Trà hoa nữ

Trà hoa nữ

Cách đây vài năm, tôi được bạn tặng cho cây hoa sơn trà, mà tôi thích gọi nó là Trà Hoa Nữ nhân dịp gì đó, quên rồi.
Hình như là sinh nhật. Mừng sinh nhật là từ lúc sống ở châu Âu, phú quí sinh lễ nghĩa ấy. Chứ thời gian từ giữa những năm 1970 tới gần cuối thế kỷ 20 người sống ở Việt Nam kiếm cái ăn cho đủ ngày ba bửa còn không ra thì làm gì có chuyện mừng sinh nhật.
Theo phong tục xứ sở nhà chồng, người ta rất coi trọng ngày sinh, Noel, Tết dương lịch,ngày cưới,nhất là sinh nhật. Nếu ngày ấy mà người thân ở xa không nhớ để gọi điện chúc mừng là họ cảm thấy bị thờ ơ bỏ rơi.
Ngược lại họ không bao giờ làm giỗ. Nghĩa là, họ chỉ ăn uống tụ họp để kỷ niệm những chuyện vui chứ không nhắc nhớ những chuyện buồn.
Tôi đã tham dự nhiều đám cưới, đám tang của người Thuỵ Sĩ. Chỉ thấy ở đám cưới là có chụp hình chứ chưa bao giờ thấy họ chụp hình ở các đám tang cả.
Trở lại với câu chuyện cây hoa trà.
Tôi yêu tất cả các loài hoa trên thế gian này, miễn là hoa. Không phân biệt hoa dại, hoa thôn dã,hoa mọc bờ ao, bãi cạn, ghềnh đá, dọc bìa rừng hay hoa quí tộc, vương giả, thanh tao, yểu điệu, mặn mà. Kể cả hoa chỉ có sắc mà không hương tôi cũng yêu.
Vì đã là hoa thì hoa nào cũng có nét đẹp xinh, duyên dáng của mỗi loài. Giống như người con gái, ‘’ mỗi người mỗi vẻ, mười phân vẹn mười’’.
Thực ra, cây này gọi là hoa trà, hay hoa chè, hay sơn trà. Chả hiểu sao hoa có nét đẹp kiêu sa không thua gì hoa hồng, hoa phong lan mà lại có cái tên “ bình dân”thế?!
Những ai yêu chuộng văn chương Pháp chắc chắn đều có đọc quaLa Dame aux Camélias (Trà Hoa Nữ) của nhà văn Alexandre Dumas con, chính tác phẩm nầy đã đưa tên tuổi ông sáng chói lẫy lừng không thua gì Alexandre Dumas cha, đại văn hào của Ba Chàng Ngự Lâm Pháo Thủ, của Bá Tước Monte Cristo v.v...
Tôi giả thiết có thể một phần cũng nhờ tác phẩm này mà hoa trà được tôn vinh lên chăng?
Trong truyện Kiều của thi hào Nguyễn Du có câu thơ:
Chim hôm thoi thóp về rừng.
Đóa trà mi đã ngậm trăng nửa vành
Và:
Tiếc thay một đóa trà mi
Con ong đã tỏ đường đi lối về
Trong Cung Oán Ngâm Khúc của Đặng Trần Côn, có câu:
Cái đêm hôm ấy đêm gì
Bóng dương lồng bóng trà mi trập trùng
A, thì ra hoa còn có cái tên đẹp mỹ miều là trà mi, hay trà my?!
Hồi xưa, trên các bản nhạc được in khổ lớn, tôi thấy có tên tác giả Tôn Nữ Trà Mi, mà sau khi tìm hiểu thì biết là một biệt danh khác của nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ. Ôi trời, cái tên gợi lên nét trang đài quí phái của thục nữ, mà ai dè là của một đấng đàn ông, hơi thất vọng vì cứ tưởng tượng đó là một nàng công nương, quận chúa,tiểu thư... còn sót lại của triều đình Nguyễn. Tôi đã từng nhiều lần bị thất vọng trong đời bởi cái tính mơ mộng, lãng mạn, thích thăng hoa mọi chuyện hơn sự thật để rồi bị rớt cái bịch xuống đất đau thấu tâm can
mà tới giờ vẩn còn chưa tởn.
Tôi có đọc một bài viết mà tác giả cho rằng hoa trà mi và mẫu đơn là một. Tôi không rành lắm, nhưng theo thiển ý, chỉ biết hoa trà trong tiếng Pháp gọi là camélia, mẫu đơn gọi là pivoine, thược dược gọi là dahlia. Hoa mẫu đơn có một câu chuyện khác nửa, thú vị không kém. Nhưng thôi, tôi không kể ra bây giờ đâu. Có thể vào một lần khác chăng?
Ngày xưa dung nhan đẹp xinh
Môi mẫu đơn gọi xuân tình dâng ai
(thơ T.H)
2/- Tôi thích gọi tên cho hoa này là Trà Hoa Nữ.
Vì câu chuyện tình bi thương của nhà văn Pháp đã để lại một ấn tượng quá sâu đậm trong tâm hồn tôi khi đọc nó vào năm tôi 16,17 tuổi. Cái tuổi bắt đầu mộng mơ, dệt gấm thêu hoa. Nhìn đâu cũng thấy màu hồng tươi sáng, và con đường tương lai thì rộng mở đón chào. Tôi là người lạc-quan- ngây-thơ (hay ngây ngô), thích đọc những câu chuyện mà kết thúc có hậu như cổ tích ấy. Như truyện Tấm Cám, nàng Út Rẫy Dưa, Cô Gái Lọ Lem, Bạch Tuyết và Bảy Chú Lùn...
Mà không phải chính cuộc đời tôi cũng tương tự như truyện cổ tích rồi hay sao?! Lúc đầu thì sung sướng vô tư, rồi đến giai đoạn bị kẻ gian ác hãm hại. Nhưng sau cùng cái thiện chiến thắng, tôi được hưởng hạnh phúc y như truyện nàng Cinderella vậy.
Thời gian sau nầy tôi không dám đọc những quyển tiểu thuyết, hay cuốn phim nào mà báo trước kết cuộc buồn thảm. Nhất là các hồi ký đẫm máu về chiến tranh với cảnh tàn sát, tù tội, hành hạ...vì sợ khơi gợi cái hình ảnh kinh hoàng tuyệt vọng mà bản thân và gia đình đã trải qua. Tôi chỉ mong được bình yên thanh tịnh tâm hồn để đi nốt quảng đường đời hãy còn xa mới tới điểm tận cùng của nó.
Với bản tính mong manh dể thương tổn như thế, nên hồi đó câu truyện Trà Hoa Nữ đã ám ảnh tôi lâu lắm. Cũng như tất cả những câu chuyện tình buồn mà tôi đã đọc như: Romeo & Juliette, Tristant & Iseut tức cánh buồm đỏ thắm, love story, nàng tiên cá...
Cô gái ngây thơ ngày xưa đâu rồi
Cô chỉ thấy màu hồng qua ánh mắt
Trăng gió trong hồn nhã nhạc trên môi
(thơ T.H)
Tiểu thuyết Trà Hoa Nữ kể về mối tình ngang trái của cô kỹ nữ nổi tiếng về sắc đẹp yêu kiều Marguerite Gaultier – người rất yêu thích hoa trà, thường cài hoa lên ve áo: màu trắng mỗi khi nàng sẳn sàng tiếp khách, màu đỏ mỗi khi trong người khó ở. Cô được bao nhiêu đàn ông giàu sang danh vọng say mê tình nguyện bảo bọc nhưng cô lại chỉ yêu anh sinh viên chưa có nghề nghiệp tuy cũng xuất thân con nhà quyền quí Armand Duval.
Dù bị gia đình ngăn cấm nhưng chàng vẫn nhất quyết muốn cưới nàng. Nhưng cha của Armand biết đánh vào yếu điểm của nàng kỹ nữ bằng cách kêu gọi sự hy sinh và lòng cao thượng. Nêu lý do nếu chàng cưới nàng làm vợ thì giới quí tộc sẽ ruồng bỏ, khinh rẻ, đường công danh sự nghiệp tiêu ra mây khói. Còn em gái của chàng sẽ trở thành một cô gái già không bao giờ được ai cưới nữa.
Marguerite tuy là kỹ nữ nhưng lại sở hữu một trái tim vàng, một tấm lòng cao thượng, vị tha nhân; đã từ bỏ hạnh phúc riêng cho người yêu và em gái của chàng bằng cách giả vờ nói là trước giờ chỉ lừa dối chàng để khiến chàng tưởng thật mà xa lánh trong hận thù khinh miệt.
Rồi đến một ngày, nàng ngã bịnh lìa trần. Chàng hiểu ra sự thật thì than ôi.. Nàng đã nằm yên trong lòng đất lạnh.
Câu chuyện này đã lấy của tôi không biết bao nhiêu là nước mắt, như mỗi lần tôi đọc về một câu chuyện buồn dù là có thật hay giả tưởng. Có phải dựa vào câu chuyện này mà người ta đặt cho ý nghĩa của hoa là tượng trưng cho sự trường cửu, lòng trung thành và niềm hạnh phúc hay không?
3/- Thật ra trong nhà tôi trồng phong lan là chính. Tôi yêu nét đẹp thanh tao, toàn vẹn của từng cánh hoa. Nhánh vươn lên với vẻ tha thướt mềm mại. Càng nhìn càng cuốn hút, càng ngắm càng thấy sự toàn mỹ của hoa.
Phong lan tượng trưng cho tình yêu cao cả, vẻ đẹp tinh tế,tương lai tươi sáng.
Còn cây trà hoa nữ đến nhà tôi ngẫu nhiên do bạn tặng, coi như là nhân duyên của chúng tôi vậy.(theo thuyết Phật giáo thì mọi sự gặp gỡ đều do nhân duyên đưa đẩy)
Lúc đầu nó có rất nhiều nụ và hoa, nhưng có lẽ vì thay đổi môi trường hay vì “chưa quen “ với chúng tôi nên sau khi đã nở hết đợt hoa thì “cô nàng”...nín thinh luôn, trốn mất biệt dù tôi có tưới tắm, chăm chút, trò chuyện với nó mỗi ngày nó cũng phớt lờ tôi. Chỉ có lá non là mọc nhiều, nhanh đến nổi tôi phải xén bớt mấy lần.
Tôi vẩn được khen là có bàn tay xanh, tức giỏi trồng cây. Thật vậy, mấy chục gốc phong lan nhà tôi nở hết đợt này đến đợt khác. Đặc biệt có 2 cây, nhánh ra ít nhất cũng 50,60 đoá và thời gian kéo dài kỷ lục 18 tháng. Tôi nhớ rỏ, vì tôi có ghi chú ngày nở hoa cho mỗi gốc, các nàng hưởng được 2 mùa giáng sinh lận.
Thật ra tôi không có bí quyết gì hết, chẳng qua gặp may. Hay như người ta nói: mèo mù vớ cá rán, hoặc thánh nhân đãi kẻ khù khờ vậy. Tôi chỉ việc mỗi sáng sau khi chào hỏi chồng, là tôi đi một lượt thăm nom, xăm xoi tỉa bớt lá, chiêm ngưỡng nét đẹp diễm lệ, thanh lịch của các nàng. Sau đó mới chuẩn bị thuốc men cho chồng, rồi cùng ăn sáng với anh.
Tôi nghe nói cây cỏ cũng có cảm xúc như động vật. Nếu ta chăm sóc yêu thương thì chúng sẽ tươi tốt, sống lâu. Còn nếu ta ruồng bỏ hoặc thờ ơ thì chúng sẽ mau tàn lụi, héo khô.Tôi có đọc vài bài nghiên cứu nói về chuyện này, rằng: khi người có tâm thiện, người có lòng yêu chúng lại gần thì chúng có dấu hiệu vươn lá hoặc hoa lên để chào đón như thể vui mừng. Ngược lại khi người ác lại gần thì chúng cụp lá xuống như thể sợ sệt trốn lánh.
Có thật không? Tôi không biết.
Nhưng chính bản thân tôi đã vài lần chứng kiến chuyện này mà không lý giải được vì sao!
Một lần cách nay vài chục năm. Khi căn nhà chúng tôi sinh sống bình yên
bị đổi chủ bất đắc dĩ, thì toàn bộ các cây trồng trước sân, bên hông, đằng sau đều rủ nhau chết hết. Từ cây dừa, cây lý, cây xoài, ổi, gốc mai 5 cánh, mai chiếu thuỷ, chuối...cho đến hàng rào dâm bụt, dây tơ hồng, hoa huệ trắng, huệ đỏ, hoa mười giờ, hoa đồng tiền, móng tay. Thậm chí bụi sã, bụi rau, gừng,dậu mồng tơi... Cùng kéo nhau bỏ đất về trời chứ nhất định không ở lại với chủ mới, như thể chia sẻ nỗi đau với chúng tôi nên thà chết chứ không chấp nhận cảnh chia lìa vậy.
Trở lại với ladies Trà Mi của tôi.
Sau khi đã nở hết đợt nụ thì các nàng trốn kỷ, chỉ mọc toàn lá. Tôi biết là cây ra hoa từ khoảng tháng 11 cho đến hết tháng 5. Dọc theo kẻ lá có nhú ra vài chấm tròn bé tí. Từ lúc bằng đầu cây viết bic cho đến lớn bằng giọt nước, rồi cứ vậy luôn không nhúc nhích nửa. Ngày nào tôi cũng lại gần, nhìn ngắm, dỗ dành, ước ao các nàng ăn mau chóng lớn. Hơn một năm qua đi chẳng kết quả gì. Các nàng vẩn cứ nhỏ tí xíu như giọt nước.
Lòng kiên nhẫn cũng có giới hạn. Tôi tức quá nói với Gaston là sẽ đem cho hoặc sẽ vứt vào thùng rác, ai biểu lỳ quá.
Chồng tôi lại gần nàng, nói vài câu an ủi: cây đang tươi tốt đang có nụ mà em đem bỏ thì tội, thôi chờ thêm thời gian nữa xem sao.
Tôi ghét không thèm nhìn “nó”mỗi ngày nữa, mà dành thời gian chăm sóc mấy cành phong lan thướt tha vương giả thôi. Lâu lâu tưới cho ít nước là may rồi
Có lẽ lời hăm doạ tác dụng hay sao đó, một hôm tôi bỗng giật mình thấy các nụ giờ đã lớn bằng đầu ngón tay!
A, thì ra các nàng đỏng đảnh này cũng biết sợ đây. Hay là các nàng có “cảm tình” với chồng tôi, muốn anh phải ngó ngàng đến các nàng. Nhưng vì là tôi chăm sóc nên ghen mà không chịu nở hoa hả? Bây giờ nghe chồng tôi về phe với tôi nên biết thân mà vâng lời, vì nếu không thì sẽ bị tống ra khỏi cửa không được ở gần chồng tôi nữa?!
Nói đùa cho vui chứ tôi mà ghen với cả loài hoa thì hết ý kiến luôn.
Rồi lần lượt các nàng hé nở. Ban đầu thì e ấp trinh nguyên, màu hồng hồng rất dễ thương như đôi má các cô gái xuân thì. Sau chuyển sang màu trắng – loại hoa này có nhiều màu:trắng, hồng, đỏ,tím; các nàng của tôi có màu trắng --. Chỉ tiếc cuộc đời quá ngắn ngủi, chỉ khoảng một tuần là tàn úa. Chả bù cho hoa hồng hay phong lan.
Từ đó về sau, các nàng ngoan ngoãn nở hoa, tuy không nhiều nhưng đều đặn.
4/- Bất cứ ai bước vào nhà tôi, điều đầu tiên họ nhận ra ngay, là bầu không khí
ấm cúng, ánh sáng ngập tràn. Mùa đông cũng như mùa hè không hề lạnh lẽo. Một nơi chốn của tình yêu và hạnh phúc, của bình yên và tiếng cười.
Lúc đó bạn hỏi tôi có còn ao ước điều gì nửa không, tôi đã trả lời là tôi ước sao cuộc sống của chúng tôi mãi mãi như thế, đừng thay đổi gì hết.
Nhưng cuộc đời không giống như một quyển sách mà chúng ta có thể viết theo ý muốn. Có một câu tôi đọc được rất chí lý, là:
“ Chúng ta sống để chết. Chúng ta chết để sống trong cõi vĩnh hằng “.
Chồng tôi đột ngột bỏ tôi mà đi. Đến bây giờ tôi vẩn chưa chấp nhận được ý tưởng là mãi mãi dưới trần thế này tôi chỉ còn hội ngộ với anh bằng tâm tưởng chứ không còn bằng con người xương thịt thật sự nữa.
Anh đã chết theo ý nghĩa ở dương gian, nhưng để sống trong cõi vĩnh hằng. Một ngày nào đó, tôi cũng sẽ gặp lại anh nơi cõi ấy.
Cây Trà Hoa Nữ, từ hôm anh ra đi thì nó cũng héo tàn rồi chết theo anh.Tôi làm mọi cách để níu kéo nó ở lại, vô ích.
Lần lượt mấy chục chậu phong lan cũng nối đuôi nhau mà đi.
Chính tôi là người chăm sóc chúng. Có lẽ chúng cảm nhận được là tôi không còn thiết tha gì đến chúng nửa, nên chúng cũng buồn mà thoát tục chăng? Số còn sống sót thì tàn tạ, héo úa không ra hoa nữa.
Tôi vẫn còn yêu hoa, bất cứ loại nào – ngay cả những loài hữu sắc vô hương –nhưng chỉ muốn nhìn ngắm ngoài thiên nhiên chứ không muốn tự tay chăm sóc nữa.
Đây là câu chuyện về những đóa trà mi - trắng của tôi mà tôi thì thích gọi tên Trà Hoa Nữ. Để ca ngợi những phụ nữ có tấm lòng đôn hậu, hy sinh hạnh phúc cá nhân cho người khác, bất chấp thân phận họ như thế nào trong xã hội.
Thanh Hà
Theo http://vietnamthuquan.eu/