Lời giới thiệu Chuyên luận
"Thơ trong con mắt người xưa"
Đã là người cầm bút viết
văn viết báo thời nay, chẳng mấy ai lại không nói rằng mình rất yêu mến nền thơ
cổ điển của dân tộc. Nhưng trong thực tế số người nhớ được ít câu thơ chữ Hán của
Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, số người đọc kỹ và thấm thía được tinh thần toát ra qua
lời bàn về thơ của Ngô Thì Nhậm, Bùi Huy Bích, Nguyễn Đức Đạt, Miên Thẩm... số
đó rất ít. Lý do:
- Ở trường phổ
thông thì giờ dành cho việc dạy và học văn học cổ điển quá ít. Chương trình nặng
về văn học hiện đại.
- Sách vở nghiên
cứu có in ra nhưng thường thiếu sức thuyết phục. Sau khi ở trường ra, muốn có
tính chuyện tự học thêm cũng hơi khó.
Ai cũng biết bản thân văn học
cổ có những quy phạm riêng, những mã số riêng. Nếu không thuộc các quy phạm ấy,
thì không thể hiểu nói chi đến chuyện yêu các sáng tác đã cách xa hàng thế kỷ.
Trong tình hình ấy, những cố
gắng của nhà nghiên cứu Phạm Quang Trung là rất đáng hoan nghênh. Do sự phân
công của nhà trường nơi ông giảng dạy mà cũng do ý hướng của bản thân, ông đi
vào thơ cổ ở cái phần tinh chất của nó: những lý luận những quan niệm về thơ.
Cuốn sách các bạn đang cầm trên tay vốn liên quan xa gần đến luận án Phó Tiến sỹ
của tác giả. Theo chỗ chúng tôi được biết, chỗ xuất phát của ông cũng như đa số
chúng ta, là không biết chữ Hán, không được học một lớp chuyên tu Hán học nào hết,
và ông phải bắt đầu từ đầu. Nhưng có lẽ chính vì thế, cuốn sách lại có một chỗ
mạnh riêng: bao giờ tác giả cũng đứng rất gần với bạn đọc.
Tôi không đủ trình độ để
đánh giá tính khoa học của công trình, nhất là mức độ tin cậy của những kết luận
mà Phạm Quang Trung đã nêu. Song trong quá trình đọc sách, tôi thấy có nhiều kiến
thức mới, mà nếu không đọc, tôi sẽ không biết. Nếu có thì giờ, tôi cho rằng
chúng ta nên cùng tác giả suy nghĩ tiếp về các ý tưởng ông đã nêu và về toàn bộ
vấn đề của cuốn sách nói chung: chắc chắn là nền thơ của chúng ta hôm nay vẫn nằm
trong cái mạch chung của thơ ca dân tộc.
Trên ý nghĩa ấy, xin trân trọng
giới thiệu Thơ trong con mắt người xưa với bạn đọc.
Hà Nội, 5-1998
Hà Nội, 5-1998
Nhà phê bình
Vương Trí Nhàn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét