Buông theo giọt buồn 2
11.
Đợi cho mọi người ra hết Điềm mới lặng lẽ rời khỏi lớp. Sau
khi đậu tú tài toàn phần, nghe theo lời khuyên của mẹ, anh ghi danh học ban văn
chương của trường Văn Khoa. Lật bật mà niên học đã gần mãn rồi. Do tính rụt rè,
nhút nhát, trầm lặng và thích đơn độc, anh không có người bạn trai hay gái nào
trong đám sinh viên cùng lớp. Đi học về anh quanh quẩn trong nhà, đọc sách, viết
lách, học bài và trò chuyện với mẹ. Cuối tuần anh chạy qua nhà Tâm Nam tán dóc.
Tình cảm giữa hai đứa thuần tình bạn.
Tâm Nam năm nay học đệ nhất nên cũng bận bịu luôn. Cô bé nhất
quyết phải thi đậu tú tài để sau đó thi vào đại học sư phạm thành ra cũng ít có
thời giờ vui chơi với Điềm. Rốt cuộc anh chỉ còn có mẹ là người gần gụi và thân
thiết. Phần Đan Trầm cũng vậy. Dù có quen biết với Mặc nhưng vì ông lính ở xa,
năm ba tháng mới về Sài Gòn một lần mà chẳng ở lâu được, thành ra nàng cũng chỉ
có mỗi cậu thanh niên tuổi 19, vừa là con vừa là bạn. Ở họ có một sợi dây vô
hình buột chặt vào. Thứ tình cảm mẹ con kiêm bạn thân làm cho họ cảm thấy
thương yêu nhau nhiều hơn, quấn quít với nhau nhiều hơn và cần thiết nhau nhiều
hơn.
Nắng tháng chạp óng ánh vàng trên ngọn cây trứng cá. Hờ hửng
tra chìa khoá vào ổ khoá của chiếc xe gắn máy, Điềm chưa chịu đạp cho máy nổ mà
ngồi yên nhìn sân trường lác đác người đi. Bỗng dưng anh cảm thấy tâm hồn mình
có chút gì buồn bã và trống vắng. Đời sinh viên yên bình và phẳng lặng quá. Chữ
nghĩa của người xưa trong lúc nào đó không còn hấp dẫn đối với gã con trai vừa
tuổi lớn loay hoay tìm cho mình một hướng đi hay một chỗ đứng trong xã hội đang
có nhiều thay đổi và xáo trộn về mọi mặt. Sự hiện diện của tây phương, dù không
đông đảo tới con số triệu cũng làm biến dạng đi mảnh đất nghèo nàn và nhỏ bé bằng
sách vở, báo chí, phim ảnh, truyền hình và âm nhạc. Phong trào hiện sinh, đợt sống
mới, hippy; đó là hiện tượng đang lên của giới trẻ mà học sinh và sinh viên con
nhà giàu thừa tiền lắm bạc đang học làm kẻ nổi loạn vô trách nhiệm. Riêng Điềm,
nhìn hiện tượng đó một cách thờ ơ. Anh cảm thấy mình không thích nghi vào những
người trẻ, mặc quần ống loa, để tóc dài, miệng phì phèo điếu thuốc lá, ngồi cà
phê, giết thời giờ bằng những bản nhạc ồn ào sôi động của Beattle, Rolling
Stone, The Ventures, The Animals. Anh thì lại khác. Thích nghe nhạc Trịnh Công
Sơn, Từ Công Phụng, Lê Uyên Phương. Bằng tâm tình của một thanh niên Việt mới lớn,
anh cảm thấy xa lạ với Sartre, Francois Sagan, Camus mà gần gụi với Chinh phụ
ngâm khúc, Kiều, Cung Oán ngâm khúc, với Tú Xương, Hồ Xuân Hương, Tản Đà hoặc mới
hơn Đinh Hùng, Vũ Hoàng Chương, Quang Dũng, Thâm Tâm, Vũ Trọng Phụng, Khái
Hưng, Nhất Linh, Doãn Quốc Sĩ, Thanh Tâm Tuyền, Võ Phiến, Vũ Khắc Khoan...
- Mình làm gì bây giờ?
Điềm tự hỏi khi ngồi trên yên chiếc Lam vừa được nổ máy. Anh
không chịu được thứ không khí sang trọng giả tạo của quán cà phê mù khói thuốc
lá, với những thằng nhóc tì mặt búng ra sữa ngồi nhâm nhi chai 33 và kháo chuyện
làm tình yêu. Thứ không khí bệnh hoạn đó làm anh nhức đầu. Dù sao anh cũng phải
tìm một chỗ nào để tạm quên đi chữ nghĩa vào buổi chiều thứ sáu nhàn hạ.
- Mình ra Lê Lợi ăn kem rồi vào Khai Trí...
Điềm lẩm bẩm khi vặn tay ga. Chiếc Lam từ từ ra khỏi cổng trường
Văn Khoa lưa thưa mấy tà áo dài trắng. Gởi xe xong, theo làn sóng người đi bộ
anh lần tới tiệm kem Mai Hương. Gọi ly kem sầu riêng, trả tiền xong anh ngồi xuống
chiếc ghế đặt bên lề đường. Nhìn ngắm người qua lại, mũi ngửi mùi sầu riêng
thoang thoảng anh nhớ mẹ. Bà hay cùng đi với anh ra đây ăn kem, bát phố. Nhiều
khi không có mua cái gì mà chỉ muốn ra khỏi nhà đi lòng vòng, ngắm phố phường
và người qua lại. Bà thường nói nửa nghiêm nửa giỡn là phải dạo phố để yêu
thành phố của mình hơn, cũng như phải nhìn ngắm thiên hạ thời mình mới cảm thấy
yêu thương người nhiều hơn. Thành phố cũng như người, có xấu có đẹp. Sài Gòn
không phải chỉ có những con đường thơ mộng với bóng cây me vàng lá đổ mà cũng
có những con hẽm sâu hun hút lềnh bềnh rác rưởi và ngập nước sình hôi thúi khi
mưa xuống. Sài Gòn không chỉ có nét yêu kiều, duyên dáng và diễm lệ của các cô
gái với tà áo dài thướt tha mà Sài Gòn còn có vô số người nghèo áo bà ba rách tả
tơi. Sài Gòn có xe hơi, xe gắn máy thì cũng có xe đạp, xe buýt, xích lô máy
phun khói mù mịt.
Điềm lắc đầu thở dài một cách chán chường khi nhìn cặp trai
gái trẻ tuổi đi qua mặt mình. Cô bé, chắc con nhà giàu, tóc cắt demi- garcon, mặc
đầm ngắn ngủn gần tới mông khoe trọn đôi chân xuông đuột. Còn cậu con trai tóc
dài như con gái, mặc áo bó sát thân hình ốm tong, còn cái quần ống loa dài phết
đất nhìn thật dị hợm. Đó là mốt của dân hippy, đợt sống mới; hút xì ke ma túy,
uống rượu và làm tình yêu như đi tắm. Đó là thứ con nít chỉ biết hưởng thụ, vô
trách nhiệm đối với bản thân, gia đình và tổ quốc. Như không muốn thấy thêm cảnh
chướng lỗ tai và gai con mắt, anh ăn vội ly kem rồi bương bả đi về phía nhà
sách Khai Trí. Gần tới nơi anh chợt khựng lại vì cảnh tượng diễn ra trước mắt.
Đứng bên này đường, anh thấy mẹ của mình đang từ trong nhà sách sóng đôi với
bác Mặc bước ra lề đường bên kia. Hai người thật xứng đôi và rất vui vẻ vì anh
thấy mẹ mình cười nói gì đó mà bác Mặc cũng tươi cười gật đầu. Điều đó làm cho
anh buồn. Tuy nhiên điều làm cho anh buồn nhất chính là ý nghĩ mình bị bỏ rơi.
Tối hôm qua anh rủ mẹ chiều hôm nay sau khi tan học sẽ về chở bà ra Lê Lợi xem
chiếu bóng và ăn khô bò. Nhưng bà từ chối bảo mình mệt chỉ muốn ở nhà. Bây giờ
thấy mẹ đi chơi với bác Mặc anh mới vở lẽ ra. '' Mẹ bảo mệt không chịu đi
với mình là để đi chơi với bác Mặc...'' Điềm lẩm bẩm. Anh cảm thấy buồn thật buồn
vì bị bỏ rơi bởi một người thương yêu nhất của mình. Nhìn theo bóng người mẹ
thân yêu cho tới khi mất dạng trong đám đông anh cảm thấy mắt cay cay.
8 giờ tối. Đan Trầm xô nhẹ chiếc cổng khép hờ xong chậm chạp
bước trên sân lát gạch. Trên tay nàng ôm bọc giấy dầu trong đó có một ổ bánh mì
thịt và chai nước ngọt. Đi chơi song nàng cũng không quên lo bữa ăn cho đứa con
trai cưng của mình. Xô cửa nhà bước vào thấy trong nhà tắt đèn tối thui nàng cất
tiếng gọi lớn.
- Điềm ơi... Con đâu rồi... Sao hổng bật đèn lên vậy con...
Trong nhà vắng lặng không có tiếng trả lời. Sờ soạng trên
vách giây lát nàng mới tìm ra công tắc điện để bật đèn sáng lên. Trên mặt bàn nằm
lăn lóc mấy vỏ chai bia 33. Điều đó làm cho nàng thắc mắc tự hỏi. Ai uống bia?
Hổng lẽ đứa con cưng của mình dám mua bia về uống tại nhà trong lúc mình vắng mặt?
Hay là nó bị bè bạn rủ rê? Để giải tỏa những câu hỏi nàng vạch màn bước vào
phòng. Cậu con trai cưng đang nằm ngủ mê man. Mền gối bừa bãi. Áo quần vắt tứ
tung. Mùi hôi của rượu bốc thoang thoảng khiến cho nàng nhăn mặt. Đứng nhìn con
để nguyên quần áo nằm ngủ, nàng biết mình không thể làm điều gì khác hơn phải
chờ cho tới khi nó thức dậy. Trong lúc chờ đợi nàng dọp dẹp nhà cửa mà trí óc lại
hiện ra nhiều câu hỏi. Tại sao nó uống rượu? Uống với ai? Nó uống rượu để làm
gì? Nó không phải là đứa trẻ hư hỏng hoặc bị bạn bè rủ rê, bằng chứng từ khi học
trung học cho tới khi lên đại học nàng đâu thấy con có bồ bịch hay rượu chè cờ
bạc gì đâu. Hay là nó giấu mình? Đan Trầm băn khoăn song sau đó lại lắc đầu.
Sinh con ra, nuôi nấng, dạy dỗ và thân cận với con nhiều nàng biết tính tình của
con trai. Vốn nhút nhát, trầm lặng với lại không có bạo gan ăn nói nên Điềm
không có bồ bịch hay bạn gái nào hết. Theo như nàng biết thì hiện giờ Điềm chỉ
biết có hai người khác phái là nàng với Tâm Nam. Biết đâu nó có quen con bé nào
ở văn khoa?
Đan Trầm lại đặt câu hỏi rồi lại lắc đầu. Nếu có quen cô gái
nào thì Điềm đã kể cho nàng nghe rồi. Nàng biết con trai không bao giờ giấu
mình về chuyện quen biết với các cô bạn học. Không những không cấm cản mà nàng
còn khuyến khích con trai nên có bạn gái vì biết con đã lớn cần có bạn để vui
chơi cho khuây khỏa đầu óc. Nhất là từ khi quen biết với Mặc, tuy không nói ra
nàng cũng ngấm ngầm mong mỏi cho con có bạn gái để nó khỏi làm kỳ đà cản mũi
trong sự giao du của mình. Nàng cũng biết con trai thầm kín thương yêu, ngưỡng
mộ và si mê mình từ lúc còn bé và cho tới bây giờ. Nàng chấp nhận chuyện đó vì
cũng như con, nàng đơn độc và cần tình thương. Ngoài ra nàng cũng khôn khéo sử
dụng thứ tình cảm đặc biệt của con trai để hướng dẫn nó phải nghe lời nàng. Điềm
đã ngoan ngoản và hiếu thảo với mẹ cho tới hôm nay. Có thể chuyện Điềm say rượu
không đáng quan tâm trong các gia đình đông con cái khác. Tuy nhiên đôi với nàng,
việc con trai uống rượu có chiều nghiêm trọng vì nó tỏ lộ một bứt phá hay nói
theo các đứa trẻ bây giờ đó là sự nổi loạn, sự chống đối và thách thức quyền lực
của giới trẻ đối với cha mẹ. Đọc báo và nghe radio nàng biết các phe phái đối
nghịch với chính quyền hiện hữu đã, đang tìm đủ mọi cách len lỏi vào giới trẻ
mà đại diện là sinh viên và học sinh để sử dụng họ như một công cụ chống lại
chính phủ.
Họ khôn khéo khơi đúng tâm lý nổi loạn, chống đối và thách thức
lại quyền lực cha mẹ mà đại diện là chính quyền bằng những danh từ hoa mỹ như
cách mạng, giải phóng, độc lập, tự do, chống lại đế quốc. Có thể nào Điềm, đứa
con trai cưng ngoan hiền và nhút nhát của nàng đã bị móc nối để bây giờ trở
thành kẻ thách thức lại quyền lực của mẹ rồi mai kia lại tham gia '' cách mạng
'' để chống lại chính phủ. Nàng không tin như vậy song mơ hồ nhận ra con trai
đã trưởng thành, đủ sức làm cái gì nó muốn làm. Nó sẽ không còn phụ thuộc nhiều
vào nàng nữa. Điều đó đáng vui hay đáng buồn thì nàng chưa biết; nhưng điều mà
nàng muốn biết hiện giờ là lý do gì, nguyên nhân nào khiến cho con uống rượu?
Điềm mở mắt song dường như anh chẳng thấy được cái gì ngoại
trừ đỉnh mùng trắng giăng trên cao và cảm thấy thân thể mỏi nhừ và chân tay nặng
như đeo chì. Điều khiến cho anh khó chịu nhất là đầu nặng chình chịch và nhức
nhối vô cùng. Nghe tiếng lục đục biết mẹ mình đã về, không nghĩ ngợi gì hết anh
bật lên tiếng rên.
- Mẹ... mẹ ơi... con nhức đầu... nhức đầu quá mẹ ơi...
Đang dọn dẹp nghe tiếng con gọi Đan Trầm làm thinh vờ như
không nghe. Nàng muốn '' đì thằng con '' cho hả cái giận, cái tức mình của một
bà mẹ còn trẻ mà lại có con trai ở vào tuổi khó dạy và khó trị nhất.
- Mẹ... mẹ... con khát nước...
Không có bà mẹ nào có thể làm ngơ khi nghe lời rên rỉ và than
thở của con cái. Đan Trầm cũng vậy. Giận con thì nàng cũng giận mà thương con
thì nàng cũng thương và thương rất nhiều.
- Mẹ... mẹ ơi mẹ... con nhức đầu quá mẹ ơi...
Thở dài nhè nhẹ như để cho nỗi giận hờn của mình thoát ra
xong rồi nàng chậm chạp bước vào phòng ngủ của hai mẹ con.
- Gì đó mà la om xòm vậy... Khát nước hả... nhức đầu hả ráng
chịu đi... Hổng có mẹ con gì hết...
Điềm đã thức mà đầu óc vẫn còn váng vất sau cơn say. Dù chỉ uống
có ba chai 33 song vì mới uống bia lần đầu nên anh mau say đồng thời cũng mau tỉnh.
Nghe giọng nói dấm dẳn của mẹ, anh biết bà giận vì mình uống rượu say. Tuy
nhiên nhớ lại chuyện mẹ đi chơi với bác Mặc, anh lại nổi sùng bèn im lặng không
nói năng gì hết. Buông giọng hờn trách lại thấy con trai không cười nói hay năn
nỉ gì hết Đan Trầm ngạc nhiên và thắc mắc: '' Ủa... sao bữa nay nó lì vậy
ta... Hổng có nhõng nhẽo hay năn nỉ mình... Để coi chừng nào nó mới chịu xin lỗi
mình... ''. Nghĩ như vậy, nàng không nói gì thêm nữa mà bỏ ra ngoài bếp dọn dẹp.
Dù nói lẩy song nàng lại pha bình nước chanh để sẵn trong tủ đựng thức ăn vì biết
thế nào con trai cũng khát nước.
Đang lui cui nấu cháo cá, nghe tiếng chân đi nhè nhẹ nàng biết
con trai đi ra. Không nói tiếng nào với mẹ, Điềm mở tủ đựng thức ăn. Thấy có
bình nước chanh anh đưa lên tu ừng ực mấy hơi rồi đặt trở lại chỗ cũ xong bỏ đi
vào phòng. Cử chỉ của con trai làm cho Đan Trầm buồn và tủi thân ứa nước mắt
ra. Nấu xong nồi cháo để đó, nàng vào phòng lấy quần áo đi tắm xong dù chưa buồn
ngủ cũng buông mùng xuống rồi chui vào. Phía bên kia Điềm cũng nằm im như say
ngủ.
Gọi là ngủ song Đan Trầm nào có ngủ được đâu. Tâm trí nàng
nghĩ ngợi lan man. Nàng giận dỗi, tức bực, ấm ức, buồn tủi vì cử chỉ của đứa
con trai hư. Nàng nghĩ tại mình cưng nó quá nên nó hư. Tại mình chiều chuộng nó
quá nên đâm ra coi thuờng mình. Nó đòi cái gì nàng cũng cho. Nó xin cái gì nàng
cũng ừ. Từ nhỏ tới lớn dường như ít khi nào nàng mạnh dạn nói không điều gì. Sở
dĩ nàng cưng con cũng chỉ vì thương con, nghĩ tội nghiệp nó không có cha ở gần.
Huống chi hai mẹ con lại hợp tính tình và sở thích với nhau. Điềm càng lớn càng
trầm lặng và khép kín hơn. Không bạn bè, bồ bịch, đứa con của nàng chỉ quanh quẩn
bên bà mẹ trẻ đẹp hết lòng thương yêu và bảo bọc con trai. Phải nói thế giới của
hai mẹ con là thế giới của mộng mơ và tưởng tượng được đưa dẫn bằng ngôn từ. Đó
là thế giới của sự lặng im.
- Mẹ ơi...
Điềm gọi mẹ trong lúc mơ ngủ. Đan Trầm thở hơi nhè nhẹ. Nàng
hơi mỉm cười khi hồi tưởng lại cuộc đi chơi với Mặc lúc trưa. Mặc nói cho nàng
biết anh sẽ về Sài Gòn thường hơn vì anh có lý do chính đáng. Ngày xưa, khi hai
người chưa quen biết nhau thì Mặc ít khi về Sài Gòn trừ khi đi công vụ. Còn bây
giờ anh tranh thủ để về Sài Gòn gặp mặt nàng. Mặc đã không chối cãi là mình
càng lúc càng nhớ nhung nàng nhiều hơn. Điều đó khiến cho nàng cảm động song
đôi lúc lại phân vân và ngần ngại. Dường như nàng chưa sẵn sàng tiến xa hơn
trong mối giao du với Mặc dù bên cạnh anh nàng cảm thấy vui vẻ và phấn khởi nhiều
hơn. Đi chơi với Mặc cũng chẳng phải như hẹn hò của tình nhân mà chỉ là của hai
người bạn. Đi ăn, đi ci nê, mua sách báo và bát phố. Dường như sự có bên nhau mới
là điều cần thiết của họ. Mặc có nói tháng tới sẽ về phép ba ngày. Anh đã phác
hoạ ra chương trình đặc biệt cho hai người. Nàng chỉ cười chấp nhận vì không muốn
làm phật lòng anh. Nàng biết nếu có yêu thương Mặc và sống đời với anh, nàng phải
giải quyết một chuyện thoạt nhìn giản dị song đào sâu vào bên trong sẽ nãy ra
nhiều khúc mắc và phức tạp. Muốn sống hạnh phúc với Mặc thì nàng phải làm sao để
cho Điềm vui vẻ đón nhận Mặc trở thành một phần tử trong gia đình. Nàng biết đứa
con cưng của mình chưa sẵn sàng làm điều đó.
Điềm bây giờ đã trưởng thành cho nên nàng không thể dùng quyền
làm mẹ ép uổng được. Hơn thế nữa, nàng không muốn được chồng mà lại mất con.
Nàng muốn cả hai thứ. Ngay lúc này, nếu bỏ Mặc và con lên bàn cân tình cảm thì
phía bên con vẫn còn nặng hơn. Ngoài tình thương nàng còn có bổn phận nữa. Nàng
đã nói với Mặc đợi thời gian khi nào Điềm tốt nghiệp đại học, lúc đó hãy tính
chuyện sống chung. Dù không bằng lòng song Mặc miễn cưỡng nhận lời vì biết tính
của nàng. Bên ngoài dịu dàng và mềm mỏng song bên trong nàng rất cứng cỏi và
khó thuyết phục. Nằm suy nghĩ lan man nghe còi hụ giới nghiêm Đan Trầm nhắm mắt
lại và lát sau vì mệt mỏi nàng ngủ luôn một giấc tới sáng mới thức dậy. Nghe
trong nhà im rơ, quay mặt qua nhìn bên giường của Điềm thấy mùng được vén lên
cao rồi. Ngồi dậy bước xuống sàn gạch bông, đứng nhìn chiếc giường của con trai
nàng mỉm cười. Lần đầu tiên sau khi thức dậy, đứa con trai cưng của nàng đã biết
vén mùng cho gọn, xếp mền lại cũng như bỏ quần áo dơ vào trong cái túi đựng quần
áo. '' Nó đã biết tự lập...'' Đan Trầm lẩm bẩm. '' Hay là nó giận
mình nên tự làm lấy mà không thèm nhờ mình...''.
Nghĩ tới chuyện hai mẹ con giận nhau nàng thở dài. Dường như
thằng bé giận hờn mẹ vì một chuyện gì đó nên mới uống rượu say. Con nít bây giờ
làm nhiều điều khó đoán lắm. Huống chi thằng bé lại ít nói và trầm lặng. Có điều
gì không vừa ý là nó nín lặng giấu trong lòng chứ ít khi chịu thố lộ cho tới
khi nào nàng tra hỏi mới chịu nói ra. Muốn biết con giận hờn mình điều gì thì
nàng phải chịu nhún bắt chuyện với nó trước rồi gạn hỏi sau. Suy nghĩ tới lui
giây lát nàng đi ra ngoài bếp. Thấy nồi cháo cá còn y nguyên nàng biết thằng bé
giận mẹ hổng thèm ăn.
Lớp học trống trơn chỉ còn trơ lại mình Điềm. Nếu không có giận
mẹ thời anh đã hăm hở về nhà để khoe với bà về kết quả kỳ thi cuối năm rồi. Nấn
ná hồi lâu như suy nghĩ anh thở dài đứng dậy. Ôm chồng sách học đi chầm chậm ra
bãi đậu xe, ngước nhìn lên tàng cây xanh lá anh lẩm bẩm mấy tiếng rồi ngồi lên
yên xe. Dù không muốn về nhà song anh không còn chọn lựa nào hơn vì vừa đói,
khát và người mỏi mệt. Anh cần có cái gì nhét đầy vào bao tử trống rỗng. Từ tối
hôm qua tới giờ anh chỉ có uống chứ không ăn. Xe vọt nhanh ra khỏi cổng trường
rồi lát sau xuôi dòng xe cộ trên đường Hồng Thập Tự để về Thị Nghè. Rẽ vào hẽm,
anh lái xe chậm như cố trì hoãn giây phút về tới nhà của mình để gặp mặt bà mẹ
hiền.
Đan Trầm nhìn ra cửa khi nghe có tiếng xe dừng trong sân. Lát
sau có tiếng mở cửa rồi Điềm bước vào. Không có tiếng '' mẹ ơi ''
quen thuộc. Cũng không có câu nói nghe hoài '' mẹ ơi con đói bụng...''. Điềm
rón rén bước vào.
- Điềm...
Đan Trầm gọi tên con. Giọng của nàng thấp như thì thầm. Ngần
ngừ giây lát Điềm lên tiếng.
- Dạ...
- Con giận mẹ phải không?
Điềm lắc đầu.
- Dạ không...
- Nếu con không giận mẹ thì tại sao con lại không nói chuyện
với mẹ...
Điềm có vẻ hơi bối rối khi nghe câu vặn hỏi của mẹ. Im lặng
giây lát anh mới trả lời nhỏ.
- Dạ tại vì con mệt, vì... vì con bận học thi...
Bước tới đứng đối diện với con trai, mắt nhìn thẳng vào mặt,
Đan Trầm nghiêm giọng.
- Mẹ có làm điều gì khiến cho con giận mẹ không?
Biết con không ai bằng cha mẹ. Nuôi con hai chục năm, quấn
quít bên nó suốt ngày, trò chuyện và tâm tình nhiều lần, Đan Trầm biết con trai
rất mực luyến ái và ngưỡng mộ mình. Do đó nàng muốn dùng nó làm lợi khí bắt con
phải trả lời một cách thành thực câu hỏi của mình. Phần Điềm, có vẻ bối rối và
ngượng ngùng khi nhìn vào ánh mắt dịu dàng, âu yếm và ngập tràn thương yêu của
từ mẫu. Dường như anh khó mà tự chủ khi nhìn vào đôi mắt đẹp và quyến rũ của mẹ.
- Dạ... dạ... con...
Điềm nín lặng. Đan Trầm thầm hít hơi dài để lấy can đảm nói
ra một câu mà nàng nghĩ rất khó nói đối với nàng, một người mẹ.
- Con cứ nói ra đi... Con nói ra lý do mẹ làm điều gì khiến
cho con giận đi rồi nếu xét thấy lý do của con chính đáng thời mẹ sẽ xin lỗi
con...
Điềm cảm thấy khó xử vì câu nói của mẹ. Không nói ra không được
mà nói ra cũng bất tiện. Anh không muốn cho mẹ biết mình giận mẹ chỉ vì bà đi
chơi với bác Mặc. Như thế là trẻ con. Vả lại anh cũng không thể tỏ ra ghen tức.
Mẹ anh có quyền giao du với bất cứ người nào bà muốn.
- Nói đi con... Mẹ con mình không thể sống trong tình trạng
cơm không lành canh không ngọt như thế này. Không nói chuyện với mẹ là con có
biết con làm mẹ buồn, mẹ khổ tâm không con...
Nói tới đó Đan Trầm ứa nước mắt. Điềm thở dài cúi đầu nhìn xuống
sàn gạch bông. Giây lát sau anh ngước lên nhìn vào đôi mắt có lệ của mẹ.
- Con rủ mẹ đi chơi mà mẹ nói mẹ mệt rồi mẹ lại đi chơi với
bác Mặc... Mẹ không thành thật với con...
Đan Trầm cứng người khi nghe câu nói đó. Tuy nhiên phút sau
nàng lại mỉm cười sung sướng. Hoá ra thằng bé giận vì chuyện đó và ghen tức vì
chuyện đó.
- Điềm... Con nghe mẹ nói xong rồi con suy nghĩ lại đi. Hồi
sáng trước khi đi học con có rũ mẹ đi chơi mà mẹ từ chối. Nhưng xế chiều bác Mặc
ghé nhà mời mẹ đi ăn trưa và tiện thể ghé nhà sách Khai Trí mua sách. Bác ấy từ
An Lộc về thăm nên mẹ không tiện chối từ và làm buồn lòng. Mẹ con mình muốn đi
chơi lúc nào cũng được mà. Con giận mẹ thời mẹ chịu nhưng mẹ nghĩ là mẹ không
có làm điều gì đáng để cho con phiền giận...
Điềm làm thinh rồi sau đó lại cười.
- Con tưởng mẹ có hẹn với bác Mặc trước...
Đan Trầm khẽ lắc đầu.
- Không đâu. Mẹ nói dối con làm gì...
- Mẹ thương bác Mặc không mẹ?
Đan Trầm hơi ngần ngừ trước câu hỏi của con trai. Thật lâu
nàng mới thủng thẳng cất giọng.
- Nói thương thì mẹ chưa thương mà chỉ có cảm tình rất nhiều.
Mà con cũng biết là từ cảm tình tới thương chỉ ngắn có chút xíu này thôi...
Nhìn mẹ đưa hai ngón tay cái và trõ lên làm khoảng cách ngắn
ngủn, Điềm bật cười. Đan Trầm thấp giọng nói của mình xuống như có chút buồn rầu
và chút nghiêm nghị.
- Nếu mẹ muốn lấy chồng thì bác Mặc là người mà mẹ chọn...
Điềm nhìn mẹ đăm đăm. Trong ánh mắt long lanh đó anh thấy
thoáng u uẩn và buồn bã.
- Bộ mẹ muốn lấy chồng hả mẹ?
Đan Trầm gật đầu nhè nhẹ.
- Có thể nhưng bây giờ thời chưa. Mẹ chờ khi nào con học xong
đại học lúc đó mẹ sẽ tính. Mẹ đã lỡ làng rồi thì chờ ba bốn năm nữa cũng chẳng
muộn màng gì...
Điềm chợt vòng tay ôm kéo thân mình mẹ vào sát người của
mình. Đây là lần thứ nhất anh có cử chỉ thân ái đó. Đứng im trong vòng tay của
con, Đan Trầm ngước lên nhìn. Ánh mắt của nàng chạm phải ánh mắt thương yêu và
trìu mến cùng giọng nói ngọt ngào cất lên bên tai.
- Mẹ... Mẹ hy sinh cho con quá nhiều rồi. Con thương mẹ và
cám ơn mẹ về sự hy sinh vô bờ của mẹ. Con lớn rồi thưa mẹ. Con đủ sức để lo
thân con. Nếu mẹ thương bác Mặc thì nên lập gia đình đi mẹ. Mẹ đừng chờ đợi tới
lúc con học xong...
Nghe giọng nói tuy ngọt ngào và âu yếm song vướng vất chút
cay đắng và chua chát, Đan Trầm nhìn con trai chăm chú. Nàng thấy trong đôi mắt
của đứa con mà nàng mang nặng đẻ đau xuất hiện nét buồn u ẩn. Ứa nước mắt nàng
nghẹn lời.
- Không... Mẹ không lấy chồng cho tới khi nào con lập gia
đình...
Thầm hít thở hương tóc thơm tho của mẹ hiền, Điềm cười lắc đầu.
- Con còn trẻ lắm thưa mẹ nên con chưa nghĩ tới chuyện lập
gia đình. Vả lại...
Bỏ lửng câu nói Điềm cúi xuống nhìn trong lúc mẹ anh cũng ngước
lên. Hai ánh mắt nhìn nhau thật lâu. Cuối cùng Điềm thì thầm. Lời của anh như một
cố gắng thuyết phục
- Mẹ thương bác Mặc và bác ấy cũng thương mẹ nữa. Tình yêu chỉ
đến một lần trong đời mà thôi do đó mẹ đừng bỏ lỡ dịp may...
Đan Trầm mỉm cười. Hổng biết học ai mà thằng bé lại nói ra những
lời dạy đời với mẹ của nó. Dường như cũng biết điều đó nên Điềm bật lên cười hắc
hắc. Xỉa ngón tay trõ vào trán con, nàng xì tiếng nhỏ trề môi.
- Bé dạy đời mẹ hả bé. Có yêu chưa mà nói chuyện tình yêu...
Điềm xiết chặt mẹ trong vòng tay rắn chắc của mình và thì thầm.
- Mẹ... Con thương mẹ...
Đan Trầm im lặng nhận hưởng cử chỉ tỏ lộ tình thương của con
trai. Mơ hồ đâu đó trong trí tưởng nàng cảm nhận được hơi hám của người chồng
thân quen giờ hầu như đã thành lạ xa. Tuy nhiên dù đã lạ, đã xa, đã đi ra khỏi
đời nàng mà hình bóng của người cũ vẫn còn có mặt bằng hình tượng của đứa con độc
nhất.
- Vậy là con hết giận mẹ rồi hả?
Đan Trầm hỏi nhỏ. Thỏng tay và lùi lại nửa bước, Điềm cười.
- Mẹ biết là con không thể giận mẹ lâu hơn một ngày mà mẹ...
Huống chi...
Bật cười hắc hắc Điềm lãng sang chuyện khác thật nhanh. Vò vò
bụng của mình, anh cười nói tiếp.
- Mẹ con đói bụng...
- Vậy hả... Mẹ hâm cháo cá cho con ăn nghen. Mẹ nấu hôm qua
mà con giận mẹ con đâu có thèm ăn...
Điềm hôn nhẹ vào trán mẹ hiền kèm theo câu nói.
- Con xin lỗi mẹ...
Cười sung sướng Đan Trầm nói nhỏ.
- Mai mốt có gì mẹ con mình nên nói chuyện với nhau nghen...
Điềm gật đầu cười bước theo mẹ ra sau bếp.
12
Em muốn đi lính thật à?
Nhìn Điềm đang ngồi đối diện với mình, Hạnh hỏi câu trên. Gật
đầu không do dự, Điềm trả lời câu hỏi của người anh bà con chú bác với mình một
cách bình thường.
- Dạ... Tới lúc nào đó em cảm thấy chán học. Dường như chữ
nghĩa không còn hấp dẫn được em nữa... Em muốn đi lính vì có lúc em chợt nhận
thức ra bảo vệ tự do cho phần đất còn lại của nước ta là một việc cần thiết và
khẩn cấp. Em muốn tham dự vào...
Hạnh gục gặt đầu. Bên tai anh vang vang giọng nói của Điềm.
- Bạn học cùng lớp trung học và đại học của em lần lượt đi
lính và lần lượt chết ở chiến trường. Điều đó khiến em xốn xang không yên tâm học
hành. Em cảm thấy mắc cỡ khi thụ hưởng sự hy sinh của người khác mà không đáp
trả lại...
Hạnh cười như hiểu được tâm trạng của lớp thanh niên như Điềm.
Đi lính thời có nhiều hạng, loại với rất nhiều lý do. Gia đình không giàu mà
cũng không nghèo, có học thức; nếu muốn Điềm có thể học tới nơi tới chốn để sau
này sống đời yên ổn và nhàn hạ. Tuy nhiên có một lúc nào đó, những người trẻ
như Điềm nhận ra tự do quí giá hơn cơm áo. Không ai cho mình tự do cả. Muốn được
sống tự do thời mình phải giành giật và bảo vệ nó.
- Mẹ em có biết em định đi lính không Điềm?
Hạnh hỏi. Điềm lắc đầu cười gượng.
- Dạ không. Em chưa nói cho mẹ em biết vì bà sẽ cản ngăn,
khóc lóc năn nỉ. Phiền lắm anh...
Hạnh cười gật đầu lên tiếng.
- Chừng nào em sẵn sàng để đi lính?
Điềm trả lời nhanh.
- Đi liền anh... càng sớm càng tốt... Đi lính gì cũng được...
Biết Điềm không rõ về lính lắm nên Hạnh thong thả giải thích.
- Có bằng tú tài như em thì sẽ đi sĩ quan. Nếu em tình nguyện
thì em sẽ đi sĩ quan Đà Lạt...
- Chừng nào mới đi hả anh?
- Năm tới...
- Em muốn đi liền...
Hạnh mỉm cười khi nghe Điềm nói. Nhìn đứa em bà con đang ngồi
trước mặt, anh chậm rãi giải thích.
- Nếu em muốn đi liền thì có một khóa là khóa 21 của trường
sĩ quan trừ bị Thủ Đức. Khóa này chỉ dành cho các người bị động viên...
- Em tình nguyện đi khóa đó được không anh?
Ngẫm nghĩ giây lát Hạnh mới cười trả lời.
- Ngày mai đúng 11 giờ sáng em tới cổng bộ tổng tham mưu đi.
Anh chờ em ở đó để dẫn em vào phòng làm việc của anh làm giấy tờ nhập ngũ...
Mừng rỡ Điềm đứng lên từ giã Hạnh. Vừa ra tới cửa anh quay đầu
lại nói với Hạnh.
- Anh đừng nói cho mẹ em biết nghen anh. Em sẽ nói cho bà biết
trước khi em nhập ngũ...
Khẽ gật đầu Hạnh đứng nhìn theo bóng đứa em bà con. Không biết
nghĩ điều gì mà anh lại thở dài.
° ° °
Đang ngồi trước bàn máy may để may áo nghe tiếng gọi của ông
phát thư già quen thuộc, Đan Trầm vội bước ra cổng.
- Dạ cháu có thư hả bác năm?
Nàng hỏi vì đang mong thư của Mặc. Chìa phong thư ra ông phát
thư cười thốt.
- Của cậu Điềm...
Cầm lấy phong thư là lạ, đợi cho ông phát thư đi rồi, nàng mới
chăm chú nhìn. Hàng chữ Bộ Tổng Tham Mưu QLVNCH khiến cho nàng chú ý rồi đâm ra
thắc mắc. Dù vậy nàng cũng rán dằn lòng chờ con trai đi chơi về để hỏi cho biết.
Lát sau Điềm về tới nhà. Đợi cho con ăn cơm trưa xong nàng mới đưa phong thư
ra. Điềm chăm chú đọc và Đan Trầm thầm quan sát nét mặt của con.
- Thư gì vậy con?
Nghe mẹ lên tiếng hỏi dò, Điềm cười trả lời.
- Dạ thư của bộ tổng tham mưu QLVNCH. Họ gởi cho con để báo
tin là con bây giờ thuộc tài nguyên quốc gia nên con sẽ bị bắt đi lính nếu con
thi rớt...
Nói tới đó Điềm bật lên cười hắc hắc.
- Ngoài ra họ cũng nói cho con biết là con có thể tình nguyện
đi lính nữa. Con có thể tình nguyện vào trường võ bị Đà Lạt để trở thành một sĩ
quan hiện dịch hay vào trường võ bị Thủ Đức để thành một sĩ quan trừ bị...
Đan Trầm nhìn con chăm chú.
- Con đừng đi lính nghen Điềm. Mẹ van con. Con muốn gì mẹ
cũng chiều con hết miễn con đừng bỏ mẹ để đi lính...
- Sao mẹ không muốn con đi lính?
Điềm hỏi nhỏ. Đan Trầm nhìn con trai.
- Mẹ sợ con chết bỏ mẹ bơ vơ...
- Đâu phải ai đi lính chết đâu mẹ...
- Mẹ biết không phải ai đi lính cũng chết nhưng mẹ không muốn
con đi lính. Điềm, con hứa với mẹ đi con...
Đan Trầm ứa nước mắt nghẹn lời không nói tiếp được. Nhét
phong thư vào túi quần, vòng tay ôm mẹ vào lòng, Điềm vỗ về.
- Mẹ đừng buồn. Con hứa... Vả lại con chỉ bị động viên khi
nào con thi rớt không lên lớp được...
Có vẻ như an tâm vì lời nói của con, Đan Trầm vui vẻ cười thốt.
- Con muốn ăn gì hông mẹ làm cho. Hay là mẹ con mình ra Sài
Gòn ăn đi. Mẹ thèm bún riêu...
Vừa nói nàng vừa hít hà. Điềm cũng cười hắc hắc.
- Mẹ bao con nghen... Con hết tiền rồi...
Nghe con nói Đan Trầm bật cười thánh thót bỏ vào trong phòng
thay quần áo trong lúc Điềm bước ra cửa. Móc phong thư ra xem lại lần nữa anh
thở dài buồn bã. Đang trầm tư nghe tiếng bước chân anh ngước nhìn. Hồi nhỏ, anh
biết mẹ mình đẹp. Thế thôi. Khi học trung học với chút kinh nghiệm từ sách vở
và chút nhận thức riêng, rồi khi học ở văn khoa, có dịp nhìn ngắm và trò chuyện
với mấy cô sinh viên đồng lớp, anh mới biết mẹ là người có nhan sắc, thứ nhan sắc
của trời cho ban và của người cho nữa. Đó là thứ nhan sắc của hồn lẫn xác, hình
thành phong cách đặc biệt không giống ai và cũng không ai giống được bà. Tuy
nhiên một điều mà anh nhận ra là mẹ cô đơn và buồn bã khiến cho bà có nét đẹp
não lòng làm cho bất cứ ai khi quen biết cũng phải sinh lòng mẩn cảm. Anh mơ hồ
tìm ra nguyên cớ hay điều gì khiến cho anh, từ lúc còn nhỏ cho tới bây giờ và
có thể trong suốt cuộc đời còn lại, mãi mãi mê mẹ của mình.
- Mình đi chưa con?
Giọng của mẹ thật êm thật dịu. Hai tiếng mình với con, xác định
vị trí nửa bạn nửa mẹ con, song đựng đầy một tương phản mà hoà quyện lại với
nhau để nói lên thứ tình cảm phức tạp và mâu thuẫn.
- Dạ... Xin lỗi mẹ... con đang mơ mộng...
Điềm nói nhỏ. Đan Trầm nở nụ cười bao dung trong lúc nhìn
con.
- Mẹ biết...
- Làm sao mẹ biết con đang mơ mộng hả mẹ?
Đưa tay xô cho con trai đi trước, Đan Trầm nói mà như nói với
chính mình.
- Khi nào nhìn con mà mẹ cảm thấy sự bơ vơ và đơn độc là lúc
đó con đang mơ mộng. Khi mình mơ mộng là mình đi lạc...
Điềm mỉm cười im lặng. Cài chốt cổng lại cẩn thận xong anh mới
đạp máy cho xe nổ. Ngồi lên yên anh cảm thấy chút dao động khi bàn tay của bà mẹ
hiền đặt lên vai của mình cùng với mùi hương là lạ quyện vào mũi và ở lại thật
lâu.
° ° °
Đan Trầm uể oải ngồi dậy. Thức sớm pha cà phê và làm bữa ăn
sáng cho con trai xong hai mẹ con vừa ăn sáng và uống cà phê nói chuyện. Khi Điềm
đi học nàng mới trở vào phòng nằm đọc báo rồi thiếp đi hơn tiếng đồng hồ mới thức.
Buông thỏng hai chân xuống sàn gạch bông nàng nhìn vơ vẩn căn phòng ngủ của hai
mẹ con. Tất cả mọi thứ đều được nàng dọn dẹp và đặt đúng chỗ trừ cái giường của
con trai. Thời gian trước giận mẹ nên nó làm giường ngăn nắp sau khi thức dậy
được mấy ngày rồi sau đó hết giận nên trở lại cái tật cố hữu không chịu xếp mền
gối và vén mùng lên vì biết mẹ sẽ làm chuyện đó. Ngồi đong đưa đôi chân giây
lát, nàng mới chịu bước xuống. Đứng nhìn tới nhìn lui nàng thấy mình phải kiếm
chuyện gì làm cho hết ngày. Ngẫm nghĩ giây lát nàng mới bước qua giường ngủ của
con trai rồi mở mùng, cuốn mền xong tháo bao gối ra để giặt. Một phong thư rơi
xuống nệm. Nhìn thoáng qua nàng biết phong thư đó của bộ tổng tham mưu gởi cho
con trai mấy ngày trước đây. Cầm phong thư lên ngằm nghía nàng có thái độ trầm
tư và nghĩ ngợi như cố nhớ lại cảnh tượng đã qua. '' Thư gì vậy con? ''. Bây giờ
hồi tưởng lại nàng cảm thấy con trai có vẻ ngần ngừ và gượng gạo khi trả lời
câu hỏi của mình. Nó muốn giấu mình cái gì? Cố che đậy cái gì? Hay là... Đan Trầm
lẩm bẩm mấy lời trong trí rồi như không dằn được tò mò và cũng để giải toả thắc
mắc của mình nàng lôi lá thư của con ra. Mắt nàng lướt nhanh. Bàn tay nàng run
run. Nước mắt nàng ứa ra từ từ và có vài giọt rơi xuống phong thư. Ngồi phệt xuống
giường nàng lẩm bẩm như người mất hồn.
- Lính... Nó đi lính... Điềm ơi... Con không thương mẹ...
Đan Trầm nức nở. Đưa tay áo lau nước mắt, trả phong thư về chỗ
cũ, nàng im lìm suy nghĩ để tìm ra lý do nào, nguyên nhân gì khiến cho con tình
nguyện đi lính. Theo như nội dung của lá thư thời Điềm tình nguyện đi lính chứ
không phải bị động viên. Như vậy lý do thi rớt được gạt bỏ. Lý do nào khiến cho
nó tình nguyện? Chắc chắn không phải là lý do cha mẹ không có tiền cho nó đi học.
Nàng thừa tiền để nuôi con học hành tới nơi tới chốn. Rốt cuộc chỉ còn lại lý
do tình cảm. Không lẽ nó thất tình nên buồn chán bỏ học tình nguyện đi lính. Mà
thất tình ai mới được chứ? Nàng đâu thấy con quen biết ai ngoài Tâm Nam. Rà
soát, suy đi, nghĩ lại, sắp xếp tất cả mọi sự kiện xảy ra gần đây, nàng lờ mờ
biết được lý do khiến cho con đi lính. Biết được lý do rồi nàng ứa nước mắt vì
thương mình và cũng giận mình và tội nghiệp cho đứa con thương yêu. Bây giờ
nàng phải làm gì để ngăn cản chuyện con đi lính. Tất cả dường như đã trễ rồi.
Tháng tới là Điềm sẽ trình diện. Rồi đây ngôi nhà rộng trở thành rộng hơn, vắng
càng thêm vắng hơn. Nàng buồn thì càng thêm buồn hơn. Rồi đây đâu có ai để nàng
trò chuyện, cười đùa. Đâu có ai nằm bên cạnh để cho nàng ngủ yên. Đâu có ai chở
nàng đi ăn mì cây nhãn. Đâu có ai gọi hai tiếng mẹ ơi nữa.
13
Cô Đan ơi có thư nè...
Đan Trầm bước như chạy ra cổng khi nghe tiếng của ông phát
thư. Chìa phong thư hơi nhăn nheo ra ông ta cười thốt.
- Thư của cậu Điềm gởi cho cô đó. Bộ cậu đi lính rồi hả cô?
Cầm phong thư, dù nôn nóng muốn đọc song Đan Trầm cũng phải lịch
sự trả lời ông phát thư quen với nhà nàng mấy chục năm.
- Dạ nó đi lính được hơn năm rồi bác ba...
- Vậy à... Cậu đóng ở đâu vậy cô?
- Dạ ở...
Đan Trầm ú ớ. Nàng không biết trả lời câu hỏi của ông phát
thư vì thực sự nàng cũng không biết con trai đóng ở đâu. Sau khi mãn khoá về
nhà nghỉ phép tuần lễ, Điềm nói cho mẹ biết là anh được đổi về tiểu khu Tây
Ninh. Từ đó tới nay hơn tháng anh chẳng có thư từ gì về nhà hết. Điều đó khiến
cho nàng lo lắng, trông đứng trông ngồi thư của con vì chẳng biết con ở đâu.
- Dạ ở Tây Ninh thưa bác ba...
Gật đầu cười ông phát thư nói nhanh.
- Vậy thì tôi chúc cậu Điềm được bình an...
Dứt lời ông phát thư bỏ đi. Không dằn được sự nôn nóng, Đan
Trầm đứng dựa lưng vào thân cây mận rườm rà cành lá, run tay xé thư của con
trai. Hơn tháng nay nàng mỏi mòn chờ đợi mà không có tin tức gì hết. Nét chữ
quen thuộc như chứa đựng hơi hám thân quen, mơ hồ giọng nói trầm mà ấm thì thầm
bên tai.
- Mẹ thương yêu của con,
Biết mẹ mong thư con lắm nhưng con xin lỗi mãi tới hôm nay
con mới viết thư cho mẹ được. Đúng ra thì mỗi ngày con viết một ít, hoặc khi
nào rỗi rảnh thì con viết cho mẹ. Con nhớ mẹ lắm mẹ ơi...
Đan Trầm biết nước mắt của mình ứa ra rồi từ từ chảy thành
dòng trên mặt đoạn lăn xuống làm mặn môi. Trong không gian tĩnh lặng của buổi
trưa hè, nàng mơ hồ nghe giọng nói của đứa con trai đang ở xa thì thầm bên tai
mình. Nàng như ngửi được hơi hám của con trong lần hai mẹ con đi chơi với nhau
sau lễ mãn khoá và trước khi con trình diện đơn vị mới.
- Mẹ cũng nhớ con lắm con ơi...
Đan Trầm lẩm bẩm. Môi của nàng mặn vì nước mắt. Hàng chữ nhập
nhoà.
- Đời lính của con ở ngôi đồn này cũng nhàn mà cũng có chút
nguy hiểm vì nó là vị trí chiến thuật mà chính phủ lập ra để ngăn không cho địch
quân tiến về Sài Gòn. Tuy nó không xa thủ đô lắm song chắc con cũng không được
gặp mẹ thường xuyên. Có xa mẹ rồi con mới biết những giây phút bên cạnh mẹ quí
giá chừng nào. Con phải tự lo lấy thân mình trong đời sống chung đụng với những
người lính hiền lành, thật thà và chất phác. Con không còn có dịp để làm nũng với
mẹ, mong trời mưa ban đêm để chun vào giường ngủ với mẹ. Mưa ở đây ẩm ướt và lầy
lội. Nhiều đêm mưa nằm trên chiếc giường nhỏ hẹp của căn hầm núp, con nghĩ về mẹ,
ước mong được nhìn thấy mẹ, nghe mẹ nói cười để cảm nhận được sự thiếu vắng mẹ
là một mất mát lớn nhất trong tâm hồn con. Mẹ ơi...
Đan Trầm đưa tay áo lau nước mắt. Nàng cảm nhận ra âm thanh của
hai tiếng '' Mẹ ơi '' chở nặng thiết tha, trìu mến và âu yếm.
- ... Trong giấc ngủ chập chờn con mơ thấy mẹ, thấy mẹ mặc
chiếc áo dài màu tím mà con thích nhất. Mẹ đẹp như một bà tiên; mẹ quyến rũ như
thần nữ, thứ hình hài không có thật mà con mộng thấy khi mở mắt thao láo nhìn
vào bóng tối lặng thầm của đêm đi kích. Con nhớ mùi hương tóc dài của mẹ mỗi
khi mẹ gội đầu ngồi ngoài nắng hong tóc cho khô...
Đan Trầm ngưng đọc vì nước mắt ra nhiều quá khiến cho nàng
không thấy được và sợ nước mắt của mình sẽ làm nhoà đi màu mực của chữ. Bước tới
ngồi bệt xuống hàng ba, nàng mân mê lá thư của con trai. Tự dưng nàng ước ao được
thấy '' hoàng tử bé '' của mình đứng trước mặt để nàng có thể đưa tay
ra vuốt ve khuôn mặt bắt đầu xạm nắng, mân mê bàn tay của con để cảm nhận một
điều là tình thương mà nàng dành cho con vượt lên trên tình cảm giữa nàng với Mặc.
Hơn năm nay kể từ khi con đi lính, nàng có rất nhiều đêm buồn bã và đơn độc
trong căn nhà hiu quạnh để tưởng nhớ lại những giây phút êm đềm và vui vẻ cạnh
con trai, từ đó suy nghiệm ra một điều mà bấy lâu nay chỉ mơ hồ nhận thức. Tình
mẫu tử là thứ tình cảm bền vững nhất mà một người mẹ như nàng dành cho con. Bởi
vậy có rất nhiều người mẹ bỏ chồng thì được mà lại không đành tâm bỏ con cái.
Bây giờ ngồi đây, cầm lá thư của con trong tay, nàng băn khoăn tự hỏi. Mình yêu
Mặc không? Nếu có, thời liệu tình yêu có đủ mạnh để nàng có thể tạm quên con mà
vui hưởng hạnh phúc của riêng mình. Lúc con chưa đi lính, còn sống chung một
mái nhà, nàng nghĩ con đã lớn đủ sức tự lập rồi nên nàng có thể bước đi bước nữa.
Bây giờ nàng mới biết đứa con trai thương yêu không bao giờ lớn, không bao giờ
trưởng thành để thôi không cần sự thương yêu và chăm sóc của mình. Trong mắt
nàng, Điềm lúc nào cũng nhỏ bé, cần tới sự thương yêu và bảo bọc của nàng và dường
như càng lớn nó càng cần tới tình thương của nàng nhiều hơn nữa. Cách đây hai
tuần, Mặc trở về Sài Gòn. Nàng đi chơi với Mặc mà mang theo bóng dáng của con
trai, lòng bâng khuâng tự hỏi giờ này nó đang ở đâu, làm gì, có nhắc tới tên của
mình không, có nhớ nàng như nàng nhớ nó không. Nỗi nhớ nhung con trai khiến cho
nàng cảm thấy lần hẹn hò, cuộc đi chơi với Mặc kém đi sự thú vị và giảm dần cường
độ tình cảm của mình. Nhận thấy thái độ thờ ơ của nàng, Mặc có hỏi song nàng
không muốn nói thật cho anh biết những điều đang ở trong cái đầu vốn nhiều mâu
thuẫn và phức tạp của mình. Không phải nàng không tin Mặc nhưng dường như có
cái gì ngăn cản nàng thố lộ tâm tình. Buổi tối sau khi Mặc ra về, còn lại một
mình trong căn nhà im vắng, nàng mới biết con trai như chiếc bóng của mình. Chỉ
có người chết hay ma quỉ mới không có bóng. Còn nàng, bây giờ cái bóng đã bỏ đi
xa nên dật dờ, ra vào thơ thẩn như kẻ mất hồn.
- Điềm ơi... Mẹ nhớ con...
Nước mắt lăn dài, Đan Trầm đứng lên đi vào nhà. Đóng cửa cài
then lại cẩn thận, nàng bỏ vào phòng ngồi xuống giường của con trai. Nằm trên tấm
nệm phẳng phiu, kéo cái mền lên đắp ngang ngực, nàng như ngửi được mùi hương
thoang thoảng. Qua màn nước mắt lung linh nàng như thấy được con trai đang cười
với mình, đang thì thầm "Mẹ ơi... con nhớ Mẹ..."
° ° °
Điềm ngồi im. Từ trên nóc hầm chỉ huy anh phóng mắt nhìn bao
quát khung cảnh chung quanh ngôi đồn. Xa thật xa về hướng tây là con đường từ
quận Củ Chi đi về hình như là Bình Dương gì gì đó. Tại ngã ba có con lộ đất màu
đỏ nhạt chạy thẳng vào ngôi làng với hai dãy nhà ngói có, lá có lụp xụp và cũ
mèm cách xa đồn chừng mươi cây số. Từ cửa chính của đồn có khúc đường nhỏ dài
chừng hai ba chục thước đi ra đụng với con lộ đất đỏ. Lật bật mà anh đã ở đây
hơn tháng rồi. Đời của một chuẩn uý đại đội phó thật thảnh thơi, nhàn hạ và buồn.
Cấp chỉ huy của anh, thiếu uý Tiên, đại đội trưởng rất hiền và tốt bụng, cố gắng
chỉ dạy cho anh những việc cần thiết để trở thành một vị đại đội trưởng và sẽ
thay ông ta trong coi ngôi đồn vô danh do một đại đội có quân số hơn trăm rưởi
trấn giữ. Nó là một trong chuỗi đồn bót được lập ra để dòm ngó mọi động tịnh của
địch từ mật khu Dương Minh Châu và cũng là nút chặn mà địch phải vượt, bứng hoặc
nhổ đi để lấy đường tiến về Sài Gòn. Ngày ngày chỉ huy lính kiểm soát lại hàng
rào kẽm gai, coi lại mìn, lựu đạn, lau chùi các ổ súng cộng đồng, đào sâu thêm
hầm núp, tu bổ lại giao thông hào và dẫn lính đi tuần tiễu và lục soát. Ban đêm
dẫn lính đi kích, nằm tiền đồn; những điều đó khiến anh bận rộn và ít thời giờ
để suy nghĩ và nhớ nhung. Sài Gòn bây giờ cũng chẳng xa xôi gì cho lắm mà đường
đi thời cách trở. Ban ngày trong giờ nghỉ vì nể lời mời của lính hoạ hoằn lắm
anh mới tham gia vào các cuộc nhậu nhẹt. Vả lại anh không uống được rượu do đó
chỉ phá mồi thôi. Đêm đêm trong căn hầm chỉ huy của riêng mình, anh chong đèn đọc
sách, nghe radio và viết lách. Anh chỉ viết rồi để đó vì chẳng thiết tha gì tới
chuyện đăng báo. Với anh, viết chỉ là để thoả mãn cái suy tư cũng như dàn trải
tâm tình riêng tư của mình lên giấy mực.
- Chuẩn uý nhậu hông chuẩn uý?
Đang trầm tư, nghe tiếng người nói vọng lên, Điềm cúi nhìn xuống
mới biết đó là Tám Tàng, trung đội trưởng trung đội 3.
- Thôi mấy ông làm đi. Có tôi chỉ hao mồi thôi...
Tám Tàng cười hà hà. Anh ta cũng biết Điềm không thích và
không uống được nhiều nên chỉ hỏi cho có lệ.
- Thiếu uý Tiên rủ ông đó?
Tám Tàng cố vớt vát một câu. Điềm cười nhỏ. Từ trên nóc hầm
chỉ huy anh nói vọng xuống.
- Nói với ông Tiên là tối nay tôi phải trực ứng chiến. Tôi mà
nhấp môi là tôi ngủ luôn tới sáng...
Tám Tàng cười ha hả bỏ đi về phía khu nhà của lính. Điềm im lặng
nhìn theo người lính có dáng đi khật khưởng như say rượu. Chưa đầy bốn mươi tuổi
mà Tám Tàng có tới năm đứa con mà đứa con trai đầu lòng lại là lính dưới quyền
chỉ huy của anh ta. Cuộc chiến tranh này đã biến nhiều người trẻ già trước tuổi.
Cuộc xâm lăng của miền bắc đã làm cho hàng triệu gia đình ở nông thôn phải rời
bỏ ruộng vườn để tìm chỗ an ninh hơn. Rốt cuộc rồi không có việc làm để sinh sống
họ bèn đi lính. Từ đó lính trở thành một cái nghề cho những người dân quê như
Tám Tàng dù nhiều khi phải đổi bằng mạng sống của mình. Đại đội gần trăm rưởi
lính mà có nhiều thành phần khác nhau và tuổi tác cũng khác nhau như già, sồn sồn
và trẻ. Rồi trẻ lại lại phân ra trẻ vừa vừa và trẻ măng. Trẻ vừa vừa là những
người lính từ 18 tới 25. Còn trẻ măng là tuổi 16 và 17. Họ chưa tới tuổi động
viên đi lính song vì lý do này hoặc lý do nọ họ đôn tuổi mình thành 18. Như đứa
con trai của Tư Bần. Mới 17 thôi mà nó phải lòng đứa con gái ở ngoài chợ rồi
con nhỏ có bầu. Thế là cưới nhau. Thằng nhỏ chẳng có nghề ngỏng gì nên ba nó bảo
nó đi lính vừa có cái ăn cái mặc mà lại được ở gần bên vợ con. Dễ dàng và tiện
lợi quá. Đại đội, dù không nhiều song cũng có lính ma và lính kiểng. Đây là hai
thứ lính được gởi gấm từ chi khu mà thiếu uý Tiên dù không muốn cũng phải chấp
nhận. Lính ma thì chẳng bao giờ thấy mặt dù có tên họ trên giấy tờ. Lính kiểng
thì chỉ xuất hiện khi nào cần thiết như có thanh tra từ trên Sài Gòn xuống.
Thành thử đại đội trên sổ sách ghi 155 người mà tập họp để điểm danh thì chỉ có
trăm ba. Hai mươi lăm người vắng mặt là của ông quận, ông thiếu tá trưởng phòng
hoặc mấy ông lớn gởi gấm. Thiếu uý Tiên nói cho anh biết những điều đó vì thật
ra cũng chẳng giấu được ai. Với lại chẳng cần giấu vì đó là một hệ thống lính
ma lính kiểng dài từ trung ương xuống tới địa phương mà không một ai có đủ sức
để thay đổi tình trạng bê bối này được kể cả phủ đầu rồng.
Đang ngồi nhìn trời mây và suy nghĩ lan man, Điềm chợt chú ý
tới chiếc xe lam ngừng lại trước ngã ba của con đường đi vào đồn. Ngày ngày có
vài chuyến xe lam chạy từ quận về làng và ngược lại. Sau khi dừng lại cho khách
xuống nó chạy đi để lại một người khách đứng trơ vơ. Đoán đó là vợ của mấy ông
lính đi chợ về nên anh cúi xuống đọc tiếp tờ tập san Sử Địa. Có tiếng nói lao
xao từ ngoài cổng chánh theo gió đưa lại. Giọng nói của đàn bà làm cho anh phải
ngước lên nhìn. Người đàn bà này mặc áo dài màu trắng, quần đen, đội trên đầu
chiếc nón lá nên anh không thể nhận diện được. Tuy nhiên giọng nói thanh thoát
và dịu dàng nghe thật quen khiến anh liên tưởng tới một người.
- Mẹ ơi... Mẹ ơi...
Điềm nhảy một cái từ trên nóc hầm chỉ huy xuống đất rồi bước
nhanh còn hơn chạy ra cổng chánh.
- Chú làm ơn nói với chuẩn uý Điềm là có mẹ lên thăm...
Điềm kêu lớn khi còn cách cổng chánh mươi bước. Giọng của anh
nghe lạc đi.
- Mẹ... Con đây... Mẹ ơi...
Đan Trầm mỉm cười. Ở giữa vùng đất quê mùa đầy kẽm gai bao
quanh, nụ cười của nàng tựa như nước của dòng sông tắm mát tâm hồn của đứa con
đang lao đao vì nhung nhớ.
- Điềm...
Người mẹ hiền bỏ hơn nửa ngày trời ngồi xe, quần áo nhầu nát
và bụi bặm, gọi tên con bằng giọng nghẹn ngào tắm đẵm thương yêu.
- Dạ... Mẹ mạnh hông mẹ?
Đan Trầm đưa tay ra vuốt tóc con. Dù đã lớn, dù có làm tới
chuẩn uý; Điềm vẫn còn là đứa con nhỏ dại trong mắt nàng.
- Mẹ bịnh vì nhớ con...
Đưa tay đỡ lấy cái túi xách nặng cho mẹ, Điềm cười nhẹ.
- Sao mẹ tìm ra được chỗ này hả mẹ?
Định đưa tay lên ký đầu con rồi không biết nghĩ sao Đan Trầm
ngưng lại. Nhìn con âu yếm nàng mắng một cách nhẹ nhàng.
- Con hư quá. Hồi nữa mẹ phải đè con ra quất cho vài roi. Viết
thư cho mẹ mà chẳng nói con ở đâu. Mẹ phải gặp anh Hạnh của con mới biết con
đang ở đâu...
Điềm cười hắc hắc.
- Con sợ mẹ biết rồi mẹ đi thăm. Đường đi cực và nguy hiểm...
- Mẹ hổng sợ cực. Người ta đi được thời mẹ cũng đi được... Mẹ
đi một lần biết đường rồi mai mốt mẹ sẽ lên thăm con thường hơn...
Đưa tay ra nắm tay mẹ, Điềm cười nói lãng.
- Đi mẹ... Con dẫn mẹ vào chỗ con ở...
Thấy đi trên đường đất mà mang guốc cao gót không tiện nên
Đan Trầm phải cởi guốc ra đi chân không.
- Lần sau đi thăm con mẹ không mặc áo dài và mang guốc nữa...
Đan Trầm cười nói với con. Điềm gật đầu cười. Thấy thiếu uý
Tiên đang đi tới anh lên tiếng trước.
- Thiếu uý... Đây là mẹ của tôi...
Tiên không giấu được nét ngạc nhiên khi biết Điềm lại có bà mẹ
trẻ đẹp. Ở giữa vùng đất quê mùa này, bà như một bà tiên xuyên qua cốt cách
thanh lịch và dịu dàng.
- Dạ chào bác... Tôi nghe Điềm nói về bác mà mãi hôm nay mới
hân hạnh được gặp. Thật ngoài sức tưởng tượng của tôi...
Liếc nhanh con trai, Đan Trầm cười nói với Tiên.
- Tôi lấy chồng sớm mà có Điềm cũng sớm thành ra nhìn tưởng
như là chị em...
- Dạ... Điềm mà được bác thăm thì mừng húm rồi...
- Tôi hỏi thiếu uý là tôi được phép ở bao lâu?
Tiên cười gãi gãi đầu.
- Dạ xin bác đừng gọi tôi là thiếu uý. Bác muốn ở bao lâu
cũng được. Anh em binh sĩ ở đây có ba má lên thăm hoài. Bác mà ở luôn thì Điềm
với tôi chắc hổng có ai phàn nàn gì hết...
Đứng nói chuyện giây lát Tiên mới xin kiếu từ đi lo công chuyện.
Điềm đưa mẹ về chỗ ở của mình. Đan Trầm ứa nước mắt khi bước vào hầm chỉ huy tối
tăm, chật hẹp, bốc mùi ẩm mốc. Nhìn chiếc giường bằng cây ọp ẹp với chiếc chiếu
cũ, gối mền nhà binh nhầu nát, nàng thở dài thầm lặng cảm thấy thương con thật
nhiều đồng thời cũng cảm thấy áy náy và ân hận. Cũng vì mối liên hệ tình cảm giữa
nàng với Mặc khiến cho con trai giận hờn và ghen tức rồi tình nguyện đi lính để
sau cùng phải chui rúc trong cái hầm núp dơ dáy và tối tăm.
- Mẹ... Chỗ ở của con dơ bẩn và chật hẹp... Con xin lỗi mẹ...
Hiểu ý của con, Đan Trầm gọi nhỏ.
- Điềm... Con nghe mẹ nói cái này...
Vừa nói nàng vừa bước tới đứng đối diện với con trai. Hai tay
vòng lên cổ, mắt nhìn thẳng vào mắt con, nàng hôn nhẹ lên trán cùng với giọng
nói ấm dịu và âu yếm cất lên.
- Con là con của mẹ... Mẹ phải xin lỗi con mới đúng...
Điềm cúi nhìn xuống đôi giày trận lấm bùn đất của mình. Dường
như anh cố tránh nhìn vào đôi mắt long lanh dài có đuôi của mẹ, đôi mắt mà hằng
đêm nằm trong căn hầm này anh tưởng tượng ra và cảm nhận ra theo thời gian và sự
nhớ nhung đôi mắt của mẹ càng thêm quyến rũ.
- Mẹ đâu có lỗi gì đâu mẹ...
Đan Trầm rắn giọng nói của mình như xác định là mình, ít hay
nhiều có phần can dự vào quyết định đi lính của con.
- Có... Mẹ có lỗi... Đó là lỗi của một bà mẹ đã không đè nén,
cản ngăn được tình cảm của mình. Lỗi đã bỏ con... Lỗi đã làm con hiểu lầm...
Điềm thở hơi dài. Anh ngước nhìn vào khuôn mặt có hai giọt nước
đang lăn dài trên làn da trắng mịn của mẹ. Anh thấy được một ánh mắt vời vợi
trông của từng đêm chờ, từng ngày đợi, từng buổi chiều mong, từng buổi trưa
ngóng lá thư được gởi từ chốn nào lạ hoắc xa xôi. Anh thấy được ánh mắt quan
hoài, lo âu, thấp thỏm của mẹ. Anh thấy được giọt lệ lăn ra âm thầm khi gần
sáng thức giấc trong căn nhà hiu quạnh, đi ra đi vào một mình, buổi tối gần giới
nghiêm, ngồi chong đèn nhìn bóng mình in trên vách cô đơn và buồn bã.
- Mẹ... Con thương mẹ...
Không biết nghĩ gì, do xúc động nào mà Điềm cúi hôn vào mắt mẹ.
Anh cảm thấy môi của mình mằn mặn nước mắt. Đan Trầm run người vì xúc động oà vỡ
trong tâm hồn. Chưa có ai kể cả chồng của nàng và cả Mặc nữa, hôn vào đôi mắt
nàng trong lúc đang đẫm lệ. Chỉ có Điềm, đứa con trai của nàng đã làm cử chỉ
thương yêu và trìu mến đó trong căn hầm hôi hám, tối tăm, chật hẹp và thật vắng
lặng tới độ nghe được tiếng thở và nhịp tim đập của hai người.
Lùi lại nửa bước, Đan Trầm cười nhìn con và nói đùa.
- Con vẫn còn ái mộ mẹ như ngày xưa hả?
Điềm cười nheo mắt.
- Hơn xưa nữa... Những ngày con xa mẹ, con mới khám phá ra là
càng xa mẹ nhiều chừng nào con càng mê mẹ nhiều chừng đó...
Đan Trầm bật lên tiếng cười thánh thót. Dường như nàng có vẻ
thích thú và vui mừng khi nghe con thú nhận.
- Mẹ cũng vậy... Từ khi con đi lính mẹ mới đào bới để tìm ra
mẹ cần con hơn bất cứ ai. Mẹ thương con hơn bất cứ ai. Mẹ...
Điềm im lặng mỉm cười. Đan Trầm nhận ra trong mắt con ánh lên
chút cám ơn, chút vui mừng và chút thoả mãn. Bất cứ ai cũng đều như vậy khi được
mẹ thương yêu mình.
- Sướng nghen... Con biết là mẹ thương con nhất mà...
Đan Trầm xỉa ngón tay trỏ vào trán con trong lúc buông câu
nói đùa. Quay nhìn quanh quất căn hầm vuông vức chừng ba thước vuông nàng cười
tiếp.
- Mẹ đem cho con đủ thứ... Cà phê, sách báo, thịt chà bông và
mấy lon sữa đặc nữa...
Hít hít mũi mấy cái nàng cười tiếp.
- Sao trong này có mùi gì lạ quá...
Điềm cười nhẹ.
- Mùi... đủ thứ mùi đó mẹ... Con gọi là mùi lính.. Mình ra
ngoài trời khoảng khoát hơn mẹ...
Đan Trầm gật đầu.
- Con ra trước đi... Mẹ thay quần áo xong mẹ ra sau...
Điềm lẳng lặng leo ba bực thang rồi bước ra khỏi cửa hầm. Nắng
xế chiều chiếu xiên xiên. Cây cột có lá cờ vàng ba sọc đỏ bay phất phơ.
14
Trăng vàng đổ trên tóc. Trăng chảy dài trên vai áo. Trăng óng
ánh trong mắt nhìn. Trăng nhuộm xuống vùng đồng không mông quạnh màu trắng như
sữa. Đôm đốm bay lập loè. Tiếng côn trùng rỉ rả nên không át được tiếng nhạc vẳng
ra từ chiếc máy cassette chạy bằng pin mà Đan Trầm đã mua làm quà cho đứa con
trai cưng trong chuyến thăm viếng đầu tiên này.
- Trăng đẹp quá...
Đan Trầm thì thầm trong lúc ngồi cạnh con trai trên nóc hầm
trú ẩn. Điềm cười im lặng ngước nhìn vầng trăng chếch trên đầu. Nghe vai nằng nặng
anh hơi quay nhìn mới thấy mẹ tựa đầu vào vai của mình.
- Mẹ lạnh hả mẹ?
Đan Trầm cựa mình rồi trả lời nhỏ.
- Hông... mà mẹ muốn tựa đầu vào vai con...
Nói xong nàng bật lên cười và Điềm cũng cười thì thầm.
- Con cám ơn mẹ đã lên thăm con...
- Mẹ muốn mà con... Con đi lính mẹ buồn, mẹ lo, mẹ nhớ con.
Phải chỉ con có nhiều anh chị em thì mẹ cũng bớt cô quạnh. Đằng này mẹ chỉ có
mình con...
- Mẹ lấy chồng đi mẹ... Mẹ lập gia đình với bác Mặc thì mẹ sẽ
bớt cô quạnh. Dù sao mẹ cũng có người bên cạnh...
Quay người nhìn con, Đan Trầm thấy được một khuôn mặt mờ dưới
ánh trăng nét khắc khoải, vẻ âu sầu, sự buồn bã lẫn chịu đựng câm nín. Nàng hiểu
được nỗi lòng của con. Nó không muốn thấy nàng sống đơn côi. Nàng đã hy sinh
nhiều rồi nên nàng được quyền hưởng hạnh phúc. Chẳng thà nó cưu mang khổ sở còn
hơn...
- Con xúi dại mẹ hả?
Câu hỏi có chút cợt đùa của nàng làm cho Điềm bật cười.
- Dạ... Xúi mẹ lập gia đình với bác Mặc là xúi dại mà mẹ. Mẹ
còn trẻ đẹp mà mẹ... Với lại...
- Với lại cái gì?
Đan Trầm vặn hỏi. Nàng thấy ánh mắt đăm chiêu của con như mất
hút vào bóng trăng dõi trên con đường đất bệch màu trắng ngà.
- Với lại mẹ cần có người săn sóc mẹ lúc tuổi già. Con giờ ở
xa mẹ và mai mốt con cũng có gia đình của riêng con...
Đan Trầm thở dài nhè nhẹ. Nàng cũng đã nghĩ nhiều lần tới lời
con trai vừa nói ra. Tuy nhiên mấy lúc gần đây nàng cảm thấy tâm tình của mình
xáo trộn và thôi hăm hở chuyện lập gia đình với Mặc dù mỗi lần gặp nhau anh đều
có đề cập tới. Dường như tâm tình của nàng có vướng mắc một cái gì thật mông
lung và mờ nhạt khiến cho nàng do dự nhận lời lấy Mặc. Vả lại dù có lập gia
đình thì nàng vẫn sống một mình tại ngôi nhà cũ vì Mặc cũng đóng ở An Lộc. Như
vậy đâu có gì thay đổi mà phải lấy nhau. Thương yêu nhau, thỉnh thoảng gặp nhau
cũng được rồi. Dường như, có rất nhiều cái dường như, có rất nhiều điều mơ hồ
khó đoán định được làm cho nàng băn khoăn, dùng dằng khi muốn bước thêm bước nữa.
Có người nói những người đàn ông hoặc đàn bà luống tuổi, độc lập về tài chánh rất
e ngại khi tái hôn. Điều đó với nàng rất đúng. Sống một mình cũng buồn song bù
lại được tự do, không phải nghe lời ai và chiều chuộng ai, muốn ăn muốn mặc, muốn
sắm sửa cái gì cũng không phải hỏi ý kiến của ai hết hay tệ hơn là ngửa tay nhận
tiền của chồng. Có thể đó là lý do nàng e ngại chuyện lập gia đình. Bữa nào
không thích hoặc lười nấu ăn nàng có thể đi bộ ra chợ Thị Nghè hoặc đón xích lô
ra Sài Gòn đi loanh quanh, ăn uống no nê xong mua sắm này nọ rồi tối trở về nhà
mà không phải lo có cái mặt chằm vằm của chồng đang chờ đợi mình.
Nói xong rồi thấy mẹ vẫn im lìm tựa đầu vào vai mình như suy
nghĩ, Điềm cũng im lặng ngắm trăng dù trăng không xa lạ gì với anh lắm. Gió đêm
lây lất thổi. Anh ngửi được hương tóc dịu dàng, chút ấm áp toả ra từ da mặt mềm
của mẹ làm thành dao động và ngất ngây mà hơn năm nay anh hầu như đã không có
được.
- Con còn viết hông?
Đan Trầm lên tiếng. Điềm trả lời bằng giọng rời rạc.
- Dạ còn... mà viết truyện ngắn...
- Con có gởi đăng báo hông?
- Dạ hông... Ở đây thư từ hơi khó khăn dù chỉ cách Sài Gòn
không xa lắm...
Đan Trầm thở dài. Nghe được tiếng thở dài của mẹ, Điềm cất giọng
cười nhỏ.
- Con viết truyện ngắn rồi gom thành tuyển tập. Mai mốt có dịp
về Sài Gòn con sẽ gởi đăng... Viết với con như là thú tiêu khiển vả lại đời
lính ở đồn này cũng chẳng có gì đáng để viết... Con viết nhật ký nhiều hơn...
Đan Trầm chợt nắm lấy bàn tay chai cứng của con trai đưa lên
ngắm nghía. Dưới ánh trăng nó sần sùi và có những cục u. Hết rồi bàn tay của cậu
thanh niên con một ở thành thị và được mẹ cưng chiều nên chẳng làm gì đọng móng
tay. Vuốt ve bàn tay con, Đan Trầm thì thầm.
- Mẹ thương con...
Nàng chỉ biết nói thế. Điềm quay qua hôn nhẹ lên tóc mẹ như tỏ
bày tình thương.
- Con biết mẹ thương con...
Đưa tay xua muỗi kêu vo ve trên mặt của mẹ, anh nói tiếp.
- Chừng nào mẹ về?
- Ở đây luôn... Mẹ sẽ nói với ông thiếu uý Tiên là mẹ đi lính
hổng cần lãnh lương. Mẹ chỉ cần ở bên con...
Điềm bật cười. Đan Trầm cũng cười theo. Khẽ cựa mình ngồi dậy
nàng hỏi nhỏ.
- Mấy giờ rồi con?
Đưa chiếc đồng hồ Seiko lên Điềm đáp chậm.
- 10 giờ. Mẹ buồn ngủ chưa?
- Chưa... nhưng mẹ muốn đi nằm... Ở đây muỗi chích đau quá...
Cười hắc hắc, Điềm nâng mẹ dậy rồi dìu bà đi vào hầm núp. Ánh
đèn dầu lù mù. Đan Trầm nói như năn nỉ con.
- Con ngủ chung với mẹ đi. Giường còn rộng mà. Mẹ nằm trên
giường còn con ngủ dưới đất mẹ hổng đành lòng... Con chiều mẹ nghen...
Điềm cười gật đầu.
- Dạ... Hơn năm rồi con đâu có được ngủ chung với mẹ...
Hai mẹ con nằm đâu lưng nhau. Đan Trầm cảm thấy lòng mình
bình yên và thanh thản dù đang nằm trên giường cây ọp ẹp. Nhìn xuyên qua cái cửa
sổ nhỏ có chút ánh trăng dọi vào, nàng đưa tay nắm lấy bàn tay của con và giữ
chặt lại như không muốn rời. Đêm trôi qua thật im lặng. Gần sáng nàng chợt thức
giấc vì tiếng sấm gầm và tiếp theo chớp loè sáng rực. Điều mà nàng cảm nhận là
không biết lúc nào và bằng cách nào lại nằm nghiêng đưa lưng vào trong lòng của
con trai. Điềm chắc ngủ say vì nàng nghe tiếng con thở đều và nhẹ. Không khí
trong căn hầm trú ẩn lạnh lùng rét mướt khiến cho nàng rùng mình rút sát vào
lòng con như tìm chút hơi ấm thân quen. Tới lúc nào đó nàng cũng cần sự săn sóc
và chở che của con trai.
° ° °
Dù thương con cách mấy rồi có lúc Đan Trầm cũng phải rời bỏ để
trở về đời sống hiu quạnh của mình. Điềm, không còn là của riêng của nàng nữa.
Đứa con trai cưng của nàng bây giờ đã là người của nước non, đang thi hành nhiệm
vụ bảo vệ tự do của dân tộc, chiến đấu chống kẻ xâm lăng để cho nàng được sống
yên ổn nơi thành phố. Ngồi trong lòng chiếc xe lam, nhìn con đứng bơ vơ giữa
khoảng trời mù nắng, sau lưng là hàng rào kẽm gai và chiếc lô cốt đắp đất nàng
thấy thương thật nhiều. Hình hài đó nàng mang nặng để đau, cưu mang bế bồng, hy
sinh đời son trẻ để nuôi nó lớn lên và cuối cùng cũng phải rời xa, dứt bỏ dù
không muốn. Nàng không biết những kẻ cầm quyền, chỉ đạo cuộc chiến tranh này có
thương con, có nghĩ tới sự mất mát của những bà mẹ như mình không. Chắc là
không. Bởi vì con của họ không phải ra chiến trường, không phải cầm súng đối diện
với địch quân mà được an nhàn trong lớp học hay cũng đi lính mà là thứ lính kiểng,
lính ma hay lính văn phòng. Rồi nàng lại quy lỗi con đi lính là tại mình.
Thương yêu Mặc có phải là một sai lầm? Nàng tự hỏi câu đó nhiều lần khi ngồi
trên chuyến xe đò trở về Sài Gòn cũng như trên chiếc tắc xi trở về nhà. Khoá cổng,
mở cửa bước vào nhà, khoá cửa lại, nàng thở dài cảm thấy được nỗi trơ trọi, cô
đơn của chính mình. Bức ảnh Điềm chụp ngày mãn khoá với nụ cười làm cho nàng lại
nhớ con nhiều hơn dù xa chưa được một ngày. Vén màn bước vào phòng ngủ, nàng nằm
lăn ra giường mà không cần thay quần áo gì hết. Dường như có tiếng động gì trên
mái nhà mà phải lắng nghe giây lát nàng mới biết đó chính là tiếng mưa rơi. Mưa
làm nàng lại nhớ tới con. Nàng ước ao một điều mà nàng biết sẽ không xảy ra là
có con nằm cạnh bên để cũng chẳng làm gì hết ngoài sự cảm thấy mình không cô
đơn. Đứa con trai như một yên vui, chở che và chỗ dựa để nàng có thể tạm quên hết
nỗi buồn rầu và bơ vơ. Kéo chiếc mền lên tận cổ, mắt nhắm lại như muốn quên ngoại
cảnh, nàng hồi tưởng lại ba ngày ở bên cạnh con trai trong ngôi đồn nhỏ. Rất tế
nhị và hiểu biết, thiếu uý Tiên đã cho Điềm nghỉ ba ngày phép tại chỗ nên anh
không phải làm gì hết ngoại trừ lái xe đạp chở mẹ dạo chơi khắp làng. Ngồi sau
lưng vòng tay ôm hông, đầu tựa vào vai con, hít thở mùi áo lính hăng hăng hoà
quyện với hương hoa cỏ dại mọc trên cánh đồng cỏ, nàng cảm thấy lòng thơ thới
và hân hoan niềm vui bình dị, mộc mạc. Chưa bao giờ nàng có được cảm giác như vậy
kể cả trong những lúc đi chơi với Mặc. Giữa trời trưa nắng gắt, đứng trong ngôi
nhà lồng chợ ngắm nhìn những đứa con gái nhỏ nhảy cò cò và chơi đánh đũa với
nhau, nàng chợt nhận ra tuổi thơ của mình, một đứa trẻ thị thành thiếu mất những
phút giây tầm thường song lại được nhớ hoài trong ký ức xưa cũ.
Dắt chiếc xe đạp ra khỏi cổng đồn Điềm cười lên tiếng.
- Mẹ... Con chở mẹ đi gặp một cô gái?
- Ai? Bạn con hả?
Điềm cười chúm chiếm.
- Dạ... Một cô gái quê... Cô ta tên Nhàn... Cô ta thích con lắm...
Điềm cười hắc hắc và Đan Trầm cũng bật lên tiếng cười vui vẻ.
- Bộ con muốn mẹ coi mắt cô Nhàn hả?
- Dạ... Nếu mẹ ưng thì con tiến tới...
Nghe vậy Đan Trầm hỏi thêm vì tò mò.
- Cô ta có đi học?
- Dạ có... học ở trường quận...
- Lớp mấy?
- Dạ lớp đệ ngũ... Ba cô ta là xã trưởng. Anh cô ta đi lính
trên quận...
Vì mẹ ngồi sau lưng nên Điềm không thấy được bà nhăn mặt tỏ ý
không bằng lòng.
- Bộ con tính lấy vợ thật à?
Thật lâu Đan Trầm mới nghe con lên tiếng trả lời câu hỏi của
mình.
- Thì con lấy vợ để cho mẹ đi lấy chồng...
Đan Trầm cố nén tiếng thở dài của mình. Có lẽ nghe được tiếng
thở dài của mẹ, Điềm hỏi nhỏ.
- Mẹ... Con có làm điều gì khiến cho mẹ buồn hông mẹ?
- Có...
Đan Trầm thẳng thắn xác nhận. Gần đây nàng nãy ra ý nghĩ nên
minh bạch với con. Hôm nay nhân con hỏi nàng mới xác nhận.
- Con có hai điều làm cho mẹ buồn. Thứ nhất là chuyện con đi
lính. Con giận mẹ rồi con đi lính...
Đan Trầm ngưng nói như có ý để cho con được dịp lên tiếng
phân trần song thấy con làm thinh nàng lại nói tiếp.
- Con nghĩ mẹ thương bác Mặc rồi bỏ bê con. Đó là một hiểu lầm
tai hại. Đó là tại con chưa suy nghĩ chín chắn. Dù có thương yêu và lập gia
đình với Mặc, mẹ cũng không bỏ bê con đâu. Con là máu huyết, là đời của mẹ mà
thì làm sao mẹ dứt bỏ con cho được. Mẹ đã, đang và sẽ thương yêu con suốt cuộc
đời mẹ...
Điềm lặng thinh. Lát sau anh mới khe khẽ thở dài rồi lên tiếng.
Anh nghe giọng nói của mình khàn đặc và như lạc đi.
- Con cám ơn mẹ... Con cũng vậy... Con đã, đang và sẽ yêu
thương mẹ suốt đời con...
Nghe câu nói đó, đang ôm con, Đan Trầm xiết chặt vòng tay của
mình thêm, ấp mặt vào thân áo kaki đang ướt mồ hôi, nàng thì thầm.
- Mẹ biết... Tình thương của mẹ dành cho con và của con dành
cho mẹ chính là lý do làm cho mẹ ngần ngại khi nhận lời cầu hôn của bác Mặc.
Sau khi con đi lính rồi và gần đây nhất, mẹ thường băn khoăn tự hỏi để tìm ra
lý do khiến cho mẹ do dự, phải nói là mẹ sợ bước đi bước nữa...
- Lý do gì vậy mẹ?
Điềm sắm nắm hỏi.
- Nếu mẹ lấy chồng thì nguyên nhân chính là tình yêu. Đúng
không?
Điềm gật đầu. Rồi như đoán mẹ sẽ không thấy mình gật đầu anh
lên tiếng.
- Đúng... Mẹ không phải nghèo tới độ lấy chồng để nương nhờ tấm
thân. Tuy hiện thời mẹ sống một mình nhưng mẹ đã quen sống tự lập rồi, do đó mẹ
lấy chồng không phải vì đơn độc. Vả lại mẹ thích cô đơn mà...
Đan Trầm bật lên tiếng cười ấm khi nghe con nói mình thích cô
đơn.
- Như vậy nếu lấy ai thì mẹ phải yêu thương người đó nhiều lắm,
nhiều tới độ mẹ phải hy sinh cái mình đang có để đổi lấy đời sống lứa đôi...
- Mẹ cân tình cảm hả mẹ?
Điềm ngắt ngang lời mẹ bằng câu nói khiến cho cả hai mẹ con đồng
bật cười xong Đan Trầm vội phân trần.
- Mẹ không nói mình cân đo tình cảm của mình. Mẹ chỉ muốn nói
cho con biết là mẹ chưa thương yêu bác Mặc tới độ mẹ phải từ bỏ hết những gì của
mình đang có, trong đó có con nữa...
Điềm gục gặt đầu như hiểu ý của đấng sinh thành.
- Điều thứ nhì con làm mẹ buồn chính là con vừa mới nói câu
'' Thì con lấy vợ để cho mẹ đi lấy chồng...''. Câu nói đó chứng tỏ con còn
hờn giận và trách móc mẹ. Con nhìn nhận không?
Đan Trầm hỏi thẳng thừng vì biết tính của con. Gật đầu Điềm
cười với mình.
- Con nhận là con vẫn còn giận mẹ... mà chút chút thôi...
Đan Trầm cười thầm. Ngoái đầu lại nhìn con đường làng vắng
không người đi, nàng nói thật chậm như cố làm cho giọng của mình nghiêm hơn.
- Con đừng nên nói thì con đi lấy vợ để cho mẹ đi lấy chồng.
Chuyện con lấy vợ là chuyện của con, còn chuyện mẹ lấy chồng là chuyện của mẹ.
Mẹ với con tuy hai mà một; con với mẹ tuy một mà hai...
Không nhịn được Điềm bật lên tiếng cười hắc hắc, trong lúc
Đan Trầm cũng xiết mạnh vòng tay đang ôm hông con và rũ ra cười. Nàng nghe tiếng
cười của mình với con vang vang trên cánh đồng cỏ hoang gợn sóng trong cơn gió
đìu hiu.
- Tới nhà cô gì của con chưa?
Đan Trầm hỏi khi thấy xóm nhà lá hiện ra. Điềm chợt bật lên
tiếng cười hắc hắc. Nghe tiếng con cười, nàng biết mình bị con gạt nói là có cô
này cô nọ chứ thật ra nó chẳng có ai hết. Bị quê và như để trả đũa lại nàng luồn
tay vào trong áo rồi dùng ngón tay ngoáy vào rún của con khiến cho Điềm bị nhột
phải bật cười hắc hắc và uốn éo thân hình. Ngày xưa, lúc con còn nhỏ chừng một
hai tuổi nàng thường hay hôn vào rún khiến cho nó nhột cười hăng hắc.
- Mẹ ơi... nhột...
Điềm vừa la vừa cười vừa uốn éo thân hình khiến cho chiếc xe
đạp lao chao muốn ngã.
- Sợ chưa... Đừng có gạt mẹ nữa nghen...
- Dạ... dạ...
Nhờ trò chơi hồi còn nhỏ mà không khí giữa hai mẹ con trở nên
thân tình cũng như mọi hiểu lầm được xoá bỏ.
- Mẹ... Con xin lỗi vì đã hiểu lầm nên giận hờn mẹ. Tuy nhiên
nếu mẹ muốn lấy chồng thì con...
Điềm ngập ngừng nói không hết câu song mẹ anh như hiểu ý nên
bà vội lên tiếng.
- Con cho phép mẹ lấy chồng hả. Phải con muốn nói như vậy
hông?
Điềm cười hắc hắc vì câu nói đùa của mẹ.
- Dạ...
Đan Trầm cười mà hình như có chút ngậm ngùi trong giọng cười
của nàng.
- Mẹ thương con Điềm ơi... Mốt về Sài Gòn mẹ nhớ con lắm...
- Mẹ... Tết này con được phép về ăn tết với mẹ... Thiếu uý
Tiên nói năm nay con về thì năm sau sẽ đến phiên của ông ta...
Nghe con nói vậy Đan Trầm cười vui vẻ.
- Vậy hả... Từ đây tới tết cũng còn lâu. Mẹ sẽ lên thăm con
tháng tới. Con chịu hông?
Điềm làm thinh giây lát mới thủng thẳng trả lời câu hỏi.
- Con thích mẹ lên thăm con nhưng con sợ mẹ cực khổ nhất là
nguy hiểm. Con đường từ quận về đây không được an ninh lắm vì thỉnh thoảng cũng
bị đấp mô hoặc bị chận đường. Hay là mẹ rán chờ tới tết con về...
15
Thong thả xé tờ lịch Tam Tông Miếu đã cũ, Đan Trầm nhìn chăm
chú vào tờ lịch mới có hàng chữ 23 Tháng Chạp. Hôm nay là ngày đưa ông táo về
trời, như vậy đúng một tuần lễ nữa sẽ tới đêm giao thừa. Trong thư gởi cách đây
hai tuần,
Điềm cho biết anh được phép về nhà ăn Tết từ ngày 27 tết cho
tới mồng 4 mới trở lại đơn vị. Điều đó khiến cho nàng vui mà cũng buồn vì sự vắng
mặt của Mặc. Nghĩ tới người lính hiền lành vui vẻ và rất mực mến thương mình,
nàng khe khẽ thở dài. Số phần của nàng hẩm hiu quá. Nàng không được cả hai. Có
con thì không có chồng. Chọn con thì lại phải dứt bỏ người tình. Sự chọn lựa
nào cũng gây ít nhiều tổn thương vì tâm hồn nàng có nhiều mâu thuẫn và không
dung dị như người khác. Ở gần bên con nàng như cảm thấy quá đầy đủ nên nghĩ
mình sẽ không cần tình thuơng nào khác hơn tình mẫu tử, không cần người đàn ông
nào trong đời sống tình cảm của mình.
Xa con rồi, một mình hiu quạnh trong ngôi nhà vắng lặng, nàng
lại cảm thấy mình cần thứ hạnh phúc gia đình nhỏ nhoi, cần một người bạn đường
để được săn sóc, chiều chuộng, để có thể xẻ chia cảm nghĩ, để được nói cười.
Nhiều thứ lắm, quan trọng có mà nhỏ nhặt và tầm thường cũng có. Kể từ khi biết
con buồn giận mình về chuyện giao du tình cảm với Mặc, nàng đã cố gắng tự chế
ngự tình cảm của mình dành cho Mặc. Tuy nhiên càng cố gắng nàng càng nhận ra
chuyện đó rất khó khăn vì con tim có lý lẽ riêng của nó. Có thể bây giờ Điềm đã
lớn, hiểu biết hơn do đó không còn hờn giận nhiều cũng như sẽ dễ dàng chấp nhận
chuyện mẹ tái giá. Nàng hi vọng mình nghĩ đúng dù biết con trai rất thương
mình, rất '' mê '' mẹ của nó cho nên vẫn chưa chịu dứt bỏ thứ tình cảm có phần
hơi khác thường. Có nhiều lý do để giải thích cho thứ tình cảm đặc biệt giữa
hai mẹ con. Lý do đầu tiên là suốt hai mươi năm dài chỉ có hai mẹ con sống bên
cạnh, thương yêu, nương tựa và đùm bọc nhau. Sự kiện này khiến cho mẹ với con
xích lại gần nhau hơn và cần thiết với nhau hơn. Lý do thứ nhì là dù mẹ con
song họ cũng là người khác phái, một nam một nữ. Sự gắn bó được tạo ra bởi tình
mẹ con, theo chiều hướng giữa nam nữ đã từ từ nẩy nở một cách tự nhiên thứ tình
cảm giữa người với người không phân biệt huyết thống. Đó là lý do cho biết tại
sao Điềm lại '' mê '' mẹ của mình bằng tình luyến ái đặc biệt chỉ xảy ra trong
hoàn cảnh hiếm thấy. Cũng như có nhiều bà mẹ chồng đã ghen với con dâu chỉ vì
muốn độc quyền chiếm hữu đứa con trai của mình. Họ ganh tức nên hành hạ con
dâu, đặt điều nói xấu con dâu trước mặt con trai và lắm khi tìm cách chia rẻ
con trai với vợ của nó.
Đan Trầm nhớ lại mình đã đọc truyện ngắn hay bài phân tích gì
gì đó của một nhà tâm lý học về sự luyến ái đặc biệt của con trai đối với bà mẹ.
Đứa bé trai tuổi độ bảy tám ghen tức với cha của nó vì bà mẹ đã có cử chỉ âu yếm
với chồng. Nó đã xô ba nó ngã xuống hồ tắm cũng như hể thấy ba mẹ ôm nhau là nó
lại xen vào đứng chính giữa để tìm cách chia rẻ hai người này ra. Trường hợp
con trai của nàng cũng giống như vậy và còn có thể nặng hơn vì nó không có cha
nên dồn hết tình thương cho mẹ. Nó không muốn bất cứ ai chiếm đoạt mẹ nó. Người
đàn bà mà nó gọi bằng mẹ là của riêng nó. Nó thương và mê mẹ nên khó mà san sẻ.
Điều đó thoạt nhìn thời ích kỷ và nhỏ nhen; nhưng tình thương khó mà biện giải
bằng lý lẽ.
Phải nói trái tim có lý lẽ riêng của nó nên không chịu nghe lời
cái đầu. Tình và lý và hai cực lúc nào cũng đối nghịch nhau và khó mà dung hoà
được.
Tiếng kêu báo giờ của chiếc đồng hồ treo tường làm cho Đan Trầm
giật mình ra khỏi dòng ý nghĩ. Thẩn thờ nhìn tờ lịch giây lát nàng bước ra sau
bếp rồi lẩm bẩm mấy tiếng xong lại trở vào buồng thay quần áo đi chợ mua sắm
các thứ cần dùng để đón con trai trở về thăm nhà vào dịp Tết. Ngồi trong lòng
chiếc xích lô của chú hai Miện chạy trên cầu Thị Nghè nàng cảm thấy lòng mình bớt
đi chút muộn phiền. Không khí của những ngày cận tết cộng thêm hình ảnh của con
trai đem lại sự bình yên và thanh thản khiến cho nàng nghĩ ra một điều là lòng
thương yêu rất có ý nghĩa nếu đi kèm với sự hy sinh.
27 Tết. 3 giờ chiều. Cứ mỗi lần nghe có tiếng xe gắn máy nổ
trong con hẽm nhỏ hoặc tiếng xe dừng trước cổng, Đan Trầm lại bước ra cửa nhìn.
Tiếng người cười nói lao xao song lại ở nhà bên kia đối diện với nhà của nàng.
Đó là nhà của bác tư Kiên. Ông bà cũng có con đi lính mà có tới ba đứa lận. Thằng
lớn nhất ở sư đoàn 1 đóng ngoài Huế, cả hai ba năm mới được về thăm nhà một lần.
Thằng thứ nhì đi lính sư đoàn 23 đóng ở Ban Mê Thuột. Còn thằng con út đi lính
mũ nâu, nghe nói đơn vị ở đâu đó trên Kontum hay Pleiku. Ông bà ở chung với đứa
con gái út chưa có chồng. Mâm cơm bày ra trên bàn đã nguội. Hết ra vào, đi tới đi
lui trong ngôi nhà im vắng, nàng nôn nóng chờ. 5 giờ chiều. Ánh mặt trời của buổi
chiều dọi qua khung cửa sổ đậu trên sàn gạch bông thành vệt nắng vàng nhạt. Con
chim cu gù trên tàng cây mận già cỗi nghe thật buồn. Chờ lâu đợi chán và mệt,
nàng vào phòng nằm vật ra giường nhắm mắt lại thiêm thiếp ngủ một giấc. Khi thức
dậy trời đã tối. Nhìn đồng hồ đeo tay chỉ 8 giờ nàng thở dài ứa nước mắt. Đứa
con trai đã không về nhà như lời viết trong thư. Nàng cũng biết con là lính nên
không trách móc mà chỉ buồn thôi. Uể oải ngồi dậy, lấy khăn và quần nàng đi ra
nhà tắm. Nước mát lạnh đem lại cho nàng chút tỉnh táo và nhẹ nhàng.
Trở vào phòng chải đầu, nàng nhìn bóng mình in trên kiến.
Đuôi mắt như có vết nhăn. Ánh mắt vẫn còn long lanh song vương mắc sự buồn bã
dã dượi. Làn da mặt được chăm sóc rất kỹ cũng đã có cái gì như vết nhăn mờ nhạt.
Thời gian. Tuổi già. Đan Trầm thở dài, cảm thấy mình già và mỏi mệt. Có lúc nào
đó nàng cảm thấy mỏi mệt. Đó là triệu chứng của sự già nua hay cằn cỗi. Sống
thiếu hạnh phúc làm cho người ta mau già hay nói cách khác là cằn cỗi giống như
cây có phân mà thiếu nước, hoặc có nước mà thiếu phân, hoặc đủ phân đủ nước mà
thiếu ánh sáng mặt trời thì cây cũng cằn cỗi. Nàng biết mình sống thiếu hạnh
phúc, thứ hạnh phúc bắt nguồn từ một đời sống của lứa đôi. Trời đã sinh ra đàn
bà thì phải có đàn ông để thành đôi thành cặp dù lắm khi họ chính là nỗi khổ
đau, sự ưu phiền hoặc trở thành hệ luỵ cho mình song ít ra cũng đem lại cho
mình chút hạnh phúc ngắn ngủi và bọt bèo. Hạnh phúc nào không có nước mắt, ít
hay nhiều thôi mà đôi khi càng nhiều nước mắt hạnh phúc càng thêm ý nghĩa.
Ngồi vào bàn ăn cơm tối, Đan Trầm bới cơm vào cái chén của
mình. Nhìn cái chén và đôi đũa dành riêng cho đứa con trai chưa về nàng ứa nước
mắt. Đâu đó bên nhà hàng xóm vọng lên câu:
- Con biết bây giờ mẹ chờ tin con
khi thấy mai đào nở vàng bên nương
Năm trước con hẹn đầu xuân sẽ về
nay én bay đầy trước ngõ
mà tin con vẫn xa ngàn xa...
- Ôi nhớ xuân nào thuở trời yên vui
nghe pháo giao thừa rộn ràng nơi nơi
bên mái tranh nghèo ngồi quanh bếp hồng
trông bánh chưng ngồi chờ sáng
đỏ hây hây những đôi má đào
Nếu con không về chắc mẹ buồn lắm
mái tranh nghèo không người sửa sang
khu vườn thiếu hoa đào mừng xuân
Đàn trẻ thơ ngây chờ mong
anh trai sẽ đem về cho tà áo mới
ba ngày xuân đi khoe phố phường...
Đan Trầm nấc lên thành tiếng khóc nghẹn vì lời hát rất thực,
rất đúng vào tâm trạng của nàng, một bà mẹ có con đi xa chưa trở lại nhà vào dịp
xuân về. Câu '' nếu con không về chắc mẹ buồn lắm...'' khiến nàng không cầm
được nước mắt để mặc cho giọt buồn rơi xuống chén cơm còn nguyên. Nếu có đông
con hoặc sống chung với cha mẹ chắc nàng đỡ quạnh hiu và đơn độc. Đằng này nàng
chỉ có một mình lủi thủi trong ngôi nhà cũ chứa đầy kỹ niệm và dấu tích của đứa
con cưng.
- Con biết bây giờ mẹ chờ em trông
nhưng nếu con về bạn bè thương mong
bao lứa trai cùng chào xuân chiến trường
không lẽ riêng mình êm ấm
Mẹ ơi con xuân này vắng nhà
Mẹ thương con xin đợi ngày mai...
- Điềm ơi...
Đan Trầm gọi tên con. Tiếng gọi không âm vang vọng lại, không
có tiếng trả lời. Tiếng gọi đầy bơ vơ lạc lõng trong không khí của ngày cận tết
như tiếng than áo não. Uể oải nhai, nàng cảm thấy thức ăn nhạt nhẽo chẳng mùi
chẳng vị. Ăn vì đói, vì bắt buộc phải ăn để sống. Thế thôi... Gượng gạo ăn hết
chén cơm xong dọn hết thức ăn thừa bỏ vào tủ, đánh răng rửa mặt xong nàng leo
lên giường mở radio nghe nhạc rồi thiếp dần vào giấc ngủ có tiếng cười hắc hắc
của con trai bị nàng ngồi sau lưng cù lét lúc đang đạp xe chở mẹ đi trên con đường
làng có hàng cây trâm bầu mọc hai bên.
Nhẹ mở cánh cổng khép mà không có khoá, Điềm bước vào sân nhà
của mình. Con đường lát gạch tàu ngày xưa màu đỏ tươi bây giờ đã phai màu và có
chút rêu bám. Góc nhà gần cửa sổ, cây mận già cành lá khẳng khiu. Hồi còn nhỏ
anh rất thích cây mận này vì trái có từng chùm màu đỏ ối ăn không ngon mà nhìn
thì bắt mắt. Cây mận này theo lời ngoại kể thì còn nhiều tuổi hơn anh nữa. Kế
đó là cây trứng cá tàng xum xê. Hàng cây mai kiểng trồng trong những cái chậu lớn.
Ngay chính giữa khoảng sân rộng phía bên trái, cây mai cao trơ trọi lá. Anh
đoán mẹ đã mướn chú hai Miện bứt bỏ lá để cho nó nở bông đúng ngày tết. Hôm nay
là chiều ngày hăm tám tết. Gió man mát. Sài Gòn vào mùa này dễ chịu nhất vì
không nóng không lạnh mà lại khô ráo. Không gian yên bình và tĩnh lặng. Xô cửa
thấy cửa khép hờ anh hơi ngạc nhiên vì thường thường mẹ hay khép và cài cửa cẩn
thận. Chắc bà đang bận làm bếp. Nghĩ như vậy nên anh đi rón rén không có mẹ biết.
Hồi nhỏ chạy chơi bên nhà hàng xóm, anh thường rón rén trở về để bất thình lình
ôm chầm lấy bà làm cho bà giật mình ré tiếng lớn rồi vừa cười vừa rượt đuổi anh
chạy lanh quanh trong nhà cho tới khi bắt được anh và hôn chùn chụt lên mặt mũi
má mắt mới thôi. Nhà vắng lặng trừ tiếng tích tắc của chiếc đồng hồ treo trên
tường. Vén màn bước vào anh thấy mẹ đang nằm nhắm mắt trên giường.
Đã lâu lắm rồi anh mới thấy lại dáng nằm đẹp và quyến rũ của
mẹ. Áo cánh ngắn tay màu trắng. Quần lụa đen. Mái tóc dài xoả một bên. Chiếc
mũi cao thanh tú. Bờ ngực vun. Điềm cảm thấy một xuyến xao dâng lên trong lòng
mình rồi sau đó cảm giác xuyến xao này biến thành run rẩy mới đầu nhẹ sau tăng
dần cường độ làm cho thân thể anh như mất dần đi sức lực không đủ phản kháng lại
sự tưởng tượng khi nhìn mẹ của mình đang ngủ. Anh biết mình rất thương mẹ, rất
mê mẹ, cái mê đắm và luyến ái câm nín, lặng thinh, không thể thốt thành lời,
không thể tỏ cùng ai, của một thanh niên vừa trưởng thành mà lại thiếu kinh
nghiệm tình yêu mà có bà mẹ trẻ, đẹp, quyến rũ, hợp tính tình và sở thích. Đó
là thứ mê đắm và luyến ái phát nguồn bởi lòng thương yêu, tôn kính và ngưỡng mộ
của một thanh niên nhiều mơ mộng và lãng mạn và một tâm hồn không dung dị và giản
đơn.
Đan Trầm nằm nhắm mắt song thức sau một chút thiếp mê. Ở
trong trạng thái này nàng cảm thấy như có ai đang đứng gần, như có ai đang nhìn
mình vì mơ hồ nàng nghe tiếng thở của người nào đó. Nàng liên tưởng tới hình ảnh
và sự liên tưởng khiến cho nàng he hé mắt ra kín đáo nhìn. Làn da mặt xạm nắng.
Mái tóc ngắn. Ánh mắt khắc khổ phả vào chút u buồn. Môi hơi mím lại như cố kềm
giữ lời nào sắp thốt ra. Ánh mắt nhìn mê đắm. Đan Trầm cảm thấy lòng mình dâng
lên sự quan hoài, chút thương tưởng. Trong sát na nào đó hai ánh mắt đụng nhau,
quấn quít và hoà quyện với nhau lại thành mối cảm thông không thể nói thành lời.
Hai cánh tay đưa lên, Đan Trầm mấp máy môi của mình.
- Điềm... Con...
Điềm mỉm cười. Đan Trầm ứa nước mắt vì nụ cười của con. Nó tội
nghiệp làm sao. Nó buồn vô hạn.
- Mẹ muốn ôm con vào lòng...
Đan Trầm thì thầm. Điềm cúi xuống để cho vòng tay mềm ấm tình
thương vòng quanh cổ kèm nụ hôn nhẹ lên trán.
- Mẹ tưởng con thất hứa với mẹ rồi...
Điềm nói thật nhỏ bên tai mẹ hiền.
- Dạ... Rút kinh nghiệm lần này, lần sau mẹ đừng tin vào lời
hứa của con. Lính mà...
Đan Trầm bật lên tiếng cười nhỏ. Vỗ vỗ lên mặt nệm kế bên
mình nàng nói như ra lịnh.
- Nằm xuống đây... Mẹ muốn con nằm bên mẹ, để mẹ được ôm con
vào lòng như lúc con còn nhỏ...
Điềm vâng lời một cách vui vẻ. Đưa cánh tay ra để cho con gối
đầu, tay kia Đan Trầm mân mê làn da mặt bắt đầu có vết sần sùi và chai cứng của
con. Tự dưng nước mắt nàng ứa ra. Biết mẹ khóc Điềm vỗ về.
- Mẹ... Bây giờ con mới biết con tình nguyện đi lính là một
chọn lựa đúng đắn và có ý nghĩa. Con đang chiến đấu cho điều mà con tin tưởng.
Đó là tự do cho cá nhân con và bình yên cho mẹ...
Đan Trầm gật đầu. Nàng biết điều đó song lo sợ cho tính mạng
của con trai thời nàng vẫn lo sợ. Nàng chỉ có một đứa con. Mất nó là một mất
mát lớn lao không gì bù đắp được.
- Mẹ có gì ăn hông mẹ. Con đói bụng...
- Thiếu gì... Mẹ làm đủ thứ chờ con về ăn ngày hôm qua mà chờ
hoài...
Điềm rời giường. Anh mỉm cười khi thấy mẹ đưa tay ra cho mình
nắm để kéo bà lên. Suốt buổi chiều và đêm đó hai mẹ con thức nói chuyện cho tới
lúc còi hụ giới nghiêm mới đi ngủ.
Đêm mồng hai. Sao óng ánh trên nền trời đen thẳm. Gió từ mặt
nước của con rạch sau nhà bốc lên nhè nhẹ. Đêm tịch mịch. Đêm bình yên. Chiếc
chiếu được trải ra. Bộ trà cũ. Dĩa mứt gừng. Hương trà ướp sen thoang thoảng.
Đêm giã từ sao buồn rũ người ra tới độ không muốn nói dù chỉ lời dặn dò.
- Mẹ ngâm thơ mẹ làm cho con nghe đi mẹ... Con nhớ giọng ngâm
thơ quỳnh hoa của mẹ...
Điềm nói như thì thầm. Đan Trầm cười lặng lẽ chưa kịp nói gì,
Điềm lại tiếp.
- Con muốn nghe và mang theo giọng ngâm thơ của mẹ khi con đi
xa...
Chầm chậm gật đầu, Đan Trầm cảm thấy mắt mình cay cay.
- Mẹ có một yêu cầu...
- Yêu cầu gì mẹ?
- Mẹ xin con nằm gối đầu vào lòng mẹ để mẹ được...
Khẽ cười tiếng nhỏ, Điềm ngã người nằm gối đầu vào lòng mẹ.
Đan Trầm cúi xuống nhìn con. Giọng nói của nàng cất lên mơ hồ.
- Mẹ ngâm cho con nghe bài Tương Biệt Dạ của thi sĩ Huyền
Kiêu nhưng mẹ xin phép đổi vài lời cho phù hợp với chuyện của mình...
Lời thơ như hơi thở ấm chở chất tình buồn phả vào mặt con
trai đang ngước lên nhìn mình với ánh mắt vời vợi xa xăm.
- Hiu hắt sương khuya lạnh bốn bề
Tình sầu lên vụt đếnsao Khuê
Quý thay giây phút gần ly biệt
Vương vấn người đi với kẻ về...
Giọng người ngâm thơ nghẹn lại như vướng mắc cái gì. Điềm cười
mà dường như nước mắt của anh ứa ra.
- Ngồi suốt đêm dài không nói năng
Ngậm ngùi chén rượu ánh sao băng
Người xưa lưu luyến ra sao nhỉ?
Có giống như mình lưu luyến chăng?
Điềm như chìm ngập trong cảm xúc dịu dàng khi được vuốt ve bởi
bàn tay thần nữ của người mẹ thương yêu. Tiếng '' mình '' của mẹ nghe
thật tuyệt, mang âm hưởng thân ái giữa hai người khác phái. Hình như trong phút
giây mơ mộng và lãng mạn nào đó bà đã bỏ đi giới hạn để ngâm tiếng '' mình ''
như nói với anh, người đồng trang lứa chứ không phải con của bà.
- Sớm biệt ly nhau thêm nhớ nhau
Nửa khuya chợt tỉnh bỗng nhiên sầu
Đêm mùa xuân đó ai tâm sự?
Mai xa nhau rồi. Ai nhớ ai?
Điềm cho điều phỏng định của mình không sai sự thật lắm vì
khi ngâm tới bốn câu cuối của bài Tương Biệt Dạ bà đã sửa, đổi nhiều chữ cho để
hợp với lòng bà hay nói lên tâm sự của bà và đúng với hoàn cảnh của hai mẹ con.
Như câu: '' Sớm biệt ly nhau không nhớ nhau...'', bà đổi thành: '' Sớm biệt
ly nhau thêm nhớ nhau...''. Tuy nó không hay và xác nghĩa như câu của tác giả
song lại đúng vào hoàn cảnh nên làm cho anh bùi ngùi ứa nước mắt. Riêng câu ''
Trăng mùa xuân đó ai tâm sự '' bà đổi một tiếng trăng thành '' Đêm '' để cho hợp
với khung cảnh và thời gian vì mồng hai tết không có trăng.
- Sớm biệt ly nhau thương nhớ nhau
Nửa khuya chợt tỉnh bỗng nhiên sầu
Đêm mùa xuân đó ai tâm sự?
Mai xa nhau rồi, ai nhớ ai?
Đan Trầm ngâm lại lần nữa bốn câu cuối cùng và lại đổi tiếng
thêm thành ra thương. Điềm biết có giọt nước vị mằn mặn rơi trên môi mình.
- Mẹ ngâm nữa con chịu hông?
Điềm lên tiếng liền như sợ mẹ đổi ý.
- Nằm trong lòng mẹ nghe mẹ ngâm thơ suốt đêm đối với con là
ước mong của con. Mẹ ngâm đi mẹ, bài gì cũng được...
Nói xong anh nắm tay mẹ đặt lên ngực của mình. Đan Trầm cảm
thấy mình nghe được nhịp tim đập của con trùng hợp với nhịp đập của trái tim của
mình. Cảm giác thật mơ hồ tạo nên chút run rẩy dịu dàng. Lời thơ buồn mà giọng
của người ngâm thơ còn buồn hơn.
- Còn một đêm nay thôi người ơi
Ngày mai người đã ra đi rồi
Đường về phương ấy xa xôi lắm
Sài Gòn bơ vơ một mình tôi...
°
Sài Gòn vào khuya mưa bão bùng
Người đi người có nhớ tôi không
Rồi đây mỗi kẻ phương trời thẵm
Tôi nhớ, tôi thương đến ngập lòng...
Điềm biết có giọt nước vị mằn mặn rơi trên môi mình.
- Mẹ... Con thương mẹ...
Đan Trầm gật đầu thổn thức. Nàng biết nếu mở miệng ra nàng sẽ
bật khóc thành tiếng. Bàn tay vuốt ve khuôn mặt của con trai nàng tưởng như
mình đang vuốt ve chồng, người đàn ông giờ đã thành xa lạ quá trong đời sống.
Cuối cùng rồi nàng cũng gắng gượng lên tiếng.
- Mai con đi rồi chừng nào con về?
Điềm im lặng không biết trả lời ra sao. Hỏi một người lính
chiến khi nào trở về nhà thì khó mà có câu trả lời đích xác. Câu hỏi của mẹ làm
anh liên tưởng tới câu '' chàng siêu mái tóc điểm sương mới về '' hay
câu '' xưa nay chinh chiến mấy ai về ''. Sự đi và về của người lính tựa
mây mưa, gió bão bất thường không biết trước được.
- Dạ con không biết thưa mẹ...
Đan Trầm cười lặng lẽ trong bóng tối. Dù rất si mê, con trai
của nàng vẫn có sự tôn kính mẹ. Đó là kết quả của sự dạy dỗ nghiêm khắc từ hồi
con còn nhỏ dại của ông bà ngoại và cả nàng nữa. Tiên học lễ hậu học văn. Câu
đó được ông bà ngoại, nhất là ông ngoại áp dụng triệt để với đứa cháu ngoại độc
nhất. Đi phải thưa về phải trình. Mỗi lần, trước khi chạy sang nhà hàng xóm
chơi, Điềm đều phải khoanh tay trước ông bà ngoại và nói câu: '' Kính thưa ông
ngoại... Kính thưa bà ngoại... Kính thưa mẹ con đi chơi...'' . Khi về cũng phải
nói câu: '' Kính thưa ông ngoại... Kính thưa bà ngoại... Kính thưa mẹ con về...''.
Riết rồi thành quen, anh nói với bất cứ người lớn tuổi hơn mình đều bắt đầu bằng
hai tiếng dạ hoặc thưa. Riêng đối với ông bà nội ngoại và mẹ thì sự lễ phép,
tôn kính được duy trì cho tới khi Điềm lớn khôn và có đủ hiểu biết thì mới giảm
dần đi. Bởi vậy mà tới bây giờ Điềm vẫn dạ, thưa đối với mẹ hay bất cứ ai lớn
tuổi hơn mình. Chính sự tôn kính đó là cái hàng rào vô hình cản ngăn anh có những
hành động, cử chỉ và lời nói ngỗ nghịch vượt ra ngoài lễ giáo đối với đấng sanh
thành.
- Khi nào về được thì con về... Con đâu có ai đâu...
Điềm nói với giọng buồn buồn. Cúi đầu xuống thật sâu Đan Trầm
hôn lên trán con.
- Con có mẹ nè... Con không về được thì mẹ lên thăm con... Chắc
con không cấm mẹ lên thăm con...
- Dạ... Chắc là không...
Điềm cười nhỏ sau câu nói. Không biết nghĩ gì mà anh lại nói
tiếp.
- Đường từ chỗ con đóng quân về nhà thì không xa nhưng cũng
không dễ đi. Lộ trình không được an ninh lắm vì địch đắp mô và chận đường phục
kích hoài. Mỗi lần xin phép con phải được sự chấp thuận từ trên quận rồi phải
có lính nằm đường giữ an ninh nữa. Như mai con trở lại thì con phải chờ trên quận
cho tới khi nào có đoàn công voa hoặc toán lính yểm trợ để tháp tùng về tới chỗ
đóng đồn... Mẹ đi thăm con cực khổ và nguy hiểm lắm mẹ...
Điềm giải thích mong cho mẹ hiểu để bà đừng có đi thăm anh
thường xuyên. Không phải anh không muốn bà lên thăm mà anh lo ngại cho bà. Chắc
biết được sự lo âu của con, Đan Trầm thì thầm. Điềm cảm thấy lời thì thầm của mẹ
như có giọng cười lẫn trong đó.
- Mẹ sẽ không lên thăm con mỗi tháng đâu... Mẹ nhớ con thì mẹ
viết thư...
- Dạ... Con sẽ rán viết thư cho mẹ...
- Xời... Rán viết thư hả... Chắc để dành thời giờ viết thư
cho bồ hay người yêu hả...
Vừa nói Đan Trầm vừa nựng má con khiến Điềm bật lên tiếng cười.
Anh nói một câu mà cố làm cho giọng của mình thành ra cợt đùa nhưng Đan Trầm cảm
thấy ẩn chứa nỗi niềm.
- Con đâu có bồ... đâu có người yêu... Mẹ là cô bồ lớn nhất của
con mà... Mẹ là người tình diễm tuyệt nhất của con mà...
Có giọt nước rơi xuống làm mặn môi của mình, Điềm biết. Anh
cũng biết có bàn tay đang trìu mến mắt môi của mình. Anh cũng thấy được đôi mắt
đen đang cúi nhìn mình toả sáng ý tình thăm thẳm sâu rồi theo đó tiếng thở dài
hắt hiu buồn của mẹ phả xuống mặt mình.
- Mẹ nhớ con... Điềm ơi...
Giọng nói lạc đi bay theo cơn gió nhẹ của đêm mồng hai tết.
Không gian thật tĩnh lặng.
Trời tang tảng sáng. Hai mẹ con đứng im nơi ngã ba chờ đón
xe. Đường vắng tanh vì mới có mồng 3. Đan Trầm chợt nắm lấy bàn tay của con và
xiết chặt lại như thay cho lời từ biệt mà nàng khó nói thành lời. Điềm quay qua
nhìn mẹ mỉm cười như hiểu được ý tình của mẹ gởi trao qua cái nắm tay. Chiếc tắc
xi trờ tới.
- Dạ con đi thưa mẹ...
Điềm nói thật nhanh. Đan Trầm buông tay con ra. Cửa mở. Điềm
chui vào. Cửa đóng, chiếc xe chạy vụt đi qua cầu Thị Nghè. Đan Trầm nhìn theo
bóng xe mất hút. Trong trí của nàng chợt hiện lên câu thơ mà nàng đã ngâm đêm
hôm qua '' vương vấn người đi với kẻ về ''. Nàng tự hỏi ai vương vấn ai. Nàng
có vấn vương hình bóng con trai không mà đang đứng trơ vơ mắt dõi theo bóng người
đi xa còn lâu lắm mới trở về. Xưa nay chinh chiến mấy ai về. Ý nghĩ đó làm cho
nàng hụt hẫng và chới với. Nếu Điềm không trở về thì đó là mất mát lớn nhất. Đó
cũng là điều bi thảm nhất. Đưa tay áo lau vội nước mắt nàng lặng lẽ trở lại
ngôi nhà quạnh hiu chỉ có mình nàng. Dọn dẹp nhà bếp, bàn ăn xong xuôi nàng vén
màn bước vào phòng ngủ. Tần ngần đứng nơi chiếc giường vẫn còn buông xuống của
con trai, nàng từ từ vén mùng lên, xếp mền lại, sửa gối lại cho ngay ngắn. Quyển
tập học trò màu đen rơi ra. Nàng biết của con trai vì đã thấy nó ghi ghi chép
chép trưa hôm qua. '' Lại quên rồi...''.
Cầm lên ngắm nghía, tò mò nàng mở ra đọc thoáng trang đầu
xong gấp lại thật nhanh. Đó là nhật ký của Điềm. Biết không nên đọc những gì
riêng tư của người khác kể cả người khác đó là con của mình, do đó nàng dằn
lòng gấp lại không đọc tiếp. Gấp lại rồi nàng lại phân vân, do dự, thắc mắc,
băn khoăn. Nàng tò mò muốn biết con trai viết cái gì, suy tư như thế nào. Nó
nghĩ về mình? Nghĩ như thế nào? Viết ra sao? Xấu hay tốt? Ghét hay thương? Còn
giận? Còn hờn? Còn ghen tức với Mặc? Nó lưu lại cuốn nhật ký để làm gì? Quên?
Hay cố tình lưu lại để cho mình đọc? Những câu hỏi, ý nghĩ hiện rồi mất, rồi lại
hiện ra, lởn vởn trong trí não làm tăng thêm sự tò mò muốn biết của nàng. Cuối
cùng nàng lẩm bẩm. '' Biết đâu nó làm bộ quên để cho mình đọc...'' Bằng ý nghĩ
đó nàng chầm chậm mở quyển nhật ký ra rồi chăm chú đọc và đọc. Nàng say mê đọc
tới độ ngồi xuống giường rồi lại nằm lăn ra nệm mà cũng không để ý tới. Khi thở
dài, lúc mỉm cười, khi ứa nước mắt, lúc lắc lắc đầu, khi gật đầu, lúc lẩm bẩm
những gì trong miệng; nàng đọc nỗi lòng của con trai và biết được một sự thực
làm cho nàng bật khóc.
- Điềm ơi... Mẹ thương con... tội nghiệp con...
16
Tháng 4 năm 1967. Chiều xuống chầm chậm. Chiều nơi vùng đồng
không mông quạnh thật êm ả mà cũng thật buồn đối với Điềm, một người lính độc
thân xa nhà. Ngồi trên nóc hầm chỉ huy, anh chậm chạp xé phong thư mới nhận được
hồi xế chiều mà vì bận việc nên phải để dành sau khi cơm nước xong mới lấy ra đọc.
Nhìn nét chữ lả lướt và yểu điệu được viết bằng ngòi viết lá rong anh mỉm cười.
Nịnh mẹ, anh thường hay khen bà có nét chữ đẹp như vóc dáng kiều mị của bà khiến
cho bà thích chí cười hắc hắc. Đưa tờ giấy màu xanh lên gần hơn anh ngửi được
mùi thơm thoang thoảng. Đoán hương thơm đó là mùi nước hoa, anh nhớ lại hồi còn
nhỏ mẹ thường nhờ anh hái bông sứ đem vào cho bà ép vào những trang giấy mỏng
mà bà gọi là giấy '' pellure '' để dùng ngòi viết lá rong chép những
bài thơ của các thi sĩ được bà ưa thích hoặc viết lên những bài thơ của chính
bà.
- Con yêu của mẹ...
Mẹ xin lỗi con vì mãi đến hôm nay mẹ mới viết thư cho con. Mẹ
hổng có quên con đâu, con yêu thương của mẹ. Mẹ dám chắc là mẹ nhớ con nhiều
hơn con nhớ mẹ dù mẹ biết nhớ nhung thì không thể cân đo hoặc nói nhiều hay ít.
Sở dĩ mẹ nói mẹ nhớ con nhiều vì mẹ có quá nhiều thời giờ để nghĩ tới con, để
nhớ lại kỹ niệm cũ xưa. Ngày ngày ngoài chuyện ăn ngủ và làm các việc lặt vặt
thì mẹ tới lui, quanh quẩn trong ngôi nhà buồn để nhớ con. Mẹ gọi tên con hoài.
Gọi tên con nhiều hơn tên của bác Mặc. Cách đây hai tuần, bác ấy đi phép có ghé
nhà thăm mẹ. Hai người đi xem chiếu bóng ( thú thật là mẹ cũng hổng nhớ nội
dung ra sao để kể cho con nghe ) rồi đi ăn tối ở nhà hàng Thanh Bình xong đi bộ
xuống bến Bạch Đằng tới hơn 10 giờ đêm mới về nhà...
À... Mẹ quên nói cho con biết một điều là sau khi con đi rồi,
đem quần áo và mền gối của con đi giặt mẹ mới biết con đã bỏ quên cuốn tập của
con lại. Khi nào lên thăm con mẹ sẽ mang nó lên cho con...
Điềm ngưng đọc. Móc trong túi áo trây di ra gói thuốc lá anh
rút một điếu đoạn quẹt diêm đốt. Giữa uống rượu và hút thuốc Điềm đã chọn hút
thuốc vì anh cho rằng đó là thói hư không làm phiền hà những người ở cạnh anh
vì tất cả đều hút thuốc lá. Hít hơi dài nhả khói ra anh suy nghĩ. Hôm tết anh về
thăm nhà ở chơi tới mồng 3 mới đi. Khi về tới quận Củ Chi, lúc chờ xe về đơn vị
anh mới biết mình đã bỏ quên cuốn nhật ký. Anh hi vọng mẹ hổng có đọc nó dù biết
hi vọng của mình rất mong manh. Nếu bà có mở ra đọc thì anh cũng đành chịu
thôi. Bây giờ trong thư bà có nhắc tới việc tìm thấy cuốn nhật ký mà không nói
rõ có đọc hoặc không. Hơi văn của bà tự nhiên và không có gì khác lạ hết. Tuy
nhiên anh biết mẹ là người rất có nghị lực để kiềm hãm tình cảm và ý nghĩ của
mình. Ngay cả khi đã đọc những gì anh viết trong nhật ký bà cũng giấu kín không
nói ra cảm nghĩ của mình.
- Hôm kia mẹ buồn lang thang bát phố một mình, ước ao có
con đi cùng để mình đi vào hẽm Casino ăn bún riêu, bún ốc hay bún mộc. Vào đó gọi
tô bún riêu mà mẹ nhớ con vô cùng. Khi nào con về mẹ sẽ rủ con ra đây để mình
ăn phình bụng, ăn mập thây...
Điềm bật cười hắc hắc vì mấy tiếng phình bụng và mập thây. Hồi
anh được 16, 17 tuổi, có một lần thấy anh mới ăn cơm trưa hồi 12 giờ xong nhào
xuống nước lội tới 3 giờ chiều lại vào nhà lục cơm nguội bà bèn la câu:
'' Tối ngày chẳng làm gì hết chỉ có ăn cho mập thây...''. Từ đó bà thường
dùng tiếng mập thây để chọc thằng con ăn nhiều. Còn tiếng '' phình bụng ''
là của anh nói mỗi khi rũ mẹ đi ăn Mì Cây Nhãn.
- Kêu tô bún riêu song buồn quá mẹ ăn có hơn nửa tô thôi
đã cảm thấy no cành hông rồi. Ước gì có con ăn phụ cho mẹ. Ăn xong mẹ đi mua
hai cái radio, một cái chạy bằng pin còn một cái xài bằng điện. Mẹ sẽ đón nghe
chương trình của đài phát thanh Sài Gòn và quân đội thường hơn vì mẹ đã là bà mẹ
chiến sĩ. Hôm nào đi thăm con, mẹ sẽ đem lên cho con chiếc radio chạy pin vì mẹ
biết nơi con ở không có điện...
Bóng tối ụp xuống thật nhanh. Xếp lá thư chưa đọc hết bỏ vào
túi áo trận, anh đứng lên định leo xuống. Bum... Xa xa có ánh lửa loé lên. Tiếng
depart của pháo địch nghe thật gần.
- Pháo kích...
Người lính gác la lớn cùng với tiếng kẽng vang dồn dập. Điềm
nhào xuống đất rồi lồm cồm bò vào hầm núp của mình. Pháo rơi tản mác. Chỉ pháo
thôi song báo hiệu cho anh biết những ngày không bình yên sẽ bắt đầu.
° ° °
Khác hơn lần trước, lần này Đan Trầm được Tiên ra đón ở cổng
chánh.
- Dạ chào bác... Điềm mắc dẫn lính đi giữ an ninh trục lộ
giao thông tới chiều mới về. Để tôi đưa bác vào chỗ của Điềm...
Đan Trầm vui vẻ trò chuyện với Tiên trong lúc theo anh đi vào
hầm trú ẩn của con trai.
- Dạ bác cứ tự nhiên như nhà của bác. Chắc Điềm cũng sắp về tới...
Nói vài lời dặn dò xong Tiên kiếu từ đi lo công chuyện. Chỗ ở
của con trai cũng không khác bao nhiêu so với lần trước trừ một thay đổi nhỏ là
chiếc giường ngủ rộng hơn. Chắc Điềm đã bảo lính sửa rộng ra để có đủ chỗ cho
hai mẹ con nằm. Nhìn đồng hồ mới hơn ba giờ, đoán còn lâu con mới về nàng leo
lên giường nằm nghỉ mệt rồi sau đó ngủ luôn.
- Mẹ...
Đang mơ màng thiếp ngủ, nghe tiếng gọi mẹ, Đan Trầm mở mắt
ra. Mới hơn ba tháng thôi mà con trai nàng đổi khác khá nhiều. Khuôn mặt xương
xương. Đôi mắt quầng thâm. Ánh mắt nhìn mỏi mệt. Sự khắc khổ, buồn rầu và câm
nín chịu đựng làm cho người lính trẻ mới hơn hai năm quân vụ như già trước tuổi.
Nhìn con, Đan Trầm mũi lòng ứa nước mắt.
- Con ơi...
Đan Trầm đưa hai tay ôm lấy con. Nước mắt của nàng chảy ra thấm
ướt áo trận hôi mồ hôi, mùi khói súng và thuốc lá thành thứ mùi hăng hăng song
nàng cảm thấy nồng nàn và dịu dàng.
- Mẹ đi đường có mệt hông mẹ?
- Mệt chút chút... Mẹ thấy con là mẹ hết mệt rồi...
Vừa nói Đan Trầm vừa vuốt ve khuôn mặt, nhìn ngắm hình hài
mình đã mang nặng đẻ đau, xác thân đã cưu mang dưỡng dục giờ đây không thuộc về
mình nữa, không còn là của riêng mình nữa. Hình tượng đang đứng trước mặt nàng
giờ đây thuộc về nước non, đang cầm khẩu súng để bảo vệ tự do cho dân tộc. Nếu
con nàng có mệnh hệ nào thì lịch sử sẽ ghi danh và tổ quốc sẽ tri ân. Dù sao đi
nữa nàng vẫn muốn đứa con yêu của mình phải sống. Đứa con là hi vọng, là bờ vai
để nàng tựa đầu, là người để cho nàng trút nỗi niềm. Nó là lẽ sống của nàng. Mất
con, nàng sẽ mất hết, không còn lại gì.
Nhìn mẹ còn nằm dài trên giường, Điềm cười vò vò cái bụng xẹp
của mình.
- Mẹ có gì ăn hông mẹ. Con đói bụng muốn xỉu rồi mẹ ơi...
Đưa tay ra cho con kéo mình ngồi dậy, Đan Trầm lên tiếng.
- Mẹ có mua bánh mì thịt cho con nè... Có cà phê, sửa hộp và
thuốc lá nữa. Mẹ nhờ con đem cho Tiên cây thuốc lá nói là của mẹ tặng...
Điềm vừa gặm bánh mì vừa nhìn mẹ bày các thứ bà đem lên. Ăn
xong anh lên tiếng.
- Con dẫn mẹ đi tắm rồi con cũng phải tắm nữa. Tất cả mọi
chuyện như ăn uống, tắm rửa phải xong trước khi trời tối. Lúc này đồn bị pháo
kích hoài...
Nghe giọng nói có vẻ nghiêm trọng của con, Đan Trầm vội vàng
lấy quần áo rồi theo con đi về phía khu nhà của vợ con lính để tắm. Hai mẹ con
tắm xong về tới chỗ ở cũng vừa đúng lúc trời xụp tối. Thắp ngọn đèn dầu sáng mờ
mờ lên, Điềm hơi ngập ngừng giây lát mới hỏi nhỏ.
- Mẹ... Quyển tập của con đâu?
Đan Trầm quay người cúi đầu vào cái túi đựng quần áo của
mình. Vì bà cúi đầu với lại không chú ý nên Điềm không thấy được nụ cười của
bà. Chìa quyển tập bìa làm bằng da khá mới và rất xinh xắn ra trước mặt con,
Đan Trầm cười thấp giọng nói.
- Chút nữa là mẹ quên rồi...
Da mặt hơi ửng đỏ Điềm ngập ngừng giây lát mới chịu mở miệng.
- Me... mẹ... có đọc hông mẹ?
- Đọc gì?
- Đọc trong này nè...
Đan Trầm cười lắc đầu.
- Hổng cần đọc mà mẹ cũng biết được nỗi lòng của con mà...
Mặt ưng ửng đỏ, Điềm cười gượng khi nghe câu trả lời của mẹ.
Bước tới đứng trước mặt con, Đan Trầm vòng tay quanh cổ cùng với giọng nói từ
ái, âu yếm và dịu dàng cất lên.
- Mẹ thương con... Mẹ chỉ có mình con thôi... Mẹ có thể hy
sinh bất cứ những gì mẹ có cho con kể cả tình thương của mẹ đối với bác Mặc...
Mẹ có thể làm bất cứ cái gì, điều gì để được nhìn thấy con sung sướng...
Đan Trầm nhấn giọng ở tiếng '' làm bất cứ cái gì, điều
gì...'' như muốn cho con biết mình rất thành thực và nghiêm trọng trong quyết định
của mình. Điềm rơm rớm nước mắt. Anh hiểu được tình thương bất vụ lợi, vô giới
hạn của người đàn bà được anh gọi là Mẹ.
- Mẹ nói thiệt hả mẹ?
Điềm thì thầm. Đan Trầm gật đầu liền.
- Mẹ nói đúng với lòng mình. Con muốn mẹ làm điều gì cứ nói
ra...
Không biết nghĩ gì mà Điềm lại vòng tay ôm mẹ trong lúc Đan
Trầm cũng vẫn còn vòng tay quanh cổ con. Ở trong vòng tay của nhau, trong căn hầm
trú ẩn chật hẹp và im vắng, hai mẹ con nghe được hơi thở của nhau, ngửi được
mùi hương của nhau, rồi trong phút giây nào đó họ lặng nhìn nhau để biết rõ
tình thương mẹ- con bất biến, bất khả huỷ hoại và hằng cữu.
- Mẹ... Con muốn...
Đan Trầm nghe giọng thì thầm của con có chút ngập ngừng, vướng
mắc và nghèn nghẹn nước mắt. Hơi thở có mùi thuốc lá hoà quyện với mùi thuốc
súng của áo trây di và hơi nước ẩm mục của căn hầm trú ẩn tạo ra thứ không khí
làm cho nàng váng vất và lao đao như muốn ngã. Để lấy thăng bằng nàng phải tựa
vào người của con.
- Con muốn gì?
Đan Trầm nghe mình lạc giọng nói và hơi thở bắt đầu sai nhịp.
Điềm mấp máy môi.
- Con... con muốn...
Bum... Âm thanh đột ngột nổi lên trong đêm thanh vắng rồi tiếp
theo tiếng xè xè nghe thật gần. Ầm... Căn hầm núp rung rinh như muốn xụp. Đang
ôm mẹ trong vòng tay của mình Điềm vội nằm rạp xuống đất. Người của anh phủ lên
thân thể của mẹ như che cho bà. Ầm... Loạt tiếng nổ vọng vang khắp nơi. Đan Trầm
nghe lổ tai của mình lùng bùng rồi cơn mưa đất cát rơi xuống phủ kín mặt mũi
cũng như mặt đất ẩm ướt mà mình đang nằm lên trên bị rung chuyển trong cơn động
đất. Ngước nhìn lên nàng chỉ thấy được ánh mắt của con trai sáng lên trong bóng
tối thâm u đang ì ầm tiếng nổ. Mươi phút sau đợi không còn nghe tiếng nổ nào nữa,
Điềm mới nói nhỏ.
- Chắc hết rồi... Mẹ sợ hông mẹ?
Hỏi xong, Điềm thấy mẹ mỉm cười trong bóng tối mờ mờ của căn
hầm trú ẩn.
- Hông... Mẹ biết con sẽ che chở cho mẹ...
Cười nhẹ như hiểu mẹ muốn nói điều gì, Điềm đứng dậy bước tới
giường lấy chiếc đèn pin đặt dưới gối. Ánh sáng loé lên rồi lát sau chiếc đèn dầu
được đốt lên. Chỏi tay ngồi dậy, Đan Trầm hỏi nhỏ khi thấy con bước ra cửa.
- Con đi đâu vậy?
- Mẹ cứ ở trong hầm... Con ra ngoài coi lính có bị gì không.
Chút nữa con sẽ trở lại...
Một mình trong căn hầm trú ẩn, Đan Trầm đưa tay phủ quần áo
và đầu tóc dính đầy bụi. Nàng có vẻ trầm tư nghĩ ngợi điều gì mà ngồi chống tay
lên càm, mắt chăm chú nhìn ngọn đèn dầu toả ánh sáng lù mù như sắp cạn dầu. Bên
ngoài có tiếng nói chuyện lao xao. Lát sau Điềm bước vào. Đan Trầm hỏi nhỏ.
- Có ai bị gì không con?
- Dạ không...
Liếc một vòng căn hầm anh thấp giọng.
- Mình phải tắt đèn. Mẹ lên giường nằm đi để con tắt đèn...
- Dạ tôi nghe chuẩn uý năm trên năm...
Nói xong Đan Trầm bật cười hắc hắc. Nghe mẹ, hổng biết học từ
đâu hay học từ ai, lại xưng hô với mình như thế, Điềm không nhịn được cũng bật
cười vui vẻ. Đợi cho mẹ leo lên giường, đắp mền xong anh mới thổi tắt đèn đoạn
trèo lên giường nằm xoay mặt ra ngoài.
- Hồi nãy, trước khi bị pháo kích, mẹ có hỏi con muốn gì, con
trả lời con muốn... mà con muốn cái gì?
Nhờ đêm yên tịnh nên Đan Trầm nghe được tiếng thở dài dù rất
nhẹ của con.
- Dạ... Con muốn mẹ lấy chồng... lấy bác Mặc...
Tới phiên Đan Trầm thở dài. Nàng biết nước mắt của mình ứa ra
từ từ rồi sau đó thành giọt lăn dài trên mặt. Giọng nói trầm khàn của Điềm cất
lên thật buồn.
- Con là lính ở xa mẹ lại không biết sống chết lúc nào nên
không thể săn sóc và an ủi mẹ được. Bác Mặc dù sao cũng là người tốt, thương
yêu mẹ nên bác ấy sẽ bảo bọc cho mẹ...
- Mẹ đâu cần ai bảo bọc... Mẹ sống một mình được mà...
Đan Trầm lên tiếng với giọng ngậm ngùi như cố gắng cưỡng lại
lời khuyên của con.
- Con biết mẹ không cần ai bảo bọc song sống đơn chiếc mẹ sẽ
buồn và khổ nhiều. Mai mốt già nua lúc đó mẹ sẽ cần có người chồng bên cạnh...
Đan Trầm chợt xoay người nằm nghiêng. Sờ soạng giây lát nàng
mới nắm được tay con và cứ nắm chặt lại không chịu rời. Điềm chợt xoay người lại
nằm đối diện như muốn nhìn thấy mắt của mẹ trong bóng tối.
- Mẹ hứa nếu con muốn cái gì, điều gì thì mẹ sẽ làm miễn là
con sung sướng...
Đan Trầm lặng thinh trong lúc nhìn vào mặt con trai. Lát sau
nàng mới thì thầm.
- Mẹ có nói như vậy...
- Mẹ lấy bác Mặc thì mẹ sẽ làm ba người sung sướng. Trước nhất
mẹ làm con sung sướng, sau đó mẹ sẽ làm cho mẹ và bác Mặc được hạnh phúc...
Đan Trầm hỏi lại một câu.
- Sao con biết mẹ sẽ hạnh phúc bên bác Mặc?
Im lặng khá lâu Điềm mới lên tiếng.
- Có thể mẹ không hạnh phúc song mẹ sẽ làm con và bác Mặc được
sung sướng. Như thế cũng xứng đáng cho sự hy sinh của mẹ. Đôi khi mình chỉ cần
hy sinh cho một người thôi cũng đủ...
Đã đọc được những gì Điềm ghi lại trong nhật ký, Đan Trầm hiểu
được ý nghĩa ẩn trong câu nói của con. Do đang nằm nghiêng nên nàng thấy được một
nét mặt buồn đến não lòng.
- Nếu mẹ thương con mẹ nên lập gia đình với bác Mặc...
Đan Trầm thở dài buồn bã.
- Mẹ sẽ suy nghĩ lại chuyện này...
Điềm hôn lên trán mẹ. Giọng của anh thật dịu dàng và trìu mến.
- Con thương mẹ... Con vui vì biết mẹ ít nhiều gì cũng có hạnh
phúc...
Đan Trầm cay cay mắt. Hai tiếng '' hạnh phúc '' của con trai
nghe như có nước mắt.
17
Mặc ngạc nhiên khi nhận được thư của Điềm. Đã lâu có lẽ hơn
hai năm anh không gặp lại cậu con trai của Đan Trầm. Nàng cho anh biết Điềm sau
khi ra khỏi Thủ Đức đã được đổi về quận Củ Chi. Nay tự dưng được thư của Điềm
anh lấy làm lạ bèn mở thư ra đọc.
- Kính thưa bác,
Chắc bác ngạc nhiên khi nhận được thư này. Tháng trước mẹ
cháu có lên thăm cháu và cháu có hỏi mẹ về mối giao tình giữa bác với mẹ cháu.
Bà cho biết là rất mến bác và có hỏi ý cháu về việc bà bước đi bước nữa. Cá
nhân cháu rất kính mến bác, biết bác là một người có thể đem lại hạnh phúc cho
mẹ của cháu. Vì thế cháu đã khuyên mẹ cháu nên lập gia đình với bác vì bác sẽ
là người chồng tốt, hết lòng bảo bọc mẹ cháu. Cháu viết thư này cho bác chỉ muốn
xác định một điều là cháu không phản đối mà còn vui mừng có thêm bác ở trong
gia đình của cháu.
Vài hàng cho bác rõ... Chúc bác được bình an và khoẻ mạnh...
Đọc xong lá thư ngắn và gọn của Điềm gởi cho mình, Mặc thở
hơi dài nhẹ nhỏm. Đã mấy lần anh ngỏ lời cầu hôn mà Đan Trầm cứ năn nỉ anh chờ.
Nàng viện cớ muốn hỏi ý kiến của Điềm. Biết Đan Trầm rất mực thương yêu và chiều
chuộng đứa con trai của nàng nên anh cũng gắng gượng chờ đợi. Hôm nay thật may
mắn được thư của Điềm tỏ ý ưng thuận về chuyện lấy chồng của mẹ nên anh định cuối
tuần này về Sài Gòn để hỏi Đan Trầm lần nữa. Có thư kèm của Điềm anh hy vọng
nàng sẽ bằng lòng lập gia đình với mình.
° ° °
Đan Trầm chậm rãi đọc lá thư của con trai gởi cho Mặc trong
lúc anh ngồi đối diện với nàng qua chiếc bàn ăn cơm. Nàng đọc thật chậm, từng
chữ từng chữ một như muốn tìm hiểu một cách tận tường ý nghĩa của lá thư mà Mặc
dùng làm bằng chứng hổ trợ cho lời cầu hôn của anh. Chỉ có nàng, vốn đã gần gụi
và trò chuyện với con cách đây hơn tháng mới nhận ra đằng sau hơi văn bình thường
giấu kín một chịu đựng và nhẫn nhục. Nàng hiểu được nỗi lòng thầm kín của con.
Phải thương yêu nàng nhiều lắm nên con mới khuyên lơn và năn nỉ nàng lập gia
đình với Mặc. Nó đã mất cha giờ thêm mất mẹ nữa. Nàng nở lòng nào bỏ con bơ vơ
để vui hưởng hạnh phúc của riêng mình.
- Đan Trầm nghĩ sao?
Mặc rụt rè lên tiếng. Thấy nàng vẫn im lặng anh cười nhẹ tiếp.
- Dù gì thì Điềm cũng đã lính rồi, đã lớn rồi...
Đan Trầm không nói gì hết. Mặc chưa có con nên không biết là
đối với nàng, Điềm không bao giờ lớn, vẫn là đứa con nhỏ dại cần sự săn sóc và
an ủi của nàng. Huống chi bây giờ trong cương vị người lính đang cầm súng, đứa
con yêu còn cần sự giúp đỡ của nàng nhiều hơn nữa. Tuy nhiên đã lỡ hứa sẽ làm bất
cứ điều gì con muốn, nàng khó mà từ chối lời khuyên nhũ và van xin của con. Huống
chi nàng cũng biết việc mình đi lấy chồng là cách giải quyết hợp lý đối với
hoàn cảnh khó xử của mình.
- Anh cho Đan Trầm vài ngày để suy nghĩ nghen. Em sẽ viết thư
cho anh...
Dù buồn song Mặc cũng gượng cười đứng lên. Đan Trầm theo anh
ra tới cửa. Dừng tại cửa giây lát anh hỏi nhỏ.
- Anh có hi vọng gì không?
Mỉm cười nhìn người bạn tình, Đan Trầm nắm tay anh đoạn hôn
lên má. Lần đầu tiên nàng mới có cử chỉ âu yếm như vậy.
- Có chứ... mà còn có nhiều lắm... anh rán chờ nghen...
Bật lên tiếng cười vui mừng Mặc bước ra cửa. Đan Trầm đứng
nhìn theo mà nước mắt lăn dài. Nàng không thể nói rõ những ý nghĩ của mình cũng
như nàng không thể hé răng thố lộ thứ tình cảm oái oăm của hai mẹ con cho Mặc
nghe. Nó sẽ và phải được chôn sâu vào đáy lòng với hi vọng thời gian phủ lên lớp
bụi để quên.
° ° °
- Sài Gòn ngày 25 tháng 10 năm 1967
Điềm thương yêu của mẹ...
Tháng rồi bác Mặc có ghé qua nhà thăm mẹ. Bác ấy '' trình ''
với mẹ lá thư của con gởi cho bác ấy như là bằng chứng hiển nhiên về sự con
không phản đối mà còn khuyến khích mẹ đi lấy chồng. Sau một tuần lễ suy nghĩ cặn
kẽ, '' vâng theo lời con dạy nên đi lấy chồng '', mẹ đã viết thư chấp nhận lời
cầu hôn của bác Mặc. Hôn lễ sẽ được cử hành sau tết trong vòng thân mật của gia
đình thôi vì mẹ không muốn làm rình rang. Mình đâu có vui, có mừng được khi
lòng mình buồn bã, tâm hồn mình ủ ê. Một điều mà mẹ yêu cầu là sự có mặt của
con. Sự hiện diện của con như món quà có ý nghĩa nhất trong ngày vui của mẹ.
Thiếu con, mẹ cảm thấy trơ trọi, bơ vơ và buồn tủi. Bác Mặc, dù thương yêu mẹ
cách mấy cũng không phải là con, không thể đóng vai trò của con, một người mà mẹ
thương yêu suốt đời. Hơn hai mươi năm ngọt bùi có nhau, hưởng chung niềm vui,
chia xẻ nhau nỗi buồn; con trở thành nửa phần của mẹ rồi con ơi...
Điềm thở dài mắt cay cay. Anh cảm thấy mình rã mục. Rồi đây,
sau khi người mẹ thân yêu có chồng, anh dường như không còn có chỗ để về nữa.
Nhà đồng nghĩa với niềm vui, nơi chốn để cho anh an nghỉ sau những ngày chinh
chiến mỏi mệt bây giờ trở thành nỗi đau chát đắng, tiếng thở dài hắt hiu và sợ
không dám nhìn thấy hạnh phúc của người mình thương yêu. Đốt điếu thuốc, hít
liên tiếp ba hơi dài, nhả khói ra từ từ anh đọc tiếp lá thư của mẹ.
- Con và mẹ, mình đã có nhiều kỹ niệm, quá khứ êm đềm
không thể quên lãng một cách dễ dàng và nhanh chóng. Huống chi dù mẹ có chồng,
hình ảnh con vẫn chiếm trọn trái tim của mẹ. Con mãi mãi là người mẹ thương yêu
nhất, cũng như mẹ là người con yêu thương nhất. Tình thương của con dành
cho mẹ thật diễm tuyệt, thật quí báu cho nên mẹ sẽ cất giữ ở trong lòng mình. Mẹ
cám ơn con đã yêu thương mẹ, đã dành cho mẹ một ngôi vị độc nhất trong trái tim
nhỏ bé của con.
Mẹ sẽ gọi tên con hoài huỷ trong giấc ngủ của mẹ cũng như nhớ
con như nhớ một người ở xa, xa ngoài tầm tay với của mình.
Lần nữa, mẹ xin con cố gắng thu xếp để có mặt trong ngày vui
của mẹ...
Điềm gấp lá thư lại bỏ vào túi áo trận. Chiều xuống chậm,
mênh mông buồn. Anh tự hỏi mình sẽ làm gì cho hết đêm nay và những đêm kế tiếp.
18
26- 1- 1968.
Thiếu tá Minh, tiểu đoàn trưởng tiểu đoàn K6 đứng im quan sát
địa điểm mà tiểu đoàn của ông ta có nhiệm vụ phải nhổ để lấy đường tiến về Sài
Gòn trong kế hoạch Tổng Công Kích đợt 1. Tiểu đoàn K6 là một tiểu đoàn tân lập
với 3 đại đội chủ lực miền cộng thêm một đại đội súng nặng và một trung đội đặc
công. Với hoả lực mạnh mẽ và quân số tám trăm người, ông ta tin tưởng đơn vị sẽ
tràn ngập ngôi đồn nhỏ bé và vô danh này trong nửa ngày thôi. Theo tin tức của
tổ tình báo nhân dân, ngôi đồn được trấn đóng bởi một đại đội có quân số 130
người, do một sĩ quan Nguỵ mang cấp bậc thiếu uý chỉ huy. Một tuần lễ trước, lợi
dụng trời tối tổ đặc công đã thử xâm nhập tuyến phòng thủ của địch và họ đã vào
tới hàng rào kẽm gai thứ nhì không mấy khó khăn. Ngoài ra họ còn vẽ được sơ đồ
về sự phòng thủ của đồn, như các ụ súng cộng đồng, trạm gác, cách thức canh gác
và tuần tiễu của địch nữa. Điều này khiến cho Minh càng thêm tin chắc đơn vị của
mình sẽ dứt điểm địch trong thời gian ngắn ngủi để thúc quân tiến về Sài Gòn
đúng ngày mồng 1 Tết Mậu Thân. Thượng cấp đã hứa hẹn là ông ta sẽ được gắn lon
trung tá tại Sài Gòn để ăn mừng chiến thắng của mặt trận.
Trời cao và xanh. Nắng lổ chổ dọi bóng xuống mặt đất đầy lá mục.
Minh hơi quay đầu lại khi thấy vị đại uý tiểu đoàn phó xuất hiện.
- Trình đồng chí tiểu đoàn trưởng. Liên lạc viên báo cáo đã
dò đường xong rồi. Tình hình rất yên vì địch đã rút vào đồn...
Khẽ gật đầu thiếu tá Minh đưa tay lên xem giờ. Chiếc đồng hồ
cũ của ông ta đã ngưng chạy vì hai cây kim chỉ giờ và phút đứng yên tại chỗ.
Minh lắc đầu cười gượng quay sang hỏi người lính mang máy của mình.
- Mấy giờ rồi chú?
- Dạ... Trình đồng chí thiếu tá... Bây giờ đúng 5 giờ chiều...
- Vậy à... Đồng hồ của tôi chỉ 2 giờ...
Người lính mang máy cười nhẹ.
- Dạ... Đồng chí tiểu đoàn trưởng cần cái đồng hồ mới...
Gật đầu Minh ra lịnh di quân mà óc lại tính tới chuyện mua
cái đồng hồ mới khi vào tới Sài Gòn. Tám trăm người lính của Mặt Trận Giải
Phóng Miền Nam lặng lẽ di chuyển tới gần địa điểm. 8 giờ tối. Nương theo bóng
đêm, cả tiểu đoàn chia quân bao vây kín mít ngôi đồn chờ tới đúng nửa đêm sẽ nổ
súng đồng loạt tấn công.
Gần 12 giờ rồi mà Điềm vẫn còn thức. Trên mặt bàn làm bằng
ván thùng đạn đại liên bày la liệt đủ thứ. Cái gạt tàn thuốc đầy ắp. Ly cà phê
cạn chỉ còn chút nước dưới đáy. Trước mặt anh hai tờ giấy pellure màu xanh nhạt
chứa đầy chữ. Đó là thư của mẹ mà anh đã nhận được ngày hôm qua. Bà viết thư hỏi
thăm, chúc tết và cũng nhắc lại chuyện anh cần có mặt trong đám cưới của bà được
tổ chức hai tuần lễ sau tết. Đưa tờ giấy pellure lên mân mê giây lát anh chợt
thở dài. Không còn bao lâu nữa, người mà anh thương yêu nhất sẽ đi ra khỏi đời
anh, sẽ không còn của riêng anh nữa mà thuộc về người khác. Dù biết tình yêu của
mình đối với mẹ là thứ tình tuyệt vọng không có lối thoát nào hết ngoài sự chấm
dứt; nhưng tự trong thâm tâm anh vẫn hoài nuôi hi vọng người mẹ mà mình thương
yêu, si mê sẽ không bao giờ thuộc về ai hết. Nếu người đó không thuộc về anh
thì cũng không thuộc về ai hết. Điều đó đã không xảy ra. Thôi hết rồi đôi mắt
dài có đuôi, long lanh đen màu thần nữ huyền bí. Thôi hết rồi nụ cười nghe hoài
không chán. Thôi còn đâu nữa bàn tay dịu dàng như măng trúc mùa thu từng ve vuốt,
nâng niu khuôn mặt. Còn đâu những đêm mưa, anh nằm im lặng thầm hít thở hương
tóc dịu dàng, hơi thở thơm mùi hoàng lan âm thầm len vào mũi của mình đọng
thành nỗi mê man đắm đuối tới độ mỗi lần hồi tưởng lại phải ứa nước mắt vì tiếc
nuối. Thôi hết rồi những ý nghĩ xôn xao khi vô tình ánh mắt si mê dại khờ đọng
cứng trên làn da trắng muốt có nốt ruồi son. Hai giọt nước mắt lăn từ từ và chảy
chầm chậm xuống môi. Không khí trong căn hầm trú ẩn lạnh lùng và ẩm mục mùi đất.
Ánh đèn dầu mờ hàng chữ viết bằng ngòi viết lá rong. Từ đây mẹ là của người
khác. Mẹ sẽ có người để nâng bàn tay, để nhìn vào đôi mắt, để lo bữa ăn, để thì
thầm tình tự. Người đàn bà mà anh gọi bằng mẹ sẽ không còn gọi tên anh thường
xuyên nữa. Người đó dù có nhớ anh, gọi tên anh cũng chỉ là nỗi thoáng nhớ bất
chợt và thờ ơ khi nghe tin chiến sự hay có cơn mưa đêm đổ về thành phố. Trong
khoảng không gian nhỏ hẹp và tĩnh lặng anh mơ hồ nghe được giọng ngâm thơ lãng
mạn, trữ tình của ai đó rót vào tai mình như thứ muộn phiền dai dẳng kéo dài
hoài huỷ. '' Rồi đây ai thắp mắt đêm dài...''. Biết bao đêm anh ngồi mở mắt
nhìn ngọn đèn dầu leo lét, để nhớ, để hồi tưởng, để ôn lại hoài hoài quá khứ, kỹ
niệm chưa nhạt màu, đọc lại những lá thư của một người mà anh biết dù có rã mục
thành đất cát cũng không thể quên được. Buồn, giận và ghen hờn về sự giao du của
mẹ với Mặc, anh tình nguyện đi lính với ý nghĩ muốn quên đi mối tình si dại khờ
của mình. Tuy nhiên, 12 tháng trong quân trường và hơn năm đi lính đóng đồn ở
xa, anh mới biết không thể giải quyết tình si bằng cách đó. Sau không biết bao
đêm thao thức, băn khoăn, suy nghĩ, tra hỏi, lục vấn, đào xới tâm tư, anh mới
nhận ra tình si của mình đối với mẹ không giản dị là mối tình si mà còn là thứ
tình cảm kỳ diệu, lạ lùng, phức tạp và nhiều mâu thuẫn nội tại cho nên không thể
giải quyết bằng cách giản dị: đi lính. Cũng không thể giải quyết bằng cách quên
dưới bất cứ hình thái nào bởi vì khi mình yêu rồi thì không thể quên. Với anh,
bây giờ tình yêu thành thứ tai nạn của tâm hồn theo cái nghĩa đơn thuần nhất.
Bum... bum... bum... Đang mơ màng suy tưởng Điềm chợt mở mắt.
Vành tai lính bắt được âm thanh tiếng depart của viên đạn 82 ly thoát ra khỏi
nòng súng. Oành... Ầm... Ầm... Chụp lấy khẩu Carbine M2, tay xách máy 25 Điềm
lao ra cửa. Ánh lửa nháng, loé lên khắp nơi trong đồn. Hàng loạt tiếng nổ rung
rinh mặt đất. Bụi đất văng rát mặt mày. Bóng người chạy loáng thoáng. Thượng sĩ
Tín, đại đội phó xuất hiện như bóng ma.
- Thiếu uý hả?
Điềm lên tiếng chậm và bình tỉnh.
- Tôi đây... Nó pháo dữ quá...
Ông thượng sĩ già có 20 năm kinh nghiệm nói nhanh.
- Chắc tụi nó pháo trước khi đánh đồn...
Điềm lên tiếng nhanh và gọn.
- Để tôi ra coi tình hình... Ông điều động bốn trung đội vào
vị trí nghen...
Tay xách máy, tay xách súng, Điềm nhảy xuống giao thông hào
chạy ra hướng tây đối diện với khu rừng. Ngẩng đầu lên anh thấy từ trong khu rừng
thưa ánh sáng loé lên từng chập và hàng loạt âm thanh cũng vọng ra từ hướng đó.
Ngẫm nghĩ giây lát anh vào tần số liên lạc với chi khu xin pháo binh bắn yểm trợ.
Pháo của địch mỗi lúc tăng cường độ rơi vãi như mưa vào ngôi đồn nhỏ. Tiếng hò,
hét, la, chửi thề vang vang trong đêm sáng nhờ ánh hoả châu cháy lơ lửng trên
trời. Pháo thưa dần rồi dứt hẵn.
- Rồi... Tụi nó xung phong...
Điềm quay lại khi nghe tiếng của thượng sĩ Tín ở đằng sau
lưng của mình. B40 nổ ầm ầm bắn xập các vọng gác lộ thiên. Địch sử dụng
bangalore cuộn hàng rào kẽm gai thành đường trống lấy chỗ cho bộ đội tiến vào.
Vì chưa có lịnh nên lính trong đồn chưa khai hoả. Điềm xiết chặt ống liên hợp
trong tay mình. Anh đợi cho tới khi cần thiết.
- Bắn...
Lệnh tác xạ nổ ra trong máy truyền tin. Bốn đại đội hơn trăm
người cùng lúc nhắm bắn vào địch quân đang tiến công từ hai hướng bắc và đông.
Bóng áo xanh của bộ đội và áo đen của du kích đi đầu ngã xuống. Súng của hai
phe nổ rền trời đất. Đạn lửa xẹt tứ tung. Lựu đạn gài, mìn chôn nổ điếc con
ráy. Vào tới lớp kẽm gai thứ ba, lính của tiểu đoàn K6 khựng lại vì hoả lực mạnh
mẽ của lính trong đồn.
- Xung phong...
Tiếng hét vang rền cùng với kèn thổi lanh lảnh. Điềm quay
nhìn thượng sĩ Tín và thấy ông ta cũng đang nhìn mình. Hai cấp chỉ huy, một thừa
kinh nghiệm và một đầy suy tư đều hiểu họ đang bị địch quân dùng chiến thuật biển
người áp đảo. Địch có quân số cỡ tiểu đoàn với pháo và súng nặng theo ba mặt ập
vào, trong khi lính trong đồn có chừng trăm người lại thiếu sự yểm trợ của phi
pháo. Đại bác của chi khu chỉ bắn có vài trái 105 rồi im luôn. Liên lạc với chi
khu được nửa chừng cũng gián đoạn luôn. Điều đó cho Điềm biết có sự trục trặc
trầm trọng. Có thể chi khu cũng bị đánh chiếm nên không trả lời được. Bây giờ
anh phải tự lo liệu lấy một mình.
- Thiếu uý coi mặt này. Tôi qua bên chổ thằng Tám Tàng... Coi
bộ mặt bên đó nặng hơn...
Đưa ống dòm lên quan sát, Điềm dặn vói theo.
- Ông cẩn thận... có gì báo cho tôi biết...
Thiếu tá Minh cau mày vì tình thế xảy ra không theo như ý của
ông ta tính toán. Sau ba lần tiến công, binh sĩ của hai đại đội 1 và 2 đã khựng
lại ở hàng rào kẽm gai thứ ba bởi hoả lực mạnh mẽ và chính xác của địch. Tên sĩ
quan chỉ huy của Nguỵ quả khôn ngoan và có nhiều kinh nghiệm chiến trường nên
điều động binh sĩ dưới quyền nấp sau các công sự phòng thủ, giao thông hào chống
trả dữ dội. Cứ theo đà này thì tiểu đoàn K6 phải mất nhiều thời giờ mới bứng được
cái đồn vô danh này. Đó là chưa nói tới quân tiếp viện từ quận Củ Chi lên hay
phi cơ của địch can thiệp. Không muốn mất thời giờ, Minh ra lệnh cho đại đội
súng nặng tham chiến. Mọt chê 82 ly rót vào, B40 trực xạ vào công sự phòng thủ
còn đại liên 12 ly 8 và thượng liên bắn xối xả vào đồn trong lúc trung đội đặc
công dùng ống bangalore phá huỷ kẽm gai. Tiếng hò hét xung phong hoà với tiếng
súng đủ mọi loại của tiểu đoàn K6 có quân số 800 người như muốn huỷ diệt ngôi đồn
do vị thiếu uý có ba năm quân vụ và mới lên nắm quyền chỉ huy đại đội một trăm
ba chục người hơn tháng. Không cần nói cũng biết kết quả ra sao. Tới gần sáng
tiếng súng im hẵn. Lính của tiểu đoàn K6 hờm AK tiến vào trung tâm ngôi đồn đã
bị san thành bình địa. Lát sau thiếu tá Minh và bộ chỉ huy tiểu đoàn thong dong
đi vào.
- Thằng sĩ quan Nguỵ đâu rồi?
Minh gằn giọng hỏi.
- Trình đồng chí tiểu đoàn trưởng. Nó đang nằm đằng kia...
Theo chân lính, Minh tới đứng trước đống xác quân địch đang nằm
chất chồng lên nhau. Riêng có một tử thi trên áo gắn một bông mai màu vàng nằm
lẻ loi.
- Nó đó trình đồng chí...
Minh gật đầu nhìn người đang nằm chết. Người chết còn rất trẻ.
Hơi khom người xuống vị sĩ quan cấp tá của mặt trận nhanh tay tháo chiếc đồng hồ
Seiko đeo nơi tay người chết. Đưa nó lên ngắm nghía ông ta mỉm cười hài lòng về
món quà chiến thắng. Nó tới đúng lúc ông ta đang cần chiếc đồng hồ thay thế cho
cái cũ đã ngưng chạy. Đeo chiếc đồng hồ vào tay xong liếc nhanh vào mặt người
chết lần nữa, ông ta quay lưng bước đi. Mặt trời vừa ló lên nơi hướng đông.
Minh ra lệnh di quân. Sài Gòn không còn xa lắm.
19
Đan Trầm chăm chú nhìn người chồng cũ đang ngồi trước mặt
mình. Da mặt xạm nắng, mái tóc cắt ngắn, nét mặt xương xương và ánh mắt ánh lên
nhiều tự mãn và tự tín làm cho ông ta có vẻ gì xa lạ đối với nàng.
- Em mạnh không?
Minh hỏi một câu ngắn và gọn sau thời gian xa cách với người
vợ cũ hơn hai mươi năm.
- Cám ơn ông tôi mạnh...
Minh hơi thoáng cau mày vì cái giọng lạnh nhạt của người vợ
cũ.
- Ông về đây làm gì? Ông gặp tôi có chuyện gì?
- Anh về giải phóng thủ đô. Lực lượng của mặt trận đã chiếm
đóng Sài Gòn rồi. Anh về giải phóng em khỏi tay bọn Mỹ Nguỵ...
Đan Trầm cười mỉm.
- Tôi đâu cần ông giải phóng... Ông tới đâu là người chết tới
đó mà lúc nào cũng rộng họng nói là giải phóng... Tôi không tin ông đâu...
Minh xám mặt. Nếu người khác, bất cứ ai mà nói những lời đó với
ông thì sẽ có rắc rối lớn. Tuy nhiên đây là người vợ cũ mà ông biết rõ tính
tình. Ai sợ ông, ai sợ cái uy quyền của ông chứ người đàn bà chân yếu tay mềm
này chẳng coi cái lon thiếu tá, cái chức tiểu đoàn trưởng của ông ra cái khỉ
khô gì hết.
- Thằng Điềm, con tôi bây giờ ở đâu?
- Tới bây giờ ông mới hỏi câu đó à. Ông là người cha thiếu bổn
phận thời hỏi làm chi...
Mắt sáng vẻ giận dữ, Mình đấm nhẹ tay lên bàn.
- Em đừng có hổn hào... Tôi nhịn em nhiều rồi...
Đan Trầm lặng thinh. Không phải nàng sợ lời cảnh cáo của ông
chồng cũ mà đang bận nhìn vào chiếc đồng hồ Seiko nơi tay của ông ta. Nó thật
quen.
- Anh cho tôi coi chiếc đồng hồ của anh được không?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét