Bóng mờ hiu quạnh

Bóng mờ hiu quạnh

Chương 1

- Nhìn kìa!

Tiếng kêu không lớn nhưng đầy vẻ hoảng hốt khiến mọi người đang ủ dột trong lòng thuyền đứng bật dậy. Con thuyền không mui được dịp chòng chành. Một người, hai người, rồi cứ thế tất cả nhốn nháo hẳn lên. Từ xa chấm đen như con ác điểu dương móng sắt vun vút lao đến, đôi chân rà sát xuống nước xé đôi mặt biển thành hai mảnh để phóng thẳng vào mục tiêu duy nhất trước khi trời tối.

- Cướp, lại cướp nữa.

Một người la hoảng và đám con gái rú lên. Con thuyền cùng cảnh ngộ cũng nhào lộn vật vã.

- Ngồi xuống, ngồi xuống. Thuyền lật chết cả đám bây giờ.

Sợ thuyền lật thì ít nhưng tiếng cướp đã làm thần kinh họ căng ra, ngược với đôi chân nên cứ thế từ từ rũ xuống. Trong tích tắc mọi người đã trở về vị trí cũ mang theo không khí ngột ngạt một cách ghê sợ. Không lời bàn tán than thở, không câu trấn an cầu may, hình như ai cũng nhìn được số phần mình như nhìn trên trang giấy. Tôi nghe rõ tiếng tim tôi đập, tim mọi người cùng hoà nhịp và dấu hiệu S.O.S. tràn vỡ khắp mặt biển. Đám con gái quệt thêm dầu máy cặn trên mặt dù chẳng còn chỗ nào trống. Bọn đàn ông nhìn quanh chọn cho mình thứ vũ khí tự vệ trong lúc khốn cùng. Thực ra họ làm thế để đánh lừa sự sợ hãi vì qua ba chuyến cướp vừa rồi không một ai dám kháng cự dù có người đã bị đánh đập để khảo của.

- Mẹ ơi con đói.

Bé Trường kêu lên trước những đôi mắt ai oán của mọi người. Tàu vượt biên, đàn bà sợ bị hiếp, đàn ông sợ bị giết còn con nít sợ đói khát. Cùng một lúc những cái sợ rập tới mà kẻ bị nạn thì mỏng manh yếu đuối không đủ sức chịu đựng. Tôi ôm Trường vào lòng như muốn chèn ép cái khí lạnh đang toát ra từ lỗ chân lông và cũng để xoa dịu cơn đói của thằng bé. Tội nghiệp, mới có mấy ngày cực khổ mà nó gầy xọp thấy rõ. Đã ốm yếu sẵn, giờ không đủ dinh dưỡng trông nó chẳng còn hồn người. Nếu bị ném xuống biển cả vì chết đói thì có lẽ nó sẽ là người phải hy sinh đầu tiên. Được mẹ kéo vào lòng, Trường cố giương cặp mắt lờ đờ mang đầy đói khát nhìn như sợ tôi vẫn chưa biết là nó đang bị cơn đói hoành hành. Trên tàu chẳng còn một thứ gì có thể ăn được, tôi nhìn sang Nguyện cầu cứu nhưng chàng đã chồm tới lôi thằng bé sang ngay với mình, cách đó chỉ hơn sải tay.

- Để nó ngồi với anh cho an toàn.

Câu nói của tử thần phán quyết bung ra từ miệng Nguyện nhắc nhở cho tôi biết rằng số phận của những người đàn bà trên tàu rất mỏng manh, có thể bị giết hoặc bị bắt cóc bất cứ lúc nào. Bị giết là chết mà bắt cóc cũng không còn ngày gặp lại thế sao Nguyện không thể dành cho tôi lấy nửa lời trấn an? Có phải mọi chuyện xảy ra dồn dập khiến chúng tôi không còn thời giờ chia sớt cho nhau kể cả những tiếng thở dài? Nghĩ thế nhưng sự hụt hẫng vỡ lớn khi tay tôi đụng vào bàn tay buốt giá của Nguyện, lạnh không thua gì ánh mắt của chàng, ánh mắt tựa những lằn thép đầy hàn khí đặt ngang mày. Tôi nhắm mắt lại đón nhận thêm nỗi đau tràn ngập trong hồn khi bàn tay Nguyện hất mạnh như sợ đụng phải thứ cùi hủi. Tôi đã làm gì nên tội mà Nguyện bạc đãi thế kia? Một bàn tay níu kéo cần sự che chở có làm Nguyện giảm bớt cái vẻ oai phong của một người chồng lúc nào cũng coi vợ như cỏ rác? Một ánh mắt cảm thông có giảm mất khí phách của người đàn ông hay chỉ tạo thêm những dấu hỏi to tướng? Vợ chồng chúng tôi xưa nay là thế đó, trái ngọt không dành cho nhau mà chỉ bố thí những đắng cay ê chề. Tôi quay đi tránh nhìn hình ảnh Nguyện, một con người bằng xương bằng thịt nhưng mang quả tim đất sét khô cứng. Chỉ có người mang tim đất sét bị nung chết mới thản nhiên trước nỗi sợ hãi của vợ mình. Chỉ có những nhịp tim không còn đập mới không cảm nhận được tần số rung động chung quanh.

Tôi nhìn mọi người; tất cả đang trong tình trạng chuẩn bị; họ vội lo cho họ cũng như tôi phải tự lo cho tôi. Có điều, hoà nhập trong đám con gái, tôi mới thấy rõ không riêng gì mình mà cả bọn như lũ gà phải cáo nép vào nhau, cúi sát mặt nhìn xuống lòng thuyền qua lớp ván hở ước mong biến thành giun dế để dấu mình trong lớp nhớt trơn ướt.

- Cứ làm bộ xỉu may ra thoát.

Câu dặn dò theo kinh nghiệm của kẻ đã may mắn thoát lần trước không giúp gì trong lúc này vì tôi đọc được đầy sự tuyệt vọng trong cả ánh mắt người vừa nói.

Chuyện gì đến sẽ phải đến, chúng tôi tiếp nhận thêm một đêm dài dẵng trong kinh hoàng. Nền trời đen đậm, một vài vì sao nhỏ lấp lánh tự phương xa không làm giảm bớt vẻ to lớn thô kệch một cách quái gỡ của chị Hằng. Đêm nay chị bỏ quên anh Cuội si tình để quét những tia mắt ranh mãnh sống sượng thẳng xuống đám thuyền nhân đang ngồi ủ rũ dưới khoang. Ánh trăng vàng mơ đầy ma quái nhễ nhại đổ xuống bị làn sóng lăn tăn dội ngược nổi rõ con thuyền từng đợt dập dềnh. Ruột gan con người cũng đảo lộn theo cơn điên đảo nhưng toàn thân họ bất động, cứng còng như gỗ tạc. Họ đã hoàn toàn bất lực và chấp nhận đầu hàng trước nghịch cảnh, trước sợi xích sắt oan nghiệt kéo căng từ chiếc tàu đàng trước. Không ai dám nghĩ đến chuyện cắt dây tẩu thoát vì không thể bỏ lại đám đàn bà con gái đã bị lùa cả lên tàu từ chập tối. Cũng không ai nghĩ đến chuyện đu dây đột nhập vào tàu lớn để giải thoát cho những kẻ đang bị hành hạ xác thân vì họng súng tuy thờ ơ nhưng cũng rất lạnh lùng từ thằng Thái đen ngồi nơi đàng lái.

Đêm dần buông. Thuyền lớn thuyền nhỏ kéo nhau cái trước cái sau thong thả như những du thuyền thưởng ngoạn trăng rằm nhưng không có động Đào, cũng chẳng phải Thiên Thai mà là hỏa ngục. Trăng... Trăng.. Trăng... Nếu Hàn Mặc Tử nhìn trăng đớn đau cho chứng bệnh nan y của mình thì đám đàn ông kia cũng đang sôi sục hận thù cảm thương cho những người khác phái đang bị làm nhục trước mặt họ. Cảnh hãm hiếp giữa trời, dưới ánh trăng sáng tỏ như ban ngày không thể che dấu được những con mắt thịt. Họ cố nhắm mắt trốn chạy hình ảnh đau lòng nhưng tủi nhục ngập tràn ứa lên tận tai mũi. Những tiếng người rên rỉ đau đớn pha lẫn tiếng hét khoái lạc và thỏa mãn của loài thú như ngàn vạn mũi tên bắn vào tim gan họ. Họ mong sao ngày giờ chóng qua đi để chấm dứt lối tra tấn tuy gián tiếp nhưng lại ảnh hưởng sâu đậm và mạnh mẽ nhất trong đời sống. Trăng, vành trăng sáng như tọc mạch chuyện mọi người, như phơi bày nghịch cảnh cuộc đời mà tấm màn sân khấu kéo lên quá vội khi các diễn viên chưa kịp hóa trang cho chính mình. Mạnh ai nấy che dấu gương mặt thật dù đang cúi gầm, quyết không cho ánh sáng xâm nhập sợ soi rõ cả tâm trạng cũng đang rách nát tả tơi. Đời là một màn kịch, nó chỉ hay chỉ đẹp khi mỗi nhân vật hoàn tất một vai trò. Còn đàng này không ai muốn làm diễn viên trên sân khấu nhưng vẫn bị kéo vào nhập cuộc; không ai muốn làm khán thính giả nhưng vẫn phải nghe, phải nhìn.

Rồi thì thảm kịch cũng qua đi, tôi là người đầu tiên được thằng Thái con dìu xuống, từng bước thấp bước cao với dáng thê lương như kẻ vừa bị mất cắp một phần thịt trên thân thể mình. Bọn Thái kéo chiếc xích sắt cho hai tàu cặp sát vào để trả người về. Trong khoang bắt đầu sôi động, kẻ đứng người ngồi, hình như sự sống bừng lên theo hy vọng dù rất mỏng manh. Họ đón tôi bằng đôi tay đỡ xuống run rẩy, bằng đôi mắt não nuột cảm thương nhưng không hiểu sao người tôi cứ co rúm lại không thể tiếp nhận được sự chia sẻ êm dịu nhẹ nhàng ấy. Hình như ánh trăng cố tình bám chặt lấy tôi để lột trần bộ đồ bẩn thỉu đã bị xé tơi tả hở cả vai, cả ngực. Trăng đùa cợt trên những mảnh da trần và tàn ác phơi tôi lộ nguyên hình dạng nhơ nhớp trước mắt mọi người. Vẫn biết chuyện hãm hiếp là ngoài ý muốn nhưng vết nhơ cho tôi một mặc cảm ghê gớm. Tôi dấu diếm từng hơi thở nặng nhọc khi bước chân xuống thuyền.

- Tối lắm coi chừng té đó chị.

Tối cách mấy thì tôi cũng thấy đường và dẫu tối thế nào tôi cũng vẫn nhìn rõ như in những mũi dao sáng loáng của bọn cướp còn cắm sâu trong trí nhớ. Ngồi xuống, tôi kéo cao hai ống quần cho khỏi rũ xuống khe ván. Nhớt, dầu cặn, đồ ăn bị ói mửa không hốt sóng sánh phía dưới sàn đã trở nên sền sệt thoát ra mùi tanh tưởi buồn nôn. Tôi lợm giọng, mùi tanh vẫn có thể chịu đựng được vì mình đã tạo ra chúng và cố tình giữ lại để mong bọn cướp ghê sợ. Mùi tanh của hơn hai ngày chua lên đã trở thành xú uế nhưng vẫn gần gũi, thân thiện hơn mùi tanh trên người tôi, như những cái mụn nhọt ung thối, lở loét bám chặt trong hốc mũi. Dưới ánh sáng lờ mờ hắt xuống từ khe hở của lớp mui lợp vội bằng mảnh gỗ nhỏ bắc ngang, cũng là chỗ ngồi vắt vẻo cho hai người hít chút dưỡng khí khi khoang thuyền quá chật, vài người đàn ông lớn tuổi bò sang hỏi rì rào, nửa quan tâm nửa thương xót, nửa xa lạ nửa chừng như quen thuộc, của tình người với tình người nhưng không đủ để tôi bình tĩnh trở lại. Một cái gì thiếu thốn, đòi hỏi từ trong đáy lòng, tôi vùng ngồi lên hốt hoảng:

- Con và chồng tôi đâu rồi anh?

- Không ai bị gì hết, anh ấy ẵm cháu ngồi gần tay lái.

Câu trả lời bao gồm cả cả sự trấn an nhưng vẫn có tác dụng làm lòng tôi thắt lại. Mặc cảm bị hất hủi, bỏ rơi oà vỡ khiến mắt tôi xầm tối và cứ thế người nhũn đi. Tôi không còn thấy gì sau màn lệ mỏng ngoài trừ hình ảnh Nguyện ngồi bất động với đôi mắt khinh bỉ đang bủa vây. Đôi mắt cầm tù và trói buộc tôi bao tháng ngày giờ đã biến thành chiếc thòng lọng để tôi tự đút đầu vào. Người ta thường tự tử vì bị làm nhục, vì tuyệt vọng và cũng vì thấy đời không còn đáng gì để lưu luyến. Nhưng với tôi, ngay bây giờ, chẳng hiểu sao nhục nhã ê chề thế mà cái thèm khát sống vẫn bừng lên mãnh liệt. Phải chăng sự ra đi của tôi, như của mọi người tìm tự do, còn mang một ý riêng tư thầm kín là tạo dựng lại tương lai và cuộc sống vợ chồng từ đầu. Đã là vợ chồng ai chẳng mơ ước được yêu và được hạnh phúc? Bao năm qua tôi vẫn nghĩ tại môi trường sống và hoàn cảnh chung quanh đã khiến Nguyện tự đóng khung để giam tình cảm mình; ai ngờ bây giờ, dù mới chỉ hai ngày Nguyện vẫn để ích kỷ này đạp lên ích kỷ khác. Sự hẹp hòi của Nguyện làm mặt tôi chai sượng. Tôi ngượng với những người chung quanh thì ít mà ngượng với lòng mình thì nhiều. Tại sao cho đến bây giờ tôi vẫn còn ngóng trông ở con người có giòng máu lạnh sự thương yêu? Phải chăng chính thực lòng tôi, cả hai vết thương, linh hồn và thể xác đã rách nát nên cần Nguyện băng bó?

Tôi nằm im cố lắng nghe mọi tiếng động phát xuất từ chỗ Nguyện nhưng bên tai chỉ văng vẳng từng đợt sóng thật nhỏ đập vào mạn thuyền. Tiếng sóng xoa dịu, vỗ nhè nhẹ thêm trong trí tưởng tượng cho tôi lời an ủi nhẹ nhàng nhưng nó cũng chính là mâm cỗ thịnh soạn được vẽ trên một bức tranh, mà tôi, kẻ đang đói càng nhìn tranh lại càng thấy đói. Tiếng sóng vỗ lách bách như tiếng tắm rửa kỳ cọ làm tôi khao khát được tắm. Mùi tanh tưởi, nhơ nhớp, bẩn thỉu, hôi hám thoát ra từ chân lông, kẽ tóc, từ mắt, từ mọi lớp tế bào chỉ có nước may ra mới gột rửa được phần nào.

Tôi nằm co ro chịu đựng nỗi đau cùng những nhơ nhớp không một lời giãi bày nhưng đôi mắt vẫn dán chặt vào hình ảnh chung quanh. Cứ vài phút mọi người lại nhốn nháo đứng lên để đón nhận kẻ bị nạn được trả về. Thuyền quá nhỏ lại phải tiếp nhận thêm những giao động lòng người nên nó dập dềnh, chòng chành muốn lật. Sương lạnh ngấm nhanh vào người tôi và lan dọc trên xương sống cùng niềm tủi nhục bùng lên mỗi khi có thêm một người nữa được đỡ xuống. Tôi đang nhìn tôi qua hình ảnh họ, xác thân tơi tả, tâm hồn rách nát và rồi lòng chợt dấy động khi nhìn thấy một thùng nước, một nồi cơm trắng, một can dầu theo chân người thiếu nữ cuối cùng được thẩy xuống như sự trao đổi.

Chiếc thuyền con được chặt dây lùi lũi trôi, như cởi trói cho mọi người nhưng không thể cởi bỏ những ràng buộc vô hình, những đau đớn mất mát cho mười ba người đàn bà. Sự mất mát không thể dấu diếm trong lòng vì mọi người đều biết tận tường, đều nhìn rõ như trông thấy mặt nhau, giờ đây phải gắn liền với cuộc đời họ. Trong khoang vẫn bẩy mươi người không thừa không thiếu nhưng hình như bị chật thêm vì đám đàn bà con gái lâm vào cảnh chẳng may, không đủ sức ngồi bó gối như mọi lần. Họ cố co người cho thật nhỏ để tấm lưng được ngả hẳn xuống sàn tàu. Kẻ nằm nghiêng, người nằm úp, tiếng nức nở cứ thế loang dần.

Thuyền lờ lững trôi theo dòng nước vì đầu máy bị phá hủy. Một vài người phụ với tài công. Nguyện vẫn ôm con ngồi tận đàng lái, xa lạ, dửng dưng không nhìn ai và cũng không hề để mắt nơi có tôi hiện diện. Lòng tôi đau nhói, vết thương như bị ai xé thêm ra. Tôi hiểu rồi ba lần cướp trước, sự hãm hiếp chỉ diễn ra âm thầm lén lút trong vài mươi phút, nửa tiếng. Đám con gái bị đẩy vào một phòng rộng gọi là để tiện việc khám xét tiền bạc. Kẻ bị hiếp là những kẻ câm nín. Nỗi đau bị bưng bít còn hơn nỗi nhục vì miệng đời thị phi. Người đàn bà bị hiếp như chén cơm thừa, tô canh cặn bị dồn xuống cho chó. Người con gái bị hiếp như một vết chàm đóng ấn ngay trên mặt mình. Chẳng ai muốn làm một vật thừa bị vất bỏ dù nỗi đau thầm kín cứ thế rút rỉa lần mòn thân xác. Tôi hiểu rồi, Nguyện dửng dưng xa lạ chỉ vì chúng tôi, những kẻ gặp nạn như đám heo cái bị dồn vào góc chuồng cho đàn heo đực hãm hiếp. Nguyện là một trong những người chứng kiến cảnh bỉ ổi đó thì bảo sao có sự tha thứ. Nguyện, em đâu làm ra lầm lỗi này? Anh là chồng, là đàn ông mà còn bó tay thì nói gì thân đàn bà yếu ớt như em làm sao có thể chống cự nổi? "Không chống cự thì tìm cái chết để đừng làm nhục chồng con." Lời nói khuôn thước của Nguyện chợt vang lên. Anh khe khắt quá, nếu chỉ vì một tai ương trút xuống, em tránh không kịp để phải tự tử, để không thể ngước mắt nhìn đời thì anh đã quá bất công. Tại sao anh lại câm nín chịu nhục trước cảnh này? Phải chăng anh cũng coi mạng sống mình quá to lớn nên không dám chống trả với bọn cướp để cứu vợ, mà lại cũng không muốn chấp nhận cái hèn, để rồi cố vớt vát sĩ diện của mình bằng cách bầm dập những tia mắt khinh bỉ nhờm gớm lên thân thể em, người đã bị hoàn cảnh ngang ngược đẩy đưa. Anh tưởng rằng càng cố gắng lên án rẻ khinh vợ, giá trị con người anh càng tăng cao? Nhưng Nguyện ơi! Giá trị nào bằng sự yêu thương, hãnh diện nào bằng nỗi lòng đau xót cảm thông?

Tự dưng tôi bật cười khan dù lòng nhói lên từng cơn. Vợ chồng là thế sao? Anh còn nhớ lời thề hôm nào, khi hoạn nạn cũng như lúc lâm chung phải luôn bên nhau cùng an ủi? Mà thôi nhắc làm gì đến lời thề của anh. Chúng mình đâu có yêu nhau. Kẻ không yêu nhau thì lời thề đâu còn giá trị. Kẻ đã không coi nhau ra gì thì kỷ niệm chỉ là những vật thừa thãi cần nên vứt bỏ. Đâu đó tôi nghe như có tiếng cười dòn, hình như để đáp lại giọng cười khinh bỉ cay đắng của tôi. Tiếng cười vô tư làm những hình ảnh mang thân phận bị lệ thuộc bởi quan niệm lầm lẫn dành cho nữ giới mà Tuyết, con bạn chung lớp, một nạn nhân của những thành kiến khắt khe chợt hiện đến như một khúc phim dĩ vãng...

Nếu cơn mưa không vội vàng trút xuống có lẽ đám con nít vẫn còn tiếp tục xô đẩy, chen lấn nhau để dành giựt từng lỗ hở, từ những ô cửa nhỏ bằng gạch hoa xây vòng chung quanh đốc nhà thờ. Nhà thờ rộng nhưng không có hàng rào vì không muốn tạo sự cách biệt với những gia đình sống chung quanh. Ở đây, theo chúng nghĩ, chính ra chúng được thoải mái chơi đánh đáo, đánh bi hoặc hò hét giữa khoảng sân rộng nhưng lại bị sự áp chế của mấy ông quản giáo, không thì cũng chánh trương, phó trương hoặc các ông giúp việc trong nhà thờ răn đe, mách bảo bố mẹ chúng ra chuyện nhà thờ là nơi tôn nghiêm để cầu nguyện. "Sân rộng, sân của chùa, của nhà thờ chứ có phải của họ đâu mà giữ như mả tổ." Những ý tưởng bất mãn tạo ra sự chống đối ngấm ngầm. Đánh đáo đánh bi không được, lai vảng khi lễ lậy cũng không cho, như chiếc giò thủ bị ép quá chặt phải tìm đường thoát mỡ, chúng chỉ còn chờ mỗi cơ hội cuối tuần may ra có đám cưới để chọc phá cho chân tay đỡ buồn. Đám cưới, chẳng ai dám đá động đến chúng trước mặt mấy bác phó nhòm, trước quan khách, bạn bè tứ xứ đến dự lễ. Họ cũng chẳng muốn làm trò hề, trò cười cho mọi người vì bị chửi một, chúng sẽ chọc cho chửi mười hoặc đánh đuổi đến rã chân mỏi tay.

Cũng khổ, xóm Hạ đã nghèo lại èo ọt vài trăm gia đình nằm chen chúc đủ mọi thành phần và đủ màu sắc tôn giáo. Từ người tốt cho đến kẻ xấu, từ người làm quần quật không hết việc cho đến kẻ chỉ cả ngày ngồi lê đôi mách, từ dân bần cùng khố rách áo ôm cho đến giới công tư chức ở chung đụng, lẫn lộn bên nhau nên việc nảy sinh ra đám trẻ ngoài vòng kỷ cương là chuyện thường tình. Dù sao đám trẻ cũng không gây phiền hà và lo sợ cần phải giải quyết cấp thời bằng con đường dẫn đến xóm Hạ. Con đường chính mà suốt sáu tháng mùa mưa bùn đất lúc nào cũng ngập lụt, là mối đe dọa trầm trọng nhất vì nước từ khắp các nơi trong thành phố đều đổ dồn xuống, một khu đất trũng nhất, nhầy nhụa lầy lội nhất và cũng là một khu nghèo nhất.

Dọc theo hai bên đường là những căn nhà mái lá và tôn nằm san sát, đôi khi còn dựa hẳn vào nhau để đỡ tốn kém một bức vách. Nhà không có rào cây rào kẽm dù khu xóm đã được xây cất lại sau biến cố Mậu Thân cách đây sáu năm. Thỉnh thoảng cũng chen vào vài mái ngói đỏ rực rỡ nhưng vẫn không che dấu được sự vá víu, túng thiếu của những người sống ở quanh đây. Con đường đã nói lên một sự nghèo nàn chưa từng thấy mặc dù hàng năm người ta gây quỹ để tu sửa nhưng không ai dám mơ đến chuyện trải xi măng vì quá tốn phí ngoài trừ đổ cho nó vài chục xe đất mà chiều dài không tới một cây số.

Đất thì ít, nhà thì đông, vả lại ai cũng muốn coi của công là của riêng nên chỉ một đêm tới sáng, số đất chưa kịp nện chặt đã bị đào xới mang về sân sau mỗi nhà. Vì thế lượng nước chứa lâu ngày trong sân lại được dịp chảy thoát ra ngoài đường, nơi có những ổ gà lồi lõm đã được tạo thành như một tuyệt tác của những nhà điêu khắc chuyên nghiệp và đại tài. Ngược lại, cuối đường, tiếp giáp với chùa chiền nhà thương là một con đường khác, con đường nhựa dẫn đến xóm Thượng. Xóm Thượng nằm trên khu đất cao ráo, sáng sủa. Dọc hai bên đường toàn là nhà đúc, nhà xây nằm cách khoảng bằng những vườn cây ăn trái có hàng rào và chó giữ nhà.

Hai con đường, hai hình dạng khác biệt nhưng thể chất lại giống nhau vì chúng được liên kết bởi tôn giáo, phong tục và tập quán. Nhìn xa, nóc nhà thờ trổi bật với gác chuông cao, lanh lảnh thánh thót ngân xa mỗi sáng sớm khi gà vừa gáy, đánh thức vạn vật, cây cỏ và con người cùng trổi dậy với công việc hàng ngày. Cạnh nhà thương, nối liền với phố chợ sầm uất là ngôi chùa mái đỏ cổ kính với những nhánh cổ thụ già xoè rợp lối đi cũng dồn dập tiếng chuông như cùng hòa đồng trong việc truyền bá niềm tin, tạo thêm nguồn sinh lực cho mọi người.

Từ trên cao nhìn xuống, dù không có óc phong phú, người ta vẫn thấy xứ Tân Thiết mang hình ảnh người đàn bà gánh hai thúng nặng nề hai bên với nặng trĩu ân tình. Chính vì nặng trĩu ân tình nên ít ai nghĩ đến chuyện sẽ phải dọn đến một nơi nào khác. Đa số dân ở đây sống nương tựa vào nhau. Giới công tư chức ít tiền sống lẫn lộn trong đám người buôn bán. Giới nhà giàu sống lẫn lộn trong đám nhà nghèo để dễ dàng sai bảo, nhờ vả những lúc có công chuyện cần đến. Cũng có thể họ quan niệm thà làm vua một nước nghèo còn hơn làm thường dân trong một nước giàu có, hơn nữa, sống nơi ô hợp thì chỉ cần chút đỉnh tiền của, chức vị cũng được trọng vọng, cũng được trở thành ông nọ bà kia. Họ vì danh và đôi khi cũng vì hoàn cảnh gia đình, công ăn việc làm nhưng chính yếu vẫn là không muốn rời xa bà con giòng họ hoặc tình láng giềng thân thiết đã ràng buộc bao nhiêu năm trời. Người ta có thể cãi nhau vì một miếng ăn, nói xấu, lườm nguýt vì tranh nhau mua con cá, bó rau nhưng lúc hoạn nạn, ốm đau thì lại đổ xô đến giúp đỡ, an ủi chia sẻ, lá lành đùm lá rách. Cái tình người buộc chặt khó có thể gỡ.

° ° °

Mưa bắt đầu trút xối xả xuống nóc nhà thờ, dội ầm ầm trên mái tôn. Từng lằn chớp loé sáng, nổi rõ trên nền trời những vết nứt khổng lồ kèm theo tiếng nổ đinh tai nhức óc như đe dọa trận mưa có thể kéo dài đến chiều tối. Những thùng thiếc xếp sẵn dưới mái hiên của nhà lân cận bị tia nước quá mạnh đổ ào xuống làm văng hẳn ra ngoài, gặp gió lăn lông lốc trên hè át hẳn tiếng hò hét chạy mưa. Cảnh chạy mưa của đám dân nghèo không khác nào cảnh chạy lụt, gặp cái gì cũng ôm cũng vơ sợ nước ngập. Qua từng ô gạch, những bàn tay bé nhỏ của bọn trẻ buông dần, bóng đen đeo dính trên tường cũng từ từ biến mất để thoát chạy về nhà vì không chịu nổi luồng gió mạnh và rát quất nước xuống mặt. Trong nhà thờ, cửa hông và cửa chính cũng được gài then kỹ lưỡng, nhờ vậy không khí có vẻ trang nghiêm và ấm cúng hơn. Trận mưa làm mọi người bớt chia trí vì lũ trẻ láo nháo bên ngoài thì bây giờ họ lại đổ dồn vào cô dâu chú rể. Chẳng những họ chiêm ngưỡng bộ quần áo thời trang đắt tiền mà còn có tia nhìn khá xoi mói vì đôi tân hôn này chênh lệch khác người.

Cô dâu chú rể quỳ ở ghế dành riêng đặt trên bục cao gần giữa bàn thờ. Bên dưới, dọc theo hai hàng ghế dài là phù dâu, phù rể và họ hàng quan khách được sắp xếp theo ngôi thứ. Chú rể dong dỏng cao, mặt rỗ chằng chịt phơi bày làn da lồi lõm từng khoảng thật đều như tổ ong. Tuy nhiên bộ đồ vét đen, áo sơ mi trắng thẳng nếp và chiếc cà vạt to bản đã làm cho chú rể trông có vẻ thanh lịch, trang nhã hơn, nhất là màu da ngăm và đôi mắt cương nghị rắn rỏi đã kéo lại phần nào những khuyết điểm trên khuôn mặt. Bên cạnh, cô dâu với chiếc áo đầm trắng ba lớp xoè dài xuống tận mắt cá chân, phần trên áo kết toàn bằng ren, thân trước đính đầy những nụ hoa mai bằng vải trắng che kín vùng ngực no tròn làm nổi bật vòng eo bé xíu, bé đến nỗi người ta hình dung ngay con ong bầu có thể bị bứt rời làm đôi bất cứ lúc nào.

Lễ cưới được cử hành vào giữa trưa thứ bẩy, tuy không là ngày nghỉ nhưng số người đi dự tương đối đông vì gia đình cô dâu thuộc loại khá trong xóm. Ngoài hai người chị là cán sự y tế, cô còn có người anh trai hiện là đại úy trong trại Quân Cụ nên sự giao tiếp có vẻ rộng rãi. Gia đình đàng trai hình như lép vế hơn, chú rể mang lon trung sĩ nhưng luôn phải nhờ mẹ nuôi cơm mỗi ngày vì tiền lương đã được dùng cho việc đưa đón người yêu rong chơi, dạo phố. Bà cụ ốm hơn con trai, tuổi chưa đến năm mươi nên còn minh mẫn tháo vát lắm. Bà có sạp vải lớn ở ngoài chợ, bằng đó đủ nuôi sống gia đình chỉ có mấy mẹ con nhưng tính đàn bà đảm đang lo xa, bà vẫn nuôi thêm vài ba con heo nái làm vốn cho dâu mình sau này. Có một điều là cho dù gia đình chú rể có khá gấp mười lần và dù cả hai mẹ con có được giát đầy vàng thì cũng không thể nào tương xứng với cô dâu chỉ vì cô dâu đẹp quá. Với sắc đẹp này, ngay đến bác sĩ, kỹ sư cũng khó lòng với tới thế mà không hiểu sao...?

- Anh Trần văn Dũng và chị Nguyễn thị Bạch Tuyết có được tự do và thật lòng đến đây chứ không bị ép buộc để kết hôn với nhau không?

Lời cha chủ tế vang lên rõ ràng, mạch lạc trong microphone làm mọi người giật mình đổ dồn về hướng cô dâu mang theo tia mắt tò mò mà tự nãy giờ họ thực sự muốn được biết. Riêng tôi, tuy không hiếu kỳ nhưng lại muốn Tuyết làm con bung xung vùng lên chống đối cuộc hôn nhân này. Chỉ là trong thoáng nghĩ của sự vùng lên cũng khiến tim tôi muốn ngừng đập. Cha đang hỏi ai kia đó chứ đâu phải hỏi mình; sau này tôi sẽ trả lời thế nào nếu thực sự phải lấy Nguyện?

- Thưa cha có.

Mọi người thở phào trong khi tôi toát mồ hôi. Tôi biết Tuyết trả lời thật vì nó là bạn tôi, bạn thân nhất trong bọn năm đứa nên biết những cay đắng, những nỗi u uẩn riêng mà tôi với nó thường hay tâm tình. Trước con đường chỉ tiến chứ không thể lùi tôi cũng cứ muốn nó phải quay trở lại. Hình như cuộc hôn nhân ngày hôm nay chỉ là gượng ép...

- Khi chọn cuộc sống hôn nhân, anh chị có sẵn lòng yêu thương và tôn trọng nhau suốt đời không?

- Thưa có.

- Anh chị có...

Tai tôi lùng bùng. Như vậy tôi đã nghĩ lầm, nghĩ dùm cho nó vì trước mặt chỉ có hình ảnh Tuyết với mắt cười long lanh. Khi người ta được tự do kết hôn, được tự do lấy người mình yêu thương thì sung sướng hạnh phúc như vậy sao? Cái hạnh phúc chỉ nhìn mà chưa được nắm giữ lại có tác dụng xô ngã hàng trăm thanh niên giàu có, địa vị để chọn một thanh niên tầm thường trên tất cả mọi phương diện? Như vậy chuyện một túp lều tranh hai quả tim vàng là có thật chứ đâu phải thiên hạ thi vị hóa tình yêu? Nhớ có lần tôi hỏi Tuyết khi hai đứa ngồi tâm sự dưới gốc phượng già trong ngày bãi trường cách đây hai tháng.

- Cho đến giờ này tao vẫn không thể tin tại sao mày lại cứ khăng khăng lấy nó cho bằng được? Có quá sớm để quyết định không?

- Còn sớm với muộn gì nữa. Tụi tao quen và sống chung trong xóm từ hồi còn nhỏ, tính ra có đến hơn chục năm.

- Hơn chục năm để biết nhau chứ chắc gì đã yêu nhau?

- Tao yêu nó khoảng gần sáu năm. Với tao quá đủ để quyết định.

- Mày xem chúng mình thân nhau chỉ có bốn đứa. Con Hồng Nhung tệ nhất trong bọn mà còn lấy chồng Đại Úy.

- Đại Úy gà chết. Nếu thằng đó quỳ lết dưới chân xin xỏ tình yêu tao còn đạp cho mấy đạp. Đâu phải trên đời này cứ mai vàng, mai bạc là lấy được vợ đẹp cả đâu.

Tuyết cười nhưng lời nói pha chút miệt thị, rẻ khinh. Vậy là nó yêu thằng Dũng thật, yêu một cách điên cuồng si mê.

- Còn mày? Định chọn thằng bác sĩ hay kỹ sư?

Biết nó hỏi đùa nhưng lòng tôi vẫn nhói lên.

- Bác sĩ? Kỹ sư? Nghe thật mỉa mai. Giá tao đẹp như mày... Giá tao có tư tưởng phóng khoáng cởi mở như mày và nếu gia đình tao như gia đình mày... Mà thôi chúng mình chẳng thể so sánh.

- Đâu ai ngờ tao lấy thằng Dũng thì biết đâu lại chẳng có hoàng tử đến hỏi mày và thương mày thật tình.

- Tao có thương ai đâu mà đòi họ thương lại?

- Theo tao đừng nên với cao. Hãy chọn đứa thấp nhất đếm lên. Thằng nào tính tình được thì thương trước lấy sau.

- Tao không cho tình yêu là quan trọng nên cóc cần chọn lựa.

Biết tôi nổi nóng và sắp sửa nói ngang, nó cười hề hề. Tính nó vui vẻ và dễ tha thứ, sao tôi không được một phần như nó?

- Cuộc tình của mày tới đâu rồi?

- Với ai?

Tuyết lại cười, cười hóm hỉnh vì biết tôi hỏi thật. Chung quanh tôi cũng đầy những cây si nhưng là loại si dại, si chết, si không có sự sống.

- Em ạ, già kén kẹn hom. Chúng mình cũng suýt soát mười chín rồi, không chừng lại ế chồng.

Có lẽ nó nói đúng. Tuổi này so với những người khác đã có con tay ẵm tay bồng.

- Mày yêu thằng Dũng lắm hở? Tôi hỏi lại.

- Ừ! Yêu và nhớ tưởng có thể khóc lên được mỗi khi tan học không thấy nó đến đón.

Kể cũng lạ, con gái chỉ lấy người họ phục và kính trọng, đàng này còn hơn hai tháng nữa cưới mà cứ "nó" với "thằng Dũng" kêu loạn xạ.

- Sao mày không gọi là ông hay anh ấy cho quen? Mai mốt có con cái đùm đề gọi mẹ mẹ bố bố mà mày vẫn cứ kêu thằng nọ con kia hay sao?

- Tao thích gọi như thế để cảm thấy gần gũi thân thiết hơn, nhất là để biết rằng lòng tao xưa nay vẫn không có gì thay đổi.

Tôi im lặng. Chuyện tình yêu của nó chỉ có thế. Nó quá kín đáo hay không quá tỉ mỉ như tôi, cần phải tả những cảm xúc, những rung động khi hai kẻ đang yêu được gặp nhau. Có hôm tôi thấy cả hai đứng hàng giờ bên gốc cây, nhìn vào gốc cây thì đúng hơn. Biết có chuyện, khi Dũng về, tôi tò mò:

- Mày lại giận nó nữa hả?

- Hai đứa tao giận nhau.

Hai đứa giận nhau? Có nghĩa là trong đó có cả Dũng? Thằng Dũng mà dám giận con Tuyết? Có nên tin nó không?

- Vậy thì đá cho rồi, ốc mà đòi leo chân hạc.

- Ốc với ếch gì, Tuyết ra dáng khổ sở, tao ghen với con Thắm nên nó giận tao luôn.

Hết ý kiến. Vậy là nó đã yêu. Có yêu nên mới ghen mà lại đi ghen với một người hết sức tầm thường.

- Mày còn ý định lấy chồng giàu không?

Nó hỏi đột ngột, câu hỏi tuy không ẩn ý nhưng vẫn làm tôi bối rối. Nói thế nào cho xuôi về ý tưởng lấy chồng điên khùng của mình? Sự bối rối sẽ mãi kéo dài nếu tôi cứ tiếp tục ngồi đây.

- Mình dạo quanh một vòng nghe.

Biết tôi muốn tránh câu trả lời nên nó thở dài đứng lên. Sân trường lác đác vài ba đứa tụm năm tụm bẩy trò chuyện. Buổi học cuối cùng của niên khoá bẩy ba - bẩy bốn cũng là buổi học cuối cùng của lớp mười hai chúng tôi, của Tuyết, chấm dứt tuổi học sinh vàng ngọc, cũng có thể cả của tôi và nhiều bạn gái khác. Có một cái gì nao nao buồn, mất mát thì đúng hơn...

- Cứ mỗi lần nhìn màu phượng đỏ rực là tao lại thấy lòng xao xuyến. Tuổi thơ ngây đi mau quá, mai kia làm vợ, làm mẹ chắc chẳng còn có dịp để chúng mình cùng ngồi tâm sự hay ôn lại dĩ vãng. Giọng Tuyết trầm buồn nghe đầy tiếc nuối.

- Đâu ai bắt mày phải lấy chồng?

Tuyết nhìn tôi đăm đăm. Nó không tin là tôi hỏi bằng giọng rất thành thật. Không tin là đúng. Ở tuổi chúng tôi đứa nào lại chẳng biết yêu, đứa nào lại chẳng mơ ước lấy được người chồng xứng đáng, đứa nào lại chẳng sợ cảnh chồng chúa vợ tôi, sợ cảnh làm dâu, sợ "thân em như tấm lụa đào", sợ "phận gái mười hai bến nước, trong nhờ đục chịu" và sợ luôn cả "tam tòng tứ đức" trói buộc người vợ cho đến chết nếu lỡ lấy trúng người chẳng ra gì. Dù rằng chúng tôi đang sống vào cuối thế kỷ hai mươi nhưng phong tục, tập quán cổ xưa vẫn còn đeo nặng. Thực tế đã chứng minh rằng ngay cuộc sống hiện tại còn rất nhiều người đàn bà bị thiệt thòi, bị cuộc đời bỏ rơi.

- Đâu ai bắt mình lấy chồng. Tôi nhắc lại.

- Mày có thể sống như vậy bất chấp dư luận? Bất chấp sự chì chiết của cha mẹ? Bất chấp sự khinh rẻ của anh em khi nghĩ mày là gánh nặng cho gia đình đến hết cuộc đời?

- Mỗi người một hoàn cảnh nhưng nếu là tao...

Tôi chợt nín lặng... Nếu là tôi, tôi sẽ làm gì? Cho đến bây giờ nhìn đám bạn thân lần lượt bỏ đi lấy chồng, lòng tôi luôn hoang mang khắc khoải. Tôi đã làm một việc đúng hay sai? Tại sao không chọn lựa một người để thương và để lấy? Tôi là kẻ không trái tim hay trái tim đã bị bóp chết trước tuổi biết yêu?

- Mày có nghĩ thằng Dũng sẽ mang lại hạnh phúc cho mày không? Tôi hỏi trớ đi.

- Khi làm vợ ai mà chẳng mơ ước điều đó.

- Nếu niềm mơ ước không trở thành sự thật?

- Thì tàn cuộc đời.

- Như một canh bạc.

- Nếu canh bạc tự mình chơi để thua thì cũng chả lấy gì làm tức.

Tôi sợ lối lý luận của nó. Tình yêu và hôn nhân như một canh bạc, nhất chín nhì bù, canh bạc không trao đổi bằng tiền mà bằng cả cuộc đời.

- Tao nghĩ yêu là một chuyện nhưng nếu đã yêu để đi đến hôn nhân thì phải luôn song song với thực tế. Người ta đâu thể uống nước lã nhìn nhau suốt ngày. Cũng như mày, hạnh phúc thế nào khi lương trung sĩ của thằng Dũng không đủ nuôi sống cho riêng nó?

- Theo tao cuộc sống tinh thần thì vợ chồng phải dựa vào nhau nhưng vật chất phải tự lập. Tao sự định sẽ đi làm sau khi lấy nó. Thử hỏi mày, mình cũng có hai chân hai tay hai mắt mà tại sao lại nằm ở nhà chỉ lo ăn với đẻ bắt nó nai lưng ra hầu mình?

Tôi giật mình. Tư tưởng tự lập của Tuyết khiến tôi tự hổ thẹn với ý nghĩ xưa nay.

- Tại sao mày lại muốn lấy chồng giầu?

Không ai nghe được câu trả lời. Tại vì sao? Tại vì tôi sợ những hình ảnh vá đắp che đậy cảnh thiếu hụt mỗi ngày trong gia đình, sợ sự bệnh tật của em tôi hay sợ sự nhu nhược của bố trước cảnh bó tay không kiếm ra tiền...? Có lẽ cả ba đều đúng. Tôi sợ và sợ mọi thứ nhưng nguyên do kinh khủng nhất mà tôi vừa khám phá ra là thấy mình cũng nhu nhược bất tài, chính vì bất tài nên mới nghĩ đến sợi dây leo sống được là nhờ bám vào một loại cây khác.

- Bằng cấp như chúng mình nếu rớt tú tài thì lương tháng được bao nhiêu? Tôi vẫn còn nghi ngờ sự phát ngôn bừa bãi của nó.

- Còn hơn thằng Dũng, nó được những bằng cấp gì? Tại sao nó vẫn sống vui vẻ mà không hề mang mặc cảm? Tại sao nó vẫn mơ ước được vợ đẹp con khôn? Tại vì sao mày biết không? Tại vì nó là người, một người có trái tim sống. Còn mày...?

Tôi vờ cúi xuống nhặt những hoa phượng còn tươi bị kẻ nào phá phách liệng rớt cả chùm. Đời người con gái có khác nào cánh phượng kia? Hoa trên cành như con gái có tình yêu, tôi không tình yêu khác nào chùm hoa rơi rớt, một sớm một chiều rồi cũng héo tàn.

° ° °

Cơn mưa tạnh hẳn tự bao giờ. Gió cũng đổi chiều và thật nhẹ nhàng đẩy những đám mây đen bay tản mát. Trên bàn thờ cô dâu và chú rể đang quỳ dưới tượng Đức Mẹ dâng lời nguyện trước khi ra về. Hôn lễ kể như xong chỉ còn nghi thức cuối cùng là nghi thức đời, buổi rước dâu vào chủ nhật trưa mai để hợp thức hóa chuyện ăn ở, để bóp miệng dư luận, bịt lời thị phi và cũng là để trả hiếu cho gia đình. Ai mà chẳng nghĩ nhà chứa con gái như chứa thuốc nổ, nay có người đến rước đi bằng đình đám long trọng, kèn trống rình rang thì hỏi có cha mẹ nào không nở mặt nở mày với xóm làng...?

- Kéo khăn che mặt lên. Mất trinh tỏng ra rồi còn cứ làm bộ.

Tiếng gào khá lớn, âm thanh ồm ồm làm tất cả mọi người đang từ trong nhà thờ bước ra đều nhốn nháo nhìn quanh. Đám trẻ con tụ sẵn ở sân sau từ lúc nào, đứa mặc quần xà loỏng, đứa quần dài, đứa chân đất, đứa dép cao su vấy đầy bùn đỏ đạp vương vãi trên nền xi măng còn lõng bõng nước. Chúng che miệng nhăn nhở cười. Thằng lớn nhất trong bọn cũng là thằng ngổ ngáo nhất đang kéo xụp chiếc mũ vải che mặt. Nó! Lại cũng nó...

Tưởng là cơn mưa lớn sẽ quét sạch những bùn đất tích tụ từ những tháng ngày trước không ngờ chỉ mới tạnh một loáng đã ngập trở lại những bùn, bùn đỏ, bùn mới, bùn từ dưới chân lên tới đầu, bùn thoát ra từ lời nói và trong tư tưởng của cả những đứa con nít.

- Thằng mất dậy con nhà xẽo Nhã láo lếu. Ra mà vả cho vỡ mặt nó đi. Mẹ cô dâu ra chiều nóng nẩy.

- Ra cho chúng ném bùn vào người à! Sao mà dại vậy? Thứ ấy nói gì chả được hơi đâu mà chấp.

- Nó bảo mình ăn cứt mình cũng phải ăn?

- Thì đã ăn đâu mà rộn. Đứng đại vào chụp hình với con rể rồi còn về.

Chẳng ai để ý đến cha mẹ cô dâu đang cố chữa thẹn. Họ còn bận rộn với áo quần xúng xính, với đôi dép nhung và những vũng nước chảy lênh láng chung quanh.

- Giá chậm chừng non một tiếng hãy mưa thì đỡ cực biết chừng nào.

- Mưa cho nó mát các bà ạ!

- Vâng thì mát, mát điện, mát dây, mát nhợ.

Mỗi người chen vào một câu vu vơ nhạt nhẽo không đầu không cuối hầu như để quên đi những lời khả ố của lũ trẻ và có lẽ cũng chẳng ai nỡ nhìn thái độ của cô dâu chú rể ngoài trừ tôi. Lúc ấy mặt chú rể xạm đen, hai quai hàm bạnh ra và bàn tay nắm chặt nổi gồ những đường gân.

- Đừng anh, hôm nay ngày cưới của chúng mình mà. Tuyết luồn tay mình vào cánh tay Dũng bằng một cử chỉ âu yếm nhưng thực ra lại là chiếc còng khóa cứng mọi hành động của hắn.

- Anh phải giết nó.

Tuyết vẫn cười, công nhận nó bình tĩnh thật.

- Có giết cũng phải đợi sau tuần trăng mật của chúng mình. Em không muốn anh làm hề trước mặt mọi người, nhất là trước mặt bạn bè em.

Dũng nghe lời người yêu đứng yên, tuy chịu trận nhưng người cứ run lên bần bật. Đối diện, đám trẻ được thể càng gào to:

- Xà bông Bạch Tuyết...

- Cà lùng tùng xèng.

- Thằng rỗ bán than mua xà bông Bạch Tuyết về chà người...

- Cà lùng tùng xèng.

- Thằng rỗ bán than lấy công chúa mất trinh.

- Cà lùng tùng xèng.

Lũ trẻ chia thành hai bè, một thằng hô, cả đám vừa hò vừa khua chiêng trống bằng miệng và cả bằng tay chân y như đám bán thuốc dán, thuốc chuột làm náo động cả một góc. Mọi người, bằng đó khuôn mặt sượng sùng nhìn nhau. Trời đổ cơn mưa chưa đủ rửa hờn ghen cho những kẻ thất tình lỡ dại trồng cây si Tuyết, giờ lũ trẻ lại mang tro trấu, mang dĩ vãng xa xưa trét cả vào mặt quan viên hai họ.

Dĩ vãng của Tuyết có ai mà không biết? Người con gái nào chẳng có một dĩ vãng, một tuổi thơ nhưng tuổi thơ của con bé Bạch Tuyết khác hẳn mọi người. Nó đã được miệng đời thêu dệt khởi đầu bằng những vệt máu loang lổ nhuốc nhơ trên khuôn vải trắng muôn đời không sao gột rửa, là những mai mỉa, khinh thị và là những bằng chứng cụ thể để mang ra răn dậy con cháu mình. Tuổi thơ của Tuyết bị người ta nhồi nặn, bóp méo và thổi phồng để trở thành người lớn một cách gượng gạo thảm thương. Mười hai tuổi nào đã biết gì để gọi là sa ngã lầm lỡ? Nếu là con họ, họ sẽ có những phản ứng như thế nào?

Tội nghiệp con bé mười hai sợ đứng trước gương, sợ nhìn thấy ngực mình nhu nhú, sợ nhìn thấy thân thể mỗi ngày một phát triển mau hơn những đứa khác chỉ vì ngay trong con mắt nó đã bị khắc một vết đen nhơ nhuốc...

- Đứa nào ngồi khóc trong này vậy?

Tiếng khóc ngưng bặt vì cánh cửa bị đẩy mạnh. Khuôn mặt người đàn bà ló vào, đôi mắt gian và hung dữ.

- Trời đất! Mày hả Tuyết? Làm gì nằm khóc trong nhà cầu hôi thối như thế này?

Mụ đàn bà để sô nước dội nhà cầu xuống, đẩy cho cánh cửa mở rộng hơn. Tuyết lùi sát vào trong như muốn lẩn trốn. Tóc nó ướt đẫm mồ hôi và tấm thân gầy ốm run cầm cập như trúng lạnh.

- Mày khóc từ hồi nào vậy? Tại sao mày khóc? Đứa nào đánh mày?

Mụ đàn bà hỏi một hơi rồi xấn tới lôi Tuyết ra. Con bé được kéo xềnh xệch, rũ rù như con chó chết để ngoài lối đi giữa hai dãy nhà cầu công cộng. Bây giờ bà ta mới để ý những vệt máu loang lổ dưới quần nó.

- Mày có kinh hả Tuyết?

Bà khựng lại có đến vài giây và khi khám phá trên mắt trái nó có vết bầm, kèm theo khuôn mặt tái mét và chỉ chực ngất đi. Bà buông vội nó ra:

- Trời đất quỷ thần thiên địa ơi! Đứa nào hiếp mày hả Tuyết? Bớ làng bớ xóm bớ bà con cô bác ơi...

Mụ đàn bà hơ hải chạy ra ngoài gào còn hơn chiếc loa phóng thanh. Trong tích tắc suy nghĩ, Tuyết hiểu hậu quả vô cùng tai hại sắp đến với mình. Mọi người sẽ bủa vây chung quanh xì xào bàn tán, có một nghĩ ra mười và tin đồn lan nhanh, bố mẹ nó sẽ hộc tốc đến đây với thanh củi dài...

Tuyết quên cả đau đớn. Sự sợ hãi tưởng chừng như tăng thêm sức lực, nó vội vàng lôi cả sô nước đầy ắp vào trong nhà cầu khóa trái cửa lại. Cánh cửa gỗ èo ọt muốn chống đối không chịu nằm im trong then cài như bao nhiêu cánh cửa cũ kỹ khác. Không ai để ý đến chuyện an toàn cho đám con gái nhỏ đi cầu ở quanh đây, có thể Tuyết là một đứa bé đầu tiên phải hy sinh.

Tuyết cởi cái quần màu cháo lòng nhồi vội vàng vào trong sô nước. Nó cố vò thật nhanh và thật mạnh nhưng chỉ hoài công vì hình như không còn một sức lực nào để làm chuyện thật nhỏ nhoi tầm thường ấy. Mỗi lúc tay nó một lạnh thêm như ướp trong nước đá, hơi lạnh theo tay chạy vội lên sống lưng và luống cuống thế nào sô nước đổ ào. Cùng lúc đó rầm rập tiếng chân bên ngoài pha lẫn tiếng hò hét và cả tiếng gậy gộc khua vang. Tuyết dựa lưng vào tường thở dốc, chiếc quần tuy mờ bớt vết máu nhưng không thể khô ngay trong lúc này.

- Mở cửa, mở cửa mau.

- Tuyết ơi mày nghe tao nói gì không?

- Mở cửa mau tao dẫn lên bệnh viện lấy giấy chứng thương thưa thằng chó chết ở tù cho mạt đời luôn.

Mỗi người một câu, kẻ gọi người gào ồn như một đám cháy cùng với tiếng nện cửa thình thình, âm thanh nặng và chát như những nhát vồ đập xuống cối đá. Tuyết hoảng hốt và trở nên hấp tấp hơn, cực chẳng đã nó xỏ vội chiếc quần đầy những nước vào người, hơi lạnh không còn nằm trên sống lưng mà như đang luồn trong máu, máu gặp lạnh muốn đông ngay tức thời. Tuyết cảm thấy chóng mặt, chung quanh đảo đảo quay quay và cả khối đen phủ chụp làm tối tăm mắt mũi. Người nó rơi đánh huỵch và nửa thân trên nằm vắt ngang bồn cầu.

° ° °

Tuyết mở bừng mắt vì những tiếng xôn xao chung quanh, hình ảnh đầu tiên nó nhìn thấy là đầu người, lố nhố những đầu, đầu lớn đầu bé, đầu trắng đầu đen, trong mỗi cái đầu có hai con mắt đưa qua đưa lại, dưới hai con mắt là đôi môi rộng ngoác mấp máy, cử động, xì xào, rì rào như lửa gặp gió bừng bừng cháy. Tuyết đã cảm thấy người ấm áp trở lại.

- Cháu nó tỉnh rồi kìa!

- Thôi tôi xin các ông các bà làm ơn về nhà dùm tôi một cái đi.

Không một ai nhúc nhích, vết thương hình như không chỉ một mình Tuyết mà là của mọi người.

- Tôi lạy các ông các bà, lạy mấy xấp nhỏ con nít về dùm tôi làm phước đi.

Ông Quang, bố Tuyết, lại bực dọc gắt lên. Tiếng gắt khá lớn làm người Tuyết run lẩy bẩy, khí lạnh bỗng dưng trở lại dù trên người đang được phủ bằng chiếc mền dầy. Ngay đầu giường mẹ Tuyết ngồi tấm tức khóc; giọng bà rên rỉ đau đớn như Chúa đã định cho bà phải gặp sự khó.

- Im cái họng bà ngay.

Ông Quang lại gắt như muốn ném tất cả bực dọc vào mọi người vì từ nãy giờ gần nửa tiếng rồi mà không một ai chịu ra về. Xóm ngõ là thế, có chuyện gì xảy ra thì bu lại. Chia sẻ, an ủi? Ông đâu cần những thứ ấy trong lúc này. Càng nhiều người đến, càng nhiều người biết thì càng khổ cho con ông trong tương lai. Nhìn con gái da mét không còn chút máu ông đổ giận xuống đầu vợ:

- Ở nhà làm cái quái gì mà nó đi cả buổi cũng không biết?

Người đàn bà đau khổ im hẳn tiếng rên, hơi thở hình như cũng bị chận đứng lại. Không có sự phản công, ông nhìn quanh, đám chị nó sợ vạ lây cũng trốn mất lối nào. Mắt ông lướt nhanh nhưng cuối cùng vẫn dừng lại nơi Tuyết đang nằm. Nó nằm một đống như cái mả ông ăn mày nhận biết bao sự thương hại của người đời. Bỗng nhiên thấy tự ái mình bị tổn thương, ông gầm lên:

- Con ranh con nằm giả chết ăn vạ hả? Ngữ này phải lôi ra giữa chợ quật nát thịt nát da để làm gương cho những đứa khác.

Tuyết oà lên khóc. Nó sợ trận đòn từ lời buộc tội khắt khe hơn là những đau đớn đang xé nát ở phần dưới bụng.

- Thôi ông ạ! Chuyện đâu còn có đó. Nếu cháu có lỡ dại thì cũng tha thứ chứ đánh đấm làm gì. Một bà ngồi gần đó động lòng can ngăn.

- Đánh là đánh chết cái thằng khốn nạn kia kìa. Con người ta đàng hoàng tử tế mà nó làm chuyện bẩn thỉu đồi trụy sau này ai còn dám lấy...

Mỗi người chêm vào một câu, chân thành phát xuất tự đáy lòng nhưng lời nào thì cũng trở thành vụng về trong lúc này. Sự chia sẻ không phải lúc làm những đau đớn tủi nhục trong ông vỡ ra, cảm tưởng như bao danh giá mình bị xô tận đáy bùn chỉ vì đứa con ngu ngốc chưa ráo máu đầu:

- Khốn kiếp, ngồi dậy ngay cho tao hỏi...

Ông Quang hùng hổ chạy xuống bếp như đi lấy roi sau khi đã đá tung những chiếc ghế dựa dọc theo lối làm vướng bận bước chân. Mọi người nhốn nháo cả lên, đám trẻ cũng co giò hoảng hốt sẵn sàng trong tư thế vụt chạy. Thời gian vừa đủ cho mẹ Tuyết chắp tay năn nỉ từng người:

- Tôi cám ơn các ông các bà đã có lòng đến thăm hỏi. Vâng, như vậy là thể hiện quá đủ tình bà con, lối xóm...

- Tôi lạy các ông các bà về ngay cho không thôi ông ấy nổi điên đánh con bé chết.

Mà có lẽ đánh chết thật. Ở đây tình thương con luôn bị tự ái đẩy đè bẹp xuống tận dưới đáy lòng. Cái sĩ diện được thể hiện qua những trận đòn. Đánh càng đau, trị tội càng nặng, thương tích đầy khắp cùng trên thân thể con mình thì cái sĩ diện mới to lớn, giá trị. Xóm ngõ này đa số có lối dậy con không dựa theo tình thương mà chỉ theo nguyên tắc dây chuyền. Từ giới trí thức đến bần cố nông, hành động họ cuồng dại và giống nhau như cùng một lò đúc ra. Thương con cho roi cho vọt. Họ đã bần cùng hóa con người thành con vật vì chỉ có con vật mới dùng đến ngọn roi.

- Lạy các ông các bà về hộ dùm tôi...

Tiếng rên rỉ của bà Quang hòa theo những giọt nước mắt khổ đau như ngọn gió nóng bỏng đầu mùa hạ làm mọi người cảm thấy ấm lòng và bồi hồi xúc động. Họ không nỡ về trong lúc này khi thấy con của bạn mình gặp nạn. Nhưng dẫu có ở lại cũng chỉ gây thêm phiền hà rắc rối, biết đâu sự hiện diện của họ sẽ làm câu chuyện thảm khốc thêm lên.

- Hay dẫn con bé trốn sang nhà tôi? Một người tốt bụng đề nghị.

- Cám ơn bà nhưng tôi không dám đâu. Mọi sự cũng mong ông bà khấn khứa cầu xin cho gia đình chúng tôi qua mọi sự khó.

Con người ta thiếu lòng tin, khi đau khổ tột cùng không còn ai bám víu than thở, lúc ấy họ mới nghĩ đến đấng tối cao và đức tin mới có cơ hộ phát triển. Bà Quang theo chân người khách cuối cùng ra tận cửa rồi vội vàng khóa trái lại. Mọi sôi động như lắng dịu hẳn, trong nhà chỉ còn mỗi hai mẹ con và người chồng quá khắt khe về lễ giáo. Bà không biết ông sẽ trừng trị con mình ra sao để ước lượng mà phản ứng trở lại. Nhưng dù thế nào bà cũng chỉ là người đàn bà chân yếu tay mềm, cùng lắm lăn xả vào chịu đòn thay con.

Bà đến ngồi sát bên Tuyết, để cho nó đỡ sợ và cũng để che chở bảo bọc nếu có những gì quá đáng xảy ra. Xưa nay bà chưa từng thấy ông đánh đứa nào dù trong nhà chứa sẵn một tủ toàn những roi. Roi mây, roi đòn gánh, roi củi tạ, cái nào trông cũng khiếp, cái nào đánh cũng đau và cái nào thì cũng cần được dùng, tùy theo tội trạng và tùy theo sức chịu đựng của mỗi đứa mà xử dụng theo mỗi trường hợp. Mỗi cây roi như biểu tượng gián tiếp đe dọa để ngăn chận những lỗi lầm của con cái. Nhà bà có bốn đứa con. Thằng anh trai lớn vừa thi rớt tú tài hai năm ngoái đã vào trong lính. Còn lại đứa nào cũng ngoan, cũng dễ dậy mà sao có mình con Tuyết, đứa gái út bà cưng chiều và hãnh diện nhất lại bỗng dưng hư hỏng phá nát danh dự giòng tộc xưa nay mấy chục đời chưa một ai dám làm. Ngồi lâu sốt ruột, bà rón rén xuống bếp rình xem chồng đang làm gì.

Từ lúc ông Quang hùng hổ đá văng ghế chạy xuống bếp. Thực ra ông chỉ mượn cớ để trốn chạy hình ảnh não nuột của vợ con, trốn khỏi những con mắt dòm ngó của người đời. Giờ là lúc ông mới dám sống thật với những cơn dày vò trong lòng. Ông gục đầu vào cánh cửa tủ đựng đầy những roi nhưng không muốn chọn cây roi nào cho con gái ông cả vì biết chắc đây không phải là một lỗi lầm. Mười hai tuổi biết thế nào là sự rung động của thể xác mà dám phạm tội gớm ghê, cũng không phải tò mò nghịch ngợm để phải gặp nạn. Tò mò nghịch ngợm thì đã đủ trí khôn để chạy tội hoặc thiếu gì chỗ kín đáo ngồi khóc mà phải vào nhà cầu công cộng hôi thối, nơi mọi người ra vào suốt ngày. Nghĩ thế nhưng làm sao ông dám lên tiếng bênh vực cho con mình? Làm sao ông dám đưa tay che chở khi con gặp hoạn nạn, sự hoạn nạn mang đầy nhục nhã đến cho gia đình ông? Làm sao ông dám giang tay ấp ủ, tăng thêm cho con ông sức mạnh để chận đứng cơn đau của thể xác? Tình thương không phải lúc sẽ là chiếc cầu bắc ngang, dẫn nó đi tắt vào con đường hư hỏng. Còn răn dậy nó? Răn dậy như thế nào đây? Nó đang đau đớn và sợ hãi vì vết thương đầu đời thì sự răn dậy chính là đã giết chết tuổi thơ ngây còn lại.

Đứng trước ngã ba đường, đường nào ông cũng chần chừ không muốn bước. Đánh nó ư? Nó có lầm lỗi gì? Còn tha cho nó? Làm sao có thể dậy dỗ đám con gái ông được? Lờ đi như một âm thầm chấp nhận? Không. Xóm ngõ ông không có người cha nhu nhược hèn yếu. Ông biết ông sẽ phải đi tìm thằng nào đó, như mọi người đã từng làm, để thưa kiện nhốt tù hoặc đánh cho nó một trận tơi tả đền vì tội đã làm tan nát đời con ông nhưng ở địa vị ông, ở tính tình và bản thân ông không muốn làm những chuyện ấy. Mọi chuyện đã lỡ rồi. Đáng trách là trách ông đã quá thờ ơ trong vấn đề giáo dục con cái, đã không chọn cho chúng những người bạn tốt và có trách là cũng trách ông đã quá ỷ y coi các con ông như những đứa bé mới vài ba tuổi. Ông không biết sẽ phải làm gì trong lúc này. Vừa xong ông hung hăng là chỉ để thị oai với hàng xóm cho họ ái ngại mà ra về hầu tránh sự dòm ngó vào gia đình ông nhưng làm sao có thể mãi giữ thái độ đó? Còn ngày mai ngày mốt? Làm thế nào bây giờ để ông có thể tránh mặt được mọi người? Hay là dọn nhà đi chỗ khác? Ông chợt bàng hoàng. Dọn nhà đi chỗ khác. Chung quanh đây chưa ai làm thế bao giờ ngoài trừ phải đi vì công việc làm ăn, vì là lính bị thuyên chuyển. Ngoài hai yếu tố ấy ra, đi là một hình thức trốn chạy coi như đã làm điều xấu xa, sẽ bị mọi người khinh bỉ vì ông cố tình toa rập với con cắt lìa dĩ vãng nhưng chắc gì đã cắt được? Dẫu ông có đi đến nơi thật xa thì mọi người cũng vẫn biết, không có điều gì xấu mà che dấu được mãi với thời gian. Thôi đành bó tay và cắn răng chấp nhận mọi sự khó đang đến với gia đình...

- Chuyện của tao là thế đó, có điều mày không hỏi chẳng lẽ tao cứ đè cổ mày ra mà nói?

Tôi nhớ Tuyết kể cho tôi nghe chuyện này khi nó mới vừa mười lăm.

- Sao mày không chọn chỗ nào sạch sẽ một chút lại lựa nhà cầu hôi thế?

- Sư khỉ nói thế mà nghe được. Dạo đó tao hay lười khi nghĩ đến chuyện phải xách sô nước vào nhà cầu công cộng, lại sợ luôn cái mùi hắc ám ảm vào người nên hay lẻn vào khu nhà bỏ hoang gần đó để làm công tác vệ sinh. Gọi là nhà hoang chứ thực ra sau vụ hoả hoạn đã bị thiêu rụi chỉ còn là đám cỏ dại cao vượt đầu người, chung quanh vắng vẻ không người qua lại. Tưởng đâu mình khôn ngoan chọn được chỗ lý tưởng ai ngờ thằng khốn kiếp Khôi theo rình tao mỗi ngày và hôm đó nó ra tay...

- Sao mày không la lên?

- Đâu ai ngờ! Từ xa tao thấy nó cầm khúc cây và cái lon nên tưởng nó đi bắt trùng về câu cá. Tao đứng tần ngần nhưng đau bụng quá đành lì ra đấy chờ nó vòng ra ngoài ai ngờ đi ngang chỗ tao, bất thình lình nó giơ cao gậy và đập tao một cái nháng lửa. Rồi thì thằng khốn ...

- Sao hồi nãy mày kể chuyện trong nhà cầu?

Tuyết có vẻ bực vì những câu tôi hỏi đầy vẻ nghi ngờ, nó sẵng giọng:

- Muốn nghe tao kể thì đừng hỏi nữa.

- Nhưng mày cứ nói quanh co chẳng đâu vào đâu.

- Bị rồi tao sợ gần chết nên chạy đến chỗ nào gần nhất, có lắm người qua lại để kêu cứu. Ai ngờ thấy họ tao càng sợ câu chuyện vỡ lớn, bố mẹ tao biết nên định trốn trong nhà cầu khốn khổ khóc cho đỡ cơn hờn tủi nào ngờ khóc rồi cứ thế tao tức tưởi không nín được mới ta nông nỗi...

- Vậy là thằng Khôi khoái mày từ lâu. Đúng là hồng nhan đa truân.

- Đa cái con khỉ, thằng trời đánh nó nhét giẻ vào miệng tao, trói chân tay tao chéo lại bằng hai ống quần chứ nếu không tao đâu đến nỗi nào.

- Cái thằng đáng tởm, chỗ mày đứng thể nào cũng có vài đống, hôi thế mà cũng động cỡn được. Rồi không ai làm gì nó hết sao?

- Bố tao đến sở cảnh sát thưa bắt nó nhưng nó đã bỏ nhà đi mất biệt. Sau nghe nói nó vào trong bưng theo mấy ông bộ đội.

- Vậy cũng là hình thức tàn cuộc đời. Gieo gió gặp bão. Nhưng câu chuyện có liên quan gì đến thằng Dũng đâu? Tao hỏi tại sao mày lại yêu thằng Dũng?

- Xóm tao một con ruồi lạ bay qua cũng biết.

- Tức là chuyện này cả xóm đều tận tường? Nhưng đâu phải chỉ có một thằng Dũng yêu mày?

Lúc đó Tuyết đang ngồi dựa lưng vào gốc cây nhìn lên cao; mắt nó long lanh sáng phản chiếu đầy những lá xanh non, đẹp như ước vọng lúc bấy giờ.

- Nó là thằng đầu tiên đạp cửa nhà cầu xông vào bồng tao ra.

- Cái thằng thế mà khoẻ. Tôi pha trò cho câu chuyện bớt thương tâm.

- Con khỉ, nó hơn tao những ba tuổi. Trai mười lăm khoẻ hơn bò.

- Không hơn bò thì cũng phải lấy vì nam nữ thọ thọ bất thân, mày để cho nó ẵm giữa ban ngày ban mặt nên phải lấy là đúng. Tôi vẫn cười cợt.

- Nhiều khi tao không tin vào số mệnh nhưng cũng phải tin. Nếu chuyện đó không xảy ra và nếu thằng Dũng không đến kịp lúc ẵm tao chạy như giông như gió thì chắc gì giờ này tao còn ngồi ở đây. Tao nhớ nghe loáng thoáng mọi người cản nó bắt phải đưa vào nhà thương...

Mặt Tuyết lại xa xầm xuống, cái dĩ vãng thảm thương thuở nào không thể xóa mờ trong óc dù đã ba năm rồi. Biết nó buồn nhưng tôi lại tò mò muốn nghe nên cố tạo những câu hỏi ngớ ngẩn:

- Ê Tuyết, tuổi mười hai được thằng con trai mười lăm ẵm có cảm giác gì không?

Mặt nó chợt hồng lên, làn da trắng muốt nổi bật đôi mắt đen lay láy. Đẹp. Nó đẹp thật.

- Lúc đó tao sợ muốn chết, phần vì chiếc quần ướt, phần vì lạnh, phần lại đau. Bao sức lực như bị lấy đi hết nên đâu thể bám vào nó, người tao rũ như con chó chết, chẳng có quái cảm giác gì cả.

- Lạ. Không cảm giác mà dám lấy kể ra mày cũng liều thật.

Tuyết cười, nó bấu mạnh vào hông tôi:

- Tao nói lúc đó kìa! Có điều như mày biết suốt một tiếng sợ hãi, đau đớn ngồi khóc trong nhà cầu hôi hám, tao có cảm tưởng mọi người sẽ kinh hãi nhìn tao như nhìn một con vật ghê tởm. Đến khi thấy mồ hôi nó nhỏ tong tong trên mặt tao mới tỉnh hồn mở mắt ra và cũng chính giây phút ấy nó cúi xuống nhìn tao. Ôi đôi mắt. Phượng ạ! Đôi mắt như nói ngàn lời an ủi với cơn đau của tao mà ở chính bố mẹ tao cũng chưa thể có. Ngay khi bắt gặp tia mắt và thấy thân thể mình nằm gọn trong tay nó tao đã có lời nguyền sau này sẽ phải thuộc về nó.

- Ghê thật, tuổi mười hai có lẽ chỉ mình mày mới lãng mạn bạo như thế! Nhưng này, tại sao đám con nít lại chọc mày là xà bông Bạch Tuyết?

- Tại tao nhúng cái quần vào sô nước nên chúng tưởng tao giặt bằng xà bông để phi tang.

- Như vậy có phải mày lấy thằng Dũng chỉ vì nó đã ẵm mày?

Tuyết lại cấu vào hông tôi:

- Tao không ngờ đã mười lăm mà mày còn hỏi tao những câu ngớ ngẩn như vậy. Tao lấy nó vì yêu, vì cảm phục và vì cảm thấy được bao bọc che chở.

- Đơn giản như vậy thôi sao? Mày nên nhớ những đứa đẹp như mày đều chọn chồng giầu trước tiên.

- Tiền bạc không mua được hạnh phúc. Rồi mày xem những đứa ham tiền sẽ phải khổ vì tiền...

Tôi nhìn Tuyết một lần nữa để nhớ lại câu nó nói xưa kia. Kẻ chọn tiền sẽ khổ vì tiền; còn nó, kẻ chọn lựa vì yêu? Vẫn chưa có dấu hiệu gì chứng tỏ lời nhạo báng thô bỉ kia đang ảnh hưởng tới nó nhưng Dũng, người mà nó cảm phục, kính trọng và tin tưởng sẽ vững chắc như cây cổ thụ, cây tùng, cây bách để được nương tựa, để được che chở lại đang run lên như cày sấy. Tuyết đã lầm trong sự chọn lựa không? Nếu đánh đổi tất cả để chỉ chọn ba điều như nó mơ ước thì nó đang sắp sửa mất hai mà chỉ còn lại một. Còn một là tình yêu mong manh với cuộc sống vật chất giằng kéo.

- Xà bông Bạch Tuyết.

- Thằng rỗ ẵm xà bông Bạch Tuyết vĩ đại muôn năm.

- Muôn năm... Muôn năm... Muôn năm...

Tiếng reo hò cổ võ lẫn tiếng khua cóc cóc, phèng phèng cộng thêm tiếng trống thùng thùng của những hội trống hội kèn đến quá trễ tạo thành khung cảnh hỗn loạn và sống sượng chưa từng thấy. Đám trẻ, đại diện cho quan niệm sai lầm và thành kiến khe khắt của lớp người cũ đang hô hào, phô bày dĩ vãng xưa kia của Tuyết nhưng không hiểu sao ai nấy đều khó chịu bực bội ra mặt dù họ cũng là thành viên đắc lực trong việc rỉ tai hằng ngày xuống đám con cháu. Phải chăng những chuyện xấu, theo họ chỉ nên nói nhỏ sau lưng chứ không nên sống sượng quá như thế? Nhất là họ đang dự một đám cưới mà lẽ ra nên mừng cho cả cô dâu chú rể, dù là lời chúc mừng bằng môi mép.

Tiếng hò hét làm hai bên xui gia nhìn nhau mặt chai cứng. Quan viên hai họ và quan khách ngoài trừ cô dâu ai nấy đều dở khóc dở cười trước bác phó nhòm. Nhưng dù sao cái dĩ vãng gớm ghê kia cũng đã được đứt đoạn, cắt lìa bằng một cái đám cưới. Có điều hai nhân vật chính, liệu họ có nghĩ cuộc đời được chia ra làm nhiều giai đoạn và mỗi giai đoạn là một vở kịch ngắn. Dù thế nào họ cũng chỉ diễn xuất theo thị hiếu của khán giả để rồi nguyên thủy họ vẫn là con người, vẫn có những ích kỷ ghen hờn, cũng có những nhỏ mọn tầm thường và có những đào xới dĩ vãng để làm khổ cho nhau. Liệu họ có quên được dĩ vãng để tạo hạnh phúc chồng vợ hay lại cũng như bao nhiêu người dùng dĩ vãng để dằn vặt cấu xé, để che đậy sự thay đổi trong lòng mình khi tình yêu đã phai lạt?

Gió bắt đầu thổi trở lại làm mọi người trở nên bận rộn; kẻ giữ tóc; người nắm giữ vạt áo cho khỏi tốc lên. Từng vũng nước đọng trước sân nhà thờ cũng lăn tăn gợn soi rõ những hình dạng con người chao nghiêng như đang say sóng trước cuộc đời. Cơn mưa bất thình lình quay ngược làm những kẻ tin dị đoan như tôi nghĩ rằng sẽ có những gì bất trắc xảy ra cho đôi vợ chồng mới cưới. Cầu xin tình yêu luôn đi theo họ. Cầu xin tình yêu luôn đi bên cạnh bạn tôi. Tôi nhìn Tuyết, con Tuyết thơ ngây xinh xắn mà khấn nguyện dùm nó vì tôi vẫn không tin tình yêu lại có sức mạnh mãnh liệt có thể đánh bật được mọi trở ngại mà trở ngại lớn nhất vẫn là miệng lưỡi người đời. Nó sẽ là bản án tử hình cột cổ hai vợ chồng và lây cả đến đời con cháu.

- Về thôi. Về nhà mà chụp hình không thôi mưa tới nơi rồi.

Mọi người vùng hò lên khi thấy khoảng mây đen không biết tích tụ từ lúc nào sắp sửa đổ ập xuống. Thế là chẳng ai bảo ai kẻ xắn quần, người xắn áo xô đẩy nhau mà chạy. Cơn mưa làm mọi người hoảng sợ nhưng nó không đủ tác dụng càn quét, tẩy rửa mọi ô uế trong đầu mọi người, nhất là tôi, một mình với bó hoa tươi cầm tay, với hình ảnh cô dâu phụ và có lẽ cũng là một cô dâu trong tương lai thật gần...

Chương 2

- Cháu ơi, ngồi dậy uống miếng nước cho khỏe một chút đi.

Bà cụ ngồi bên phải khẽ lay vai tôi chuyền ca nước.

- Không khát cũng uống, có mỗi một thùng đâu ai chịu để dành.

Tôi nhìn chung quanh ai nấy đều còn thức. Hình như nồi cơm làm tỉnh một số người.

- Cơm còn không bác?

- Họ chia nhau ăn ngay từ hồi đêm. Giờ đã gần sáng rồi còn gì nữa.

Thì ra nãy giờ tôi đã thiếp đi với dĩ vãng chẳng buồn cũng chẳng vui, phẳng lì như mặt cát ướt chấp nhận bước chân đầu tiên chà đạp. Nhìn bà cụ ân cần lo lắng tôi đỡ lấy ca nước:

- Giờ cháu mới thấy đói.

Bà cụ thoáng chút ái ngại nhìn tôi rồi lần tay vào lưng quần. Bàn tay bất động ở đó khá lâu nhưng không hiểu sao bà lại rút tay về.

- Cụ còn dầu gió không cho cháu một chút.

- Có đây.

Mặt bà tươi tỉnh trở lại khi nghĩ lối nào cũng là hình thức làm phúc. Tôi gượng ngồi dậy dựa lưng vào mạn thuyền như mọi người và lấy dầu bôi vào lưỡi, chiếc bụng rỗng được dịp kêu rọc rọc. Vừa xong tôi đã lả đi vì đói, chắc chẳng ai biết được điều đó. Hai ngày rồi từ lúc bước chân xuống thuyền chưa một hột cơm nào trôi vào bụng, tôi không muốn ăn để không phải ói vì có mỗi chiếc ca nhựa tanh tưởi thay phiên chuyền từ người này sang người khác. Chẳng phải riêng tôi mà hầu như tất cả mọi người, họ ói vì say sóng, vì ngộp thở, vì mùi dầu cặn và ói vì lây giây chuyền. Chỉ cần nghe tiếng ọ oẹ là ruột gan mọi người đã lộn lên. Tôi là người làm việc hăng say nhất, cái ca tanh đến lợm giọng vừa đưa đến gần đã mửa thốc mửa tháo, mửa ra cả mật xanh mật vàng. Chung quanh nhốn nháo đòi ca, còn đang run rẩy vục đầu trong đống cơm cá tanh hôi, tôi không nghe không nhìn thấy ai nữa hết, cứ mửa cứ ói, ói như điên, như sợ ai dành mất cái ca của mình. Tôi là kẻ đã khích động khiến cho mọi người ói công khai dưới khoang tàu vì đã chiếm giữ vật chung quá lâu. Không ai nỡ trách tôi mà cho rằng tôi quá khờ, nếu ói chỉ có nước thì cần gì ca...

Ngồi lên mà lại dễ chịu, vừa cho tôi vừa cho mọi người. Chỗ nằm của tôi nhường cho một cô bé khoảng mười hai, tội nghiệp, dưới ánh trăng lờ mờ tôi thấy rõ mặt nó xanh như tàu chuối, thân quắp co và đôi vai cứ nhẹ rung đều. Chung quanh tiếng nức nở than khóc vẫn vang vọng, hình như có cả tiếng đàn ông. Bên trái, Trang, người tôi mới quen vì cùng đi chúng chuyến ghe nhỏ, đang được một người con trai an ủi. Mọi người đều có cặp, ngay kẻ cô đơn nhất cũng có bà lão dỗ dành, còn tôi, một mình lạc lõng.

Trường đang ngủ ngon bên Nguyện, người bố gật gù nửa tỉnh nửa mê. Tôi cất tiếng gọi, vài người lay Nguyện chỉ sang phía tôi. Vừa trông thấy tôi Nguyện vội vã quay đi. Khoảng cách chúng tôi là tám người ngồi hàng dài, tại sao Nguyện lại chọn chỗ xa xôi như thế? Tại sao Nguyện lại quay đi khi tôi cố tình muốn tìm ánh mắt của chồng? Tôi đưa ly cho người ngồi đối diện:

- Còn nước không anh?

Không có tiếng trả lời, một là giọng tôi nhỏ quá, hai là thùng nước cạn sạch vì đã chia nhau. Mặc cảm bị hất hủi làm tôi tủi thân, chồng ngồi đó mà vợ khát nước phải nhờ người ngoài. Người tôi rũ xuống trong buồn tủi và cứ thế nước mắt trào ra, rơi, rơi mãi, không một tiếng nấc. Mấy năm trời từ ngày lấy Nguyện tôi đã tập được lối khóc tài tình. Khóc mà không ai biết mình đã khóc, đau khổ mà không ai biết mình đã đau khổ. Có bao giờ một đứa con nít vòi vĩnh cha mẹ lại âm thầm khóc? Những kẻ khóc âm thầm là những kẻ đã chấp nhận thua thiệt, đã nhận chịu hoàn cảnh mình đang có. Khóc là một hình thức làm cho vơi đi những hờn tủi. Đúng, nhưng đúng với ai kia chứ còn tôi bây giờ nước mắt đâu thể làm cho vơi đi những chua xót não nề.

Tiếng máy bắt đầu xình xịch nổ át đi tiếng than thở của cặp tình nhân gần đó. Mọi người reo lên mừng rỡ. Bọn Thái phá đầu máy, lấy luôn cả địa bàn thành ra hì hục gần hết đêm mới sửa được nhưng đi biển mà mất địa bàn kể như lạc. Chẳng hiểu vì lý do gì mà bọn cướp cùng làm rập một khuôn như nhau, cho dù máy còn chạy cũng đâu thể nào đuổi theo trả thù? Mà có đuổi theo cũng chẳng làm gì được vì như chúng đã biết chỉ cách một sợi xích sắt mà ai nấy đều bó tay không dám kháng cự. Phải chăng phá máy hỏng là một hình thức giết người bịt miệng chứng nhân, bịt miệng dư luận đang lên án sự quá lộng hành của chúng? Máy hỏng, thuyền lạc, tương lai mờ mịt, sống chết không phân định mà chung quanh, mọi người vẫn còn đủ thời giờ chia nhau để an ủi những đứa con gái khốn nạn như chúng tôi. Ôi tình người, bảo rằng con người đã có tình cảm thì sống ở đâu hoàn cảnh nào cũng có thể bộc lộ được, còn Nguyện bao năm trời vẫn khô cứng. Có phải hôn nhân không dựa trên tình yêu đều nảy sinh ra tấm lòng độc ác?

Máy chạy, mọi người thở phào yên chí dựa vào nhau ngủ. Đám con gái khóc chán cũng nằm im lắng nghe tiếng máy từ từ nhỏ lại và khua đều. Con thuyền như bóng ma cô đơn lướt dưới bóng trăng đã nghiêng hẳn về một góc. Trăng bây giờ mới là của sự sống, nó dịu hiền và như thiên thần dẫn lối, thuyền cứ men theo ánh trăng rẽ sóng mà đi. Nước hai bên bắn tung lên mạn thuyền như những viên kim cương lóng lánh chất lân tinh...

- Anh cấm em không được tự tử.

Thì ra cạnh chỗ tôi một đôi tình nhân vẫn còn thức. Tiếng nói khá lớn làm tôi giật mình.

- Nhưng thân em nhơ nhớp thế này..

Tiếng nấc lên theo câu nói và người con gái lại rúc vào lòng người yêu khóc mùi mẫn. Tôi nhắm mắt lại để tránh nhìn cảnh dỗ dành âu yếm của họ. Người con gái như con chim non gặp nạn đang được băng bó vết thương; còn tôi, con chim mẹ, con chim vợ, con chim đã chịu đày đọa nắng mưa, đã từng vượt qua phong ba bão táp, đã từng gẫy cánh giữa trời chịu những roi vọt sấm sét thì thèm khát chi lời mật ngọt. Phải thế không Nguyện? Có phải thế không nên anh đã dửng dưng trước cảnh ngộ của vợ mình hay con chim bẩn thỉu nhơ nhớp kia hãy dấu mặt đừng ngước lên nhìn đời, nhìn loài người, nhìn những người thân, nhất là đừng nhìn chồng để van xin sự thương hại.

Cả đêm tôi không hề chợp mắt và như thế đã hai ngày ba đêm thức trắng, hai ngày ba đêm chỉ uống cầm chừng những hớp nước cố giữ mãi trong cổ họng. Nếu không giữ sức mày sẽ là người làm mồi cho cá trước tiên Phượng ơi. Tôi lầm nhầm, răng cắn chặt răng, môi cắn chặt môi, tay lại nắm lấy bàn tay để tạo thêm nghị lực. Giọt nước mắt kia phải ngưng chảy tức khắc, nếu không ngàn đời mày sẽ ân hận. Tôi đưa tay áo quệt khô dòng nước mắt, nước mắt pha bụi nước biển làm môi mặn đắng. Vài người trở mình và ú ớ trong cơn mơ; vài tiếng kêu thét hốt hoảng như cầu cứu; vài tiếng thở dài cay đắng cứ thế văng vẳng bên tai tạo thành âm thanh nhức nhối, buồn và dài vô tận...

Trời vừa mờ sáng, Trường mò mẫm bò qua từng người sang đến tận bên tôi. Gói cơm nguội của tụi Thái cho đêm qua được Nguyện lận vào lưng quần làm thằng bé khó chịu. Tôi ôm lấy tấm thân còm cõi của con vào lòng với cảm tưởng tiếp nhận thêm một khối nước đá. Tội nghiệp, rồi đời nó chẳng thể khá khi có một người mẹ ủy mị như tôi và một người cha tầm thường ích kỷ như Nguyện. Năm tuổi mà nói năng ngô nghê, hành động chậm chạp như đứa trẻ lên hai. Nó khờ là phải chỉ vì tôi không đủ sức săn sóc bảo bọc che chở cho nó khi mới bắt đầu cưu mang. Tôi đã để thể xác đau đớn, tâm hồn buồn sầu hòa nhập trong nó bằng những đêm dài thức trắng. Người ta nâng niu con từ khi đang trong trứng nước, còn tôi, tôi đã nuôi nó bằng nước mắt, tiếp hơi cho con bằng những tiếng thở dài đau khổ.

- Con đói quá.

Tôi lần trong lưng quần giở bọc cơm bằng hai bàn tay run rẩy, bàn tay xạm đen thô kệch và gầy như bàn tay thần chết đang mời vẫy. Nắm cơm tuy ấn chặt nhưng vài hột bên ngoài rơi xuống, miếng cá luộc nát bét cũng chỉ chực lăn theo. Cơn đói theo mùi cá thơm hoành hành dữ dội hơn bao giờ hết.

- Con muốn ăn hủ tiếu cơ!

Tôi không còn sức để mở lời, mùi cá thoang thoảng làm nước miếng ứa ra tới cổ. Miếng cơm đưa đến gần miệng Trường, thằng bé hét lên:

- Con thèm ăn bánh mì với hột gà ốp la cơ.

Trường ôm mặt tấm tức khóc. Có tiếng càu nhàu của một người:

- Thí nó dùm một chút, trời đã sáng đâu.

Nắm cơm làm tôi quên hết những người chung quanh, quên luôn tiếng con tôi đang làm vạ. Tôi đưa vội lên miệng.

- Của thằng bé đấy, ăn hết đi.

Giọng nói khô và cứng của Nguyện, giọng nói không tình cảm con người, kẻ mà tôi vẫn còn nghĩ đang là chồng khiến lòng tôi giận bừng bừng rồi giận lây sang cả Trường. Cổ họng tôi thoáng chốc như bị ai bóp nghẹn và chiếc bao tử rỗng được lấp đầy bởi hờn tủi. Cái đói hạ xuống cấp thời, đôi tay cũng không còn run khi gói lại nắm cơm. Trường vẫn i ỉ khóc nhưng lại để mặc tôi lận cơm vào lưng quần nó.

- Con đến xin bố trứng gà ốp la và nói mẹ sắp chết rồi.

Tôi xoay lưng cho thằng bé tự đi trở lại rồi thản nhiên ngả đầu vào mạn thuyền nhắm mắt. Trường oà lên khóc vì vẻ lạnh lùng dửng dưng của tôi nhưng cuối cùng vẫn bám từng người trở về vị trí cũ. Tội nghiệp, bỗng dưng nó bị ảnh hưởng lây bởi cơn khủng hoảng của mẹ. Cái đói đã làm nhợt nhạt trí óc và sự giận hờn lan sang cả đến tình mẫu tử. Chả trách gì ngày xưa đã có kẻ đoạn tình nghĩa chỉ vì miếng ăn. Tôi nhắm mắt lại nhưng cay đắng tủi hờn lại kéo đến, nước mắt trào ra chảy ướt má. Tôi gục đầu xuống gối vòng hai tay qua che dấu, người ta chỉ thèm ăn khi đói, thèm khóc khi đau khổ và thèm vỗ về khi tâm hồn khủng hoảng, giao động. Cùng một lúc tôi phải giang tay đón nhận cả ba, không ai chia sẻ khi chồng tôi ngồi đó, dửng dưng bạc bẽo hơn kẻ xa lạ.

- Còn ít cơm em dấu được chị ăn không?

Một bàn tay nóng ấm đặt trên vai và giọng nói nhẹ nhàng của Trang. Tôi lắc đầu nhưng không ngẩng lên.

- Ăn đại với em không thôi hết bây giờ. Chị nên nhớ mình sẽ còn trải qua không biết bao nhiêu gian nan đói khát và biết đâu chừng sẽ lạc vào hoang đảo hoặc lại thêm tàu cướp...

Trang bỏ lửng câu nói nhón miếng cơm cho vào miệng, mùi cá thơm lại được dịp bay ra. Phải chi Nguyện nói với tôi những lời này, phải chi Nguyện sai con mang nắm cơm nguội lạnh tanh sang cho tôi. Tuy ngồi nhưng nước mắt vẫn làm nghẹt mũi, tôi phải hả miệng ra để thở vì cảm tưởng thiếu dưỡng khí. Lồng ngực tôi như bị ai đè cứng và chân tay cứ thế lạnh dần. Ý tưởng phải chết vụt đến làm tôi bật khóc lớn, tiếng khóc đầu tiên từ khi bước chân xuống thuyền, tiếng khóc tru lên thê lương của loại mèo đi hoang. Ghê rợn, lạnh người. Trang khều nhẹ vào lưng tôi:

- Người ta nhìn kìa.

Mặc kệ, tôi đâu có ngẩng mặt lên để thấy họ đâu mà sợ. Tôi cũng đâu phải đang đóng tuồng mà cố gắng phô trương cái hay cái đẹp của mình. Tôi phải sống cho tôi. Đúng, tôi phải sống cho chính mình, nghĩa là tôi đang thèm được khóc, thèm được ngã lăn ra giãy dụa cho hả cơn đau trong lòng. Mọi người có vẻ khó chịu vì tiếng khóc của tôi, nó không hợp tình hợp cảnh chút nào. Đêm qua cần khóc thì tôi lại câm nín; hôm nay mọi vết thương lắng đọng thì tôi lại khơi lên. Vài tiếng thở dài phụ họa theo trong khi tôi vẫn tiếp tục khóc. Bây giờ mới thực sự tôi khóc cho tôi, cho cuộc đời mình, cho bao năm qua với vết thương cô đơn mỗi lúc mỗi đục khoét và cũng chính lúc này đây tôi khóc như một tiễn đưa những gì đã mất.

Những gì đã mất sao lấy lại được? Tấm thân hoen ố trước những đôi mắt chứng kiến. Vết nhơ này làm sao gột rửa? Dù tôi không tạo ra nó, dù mọi người quanh đây không tạo ra nó nhưng hình phạt chỉ có đám đàn bà chúng tôi phải mang. Phải chi Nguyện có chút tình người và chỉ cần đối xử với tôi bình thường như mọi người thì tôi vẫn đủ sức vượt thoát sự u buồn. Đàng này chính thái độ lánh xa như một kết án sự hoen ố của vợ mình. Một người chồng đầu ấp tay gối mà không có sự thông cảm trách sao miệng người đời. Ngày hôm trước tôi còn mộng mơ bảo là sẽ giang đôi cánh bay như loài chim rừng. Bây giờ con chim rừng khốn nạn đang sợ sương gió, sợ bão táp của miệng đời, sợ tiếng cây lay động thì sao cất nổi đôi cánh? Mày mâu thuẫn quá Phượng ạ, mày chỉ là một con chết nhát, chính vì chết nhát nên đã để mơ ước bay lên mãi cao. Mày không thoát được miệng đời vì một vết nhơ không do mày tạo thành thì sao dám sống cho riêng mày? Nghĩ như thế nhưng tôi vẫn không ngừng khóc, hình như còn chờ đợi sự dỗ dành của Nguyện. Tôi cố giữ tiếng khóc nhỏ lại để không đứt quãng, nhỏ nhưng đủ rót vào tai chồng tôi. Như thế có nghĩa là tôi đang dùng tiếng khóc để lung lạc, khơi động một sự thương hại. Người ta có đói khát nghèo khổ mới đi ăn mày. Đã đi ăn mày đâu ai còn coi phẩm giá mình là trọng. Tôi đang ăn mày sự thương hại của chồng tôi vì tôi là kẻ đói khát thiếu thốn tình thương.

Tiếng khóc đau khổ không người an ủi mỗi lúc một nhỏ dần, tôi lịm người đi từng chập, triền miên với cơn đau tình người cắn xé... Và cứ thế, người tôi khô đi, khô đi như chiếc lá vàng đang lảo đảo trước cơn gió nhẹ. Nó đưa hồn tôi đi xa, xa tít, về những tháng ngày còn sống dưới mái gia đình có bố, có dì, có Hằng và có Nguyện của những ngày đầu gặp gỡ...

- Hôm nay cậu Nguyện xuống thăm nhà mà cũng đi nữa hở chị Phượng?

Tôi không quay lại và cũng không dám nhìn vào gương dù biết rằng dì Loan đang đứng sừng sững sau lưng. Tấm gương lớn ba mặt ở bàn phấn sẽ không e dè hiện rõ dung nhan người đàn bà chưa ngoài ba mươi. Một khuôn mặt tròn đều đặn, nước da trắng và đôi mắt đẹp sắc xảo của người vùng Hà Nội. Dì Loan đẹp thật, cái đẹp vừa lẳng lơ vừa đĩ thõa đã làm điên đảo bố vừa khi mẹ qua đời được ba tháng. Người ta đồn rằng tại vì ghen với dì mà mẹ tôi uất lên sinh bệnh rồi chết. Tôi thì không tin là thế vì mẹ tôi hiền như mụ, giá bố tôi có rước ai về làm vợ hai vợ ba thì mẹ vẫn âm thầm chấp nhận vì đầu óc mẹ quá nặng về phong kiến của "trai năm thê bẩy thiếp".

Thuở đó tôi vừa tròn mười hai. Em tôi, Hằng, mới lên tám. Không hiểu có phải những đứa trẻ mất mẹ đều khôn ngoan hơn những đứa trẻ khác hay sự có mặt của người đàn bà không phải mẹ mình đã làm cho tôi có cái nhìn cặn kẽ và tỉ mỉ hơn mọi người. Tôi thường mang sắc đẹp của dì Loan và sự si mê điên dại của bố tôi ra so sánh với mẹ Hoài, người đàn bà muôn đời chịu thiệt thòi. Thiệt thòi chỉ vì mẹ Hoài không đẹp, không biết dùng những xảo thuật để mê hoặc chồng. Mẹ quá hiền lành và đôn hậu đến nỗi dễ sai dễ bảo như con ăn đầy tớ và với riêng bố, mẹ chỉ là người giữ tiền hay nói cho đúng là một két tiền đúc bằng bê tông cốt sắt, bảo đảm an toàn nhất. Chẳng hiểu mẹ yêu bố thế nào chứ chưa bao giờ tôi thấy bố mẹ đùa giỡn hoặc tỏ tình âu yếm với nhau và cũng chưa bao giờ thấy hai người dẫn nhau đi xem hát hoặc bát phố. Có nhiều lần, thật nhiều lần tôi bắt gặp mẹ nằm khóc những lúc bố vắng nhà vì công việc.

Nếu bảo cha tôi sợ cảnh gà trống nuôi con đầy những khó khăn vất vả hoặc muốn tìm một người mẹ khác để mang đến cho chúng tôi tình mẫu tử thì bố tôi đã rất lầm lẫn khi chọn dì Loan. Bố tôi quên rằng dù trên đời cũng có những bà dì ghẻ rất tốt lành nhưng không ai có thể thay thế được hình ảnh tuyệt vời của người đã cưu mang và đẻ ra mình. Dù ngoan ngoãn và thương yêu bố đến thế nào tôi cũng không thể chấp nhận bố mang tình thương san sẻ cho người đàn bà khác. Tôi ghen dùm cho mẹ tôi. Những hạnh phúc nồng nàn, những tiếng cười dòn sung sướng trong phòng ngủ kia chính ra phải là của mẹ tôi, là của chúng tôi thế mà đã từ bao năm qua, từ khi bắt đầu có trí khôn tôi thấy chưa bao giờ bố dành cho mẹ. Bố tôi vội vàng quá, còn quá sớm, quá sớm để cho đứa trẻ dù mới mười hai tuổi như tôi nhận ra sự cần thiết của một người đàn bà trong gia đình và còn quá sớm để có thể chấp nhận dễ dàng khi phải kêu một người xa lạ không cảm tình là mẹ. Không. Tôi khẳng định và quyết liệt. Bà ta không phải là mẹ tôi, không phải là mẹ ruột nên tôi chỉ có thể gọi là dì. Dì Loan.

- Tôi đã dặn chị ngay tối qua mà có lẽ chị lại quên rồi.

Tiếng dì Loan ngọt ngào vang lên nhưng loại ngọt ngào của một viên thuốc đắng đã bọc đường. Tôi vẫn ngồi bất động, mặt cúi gầm xuống nhưng trả lời rất nhã nhặn, lịch sự và khách sáo như dì:

- Thưa dì, con cũng đã thưa với dì ngay tối qua là hôm nay con cần phải đi vì đã lỡ hứa làm phù dâu từ ba tháng trước. Mọi chuyện đâu vào đó không có ai thay thế nên không cách gì không đi được.

- Tôi biết và tôi cũng đã nói với chị là cậu Nguyện xuống đây vì con gái ông thầu khoán Hoàng Báu chứ không phải vì ai trong cái nhà này hết.

Giọng dì cao lên, cao vút, lảnh lót như tiếng chim hót nhưng nó chỉ có thể hót bên tai bố tôi; còn với riêng tôi nó là tiếng rít của một loại rắn cực kỳ độc hại.

- Thưa dì, không ông Nguyện thì cũng ông khác, con chưa đến nỗi ế đâu mà dì phải sợ. Còn bạn con cả đời chỉ có một lần cưới.

Tôi vẫn cố cất giọng êm ả để giữ sự lễ phép tối thiểu nhưng lồng ngực muốn vỡ bung ra. Tại sao phải sống màu mè, hình thức và gượng ép như vậy trong một mái gia đình? Tại vì sự nể sợ bố tôi? Tại vì quá thương em tôi? Có thể nhưng chỉ đối với riêng tôi; còn bà? Bà đâu có nể sợ ai, ngay đến bố tôi vẫn còn ở dưới quyền bà cơ mà!

- Người ta xin xuống chơi chứ nào đã lấy đâu mà rộn lên như thế! Mà tôi bảo thật ông nào thì ông cũng chẳng ai bằng cậu Nguyện cả. Chị mà lấy được đám này như chuột sa hũ gạo.

Đã từ lâu tôi vẫn mơ được lấy chồng giàu và tôi cũng thèm được làm con chuột rơi vào chĩnh gạo nhưng hãy để cho tôi tự bò tự rơi, đừng ai bắt hoặc ném tôi vào. Hành động vồn vã của bà đã làm tự ái trong tôi bừng dậy. Bà đâu phải là mẹ Hoài mà dám định đoạt hôn nhân của tôi? Hơn nữa hầu như bất cứ chuyện gì có bà nhúng tay vào thì dù phải dù trái tôi cũng quyết chống đối tới cùng.

- Người ta giàu có lại quyền thế. Mất đám này là ăn mày cả đời. Nhưng thôi, hôn nhân của chị do chị quyết định, tôi chẳng là mẹ là cha mà khuyên bảo được.

Biết bà đã bỏ đi nhưng người tôi vẫn nóng bừng, nóng vì những câu nói khơi đầy mai mỉa. Mỗi lần tiếp xúc với bà là ruột gan tôi lại bị nấu sôi. Mỗi lần nói đến chuyện coi mắt gả bán là tôi lại có cảm tưởng không những bà mà cả ngay bố tôi cũng cùng toa rập lạm dụng tôi để gỡ gạc. Chẳng ai chịu tống khứ suông mà không có sự đổi chác, kẻ đến rước tôi đi phải giàu, giàu để củng cố lại địa vị của ông thầu khoán Hoàng Báu giờ chỉ còn là hư danh. Thầu khoán Hoàng Báu. Cái tên nghe kêu lắm nhưng nó chỉ thực sự kêu khi mẹ tôi còn sống, người đàn bà có của mà không có tình, người vợ biết giữ của mà không nắm giữ được tình để rồi khi ngôi vị của mình có người thay thế, tiền bạc cứ từ từ cạn dần vì những cuộc ăn chơi phung phí. Ba tôi bị dì và những phù phiếm quyến rũ, lao đầu vào vũ trường, phòng trà và ngay cả đến cờ bạc.

Tôi ghét dì Loan, vì bà mà gia đình tôi sụp đổ, vì bà mà tình cảm bố con tôi bị giới hạn lại. Bây giờ thêm một lần nữa cũng vì bà mà tôi phải làm con thiêu thân để cứu vãn tình thế gia đình, cứu vãn căn bệnh hiểm nghèo của em tôi.

Lý do tôi muốn lấy chồng giầu là thế! Làm sao tôi dám nói với các bạn tôi? Làm sao tôi dám tâm sự để có những cuộc sắp đặt vùng lên chống đối? Tôi biết các bạn tôi sẽ cho là hoàn toàn vô lý và sai lầm nếu chỉ có bằng ấy lý do. Bố tôi nằm xuống đã có dì Loan cáng đáng dù có thể chỉ là một manh chiếu đắp điếm hoặc một nắm đất vội vàng. Xác đất vật hèn, tôi biết bố tôi cũng chẳng phiền trách. Người nằm xuống cần gì những nghi thức phiền toái tốn kém khi lúc sống đầy những lo lắng buồn phiền về vật chất? Dì Loan có tàn tạ xác thân, có lê lết chầu chực ở những sòng bài xin xỏ hoặc đổi chác thân xác thì tôi cũng chẳng một mảy may xấu hổ hoặc xúc động. Còn hai tiếng thầu khoán? Nó đâu làm cuộc đời tôi đổi mới, đâu làm cho mẹ tôi sống lại mà tôi cần phải cứu vãn? Như vậy cái lý do chính đáng nhất có phải vì em tôi?

Vì em tôi hay vì mình?

Người ta khi làm những việc gì khác thường hoặc đi ngược theo đường lối khác thường hay viện nhiều lý do để bào chữa. Tôi cũng có nhiều lý do để bào chữa cho ước muốn lấy chồng giầu và lý do nào thì nghe cũng hợp lý cả nhưng tôi không thể che dấu với chính con người và lương tâm của tôi. Thực ra tôi thích lấy chồng giầu chỉ vì cho tôi, vì tôi thì đúng nhất.

Từ khi sống với dì Loan, tôi hiểu nhiều về giá trị và sức mạnh của đồng tiền. Không có tiền dì Loan không thể nào xinh đẹp, không thể nào mỹ miều môi son má phấn áo quần lượt là, và không có tiền lời nói của dì sẽ không còn giá trị vì chẳng ai thèm nghe. Cũng nhờ thế tôi mới khám phá ra rằng bố tôi chỉ làm ra tiền khi có mẹ tôi khuyến khích và tiện tặn. Ông chỉ oai phong khi bên cạnh mẹ tôi quỳ lụy, tôn kính quá đáng. Ông chỉ hét ra lửa thở ra khói khi mẹ tôi cung cúc như con hầu. Còn đối với dì thì những uy quyền, khôn lanh đã biến đi để nhường cho khờ khạo thuần phục, mặc dì muốn tàn phá gia đình thế nào tùy ý.

Nhờ có tiền, dì Loan đã trau chuốt tô điểm và lạm dụng tận cùng sắc đẹp lả lơi của mình để mê hoặc bố tôi. Với thân hình bốc lửa, với bộ ngực vun đầy khiêu khích, với đôi chân thon dài dẻo dai dì đã thừa khả năng sai khiến bố như tên nô lệ phục dịch tình ái. Để bù đắp, bố đã dồn hết tiền bạc vào cái túi tham khổng lồ của dì. Bố đâu biết rằng không có mẹ, bố trở thành tầm thường, nhu nhược và bất tài như mọi người đàn ông khác. Không có sự thương yêu chân thật của mẹ, bố tôi biến thành kệch cỡm, khôi hài trong giới ăn chơi lừa lọc. Đôi khi dì Loan cũng đã dùng sự tiêu xài phung phí để áp chế bố tôi, tạo nơi bố mặc cảm bất lực vì không làm ra tiền. Điều đó không thể phủ nhận. Những năm gần đây, công việc dồn dập thất bại, tinh thần và thể xác của bố tôi sa sút thấy rõ. Những đêm nằm nghe tiếng dì Loan đay nghiến mắng nhiếc, những đêm nghe tiếng chân bố bước nhẹ ngoài hành lang buồn bã khô khốc và lạc loài như tiếng lá rụng, tôi biết giờ phút đó bố đang nghĩ về mẹ tôi và tiếc nuối. Người ta chỉ cảm thấy tiếc khi đã mất một vật quý, nhưng sự tiếc nuối của bố tôi chỉ có giai đoạn vì ông còn phải chiến đấu với sự cấu xé rỉa rúc của dì và chiến đấu luôn cho cả cuộc sống giả dối tạm bợ của chính mình để che đậy niềm mất mát triền miên.

Cả bố lẫn dì Loan cùng che đậy, cùng đóng những vở tuồng khôi hài "phu xướng phụ tùy" trước mặt con cái. Cũng may dì Loan không có con, gái độc không con là phải. Hằng thì có cũng như không. Còn tôi? Đôi mắt không dám nhìn thẳng, không dám đối diện với sự thật nên đã cùng giả dối trước mặt mọi người và ngay cả với em tôi. Cả ba chúng tôi đã đóng những vai trò hay nhất, hạnh phúc và lễ nghĩa nhất nhưng bên trong là những đợt sóng ngầm, kèm theo những cơn lốc cuồn cuộn. Điều đó chỉ làm khốn khổ cho bố, bố chẳng biết gì về những chống đối giữa tôi với dì. Bố tưởng tôi hiền lành nhu nhược như Hằng, như mẹ tôi nhưng ông đâu có ngờ những đứa trẻ mồ côi hay tủi thân và thường có những ước muốn gớm ghê.

Tôi vẫn mơ một ngày nào sẽ lấy được chồng giầu, đồng tiền đó tôi sẽ dùng để áp chế dì Loan như bà đã áp chế bố tôi. Tôi sẽ bắt bà phải nhẫn nhục, chịu lụy tôi như bố tôi đã chịu lụy bà. Tôi sẽ cho bà từng chục từng trăm để chỉ đủ ăn một tô phở, uống đủ một ly nước ngọt cho mỗi ngày như bà vẫn thường chi li tính toán với bố mỗi khi thua bạc. Tôi sẽ dùng tất cả đồng tiền đang có để đục đẽo thân xác bà dần mòn như bà đã đang đục đẽo thân xác bố tôi. Có điều giấc mơ khó thực hiện chỉ vì cái nhãn hiệu con ông thầu khoán tuy bóng bẩy, giàu sang nhưng không quyến rũ bằng cái nhan sắc cần phải có để làm vợ, làm bà, làm mệnh phụ.

Người ta bảo trai tài thì gái sắc. Gái không sắc sao lấy được trai anh hùng? Gái không sắc lại tham giầu thì chỉ lấy ông già đáng tuổi cha chú hoặc tật nguyền, bệnh hoạn. Sự mơ ước trong tôi, của đứa con gái đang tuổi tràn đầy sức sống lại ghê tởm đến thế sao? Sự thù hận người đàn bà đã làm tan nát gia đình tôi lại có mãnh lực xô đẩy tôi vào con đường cùng? Còn nguyên do nào nữa không? Có phải tôi muốn trả thù dì Loan? Trả thù đời? Trả thù cho những người đàn bà thiệt thòi như mẹ tôi hay tôi muốn làm một cuộc nổi loạn, một con cờ thí để cứu những con cờ khác? Điên rồi! Mày không thể lấy một người chồng già vì đó là hình thức mua bán thân xác. Tôi biết. Trí suy nghĩ của tôi không phải là không có nhưng lấy ai thì tôi cũng đâu có tình yêu? Lấy ai thì tôi cũng đâu biết rung động? Một ông già sắp xuống lỗ hay một người đàn ông tài hoa lỗi lạc nằm bên cạnh xác chết thì cái xác chết đó cũng chẳng thể sống lại được.

Như vậy tôi mơ ước lấy chồng giầu chỉ vì tôi đã là một xác chết?

- Cho em đi với chị Phượng nha! Ở nhà buồn chết đi được.

Giọng nói nhẹ và êm, êm đến nỗi tôi tưởng môi con bé chưa hề mấp máy.

- Nghe chị Phượng, em thích đến chỗ đông người.

Không hiểu nó dậy từ lúc nào nhưng chắc chắn mẫu đối thoại giữa tôi với dì nó không nghe thấy nên còn vui vẻ hồn nhiên lắm. Tôi rời bàn phấn đến bên giường Hằng nằm. Hai chị em ở chung một phòng, hai chiếc giường kê song song trải ra trắng như trong bệnh xá.

- Đám cưới đông ngộp không thở được. Hằng chịu khó ở nhà lát chiều chị mang xôi chả về cho.

- Em không thích ăn, chỉ thích ngồi nghe nhạc và xem cô dâu chú rể.

Xem làm gì? Tôi muốn hỏi gắt lên để đánh tan ước muốn đang nhen nhúm trong lòng em mình nhưng không nỡ. Xưa nay tôi chưa hề lớn tiếng với nó bao giờ, con bé bị bệnh tâm thần từ khi mẹ Hoài vừa mất. Tôi nhớ ngày ấy, nhớ rất rõ vì đó là biến cố kinh hoàng nhất trong đời tôi, của một đứa nhỏ mười hai tuổi trong ngày tết Mậu Thân, tết năm một ngàn chín trăm sáu mươi tám...

- Nghe chị Phượng nhé!

Hằng nhắc lại và ngồi nhỏm dậy dựa vào vai tôi. Tôi ôm lấy nó vuốt lên những sợi tóc rối đỏ như râu ngô mà lòng chỗi lên niềm đau. Trông nó không khác gì một con mèo nhỏ, con mèo bệnh hoạn ốm yếu không còn sức sống và không mang hình thù loài người. Nó mặc chiếc áo ngủ khá rộng để hở khoảng ngực lép xẹp phô diễn gượng ép trọn bộ xương sườn. Tuổi mười bốn. Ai nghĩ nó tuổi mười bốn hay chỉ là đứa trẻ lên tám? Hằng đẹt. Đẹt một cách thảm thương, đẹt một cách tội nghiệp. Hai chị em cách nhau bốn năm nhưng tôi không dám nhìn nó để so sánh, có một cái gì uất nghẹn đè trong lồng ngực nếu nghĩ ông trời đã quá bất công.

- Uống thuốc chưa vậy Hằng? Hỏi để mà nhắc chứ tôi ngồi trang điểm ở đây từ lúc nó còn đang ngủ.

- Tí em uống.

- Phải uống ngay để chận không thôi nó lại giật cho nữa bây giờ.

Giọng tôi oai lắm nhưng không thể làm cho nó sợ tái mặt đi nếu không nghĩ đến cơn giật hàng ngày. Ai bị dẫn đi tra tấn mà không sợ? Còn em tôi, từ ngày này sang ngày khác, từ tháng này qua tháng khác. Tôi thở dài quay đi không dám nhìn vào đôi mắt thiểu não của nó.

- Chịu khó đi Hằng, chẳng thà khó nuốt còn hơn thân xác em bị hành hạ đau đớn.

Tôi đang ru ngủ Hằng cũng như đang lừa dối tôi. Thuốc không khó uống, so với cơn giật hành hạ thì một vốc thuốc có nghĩa gì? Hơn nửa tháng nay, bác sĩ cho nó đủ loại thuốc an thần với mục đích làm tê liệt thần kinh. Chính vì làm tê liệt nên nó không còn giật triền miên nhưng người cứ lịm dần, lịm đi mãi để rồi khi tan thuốc, tỉnh dậy lại biến thành một con bệnh khác. Thuốc trị bệnh hay thuốc giết người? Thuốc làm em tôi phục hồi sức khỏe hay đưa về gần với Chúa? Với thân xác bé nhỏ còm cõi và một tâm hồn trong sáng thánh thiện ấy, em tôi sẽ phải là thiên thần, thiên thần với đôi cánh bay cao, em phải được hưởng hạnh phúc thiên đàng sớm hơn mọi người. Hằng chết là giải thoát cho thân xác khỏi những đớn đau nhưng sự ích kỷ từ tình thương khiến tôi muốn níu kéo thời gian sống của em mình. Dù thế nào đi chăng nữa tôi cũng không muốn em tôi chết, tôi không muốn phân nửa thể xác của mình lại lịm tàn khi Hằng không còn trên cõi đời này. Nhớ có lần tôi hỏi bố:

- Tại sao bố không mang em Hằng ra ngoại quốc chữa bệnh?

Tôi biết bố sẽ cho là tôi ngớ ngẩn. Tiền đâu, khả năng đâu và tình thương đâu? Nhưng tôi vẫn cứ hỏi, hỏi để nghe bố nói dối:

- Ngày xưa bố đã mang Hằng vào nhà thương có cả toàn bác sĩ ngoại quốc chữa trị nhưng họ cũng đành bó tay.

Bố dùng tiếng ngày xưa như một gián tiếp nhắc nhở cái ngày xưa là lúc mẹ Hoài vừa mới mất, núi của chưa cạn còn bây giờ không phải ngày xưa mà là ngày nay, đang sống với dì Loan, con mọt gỗ đục đẽo, con giòi rút rỉa.

- Sao bố không đưa Hằng vào nằm trong Chợ Quán ít tiền hơn cho đến khi nào không còn hy vọng được nữa hở bố?

- Nằm trong ấy rồi ai coi sóc?

- Bố, con và con Bê. Ba người sẽ thay phiên nhau...

Tôi lại mang những viên kẹo rẻ tiền ra dụ người lớn. Bố tôi làm gì có tiền ít tiền nhiều và thời giờ cho Hằng. Ngoài công việc giao dịch, bạn bè, thời giờ còn lại ông dành cả cho dì Loan. Tiền bố làm ra, được đồng nào dì nắm chặt đồng nấy nên có theo chân vào sòng bài, bố cũng chỉ đứng ngoài chầu rìa hoặc cổ động cho dì thêm mạnh tay sát phạt. Con Bê thì phải ở nhà lo cơm nước giặt giũ, hầu hạ bà thầu khoán Hoàng Báu. Chỉ có tôi ngoại trừ ngày bốn tiếng ở trường...

- Hay là mình con ở đấy trông nó cũng được. Tội nghiệp Hằng bố ạ, con sợ nó khó sống...

Lúc ấy tôi nhìn bố rưng rưng nước mắt, lòng mang đầy lo âu khắc khoải và những mơ ước là làm sao có thật nhiều tiền một cách nhanh chóng để đưa em tôi đi nhà thương ngoại quốc, mơ có nhiều tiền biếu bố tôi để ông đừng bị dì cằn nhằn cấu xé. Thế là ý nghĩ lấy chồng giàu lại bùng lên mãnh liệt...

- Chị Phượng ơi em không uống thuốc đâu, thuốc làm em mệt lắm.

Tôi co rút người lại theo mỗi câu nói của Hằng. Hình như dạo này sức lực của nó chỉ thoát ra từ cửa miệng.

- Mệt nhưng không đau, em nhìn chân tay của em kìa Hằng, cổ tay thì chai đen còn gót chân đầy những máu mủ vì vết thương bị động kinh mãi không sao lành được.

Hằng không nói chuyện đó nữa. Nó thoát ra khỏi vòng tay của tôi rồi kéo gối dựa lưng vào tường, đôi mắt lờ đờ mệt mỏi bỗng sáng ra khi dừng trên khuôn mặt tôi, khuôn mặt vừa mới trang điểm kỹ lưỡng bằng một loại phấn của Nhật. Nó nhìn không chớp mắt:

- Chị Phượng đẹp quá!

Câu khen không làm tôi hãnh diện mặc dù tôi rất thích được nghe những lời đó phát xuất từ miệng của những người đàn ông nhưng Hằng... đừng...

- Hôm nay chị bôi cả nước hoa nữa, thơm kinh khủng.

Mười bốn tuổi, tôi có nghĩ và nói những lời ngô nghê kia hay đã biết tự tay sắm những thứ vặt vãnh, tỉ mỉ của con gái cất dấu trong phòng? Mười bốn tuổi tôi đã có những lá thư tán tỉnh vụng về của những đứa học chung lớp và mười bốn tuổi đã biết mắc cở khi đang ăn trái cóc hay trái ổi bất chợt nhìn thấy đám con trai đi ngang.

- Đám cưới chắc vui lắm chị Phượng nhỉ! Em chỉ mơ ước có một lần.

Em mơ ước có một lần? Niềm mơ của nó trọng đại lớn lao như những niềm mơ của người con gái sắp sửa được lấy người mình yêu.

- Hằng, người tôi run lên vì sự mơ ước khốn khổ kia, chị cho em hết nước hoa và những hộp phấn trong tủ để đổi lại em phải ở nhà ngày hôm nay. Cả quần áo nữa, cái nào vừa em cứ lấy mặc Hằng nhé! Đừng nói thêm gì nữa hết, chị phải đi không thôi trễ giờ, quá trễ rồi. Để chị dặn con Bê coi cho em uống thuốc và ăn sáng. Hằng, chị đi chiều sẽ mang bánh phu thê và hoa cô dâu về cho em... Hằng... Hằng...

Tôi nói không ngừng không nghỉ để Hằng khỏi chen vào, vừa nói vừa vội vã mặc áo rồi thoăn thoắt bước ra khỏi phòng như trốn chạy đôi mắt buồn bã của em tôi. Mà trốn chạy thật sự, trốn chạy tia mắt khao khát, trốn chạy những lời nói non dại của Hằng và trốn chạy cả lòng tôi. Lòng tôi đang đau, nỗi đau cứ cuồn cuộn dày xéo với cơn bệnh triền miên không bao giờ dứt.

Dì Loan không thể lái xe đưa tôi đến nhà Tuyết viện cớ con đường lầy lội xe sẽ bị lún bánh. Cũng có lý vì chẳng ai điên dại lái chiếc Mercedes đen loáng vào trong một con ngõ dơ bẩn đầy đất đỏ, chẳng những giảm giá trị chiếc xe mà còn giảm luôn cả vẻ sang trọng của người ngồi lái. Tôi nhún vai tỏ ý bất cần nhưng lòng sôi sục. Phải chăng bà cố tình dùng mọi hình thức dù thật trẻ con để cản trở bước chân tôi? Bố tôi đi vắng thì ai có quyền hành đối với con gái của ông?

- Chị đi thật đấy à!

- Vâng, thưa dì.

Tôi không quay lại nhưng nhũn nhặn trả lời và tỉnh bơ kéo hai ống quần trắng cao lên.

Từ cổng, tôi phải đứng chờ đến mươi phút mới đón được cyclo đạp sang nhà Tuyết. Nhà tôi cách nhà Tuyết khoảng hơn một cây số. Kẻ giữa xóm Hạ, nhà nó, đứa cuối xóm Thượng, nhà tôi. Chính ra nếu không có cơn mưa hôm qua thì tôi đã lấy xe honda đi cho tiện nhưng con đường dơ bẩn kia sẽ theo bánh xe quay tròn tung những vệt bùn nhuộm kín màu áo và không chừng còn bị té dọc đường vì quá trơn cũng nên.

Tôi vào nhà Tuyết giữa lúc mọi người đang chuẩn bị chờ đàng trai đến đón dâu. Len vào giữa đám đông xa lạ tôi gật đầu chào khi bất chợt có ai nhìn thấy mình. Thanh Huyền đang ở trên gác nhìn thấy tôi nó chạy bay xuống lôi lên vừa cười vừa hí hửng khoe:

- Đổi thằng phù rể mới rồi. Thằng này ga lăng, chịu chơi và tán gái một cây chứ không cù lần như thằng hôm qua.

Cơn phiền muộn bay bổng đâu mất, tôi hòa niềm vui trong cái vui của mọi người.

- Đầu mày đặc những chuyện trai gái mèo mỡ. Tôi cào vào tay nó.

- Mèo mỡ gì? Giữa ban ngày trời sáng trưng có tất cả mọi người mà bảo là mèo mỡ à?

- Vậy ra nó đã tán mày? Tôi nhìn Huyền, hôm nay nó xinh xắn hơn hôm qua, có lẽ nhờ màu áo đỏ với loại gấm mềm mại làm cho người nó có vẻ mảnh mai và dịu dàng hơn.

- Nó tán cả đám con gái.

- Trên đó đông lắm hả? Tôi đứng lại giữa lưng chừng cầu thang.

- Đầy, thế mới đểu chứ! Cái thằng chính ra phải theo chú rể để đón dâu ai ngờ làm bộ lạc đường xông xáo đi vào phòng lại còn trêu ghẹo mọi người. Vừa xong bị ông già con Tuyết "kéo cổ" xuống bắt về nhà đàng trai để cho kịp giờ rước dâu.

Vừa thấy chúng tôi ló đầu lên, Tuyết réo to:

- Dữ không, tao tưởng mày lặn mà tiếc thương cho cái số tình duyên lận đận.

Trong phòng đầy các cô, mỗi cô ngồi một góc trang điểm chải chuốt, mặt đẹp và tươi như hoa cười, áo xanh, áo tím, áo vàng sặc sỡ như những nàng bướm. Ngày cưới mà, cơ hội để gặp gỡ các chàng, biết đâu ngày vui của cô dâu lại cũng chính là ngày vui của họ. Tôi đứng ở cạnh bàn phấn nhìn Tuyết tiếp tục trang điểm; miệng nó vẫn không ngừng nói.

- Vừa kiếm được thằng phù rể độc đáo. Nó là chú họ của thằng Dũng mới về phép tối qua, trung úy hải quân, bay bướm, lả lướt và đẹp trai ác.

- Nó tài giỏi thế bằng này đứa ôm không hết sao còn đến lượt tao?

- Biết đâu đấy!

- Ừ, biết đâu đấy...

Hai đứa tôi nheo mắt nhìn nhau, Huyền cũng chen vào:

- Kỳ này hai phù dâu không chừng đánh nhau.

- Đánh với đấm gì cho mệt, tao nhường cả cho mày đấy Huyền ạ! Được xơ múi gì mà ham, mày xem chung quanh ai mà chả đẹp hơn tao với mày?

Biết tôi đùa, cả đám con gái cười rộ. Mỗi người góp vào một câu ồn ào như chợ cháy. Tôi định bỏ xuống nhà dưới nhưng lại đứng tần ngần giữa cầu thang. Dưới nhà tiếng cười nói, chào hỏi oang oang. Không khí của ngày cưới vui như thế này sao? Tôi lơ đãng nhìn thiên hạ lên xuống mà suy nghĩ về tương lai của mình. Mai này... nếu mai này tôi lấy một ông chồng già, có lẽ họ hàng hai bên sẽ xấu hổ khi phải đi dự tiệc. Họ sẽ có những nụ cười gượng gạo, có những đôi mắt khắt khe để biến thành châm biếm, có những lời nói môi miếng, giả tạo làm cho khung cảnh sẽ trở nên khôi hài kệch cỡm. Nếu tôi lấy chồng già...? Có nên thay đổi ý định điên rồ này không...?

- Đàng trai tới rồi, xin mời quý chức ra ngoài cửa đón tiếp.

Tiếng nói trong máy ồm ồm như con vịt bị khàn làm không ai không che miệng cười. Tôi vội bước lên gác. Tuyết đã trang điểm xong; mặt nó rạng rỡ với chiếc áo dài nhung và khăn hoàng hậu mầu vàng.

- Mày làm gì xuống luốt dưới đó vậy Phượng?

- Tao chờ thằng phù rể hải quân. Tôi cười pha trò.

- Tao thấy thằng này được, hy vọng nó sẽ làm cho trái tim đá của mày có tí ti rung động.

- Thì mày cứ cầu xin; có điều lương lính chẳng được bao nhiêu, lấy về rồi tao sẽ phải nai lưng đi làm như mày thì chán bỏ xừ.

Lời nói chơi của tôi không hợp lúc nên Huyền nhăn mặt nhưng Tuyết vô tâm hơn nó cứ cười, cười bằng mắt, bằng miệng và cười cả bằng lời nói. Giọng nó thánh thót như chuông ngân. Tình yêu! Ôi tình yêu quan trọng đến thế sao?

- Đàng trai đã đến.

Vài người chạy vội lên báo tin, không khí đang vui vẻ cười nói bỗng yên lặng và trở nên long trọng một cách khác thường. Chúng tôi, ngay cả Tuyết cũng lấy lại điệu bộ, tác phong của người lớn, sẵn sàng xuống trình diện trước hàng trăm con mắt dòm ngó mà trong đó thể nào lại chẳng có đôi mắt của thằng chú hải quân. Cũng may con Tuyết đẹp quá; nó sẽ làm lu mờ những người đứng chung quanh, nhất là tôi và Huyền, hai sắc đẹp thật khiêm nhường. Chả vậy mà hôm qua lễ cưới nhiều bà đứng đàng sau xì xầm:

- Rõ mà khéo chọn hai cô phù dâu cùng xấu như nhau.

Chúng tôi xấu hay tại Tuyết đẹp? Có lẽ cả hai vì cho đến giờ này Thanh Huyền cũng chưa có bồ.

- Mười tám tuổi Phượng nhỉ! Hay là sau này mình cưới nhau hai đứa về ở chung?

Huyền thường đùa nhưng giọng chất chứa nhiều cay đắng. Ở tuổi này, tuổi đẹp nhất, dễ thương nhất mà chưa có người để ý là "tiêu", chẳng ế thì cũng làm bia cho miệng đời cười thỏa thích.

- Cô dâu chuẩn bị xuống chào quan viên hai họ rồi còn đi về bên ấy. Một bà lớn tuổi mặc áo nhung nâu ì ạch trèo vài bậc thang gỗ nói vọng lên.

Tôi vuốt lại những lọn tóc và nhìn mình thêm một lần nữa trong gương. Chính mình còn không hài lòng với sắc đẹp của mình thì đàn ông nào thương cho được. Dẫu biết rằng thương bởi tính bởi nết nhưng sắc đẹp là một cục nam châm có sức hút mạnh nhất. Đàn ông không tiến gần mình được thì làm sao tìm hiểu để mà thương yêu...?

- Xuống đi, lẹ lên Phượng.

Huyền đánh vào vai tôi đến lần thứ hai.

- Con này, mày đang nhớ bồ hả hay đợi thằng phù rể lên ẵm xuống?

Tôi giật mình với bóng Huyền trong gương nên cử chỉ đâm ra lúng túng như người phạm tội. Tại sao tự dưng hôm nay lại cứ nghĩ đến chuyện đâu đâu, xưa nay có bao giờ tôi dự định sẽ chọn người mình yêu để lấy? Tại đám cưới Tuyết hay tại trong lòng tôi đang có sự thay đổi?

Từ trên cao nhìn xuống, tôi nhận ra ngay thằng chú hải quân đứng bên Dũng với cánh hoa trắng cài trên ngực áo. Tóc hắn hớt cao kèm theo đôi mắt nhỏ hơi xếch trông khá ngổ ngáo. Đôi chân mày rậm và nụ cười đỏm dáng cho tôi cảm tưởng tay này chẳng phải vừa. Tôi lừ mắt khi hắn mỉm cười hiền lành với tôi, sự hiền lành giả tạo vì một con cáo già thành tinh có dấu diếm hay cách mấy cũng không thể biến thành con mèo đang ngủ. Thanh Huyền húc cùi chỏ vào ngang hông tôi đau điếng:

- Ê, nó chịu đèn mày rồi đấy. Lúc nãy láo lếu cả với tao thế mà bây giờ... dơ dáng chưa, lại còn khoanh tay như con nhà tử tế.

Tuyết đưa tay che miệng cười vì Huyền nói khá lớn.

- Tao có nói sai đâu mà mày đỏ mặt? Ơ thì ra mày cũng chịu đèn nó rồi. Đúng là nuôi khỉ dòm nhà. Ối giời đất ơi thế thì có khổ thân tôi không cơ chứ. Nuôi cho cò béo rồi cò cũng bay...

Thanh Huyền nhái giọng Bắc y hệt mấy bà dữ dằn ở tỉnh Hà Đông làm đám con gái đứng phía sau không sao nín cười. Như thế thì còn ra thể thống gì nữa, tôi đá nhẹ vào gót chân nó:

- Ngậm cái miệng cá ngao của mày vào một chút coi, đây đâu phải lớp học mà giỡn hớt kiểu đó.

Lũ nhóc ở đàng sau lại được dịp rúc rích cười, cũng may người lớn đang rào rào vỗ tay khi ông đại diện nhà trai vừa dứt lời. Bọn chúng tôi nghịch ngợm vỗ tay theo. Đối diện, hắn cũng gỡ vòng khoanh và vỗ hai đẫn gỗ đẽo khá công phu vào nhau kêu đồm độp...

Lễ rước dâu cử hành cũng khá lẹ làng vì cả gia đình hai bên đều đồng lòng cắt bớt những nghi thức rườm rà không cần thiết nhưng vẫn còn bị ảnh hưởng bởi ít nhiều sự phô trương bên ngoài. Mẹ chú rể mở hộp đựng đồ tuế nhuyễn lấy ra sợi dây chuyền vàng một lượng đeo cho con dâu dù hôm đám hỏi cũng đã đeo cho nó đủ bộ. Bên gia đình Tuyết, mẹ nó cũng long trọng đeo vào cổ nó cái kiềng vàng hai mươi bốn chạm trổ trông thật xinh xắn làm Tuyết cười tươi như các ả đào được đeo tặng vòng hoa danh dự. Bà lại còn đeo vào tai nó một đôi bông đính hột sa phia đỏ làm tăng thêm phong cách cao quý của cô dâu. Chính ra nếu khắt khe dòm ngó, nó không được quyền đeo bông tai vì đôi bông tượng trưng cho sự trinh trắng của con gái. Chẳng hiểu ai đã đặt ra luật lệ quái ác đó và ai đã dùng tiết hạnh của người đàn bà để định số phận hẩm hiu cho họ? Tuyết ở trường hợp ngoại lệ, một đứa bé con bị hiếp trong nhà cầu nên may ra... Chỉ may thôi vì biết đâu ngày mai lại mặt, đàng trai gửi sang cái đầu heo với hai tai bị cắt thì đúng là xấu mặt họ nhà gái. Sau mẹ Tuyết là đến cậu mợ, chú dì, mỗi người một món quà, một lời nhắn nhủ và những tiếng vỗ tay cứ ào ào nổi lên, liên tục không ngừng như thúc dục mọi người ra xe đến nhà đàng trai.

Tôi vẫn đứng sát bên Tuyết, như để giúp tăng thêm vẻ mỹ miều cho nó và như để thách thức những tên con trai rằng sắc đẹp tôi kém cỏi và trái tim chai đá thế đấy, đừng tốn thời giờ vô ích.

° ° °

Đang tiệc cưới, sau khi mẹ Dũng dắt cô dâu chú rể đi rót rượu chào bàn, bọn chúng tôi kéo nhau lên lầu nghỉ ngơi để chờ bữa tiệc chiều. Nhà Dũng khá rộng nên mọi huyên náo vui nhộn dưới nhà không ảnh hưởng nhiều đến chúng tôi.

Tuyết cởi bỏ áo đầm hồng, trong tiệc cưới kể ra nó cũng chịu khó thay đến ba cái áo, bỏ vớ bỏ mũ nằm ngay đơ trên giường. Chiếc giường có vẻ lạ; nó không có bốn cọc cao để giăng mùng mà ngay trên nóc là một vòng tròn túm chặt lấy đầu mùng. Thân mùng nằm thõng trông như chàng nghệ sĩ có bầu được thắt bằng sợi dây to bản gắn dính vào tường.

- Cái gì thế kia Tuyết, dây thòng lọng hay cái còng chân? Tôi đưa tay chỉ.

- Cái gì thì cái, rồi mày cũng có thôi. Thanh Huyền phát mạnh vào mông tôi trước khi trả lời.

Tuyết cười pha trò:

- Nghĩ gì thì nó thành nấy, riêng tao đang nghĩ đến cái vòng lục lạc trên tay baby.

- Hả? Cái gì? Tôi ngỡ ngàng kêu lên.

- Chuyện con cái mà mày kêu lên như cháy nhà. Cởi áo ra không nhăn hết bây giờ. Thanh Huyền kéo tôi đứng dậy.

Bọn tôi, ngoài trừ chú rể còn đang nhậu nhẹt với chúng bạn thì chỉ có mỗi ba đứa.

- Áo đâu mà thay?

- Có hay không cũng phải cởi ra để chiều xuống đấy nhăn nhúm không giống ai.

Huyền máng áo dài trên móc, lưng nó tròn lẳn những thịt. Không hiểu nó muốn khoe nửa thân trên đẹp ngang ngửa tượng thần vệ nữ hay không biết mắc cở là gì.

- Người mày đẹp thật, tao nhìn mà muốn nuốt trửng.

- Xạo cho cố, nếu đẹp thiên hạ đã nuốt từ lâu đâu đợi đến giờ này. Mày đừng vờ làm cóc khen ãnh ương nữa. Chán bỏ xừ. Cởi áo ra.

Thanh Huyền đến sát bên tôi đưa tay như muốn giựt tung nút cổ. Lạ thật, tại sao nó lại cũng muốn tôi ở trần như nó?

- Không. Tôi lùi lại và hét to.

- Không thì thôi chứ làm gì mà gào như cháy làng vậy. Báu bở lắm mà tao cần nhìn.

Tôi biết rồi, thì ra nó muốn có sự so sánh. Tuyết thấy hai đứa tôi giằng co nó nhỏm dậy kéo va li lại gần:

- Của hồi môn của tao chỉ có mấy cái áo cánh, cho chúng mày xâu xé hết.

Tuyết quăng cho chúng tôi mỗi đứa một cái rồi lại nằm xuống giường. Căn phòng quá nhỏ chỉ kê vừa đủ chiếc giường đôi, một tủ áo và sát tường là tấm ri đô kéo ngang, có lẽ để che những đồ vụn vặt hoặc là nơi thay quần áo.

- Tao nằm với nhé! Có kiêng cữ gì không?

- Kiêng con khỉ gì, tao nằm ở đây mấy lần rồi.

Vừa nằm xuống nghe tin chấn động Huyền bật ngồi dậy:

- Nằm mấy lần? Sao mày nằm được? Mẹ thằng Dũng cho nằm hả và chúng mày đã có gì chưa?

Nó hỏi cho một hơi với vẻ mặt nghiêm trọng làm tôi bật cười:

- Xảy ra thì chỉ có nó với thằng Dũng biết. Ai ngu đem kể mà mày hỏi?

- Tao sẽ thọc léc bắt nó phải kể. Không kể không làm người và không kể tao bỏ buổi tiệc tối nay.

- Đừng có rối, chúng mày muốn thì tao kể cho mà nghe, có điều nghe xong ráng tu đừng có lấy chồng. Hãi không chịu được.

- Mày yêu nó mà cũng hãi chuyện đó à? Tôi ngớ ngẩn hỏi.

- Kỳ lắm Phượng ạ! Tao cứ nghĩ yêu là ôm ấp hôn hít ai ngờ còn phải có cái chuyện kia, chuyện trần truồng giữa ban ngày thấy kỳ... kỳ quá!

- A! thì ra mày còn mắc cở nhưng kể cũng gan thật dám thử trước, lỡ nó không lấy mày thì sao? Mặt Huyền vẫn không giảm chút nghiêm trọng, cứ y như mẹ chồng hỏi cung con dâu.

- Không lấy thì thôi chứ tao cũng mất tỏng tòng tong thì cố giữ để làm gì?

Mặt Tuyết thoáng có sắc buồn khi trả lời. Chuyện gì đây? Tôi ngồi dậy và lôi theo Tuyết:

- Chuyện đó ghê lắm sao mày sợ hãi vậy?

- Ghê thì không ghê nhưng nó kỳ kỳ. Đàn ông sao lắm trò thô tục quá.

- Mà nó đã làm gì? Huyền hỏi sẵng, cứ úp úp mở mở bực ơi là bực.

- Nó làm chuyện vợ chồng. Cứ lấy chồng thì biết ngay cần gì phải hỏi.

Nghe Tuyết gắt, tự dưng tôi liên tưởng đến chuyện xà bông Bạch Tuyết và những ích kỷ, ghen hờn ngấm ngầm của Dũng đã xảy ra. Đàn ông trăm người như một, chưa cưới được mình thì nói ngon nói ngọt, hình như chỉ nói theo sách vở, tiểu thuyết hoặc cố làm ra vẻ ta đây cao thượng chứ trong lòng đã có sẵn những chấp nhất nhỏ nhen chỉ chờ dịp là bung ra. Tuy không than thở gì nhưng nhìn sự buồn bã của Tuyết là tôi hiểu hai đứa đã có chuyện. Tồi. Hạng đàn ông chỉ nghĩ đến trinh tiết của vợ mình để cắn cấu, xâu xé cho thỏa mãn sự ghen hờn thì quả là tồi.

- Tuyết, tao tưởng mày hạnh phúc lắm khi lấy nó?

- Thì hạnh phúc chứ sao nhưng cũng có thể tại tao chưa quen cảnh đó. Vậy mà không hiểu ông bà mình cứ bảo cặp nào lỡ ăn nằm với nhau rồi có giết chết chúng cũng không nhả. Mày nghĩ ẩn ý gì? Xác thịt hay tình nghĩa?

Tôi lờ câu hỏi vì muốn khám phá sự thật trên đời có tình yêu như nó đã nói nên hỏi ngược trở lại:

- Có nghĩa là mày đang hoang mang về tình cảm của mình?

- Hoang mang thì không nhưng tao thấy rõ cuộc sống vợ chồng ngoài tình yêu ra thì tình dục cũng không kém phần quan trọng.

- Như vậy nếu không hợp chuyện ăn nằm, chúng mày có thể tan vỡ?

- Không tan vỡ nhưng hạnh phúc khó nắm giữ. Giờ tao mới hiểu tại sao đàn ông lại lắm vợ và chuyện chồng mình có mèo mỡ hay vợ bé con mọn lại được người đời dễ dàng chấp nhận.

- Mới lấy nhau chưa được vài giờ mà sao đã bi quan như vậy? Mà đã sợ sao còn lấy? Ai bắt mày phải lấy chồng đâu?

- Tại tao thương...

Có lẽ Tuyết chỉ biết bào chữa sự ngu dại của mình bằng ba tiếng "tại tao thương". Thương thì vung méo cũng thành tròn, nồi sứt sẹo mất quai cũng thành lành lặn.

- Tuyết, Huyền hỏi giật giọng, tao nghĩ thằng Dũng cù lần không biết cách làm cho mày sung sướng và thỏa mãn. Bắt nó đi bác sĩ khám.

- Riêng tao lại nghĩ khác, tại mày mơ mộng quá nên khi đụng chuyện thực tế thấy chán ngẫm thế thôi. Mai này chuyện ấy quen đi, đêm nào không có không ngủ được. Tôi pha trò để Tuyết vui ai ngờ nó chồm lên vật tôi ngã nhào xuống giường:

- Con khỉ, dán băng keo vào miệng mày bây giờ. Thích lắm đấy mà cứ trêu với chọc.

- Ừ thích lắm, thích lắm nên mới lấy chồng.

Huyền cũng xen vào và ngã bổ lên người chúng tôi; cả ba đứa nằm đè lên nhau cười rúc rích.

- Giá ba đứa mình đừng thèm lấy chồng để sống với nhau nhỉ? Tuyết lại vô tình buột miệng.

- Thì chính ngày xưa mày đã nói thế rồi tự động xé lẻ ăn vụng trước.

- Cuộc sống độc thân vui chết đi được.

Tôi nghe tiếng thở dài thật nhẹ của Tuyết sau câu nói. Như vậy là nó đã trưởng thành, trưởng thành vì đụng thực tế. Vài tuần trước khi nằm trên giường này, trước khi gần chuyện xác thịt sao nó không nghĩ đến điều đó? Cả năm nay đi lại trong căn nhà này, mùi phân, mùi nước đái heo thum thủm xông lên sao nó không đặt thành vấn đề? Cuộc sống thực tế đôi khi trở thành so đo tính toán nhưng nó cũng chính là nền tảng để giữ gìn hạnh phúc. Tôi cảm thấy thương cho Tuyết, chẳng hiểu thương vì nó quá lý tưởng tình yêu hay thương vì trái tim nó bị mù lòa để phải mò mẫm trong muôn vàn khúc quanh. Mai đây đàn heo nái kia sẽ làm chai cứng đôi bàn tay thon cán viết; phân heo sẽ làm người nó mất đi mùi da thịt ngọt ngào. Khổ cực vất vả sẽ không còn làm môi nó nở được nụ cười và đôi mắt biếc mơ mộng kia biết đâu lại chẳng vương đầy những giọt lệ vì phiền muộn chuyện gia đình... Như vậy Tuyết đúng hay tôi đúng? Có nên lấy chồng già không?

- Ê Tuyết, mày có gửi thiệp cho con Hồng Nhung không? Huyền đang gác cao chân lên tường để ngắm nghía đôi chân thon dài trắng nuột của mình bỗng đột ngột hỏi.

- Có gửi báo tin nhưng không mời.

- Sao vậy?

- Bụng ễnh tướng đi sao nổi mà mời, mời nó lại nghĩ ngợi mình chơi gác nó.

- Tao không nghĩ như thế, tôi xen vào, trong này không mày thì thằng Dũng kỳ thị.

- Cũng có thể là vợ chồng con Tuyết sợ xui cho đám cưới của mình. Huyền bênh vực.

Mặt Tuyết đớ ra như người phạm tội khi nghe hai đứa tôi nói chuyện. Tôi vỗ vào vai nó:

- Chúng mình chỉ có bốn đứa thân với nhau mà cũng không thể sống cho nhau. Suy ra cái dư luận còn khiếp hơn cả súng đạn.

- Mày trách cả tao nữa đấy hả Phượng, Huyền chép miệng thở dài, hôm đám cưới nó tao cũng không đi chỉ vì sợ xấu mặt. Mà xấu mặt thật, cô dâu cái bụng to hơn ngực, thiếu điều mặc áo bầu là vừa. Lại gặp gia đình chồng người Hố Nai trọng lễ giáo và khắt khe chết đi được. Rước dâu mà họ coi cứ như rước nhục về nhà, ra vô lườm nguýt, chì chiết nặng nhẹ thì con Nhung chỉ có nước úp rế vào mặt mà đi.

- Kể ra thì cũng tội nghiệp cho nó. Tôi vẫn cố tình bào chữa cho Nhung.

- Tội gì cái con lang bang đó. Đã bảo thằng Trung chẳng là quái gì nếu không có ba cái hoa mai vàng.

- Bây giờ không là quái gì nhưng chục năm sau thành bà trung tá, đại tá hoặc tổng thống phu nhân mấy hồi.

Tuyết cười đồng lõa với sự nhạo báng của Huyền. Chúng có thành kiến như vậy không đi dự đám cưới là phải, nếu đi sẽ uất lên vì sự coi thường quá đáng của đàng trai.

Nhớ hai tháng trước Nhung ghé nhà tôi đưa hộp bánh, gói trà, hai quả cau và phong thiệp cưới. Mặt nó xanh đớt, hai con mắt trũng sâu trong khi chiếc bụng càng cố che dấu lại càng gồ cao dưới vạt áo kiểu.

- Sao bày vẽ vậy Nhung, để bánh trái cho những người khác. Họ hàng mày đông lắm mà! Nói thế nhưng lòng tôi lại thương hại nó. Cái bụng lớn thế kia thì còn danh giá gì mà cau với trầu để màu mè hình thức.

- Đời tao có một lần, mày nhớ đi đám cưới tao Phượng nhé!

- Thằng Trung đâu sao không chở mày?

- Nó đang làm việc.

Thấy Nhung có vẻ buồn khi trả lời, tôi kéo nó ra sân sau ngồi tâm sự dưới ghế đá.

- Nếu không thương mày lấy nó làm gì?

- Không lấy nó thì còn lấy ai và ai dám lấy mình? Thú thật nếu ba tao không làm dữ đòi thuyên chuyển nó ra ngoài mặt trận thì chắc gì nó đã chịu lấy.

- Nó là thuộc cấp của ba mày?

- Tại vậy nên mới dễ tòm tèm con ổng.

- Thứ lính kiểng sợ chết trận như vậy có lấy cũng khổ.

Nhung thở dài não nuột:

- Không lấy cũng khổ mà lấy cũng khổ. Có điều đám cưới xảy ra thì cũng gỡ danh dự cho gia đình tao được phần nào nhưng đổi lại cả đời tao phải chịu lụy, chịu nhục với đám họ hàng quá quắt của nó. Dân gì nhà quê chịu không được, vậy mà cũng có con làm đại úy.

Lối buộc tội của Nhung hoàn toàn không có tình yêu. Tôi biết nó chỉ bị cám dỗ bởi ba cái hoa mai vàng. Con gái thời bây giờ đa số đều muốn làm "bà" sớm.

- Sống như chúng mày tao nghĩ cả hai đứa đều không có hạnh phúc. Mày thì mù quáng trước danh vọng, thằng Trung thì tính chuyện cặp kè cho vui ai ngờ bị mắc kẹt. Tao như mày cứ ì ra cùng lắm bị ông già sởn tóc chứ đâu nỡ giết mày. Để từ từ thời gian sau chuyện lắng dịu thì làm lại cuộc đời mấy hồi.

- Nếu ai cũng nghĩ như mày thì cuộc đời này đã nhăn nhẳn những đứa con rơi, đã chẳng ai đi phá thai và cũng chẳng ai phải khổ.

- Con rơi con rớt thiếu gì tại mày không để ý.

- Nhưng mày có biết rằng chính vì sự có mặt của chúng trên trái đất này mà mẹ chúng đã phải trả bằng một giá quá mắc, phải thoát ly gia đình và cả đời bị xã hội khinh bỉ nguyền rủa. Phượng, nếu là tao thì mày sẽ chọn đường nào? Chọn gia đình để cắn răng nuốt nhục lấy người đã lỡ ăn ở với mình hay sống cô độc chui rúc như ở đất nẻ bò lên?

Giờ thì tôi đã hiểu ý nó, dẫu thế nào thì danh dự gia đình cũng phải được đặt lên hàng đầu. Làm thân con gái khổ thật, một lần sa chân là tàn lụi cả cuộc đời, một lần nhẹ dạ là mất hết tuổi xuân trong khi đàn ông trăm lần nhẹ dạ, ngàn lần nông nỗi vẫn được coi là chuyện thường tình. Chẳng hiểu xưa kia ai đã mang chuyện trinh tiết ra để đầu độc con người. Thử hỏi có người con gái nào cùng lứa tuổi như tôi, như Huyền đều không lo sợ lỡ trời sinh ra mình không có màng trinh hoặc tuổi nhỏ chơi đánh đu nhảy dây nó mất từ lúc nào. Có đứa con gái nào không lo sợ đêm tân hôn không nhìn thấy vệt máu đỏ dấy trên giường? Có nó may ra mới có hạnh phúc, còn mất nó...?

- Mày nghĩ gì thừ người ra vậy? Tuyết hỏi khi nó thấy tôi im lặng quá lâu.

- Tao nghĩ đến hoàn cảnh con Nhung mà buồn. Nó lấy thằng Trung vì lỡ có bầu chứ không phải vì yêu. Cô nàng cũng cay đắng đau khổ lắm.

- Mày tin nó à? Con đó xạo tổ, lúc ôm thằng Trung du dương, hôn hít nó có chia cái sướng cho mày không?

- Biết đâu thằng kia dụ dỗ, ép buộc hoặc dùng thuốc mê...

- Mày còn cố bênh vực. Con người ta "khôn ba năm, dại một giờ", đàng này nó dại đến mấy chục giờ, dại đến lúc bụng ỏng ra rồi mà vẫn còn dại. Để mày xem sang năm nó mà không có bầu nữa cứ đem đầu tao ra mà chặt. Anh chị lấy nhau sướng muốn chết còn cứ làm bộ ra điều ta đây.

- Tao không nghĩ như vậy, nếu thương nhau chúng đã lấy nhau sớm đợi gì chuyện vỡ lỡ thưa kiện tùm lum và đợi bụng con Nhung to bằng cái trống mới nhắm mắt rước về?

Tuyết chưa kịp trả lời, Huyền đã chen vào:

- Đời có nhiều cái lạ kỳ, tao thấy rõ cặp nào dù thương nhau đến đâu mà chưa cưới đã ăn ở trước thì y như rằng có chuyện.

Câu nói của Huyền có lẽ làm Tuyết chạnh lòng. Tôi lái sang chuyện khác:

- Cưới xong mày ở đây hay về bên nhà?

- Về làm gì? Về để rờ vú mẹ... Huyền phá ra cười, Con Phượng nói chuyện như trẻ con.

- Ước gì mình lấy chồng mà vẫn được ở chung với gia đình Huyền nhỉ!

Tôi chợt khựng lại, câu nói trong tiềm thức làm lòng chợt nhói lên. Có phải tôi luôn nghĩ đến Hằng và đến cơn bệnh của em tôi?

- Chuyện mày với thằng chú hải quân như thế nào? Huyền hỏi.

- Cứ chú hải quân mãi. Nó là Thống, thống khổ, có tên đàng hoàng mà cứ hải quân với hải tặc. Tuyết xen vào.

- Tao tưởng mày biết hết rồi? Khi nãy nói mò hay lắm mà! Tôi trả lời.

- Nói mò thì được nhưng không muốn đoán mò, kể tao nghe đi.

- Không hợp đâu, tao bảo tao đã có người yêu.

- Mày nói thiệt hay nói chơi vậy Phượng? Huyền đang nằm nghiêng, nó ngóc đầu lên cao như không tin chuyện có thật.

- Tao không thích nói đùa.

- Vậy là hết khôn dồn đến dại. Mày tưởng mày ngon lắm hả Phượng?

Biết nó tiếc dùm nhưng lòng tôi vẫn dửng dưng:

- Tao không có trái tim.

- Ừ, tao cũng mong thế. Vậy chúng mày nằm im đây tao xuống tán thằng Thống. Đời này nó không tán mình thì mình phải tán lại mới khỏi ế chồng.

Huyền nói thế nhưng người vẫn không động đậy, biết nó đùa mà sao nghe lúc nào cũng như cay đắng.

- Mày cần chồng đến thế sao?

- Tuổi mình nếu không lấy chồng thì phải học cho đến nơi đến chốn. Đậu xong tú tài hai phải là con ông cháu cha mới vào được dược hoặc y. Còn tao nghèo rớt mùng tơi may ra vào đại học sư phạm là cùng thì học làm quái gì?

- Đại học sư phạm ra làm giáo sư không dậy cấp một cũng cấp hai, sau này biết đâu chẳng trở thành bà hiệu trưởng cũng thích vậy Huyền?

- Nói thì ai cũng nói được nhưng học khó nuốt. Tao thích đi tắt cho lẹ, cũng thành bà vậy.

- Bọn mình rồi cũng chẳng ra gì, đứa bà đứa con. Tao ở giữa nửa nọ nửa kia, còn mày thì sao hở Phượng?

Lối nói chuyện của Huyền lúc nào cũng làm người nghe nhức óc; vậy mà không hiểu sao chúng tôi lại thân với nhau. Phải chăng đứa nào cũng có một tâm sự u uẩn, thầm kín và đau khổ?

Ba Huyền chết sớm vì bệnh điên. Bà mẹ quanh năm chỉ biết ngơ ngẩn ra vào nhặt nhạnh cái rơm cái rác chứ không hề biết lo toan, cáng đáng gia đình như những người đàn bà góa khác. Huyền có hai người chị đã lấy chồng và người em trai đang học lớp mười. Cả gia đình sống nhờ vào người chú ruột. Ông ta là luật sư có tài, có tiền nhưng bà vợ lại chi li tính toán. Ngoài chú ra, Huyền còn có người cô ruột và bà nội hiện là chủ của bảo sanh viện lớn nhất ở Thủ Đức. Nhờ vậy cuộc sống vật chất của gia đình Huyền không đến nỗi nào nhưng ngược lại sự khinh thường của mọi người hầu như lộ ra mặt.

Huyền thấy ức và nhục nhưng vẫn cắn răng mỗi lần tết nhất hoặc giỗ ba mình. Đám con chú bác ra chuyện gia đình Huyền ăn bám sống nhờ nên đủng đỉnh áo quần đứng bên ngoài nhất định không bước chân vô nhà. Bà nội, cô Sương và chú Hoàng vào cắm mấy nén nhang cho ba Huyền, đi quanh một vòng trong nhà xem cái gì còn, cái gì mất rồi vội vã về chứ chưa hề đặt mông xuống ghế uống được ngụm nước. Đầu tháng cô Sương chở bà nội mang tiền của chú Hoàng cấp dưỡng trao cho con dâu. Thực ra chú chỉ cần lái chiếc vespa chạy khoảng mười lăm phút là đến nhà Huyền nhưng vốn dĩ chú thích khoe khoang về sự rộng rãi của mình nên mới nhờ cô và bà. Bà và cô lại màu mè hình thức, tháng nào ra tháng đó, chi xài những gì phải kê khai ra giấy hoặc giữ lại hóa đơn. Mẹ Huyền khù khờ cố đấm ăn xôi cứ nín nhịn nhận sự trợ cấp từ năm này qua năm khác.

Trong giòng họ chỉ có mỗi gia đình Huyền nghèo nàn, tệ hại và ngu dốt nhất. Sự thấp hèn làm cho Huyền không dám ngước mặt nhìn ai; chính ra nó phải sống vươn lên nhưng có thể đồng tiền giúp đỡ bằng sự rẻ rúm ngược lại đã làm nó thối chí. Từ chị Như, chị Sở đã phải lấy chồng rồi đến bây giờ sắp đến lượt nó. Nó cũng chỉ muốn lấy chồng, lấy chồng cho khuất mắt, cho rảnh nợ và lấy chồng để khỏi phải nghe những lời nhạo báng của họ hàng trong kiếp sống ăn bám...

- Trên lầu có cô phù dâu nào tên Phượng không nhỉ?

Người đàn bà phụ bếp đứng ngay dưới chân cầu thang nói với lên giọng ong óng. Cả ba chúng tôi im lặng đến vài giây.

- Chết, chuyện gì vậy?

- Thì xuống coi.

Huyền xỏ dép vào chân chưa kịp đứng dậy thì mẹ Tuyết đã ló đầu vào phòng:

- Cháu Phượng ơi, có bác trai đến kiếm.

- Chuyện gì vậy Phượng? Sao lại kiếm mày? Tuyết ngồi bật dậy không hiểu vì nhìn thấy mẹ chồng hay vì câu nói đã làm nó lo lắng.

- Vâng, cháu xuống ngay bác ạ!

Tôi ngồi dậy uể oải thay áo. Chạy trời không khỏi nắng, đành phải về thôi.

- Còn sớm mà, mới bốn giờ. Tuyết ngơ ngác.

- Mày không ở lại dự tiệc tối à! Có nhảy nhót vui không chịu được. Huyền cũng ái ngại.

- Tao phải về vì có người đến chơi nhà và đòi xem luôn cả tao.

Chúng nó chưa biết gì cả, chỉ tại tôi cố nhận chìm nỗi buồn của mình. Tuyết, Huyền và mẹ Dũng trố mắt nhìn tôi, những đôi mắt tròn to chứa đầy ngạc nhiên pha lẫn nghi ngờ...

Chương 3

- Sao lấy nước biển?

- Chớ muốn nước gì nữa cha nội? Người sống còn chưa có nước uống nói chi đắp mặt cho người sắp chết.

Tiếng ồn ào quanh tôi và mùi áo ướt hôi nồng thấm đều trên mặt. Thì ra nãy giờ tôi đã mê đi, ôi cơn mê thật đẹp nhưng cũng thật buồn, cơn mê làm tôi sống lại những ngày tháng có Hằng, có bố, có dì Loan. Cơn mê làm lòng tôi chỗi dậy sự thương yêu và tha thứ. Tôi thấy người như đang đi trên mây, nhẹ nhàng bồng bềnh bay bay...

- Còn dầu không cho thêm chút nữa đi, chỗ này trắng nhách à.

Đau rát ở một bên hông, người tôi khẽ cong lên.

- Gió khắp cùng người, cũng may còn một chút dầu chứ không thôi tiêu tùng.

- Kìa! Cô ấy nhăn mặt kêu đau. Tỉnh rồi.

Những câu đối thoại mỗi lúc một nghe rõ ràng và những lằn cạo trên người bắt đầu nóng ran ê ẩm, tôi hiểu là mình vừa được cứu tỉnh. Thầm cám ơn những người bạn đồng hành đã biểu lộ tình người, tình đồng loại.

- Giá có miếng nước đổ vào miệng chị ấy.

- Thì đi xin may ra có ai còn chút ít.

Một bệt sữa đặc bôi vội vào chân răng nhưng sao thấy đắng ngắt, lắc đầu cố tránh, nước mắt tôi lại ràn rụa chảy ra.

- Đừng khóc nữa có ích lợi gì đâu, Trang kề vào tai tôi nói nhỏ, mình đã mất tất cả nhưng không thể để mất mạng sống.

Tôi nấc lên nhưng ngực bị chặn nghẹn ngay lại.

- Ai đỡ chị ấy lên mui tàu. Dưới này không đủ dưỡng khí. Một người nói như ra lệnh.

Trang nắm chặt tay tôi tỏ ý chống đối:

- Lên đó để đi cho lẹ. Có mỗi miếng gỗ mong manh bắc ngang, sóng đưa một cái không lọt xuống biển cũng rớt xuống thuyền gẫy cổ cả đám. Mấy người khoẻ còn bám không nổi chứ đừng nói gì con bệnh.

- Thì để mình chị ấy nằm vắt ngang, tôi đứng phía dưới giữ lấy người, té sao được mà té, một chút là tỉnh chớ gì.

Nhiều tiếng càu nhàu ngăn cản nhưng rồi cuối cùng tôi cũng được khiêng lên. Gió lùa nhanh vào lồng ngực, hơi thở tôi đã bắt đầu nhẹ hơn nhưng ngược lại ánh nắng xuyên qua lằn vải muốn đốt cháy da thịt.

- Trên này nóng lắm, phải múc nước biển xối lên người cho chị ấy không thì chết thui. Tiếng người tài công nhắc chừng.

- Trời ơi xối gì được mà xối cha nội. Bộ dưới này là cây là cỏ cho ngập nước hết sao? Cũng người lúc nãy la lên.

Trang lờ đi chụp lấy cái thùng người tài công vừa ném tới và thẩy sang cho Nguyện ngồi cạnh đó, một nơi lý tưởng nhất vừa có mái che vừa thoáng khí lại có mảnh gỗ dựa lưng. Giọng Trang khó chịu và đay nghiến:

- Trời anh Nguyện, sao ngồi ôm thằng nhỏ miết vậy? Vợ anh sắp chết rồi cũng phải giúp một tay chứ!

Không có tiếng trả lời nhưng có tiếng thùng ném xuống xuống mặt nước.

- Hay anh nhường chỗ anh cho chị ấy nằm? Phải có lót thiếc mới xối nước được.

Phía sau tài công, từ tay lái trở về cuối được bọc thiếc cẩn thận, có lẽ đóng từ hồi còn nằm trên ụ. Nguyện nhìn quanh, chẳng nói chẳng rằng, uể oải đứng lên bỏ Trường xuống khoang rồi ẵm xốc vợ đặt vào vị trí của mình. Cái mái che lợp bằng tôn vừa bằng ba chiếc nón tránh được một khoảng nắng. Ánh nắng không còn rọi trên người nhưng hơi nóng vẫn bám chặt lấy da.

- Vừa cạo gió vừa hứng gió, kiểu này có trời cứu bả.

Trang vẫn càu nhàu dù đã mon men bò lên tới chỗ tôi nằm. Một phút sau từng ca nước được dội xuống, nước chảy tới đâu, người tôi mát tới đó. Cơn mệt mỏi như tảng nước đá cứ từ từ tan dần.

- Múc thêm nữa đi anh Nguyện, bộ anh tưởng có một mình chị ấy bị thui hay sao?

Gió mát làm tôi thấy tỉnh đôi phần nhưng cái đói vẫn còn tàng ẩn nên cứ mê mê tỉnh tỉnh không sao mở mắt ra được. Hình như trong gió còn mang theo những giọt nước mưa tưới tràn trên người. Mảnh vải dính chặt ngoài da thịt, những giọt nước lộp độp rơi xuống rát buốt và cứ thế rơi, rơi mãi không ngừng...

Cơn mưa nhỏ nhưng dai dẳng mấy ngày liền như bị ảnh hưởng bởi trận bão lớn nào đó từ miền Trung kéo về. Gió hiu hiu lạnh khẽ thổi những hạt mưa bụi tỏa đều dưới nền trời trắng xám, màu xám lạt mang đầy vẻ u buồn và ảm đạm bám chặt vào tâm hồn con người lạnh đến tê tái. Trong cái ướt át lạnh lẽo, mọi sinh hoạt như đình trệ hẳn ngoài trừ hàng quà bánh chợ búa, công tư chức bắt buộc phải đi làm để kiếm sống còn thì ai nấy đều thích nằm ở nhà, kẻ hạnh phúc thì quây quần dưới mái ấm gia đình, bên mâm cơm canh nóng hổi. Còn lại đa số như bị đẩy lui về dĩ vãng với những tiếc nuối ray rứt hoặc cũng có thể để nhớ về nơi chốn sinh trưởng hay núi đồi cao nguyên trùng điệp, nơi có loại đất đỏ đặc quánh dính đầy gót giầy sau mỗi trận mưa dài.

Ngày đã vậy, đêm về lại buồn hơn. Trong tăm tối mù mịt chỉ thấy những bóng cây đứng ủ dột mặc cho mưa vờn ướt lá. Tiếng tóc tóc từ trên mái nhà rớt xuống mái hiên, từng giọt rồi từng giọt, chậm và đều tạo thành cung điệu buồn ray rứt, khắc khoải như tiếng gõ mõ của những vị sư già giữa đêm khuya kèm theo lời tụng kinh trầm, khàn đục cầu cho những oan hồn chưa được siêu thoát. Tất cả từ khung cảnh cho đến âm thanh cùng hoà điệu như cố tình dồn tôi vào tận cùng của nỗi bàng hoàng chua xót.

Tôi trở mình, những sợi lò so bị kéo căng dưới khung giường sắt được dịp kẽo kẹt kêu. Bên cạnh Hằng đang nằm mê thiếp. Mỗi khi trở trời, lượng thuốc của nó phải tăng gấp đôi, giấc ngủ cũng kéo thêm từng giờ rồi từng giờ. Không hiểu trong khi ngủ nó có mơ thấy gì? Thần kinh có dịu lại để cảm tưởng mình đang bồng bềnh trên con thuyền định mệnh kết đầy những vòng hoa trắng hay lại có những giấc mơ ghê sợ không đầu không cuối, chợt lóe chợt tắt ám ảnh?

Tôi biết Hằng có rất nhiều tâm sự buồn và tuyệt vọng cũng như có nhiều điều muốn trăn trối mà không thể nói. Nó cũng có những đau đớn, dằn vặt giữa sự sống và sự chết nhưng vẫn cố dấu, vẫn cố bưng bít kể cả sức khoẻ của mình để giảm bớt sự lo lắng của mọi người và gieo trong đầu óc chúng tôi những tia hy vọng thì bây giờ, tôi, cũng đang mang hy vọng đó, chẳng những để đánh lừa mọi người mà còn đánh lừa cả chính mình. Tôi đang muốn trốn chạy sự thật, một sức nặng tinh thần đè xuống không thể nào vùng vẫy. Ba ống Optalidon dấu dưới nệm đã năm ngày mà tôi vẫn chưa dám mở ra coi lại. Nó không còn là một thứ đáng sợ dưới bàn tay điều khiển của ma quỷ nhưng là một bằng chứng khiếp nhược và chạy trốn. Nhớ lúc bước vào tiệm mua thuốc, mặt tôi lạnh như tiền trước đôi mắt sắc sảo đầy dò xét của người bán hàng.

- Mua nhiều thì cất để dành chớ có uống một lần nghe.

Ngay khi trả tiền tôi đã bỏ luôn ý định điên rồ chỉ vì ánh mắt của bà ta, nó dửng dưng xa lạ không một chút tình người, biết rằng mở tiệm thuốc là muốn bán cho bằng được nhưng ba ống thuốc đâu thể đổi một mạng người? Bà ta đã coi sinh mạng con người quá rẻ tại sao lại chọn nghề đứng bán thuốc? Thuốc để cứu người chứ đâu phải giết người? Đôi mắt lạnh lùng xa lạ kia không khác nào ánh mắt của dì Loan, ánh mắt làm tôi nổi điên với cảm nghĩ quyết sống để tranh đấu. Cái chết của tôi sẽ không gây cho dì Loan một chút hối hận dù đã gián tiếp đẩy tôi tới đường cùng. Có chăng bà chỉ nhỏ cho tôi một vài giọt nước mắt gọi là tiếc nuối chút phần lợi lộc tưởng sẽ được về tay bà sau ngày tôi lấy Nguyện.

Lấy Nguyện? Không bao giờ...

Tiếng tóc tóc ngoài hàng hiên vẫn từng giọt rơi đều nhưng âm thanh càng lúc càng buốt xoáy như kéo tuột tôi trở lại lục lọi trong ký ức đang chất đầy những muộn phiền... Chiếc dù đen giữa bầu trời lất phất mưa như một cánh dơi cô lẻ, lạc loài vướng trên gềnh đá đang run rẩy vì gió táp. Người đàn ông gầy guộc trong mảnh áo tơi với đôi mắt trĩu nặng đầy lo lắng, bố tôi đó, con dơi bố đội mưa tìm dơi con.

- Sao bố không bảo con Bê gọi con về?

