Người săn tìm các nhà triệu phú Trung QuốcXXX

Người săn tìm các nhà
triệu phú Trung Quốc

Trong vòng 5 năm vừa qua, Rupert Hoogewerf đã liên tục công bố danh sách những người giầu nhất Trung Quốc và qua đó, nhân vật này nay đã trở thành một biểu tượng cho thành công của chủ nghĩa tư bản.
Thượng Hải - Ông Chen cung cấp xe ủi đất có lần đã giúp cho Hoogewerf một bao thư đỏ đựng 10.000 Yuan (khoảng 1025 Euro). Không phải là hối lộ, chắc chỉ là một cử chỉ lịch sự, thế mà Rupert Hoogewerf lại từ chối phắt. Ông Trương buôn máy điều hòa không khí thì tha thiết mời sử dụng phi cơ riêng, mà Hoogewerf cứ nhất định đi bằng các tuyến bay thông thường, bởi vì anh ta chả dám nhẹ dạ hy sinh uy tín bản thân. Trong khi đó, các đại phú gia Trung Quốc lại cứ hễ mến mộ người nào thì luôn tìm cách bày tỏ hết lòng!.
Té ra mọi người đều yêu mến nhân vật người Anh 33 tuổi này với gương mặt thon, râu lún phún, mắt xanh và tóc vàng sậm. Tại Trung Quốc, tên tuổi anh ta nổi như cồn vì đã trở thành biểu tượng của sự giầu có, của tinh thần hoạt động thương nghiệp đồng thời tạo được vóc dáng cho chủ nghĩa tư bản trẻ trung của đất nước. Hoogewerft được trọng vọng như thần tượng, tuy bản thân lại chẳng giầu có gì. Món nợ anh mang vì mua căn hộ trên tầng bẩy trong một nhà cao tầng tại Thượng Hải vẫn còn phải trả dần, ít ra là mười năm nữa. Bản thân Hoogewerft thì chỉ thích ăn mặc đơn giản như quần Jean và áo thun ngắn tay.
Năm 1990, Hoogewerft đặt chân đến Trung Quốc để theo học Đại học nhân dân Bắc Kinh. Lúc ấy, các buổi tối, anh thường cùng bạn bè tụ tập trên sân thượng cư xá sinh viên ngọai quốc cao 12 tầng, bấy giờ là toà nhà cao nhất quận. Cả đám phì phèo thuốc lá, uống rượu Cognac nội địa và cảm thấy mình hết sẩy. Họ đã cùng nhau bàn thảo về những ý định họat động doanh nghiệp cùng các dự tính tương lai. Nhưng mãi chín năm sau đó, Hoogewerf mới bắt được sáng kiến đưa đến ngả rẽ của cuộc đời mình. Lúc ấy anh đang là nhân viên kiểm tra kinh tế tại Hương Cảng và đã nhận ra được sự đổi mới đang hình thành: một tầng lớp tư sản mà trước kia, thời còn tư tưởng cộng sản và chương trình đại hợp tác hoá, chưa hề lộ hiện.
Ngày nay, Hoogewerf cho biết: Tại Trung Quốc, chương trình tư nhân hoá lớn nhất thế giới đang diễn ra. Anh đã tỉ mỉ ghi lại những gì tai nghe mắt thấy, mài miệt trong thư viện, mướn hai sinh viên truy tìm tài liệu và trong vòng ba tháng để tung ra danh sách 50 người Trung Quốc giàu nhất nước. Đó là những chất liệu cho phóng sự đầu tiên của Hoogewerf! Anh gửi cho ba thời báo kinh tế và bài tường thuật đã tức khắc chiếm trọn trang bìa của báo Forbes: Thưa cụ Mao, đây là 50 thương nhân giầu nhất Trung Quốc !
Với danh sách trên, Hoogewerf đã kinh doanh tự lập và lần này là lần thứ năm anh công bố danh sách đó. Không ai có thể qua mặt được Hoogewerft về những nhận định sâu sắc liên quan đến kinh tế tư nhân tại Trung Quốc và cũng không ai giữ được liên hệ cá nhân với nhiều nhà kinh doanh bản xứ bằng anh. Anh đã thuyết trình tại nhiều đại học trên khắp thế giới và, dưới bút hiệu Hu Run, đã xuất bản năm đầu sách với những tựa đề như Gien làm giầu hay Tâm tính của phú thương v.v.

Một người khách được săn đón
Khi Thượng Hải – thành phố mê tiền say của - có tiếp tân hay dạ hội, thì nhân vật người Anh lịch sự này luôn là người khách được săn đón. Trong những buổi ấy, anh thường xuất hiện với trang phục xoàng xĩnh, nhưng những câu chuyện kể thì suốt đêm chưa hết. Chẳng hạn khi Hoogewerf kể về ông Tôn, một cựu quân nhân xuất thân từ Tân Cương. Thời thanh niên, Tôn đã cắn ngón tay viết huyết thư gửi lên cấp trên xin quyết tâm ra trận. Sau khi rời quân ngũ, Tôn Quảng Hà đã dùng tiền xuất ngũ mở một nhà hàng đặc sản cá nơi sa mạc vùng Uigur. Ngày nay, ông ta đã trở thành chủ nhân của một phần tư thành phố và mới đây đầu tư hẳn một tỉ đô la vào công trình khoan tìm khí đốt.
Còn ông Dương thì mãi đến tuổi năm mươi tư mới thành thương nhân sản xuất xe gắn máy. Hai mươi năm trước, Dương Minh Sơn bị liệt vào thành phần phản cách mạng đồng thời bị cưỡng bức lao động. Nay thì vừa mua gọn một Hội bóng đá.
Khi Hoogewerf kể chuyện, người xung quanh cảm thấy anh khâm phục các thương nhân, tuy đôi khi cũng lẫn chút ganh tị khi tổng kê sự giàu có của những người mà tuổi thường trẻ hơn mình.
Các doanh nhân đã trở thành những người hùng của Trung Quốc. Các kinh tế gia phỏng đoán rằng, các doanh nghiệp phi quốc doanh đã đóng góp hẳn cho một nửa năng suất kinh tế đất nước. Nhưng thật ra, sự phồn vinh khiêm tốn mà Trung Quốc đạt được sau 25 năm cởi trói cho nền kinh tế nước nhà không phải là thành quả của Đặng Tiểu Bình, nhân vật đã nới lỏng dây cương cho nền kinh tế kế họach. Thật ra họ Đặng đã chỉ trả lại cho giới thương nhân một phần sự tự do đã bị đánh cắp cũng như để yên cho họ làm những gì họ ước muốn: đầu tư và làm ra tiền!
Đến nay thì một phần tư thế kỷ đã trôi qua và nước Cộng hoà Nhân dân giờ tự nhận mình có nền kinh tế thị trường mang tính xã hội chủ nghĩa. Nhưng trên thực tế thì nó chả xã hội chủ nghĩa mà cũng không kinh tế thị trường gì cả, bởi vì: không ở nơi nào trên thế giới mà hố cách biệt giàu nghèo lại sâu rộng như tại đất nước này. Tại Thượng Hải, khi xe hơi ngoại quốc loại sang trọng chạy nhan nhản trên đường phố thênh thang thì nông dân lại phải tự kéo xe bò bên bờ lộ. Hoogewerf phát biểu: Trên danh nghĩa, Trung Quốc vẫn còn là một nước cộng sản, nhưng so với châu Âu, người ta thấy quốc gia này lại rất tư bản.
Qua những con số được nêu trong danh sách, người ta có thể nhận ra một số lý lịch không khác gì của thời Lập quốc Đức [cuối thế kỷ 19]. Các doanh nhân thành công là những người đã được đào tạo nghiêm chỉnh, luôn giữ được liên hệ tốt với chính quyền cũng như với các cơ quan đồng thời luôn tìm ra cho mình những lãnh vực kinh doanh hoàn toàn mới mẻ. Theo điều tra của Hoogewerf, các doanh nhân thế hệ đầu thường phải làm việc 16 tiếng một ngày. Chỉ thế hệ thứ nhì hay thứ ba mới có thì giờ để tiêu xài của cải.
Năm nay thì doanh nhân nghành kỹ thuật tin học Đinh Lỗi, xuất thân từ Ninh Ba, đã trở thành nhân vật giàu nhất Trung Quốc với tài sản hơn 900 triệu đô la, tuy công ty tin học NetEase của ông chỉ mới ra đời năm 1996. Ngoài ra, khoảng 200 người Trung Quốc khác đã đạt sở hữu cá nhân trên 100 triệu đô la.
Những số liệu thu nhập của những siêu đại phú gia này có phần khác những con số ghi trong đơn khai thu nhập của họ. Vì thế trong năm qua, cơ quan thuế vụ đã bắt đầu điều tra một số công dân trốn thuế, trong đó có một số doanh nhân được nêu tên trong danh sách mới nhất của Hoogewerf.
Hoogewerf đã cùng bốn cộng sự thu thập cả núi dữ liệu. Họ làm việc tại môt hộ hai phòng trong khu chung cư với những cao ốc mặt tiền lát gạch vàng, nằm tách xa thế giới hào nhoáng của thành phố Thượng Hải tân thời. Danh sách mới sẽ được công bố vào tuần sau, lần này không phải trên tờ Forbes, mà qua China Money, công ty được Hoogewerf thành lập chung với một nhà xuất bản Anh vẫn thường trực cộng tác.
Năm nay sẽ có nhiều nhân vật mới, và tuy không phát biểu thẳng, Hoogewerf cũng có vẻ muốn mình được đứng chung trong danh sách đó.
Anh tuyên bố: Hình như tôi đã hụt mất cơ may rồi. Nhưng Hoogewerf vẫn sẽ tiếp tục!.

4/2/2005

Janis Vougioukas

T.L. dịch

Nguồn: Báo Süddeutsche Zeitung, 

11/10/2003, http://www.weltreporter.net/

Theo http://www.talawas.org/