12 bức phù điêu chợ Bến Thành
Một câu chuyện lịch sử
Sau gần 70 năm tồn tại, những bức phù điêu của chợ Bến Thành
vẫn tươi màu trước vô vàn biến động thời cuộc cùng sự khắc nghiệt của thời tiết…Được khánh thành năm 1914, chợ Bến Thành là một ngôi chợ cổ nổi
tiếng, được coi là biểu tượng của Sài Gòn.Một nét đặc sắc trong kiến trúc của ngôi chợ là trên các cổng
đều có những bức phù điêu gốm, mô tả các sản vật của miền Nam với hình con bò,
con ngỗng, con cá đuối, nải chuối… Phía sau những tác phẩm này là câu chuyện
thú vị mà không phải ai cũng biết.Theo đó, 12 bức phù điêu bằng gốm được gắn lên 4 mặt của chợ
Bến Thành từ năm 1952. Tác phẩm này là do họa sĩ Lê Văn Mậu sáng tác và phối hợp
chế tác cùng các nghệ nhân gốm của xưởng mỹ nghệ Biên Hòa theo đơn đặt hàng của
nhà thầu chợ Bến Thành.Họa sĩ Lê Văn Mậu đã sáng tác trực tiếp lên đất, sau đó chỉnh
sửa với sự góp ý của những nghệ nhân hàng đầu của dòng gốm Biên Hòa như Sáu Sảnh,
Tư Ngô, Hai Sáng, chú Thạch, anh Tóc…Để tránh vênh méo ở những sản phẩm có độ nung cao như gốm
Biên Hòa, những phù điêu đó được cắt ra theo từng miếng nhỏ riêng, để đem mang
đi “nhúng” men, rồi nung.Do lò đốt bằng củi thủ công thỉnh thoảng gây “hỏa biến” ở đồ
gốm, nên ở những bức phù điêu chợ Bến Thành có những mảng màu men ngả vàng rất
đẹp, tự nhiên.Do những miếng nhỏ của bức phù điêu được đặt ở nhiệt độ không
đều nhau, tuy trong cùng một lò nung, nên khi ra lò, nó có miếng màu nhạt, màu
đậm.Sau khi các phù điêu hoàn thành ở xưởng, các nghệ nhân Phạm
Văn Ngà (Ba Ngà), Nguyễn Trí Dạng (Tư Dạng) và Võ Ngọc Hảo được xưởng mỹ nghệ
Biên Hòa cử lên Sài Gòn để gắn những lên cổng chợ Bến Thành. Từng tấm phù điêu được gắn từ dưới lên cho đến khi hoàn thành
một bức phù điêu. Sau đó các nghệ nhân kiểm tra lại xem chỗ nào còn hở thì trét
hồ cho kín.Sau gần 70 năm tồn tại, những bức phù điêu của chợ Bến Thành
vẫn tươi màu trước vô vàn biến động thời cuộc cùng sự khắc nghiệt của thời tiết…
24/4/2021
Nguồn: TRI THỨC VÀ CUỘC SỐNG
Được khánh thành năm 1914, chợ Bến Thành là một ngôi chợ cổ nổi
tiếng, được coi là biểu tượng của Sài Gòn.
Một nét đặc sắc trong kiến trúc của ngôi chợ là trên các cổng
đều có những bức phù điêu gốm, mô tả các sản vật của miền Nam với hình con bò,
con ngỗng, con cá đuối, nải chuối… Phía sau những tác phẩm này là câu chuyện
thú vị mà không phải ai cũng biết.
Theo đó, 12 bức phù điêu bằng gốm được gắn lên 4 mặt của chợ
Bến Thành từ năm 1952. Tác phẩm này là do họa sĩ Lê Văn Mậu sáng tác và phối hợp
chế tác cùng các nghệ nhân gốm của xưởng mỹ nghệ Biên Hòa theo đơn đặt hàng của
nhà thầu chợ Bến Thành.
Họa sĩ Lê Văn Mậu đã sáng tác trực tiếp lên đất, sau đó chỉnh
sửa với sự góp ý của những nghệ nhân hàng đầu của dòng gốm Biên Hòa như Sáu Sảnh,
Tư Ngô, Hai Sáng, chú Thạch, anh Tóc…
Để tránh vênh méo ở những sản phẩm có độ nung cao như gốm
Biên Hòa, những phù điêu đó được cắt ra theo từng miếng nhỏ riêng, để đem mang
đi “nhúng” men, rồi nung.
Do lò đốt bằng củi thủ công thỉnh thoảng gây “hỏa biến” ở đồ
gốm, nên ở những bức phù điêu chợ Bến Thành có những mảng màu men ngả vàng rất
đẹp, tự nhiên.
Do những miếng nhỏ của bức phù điêu được đặt ở nhiệt độ không
đều nhau, tuy trong cùng một lò nung, nên khi ra lò, nó có miếng màu nhạt, màu
đậm.
Sau khi các phù điêu hoàn thành ở xưởng, các nghệ nhân Phạm
Văn Ngà (Ba Ngà), Nguyễn Trí Dạng (Tư Dạng) và Võ Ngọc Hảo được xưởng mỹ nghệ
Biên Hòa cử lên Sài Gòn để gắn những lên cổng chợ Bến Thành.
Sau gần 70 năm tồn tại, những bức phù điêu của chợ Bến Thành
vẫn tươi màu trước vô vàn biến động thời cuộc cùng sự khắc nghiệt của thời tiết…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét