Nghe Từ Công Phụng tỏ tình
Hà Khánh Quân
Tôi
cũng là người yêu nhạc bình dân, không có khả năng am hiểu những trường canh,
tiết tấu, hợp âm...gì gì đó. Tôi chỉ vịn lời ca mà đi cho cuộc đời mình
thêm chút ít nhẹ nhàng, thanh thản. Hôm nay ngồi buồn, chẳng phải vì trời
mưa, chẳng phải vì thất tình hay nhớ cố hương, mà bỗng thấy buồn khan thế mới
lạ. Có lẽ có sự trống vắng nho nhỏ trong tâm hồn. Để nỗi bâng khuâng
vô cớ không trở thành cô đơn, tôi mở nhạc. Và rất tình cờ, tôi
nghe ông Từ Công Phụng tỏ tình.
Hình
như Thiếu nữ và mùa Thu thường có những nét tương đồng. Từ sự lộng lẫy,
thanh tú của nhan sắc, đến cái dịu dàng, man mác lạnh của tính chất, đã hàng
nghìn năm qua, hai đối tượng này vốn là đầu nguồn của nhiều dòng sáng tác.
Nhiều nhạc sĩ, thi sĩ, thậm chí đến cả văn sĩ, họa sĩ đã từng vịn vào mùa thu,
hoặc vịn vào một bóng hồng để đẩy những suy tưởng lẫn nhớ nhung của mình thoát
xác thành những hình ảnh mới. Nhạc sĩ Từ công Phụng cũng không đi lệch con
đường có sẵn này. Nhưng với ông, trong ca khúc Bài Cho Em, ranh giới giữa mỹ
nhân và mùa thu chợt được xóa nhòa. Để nhường chỗ cho tình yêu
và nỗi nhớ quấn quít bên chân những nốt nhạc tha thiết, trôi nổi, vang xa mong
tìm lại một thời hoa bướm có đủ vui buồn. Tất cả dành cho em, gởi về em
mênh mang như một dòng sông, chúng ta hãy cùng Từ Công Phụng dựa tình lên dòng
sông, và để lòng trôi cùng âm nhạc :
Chiều nay ngồi viết
riêng cho em
Cho em bài hát êm đềm, trôi theo từng tiếng
tơ mềm
Nhờ mây gửi đến riêng
cho em
Cho em ngàn lời yêu
thương, trôi trên nụ cười phong kín
Mùa Thu chợt đến trong
cô đơn
Buồn bay lên mờ lấp
khung trời chiều lạnh lùng
Trời còn gọi tiếng mưa
đêm nay
Mưa ơi! Đừng làm buồn
mắt em thơ ngây
Ô hay! Mùa Thu đến bao
giờ
Mưa bay buồn giăng mắc
khung trời
Người về từ trên đó để
nhìn làn môi thắm
Cớ sao em còn buồn để
mùa Thu đến rồi đi
Giòng sông nào vắng xa
chưa em
Ru lên hồn tuổi thơ
này, thêm một lần chuốc u buồn
Hồn lên ngàn phím tơ
vương êm
Ru em bằng lời ca đêm, ru lên
tuổi buồn em mang
Giòng sông rồi vắng xa
thôi em
Đời trôi theo ngày
tháng, mang nhiều kỷ niệm buồn
Tuổi thơ còn có mơ
không em
Hay trôi miệt mài ngày
tháng trong cô liêu
Khi
yêu chúng ta thường mất đi ý niệm về thời gian, hoặc ngược lại, từng giờ từng
khắc có thể gói gọn được rất nhiều kỷ niệm. Ở ca khúc Bây Giờ Là Tháng
Mấy, nhạc sĩ Từ Công Phụng, có lẽ có cả hai trạng thái khác nhau này. Trong
ca khúc, ông có ít nhất 3 lần lên tiếng hỏi người yêu mình về một cái móc thời
gian, không cần phân định là đang yêu nhau, gần nhau hay sắp sửa một cuộc chia
xa. Hỏi cho có hỏi vậy thôi. Cái vẩn vơ thật thi sĩ của Từ
công Phụng chỉ là cái bàn đạp để ông vẽ lại nỗi nhớ thương, cùng những nét đẹp
độc đáo, tiêu biểu của người yêu mình. Em hờn dỗi đủ để cho anh phải đi
tìm một loài hoa. Mắt em đẹp đủ cho anh thấy cả mùa xuân. Và ngay
trong cái lạnh lẽo của mùa đông, tâm hồn những người yêu nhau cũng không lẻ
loi. Cái thời gian Từ Công Phụng muốn hỏi, hay đúng hơn là muốn nhắc tới,
chính là cái ổ tình, một thời ông đã cùng ấm áp bên một người, để có cơ hội mở
ra một dòng tình ca rất gần với sự thưởng ngoạn của đại chúng :
Bây giờ tháng mấy rồi
hỡi em?
lênh đênh ngàn
mây trôi êm đềm
Chiều nay nếu em đừng
hờn dỗi,
trách nhau một
lời thôi
Tâm hồn mình đâu lẻ
đôi.
Bây giờ tháng mấy rồi
hỡi em?
Anh đi tìm màu hoa em
cài
Chiều nay nhớ em rồi
và nhớ
áo em đẹp màu
thơ,
môi tràn đầy ước
mơ
Mai đây anh đưa em đi
về,
mưa giăng chiều
nắng tàn
cho buốt lạnh
chúng mình.
Em ơi, thôi đừng hờn
anh nữa,
nhìn nhau buồn
vời vợi,
để mùa đông buốt
giá bờ vai mềm.
Bây giờ tháng mấy rồi
hỡi em?
Anh đi tìm mùa xuân
trên đời
Mùa đông chết đi rồi
mùa xuân
mắt em đẹp trời
sao
cho mình thương
nhớ nhau
Trong
một đồng tình gần như tuyệt đối với nhà thơ Du Tử Lê, khi xác nhận, minh định
vị trí của người phụ nữ bên cuộc đời mình, nhạc sĩ Từ Công Phụng đã biến những
lời thơ của ông Lê Cự Phách thành những dòng nhạc chân thành, tha thiết. Cảm
tạ ơn em không phải là một thỏa thuận riêng rẻ giữa nhạc sĩ và thi sĩ, mà còn
là sự đồng thuận của đám đông, của chúng ta khi lắng nghe.Giữ Đời Cho Nhau, như
một lời dặn dò, nhắc nhở đơn giản, nhưng chân tình. Một hơi thở thoáng ấm
chỗ nằm. Một vóc áo hờ hững bất ngờ, đã có thể là một sự ban ơn cho chúng
ta, nếu tình cờ chúng ta được hạnh phúc biết rung cảm, biết nắm bắt, dù một
thoáng. Hãy nghe Du Tử Lê và Từ Công Phụng nói hộ những gì đã lâu chúng ta muốn
nói, mà chưa thành lời, chưa công khai:
Ơn em thơ dại từ trời
Theo ta xuống biển vớt
đời ta trôi.
Ơn em dáng mỏng mưa vời
Theo ta lên núi về đồi
yêu thương.
Tạ ơn em
Tạ ơn em
Ơn em ngực ngải môi
trầm
Cho ta cỏ mặn trăm lần
lá ngoan.
Ơn em hơi thoảng chỗ
nằm
Dấu quanh dấu quẩn nỗi
buồn một nơi.
Tạ ơn em
Tạ ơn em.
Ơn em tình những mù
lòa
Như con sâu nhỏ bò qua
giấc vùi.
Ơn em hồn sớm ngậm
ngùi
Kiếp sau xin giữ lại
đời cho nhau.
Tạ ơn em
Tạ ơn em
Trong
cuộc sống, gần như không có gì vĩnh cửu. Riêng tình yêu, sự đánh giá cũng
chẳng bao giờ giống nhau. Nhạc sĩ Từ Công Phụng, với một cảm hứng ông tìm
thấy, ghi lại, đã phơi bày chút nào sự bi quan của ông. Những không vui
này được lồng trong những nhận định không xa lạ và phảng phất những nét triết
lý vốn đã có. Đã sống tất phải chết. Đã hợp ắt sẽ tan. Cuộc tình
tuyệt vời đến đâu cũng sẽ kết thúc. Tất cả chỉ tùy thuộc vào sự phôi pha của
tháng năm. Lặp lại và diễn đạt ý tưởng này bằng âm nhạc, không phải là
việc dễ dàng. Nhưng Từ Công Phụng, không những chỉ làm được việc này. ông còn
chứng tỏ được khả năng sử dụng ngôn ngữ rất thơ.“Rót cho đầy hồn nhau, đắp
cho đầy đời nhau” Không bí hiểm, xa lạ, nhưng không phải ai cũng dùng
được những động từ đắc ý, giàu hình ảnh như họ Từ. Như Một Que Diêm là một ca
khúc đã có khoảng cách khá xa với những thể loại phổ thông :
Như Chiếc Que Diêm
Đời anh sớm muộn gì
Đời em sớm muộn gì
Tình ta sớm muộn gì
...cũng hấp hối
Thôi cũng đành một
kiếp trăm năm đời người sẽ qua
Cũng đành một
thoáng chiêm bao tình người cũng xa
Cũng phôi pha những
điêu ngoa, theo vết môi cười tàn tạ
Thôi cũng đành một
kiếp phong ba lệ tình cũng xa
Xuống đời ta
những nguôi ngoai rồi người cũng xa
Cũng xa ta, cũng
xa ta theo dòng nghiệt ngã mù lòa
Vì lời em sớm muộn gì
cũng một lần gian dối
Tình anh sớm
muộn gì cũng đưa vào tăm tối
Đời anh sớm muộn
gì, đời em sớm muộn gì
Tình ta sớm muộn
gì cũng hấp hối
Rót cho đầy hồn
nhau, đắp cho đầy đời nhau
Những men nồng
tình sâu rã rời
Thôi cũng đành
như chiếc que diêm một lần lóe lên
Thắp đời em sáng
lung linh, buồn một cõi riêng
Những đêm sâu, những canh thâu
Nghe nước mắt
nặng giọt sầu
Thôi cũng đành
như kiếp rong rêu một lần hóa thân
Cuốn
về phong kín tim ta một đời chói chang
Những
đam mê, những ngô nghê
Với
tình người nhỡ lời thề
Thôi
cũng đành như tấm gương tan mờ phai vết xưa
Xót
dùm cho tấm thân ta ngựa bầy đã xa
Những
đêm mơ thấy tan hoang
Hương
tình vừa chớm muộn màn
Nhạc
sĩ Văn Cao từng thú thật ông đã yêu mùa thu rất đậm đà, vượt trên ba mùa còn
lại của đất trời. Một nhạc sĩ khác, ông Đoàn Chuẩn cũng rất hết lòng với mùa
thu. Từ Công Phụng chẳng thua gì những người viết nhạc có tuổi đời cao hơn.Ông
đã dành cho mùa thu nhiều ca khúc. Chúng ta thử nghe Mùa Thu Mây Ngàn của tác
giả. Buồn vương trên mây, trên tóc mỹ nhân. Mưa bay vừa ướt áo, vừa đủ cho một
con phố chợt giàu những đôi vai, những gót chân. Tất cả những hình ảnh đó không
có gì mới. Nhưng qua từng ký âm của Từ Công Phụng, chúng ta hẳn sẽ thấy được
ông cho những cảnh sắc, hình vóc ước lệ muôn đời thở sống như thế nào:
Chiều
nay có mùa thu đi về
Buồn
vương mây ngàn giăng khắp lối
Mùa
thu bơ vơ đến bên trời
Ru
tóc em suối nguồn
Gọi
hồn hong gió thu buồn
Ngày
mai chúng mình xa nhau rồi
Cầm tay em
nhìn sao không nói
Chiều nay mưa bay khắp
phố nhỏ
Mưa ướt đôi vai mềm
Bùn lầy lấm gót chân
em
đk:
Thu nay mây ngàn còn
giăng mãi bên trời
Mùa thu lưu
luyến bóng dáng anh đi
Đêm nay bên thềm cầm tay em
khẽ nói
Ngày mai anh đi rồi
Anh có buồn gì không
Buồn không hỡi người
đã đi rồi
Tìm đâu những ngày vui
êm ấm
Người đi theo năm
tháng không cùng
Thương mắt em hay buồn
Nhìn mùa thu chết
bên sông
Hình
ảnh là một trong những yếu tố quan trọng trong chức năng làm trưởng thành một
sáng tác. Dựa vào mùa thu để làm giàu thêm gia tài âm nhạc của mình,
Từ Công Phụng đã rất thành công trong việc dùng hình ảnh để nói lên tâm cảm của
mình. Nội dung ca khúc vẫn không ngoài tình yêu. Nhưng tình yêu sẽ có thể được
mới ra, thi vị hơn với một người thơm tay và có trình độ diễn đạt, đã được đánh
giá cao như Từ Công Phụng. Hãy lắng nghe Như Ngọn Buồn rơi thánh thót qua dòng
nhạc Từ Công Phụng.
Như mùa thu trút
lá vàng
ngậm ngùi em khóc
cho tuổi thơ qua mau
hồn nhiên cũng
rơi khỏi tầm tay với xa
trên từng thung
lũng buồn
em lệ nhòa trên
tóc
Trên từng thung lũng
buồn
từng thung lũng
buồn
mùa thu đã trở
mình trên gót nhỏ
dìu em đến người
bằng vòng tay
nâng niu hạnh phúc
Trên từng cơn lốc mềm
hồn em đã ngủ vùi
trong tiếng thở
tình tôi cũng mù
theo cơn lũ nào
là lần em đã khóc
cho tình yêu
Em như ngọn buồn rơi
tuổi thơ ngây đã
xếp chân môi hồng
em rơi vào đời
tôi
tình yêu em khôn
lớn trong dịu dàng
ôi nỗi dịu dàng
nào đã ngời sáng
trên môi người
trên từng cơn lốc
xoay đời
thuyền tình đã
đắm trong vòng tay u mê
dù ta có đi trên
nghìn thu đắng cay
trên từng nỗi
khốn cùng
nhưng tình đôi ta
biết bao giờ nguôi...
Mắt
Lệ Cho Người Tình là một ca khúc góp phần tạo một chỗ ngồi khá riêng biệt cho
Từ Công Phụng, trong gia đình âm nhạc Việt Nam. Vẫn long lanh những giọt
bi quan về nhân sinh, về tình yêu. Nhưng cái buồn của tác giả, của những
người đồng điệu với ông vẫn đứng cách xa với vực thẳm bi thảm. Chúng ta có
cảm tưởng như tác giả biết buồn để làm tăng thêm sự đậm đà của tình yêu. Cuộc
đời vô vọng và em đã đi qua đời tôi, nhưng những dấu vết cuộc tình để lại luôn
luôn cần thiết cho một cuộc sống đầy đủ thi vị, nó sẽ bất tử như đôi mắt em,
đôi mắt chúng ta cùng biết nhớ nhung.:
Mưa
soi dấu chân em qua cầu
Theo
những cánh rong trôi mang niềm đau.
Đời
em đã khép .. đi vội vàng
Tình
ta cũng lấp lối thiên đàng
Như
cánh chim khuất ngàn, như cánh chim khuất ngàn
Còn
mong còn ngóng chi ngày yêu dấu.
Mưa
soi dấu chân em qua cầu
Theo
những cánh rong trôi mang niềm đau
Thời
nào yêu hết trái tim buồn, lời nào yêu hết trái tim buồn
Xin giữ trong mắt lệ,
xin giữ trong mắt lệ
Nhòa theo từng
gót chân người xa vời.
Mưa âm thầm buổi chiều
thổn thức
Sẽ nhạt nhòa từ ngàn
năm nữa như em khóc hồn nhiên
Nỗi muộn phiền ngày
tàn hơi thở
Em thấy không cõi đời
vô vọng.
Xin em hãy cho tôi tạ
tình, khi em đã đi qua khoảng đời tôi.
Dù một khoảng khắc sớm
phai tàn
Và lệ em rớt trên môi
nhạt
Đôi mắt em rất buồn,
đôi chúng ta rất buồn
Vạn câu tình cũ, xin
gửi cho đời.
Chẳng
phải Ngồi Lại Bên Cầu Thương Dĩ Vãng như nhà thơ Hoài Khanh,
Từ Công Phụng ngồi xuống và khẩn khoản mời người yêu ngồi bên cạnh mình để nghe
mùa xuân tình tự. Mùa Xuân, mùa của hy vọng, của đổi mới, chẳng ở đâu xa. Nó
nằm giữa đất trời và ở ngay trong lòng những người biết yêu nhau, đang yêu
nhau. Hoa lá cỏ cây là tiếng nói của mùa xuân đang tình tự. Âm nhạc
là tiếng thở giải bày tâm sự của người nhạc sĩ biết yêu. Chúng ta hãy thử
nghe trong thời khắc tuyệt vời của đất trời, người nhạc sĩ nói những gì với
người yêu của mình. Biết đâu chính mỗi chúng ta là một người yêu của nhạc
sĩ.
Em, lại đây với anh
ngồi đây với anh
trong cuộc đời
này
nghe thời gian
lướt qua
mùa xuân khẽ sang
chừng như không
gian đang sưởi ấm những giọt tình nồng
tay này tay nắm
tay
nhìn nhau đắm say
như chưa bao giờ
nghe chừng trong
mắt nâu
hồn anh đã tan
thành mùa xuân ngọt ngào phủ ấm thiên đường đôi ta ...
Đã qua đi ngày tháng
uá môi sầu nhớ tình người buồn tênh ...
Em chút giọt lệ ấm,
khóc mừng một ngày hạnh phúc miên man ...
qua ... ngày buồn
đã qua
vì đã có em trong
cuộc đời này
em, ngồi đây với anh
cùng nhau lắng
nghe
giòng sông đang
thầm thì trong đất những khúc nhạc tình ...
em, lại đây với anh
ngồi đây với anh
trong cuộc đời
này
bên đàn chim hót
ca
này em có hay
mùa xuân đang mờ
toang trong mắt người tình... mênh mang
Tuổi
Xa Người là một ca khúc mang nhiều tính chất bi quan của Từ Công Phụng. Sự hoài
nghi làm cho ông cảm thấy lạc loài.Tình yêu là điểm tựa tối cần cho đời người. Xa
vắng nó, sự cô đơn tức khắc vây bủa khắp nơi. Lòng người sẽ tê lạnh, dù
đâu đấy vẫn như nghe còn có người gọi tên. Nỗi buồn đi từ rộng lớn đến góc
độ hẹp nhất, như từng chân tóc mà vẫn có thể nhận ra sự hiện hữu vô cùng của
nó. Nỗi buồn không những phá phách vô tư trên dung nhan của tuổi thơ mong manh,
mà còn để dấu chân hằn sâu qua từng chặng đời. Mỗi ngày chúng ta thầm trừ
đi một khoảnh khắc cuộc sống của mình. Khoảnh khắc quí giá nhất vẫn là
thanh xuân. Khi tuổi trẻ bỏ xa người mỗi ngày một nhiều, chúng ta chắc sẽ
không giữ nguyên vẹn mọi ước muốn, ngoài một nỗi buồn. Hiểu như vậy chúng ta hẳn
thông cảm được với tác giả, và sự bi quan của ông cũng không có gì đáng ngạc
nhiên:
Một chiều êm tay đan
tay dìu nhau trên lối
Đưa em đi nhè nhẹ vào
đời
Bằng vòng tay tôi
nâng niu mùa thu thức giấc
Đưa em vào ngày tháng
vỗ về
Kể từ em đem cô đơn
mọc lên phố vắng
Khi em mang nụ cười
khỏi đời
Từng chiều rơi nghe
như cõi lòng mình tê tái
Ngỡ như đời còn gọi
tên nhau
Ngày đó khi một lần,
một lần tiếng hát
Đồng lõa đưa em vào
vùng trời lấp lánh
Bằng những cánh sao
trời đầy đôi mắt ngước trìu mến.
Em, em xa dần ngàn đời
hoang vắng
tôi đi về buồn
chưng kẽ tóc
bước chân này còn
trọn kiếp hoang vu
Một mình đi lang thang
trong mùa đông rét mướt
nghe bơ vơ hồn
mình lạc loài
Buồn dậy lên trên dung
nhan gầy xanh cuả tuổi
trên tháng ngày
hằn vết đời mình
Trời mùa Đông hong khô
đi niềm tin sỏi đá
trên đôi tay này
mình còn gì
Và giòng sông trôi đi
vô tình mang tất cả
cuộc đời này của
người hay tôi
Con
Sóng Tình Vỗ mãi một âm quen hay con sóng tình vỗ mãi một âm quên. Cả
hai chữ cuối cùng “quen” hay “quên” đều có cái hay riêng của nó. Vượt qua
tất cả những biến động bên mình để vỗ lại, hát lại một âm điệu quen thuộc, xưa
cũ đầy dấu yêu quả thật chân tình. Cũng gạt bỏ mọi chuyện để nhắc nhở lại
một âm điệu đã quên từ lầu, nay bất ngờ có cơ hội nhắc lại, lặp lại, vỗ lại,
như một thức tỉnh không phải thiếu thi vị. Chúng ta hãy lắng nghe Trên
Ngọn Tình Sầu, và tự chọn cho mình một chữ thích hợp, trong ca khúc mà có nhiều
bản viết không thống nhất hai từ Quen hay Quên.
Hạnh phúc tôi hạnh
phúc tôi
Từ những ngày con nước
về
Ngoài trời mưa mau
ngoài trời mưa mau
Tay vuốt mặt không
cùng
Bầy sẻ cũ hom hem
Chiều mái xám rêu xanh
Trời êm cao chân nhỏ
Cũng không về trên
dòng sông tội lỗ
Tôi nghe hắt hiu từ
mắt em ngắt tạnh
Môi thâm khô từ thuở
định hôn người
Ngày tháng hạ khi
không mà trở rét
Giọt nắng vàng lung
linh màu lạnh ngắt
Sao khi không người
ngoảnh mặt kiêu sa
đk:
Chiều qua đó chân ai
còn ríu rít âm thưa
Lời ai ru như
mơ cho trời xuống thật gần
Người trông ngóng hương đưa mùi mái tóc đêm mưa
Nhẹ theo lá
oan khiên lả tả mái hiên người
Tôi nghe hắt hiu từ
mắt em ngắt tạnh
Còn dế buồn tự tử giữa
đêm sương
Bầy sẻ cũ cũng qua đời
lặng lẽ
Em ở đó bờ sông còn ẩm
cát
Con sóng tình vỗ mãi
một âm quen
Trên
Ngày Tháng Đã Qua, như một hoan hỷ ca. Để chuẩn bị cho sự lạc quan, Từ
Công Phụng đưa ra những giọt lệ của những cuộc tình không trọn. Đây chính
là phó bản thường có của cuộc đời thường. Niềm tin lẫn âm nhạc sẽ là những
cứu cánh, người nhạc sĩ đã cổ võ một cách tích cực, rút từ vốn sống của ông.
Rung một cánh nhạc
buồn
Phím có hay người khóc
trên cung đàn lẻ loi
Rơi một ngấn lệ sầu
Có ai hay người khóc
cho duyên tình bẽ bàng
Rung một cánh nhạc
buồn
Rơi một ngấn lệ sầu
Có ai hay người khóc
trong tinh cầu lẻ loi
Ngoài kia mưa
là những giòng lệ rơi
Theo cuộc tình khi cơn
bão đi qua đời mình
Người ơi, người ơi tìm
đâu thấy nửa đời xuân thắm
Với tình yêu chúng ta
như giọt sương sớm mai
như giọt sương
sớm mai long lanh trên cánh hoa vàng
Gom môt chút nắng vàng
Hát lên soi hạnh phúc
trên tháng ngày đã qua
Em nhìn thấy chút gì
Có phải chăng rạn vỡ
trong tâm hồn chúng ta
thôi còn ngấn lệ
này với một chút nhạc buồn
Hát lên cho đời sống
vơi đi niềm đớn đau
Có
lẽ cuộc sống trở nên xinh xắn hơn, đậm đà hơn nếu đời người có những lần được
thất tình. Tôi ngờ rằng một số thi nhạc sĩ và những người sinh hoạt văn
nghệ khác thường mong mỏi cho mình gặp được những cảnh ngộ thấm thía như thế.
Nhạc sĩ Từ Công Phụng
được bao nhiêu lần khóc vì người yêu. Có thể có và cũng có thể không. Nhưng
ông vẫn viết những ca khúc đau lòng, vì nhiều người, vì chính chúng ta có thói
quen tâm đắc với chuyện tan vở. Giọt Lệ Cho Ngàn Sau có lẽ sẽ còn được
nhiều thế hệ sau cho tiếp tục chảy.
Lối rêu xưa sẽ mờ dấu
chân người
người
buồn cho mai sau, cuộc tình ta tan mau
Thoáng
như chiếc là vàng bay
mùa
thu qua, mùa thu qua hững hờ
Nhìn
nhau cho thêm đau, nhìn nhau cho mưa mau
Mưa
trên nụ cười mưa trên tình người
lệ
nào em sẽ khóc ngàn sau
Với đôi tay theo
thời gian tôi còn
một trời mây lang
thang, một mình tôi lang thang
Lá vẫn rơi bên thềm
vắng
từng thu qua,
từng thu qua võ vàng
Nhìn nhau cho thêm
đau, nhìn nhau cho mưa mau
Mưa trên cuộc đời mưa
như nghẹn lời
lệ này em sẽ khóc
ngàn sau ...
Một mai khi xa nhau
người cho tôi tạ
lỗi
dù kiếp sống đã
rêu phong rồi
Giọt nước mắt xót xa
nhỏ xuống trái
tim khô một đời tôi tê tái
Lắng nghe muôn cung
sầu hắt xuống đời
Một trời tôi thương
đau, một trời em mưa mau
Sống buông xuôi theo ngày
tháng
từng thu qua vời
trông theo đã mờ
Lệ rơi trên tim tôi,
lệ rơi trên đôi môi
Yêu nhau một thời xa
nhau một đời
Lệ này em nhỏ xuống
hồn tôi
Yêu nhau một thời xa
nhau một đời
Lệ này em nhỏ xuống
hồn tôi...
Nội
dung của một bài thơ, một ca khúc có giá trị thật sự vốn không cần phải minh
họa, phụ diễn hoặc ăn ké vài lời đẩy đưa. Nhạc Từ Công Phụng nói chung hay
ca khúc Kiếp Dã Tràng nói riêng, có sức sống mạnh mẽ trong giới thưởng ngoạn. Nghe
những lời ba hoa bên lề ca khúc không thể nào tịnh tâm đi cùng âm thanh mà Từ
Công Phụng đã đem lại cho chúng ta. Lời giới thiệu lúc nào cũng đứng khiêm
nhường trong cái duyên phải có rất khiêm nhường của nó. Xin hãy nghe Từ
Công Phụng quan niệm về cuộc đời qua ca khúc Kiếp Dã Tràng :
Chiều vàng vương gót
mỏi ta dừng chân phiêu du
Lặng nghe sóng gọi
ngọt ngào
Hàng dừa nghiêng bóng ru nhau
thầm thì lời âu yếm
Dìu nhẹ đôi cánh mềm
rã rời
Đàn chim bé nhỏ ngập
ngừng
Nhẹ hương gió đưa về
khoảng trời cũ
Một mình ta đứng nhìn
mối tình duyên tan theo
Ngàn con sóng gào bạc
đầu
Nhẹ sầu lên dấu chân
ghi cuộc tình nhòa trên cát
Lời người nghe đã chợt
lạc loài
Trên thân dã tràng tủi
phận
Hoài công tháng năm xe cát
biển Đông
Thời gian như ngừng
trôi giữa chiều tàn tạ
Thầm gọi tên người đã
vắng xa phương trời
Cuộc tình như cơn lốc
mang theo hồn người
vào trùng dương
khép kín u mê ngàn đời
Tình người đâu có thấu
cho ta?
Thân mang kiếp dã
tràng đem đời xe tơ duyên
Trên bãi cát vàng hão huyền
Chợt nghe lớp sóng xô
lên đời mình nhiều cay đắng
Cuộc tình trên tháng
ngày muộn phiền
Còn in vết hằn đời
mình
Người ơi hãy ru tình
ta vùi quên
Thời gian như ngừng
trôi giữa chiều tàn tạ
Thầm gọi tên người đã
vắng xa phương trời
Cuộc tình như cơn lốc
mang theo hồn người
vào trùng dương
khép kín u mê ngàn đời
Tình người đâu có thấu
cho ta?
Thân mang kiếp dã
tràng đem đời xe tơ duyên
Trên bãi cát vàng hão huyền
Chợt nghe lớp sóng xô
lên đời mình niềm cay đắng
Cuộc tình trên tháng
ngày muộn phiền
Còn in vết hằn đời
mình
Người ơi hãy ru tình
ta ... vùi quên
Với cuộc đời, trong
một khoảnh khắc buồn bất chợt, Từ Công Phụng chợt nhận ra Đời Bỗng Phù Du. Và trên
lưng của tháng ngày, có thể ông đã soi vào quá khứ lẫn tương lai, để kịp
phát hiện mình là một người mộng du. Rồi buồn chán lẫn sợ hãi, ông nhìn chung
quanh. Không gặp một cứu rỗi nào. Mà tìm thấy một loài cỏ dại buồn
tênh, an phận với cuộc đời chênh vênh thầm lặng. Ám ảnh bởi sự
sinh tồn mỏng mảnh của đời người, Từ công Phụng không thấy được sự thong dong
của cỏ cây. Trong liên tưởng, ông nhận ra sự đồng cảnh với mình bởi những
đam mê thường dẫn đến chia ly. Những cố gắng vươn sống cũng trở thành công
dã tràng.Thê thảm hơn, ông còn chợt nhận ra mình là một dòng sông cạn, mệt
nhoài bởi những nghiệt ngã của cuộc tình, cuộc đời. Rất may, trong phút
giây ngã lòng đó, người nhạc sĩ kịp nhận ra cái phù du cũng chính là cái thiên thu của
lẽ sống còn và không thể làm gì khác hơn là ký thác lòng mình, tình mình vào âm
nhạc:
Tôi như người mộng du
sống cuộc đời
bềnh bồng
ngó quanh đời
quạnh hiu
buồn rơi theo năm
tháng
chết trên lưng
tháng ngày
tôi như loài cỏ
dại
tôi như loài cỏ
dại
suốt một đời
chênh vênh
suốt một đời buồn
tênh
em có thương thì
xin
chút hiền ngoan
thật lòng
vì cõi đời này là
những đam mê
là những chia ly
là những đớn đau
lẻ loi
nên vẫn hoài công
đi se cát biển
nhớ mênh mông
tình vẫn như không đời...đời
tôi như dòng sông
cạn
uốn quanh đời mệt
nhoài
cuốn theo dòng
nghiệt ngã
buồn rơi theo năm
tháng
úa trên lưng
tháng ngày
tôi mang hồn cỏ
dại
ngây ngô tự hỏi
lòng
bỗng một ngày
thiên thu
bỗng một đời phù
du
Tuy
vậy, cánh tay cứu rỗi của giai điệu, âm thanh... chưa và có lẽ còn rất lâu, mới
đủ khả năng loại bỏ con người bi quan, đang sống nhờ trong tâm hồn Từ Công
Phụng. Và vì thế, ông vẫn còn phải tiếp tục dựa vào âm nhạc để trôi trên
lưng ngày thángcủa ông. Nhờ đó từ năm 1995 đến năm 1997, giới yêu nhạc Việt
Nam tiếp tục sưu tập những ưu tư, phiền muộn của người nhạc sĩ sinh ra từ xứ
trầm hương này, qua các sáng tác Vẫn Một Đời Quạnh Hiu (1995), Một Góc Đời Phôi
Pha (1997), Bên Kia Đời Quạnh Quẽ (1997)...
Hình
như càng giàu tuổi đời, nỗi bi quan trước cuộc sống của Từ Công Phụng, càng
phong phú. Nó giống như “tóc bạc, càng cắt càng dài ra” chăng
?... Khó có ai không thể không nghĩ về tuổi đời của mình. Ngày tháng
trước mặt cứ tiếp tục hao đi. Thịt da thầm lặng thay đổi trong từng tí
tắc, nhưng đâu dễ nhận ra. Càng ngó lui đời mình càng ngậm ngùi lo cho
những ngày sắp tới. Cái lo, cái sợ đẻ ra cái cô đơn. Nếu may có chút tài
vặt, viết chơi một đôi dòng, vẽ bậy vài hình ảnh... để lấp bớt khoảng trống. Còn
không, đành phải đọc, phải nghe, phải nhìn.., nói chung là phải bám
lấy một cái thích tình cờ nào đó.
Nằm
nghe Từ Công Phụng tỏ tình qua tiếng hát của chính tác giả và nhiều ca sĩ tên
tuổi khác, tôi chợt thấy thèm xem tận mắt những ca khúc họ Từ đã cho in, cho
phát hành. Dĩ nhiên, không quên tò mò tìm hiểu một chút tiểu sử của tác
giả.
Qua
tài liệu của nhạc sĩ Trường Kỳ, và nhiều nguồn khác trên máy vi tính, tôi không
tìm thấy năm sinh của Từ Công Phụng. Ở Tác Giả Việt Nam, Lê Bảo Hoàng ghi năm
1943 là năm đất Vân Lâm Ninh Thuận (thuộc Phan Rang), có ấu tử Từ Công Phụng ra
đời trong nghi lễ Hồi Giáo hẳn hoi. Có thể chính xác và cũng có thể sai . Sai,
đúng từ nguồn cung cấp. Nhưng điều chắc chắn là năm lên 18, Từ Công Phụng
đã có ca khúc đầu tay. Và ca khúc trình làng đầu tiên rơi đúng vào năm thứ
nhất của thập niên 60 với tên Bây Giờ Tháng Mấy ?... Từ đó đến nay, anh
chàng tốt nghiệp cử nhân luật đại học luật khoa Sài Gòn, đã cho ấn hành bốn
tuyển tập nhạc: Tình Khúc Từ Công Phụng (1968, tái bản 1969), Trên
Ngọn Tình Sầu (1970, tái bản 1994), Giữ Đời Cho Nhau (1983 tái bản 1993), Một
Góc Đời Phôi Pha (1999).
Lần
mở từng tập nhạc có trong tay, chỉ cần dựa vào các tên bài (Bây gìờ
tháng mấy 1 &2, Mùa xuân trên đỉnh bình yên, Mùa thu mây ngàn, Trời về đêm
mưa, Còn một buổi chiều, Người về trên mây, Vùng trời kỷ niệm, Lời của thành
phố, Đêm độc thoại, Tuổi xa người, Ngồi bên nhau, Vào mưa – Trên ngọn tình sầu,
Kiếp dã tràng, Mưa trên ngày tháng đó, Từ khúc, Giọt lệ cho ngàn sau, Rời nhau,
Như ngọn buồn rơi, Xứ thâm trầm, Lời của mẹ, Đêm không cùng, Lời Cuối, Mòn mỏi
- Giữ đời cho nhau, Qua vùng biển nhớ, Hóa kiếp, Mắt lệ cho người tình, Nằm
nghe em hát trên vùng biển, Một thoáng nhìn nhau, Tình tự mùa xuân, Một mình
trên đồi nhớ, Thiên đường quạnh hiu, Trên tháng ngày đã qua, Như chiếc que
diêm, Mùa xuân và tình yêu em – Khi tôi đến nơi đây, Đời bỗng phù du, Vẫn một
đời hiu quạnh, Một góc đòi phôi pha, Bên kia đời quạnh quẽ, Mãi mãi bên em, Âm
thầm mưa, Hóa thạch, Mây hồng, Giận hờn, Lối mòn thiên cổ, Đừng nữa nhé chia
lìa), chúng ta quả có thể tin rằng: càng có thêm tuổi đời, Từ Công Phụng
càng để mắt đến cuộc đời. Có lẽ vì vậy sự lạc quan trước cuộc sống ở trong
ông vơi đi nhiều. Nhà thơ Ngu Yên, trong bài tựa cho tập Một Góc
Đời Phôi Pha đã nghiệm thấy:
“...Đối
diện với sinh tồn mong manh, ly tán thường tình, người nghệ sĩ thỉnh thoảng vẫn
ngạc nhiên. Ngạc nhiên, có lẽ là một trong những điểm khác biệt giữa nghệ sĩ và
người thường. Hàng ngày, nghệ sĩ vẫn tiếp tục ngạc nhiên về những sự kiện chungquanh.
Nhờ ngạc nhiên, họ tiếp tục sáng tạo một cách nhìn mới, một ý nghĩa mới, hay
một cảm xúc cá biệt về một điểm rất quen thuộc, có khi rất nhàm chán. Ngạc
nhiên là tín hiệu của cô đơn. Bởi vậy, dưới bất cứ một góc nhìn nào, nghệ sĩ
mãi mãi là người cô đơn...”
Từ
Công Phụng càng ngày càng giàu cô đơn ra thật. Chuỗi cô đơn của ông có lẽ còn
kéo dài vô cùng tận. Bởi như xác quyết của nhà thơ Du Tử Lê:
“...Qua,
dòng sông âm nhạc mang tên Từ Công Phụng, tôi chợt hiểu, âm nhạc khởi đi từ
những trái tim tài hoa lớn, là một gắn bó vượt khỏi biên giới một không gian,
xóa bôi được mọi lằn ranh hữu hạn vắn vỏi năm, tháng...”
Du
Tử Lê không quên quả quyết đánh giá, Từ công Phụng đã biến đời thường của ông
thành “Đời nhạc Từ Công Phụng, khởi nguồn, đã tự mặc khoác lấy cho
chúng tính bất biến của định mệnh. Định mệnh của/ đời trăng không già/mặt
trời mãi thổn thức...”
Còn
rất nhiều nhận xét về nhạc Từ Công Phụng. Những nhận xét đã hiện thành chữ, đã
in lên giấy. Những nhận xét vĩnh viển tiềm ẩn trong đầu, có hoặc không thể
hiện thành động tác gật gù, nho nhỏ hát theo, hoặc trầm tư xa vắng...Những
cảm nhận mặc nhiên là những đánh giá. Cảm nhận của anh, cảm nhận của chị,
cảm nhận của tôi, cảm nhận của mỗi người trong chúng ta luôn luôn có thật, luôn
luôn xảy ra. Không có chúng, chúng ta sẽ không tìm nghe lại, không tìm
nghe thêm. Thích, mê, tâm đắc hay bất cứ một ràng buộc vô hình nào khác,
cũng khởi từ cảm nhận, đánh giá. Riêng với Từ Công Phụng, nghĩ và viết về
nhạc của ông còn rất nhiều người. Ở đây, tôi xin trích thêm một nhận xét,
mà tôi tin rằng tương đối gần với trình độ thưởng ngoạn âm nhạc của đại đa số
bình thường:
“...Khởi
đi từ Bây giờ tháng mấy, những tình khúc Từ Công Phụng như những đợt sóng biển
tiếp nối nhau vỗ về cõi lòng của những người trẻ thuộc nhiều thế hệ. Chẳng
có cuộc tình nào giống cuộc tình nào. Mỗi cuộc tình là một tế giới riêng
lẻ. Mỗi ánh mắt là một tín hiệu âm thầm. Mỗi nụ cười là một hân hoan
nhớ đời. Mỗi giọt nước mắt là một mất mát khó quên.
Tình ca Từ Công Phụng đã len lỏi vào từng thế giới thân thiết đó.Chúng không
phải là những tình ca lướt trên da thịt mà đã luồn lách vào từng giòng máu,
từng hơi thở của những người yêu nhau...Từ Công Phụng đã cho những tình nhân
thứ ngôn ngữ đằm thắm, thâm trầm đầy trí tuệ...”
Lời
bạt của nhà văn Song Thao dành cho tập Một Góc Đời Phôi Pha, trích trên,
quả thật sáng sủa và có giá trị chính xác cao.
Để
kết thúc những dòng tán gẫu này, thay vì cảm ơn Từ Công Phụng, tôi chợt quyết định
bán cái cho ông cái quyền ngỏ lời cùng chúng ta. Thế mới thật thú vị:
“Tình
ca như những dòng sông hiền hòa chảy hoài từ ngàn kiếp. Đó là thứ hạnh
phúc bắt gặp trong buổi sáng nắng dậy chan hòa, vcó bông hoa nở rộ và chim
muông ngợi ca một ngày mới bắt đầu bằng nụ hôn nồng ấm của đôi tình nhân.
Tình
ca là những lời phủ dụ ngọt ngào của tình yêu như dòng suối róc rách từ thiên thu dành
cho đôi tình nhân của bao miên man thế hệ, như một kẻ đồng lõa cho sự tồn tại
của nhân loại.
Xin
cảm ơn Đấng Tạo Hóa đã ban cho loài người có trái tim biết rung động,
có tâm hồn biết thổn thức để tình yêu và cuộc đời còn được thăng hoa bằng những
bản tình ca.
Nếu
chim muông chỉ có một thời để ca hát, cỏ cây chỉ có một thời ssể xanh tươi, và
loài người chỉ có một thời để sống và một thời để chết, thì xin hãy hát lên
những bản nhạc tình để ngợi ca một thời để sống trước khi bước vào những nỗi
khốn cùng buồn thảm của cái chết lẻ loi.
Bởi
vậy, tình ca là con đường tôi đã chọn và cưu mang một đời.Dù tôi có là chứng
gian cho những cuộc tình không thực, nhưng ít ra tôi đã mang đến một chút hạnh
phúc nhỏ nhoi, một chút kỷ niệm khó phai mờ cho những kẻ tình nhân của một thời
yêu thương say đắm...
Xin
cảm ơn những kẻ tình nhân đã nâng niu những bản tình ca của tôi từ những thập
niên qua như là nhân chứng cho tình yêu của mình, dù chúng có mang những nỗi
hân hoan trong đôi mắt hay nụ cười, dù chúng có chứa chan những giọt lệ ngậm
ngùi cho một đời tình ngắn ngủi.
Xin
các bạn hãy mở những trang tiếp theo, và hãy hát cho nhau nghe những lời
tiếp tục ngợi ca tình yêu – cho tôi hay cho các bạn - vẫn mong là nỗi niềm của
chúng ta một đời thủy chung dâng hiến”
Từ
Công Phụng 4-1999
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét