đầu mà đi rồi lại nghểnh cao cổ mà bước. Học trò bãi khoá, đại học đóng cửa. Tôi chưa phải trả lời lá thư tình si dại của Toàn, nhưng mỗi ngày Toàn vòng vòng trước nhà tôi hàng giờ, nhưng mỗi ngày Toàn làm tôi nao núng, ít nhất phải nao núng. Tôi không phải là gỗ đá, tôi là người ruột tôi mềm lắm tim tôi nóng lắm. Vẫn biết tôi không bao giờ yêu Toàn. Em còn nhỏ, đàn bà mau già hơn đàn ông. Tôi không dám nhìn Toàn nhưng cũng không nỡ đóng cửa để quay vào, không nỡ chối từ một lần cho Toàn nhìn thấy tôi.
    Toàn không vời tôi xuống, Toàn chỉ buồn bã nhìn tôi rồi lại cúi đầu bỏ đi. Một phút sau Toàn lại có mặt. Ðều đặn ngày nào cũng như ngày nào. Riết rồi hình ảnh Toàn trở thành thân quen gần gũi như những lá thư tình của Thịnh.
    Người đưa thư ghé đến, tôi đành bỏ balcon để xuống nhận thư. Toàn đi rồi, lòng mình hơi ngẩn ngơ buồn buồn ngó theo.
    Thư của Hải, tệ thật mãi hôm nay mới chịu viết thư cho mình. Sàigòn làm người ta dễ quên nhau, bởi Sàigòn vui quá, đẹp quá.
    Sàigòn ngày….tháng….
    Tố Trang,
    Ðịnh viết thư cho mi lâu rồi, răng vô đây lười quá mi nợ, chả muốn lãng mạn nữa mi ơi. Thiên hạ cứng như cột điện cả rồi mình cứ mềm như liễu rũ thấy cũng chướng quá mi hỉ? Nhưng hôm nay thì phải viết, nhất định phải viết, viết một lần cho mi rồi có chết cũng được nữa. Nghe tin ngoài nớ lộn xộn quá, tao sốt ruột hy vọng mi không can chi.
    Trang,
    Mi còn đủ can đảm nghe chuyện tình yêu của tao nữa không? Ở đây tao không tìm được một nữa con bạn thân nào, mi biết không, ở Sài gòn người ta kỳ lắm, người ta không có thì giờ yêu lẩm cẩm như tụi mình đâu. Tụi cùng lớp Hải nghe cặp nào yêu nhau ba bốn năm cứ le lưỡi hoài. Thành ra không còn ai để thông cảm với mối tình bất tử của tao, đừng cười tao nghe Trang, tao không dùng chữ….sáo đâu, khi tao nói tình yêu của tao là tình yêu bất tử. Thỉnh thoảng tao mới được gặp Thầy. Ở đây Thầy ít tiếp khách lắm, nhưng chỉ gặp Thầy một tuần một lần thôi, tao cũng đủ chết rồi. Mi biết không? Tình yêu của một người như Thầy là ân sủng kỳ diệu nhất. Thầy âm thầm lo cho tao như một người cha lo cho con.
    Khổ ghê, không ai tin nổi tao lại yêu một người như Thầy. Hơn nữa vì uy tín của Thầy tao phải dấu kín tâm sự chừng nào tốt chừng ấy. Mà không được nói ra nỗi vui sướng, nỗi buồn rầu tình yêu mình với ai, cũng khổ như kẻ thất tình. Hạnh phúc đau khổ phải được san sẽ mới còn là hạnh phúc, mới còn là đau khổ. Phải mi vẫn nói như thế không Trang?
    Tao học xã hội ở đây. Văn khoa Sàigòn đông gấp trăm lần Huế. Sinh viên nhiều đứa thực tế lắm, cùng lớp Hải có người vừa chạy áp phe vừa học, bởi phải có tiền và có bằng cấp mới dễ lấy chồng ở cái xã hội ngày nay. Thảm ghê Trang hỉ? Sinh viên đàng hoàng còn trẻ măng như tụi mình chứ không phải lớn tuổi đâu nhé. Thấy tụi nó nói cũng có lý, biết mai sau gặp người giàu hay người nghèo, thôi lo dành dụm ngay từ bây giờ cho chắc bụng.
    Nhưng tận đáy lòng vẫn thấy nhớ Huế vô cùng. Thỉnh thoảng Thầy về Huế thăm sinh viên, mi có gặp không? Học ở đây là hùng hục như trâu, là đánh vật với bài vở với bao nhiêu khó khăn.
    Riêng mình, còn một tình yêu mà cất dấu, nhưng mà buồn lắm Trang ơi. Rồi đời sẽ đưa mình về đâu? Yêu người khác thì ngàn đời không được, nhưng yêu một Hoà thượng tăm tiếng như Thầy cũng khổ bằng vạn lần bị phũ phàng Trang nhỉ? Mà dễ gì mình làm chủ được con tim mình. Thầy vẫn có cuộc đời của Thầy, và với Thầy mình chỉ chỉ là một hình bóng mờ nhạt mà thôi. Suốt ngày Thầy suy tư đâu đâu, trán Thầy lúc nào cũng nhăn và nụ cười thật hiếm hoi tìm thấy trên đôi môi cương quyết của Thầy. Yêu Thầy mình vẫn sợ Thầy, vẫn sợ đôi mắt sáng rực và thăm thẳm như hang tối của Thầy.
    Bao nhiêu lần Trang hỏi mình tại sao yêu thầy rồi than khổ than buồn. Thầy có những gì để một đứa con gái như mình đâm đầu yêu phải không? Chính mình, mình cũng không hiểu nổi mình nữa Trang ạ. Ngày nào mình cũng đọc kinh, kinh tình yêu, bởi yêu thầy mình yêu tất cả những gì thuộc về Thầy. Mình thành một Phật tử mộ đạo nhất, kinh thuộc làu làu tụi bạn nhiều đứa tin rằng mình sẽ trở thành ni cô. Kể cũng hay hay, biết đâu mình chẳng thành ni cô thật Trang nhỉ?
    Sàigòn thì lớn hơn, ồn hơn Huế, nên mọi chuyện dù ghê gớm đến đâu cũng hết còn ghê gớm, ở đây con gái sài gòn có thể đi chơi với kép công khai ở Chợ lớn chẳng ma nào thèm nhìn, đàn ông ở đây dễ có hai ba vợ vì rứa. Chỗ ni biểu tình ma trắc, chỗ kia người ta vẫn ăn nhậu như thường. Chả bù cho Huế của tụi mình chút chút thôi cả thành phố sôi lên, cả thành phố lao xuống đường, bỏ ăn bỏ làm hết.
    Hồi mới vào nhớ Huế tưởng điên lên được, bây giờ quen rồi. Thôi nhé, nhớ viết cho Hải nghe. Chúc Trang đẹp mãi và…
    Thu Hải.

Tôi thừ người đong đưa hai tay, ngã lưng trên thành ghế nước mắt thật hồn nhiên rơi xuống. Mình lại so sánh nữa rồi, Phong chặt lòng chặt dạ quá, người tu hành như Thầy còn phải xúc động trước tình yêu, còn lo lắng cho người yêu trăm chuyện nhỏ nhặt. Phong nhất định ngậm miệng, nhất định quay đi. Nhưng tôi vẫn tin rằng chàng yêu tôi. Ðôi mắt chàng đã ngàn lần nói lên điều đó. Ðừng ngã lòng, đừng thấy chàng vào tù rồi lý luận so sánh. Ðàn bà như mình thật đoảng, giả thử chàng không là gì hết, không bằng cấp không địa vị mình còn yêu chàng nữa không?
    Chàng ngồi tù mỗi sáng mình đọc thư Thịnh, mỗi chiều mình đợi bóng Toàn đi đi lại lại bên kia con đường. Mình yêu cho lắm vào, tham lam cho hung rồi cuối cùng làm gái già cau có cho coi. Nhưng yêu một mình Phong thì cũng như gái già bên lề hạnh phúc của Lan Chi. Phong chỉ lâu lâu nhìn mình cho mình chết đắm vì chàng, rồi Phong tếch vào với Lan Chi để mình ngẩn tò te ra mà nhìn hai người khúch khích đi với nhau.
    Cay thật, chua thật. Tôi đứng lên, đi đi lại lại trong phòng, để tôi cười tôi ngu. Nổi bi đát nhất của con người là con người không biết đời mình sẽ đi về đâu? Nổi bi đát của Hemingway bây giờ thành bi đát của tôi. Tôi lảm nhảm đọc lại câu ông ta viết như nhà sư đọc kinh Phạn, như người già cầu mong giải thoát. Ai cũng vậy, thì mình không nên buồn. Ngày mai Phong ra toà, ra toà vì tội phá rối trật tự an ninh. Tội nặng quá thôi anh ơi. Vợ anh vẫn phây phây, son phấn, má vẫn mịn ngực vẫn căng, mông vẫn đầy. Vợ anh cười vẫn đẹp ngày anh ngồi tù. Còn tôi, tôi lo âu ra mặt, tôi gầy trông thấy. Tôi bồn chồn, tôi cuống quít biếng ăn biếng ngủ. Thôi đúng là tôi có máu điên. Tôi có máu điên nên tôi lo bá vơ, yêu bá vơ chồng người.
    Ðêm qua tôi ngủ mơ thấy anh. Tôi mơ mình là Lan Chi, lạ không cơ chớ. Tôi nằm trong tay anh ngoan như con mèo nhỏ để anh vuốt ve để anh nâng niu. Rồi những gì anh thường làm với Lan Chi lại tiếp diễn. Tôi run lên từng hồi như bị động kinh, tôi cong người, tôi dướn lên hoài dướn lên hoài cho đến lưng chừng vực núi cao, cho đến lưng chừng cánh đồng mây, tôi hục người rơi xuống.
    Tôi tỉnh dậy, đỏ mặt cúi gầm người xuống vì hổ thẹn. Tôi muốn quên tôi là đàn bà, ừ, tôi cũng là đàn bà rồi chứ, dù chưa một lần hôn đàn ông, nhưng được anh ôm nghiến lấy trong giấc mơ, thế cũng đủ thành đàn bà, cũng đủ để tôi mê cuồng yêu anh mãi mãi.
    Chị Nhơn đi ra nhìn tôi rồi mắng yêu:
    -Con gái hay chưa kìa, ngồi ngả ngớn trong phòng khách như người say, khách đứng lù lù ra đó không hay hử?
    Tôi nhỏm dậy?
    -Ðâu khách khứa gì đâu? Em đọc thư Hải mà.
    Chị ngước mặt ra dấu, tôi kêu lên:
    -Ủa Toàn hả?
    Toàn vẫn đứng một chỗ, cúi đầu chaò chị Nhơn, chị Nhơn hỏi nhỏ:
    -Ai đó?
    Tôi lắc đầu, mỉm cười:
    -Chuyện gì đó Toàn hôm nay còn bãi khoá phải không em?
    Chị Nhơn vừa nói vừa đi vào:
    -Té ra học trò tới thăm cô giáo hả?
    Tôi chỉ ghế:
    -Ngồi chơi đi Toàn.
    Toàn vẫn im lặng, lầm lì nhìn tôi. Tôi ngồi nhìn lá thư của Hải, rồi nhìn gương mặt trẻ măng của Toàn khe khẽ thở dài.
    Toàn trầm giọng, cố tình làm người lớn:
    -Cô nhận thư của Toàn chưa?
    Tôi nhướng mắt nhìn Toàn. Bắt đầu phải ném viên cuội thăm dò lòng nhau rồi ư? Tôi mỉm cười:
    -Toàn nên học chăm, sau này lớn lên đỡ ân hận.
    Toàn hơi nhăn:
    -Cô lạc đề rồi.
    Tôi cười:
    -Không lạc đề đâu Toàn, khi cô nói em nên học chăm nghĩa là cô muốn nói em còn quá nhở để viết những lá thư như thế.
    Toàn thở dài:
    -Toàn biết từ khi chưa gửi thư cô sẽ trả lời như thế, nhưng Toàn chỉ muốn hỏi cô đã nhận được thư Toàn chưa?
    Tôi mỉm cười:
    -Dĩ nhiên là cô nhận rồi, viết văn được lắm, mười sáu trên hai mươi đó nghe.
    Toàn cười:
    -Thư của Toàn mà cô cho điểm thì chết Toàn rồi.
    Tôi nhìn Toàn:
    -Làm nghề dạy học như cô, chỉ có điểm để tặng cho học trò thôi ngoài ra không còn gì, không có gì.
    Toàn nhìn hai tay tôi không lẽ tôi rút tay về dấu đi, không lẽ để Toàn ngắm. Làm cô giáo phiền thật là phiền. Toàn buồn bã:
    -Cô không vui hở cô?
    Tôi lắc đầu:
    -Tôi bình thường như mọi ngày, à Toàn dự định gì cho tương lai chưa?
    Toàn rút bao thuốc ra nói khẽ:
    -Cô cho phép.
    Tôi cười nụ:
    -Cứ tự nhiên, đây không phải là lớp học mà.
    Thẻo mang hai ly trà nóng ra, tôi mời:
    -Em dùng chút trà đi nhé.
    Toàn thở khói cho những vòng khói lảng đảng bay lên:
    -Em học để chờ, được ngày nào hay ngày đó, vì với tụi em bây giờ bàn chuyện tương lai là điên rồ, bởi tụi em không quyết định được tương lai đâu. Ba em thì nhất định lo cho em đi Mỹ rồi đó. Ông bà có vẻ chắc bụng lắm, riêng em, em nghĩ một mình yên thân còn bạn bè thì….em cũng không ham nữa.
    Tôi thông cảm:
    -Toàn có vẻ người lớn đấy chứ.
    Toàn cười:
    -Bộ cô tưởng em trẻ con à, cô lầm, tụi em già hơn cả cô về một vài vấn đề. Sau lưng tụi em là người lớn, xin lỗi cô, tụi em hết dám tin người lớn, họ gào đằng sau lưng tụi em, trước mặt là chiến trận. Ðành rằng đi lính là đúng, là tuyệt nhất, là nơi làm mình thật sự thành người. Nhưng sao vẫn thấy buồn, bởi mình không có quyền lựa chọn nên mất hết ý nghĩa. Như kiểu bắt mình lấy một cô gái đẹp rất đẹp làm vợ, nhưng không do mình chọn thì cũng chán như thường.
    Tôi khôi hài:
    -Từng này tuổi đã nghĩ chuyện lấy vợ cơ à? Thế thì nguy quá, chắc tôi ế dài rồi.
    -Cô mà ế có trời sập.
    -Thật đấy chứ.
    Toàn bậm môi:
    -Toàn thấy ở ngoại quốc rất nhiều người lấy vợ lớn hơn mình vài tuổi đó cô? Có sao đâu?
    Tôi nghiêm trang:
    -Ðó là chuyện của người ta, riêng tôi thì không?
    Toàn cười nhạt:
    -Vậy chắc cô thích người già?
    Tôi đành mỉm cười:
    -Có thể lắm.
    Toàn gằn giọng:
    -Cô thích như vậy?
    -Tôi chưa biết mà sao em nổi giận nhỉ?
    Toàn đứng lên:
    -Thôi chào cô.
    Tôi cũng đứng lên:
    -Ừ em nên về đi, tình hình chưa yên đâu, lỡ có chuyện gì khổ lắm đấy.
    Toàn tha thiết:
    -Từ bây giờ em biết khổ rồi cô ạ.
    Tôi cười thật vui:
    -Chưa đâu, mai mốt quên hết liền.
    Toàn về rồi tôi thẫn thờ lên lầu, Chị Nhơn nhăn nhó:
    -Em thật kỳ.
    Tôi ngạc nhiên:
    -Sao cơ chị? Học trò của em đấy mà.
    Chị Nhơn nghiêm mặt:
    -Ai không biết là học trò, nhưng cô nhìn lại áo quần cô đi, chướng quá.
    Tôi nhìn lại mình, áo mát màu hồng phấn thêu bông viền ren, lịch sự chán.
    -Sao? Có vá miếng nào đâu chị?
    Chị Nhơn hừ:
    -Ai nói cô mặc áo vá, các cô thời bây giờ chịu mặc áo vá tôi đi bằng đầu.
    -Thế sao chị mắng em?
    Chị Nhơn dài giọng:
    -Còn than thở? Ai đời cô giáo mặc áo ngủ tiếp học trò, thật không coi được, phải khoác áo dài vào, chị dặn bao nhiêu lần không nghe chi hết.
    -Trời khách đến thay áo dài thì mệt chết. Bộ chị tưởng mặc áo dài dễ lắm sao? Thay xu chiêng này, quần satin này, lỉnh kỉnh trăm thứ mới mặc được cái áo dài chứ bộ.
    -Thì cứ khoác đại cái áo dài vào không được sao?
    -Khoác đại coi quê lắm phải son phấn, phải xu chiêng mút, phải dây này dây nọ. Ôi thà đừng tiếp khách nữa cho khoẻ.
    Chị Nhơn giận:
    -Mệt mệt rồi mặc áo ngủ tiếp khách, khác chi mời họ ngủ với mình mô? Ừ có khác chi không?
    Tôi cố biện hộ:
    -Em mới thay xong này, có nhăn nhíu gì đâu?
    -Nhăn, còn mong nhăn, thật rầu cô quá đi.
    Tôi thừ người:
    -Nhưng chị nghĩ coi ở xứ này bán bún bò cũng mặc áo dài. Áo dài không ra áo dài, lại đi chân đất nữa chứ. Bán chè đậu xanh cũng mặc áo dài, bán cá chợ Ðông Ba cũng mặc áo dài, cái áo hàng chục năm không giặt, thà mặc áo cánh còn hơn.
    Chị Nhơn quay lưng:
    -Thà em mặc áo bà ba quần đen đi, chứ mặc bộ đồ thế này chướng quá.
    Tôi cười:
    -Thôi được, để em may vài cái áo bà ba.
    Tôi từ tốn:
    -Thôi bỏ chuyện đó, chuyện anh Phong ra toà chị tính sao đây? Chị có nghe tin tức gì của Thầy không?
    Chị Nhơn lắc đầu:
    -Chị đang rối cả ruột đây! Tính chi được mà tính.
    Tôi nheo mắt:
    -Rối ruột nên chị mắng em thấy không?
    Chị Nhơn im lặng nhìn tôi, rồi mệt mỏi ngả lưng vào thành giường. Tôi bỏ về phòng mình cho chị nghỉ, còn quá nhiều chuyện để rối ruột để co tim.
    Tôi vẫn như mọi ngày, ăn trưa ngủ trưa, rồi đi ra đi vào, đọc vài trang sách, ăn tối ngủ khuya. Một ngày lùi vào bóng tối. Mau thật và hờ hững thật, đời sống của mình như ở ngoài mình, mình quay trong đời như quay trong cơn lốc. Mình sống trong đời như đang chết dần, khô héo dần và tàn tạ dần. Ngày hôm nay da mình nhăn hơn ngày hôm qua, khô hơn ngày hôm qua và còn đỡ hơn cả ngày mai. Nếu không chụp bắt, nếu không hăm hở mà sống, vội vã mà sống mà yêu, rồi sẽ không còn gì đứng lại chờ mình. Rồi đời sẽ bỏ quên mình như Phong như Thịnh rồi sẽ quên tôi. Hình như hạnh phúc chỉ đến với ta trong một lần, trướt bay đi rồi là trướt đi mãi mãi, vô tận trong không gian, miệt mài trong tối tăm.
    Hạnh phúc đã đến với tôi chưa? Phong hay Thịnh ai sẽ cho tôi hạnh phúc. Rõ ràng tôi yêu Phong nhưng rõ ràng Phong đem đau khổ đến cho tôi. Rõ ràng tôi không yêu Thịnh nhưng hình như Thịnh sẽ cho tôi một đời yên ổn, một khung ấm bình thường nhưng yên thân no đủ. Ðành hát một mình, đành vuốt ve mình cho bớt cô đơn, từng sợi tóc bay thơm mùi cở úa. Chiều hôm nay, anh ngồi trong nhà tù, anh còn thấy mặt trời vàng thu về một góc núi như em nữa không? Anh còn thấy ráng chiều soi huyền hoặc trên dòng sông êm? Anh còn thấy tin yêu còn thấy bùi ngùi?
    Khi nào buồn quá em thường hát, hát cho mình nghe mà thương lấy mình.
    Một ngày, ngày đã qua, ôi một ngày chóng qua, một chiều, một ngày âm thầm đã đã trôi đi không còn gì.
    Ôi chinh chiến đã mang đi bạn bè, ngựa hồng đã mỏi vó chết trên đồi quê hương, còn có ai không, còn người ôi nhân loại, mặt trời và em thôi…
    Còn ai khi anh vào tù? Còn ai là bạn, còn ai là thù? Tôi vẫn không thể quên anh, dù tôi muốn quên. Tôi không thể hết yêu khi tôi đã yêu, tình yêu chân thực nhất là tình yêu không còn nỗi chết. Ngày tháng vô cùng như tình yêu vô cùng. Sự chết chỉ có một lần nhưng tình yêu thì không cùng mãi mãi, sống em yêu anh và chết em cũng yêu anh.
    Buổi sáng tôi đến Toà án mặt trận, nhưng không được gặp chàng. Người ta đình vụ của chàng dành một ngày khác. Tôi đành buồn bã trở về dưới hai hàng cây hắt hiu chờ gió. Buổi sáng chớm thu, lá vàng rơi từng chiếc khô khan trên mặt đường. Trời mênh mông cao vút, mình tôi với bóng buồn tênh trên đường.
    Bước lên bậc thềm, đã thấy anh Dũng ngồi ở phòng khách với chị Nhơn. Tôi lúng túng:
    -Anh Dũng, có chuyện gì vậy anh?
    Anh Dũng nghiêm nghị:
    -Cô đi đâu về đó?
    Tôi ngập ngừng:
    -Dạ em đến nhà cô bạn, nhưng cô ta đi vắng.
    Anh Dũng bình thản:
    -Anh vừa nói chuyện với chị Nhơn cho em về Ðà Nẵng, tình hình không yên, học ít bãi khoá nhiều mẹ muốn em về ở với mẹ.
    Tôi kinh ngạc:
    -Thật hở anh? Em đang học ở đây mà anh?
    -Học gì nổi mà học, mẹ bắt anh ra đón em về.
    Tôi lẩm cẩm:
    -Mẹ bắt anh ra đón em về? Rồi làm sao em, em….
    Chị Nhơn thương hại:
    -Hay chú Dũng cứ để Trang ở đây vài bữa xem sao đã, nó đang học dở, bỏ về uổng quá.
    Anh Dũng phân trần:

    -Tôi phải chiều theo ý cụ tôi chị ạ. Mỗi lần nghe tình hình ngoài này lộn xộn, sinh viên xuống đường rồi lựu đạn cay, rồi giải tán nọ kia, cụ tôi lo không ăn không ngủ, đi ra than, đi vào thở. Tôi phải xin phép nghỉ ra đón nó về đấy chứ.
    Quay sang tôi, anh nói:
    -Em sửa soạn rồi xin phép anh chị về, muốn tính gì cô về tính với mẹ.
    Anh mỉm cười:
    -Anh thi hành lệnh của mẹ đã.
    Tôi hết dám van lơn đành theo chị Nhơn lên lầu:
    -Chị ơi!
    Chị Nhơn cười hiền:
    -Cứ về cho cụ yên tâm rồi kiếm dịp ra sau.
    Tôi do dự:
    -Em muốn nói chuyện anh Phong.
    Chị Nhơn gật đầu:
    -Sao?
    -Chị lo cho anh ấy vụ ra toà đi,em sợ…
    -Ối họ đình hoài biết đâu mà mò, hơn nữa cái đó vô lý hết sức. Nhưng khỏi cần dặn, chị vẫn lo cho Phong, em quên là…
    -Em biết, nhưng…
    -Còn gì dặn dò không?
    Tôi cúi đầu bâng khuâng:
    -Nói với anh Phong là em…
    Chị Nhơn cười mỉ:
    -Là em yêu nó?
    Tôi lắc đầu:
    -Không phải em van chị, người ta khinh em, em chỉ muốn nhắn anh ấy sau vụ này nghỉ đi, đừng tranh đấu nữa làm gì.
    Chị Nhơn lắc đầu:
    -Chị sẽ nói, nhưng vô ích. hắn là người gan lì, em quên rồi hở Trang?
    Tôi nhún chân bỏ đi thu dọn áo quần, nhìn lại một lần nữa quanh phòng, nhìn lại một lần nữa giòng sông. Hình như tình yêu mạnh hơn tình mẹ. Hình như tôi không còn vui như ngày xưa mỗi lần được trở về với mẹ. Mình hư hỏng bất hiếu đến thế này? Mình yêu thương nhung nhớ một người xa lạ hơn cả mẹ mình? Tệ thật, mẹ nuôi mình từ nhỏ, mẹ mang nặng đẻ đau, giờ mình không lo cho mẹ, mình lo cho người ngoài?
    Chị Nhơn đưa tôi và anh Dũng ra tận xe. Bạn anh Dũng lái xe nhà cho hai anh em quá giang về Ðà Nẵng. Tôi buồn buồn nhìn quanh, vắng một người thôi mà trời đất hoang vu vô tận, vắng một người thôi mà lòng mình ủ rũ như lá khô. Giòng sông sáng nay buồn tênh, con đường Lê Lợi hôm nay nhớ áo dài trắng, nhớ tóc thề bay nên u ẩn như ai đó nặng sầu tương tư.
    Anh Dũng hỏi:
    -Tháng vừa rồi tại sao em dặn nhà không gửi tiền ra nữa?
    Tôi bối rối:
    -Dạ vì em còn dư tiền sài.
    -Ðừng dấu anh, anh không phaỉ là con nít, một tháng năm ngàn làm sao dư được, tiền ở đâu ra, ai cho em?
    Anh nhìn tôi đăm đăm:
    -Em hơi gầy đó nghe, nói đi, ai cho em tiền anh chị dạy học đâu có dư giả gì?
    Tôi thú nhận:
    -Anh Hưng lo cho em đi dạy.
    Anh Dũng thở dài:
    -Ði dạy, hèn gì em gầy đi cũng phải. Thôi học kiểu đó nghỉ còn hơn, sang năm anh sẽ lo cho em vào Sàigòn học.
    Tôi cảm động:
    -Thôi anh ạ, em cảm thấy làm khổ anh quá nhiều rồi, lương công chức của anh thời buổi này ăn thua gì, còn chị và tụi nhỏ nữa để đâu.
    Anh Dũng nhìn ra xa:
    -Em đừng buồn, nhà còn mình em nhỏ, anh không thương em thì thương ai chị là người ngoài, em đừng trách chị tội nghiệp. Ðàn bà lòng bao giờ cũng hẹp.
    Ðỉnh đèo Hải Vân đầy mây, đầy gió. Tiếng sóng vỗ dạt dào, biển xanh ngắt và chim từng đàn bay ngợp một vùng. Tôi đòi ngừng xe thật lâu, nhường mọi người đi trước để đứng giữa trời mây biếc xanh để gió biển mơn man trên má, để gió thổi bay bạt ngày những dòng tóc nâu vàng trong nắng. Anh Dũng để mặc tôi mơ mộng, nhớ Phong vô cùng, tên anh là gió là bão. Tình yêu cũng là cơn bão thổi bay mọi ràng buộc để từ đó vĩnh viễn lao vào cơn bão tình yêu, để từ đó người yêu, không còn gì đáng để mơ ước. Tôi đứng chênh vênh trên đỉnh đeò nhớ Huyền Trân ngày xưa và mối chung tình của Trần Khắc Chung. Nàng công chúa đa tình đó từ tạ người tình ra đi không đợi ngày về, để lại Kim thành dấu yêu một người tình mờ mắt trông theo. Làm vợ vua Chiêm là tự đoạ đày, để một ngày sửa soạn bước lên dàn hoả thiêu đốt thân mình cho một người chẳng phải người yêu. Thuyền chàng căng gió đến tìm, đem nàng ra khơi trên là mây xanh dưới là nước xanh, Huyền Trân tìm lại tình yêu một đời. Huyền Trân ơi, tôi giờ cũng sầu, cũng khổ khổ hơn nàng nữa, bởi người tôi yêu không yêu và không chung thủy như Trần Khắc Chung của nàng.
    Tiếng gọi nào vang lên thật quen và thật lạnh:
    -Tố Trang.
    Tôi quay lại sững sờ:
    -Ủa chị Lan Chi.
    Lan Chi cười kẻ cả:
    -Cô về hay đi đâu?
    Tôi nói nhỏ:
    -Ở ngoài bãi khoá nên em về Ðà Nẵng mẹ em không cho em ra nữa.
    Lan Chi cười:
    -Tôi cũng mong như vậy.
    Tôi im lặng Lan Chi kể:
    -Nghe người ta nói anh Phong sắp ra toà nên tôi ra thăm anh ấy.
    Tôi cười nhẹ:
    -Trông chị vẫn phây phây.
    Lan Chi nhìn tôi:
    -Còn em sao sút quá vậy, gầy lắm rồi đó nghe.
    Tôi bực bội, tôi ghét ai nói tôi gầy, nói tôi già nói tôi xấu tôi tỉnh như không nhưng chê tôi gầy thì ác quá vì tôi khó bình tĩnh nổi khi nghe chữ gầy.
    -Em bao giờ cũng vậy.
    -Phải ăn uống tẩm bổ đi chứ, nói cho em biết nghe, đàn ông họ ghét người gầy lắm, nếu có yêu cũng chỉ thương hại, không bao giờ họ đam mê nếu mình gầy.
    Tôi cau mày:
    -Chị nhìn cổ tay em đi, em gầy bao giờ mà gầy, muốn mập dễ ợt làm gầy đi mới khó kia, mập quá em sợ chóng già lắm, đi ra ngoài đường ai cũng biết mình năm sáu con thì chán mớ đời.
    Lan Chi cười nhạt:
    -Ðâu em nói làm mập dễ, em nói nghe coi đi, chị có con em, chao nó gầy ơi là gầy, người đét như con cá phơi khô, mặt mũi coi cũng xinh xinh vậy mà mười chín hai mươi tuổi đầu chả có một người bạn trai nào. Chả bù cho chị, chồng con rồi mà đàn ông bám cả bầy như đuôi sam vậy đó.
    Tôi mai mỉa:
    -Muốn mập ấy à? Ði bơm ngực cho căng phồng lên, nâng mũi cao lên thì mập liền, khó khăn gì đâu, nhưng em không thích được yêu vì những thứ đó, người nào yêu em, có nghĩa là yêu tâm hồn em, những gì thật sự của em, gầy người ta yêu gầy, xấu người ta yêu xấu. Vậy mới là tình yêu, sexy như chị sẽ không biết thế nào là tình yêu nữa. Buồn chết.
    -Chị không cần biết tình yêu là gì? Mà tình yêu là gì, em nói chị nghe coi, mình có cân đo sờ mó được nó đâu. Ðàn ông mê chị là được rồi, họ quỳ xuống vì mình là được rồi.
    Tôi lắc đầu thương hại:
    -Hèn gì chị mập, nữa rồi chị to gấp đôi anh Phong cho coi.
    Lan Chi cười ngất:
    -Người ta nói cặp vợ chồng nào vợ mập hơn chồng có nghĩa là bà vợ được sợ.
    Tôi mai mỉa:
    -Nghĩa là anh Phong rất thờ chị?
    Lan Chi kiêu hãnh:
    -Dĩ nhiên rồi, vợ anh, anh phải sợ chứ, bộ sợ vợ hàng xóm người ta đập chết.
    -Chị hãnh diện vì được anh sợ?
    -Chứ sao? Ðó là dấu hiệu của tình yêu.
    Tôi hỏi:
    -Xe chị sắp xuống đèo chưa?
    Lan Chi nhìn quanh:
    -Sắp sửa, em không ra Huế thật nữa hở?
    Tôi cười:
    -Biết đâu được phải không chị?
    -Ừ đời giờ trai thiếu gái thừa, nhưng chị thấy liều lĩnh như em chẳng có lợi gì hết, cứ nhè mấy ông có vợ mà yêu em sẽ thành thứ lang bang cho coi.
    Tôi ngẩn cổ mà cười:
    -Nhưng nếu lấy chồng rồi, hay yêu một người nào rồi, em sẽ chung thủy hơn chị nhiều, em cũng không thèm lợi dụng đàn ông đâu, lợi dụng đàn ông là tự hạ giá mình như những món hàng.
    Tôi nhìn Lan Chi:
    -Hơn nữa em điều tra kỹ rồi, anh Phong chưa có vợ, chị nhận anh Phong làm chồng riết, nên lịch sự anh ấy để nguyên cho vui.
    Lan Chi xầm mặt:
    -Con gái nhỏ mà ăn nói lì lợm như là…
    Tôi gay gắt:
    -Như là thứ đàn bà bất chính, bỏ người này lấy người kia ấy hở? Em mà có chồng rồi ấy hử, em cắn cỏ ngậm vành, thuỷ chung cho chị coi.
    Lan Chi dài giọng:
    -Ðể tôi chống mắt coi cô có lấy chồng được không? Nói thật thứ như cô cho không họ cũng không thèm đâu, ôm củi khô có lẽ còn sướng hơn.
    Tôi cười nhẹ:
    -Mập như phi nước bộ đẹp, không tin rồi đó, nếu tôi để trăm người đàn ông sờ ngực tôi cũng căng ra liền, thua chi ai.
    Lan Chi quày quả bỏ đi, nàng sợ tôi khai tên. Tự nhiên tôi lại buồn vì yêu Phong tôi đanh đá với nàng. Buồn thật khi phải tranh dành và ghen tuông nhau. Lan Chi đẹp, rất đẹp ;người đẹp thì đàn ông mê đàn ông sợ. Ðàn ông phải có uy quyền có tiền tài, đàn bà phải có nhan sắc. trời định thế rồi, cay đắng nhau có lợi gì đâu? Tôi không nhìn thấy tôi, ngắm mình qua gương là ảo ảnh rồi. Tôi không thể biết tôi đẹp hay xấu qua một tấm gương. Tiếng anh Dũng gọi:
    -Sao lên xe thôi chứ? Mơ mộng hoài sao được cô?
    Tôi cười buồn:
    -Em chờ anh đó chứ.
    Anh Dũng băn khoăn:
    -Có chuyện gì buồn phải không?
    Tôi nói dối:
    -Về thình lình thế này ông hiểu trưỡng nhằn cha Hưng phải biết.
    -Không sao, tối em viết thư cho cha, người bạn anh sẽ đưa ngay cho cha, họ kiếm người khác ăn thua gì.
    Ngồi trong xe nhìn cây rừng và đá chen trong lá, nhìn con đường vòng quanh bò dần xuống, tôi vẫn nghĩ hoài đến Phong. Ðời người quá nhiều khúc quanh, miệt mài mà sống hay hững hờ mà sống, như cây cỏ rồi cũng xong một đời. Phong ngồi tù và tôi rời thành phố. Tôi là kẻ chạy trốn hay thua cuộc? Lan Chi ra rồi, Phong còn thì giờ nào để nhắc nhớ tôi. Ðịnh mệnh ra tay trước khi tôi liều thân lao vào đời Phong, trước khi tôi kịp hôn Phong được một lần.
    Thành phố cũ vẫy tay chào đón tôi trở về. Mới vài tháng rời xa mà tưởng nhử ngàn năm trở lại. Tôi thành kẻ lạ giữa hai dãy phố đông. Trại lính, căn cứ Mỹ và những cô gái đẹp son phấn đợi chò trong những vuông nhà dán đầy tranh ảnh khoả thân.
    Anh Dũng lặng lẽ hút thuốc. Tôi lặng lẽ nhìn người và vật lùi lại đằng sau, những khuôn mặt đàn ông vẫn ám ảnh tôi liên tục không rời.
    -Hình như mẹ định gả chồng cho em đó, anh báo trước cho biết để khỏi ngạc nhiên.
    Anh Huy bạn anh Dũng mặt lạnh như tiền, giờ mới lên tiếng:
    -Con gái đẹp như em của ông khó mà học được lắm chưa gì đã có người khênh đi rồi.
    Tôi than thở:
    -Mẹ có dâu có rễ đủ rồi, cho em ở nhà không được sao? Anh nói thật hay dỡn anh dũng?
    Anh Dũng cười:
    -Tôi lại đi dỡn với cô à? Loạn chưa?
    Anh Huy rùn vai:
    -Lấy chồng là vừa để rồi mai mốt khó thêm ra.
    Tôi khoanh tay:
    -Em ế rồi đó anh, mai mốt gì nữa.
    Anh Huy cười xoà:
    -Chưa đâu, nhưng tính dần là vừa.
Cứ thế cho đến khi về nhà. Mẹ mừng long lanh nước mắt, mẹ nhìn tôi như cả ngàn năm hai mẹ con chưa gặp nhau không bằng. Tôi mừng mẹ nhưng vẫn không quên được Phong, càng xa nỗi nhớ càng day dứt thêm. Giờ này chắc Lan Chi đã gặp được chàng, dù gặp trong tù, tình yêu họ vẫn còn đó gắn liền cuộc đời hai người trong một cuộc tình. Tôi bị hất ra lề rồi. Lẻ loi nhìn Phong trong vòng tay ấy, mẹ tíu tít nói cười, mẹ khoe chuyện này, mẹ kể chuyện kia. Tôi sà xuống bên mẹ, cho nguôi quên tình sầu.
    -Chị Dũng đâu hở mẹ?
    Mẹ thờ dài:
    -Ði phố rồi, hở chồng là đi phố sắm sửa, chẳng coi mẹ ra gì hết.
    Tôi an ủi:
    -Mẹ đừng buồn phải cho chị ấy sống với chứ.
    Mẹ lắc đầu:
    -Nó đi ra đi vào im ỉm, bực mình lắm con, nó làm như mình ăn nhờ nó không bằng. Con tao đứt ruột đẻ ra, chứ nặn được à? Giờ nó nuôi tao ngày hai bữa nó khinh tao như chó.
    Tôi năn nỉ:
    -Con xin mẹ, chuyện đâu còn đó mẹ nghĩ làm gì cho cực thân. Ðể rồi con đi dạy nuôi mẹ. Cũng tội cho chị ấy, lương công chức của anh ấy ăn thua gì mẹ.
    Mẹ cau mặt:
    -Hừ, hồi mẹ nuôi các con mẹ có lương gì không?
    Tôi vuốt tay mẹ:
    -Con hiểu, mẹ không thấy anh Dũng gầy đi sao?
    Mẹ thở dài thườn thượt:
    -Con mẹ, mẹ không thấy ai thấy.
    Tôi lảng chuyện:
    -Chị Phượng có hay về không mẹ?
    Mẹ thừ người:
    -Về luôn nhưng mà chán lắm con ơi.
    Tôi cười gượng:
    -Lại chuyện bà cô chứ gì.
    Mẹ đứng lên:
    -Con cái nuôi lớn lên, nhìn nó khổ khổ theo, bảo không nghe giờ làm sao được nữa. Còn con nữa đừng hòng mẹ gả cho mấy thằng đạo theo, thứ đạo vợ đó, thật mẹ vái dài.
    Tôi giật mình:
    -Tuỳ người chứ mẹ.
    -Không tùy gì hết, thằng nào ngoan đạo mẹ gả, kiếm cháu chắt các cha gả là yêu nhất.
    Tôi cười:
    -Bộ cháu chắt các cha là thánh cả.
    Tôi bỏ vaò nhà sau. Giường này ngăn giường kia bằng những tấm màn gió. Lúc trở ra chị Phượng đã ngồi thừ bên mẹ, mắt đỏ hoe.
    -Chị thật tệ, hễ về thăm mẹ là khóc.
    Chị Phượng ngửng mặt nhìn tôi:
    -Còn cô nữa, nghe tụi nó nói ra ngoài đó cô cũng biểu tình hoài hoài.
    Mẹ hỏi:
    -Rồi con tính sao? Sống như vậy gầy còm cả người thế này này, hay dọn về với mẹ ít lâu đi.
    Tôi lắc đầu:
    -Mẹ sao cứ sui chị ấy bỏ chồng hoài vậy? Anh Tùng có nỗi khổ của anh ấy chứ?
    Mẹ gắt lên:
    -Con biết gì mà nói sống với nhau một nhà coi nhau như kẻ thù làm sao chịu nổi.
    Chị Phượng kể lể:
    -Nói với con gàn đó làm gì mẹ, đến giống cha Hưng cho coi, suốt ngày ôm quyển sách kè kè. Mẹ biết không, họ đùng đùng kêu thợ xây hai cái nhà ra rồi, cái nhà có rộng gì cho cam, còn cái sân con tưởng họ để cho tụi con nít có chỗ chơi ai ngờ họ cũng xây tường chia hai cái sân. Con lại phải bỏ tiền ra làm cổng khác, làm bếp, làm nhà vệ sinh. Vậy chứ thấy bóng anh ấy về là háy ho chửi xéo mắng xiên. Thật muốn điên lên được đó mẹ.
    Tôi chen vào:
    -Chị nên hiểu rằng vì họ quá thương con họ thế thôi, là người ngoài nhảy vào hứng hết tình thương của họ, họ phải thù chị chứ. Con người ta anh người ta, người ta yêu thương cả mấy chục năm trời, bỗng dưng chị nhảy vào hứng hết tình yêu của họ. Ðó, chị thấy mẹ có bao giờ thương chị Dũng được đâu?
    Mẹ gắt:
    -Con này,mẹ không thương nó nhưng mẹ không quá khe khắt như thế được. Cái gì má cấm nó chở vợ đi nhà thờ nữa.
    Tôi nói nhỏ:
    -Tại mẹ bắt anh ấy theo đạo mình làm chi, những gì đã ăn sâu vào tâm khảm người ta, một sớm một chiều đâu có thay đổi hết được. Chính ra vợ phải theo chồng mới phải, bà ấy tức chị là đúng.
    Mẹ quắc mắt:
    -Hừ, bộ mày tính sui chị mày bỏ đạo sao đây?
    -Con không sui, nhưng phải linh động và tế nhị theo cảnh này chứ khăng khăng bắt người ta theo mình thấy cũng chướng.
    Chị Phượng nhăn nhó:
    -Anh ấy không bỏ, nhưng anh ấy nể mẹ, thành ra…
    Mẹ não nề:
    -Thành ra hành hạ con dâu cho bỏ tức.
    Tôi cười:
    -Mẹ hành hạ chị Dũng thì sao?
    Mẹ cau mặt:
    -Con sao móc họng mẹ hoài vậy? Mẹ hành hạ cái gì?
    Tôi vuốt ve:

    -Dĩ nhiên mẹ không hơn, nhưng giả thử anh Dũng bỏ đạo theo vợ như anh Tùng xem.
    Chị Phượng gắt:
    -Thôi đi mẹ nói với nó tức cả mình, dở lý suốt ngày ai chịu nổi thử hỏi cô sống trong cảnh tôi cô nghĩ sao? Cứ ngày chúa nhật, ngày lễ của mình bà ấy dở trò ra cúng bái kêu anh ấy sang sì sụp lạy lục không cho đi nhà thờ. Ra lườm vào nguýt, riết rồi cả tháng nay mặt anh nhăn cả ngày không thấy một nụ cười. Mày chịu được không mà noí thành với tướng?
    Tôi nhún vai:
    -Nếu em yêu, em chịu hết, em hy sinh cho tình yêu của em. Ðiều tối thượng là anh ấy yêu chị tình yêu có thể giải quyết được tất cả.
    Mẹ trợn mắt:
    -Hử Trang, con nói gì đó, gì mà yêu đương lung tung trong đó hử?
    Tôi nháy chị Phượng:
    -Thôi em đi ngủ đã, tưởng về nhà yên chứ lộn xộn thế này thua gì ngoài ấy.
    Mẹ nói theo:
    -Còn cô nữa liệu mà yêu với đượng, mẹ thề không chiều theo các cô nữa đâu.
    Tôi cười trừ bỏ vào nhà, lũ nhỏ đi học về chạy nhảy như giặc phá trong nhà. Nhà chật, đông trẻ con không một phút nào yên tĩnh được nữa. Tôi nhăn nhó nằm trên giường nhớ không khí âm thầm lặng lẽ buổi trưa của Huế, nhớ Phong và nụ cười cao vời xa cách. Lạy trời cho hai người đừng sáp vaò nhau, cho Phong ngồi tù hoài hoài, để không gặp nhau, không hôn nhau.
    Mẹ vẫn rù rì với chị Phượng mặc chị Dũng lui cui nấu cơm một mình. Chị Phượng yêu một người đạo Phật, mặc mẹ ngăn cản chị nhất định đòi lấy cho bằng được, mẹ sợ chị liều lĩnh nên đành chìu theo gả chị cho anh Tùng. Ðám cưới cử hành ở nhà thờ nhưng anh Tùng chỉ giữ đạo được có một ngày đó thôi. Anh con một của một người đàn bà goá chồng rất sùng Phật. Thảm kịch xảy ra từ đó. Chị Phượng sinh con cho chồng một năm một đứa, nhưng chị không thể cướp anh ra khỏi vòng vây cũ rích của gia đình chồng. Yêu vợ bao nhiêu, thương mẹ bấy nhiêu. Anh Tùng trên đe của mẹ uy quyền của mẹ tình yêu của mẹ chụp lên đời anh từ thưở nào rất xa. Dù tình yêu có mạnh hơn sự chết đi nữa, dù tình yêu có bắt anh vào nhà thờ quỳ đau đầu gối, xưng tội đổ mồ hôi để rước chị Phượng về làm vợ. Tình yêu ấy vẫn không huỷ diệt được tình yêu anh dành cho mẹ.
    Dưới là đe, là người vợ anh yêu mê một thời. Bỏ ai anh cũng khổ, giữ cả hai càng khổ hơn nữa, cuối cùng anh quay tròn quay tròn, cuối cùng anh im lặng như triết gia, anh nghe vợ day dứt mỗi đêm khi nằm bên nhau. Anh nghe mẹ thở than mỗi khi sang hầu mẹ. Im lặng là vàng, im lặng là nhất. Chị Phượng tức điên lên, mẹ chồng của chị cũng điên lên, người thêm muối ớt người thêm dầu cho cuộc chiến lạnh là cô em đang làm gái già của anh Tùng. Nhan sắc đã bay theo một trận đậu mùa, da chị bị cày bị cấu lỗ chỗ như tổ ong. Nhan sắc đàn bà mong manh vô cùng, như tiên nga có thể thành Chung Vô Diệm chỉ trong một giờ. Ðàn bà không quyền đi tìm hạnh phúc, mà chỉ ngồi chờ đàn ông gọi đến cho một đám cưới. Ðám cưới rồi mới tính được tương lai, không thôi hẩm hiu như cơm nguội thiu. Chị Phượng đẹp, chị Phượng xinh, chị Phượng trở thành cái gương cho em gái anh Tùng nhìn thấy nhan sắc trái mùa của nàng. người mẹ càng thương con gái càng ghét con dâu thêm.
    Ðời một người đàn bà hoàn toàn lệ thuộc vào đàn ông. Họ cho hạnh phúc nhờ hạnh phúc, họ bắt đầu đau khổ, phải đau khổ. Buồn thật, tôi yêu Phong và tôi khổ vì chàng dại dột lao vào đời Lan Chi, vợ không ra vợ, nhân tình không ra nhân tình. Phải chi chàng có vợ có con đàng hoàng cho tôi nhắm mắt tự an ủi mình rằng tôi hy sinh, rằng tôi cao thượng quay lưng một mạch. Ừ nếu anh có vợ em nguyền sẽ yêu anh, câm nín mà yêu anh, em không băn khoăn không mơ ước một cỏn con nào, đừng nói chi đợi trông anh.
    Lan Chi không phải là vợ anh, chỉ là một người cho anh tạm yêu, cho anh rảnh tâm, cho anh cuồng tín lý tưởng của anh, bởi vậy nên tôi mới khổ.
    Tôi nằm khoanh tay trên giường, tiếng mẹ la mắng ngoài kia, tiếng chị Dũng gắt mắng con để xiêu xéo xa xôi. Tôi muốn bịt tai lại.Tôi muốn nhắm mắt lại để khỏi phải nghe những lời chì chiết đó. Hạnh phúc là gì, vuông hay tròn, dài hay ngắn, Những lời ngọt êm có phải là hạnh phúc và những lời cay đắng xa xôi nhau có phải là bất hạnh?
    Từ ngày có con dâu mẹ hết là thánh, từ khi có người ngoài bước vào mái gia đình này cướp mất đứa con trai còn lại của mẹ, mẹ hết là thánh, mẹ thành người trần. Anh Dũng phải yêu vợ, không yêu nhau ai sống với nhau được. Không yêu tinh thần cũng yêu vật chất, nếu không làm sao có con với nhau được. Anh Dũng yêu vợ là mẹ khổ, mẹ biết là vô lý, nhưng vẫn khổ. Mẹ tìm cớ khác, có trăm ngàn cớ cho mẹ kể tội con dâu mẹ, lười biếng, làm nũng chồng, bỏ bê con, ít nói mẹ kêu lầm lì, hay nói mẹ kêu miệng rộng.
    Tôi không thương chị Dũng được, vì tôi yêu anh tôi, nhưng quả thật chị Dũng không có gì đáng ghét cả. Mẹ anh Tùng ghét chị Phượng mẹ nhăn nhó mẹ than thở. Mẹ cho con gái mẹ ít may mắn và mẹ quên cái ít may mắn của con dâu mẹ. Ồ sao hôm nay tôi kể tội mẹ tôi hơn nhiều, phải chăng vì tôi nhớ Phong, tim Phong lớn, trí Phong cao và lòng Phong rộng, Phong nhìn gì cũng dễ tha thứ, xa chàng tôi thành người có trái tim lớn rồi ư? Xa chàng tôi thành người có tấm lòng cao hơn núi rộng hơn đại dương thế này. Tôi không tin, vì tôi là đàn bà, đàn bà lòng dạ bao giờ cũng hẹp cũng nông.
    -Thôi cho tôi xin, gạo tăng vùn vụt thế này con nghịch gạo thì giết mẹ rồi con ơi, lương của bố con đủ mua được bao gạo đấy. Tôi đến bỏ nhà đi mất thôi, cáng đáng không nổi nữa rồi trời ơi.
    Mẹ hừ hư ngoài kia, chị dũng tiếp tục:
    -Số tôi không ra gì, hầu hạ như con ở vẫn chưa hài lòng cho.
    Thằng nhỏ kêu thét lên vì một cái tát tai của mẹ tôi nẩy người lên, tôi ôm mặt trong hai tay tôi,lòng tôi như thắt lại từng hồi. Tiếng mẹ quá ngoài kia:
    -Thôi cho tôi xin cho tôi xin đi chị ơi, chị đánh ngay tôi cho yên, cần gì phải đánh con mắng caí như thế hử?
    Chị Dũng ong óng:
    -Con phải dạy nó chứ, con đẻ ra không cho dạy nữa sao?
    -Dạy gì, chị muốn dạy ai trong nhà này?
    -Nó mở thùng gạo nghịch vãi đầy nhà không dạy để nhịn đói cả nhà hay sao?
    Mẹ dài giọng:
    -Tôi biết rồi, để tôi mua gạo đền cho chị.
    Cuộc đàm thoại lằng nhằng chỉ chấm dứt khi anh Dũng trở về. Anh im lặng thở dài, mẹ nặng nề ngồi xuống, chị Dũng ấm ức dưới nhà.
    Bữa cơm nặng bữa cơm nhạt, mọi người ngồi chung mâm mà không buồn nhìn nhau. Anh Dũng mặt đăm đăm mẹ thừ người, chị Dũng lạnh lùng. Ðời thú nhất bữa ăn và giấc ngủ ái tình. Bữa ăn nặng khác chi ăn một mình.
    Buồn quá tôi lại nhớ Huế, những lần chàng săn sóc lo cho tôi ăn, mừng khi tôi ngon miệng, vui khi tôi than đói. Chàng thường nói anh sợ ngồi ăn một mình, ăn một mình khổ như ngủ một mình.
    Buổi tối vợ chồng anh Dũng vác con lên lầu, mẹ nhìn theo khe khẽ thở dài. Tôi leo qua ngủ chung với mẹ, mân me bàn tay nổi gân của mẹ mà nghe xót đau.
    -Mẹ.
    -Con đi vắng mẹ khổ lắm, buổi tối mẹ thui thủ một mình dưới này.
    -Con biết, nhưng chả lẽ con bỏ học.
    -Thôi con gái học như vậy cũng đủ rồi, hơn nữa…
    -Mẹ định nói tiền học chứ gì, con kiếm ra chỗ dạy rồi mà.
    -Con vợ nó kể ra than vào suốt ngày.
    -Cũng tội cho chị ấy, lương anh Dũng bây giờ chẳng ăn thua gì.
    -Tao cũng nuôi chồng nó ăn học giờ nó phải nuôi con chứ.
    -Anh Dũng rất tốt, tại thời buổi khó khăn.
    Tôi dò dẫm:
    -Hay để con đi làm sở Mỹ nghe mẹ.
    Mẹ lắc đầu:
    -Chết thì thôi mẹ không cho con làm sở Mỹ, rồi làm sao lấy được chồng tử tế nữa.
    -Có sao, miễn con đàng hoàng thì thôi chứ, nghề nào chẳng là nghề, bộ cứ làm sở Mỹ là hư hết.
    -Mẹ không noí con hư, nhưng mà khó lắm con ơi.
    -Hay để con ra Huế vừa đi học vừa đi làm rồi con mang mẹ theo.
    Mẹ gắt:
    -Không được, mẹ còn mình anh con là trai, sống mẹ theo nó, chết mẹ theo nó.
    Tôi thở dài:
    -Sao mẹ còn nhăn.
    -Con vợ nó ngày xưa ngoan ngoàn là thế.
    Tôi an ủi:
    -Tại túng thiếu, con cái nheo nhóc nên chị ấy mới cau có mẹ ạ. Con cái đầy nhà đáng nhẽ phải có người làm cho chị ấy mẹ nhỉ?
    -Tiền đâu mướn người làm, làm bồi phòng cho Mỹ khỏe ru lương cả chục ngàn, ai thèm làm cho mình nữa.
    Mẹ nằm thở ra tôi ngao ngán:
    -Cuối cùng phải có tiền, tiền vẫn là nhất.
    -Nếu mẹ giàu chắc con dâu mẹ ngoan hơn.
    Tôi nhắm mắt:
    -Thôi ngủ đi mẹ ạ, thức khuya quá đau thì khổ.
    Mẹ trằn trọc, mẹ già tóc trắng vẫn buồn vì tiền. Tôi mải mê yêu đương. Tôi quên nỗi buồn của mẹ và bây giờ tuổi già còm cõi của mẹ cột chặt tôi nơi đây để nhớ nhung dày vò, để tình yêu cắn xé. Mẹ hy sinh suốt đời son giá nuôi anh em tôi lớn lên thắt lưng buộc bụng nuôi con ăn học. Anh cả theo chân ba biệt tăm ngoài Bắc, anh thứ chết trận, mình anh Dũng an phận đời công bộc đồng lương chết đói, dù được mẹ nuôi học đến cử nhân Luật, vẫn không báo hiếu mẹ được nửa ngày thư thái.
    Buổi sáng chị Dũng phát tiền cho con, chị quên mẹ bởi anh Dũng nhịn đói đi làm kia mà. Tôi chạy ra chợ mua bánh cuốn cho mẹ, không quên phần chị Dũng, chị có vẻ ăn năn:
    -Cô hiểu cho chị, cả năm nay cái áo chị không dám may.
    Tôi gật đầu:
    -Em hiểu, mẹ già rôì chị chịu khó chìu mẹ, vài bữa nữa em sẽ đi làm phụ với anh.
    Chị Dũng chớp mắt quay đi, tôi bỏ xuống phố kiếm bạn bè, người quen. Gặp anh Thế phóng xe ngang tôi, anh rối rít, anh ngạc nhiên:
    -Ủa sao về? Không học nữa à?
    Tôi cười:
    -Em nghỉ học rồi.
    Anh Thế nhăn:
    -Sao vậy? Bắt người ta gửi gấm rồi bỏ ngang?
    -Ðịnh đi làm anh ạ.
    -Làm gì mới được chứ.
    -Làm sở Mỹ.
    Anh Thế lắc đầu:
    -Nghe không được rồi đó, cô thích đi dạy không?
    Tôi sáng mắt:
    -Thích quá đi chứ, ở Huế, Trang cũng đang dạy học, nhưng mẹ Trang bắt về.
    Anh Thế suy nghĩ:
    -Thôi được để anh tính lại đã nghe.
    Tôi lang thang ngắm phố, nhìn tủ kính cho đã thèm, những con búp bê xinh, những xấp hàng mới lạ mắt. Nhìn thôi, đừng dại dột hỏi giá mà tủi thân. Anh Thế thật dễ mến, galant, nghệ sĩ, đàn hay nụ cười tình nhưng anh cũng có vợ rồi, có vợ rôì là xong, là hết chuyện nói, phải chạy xa hàng chục cây số, phải xua như xua tà, phải trốn như đàn ông trốn lính. Ðời kỳ, hễ ông nào yêu được y như rằng có vợ kềm sau lưng.
    Mình cũng kỳ cứ mê người có vợ, đàn ông có vợ mới là đàn ông thật, còn thì là con trai, con trai hình như không có chất mạnh không có chất tình.
    Thành phố đầy gái đẹp những cô gái mặt đầy phấn, mắt kẻ đen xì, môi đỏ như son. Những cô gái lạc lõng trong áo quần đắt tiền, chân ngắn thò dưới júp chói lực màu sắc, tay đen thò ra, ngực trần hớ hênh, nửa kín nửa hở. Họ đi bên những người đàn ông mũi thật thẳng, da đỏ hồng và cao gấp đôi họ.
    Nếu mịnh chịu như thế mình sẽ sắm được xe hơi mời mẹ đi chơi biển, mình sẽ xây nhà thật rộng, anh Dũng một phòng lũ nhỏ một phòng học một phòng chơi, nhà rộng hết cãi nhau, mình sẽ gắn máy lạnh cho mẹ ngủ trưa, đở mệt.
    Tôi có tật xấu yếu chịu được nóng, trời hơi nực một tí tôi đã nhoài người, trời hơi nắng mồ hôi tôi từng giòng, quê không chịu được. Người ta khen tôi dễ thương vì không đánh phấn, có ai hiểu cho rằng tôi có bệnh đổ mồ hôi như dũng sĩ đấu bò. Mỗi lần đi chơi với chàng, chàng lau mồ hôi hai bên tóc mai xấu hổ đỏ mặt, tôi vụng về trốn đôi mắt diễu cợt của chàng.
    Lưng ướt đẫm tóc ướt dẫm, tôi thành con bé xấu như ma. Nhất là vùng nách, tắm hai lần, tắm ba lần cũng đến thế thôi. Tôi khổ sở và tôi ghét tôi. Vậy mà chàng khen tôi đẹp, chàng bảo đã quen mùi hôi của tôi nữa.
    Tôi chớp mắt mà buồn, anh yêu ai? Lan Chi hay em? Anh có quen mùi hôi của Lan Chi không? Em thì em thương anh như thương cái lạnh, em ghét mùa hạ em yêu mùa Ðông, mùa hè nóng quá làm em gầy ăn bao nhiêu uống bao nhiêu ra mồ hôi hết trơn hết trọi. Mai sau có tiền mình sẽ lên Ðà Lạt sống và yêu thương nhau anh nhỉ?
    Lang thang rồi lại phải về nhà, nhìn gia đình mình tàn tạ trong thành phố đầy dấu tích Mỹ. Ngày nào tôi gặp bạn trai ngay trong nhà dưới mắt nhìn của mẹ, hàng xóm xầm xì nọ kia, chờ con gái đầy trong xóm, sáng leo lên xe Mỹ chiều leo xuống xe Mỹ, hai thằng mỹ khênh đem lên xe không ai buồn xầm xì. Quá rồi, quá trớn rồi thiên hạ hết nói.
    Anh Dũng gọi:
    -Trang ơi, có người hỏi em kìa.
    Tôi vung tay cho khổ thò mặt ra là sững người:
    -Ủa thầy sao thầy biết Trang về đây?
    Thịnh cười thật tươi:
    -Thế mới tài chứ, Trang tưởng trốn tôi dễ lắm à?
    Tôi kéo ghề mời Thịnh ngồi:
    -Trang có trốn anh bao giờ đâu, tại về thình lình quá chưa kịp viết thư cho anh đấy chứ? Mà sao anh biết nhà Trang hay quá vậy?
    -Thế mới tài chứ, đùa đó, anh hỏi bà hiệu trưởng Ðồng Khánh.
    Tôi tròn mắt:
    -Anh đến gặp chị Nhơn?
    -Tại sao không? đồng nghiệp mà em.
    Tôi ngồi nhìn Thịnh, chàng kể:
    -Vù ra Huế tưởng gặp em, ai ngờ em về trong này, anh thất vọng quá giận ghê.
    Tôi nhí nhảnh:
    -Giận sao anh còn vào đây?
    Thịnh cười xoà:
    -Giận nhưng vẫn nhớ, thấy mặt em hết ghét nổi rồi.
    Tôi suỵt:
    -Coi chừng, mẹ em ra đó.
    Thịnh co vai:
    -Thật hở em, mẹ nghiêm không?
    Tôi nheo mắt:
    -Một cây.
    Mẹ điềm đạm bước ra:
    -Chaò ông, con vào pha trà đi con.
    Tôi nháy mắt với Thịnh rồi lui ra, Thịnh nghiêm trang:
    -Thưa bác, cháu dạy học ở huế, thấy Trang bỏ học vào đây tiện dịp cháu ghé thăm.
    Mẹ săn đón:
    -Quý hoá quá, vậy ra đây ông là giáo sư của cháu.
    -Thưa vậy, cháu dạy môn Triết.
    Tôi khép nép mang trà ra đãi khách, mẹ nói:
    -Con ngồi tiếp chuyện thầy đi, mẹ vào nghỉ đã.
    Tôi le lưỡi nhìn Thịnh:
    -Ngán anh quá sao liều thế?
    -Không liều làm sao gặp được em, em trốn hang cùng ngõ hẽm nào anh cũng tìm được hết.
    Thịnh nói chuyện học hành thi cử bởi mẹ vẫn húng hắng ho sau nhà, Thịnh hỏi thật khẽ;
    -Ði chơi một vòng được không trang?
    Tôi ngần ngại:
    -Chắc không được rồi đó.
    Thịnh nhăn nhó:
    -Anh từ sàigòn ra Huế, từ Huế vào đây em nỡ từ chối à?
    Tôi thắc thỏm:
    -Nhưng mẹ khó lắm anh ơi.
    -Anh xin cho.
    -Anh liều thấy mồ đi.
    Thịnh thì thầm:
    -Tại em đấy.
    Tôi tròn môi:
    -Tại em?
    -Tại em làm anh điên nên anh liều, em coi chừng, anh liều thân thì nguy đấy.
    Tôi cười:
    -Khiếp, đất lạ không có học trò anh làm quá.
    Thịnh nháy nhó làm hiệu và Thịnh theo chính sách ngoại giao từ từ. Thịnh noí chuyện với anh Dũng, cuối cùng với mẹ và khám phá ra anh Hưng ngày xưa cùng học với Thịnh. Mẹ thì gặp ai cũng kể chuyện cha Hưng. Túm được mối ngon, Thịnh bám sát cuối cùng bà cụ khuyến khích tôi đi chơi với Thịnh. Tôi bắt đầu nao núng, anh chàng tấn thối đẹp mắt, anh chàng chinh phục cả nhà, anh chàng được bà cụ hài lòng, chỉ vì anh chàng cùng đạo lại tỏ ra sẳn sàng cưới vợ ngay bây giờ. Ðời giờ tìm được người đàn ông đủ điều kiện lấy vợ hiếm như các đảng phái tìm lãnh tụ. Mẹ dặn tôi:
    -Ông ta đàng hoàng nhưng con cũng phải ý tứ nghe không con?
    Tôi hỏi:
    -Sao mẹ biết ông ta đàng hoàng.
    -Thì ông đặt vấn đề hôn nhân ngay với mẹ kia mà, nghe đâu còn bà mẹ phải không?
    Tôi ngạc nhiên:
    -Ủa ông đặt vấn đề hôn nhân với mẹ à?
    -Ừ, ông nói đi tìm vợ và từ Sài gòn ra đây tìm con, vì con…
    Tôi hơi thẹn:
    -Kỳ cục cái ông này kỳ cục và lì gớm.
    Mẹ đắn đo:
    -Tuy vậy con vẫn phải dè dặt nghe con, mẹ định một đám cho con rồi, tội cái nhiều em thôi.
    Tôi nhăn nhó:
    -Chán đời.
    -Này đừng có dở hơi nhé, sao lại kêu chán đời.
    Tôi bỏ ra ngồi nhìn Thịnh, anh chàng không phải tay vừa đâu. Nụ cười đa tình, giọng nói lẳng, đôi mắt thẳng thắn, vẫn không dấu nỗi nét đa tình sau gọng kính trắng.
    Thịnh vui vẻ:
    -Chịu rồi nhé.
    Tôi ngưóc mặt:
    -Chịu cái gì kia?
    -Thì xin phép cho em rồi đó.
    Tôi lắc đầu:
    -Không được đâu anh, ở đây Trang có nhiều bạn lắm, đi với anh tụi nó đồn ầm lên bực lắm.
    Thịnh nhăn mặt:
    -Anh là người đàng hoàng, bộ Phi Mỹ gì mà em sợ dữ vậy?
    Tôi cười khi thấy Thịnh giận:
    -Ðùa đó, chiều em đi chơi với anh, buổi chiều biển mới đẹp.
    -Giờ anh làm gì?
    -Anh ở đâu?
    -Khách sạn.
    -Về đó ngủ rồi chiều đi biển, buổi trưa ở đây không dễ thương như Huế đâu, bụi và ồn ghê lắm.
    -Cần gì, đi với em nóng lạnh gì cũng hạnh phúc hết.
    Tôi hơi ngượng:
    -Anh kỳ, làm như em là..
    Thịnh đứng lên:
    -Là người yêu, thôi anh về nhá kẻo mẹ giận cúp phép thì nguy to, chiều anh đến đón nghe.
    Tôi xúc động vì chàng gọi mẹ tôi giọng tự nhiên và thân mật.
    Thịnh về rồi, tôi vẫn còn bâng khuâng, đôi mắt Phong chập chờn trên đám mây lang thang. đừng giận em, đừng trách em, bao giờ tình yêu vẫn còn đó, nhưng anh ơi em là con gái mà cuộc đời chỉ cho em một thời xuân sắc thôi. Ðành rằng em có thể đợi chờ, với tình yêu thời gian là thuốc thử. Nhưng Lan Chi không cho phép em đợi, không cho em hy vọng kia mà.
    Tôi nghe lòng trống không? Gian dối với chính mình là điều tôi ghê sợ và bây giờ tôi phải làm nên làm. Sống trung thực với lòng mình đâu phải là điều dễ. Tôi yêu Phong vì cuộc đời cao đẹp của chàng, vì chàng là hiện thân của hình ảnh người cha cách biệt. Người tôi chỉ nghe kể qua giọng mẹ bùi ngùi, người mà trong suốt những năm thơ dại tôi vẽ vời mơ ước trong tim óc non nớt. Nhưng tình yêu ngang trái ngay lúc đầu. Lan Chi hiện ra như một bà phù thủy phá vỡ lâu đài thần tiên của tôi. Tôi thành nàng công chúa mất ngai, mất tất cả, lang thang một mình trốn vào rừng, lang thang với cõi tình giờ chỉ còn là mơ ước xa xôi.
    Chân trần, tóc bay như lòng mình tan tác. Về đâu bến bờ nào không còn tình yêu cũng lạnh lùng như thế thôi. Tôi như kẻ sắp chết đang lao đảo giữa giòng. Thịnh như chiếc phao nổi chắc chắn nhất Trời ban cho tôi. Dĩ nhiên tôi phải vươn tới phải ôm lấy Thịnh để được sống. Thịnh có biết chắc chàng không nỡ giận hờn tôi. Mẹ cắt ngang giòng tư tưởng của tôi.
    -Thầy con về rồi à?
    -Dạ chiều ông đến.
    -Sao bảo xin phép đưa con đi chơi.
    -Buổi trưa mà đi chơi đâu bây giờ hở mẹ?
    Mẹ dò hỏi:
    -Con quen ông lâu chưa? Cha Hưng giới thiệu cho hở?
    Không biết nói sao tôi đành gật đầu, mẹ hài lòng:
    -Vậy thì được cha chọn cho con thì mẹ tin rồi, trông người có vẻ cốt cách lắm mà.
    Tôi mím môi để đừng cười:
    -Thật hở mẹ? Cốt cách lắm hở?
    Mẹ gật đầu:
    -Như vậy con có hai đám để chọn lựa, cũng hay!
    Tôi ngạc nhiên:
    -Mẹ nói gì mà hai đám ở trong đó?
    -Thì một ông bác Ðốc làm mối, giờ một ông cha chọn cho con, không hai là gì? Ðiều cái ông bác Ðốc nhiều em út quá, khiếp sao người ta đẻ lắm thế không biết, mười bốn người con, sợ con về nhà đó chiều mười ba cô không nổi chứ.
    Tôi le lưỡi:
    -Ghê, chị Phượng ngoan thế hiền lành nữa, một bà cô còn rên như bọng, con những mười ba bà cơ hả mẹ?
    Mẹ thừ người:
    -Mẹ cũng nghĩ ngợi vì thế đó, lại con cả nữa mới phiền chứ?
    Tôi đùa:

-Nếu con yêu con chịu liền, mười ba bà cô ông chú, chứ ba chục con cũng chịu nữa.
    Mẹ nghiêm giọng:
    -Con định sao? Xem chừng con yêu ông giáo sư này?
    Tôi lắc đầu:
    -Con không yêu ai hết, còn ở nhà với mẹ.
    Mẹ gắt yêu:
    -Thôi cô ơi, mẹ chả dám đâu, để con gái trong nhà phát ốm vì lo.
    Tôi cười khúc khích:
    -Sao bảo không có con mẹ buồn.
    Mẹ cười tủm tỉm:
    -Ðành vậy rồi,nhưng con gái lớn phải đi lấy chồng chứ, ở nhà làm bà cô người ta cười chết.
    -Vì sợ người ta cười nên phải lấy chồng phải không mẹ?
    Mẹ cau mặt:
    -Thôi đừng có đuà nữa, lớn bằng cái xào rồi đấy, liệu mà ăn nói kẻo người ta chửi mục mả.
    Tôi than thở:
    -Kiếp sau xin chừa làm con gái, khổ sở trăm chiều, học ăn học nói rồi lo bị chửi, đàn ông sướng không phải đẻ vẫn có con, muốn lấy ai thì lấy, không cũng chẳng ai cười. Con mà làm ông trời, con bắt đàn ông trăm cay ngàn đắng vì đàn bà cũng vẫn còn sướng chán. Cho đàn ông chửi hoang họ biết tay đàn bà liền.
    Mẹ cười ngất:
    -Cái con này nói gì không nói, nói đàn ông chửa hoang.
    Tôi tròn môi:
    -Sao không, thứ đàn ông lang bang đầu đường năm mươi tuổi còn chửa hoang nữa ạ, con mà có quyền, con cho đàn ông chửa đẻ một phen.
    Mẹ dí trán tôi:
    -Này im đi, ăn nói nhảm nhí người ta cười.
    Tôi nhún chân chạy vào nhà trong nói vọng lại:
    -Chúa bất công bắt mình đàn bà khổ, vừa yêu vừa hồi hộp.
    Mẹ gắt theo:
    -Ơ hay cái con này điên hở.
    Tôi nằm lăn ra giường ôm gối mà cười thầm. Lấy được chồng phải hành cho đã bụng, đàn ông đáng được hành, đáng bị hành, không hành uổng phí của trời. Ðàn ông tự do yêu đương, không sợ tai tiếng càng thử lửa nhiều càng hiển hách oai phong. Ðàn bà thử lửa một lần ta tnah cuộc đời, bụng to là hết ngẩn cao mặt mà đi, hết cười tươi mà bước, cúi gằm mặt xuống mà trốn lui lủi như loài chuột cống. Ðời thành nước mắt còn chàng hiên ngang tiến lên, hiên ngang ghi thêm thành tích.
    Lấy được chồng rồi,chồng giàu chồng sang cho thiên hạ biết tay cho thiên hạ thèm, mình sẽ làm bà ngồi một chỗ mà mà cười, lấy được chồng sang là thi đỗ cái bằng to nhất, học đến tú tài cử nhân không lấy được chồng vẫn chưa được gọi thật to thưa bà.
    Tôi nằm dũa móng tay, dũa móng tay cho đẹp để chiều nay dấu vuốt khoe mềm, để chiều nay Thịnh phải xin mẹ cưới tôi. Một thoáng buồn nhẹ kéo về. Tôi chớp mắt nhớ Phong. Mái tóc phong trần, giọng nói vang cao đôi mắt sâu. Phong sợ ràng buộc, mẹ đời độc thân để tự do lao vào đời, để tự do vùng vẫy dù trong ngục tù.
    Phong sợ trách nhiệm nên lấy đàn bà về làm vợ thay vì lấy con gái, nhận con người làm con mình thay vì có con máu thịt. Vì Phong muốn nhẹ trách nhiệm con người nuôi được càng hay, không nuôi được chẳng sao. Vợ thừa yêu suốt đời càng tốt, giữa đường gian truân đỡ xót thương.
    Rồi coi bao lâu Phong còn say lý tưởng còn mê cách mạng chàng còn chưa có con. Hiểu Phong rồi đừng buồn, đừng trách chàng nữa. Tất cả những người đàn ông yêu đàn bà đều là những người sợ trách nhiệm muốn nhẹ gánh trên vai. Phong từng nói với tôi anh mà có vợ trời hết đảo điên, anh mà có vợ nước hết nổi trôi.
    Kỳ cục, Phong là người đàn ông kỳ cục. Lý trí mạnh hơn tình yêu. Gia đình nhẹ, cái chết nhẹ. Sinh mạng chàng còn như lông hồng nói chi vợ, nói chi con.
    Cuối cùng nằm nghĩ nhảm, nằm lý luận để mong ghét Phong, để chiều nay đi chơi với Thịnh, tôi lại yêu Phong say sưa thêm, lại nhớ Phong da diết hơn xót xa hơn.
    Phong trần đến thế là cùng sao tôi không yêu? Chối từ tiền bạc và an nhàn, chối từ vợ đẹp và con ngoan để lao đời trong cơn lốc dữ dội nhất, để một mình gian nan với vận nước nổi trôi, chẳng được gì trắng đôi tay, ngồi tù. Chẳng được gì trắng đôi tay cô đơn.
    Không thể quên anh được không thể đòi lại tình yêu. Thôi đành đem về cho chồng một tấm thân dù nguyên vẹn, nhưng tâm hồn chìm trogn thương nhớ. Thôi đành anh ơi, bởi con gái chỉ có một thời, bởi em tầm thường như mọi người, em không xứng đáng yêu anh, không thể sống cho người như anh.
    Chị Phượng về thăm nữa, tiếng mẹ mừng như khách quý, chị Phượng vén màn bước vào:
    -Giờ này còn nằm hở cô út? Sướng thật những ai chưa chồng.
    Tôi ngồi dậy:
    -Thôi không tin nổi bà đâu, bà xồn xồn đòi lấy chồng giờ còn nói gì nữa.
    Chị Phượng hứ:
    -Nói ngang như cua, người ta lo hầu chồng tối tăm mặt mũi, lo hầu con cuống cuồng tay chân, còn cô nằm khểnh ăn kẹo.
    Tôi ranh mãnh:
    -Cũng phải có mục gì sướng chị mới chịu hầu chứ? giỏi nói ra nghe coi.
    Chị Phượng dậm chân gọi mẹ.
    -Trời đất, mẹ vào đây nghe cô út nói bậy này, xa nhà có vài tuần mà tiến lẹ dữ.
    Mẹ bước vào:
    -Gì đó? Nói gì bậy đó?
    Chị Phượng phân bua:
    -Nó ăn nói khủng khiếp quá mẹ ơi, nó xa nhà vài bữa mà ghê quá ta.
    Tôi trề môi:
    -Chị bậy thì có, người ta hỏi đàng hoàng chị nghĩ gì mà la hoảng vậy hử? Em hỏi lấy chồng có gì sướng không mà bà nào cũng rên khổ nhưng chẳng bà nào chịu rời chồng một ngày? Trả lời đi cho người ta tính chứ. Mẹ coi con hỏi như vậy có gì bậy đâu?
    Mẹ lắc đầu:
    -Chị em mày như mèo với chó, đứa nói gà đứa nghĩ vịt.
    Tôi cười:
    -Thấy chưa, khiếp mấy bà có chồng bụng chứa đầy chuyện bí mật, người ta nói gì cũng nghĩ ra chuyện đó hết trơn.
    Chị Phượng cau mặt:
    -Chuyện đó là chuyện gì, cô nên nhớ cô chưa được hai mươi tuổi đâu nhé.
    -Chuyện đó em biết từ lâu rồi.
    Chị Phượng tròn mắt, mẹ trợn mắt:
    -Cô nói gì, biết cái gì?
    Mẹ hấp tấp:
    -Con nói con biết?
    Tôi cười:
    -Sao không lấy chồng rồi có bầu rồi đẻ con.
    Chị Phượng dắt mẹ ra:
    -Thôi mẹ gả chồng cho nó đi, nguy lắm.
    Tôi cười tủm tỉm lại lăn ra giường. Ðộ này tôi lười như hủi, nắm đầu năm luôn đó, ngồi đâu ngồi tê mông. Người ta vẽ tôi lười thì thì mập, người lười bao giờ cũng mập, mập rồi được đàn ông mẹ, ốm đàn ông chê khô như trám. Mập lấy chồng đỡ tốn tiền mau nệm mút, đỡ đau hai chân, khi yêu chính Lan Chi đã dạy khôn tôi thế.
    Tôi bắt đầu tu luyện cho mập dần là vừa. Chạy như ngựa, nhảy như chim, đến thành con hạc mất thôi. Ăn rồi nằm, nằm rồi ngủ, ngủ dậy ăn, không nghĩ không buồn, nhất định sẽ căng phồng hai đồi ngực, sẽ ú nần hai vai, sẽ nảy hai mông.
    Ðừng nghĩ nữa, nghĩ mệt gấp hai lần làm việc. Chị Phượng nheo nhéo gọi:
    -Trang ơi có thư này, gớm thật mới về đã có thư.
    Tôi dựng người tôi dậy, sải hai bước ra khỏi phòng liền. Thư? Thư Phong chăng? Còn ai biết địa chỉ nhà tôi ngoài Phong đâu.
    -Ðâu thư đâu?
    Chị Phượng hất hàm:
    -Ở bàn ấy.
    Chị tiếp tục nói chuyện dài dài với mẹ, tôi run run nhìn nét chữ cố nắn nót cho mềm của Phong. Phong khôn thật, đề tên con gái ngoài bì thơ nên chị Phượng chẳng thèm để ý.
    Tôi bỏ vào giường kéo kín màn gió nằm quay vào tường đọc thư Phong. Lan Chi một bên còn viết thư cho mình được, cũng tài thật.
    Huế ngày,
    Trang yêu,
    Ra tù về nhà chẳng gặp Trang, thấy tình yêu thật mong manh như khói sương và buôn, nên viết cho Trang.
    Nói rằng anh không yêu Trang tức là anh đã tự dối lòng mình, nhưng cuộc tình muộn màng của anh đối với trang là một thứ đa diện, một thứ cocktail về tình cảm. Tình bạn, tình anh em, tình của một người lớn tuổi đối với một người nhỏ tuổi, và cuối cùng, tình yêu… Tất cả những thứ tình cảm phức tạp đó quyện lấy nhau, ràng buộc lấy nhau như muốn giữ cho nhau một thứ quân bình đau xót. Tình yêu tấp tểnh định xé rào, lập tức tự những góc thầm kín nhất, sâu thẳm nhất của tiềm thức, những thứ tình kia ào ào vọt ra ngăn cản. Một cuộc đấu tranh nội tâm dai dẳng và đau xót ghê gớm. Lý lẽ của con tim trong suốt năm sáu tháng qua vẫn chưa hẳn dành được thượng Phong.
    Nói như thế cũng không phải là anh chưa yêu Trang tha thiế, chỉ vì hoàn cảnh không cho phép, tất cả được an bài rồi, Trang hiểu cho anh không? Anh gìn giữ là gìn giữ cho người anh yêu với tất cả những gì gọi là tình yêu còn lại trong anh.
    Suốc cuộc đời anh, bao nhiêu bất hạnh về tình cảm đã đến với anh, giữa lúc anh muốn quên hết chuyện tình yêu, thì Trang ở đâu tới với anh.
    Chúng ta yêu nhau, nhưng giữa chúng ta có một bức tường vô hình không thể phá nổi, đó là cuộc đời gian truân mà anh đã chọn, anh không thể đem cho em một hạnh phúc bình thường như mọi người đàn ông khác. Anh với Trang mỗi đứa đứng bên này nhìn sang bên kia cười nói với nhau, và chỉ có thế thôi.
    Nói đến ước mơ của anh ơ? Ước mơ nhiều lắm chứ, tuy nhiên những ước mơ chua xót, những ảo mộng não nề. Tình dục? Anh không hề nghĩ đến chuyện đó vì Trang đã được anh đặt lên một ngôi thứ đặc biệt. Cũng cần nói thật và mong Trang đừng tự ái vì anh không khi nào so sánh Trang với những người con gái khác, những người đàn bà khác. Anh qúi mến Trang một cách riêng biệt, mấy tháng qua Trang đã rõ anh chưa bao giờ viết một chữ tỏ tình hoặc có một cử chỉ nham nhở với Trang, để Trang có thể khinh thầm anh.
    Ngay một cử chỉ bình thường nhất là hôn nhẹ lên những ngón tay xinh của Trang, những ngón tay đã viết ra những giòng chữ ân tình mà anh còn không dám làm đủ biết anh qúi Trang đến bực nào.
    Dù trong trạng huống nào, hoàn cảnh nào, anh cũng vẫn yêu Trang, vẫn đời đời nhớ đến Trang.
    Ðịnh mệnh đã đem Trang đến cho anh, nhưng anh vẫn hoàn toàn cô đơn, cô đơn hơn bao giờ hết. Cô đơn hơn cả khi chưa quen Trang. Một người thiếu thốn mọi mặt nếu cô đơn cũng không đáng sợ bằng một người cỏ đủ tất cả mà vẫn hoàn toàn cô đơn. Nỗi cô đơn này mới kinh khủng, mới xót xa không sao tả xiết. Trang có hình dung được tâm trạng của một kẻ như thế không? Có hiểu thấu được những day dứt âm thầm rợn người như vậy chăng?
    Mổi lần gần nhau chúng mình cười cười nói nói với nhau đủ thứ chuyện ngoại trừ có chuyện tình yêu là không bao giờ đá động tới? Vì sao? Vì định mệnh?
    Trang thấy chưa? Mỗi lần gặp Trang là một lần những gì anh định nói với Trang bỗng nhiên chìm vào nơi không tên sâu thẳm và lúc đó cũng chẳng nhớ ra được nữa, tựa hồ có một sức mạnh vô hình làm cho anh lãng quên đi.
    Ðã nhiều lần anh muốn nói với Trang rằng anh yêu Trang, mặc dù tình yêu của anh với Trang là một thứ tình yêu vô vọng…một thứ tình yêu trong lý tưởng. Biết đâu như vậy chẳng khác người, lại chẳng đẹp và giữ được cái vẻ đẹp vĩnh cửu trong hồn nhau hở Trang?
    Ngày còn nhỏ, đọc tiểu thuyết anh tưởng thời bây giờ anh đã hết thứ tình yêu lãng mạn đó rồi, không ngờ bây giờ anh lại vướng mắc lại yêu trong xót xa.
    Bây giờ là 1 giờ 15 sang một ngày khác rồi, có lẽ Trang đã ngủ ngon. Hy vọng sẽ gặp nhau trong những giấc mơ vậy.
    Nhớ rất nhiều.
    PHONG
    TB: Anh đi lính không ra toà, nhưng vào lính với chức vị binh nhì. Cũng xong phaỉ không Trang đời đưa đến đâu anh đi đến đấy chẳng buồn chẳng vui. Dĩ nhiên anh không được đóng ở Huế, người ta sợ anh lại biểu tình lại xách động sinh viên. Ðừng buồn nhé. Anh phải viết riêng, vì anh định dấu em.
    Những giòng tái bút làm tôi thắt ruột, đi làm binh nhì, đời chàng điêu linh đến thế là cùng thôi. Tôi lặng người thân xác tôi trôi chên chăn gối. Chàng yêu tôi, chàng viết thư cho tôi trong một ngày đời chàng đổi khác, từ nay chàng sẽ giã từ đời sống cũ, giảng đường bạn bè sách vở chỉ còn là dư ảnh.
    Tôi bỏ đi lấy chồng khi chàng vào lính, khi chàng đã minh xách rằng chàng yêu tôi? Không thể được, tôi có thể gian dối với chính mình có thể gian dối với chồng, nhưng tôi không thể thôi yêu thương Phong.
    Tôi không thể khóc được nữa. Trong thư chàng không một lời nhắc đến Lan Chi, nhưng tôi, tôi vẫn hiểu nàng giữ góc nào trong cuộc đời tình cảm của chàng. Tự nhiên tôi hết ghen, hết ghét người đàn bà xinh đẹp đó. Hai tình yêu khác nhau và ngoài nhau, tại sao tôi dại khờ bày chuyện ghen tương. Bây giờ tôi thương Lan Chi, thương như thương một người chị, tình cảm rắc rối thật. Chắc chị cũng buồn khi chàng vào lính, chị cũng lặng đi như tôi, nổi khổ như nhau sao mình không thương nhau? Mất đàn ông vì một người đàn bà còn phải ghen còn phải hậm hực, đi lính là sẽ mất chàng vô điều kiện, mất không kêu ca bồi thường. Tôi có thể ghen với Lan Chi nhưng tôi không thể ghen với Tổ Quốc đè nặng trên vai chàng.
    Bởi vậy bây giờ tôi mới hết ghét Lan Chi. Thịnh đến từ lúc nào tôi cũng không còn lòng dạ nào háo hức đợi chàng nữa. Mẹ bước vào nhăn mặt:
    -Con thật, hẹn với thầy sao giờ còn nằm ườn ra đó hở? Chải tóc lại đi.
    Tôi hỏi nho nhỏ:
    -Ðến rồi hở mẹ?
    -Ngồi chờ ngoài đó kia, con sao càng ngày càng hư.
    Tôi lười biếng:
    -Hay mẹ ra tiếp ông dùm con đi, sao con mệt quá mẹ ạ.
    Mẹ trợn mắt:
    -Ăn nói hay chưa, hẹn hò nhau rồi bắt thân già này ra chịu tội hử?
    -Nhưng con bị mệt.
    -Mệt cũng phải ra ngoài, người ta không phải là trẻ con cho cô đùa.
    Tôi khổ sở:
    -Nói khẽ chứ mẹ, nhỡ người ta nghe thì sao?
    Mẹ nắm cái lược quơ tóc cho tôi:
    -Còn xinh chán, ra đi con kẻo mang tiếng mẹ không biết dạy con.
    Tôi mím môi:
    -Hồi này mẹ lạ ghê, dục con đi chơi với đàn ông hoài.
    -Bộ để cô làm của à? Rúc xó nhà hoài rồi đem cô muối chua được sao?
    Tôi le lưỡi:
    -Nghe mẹ nói con phát lo.
    Mẹ hứ:
    -Không lo sao được, một trong hai đám cô phải chọn một, tuỳ cô đấy. mẹ xem chừng ông này cũng đứng đắn, hơn nữa bạn cha Hưng thì bảo đảm rồi.
    Tôi buột miệng:
    -Ơ không phải…
    Tôi ngừng kịp, nếu mẹ biết tôi quen Thịnh trong lớp chắc mẹ chửi bằng thích. Tôi bước ra cười thay một lời chào.
    Thịnh trách nhẹ:
    -Lục đục gì trong đó bắt anh chờ lâu quá vậy?
    Tôi cười nửa miệng:
    -Trang đang ngủ mà anh.
    Thịnh thở ra:
    -Em vô tình thật, hẹn anh mà còn ngủ được, cả buổi trưa này anh không sao ngủ được, anh nằm chờ lúc được gặp em.
    Tôi cúi mặt nghịch từng sợi tóc, thịnh nhắc:
    -Sao em chưa sửa soạn? Anh mươn được xe của người bạn đưa em đi biển.
    Tôi lí nhí:
    -Hay để bửa khác đi anh…
    Thịnh kêu lên:
    -Sao thế, anh dâu có ở đây lâu được.
    -Trang bị mệt hơi chóng mặt anh ạ.
    Thịnh bình thản:
    -Không sao như vậy càng nên ra biển có gió em sẽ hết chóng mặt nằm trong phòng hoài thiếu không khí nên bị mệt đó.
Tôi lắc đầu:
-Thôi anh ạ, Trang sợ.

-Không sao đâu, anh bảo đảm anh sẽ làm em hết đau, đi em, công anh mượn xe, công anh từ Huế vào đây mời em đi biển một vòng em từ chối à.
    Tôi đành phải đi dù tôi sợ. Tôi cảm thấy cán cân đã nghiêng về phía Phong. Ðôi mắt Thịnh sau vòng kính trắng đằm thắm nhìn tôi:
    -Vào thay áo đi, anh chờ.
    Tôi mỉm cười khi mẹ dặn:
    -Phải ý tứ con nhé, đừng về muộn quá nghe con.
    Tôi vén màn cửa bước ra, Thịnh xuýt xoa:
    -Chà em đội mũ trắng xinh quá, ai chọn cho em đó?
    Tôi chúm chím cười:
    -Một ngươì rất bí mật.
    Thịnh đưa tôi ra biển, bãi Tiên Sa, chiều nay vắng người từng đợt sóng tung nước trắng xoá trên ghềnh đá rêu xanh. Ðỉnh núi sừng sững ôm ấp bãi cát êm. Hàng ngàn con chim biển lao xoa bay ra. Biển như có linh hồn thở trên mặt nước xanh, mênh mông vỗ về bóng mây dạt dào vỗ về chân núi. Tôi đứng với Thịnh trên một tảng đá nâu để nghe sóng biển kể chuyện tình. Sóng vỗ dạt dào, trời cao tít tắp. Tôi cảm thấy mình thật bé nhỏ, thân phận tôi mong manh như bọt sóng và tình yêu như vùng mây sáng chói vàng trên núi cao. Không dễ gì có được tình yêu, cũng không dễ gì được sống như mình ước mơ.
    Thịnh trầm ngâm:
    -Anh suy nghĩ rất kỹ trước khi vào đây tìm em, mẹ anh nói đúng, đã đến lúc anh cần có một người chờ, anh mỗi khi đi làm về, đã đến lúc anh phải nghĩ đến những đứa con, sống cho mình mãi nhiều khi lạc lõng và chán chường. Em nghĩ sao, cho anh biết ý nghĩ thật nhất của em đi.
    Tôi bàng hoàng:
    -Bất ngờ quá, Trang không kịp nghĩ gì hết.
    Thịnh lắc đầu:
    -Có gì khó khăn đâu, anh chỉ hỏi em bằng lòng làm vợ anh không?
    Tôi cắn môi không dám nhìn Thịnh. Người đàn ông này quá tự tin và bởi vậy tôi không dám nói thật. Tôi nói vòng quanh:
    -Hình như đã có một lần Trang nói với anh rằng, một đứa con gái như Trang được một người địa vị như anh ghé mắt đến khó lòng từ chối và bởi vậy thú thật với anh, Trang sợ rằng tình yêu không có mặt trong cuộc hôn nhân này.
    Thịnh dứt khoát:
    -Em có yêu anh không?
    Tôi nhìn ra xa, bởi vì tình yêu cũng mênh mông không bến không bờ như đại dương, bởi vì tình yêu là muôn vạn sắc màu. Yêu Thịnh không? Câu trả lời còn khó hơn hỏi trên cao xanh kia có những gì?
    -Trang, em hãy nhìn anh, sao em im lặng?
    Tôi chớp mắt:
    -Hình như là yêu, nhưng…
    -Nhưng sao?
    -Cứ sống thế này không đẹp sao anh?
    Thịnh lắc đầu:
    -Anh không cần đẹp, anh muốn cột chặt em vào đời anh, anh muốn có em, đẹp là cái gì?t Là nhớ thương là lo âu một ngày mất nhau ấy à? Không anh không phải là trẻ con, anh không dại đến thế.
    Tôi nghĩ đến Phong rồi đdến Lan Chi. Vô ích Trang ơi, đời anh đã có Lan Chi rồi, Lan Chi đến trước, đừng lý luận vô ích bởi vì họ đã yêu nhau. Có một đời chồng có vài đứa con hay năm đời chồng hay mười đứa con người ta vẫn có quyền yêu nhau. Tình yêu không có qui luật, tình yêu là cái bất khả xâm phạm, chẳng lẽ mình làm vợ lẽ Phong? Chẳng lẽ mình ở giá yêu Phong hoaì hoài như thế này.
    Phaỉ lấy chồng, người chồng lý tưởng nhất phải là Thịnh trí thức, dàn ông trí thức hay chiều vợ nể vợ, đàn ông trí thức không đánh vợ dù bằng một bông hồng. Ðàn ông trí thức rất thích chiều vợ, giặt cả áo cho vợ, không dám để vợ gãy nửa cái móng tay. Họ trọng nhân cách nên không dám ngoại tình, càng không dám bỏ vợ.
    Mấy người bạn của chị Phượng đã truyền nghề cho nhau cách đối xử với loại chồng trí thức. Mình phải học học thật kỹ để dược chồng mê. Ðàn bà mà đươc chồng mê thì nhất, sướng không chê vào đâu được.
    Mẹ mình tu nhân tích đức, bố mình cương trực một chết một sống không bẩn thỉu, nên mình có phúc, lọt vaò mắt xanh của ông giáo sư trẻ tài cao này.
    Chị Phượng có một người bạn thân lấy một giáo sư đại học tốt nghiệp Sorbone đàng hoàng. Họ ở chung với một gia đình, cũng giáo sư nốt. Toà biệt thự lớn được chia làm hai., Chồng của chị Ái nho nhã hiền hoà, ông giáo sư ở cũng nhà trái lại tướng như võ sĩ, lấy cô vợ mình hạc sương mai. Hai cặp ở chung một nhà, ra vào trông thấy nhau cười cười nói nói với nhau. Ðến một ngày đẹp trời họ ...ng nhau toé lửa ở Vũng Tàu. Chị Ái đi với ông thầy tướng Võ, còn chồng chị đang du dương với người đàn bà mảnh mai như liễu, vợ của ông bạn cùng nhà.
    Họ im, lặng tránh nhau, hai cái xe hơi đi ngược chiều nhau. Ngày hôm sau một trong hai cặp đổi nhà. Thế là xong, không một cái tát, không nửa lời cắng đắng. Trí thức khi ghen cũng ghen thầm trong bụng, khỏe như ru, êm như mộng.
    Thịnh hơi nhăn mặt:
    -Em lạ quá anh hỏi mà cứ nghĩ đâu đâu không à?
    Tôi giữ tóc ho đừng rối bời cho tóc đừng bay quấn sang cổ Thịnh, Thịnh giữ tay tôi:
    -Ðể yên em, em cột anh từ lâu rồi.
    Tôi nóng bừng hai má rút tay về. Thịnh say đắm:
    -Tuần sau anh đưa mẹ ra thăm em nhé.
    Tôi giật mình:
    -Chết, khoan đã anh, chuyện quan trọng chứ bộ đùa sao mà anh tính toán như gió vậy.
    
    -Anh có noí là không quan trọng đâu, nhưng không nên để lâu quá, lằng nhằng mệt cả hai đứa.
    Tôi van lơn:
    -Trang van anh, để Trang suy nghĩ vài tháng đã, Trang chưa thấy ai lạ như anh đó, anh tính coi, chuyện hôn nhân mà anh làm như…
    Thịnh gắt:
    -Làm như cái gì? Anh đã nói anh suy nghĩ kỹ rồi cơ mà.
    -Nhưng em chưa suy nghĩ thì sao.
    Thịnh im lặng, tôi vuốt ve:
    -Giận em đấy à? Ðể em nghĩ vài tháng đã chứ.
    -Gì mà lâu quá vậy.
    -Buổi chiều đẹp thế này nói chuyện khác cho vui đi anh.
    Thịnh than thở:
    -Lần đầu tiên anh thua một người con gái như em.
    Tôi cười nhẹ:
    -Gì mà thua với được anh, điều em muốn nghĩ thật kỹ để…em nhận ẩu rồi mai mốt đổi ý phải phiền không?
    -Tại em chưa yêu anh tha thiết đấy. Thôi được anh chờ.
    Thịnh dắt tôi đi lang thang men theo bãi biễn để nước vỗ về bàn chân để trần.
    -Chim bay nhiều quá anh kìa.
    Thịnh ngửa mặt lên nhìn theo đàn chim.
    -Nếu không nhốt được em lại, rồi em cũng bay ra khỏi đời anh như thế.
    -Người ta thường ví đàn ông là cánh chim có ai ví ngược như anh đâu.
    -Với anh trong tình yêu đàn ông đàn bà ngang nhau.
    -Em không thích ngang nhau, em thích anh ở trên em.
    Thịnh nheo mắt:
    -Ờ có thậ em thích anh ở trên em không? Thật không?
    Tôi ngơ ngác nhìn nụ cười Thịnh lạ lạ có chút gì đắm say chất ngất, có chút gì lẳng lơ tình tình. Rồi chợt hiểu, tôi nóng bừng bừng khắp người dang ra xa Thịnh và chạy:
    -Anh kỳ, Trang không chơi với anh nữa đâu.
    Thịnh đuổi theo tôi. Tôi cuống chạy dài trên bãi vắng, xa vài người của xóm chài kiên nhẫn bắt nghêu bằng những cái cào dài.
    Tôi nói vang trong tiếng sóng:
    -Ghét anh rồi, người ta nói đàng hoàng anh nghĩ vậy.
    Thịnh vẫn đuổi theo tôi:
    -Anh nghĩ bậy bao giờ, có em thì có.
    -Em nghĩ bao giờ.
    -Sao em chạy trốn anh.
    -Em sợ…
    Thịnh cười vang:
    -Ðấy nhé, anh làm gì mà em sợ, chết coi chừng ngã.
    Tôi vướng chân ngã soài trên cát, Thịnh theo đà ngã xuống bên cạnh tôi. Mồ hôi chảy dài hai má, tôi nằm thở. Thịnh say đắm:
    -Trang, em đẹp.
    -Em không tin.
    -Anh noí thật mà, em đẹp kinh khủng.
    -Ai lại đẹp kinh khủng bao giờ.
    THịnh ghé sát má tôi, tôi lăn một vòng trốn, Thịnh lại lăn theo. Tôi dẫy nẫy:
    -Không chịu đâu, không chịu đâu, người ta cười chết.
    -Có ai mà cười.
    -Người ta cười.
    -Anh thương Trang thật.
    -Không chịu đâu.
    -Phải chịu.
    Chàng thở ngay bên gáy tôi. Cảm xúc chạy khắp người khắp chốn. Tôi run rẩy đẩy Thịnh ra:
    -Ðừng làm em sợ.
    Thịnh trìu mến:
    -Sao em sợ anh?
    Tôi vuốt tóc:
    -Em cứ sợ anh đó.
    Thịnh tình tứ:
    -Tại em chứ bộ.
    Tôi vênh mặt:
    -Tại em?
    -Sao không, ai biểu em đa tình.
    -Em mà đa tình.
    Thịnh gật gù:
    -Em đa tình như biển cả, em mát như biển.
    Tôi giận hờ:
    -Bỏ em ra, không chịu đâu.
    Thịnh cuồng nhiệt vươn hai tay ôm chặt lấy tôi, tôi đẩy chàng ra dằn dỗi:
    -Em không thích.
    Thịnh giận xầm mặt nói:
    -Em không yêu anh, anh biết em không yêu anh.
    Tôi đứng xa xa, nhìn Thịnh đăm đăm nhưng không nói. Thịnh lạnh lùng:
    -Anh phải có tự ái chứ, sao em đẩy anh ra?
    Tôi rưng rưng nước mắt:
    -Em không quen…
    -Em chưa bao giờ yêu ai?
    -Có, nhưng anh ấy không như anh.
    -Ai vậy?
    -Một người đã có vợ.
    -Em chưa hôn người ấy?
    Tôi lắc đầu, Thịnh dịu dàng:
    -Anh xin lỗi em.
    Tôi ngập ngừng:
    -Về đi anh.
    Thịnh buồn bã;
    -Em giận anh?
    Tôi lắc đầu:
    -Không, nhưng muộn rồi, về đi anh.
    Thịnh gàn bướng:
    -Anh không về.
    -Em ra đón xe về một mình cho coi.
    -Cho anh ôm em một chút đi.
    Tôi nghiêm mặt:
    -Không.
    Thịnh tiến đến gần tôi:
    -Chiều đẹp quá không ôm em phí của trời.
    Tôi dậm chân:
    -Em bảo đưa em về, lần sau em sợ em không đi với anh nữa đâu.
    Thịnh cười buồn:
    -Sao em nhát thế?
    -Về đi anh.
    -Ðòi về hoài vậy?
    Tôi rưng rưng muốn khóc, Thịnh dỗ dành:
    -Anh không làm gì em đâu, anh yêu em thật nhưng em phải hiểu rằng tình yêu là như thế chứ, ngồi xa hàng cây số nói yêu nhau được à?
    -Một thước chứ bao nhiêu mà nói một cây số.
    Thịnh bật cười:
    -Một thước cũng không được, phải một ly cơ.
    Tôi nguýt dài;
    -Một ly, thôi ông ơi, chết con người ta còn gì.
    -Sao em biết là chết.
    -Mẹ dặn.
    Thịnh cười xoà:
    -Thôi một mét vậy. Ngồi xuống đi, đừng nhìn nhau như tử thử vậy. Bộ em định xuống tấn đấu chưởng với anh hở?
    Tôi lại nhắc:
    -Cho em về đi anh.
    -Em đòi về hoài, anh ăn vạ đây cho coi.
    Tôi cười:
    -Không ngờ anh là thấy của em mà cũng ghê vậy chứ.
    -Không thầy bà gì hết, khi yêu một lũ như nhau hết, bộ làm thầy rồi không có quyền hôn?
    Nghe chữ hôn của Thịnh tôi càng hoảng, tôi dợm chân chạy nữa. Thịnh quàng vai dìu tôi đi:
    -Thôi đừng lo, để anh đưa về.
    Tôi hơi yên tâm đi dần lại chỗ đậu xe. Thịnh say đắm:
    -Chưa bao giờ em đẹp như hôm nay, cái mũ trắng làm em giống như thiên thần.
    -Thiên thần đâu có biết hôn.
    -Bởi vậy anh mới ham dạy, để anh dạy cho em.
    Tôi phụng phịu:
    -Anh kỳ quá, đi chơi thế này bộ anh không thích sao?
    -Thích chứ, nhưng không hiểu sao biết em chưa hôn ai anh thích dạy em ghê.
    Tôi vùng vằng:
    -Không nghe anh nói nhảm nữa, đưa em về.
    -Hôn nhau em cho là xấu à? Em khờ quá, đẹp chứ sao lại xấu.
    -Hôn nhau là hết, anh mà hôn em hết yêu anh liền.
    -Trái lại em sẽ yêu anh hơn, thử đi.
    -Không đưa em về.
    Tôi chợt nhớ Phong, nhớ khóc lên được. Chưa bao giờ Phong làm tôi buồn, chưa bao giờ Phong đòi hôn tôi. Lá thư Phong còn nguyên mùi giấy thơm còn nồng nàn dư vị vậy mà tôi vội vàng đi chơi với THịnh, tôi vội vàng quên chàng vì người đàn ông sang trọng trí thức này. Những lời thư đầm thắm vang vọng trong tôi từng chữ, từng lời. Tôi lạnh lùng noí với Thịnh:
    -Anh đừng coi Trang như những người con gái anh đã gặp, mỗi người một tính, Trang không nói họ sai nhưng Trang không phải là họ.
    Thịnh đành đưa tôi ra xe, suốt trên đường về chàng không thèm nói nữa câu nào. Tôi đành im lặng ngồi bên chàng mà nghe cách xa nghìn trùng, mà nghe băng giá mà nghe bùi ngùi.
    Nhìn Thịnh buồn tôi cảm thấy xót xa, hình như tôi yêu Thịnh, yêu Thịnh nhưng vẫn không quên được Phong. Thịnh vồ vập nên tôi sợ, đời đã cho Thịnh nhiều dịp giao tiếp với đàn bà nên tình yêu của Thịnh có vẻ Tây quá. Tôi sợ vì thế, và vì sợ tình yêu co dúm lại trong tôi không dám nở tung ra nữa.
    Tôi quen yêu những gì thâm trầm u mặc của tâm hồn Ðông phương. Tôi quen xúc động vì một cái nhìn tôi quen lao đao vì một lời nói. Tôi chưa quen những cử chỉ vồn vập, những va chạm làm tôi sợ phát khóc. Cảm giác lạ thật, thích thú thật, ngất ngây thật nhưng tôi vẫn sợ, sợ nhưng vẫn thích. Thích và sợ tạo nên trạng huống lằng nhằng giữa tôi và Thịnh, bởi tình yêu vốn đã lằng nhằng như sợi xích quăn queo.
    Cảm giác mạnh bạo khi Thịnh ngã dúi trên tôi vẫn còn, cát êm như chăn ấm gối êm và Thịnh như cơn bão táp, như cơn mưa nguồn. Tôi yêu Thịnh vì thế chăng? Rôì bây giờ khuôn mặt lạnh như tiền của Thịnh làm tôi khổ sở lẫn ăn năn. Xe về đến phố, nghẹt thở vì sự lặng lẽ giữa mình và Thịnh. Tôi nói:
    -Cho Trang xuống đây đi anh.
    Thịnh lạnh lùng mở cửa xe cho tôi rồi lao xe đi. Tôi nhìn theo không thấy Thịnh quay lại. Tôi thẫn thờ đạo phố chiều một mình, tôi mua bánh cho mẹ, mua kẹo cho tôi. Mua bất cứ cái gì nhìn thấy.
    Suốt buổi chiều còn lại, tôi nghĩ đến Thịnh hoài, bên cạnh vẫn hình bóng Phong. Uy nhi giữa đám đông nhiệt thành, từng giòng mồ hôi nhỏ xuống vì thương đời, trầm ngâm mỗi khi nhìn vì thương sót tôi. Tình yêu với chàng là đôi mắt ấy, là giọng nói âm thầm ấp áp. Bao nhiêu lần tôi đợi chàng hôn tôi và chàng đã không hôn. Và bởi vậy có lẽ đến chết tôi vẫn không quên nổi chàng.
    Tôi trở về nhà, mẹ ngạc nhiên đón tôi:
    -Ủa sao con lại về một mình, thầy giáo con đâu?
    Tôi bực dọc:
    -Ông đâu mặc ông chứ làm sao con biết được.
    Mẹ cau mày:
    -Hay chưa? Ông xin phép mẹ đưa con đi chơi, ông phải đem con về tận nhà cho mẹ chớ.
    -Con có phải con mèo con chớ chi mà phải dong đi dong về.
    -Con gây với mẹ phải không? Mẹ hỏi tại sao con về một mình, con trả lời cho mẹ đi?
    Tôi mím môi:
    -Con thích về một mình thì con về một mình, bộ cấm con về một mình.
    Mẹ dơ tay lên trời:
    -Cãi nhau phải không? Mẹ đã bảo mà, con có nghe mẹ đâu tính con nóng như lửa ở nhà quen mẹ chiều ra ngoài đời bộ ai người ta cũng chiều con hết. Con gái phải dịu dàng kín đáo người ta mới thương.
    Tôi gắt:
    -Ở đó mà dịu dàng kín đáo cho người ta thương. tại mẹ đấy.
    Mẹ trợn mắt:
    -Cái gì mà tại mẹ? Con ăn nói sao như con điên vậy.
    Tôi dấm dẳn:
    -Mẹ nói dịu dàng ý tứ phải không? Lầm, phải mở toang hết, phải nhảy lên ngựa chứng, phải vồ lấy họ kia họ mới hài lòng. Con nghe mẹ nên anh ấy giận con.
    Mẹ thừ người:
    -Con nói không đầu không đuôi mẹ chả hiểu gì hết.
    Tôi đi vào giường:
    -Con đòi xuống phố và ông ta không thèm chạy theo năn nỉ con ghét.
    Mẹ bật cười:
    -Có thế thôi?
    Tôi ừ hử:
    -Vâng có thế thôi, mà mẹ đừng nói chuyện ba cái ông đàn ông cho con nghe nữa, bực cả mình.
    Mẹ gắt:
    -Này cô lớn rồi đấy, ăn nói như con nít không ngửi được đâu.
    Tôi buông người xuống:
    -Con ngửi con được rồi, cần gì ai.
    -Hôm nay con lạ quá, hở một câu là cãi một câu? Mà ông ta có nói gì với con không?
    Tôi lắc đầu:
    -Không nói gì hết.
    Mẹ nhíu mày:
    -Lạ nhỉ? Chính ông ta ướm ý mẹ rồi cơ mà.
    -Mẹ noí ướm cái gì kia?
    Mẹ nổi cáu:
    -Còn hỏi với vẫn nữa, tại con hết.
    Tôi cau mặt:
    -Tại con?
    -Chứ còn gì nữa, con gái phải biết úp mở cho người ta nói, gì mà cứ cau có ra chó nó rước đi nữa. Rõ ràng ông ta nói xa xôi với mẹ sẽ tính chuyện hôn nhân với con, vậy mà cái mặt con cau có sao mà ông ta ngậm tăm luôn rồi.
    Tôi bật cười:
    -Thì ra ông nói với mẹ rồi, sao ông nói sao, mẹ nói lại con nghe coi.
    Mẹ vẫn chưa hết giận:
    -Tao có phải cái máy ghi âm của máy đâu, người ta nói xa mình phải trâu bò gì mà không hiểu.
    Tôi cười:
    -Thấy chưa, nghĩa là mới ỡm ờ thôi, ối ăn thua gì, đàn ông họ thích ỡm à lắm, đừng thèm tin mẹ.
    Mẹ thở ra:
    -Con học đến tú tài chứ cử nhân cử hậu vẫn ngu như thường, đến ế dài mất thôi. Ði chơi với đàn ông phải tươi tỉnh, phải dò ý tứ họ, phải khuyến khích cho họ nói chứ. Mày thua xa con chị mày rồi, nó ăn nói khôn ngoan hơn nhiều.
    Tôi giận dỗi:
    -Mặc kệ con, con ngu kệ con, không yêu kệ thây con.
    Mẹ hừ:
    -Này ăn nói với mẹ như thế đó hử Trang?
    Tôi dịu giọng:
-Ai biểu mẹ la con hoài chi.
Mẹ nghiêm nghị:
-Vào tắm rồi sửa soạn ăn cơm, liệu với tôi đó.
Mẹ có vẻ lo âu ra mặt. Tôi hiểu vẻ trí thức của Thịnh đã chinh phục được mẹ. Thịnh giận tôi rồi, tại sao người ta có thể giận nhau dễ dàng thế nhỉ? Không biết Thịnh có đến thăm tôi nữa không? Tình yêu như bóng mây, có đó rồi không đó. Cũng đành phải không anh? Bởi làm sao tôi cưỡng được mệnh trời?.

19/7/1972

Lệ Hằng

Theo http://vanhoc.quehuong.org/