Tôi hỏi nhưng không muốn nghe bố trả lời vì dù con Bê hay là dì Loan đi chăng nữa thì cũng vô ích. Hồi sáng tôi đã nói dứt khoát với dì rồi cơ mà! Không hiểu dì muốn bố đi để được kết quả tốt hay muốn dùng bố để đánh đòn tâm lý?

Ra khỏi nhà Dũng, mưa bắt đầu rơi đều hột. Màn mưa mỏng và nhanh làm màu trời đục lên như phủ sương. Chiếc dù che đọng những giọt nước rơi xuống nền đất nhầy nhụa. Con đường lồi lõm từng vũng nước đục ngầu kéo theo một vài mảnh bùn dẻo dính dưới gót giầy da cao cổ của bố, trông chừng như nó phải nặng gấp đôi ngày thường.

- Bố để xe ở đâu vậy?

- Bố đi bộ.

Chuyện khó tin nhưng đang xảy ra vì cứ nhìn đôi giày và hai ống quần sau văng bùn lên tới mông thì biết. Nếu dùng nó làm đòn tâm lý thì lòng tôi đã bị chao động vì tình thương bố đang bừng lên mãnh liệt.

- Vậy mình cũng đi bộ về hả bố?

- Nếu con thích.

Tôi chùn chân khi hình dung con đường dài cả hơn cây số, con đường đất đỏ lầy lội mà vào tháng mưa ai cũng ghê sợ phải đi tránh sang đường khác dù xa hơn. Một cơn gió lạnh bất chợt ùa đến làm chiếc dù chao nghiêng, tôi chợt nép sát vào bố và cánh tay bất giác vòng qua lưng người, hành động tự nhiên không tính toán, không sắp đặt. Phải chăng lúc nào trong tôi cũng mềm yếu cần sự che chở bảo bọc và lúc nào tình yêu thương tôi dành cho bố cũng tràn đầy?

- Bố ốm quá!

Tôi bật tiếng kêu thảng thốt trong khi người bố run lên vì các ngón tay tôi vừa đụng tới vỉ sườn cụt. Chiếc dù lại một lần nữa rung theo dù đã dứt cơn gió.

- Bố để con cầm dù cho.

Tôi buông bố ra, tay giữ cứng cán dù đứng lưỡng lự giữa chỗ tiếp giáp với con đường đất đỏ.

- Hay là mình đón xe đi đường vòng, tuy xa nhưng sạch sẽ hơn bố nhé!

- Không sao đâu, bố thích đi bộ với con một quãng, mấy thuở cha con mình có kỷ niệm như thế này.

Bố cũng như tôi, đôi khi ao ước những cái thật tầm thường, trẻ con như bây giờ trên con đường nhầy nhụa, dưới cơn mưa làm đất trở nên trơn trượt, biết đi là sẽ ngã, là quần áo sẽ nhuộm đầy bùn đất mà vẫn không nề hà. Tự dưng tôi có ý nghĩ không hiểu bố muốn níu kéo lại giây phút chỉ có hai cha con hay muốn dùng tôi để dẫn người lùi về kỷ niệm xa xưa với mẹ Hoài? Sáu năm rồi không lẽ hình bóng mẹ vẫn còn ẩn hiện trong trí của bố? Không lẽ bố vẫn còn thương và tội nghiệp cho mẹ tôi? Nếu vậy bố nghe lời dì Loan tìm tôi để làm gì? Tình thương con bố để ở đâu? Lòng tôi bừng lên sự giận hờn nhưng lại chùng xuống ngay. Làm sao bố biết được ý tôi mà bảo là gả với ép? Biết đâu sự tìm kiếm này lại là ý tốt lành? Biết đâu Nguyện chẳng là người đứng đắn, hiểu biết?

Sự tò mò bỗng nhiên thúc đẩy, tôi muốn hỏi một vài câu để biết sơ qua cuộc diễn biến ngày hôm nay nhưng khó mở miệng. Còn bố, chắc người cũng ngại khi phải mở lời. Chuyện bố tìm tôi vì có người chờ ở nhà là chuyện không thể tưởng tượng được, chẳng những Tuyết, mẹ Dũng, Huyền và ngay đến Nguyện cũng phải đặt dấu hỏi tôi là đứa bướng bỉnh hoặc hư đốn như thế nào. Thực ra tôi chỉ muốn chống đối dì Loan.

- Bố ạ, đừng nhọc sức. Mình đi ngược trở lại kêu xe về thôi, tôi níu tay bố thêm một lần nữa, về nhà dơ hết quần áo sợ không giặt được sạch màu bùn.

Tôi thoáng nhìn bố khi đề nghị, khuôn mặt gầy và buồn da diết. Hình như có chuyện gì đó làm bố phải nghĩ ngợi. Bố đi tìm tôi hay muốn bước chân ra khỏi nhà sau khi gây gỗ với dì Loan? Có lý lắm vì nếu đã cố tìm thì phải mau mau về cho kịp, đàng này bố lặn lội đường bộ đến đây, tính ra đi và về liền cũng phải mất hơn nửa tiếng.

- Dì vừa gây gỗ với bố?

Bố nhìn sững tôi đến vài giây rồi lại trở về với đôi mắt lờ đờ mệt mỏi và hình như bố đã nói dối khi trả lời:

- Không...

- Vậy tại sao bố lội bộ tìm con? Giọng tôi hơi lớn.

- Bố muốn xem con gái bố ương bướng đến độ nào vì hồi sáng dì đã hết lời năn nỉ và bây giờ bố lại phải cất công đi tìm.

À ra thế! Lại lý do, một lý do trong muôn ngàn lý do và lý do nào thì cũng đúng cả. Tôi cười cay đắng, vậy ra bố đến tìm vì mệnh lệnh của dì. Để xem lệnh dì hay tình thương cha con thắng. Tôi níu tay bố lại cố tạo sự tha thiết và nũng nịu:

- Bố con mình kêu xe đi ăn mì ở Cây Gòn nhé! Đã lâu lắm rồi...

Đã lâu lắm rồi, từ ngày có dì Loan bố không còn dành thời giờ riêng tư cho tôi, dù là tổ chức cắm trại hoặc một bữa ăn ngoài trời.

- Trời lành lạnh ăn mì chắc ngon lắm bố nhỉ. Tôi nhắc lại.

- Con đói à?

Không. Tôi không đói nhưng muốn ngồi bên bố ở một nơi có mùi đồ ăn xào nấu, một không khí ấm cúng gia đình.

- Hay ăn bò vò viên cũng được.

Tôi tiếp tục lải nhải như sợ mùi nước lèo không đủ kích thích khứu giác của bố.

- Con không biết tại sao bố đi tìm con hả Phượng?

Tôi khựng lại nụ cười vì chỉ một câu hỏi cũng đủ lôi tuột tôi trở lại thực tế.

- Chuyện gì vậy bố? Tôi cố giữ vẻ mặt bình thản.

- Cậu Nguyện đến nhà chơi và xin phép được gặp con, bố đã nhắc lại hồi chiều qua không lẽ con quên thật?

Tôi quay đi tránh tia nhìn của bố, nó không phải là những tia phiền trách hay bực dọc mà thế nào ấy, quả thực tôi không thể phân tích được và chính vì thế nên mới liều:

- Con không thích có sự sắp đặt của dì Loan.

- Tại sao con lại không ưa dì?

Bố vô tình buột miệng, một cơ hội vàng để tôi có thể bộc lộ cảm nghĩ trung thực của mình. Tôi đáp nhanh:

- Dì Loan chỉ biết có tiền, chỉ biết...

- Chuyện ấy sau này hãy nói. Giờ phải về kẻo họ đợi.

Bố vô lý quá, vừa xong bảo đi bộ tắm mưa giờ lại nói phải về cho kịp. Khi lý trí lấn áp tình thương thì con người ta trở nên khô cứng đôi khi đến lạnh lùng tàn nhẫn. Hèn chi bố chẳng xen ngay câu mệnh lệnh cắt ngang ý tưởng bất bình tôi sắp sửa nói ra. Xưa nay bố vẫn thế, thời giờ dành để cởi mở tâm tình bố chẳng có cho tôi đến một phút. Rõ ràng bố coi dì Loan hơn tôi.

- Con muốn bố nghe sự thật về dì Loan. Tôi dùng những danh từ nặng nề để khơi dậy sự tò mò của bố.

- Có nghe cũng bằng thừa, dù thế nào thì muôn đời dì Loan vẫn là dì của con.

Bố nói đúng, dù thương dù ghét thì dì vẫn là người trong nhà, là cục bướu, là ung nhọt mà suốt đời bố phải đeo theo. Bố đã nhấn mạnh đến lễ nghĩa hay muốn cho tôi nhìn thấy uy quyền của người. Cái uy quyền tự bao bọc như một bức rào ngăn cách không có sự cảm thông mà ngày xưa đã làm mẹ tôi rét run. Một chút bất bình hiện lên khuôn mặt, tôi lầm lũi bước theo bố không nói thêm một lời. Mưa tạt ướt hai ống quần làm chúng quệt vào nhau kêu xột xoạt, đôi giầy cao gót lúc lắc, vặn vẹo đánh nhau giữa nước và bùn làm đôi lần tuột ra muốn ngã, bước chân tôi mấy lần trơn trượt.

- Có lẽ phải lộn lại kêu xe thôi.

- Vâng. Tôi lạnh lùng trả lời.

Cũng là quyết định của bố. Hình như ông đang rối trí trước một sự việc...?

Xe dừng lại ở cửa sau. Vượt qua đám hoa móng tay sũng những nước và qua những hàng dâm bụt đang mọc nhánh non tua tủa, tôi cảm thấy như bố đang làm một điều gì mờ ám.

- Sao không đi lối trước hở bố?

- Sau trước gì cũng vậy, có điều không ai biết chuyện bố tìm con cả, liệu lời mà nói.

À thì ra thế! Bố luôn là người sống bề ngoài và che đậy.

- Con đi vòng lối trước, có gì mà phải sợ họ.

- Tùy thôi nhưng để ý áo xống một chút. Hình ảnh người thiếu nữ áo quần ướt át coi không thanh lịch chút nào nhất lại là ngày đầu người ta gặp mình.

Thêm một lần nữa tôi thua trước lý luận của bố; có lẽ mẹ Hoài ngày xưa cũng vậy.

Mưa vẫn lộp độp rơi trên đám lá. Thỉnh thoảng gió rung mạnh làm những giọt nước rớt xuống như mưa rào. Tôi chợt níu tay bố lại:

- Bố hái cho con trái ổi đi bố!

Hình như những trái ổi chỉ hấp dẫn khi được nước mưa rửa sạch. Màu da xanh mướt hơi ngả chút ánh vàng khiến cho người ngắm nhìn đang tưởng tượng mảnh ruột trắng au và dòn rụm. Khu vườn rộng thật, đầy những loại cây ăn trái.

- Đi bố, con thích ăn bây giờ!

Sự nũng nịu đòi hỏi của tôi không phải lúc, nói cho đúng không khi nào phải lúc cả, làm bố không thèm quay lại thay vào đó bước nhanh hơn. Cái im lặng khiến lòng tôi xót xa với những ý nghĩ ghen hờn đã ăn sâu trong óc... Giá đừng có dì Loan... Tôi thở dài cay đắng và bước theo bố với tâm hồn nặng trĩu thèm khát một tình thương rơi rớt bố thí trong khi bố vẫn vô tình mở cửa bếp đi thật lẹ vào phòng.

Mọi lần tắm xong tôi hay ngồi trước gương trang điểm trong khi chờ quạt sấy cho khô tóc, một thói quen từ khi học đệ tứ, lúc biết mình có sắc đẹp rất đỗi khiêm nhường. Hôm nay trái với thường lệ và cũng chẳng còn thời giờ vì dì Loan đã cho con Bê lên gọi tôi đến lần thứ ba.

- Cô mặc áo này chắc bà la đó.

Bê sợ hãi khi thấy tôi lục lọi tận dưới đáy tủ lôi lên bộ đồ nhăn nhúm. Bộ đồ màu cánh gián, nó còn mới và thơm nguyên mùi vải vì đã ba năm qua tôi chưa hề xỏ tay vào, không phải tại nó rộng thùng thình mà chỉ vì cái màu làm nước da ngăm của tôi xạm lại.

- Cô đưa em ủi cho, nhăn quá chừng.

- Đi ra ngoài cho tôi thay quần áo, không phải công việc của chị.

Tôi cứng cỏi trả lời như một bà chủ con. Không hiểu sự có mặt của Nguyện trong nhà làm tôi cảm tưởng giá trị mình được coi trọng hơn hay mặc cảm tự ti khiến tôi gắt gỏng như thế. Mặc chiếc áo nhăn hay thẳng thì cũng chẳng ăn thua gì nếu tôi đẹp như Tuyết, ngược lại chỉ tăng thêm sự lố bịch, kệch cỡm và hạ thấp qua cái nhìn đánh giá của người đối diện. Nhưng mục tiêu của tôi đâu phải lấy lòng Nguyện mà chỉ cốt trêu tức và dẹp mọi toan tính của dì Loan.

Bây giờ trước gương tôi đã thành một người khác, còm cõi và già nua. Chỉ có thế dì Loan mới vỡ mộng; đâu phải bất cứ chuyện gì bà muốn là được. Không hiểu sao lúc nào tôi cũng muốn chống ngược lại dì dù cả bằng những hành động điên cuồng và ngu xuẩn. Tôi quên rằng bên cạnh dì lúc nào cũng có bố với gương mặt khó đăm đăm.

- Chào bố, chào dì, chào hai anh.

Từ nhà trong tôi vén tấm màn trúc bước ra phòng khách bằng những bước thật hiên ngang, bằng khuôn mặt thật ngổ ngáo giữa đôi mắt hoảng kinh và đầy ngỡ ngàng của mọi người. Mặt dì Loan xám ngoét vì cử chỉ và lối chào sống sượng hầu như mất dậy. Cái mất dậy mà chỉ có dì mới đọc được qua cách phục sức cố tình cẩu thả, qua khuôn mặt không son phấn và mái tóc ướt những nước, một điều tối kỵ của đàn bà khi tiếp chuyện với khách lạ. Nhưng dì đâu thể chỉ trích tôi ngay trước mặt khách, cái lề lối phép tắc và che đậy tôi đã biết từ xưa. Còn sau khi khách về thì dẫu dì có vẽ rắn thêm chân để bố la tôi thì sự việc cũng đã rồi. Sẽ chẳng bao giờ Nguyện dám trở lại với gương mặt Dạ Xoa của người hắn định cưới. Gương mặt xám và tia mắt dì Loan khẽ long lên làm tôi thấy tràn đầy hả hê dù rằng cũng cùng ánh mắt ấy chứa thêm sự khinh miệt, thứ miệt thị dành cho loại quái thai thời đại.

- Cháu Phượng đấy phải không anh?

- Vâng! Không ngờ đã mười ba năm rồi anh nhỉ!

Bố tôi trả lời ngượng ngập vì sự ăn mặc lôi thôi của con mình; còn tôi nhìn người đàn ông chết sững. Như vậy ông ta là bạn ngày xưa của bố? Bạn xa xưa không thân thì cũng không thể gọi là xấu vì xấu đâu được gọi là bạn? Mọi sự đánh giá và chống đối trước đây như dội ngược đánh trả lại làm tôi choáng váng.

- Cháu càng lớn càng giống anh.

Ông lại còn khen tôi không đến nỗi xấu như mẹ. "Con gái giống cha giàu ba mươi họ. Con trai giống mẹ khốn khó cả đời". Nếu mẹ Hoài đẹp dù có mòn đời cụn kiếp tôi cũng chẳng sợ khốn khó cả đời. Tôi khẽ mỉm cười vì lối khen tế nhị của người đàn ông dù rằng tôi chẳng thấy giống bố tí nào. Người ngồi bên cạnh cũng khẽ nhếch mép cười, bộ ria mép được dịp vểnh lên nổi rõ sự cục mịch. Hình như trong hai người, hắn chỉ là một cái bóng mờ, rất mờ.

- Phượng, con chào chú Khánh. Còn đây là cậu Nguyện, như mấy ngày trước bố đã nói với con.

Cái tên Khánh và khuôn mặt quen quen làm tôi ngờ ngợ nhưng không thể nhớ ra ngay lúc bấy giờ.

- Chú Khánh trẻ quá làm cháu lại tưởng bạn của anh Nguyện nên có hơi vô lễ.

Tôi kéo dài tiếng "hơi" thật mạnh, thật rõ để ông ta hiểu rằng những gì vô tình thì không thể gọi là lỗi lầm.

- Càng tốt chứ có sao đâu, được trẻ cả gần mười lăm tuổi thì ai còn câu chấp làm gì.

- Vậy là năm nay chú đã ngoài ba mươi?

- Không lẽ anh Nguyện chưa tới hai mươi? Khánh vỗ vào vai Nguyện như thúc đẩy hắn nói, có người chê cậu già rồi đó nhé. Đã bảo cạo ria mép rồi hãy đi mà không nghe lời.

- Anh ấy có mỗi bộ râu mà chú bảo cạo thì đâu còn có duyên nữa.

Những mẫu đối thoại lỉnh kỉnh, trêu ghẹo nhẹ nhàng không ngờ lại biến thành vui vẻ tự nhiên. Bố và dì Loan nháy nhau đưa chú Khánh đi coi nhà trên. Còn lại mình tôi và Nguyện với chiếc quạt máy quay chậm, gượng gạo làm không khí chùng hẳn xuống. Nguyện trông khá đẹp trai nhưng cái đẹp của một tên nhà quê với áo quần chim cò nhố nhăng. Lẽ ra hạng người này phải thích tán gái vì đó là sở trường của những tên mặc áo bông hoa sặc sỡ thế mà không hiểu sao trông hắn lại có vẻ khớp. Cũng có thể tôi không hợp nhãn nên hắn chẳng thèm để mắt. Chán chường chưa? Phải đối diện với khuôn mặt thật thế này hắn mới vỡ mộng. Mà khuôn mặt đã ăn thua gì, còn quần áo, còn đôi dép lẹp xẹp nữa kìa, nghĩ vậy nên chẳng còn e dè gì, tôi đứng lên vòng qua chỗ Nguyện ngồi mở hẳn cánh cửa sổ và cột lại màn cửa cho gió lùa vào. Trời vẫn còn lất phất mưa mang không khí trong sạch, tinh khiết và ẩm ướt như pha sương. Những nụ hoa ngọc lan bị nước đọng không thể thoát mùi hương quyến rũ như thường ngày, tuy nhiên mùi ổi chín rộ bay vào thơm xực nức.

- Anh Nguyện thích ăn ổi chín không?

Nguyện vẫn ngồi không nhúc nhích chỉ có cái đầu với mái tóc khá dài hơi quay lại, có lẽ để nhìn chéo vào góc tường chứ không phải nhìn tôi.

- Ổi chỉ để cho các bà các cô chứ đàn ông ai mà ăn.

Bây giờ cóc mới mở miệng, giọng hơi khản đục. Đàn ông có giọng nói như vậy cãi nhau hăng là phải biết.

- Anh biết coi bói không anh Nguyện?

Chẳng hiểu sao tôi lại hỏi vậy. Bảo rằng không thích Nguyện thì rõ ràng không thích ngay từ phút đầu, mà bảo rằng tạo cho hắn có cơ hội trò chuyện để lôi ra khuyết điểm làm bằng chứng khước từ hôn nhân khi bị bố hỏi vặn cũng sai. Hình như khi đôi trai gái không còn gì để nói thì chuyện coi bói là đề tài dễ mổ xẻ hơn là bàn đến vấn đề trời mưa trời nắng.

- Đàn bà sao ai cũng thích coi bói. Coi để làm gì? Sống mà không tin vào mình lại tin vào thầy bói thì làm sao khá được.

Nguyện có vẻ sống thực tế và thích chỉ huy. Chả trách gì vừa nói đến ổi đã bảo chỉ có đàn bà mới ăn. Nói đến xem bói cũng đàn bà. Ngắm trăng, thưởng ngoạn cũng đàn bà, không chừng ăn uống chắc cũng đàn bà nốt. Nguyện là mẫu đàn ông ít tình cảm lại độc đoán nên khó có bồ là phải. Bây giờ tôi biết lý do tại sao hắn phải nhờ người dẫn đến đây.

Buổi gặp mặt đầu tiên gây cho tôi nỗi tẻ nhạt chán ngắt, không đáng nhớ thế mà họ vừa ra về dì Loan đã vào ngay vào phòng tôi hỏi xoắn lấy.

- Cậu ấy còn nói gì nữa không?

- Thưa, chỉ có vậy thôi.

- Có vậy thôi mà những gần tiếng đồng hồ?

À thì ra sự vắng mặt của họ là có chủ đích cả. Tôi đâm ra khó chịu:

- Chuyện vặt vãnh lẩm cẩm trẻ con dì nghe làm chi cho uổng thời giờ.

- Ơ hay chị có học mà mở miệng ăn nói như thế à! Không hỏi làm sao biết tình cảm của hai người để bố chị còn tính chuyện.

Hai tiếng tính chuyện của dì khiến tôi bực bội:

- Hôn nhân hệ trọng một đời chứ đâu phải như chuyện mua bán một con heo mà dì đòi tính liền?

- Chuyện của chị có các vàng tôi cũng chẳng thèm nhúng tay vào. Có điều thấy chị còn trẻ người non dạ nên bố chị bảo tôi vào hỏi vì đàn bà dễ dàng tâm sự, nhỏ to chứ vào được ăn giải gì mà chị hỗn láo với tôi như thế.

Tôi biết dì đang gườm, đang muốn ăn tươi nuốt sống tôi nếu có thể được vì suốt từ sáng đến giờ tôi là thứ ương dở khùng điên không ai chịu nổi. Biết thế nhưng tôi vẫn không thể không nói rõ ý mình, dẫu bị buộc là hỗn láo, vì chắc chắn dì sẽ mãi làm phiền tôi.

- Con đã thưa với dì là con không ưa Nguyện.

- Tại sao? Dì Loan không tin tôi dám trả lời như vậy.

- Tại sao? Dì hỏi lại, hơi thở hổn hển, dồn dập như vừa xong một trận cãi nhau. Suy ra sự tức giận của con người khó mà che dấu.

- Con thấy không hợp, tôi thản nhiên trả lời, người gì mà ù lỳ, cục mịch.

- Ù lì, cục mịch? À ra thế!

Mặt dì xanh xạm lại như vừa bị ai đụng chạm đến tiền bạc của mình:

- Nồi nào thì úp vung nấy, đậy chi cái nắp vung to chỉ tổ làm cho thiên hạ cười? Đấy là bố chị chọn lựa mà còn như thế chứ nếu là tôi chị lấy cứt vảy ra nhà.

Bố chọn lựa? Không lẽ đi tìm tôi về là bố đã chọn Nguyện? Thời đại nguyên tử chứ đâu phải xa xưa mà dì mang lối dọa trẻ con để hù tôi?

- Bao nhiêu đám trước bố cũng đâu bắt ép mà dì nói tiếng chọn lựa cho thành quan trọng to lớn.

- Thì để mà xem. Già kén kẹn hom. Tôi bảo thật, với cái nhan sắc thiệt thòi như mẹ con chị mà không biết lợi dụng danh nghĩa ông thương gia Hoàng Báu để lấy cậu Nguyện thì quả là ngu hết chỗ nói.

- Chẳng thà con ngu dại ở vậy còn hơn khôn ngoan như dì. Dì quá khôn ngoan đến nỗi trở thành quỷ quyệt nên gia tài của mẹ con để lại đã lọt hết vào tay dì.

Lần đầu tiên tôi dám ăn miếng trả miếng với dì, người đàn bà tôi khinh ghét nhưng vẫn còn e dè vì thương và sợ bố. Phải chăng bà đã xúc phạm đến mẹ tôi, dù chỉ là nhan sắc của người đã chết.

- Câm ngay. Ai cho chị ăn nói hồ đồ mất dậy như thế?

- Không ai cho con cũng cứ nói. Dì nhớ lại đi, ngày dì bước chân vào nhà như thế nào mà bây giờ chỉ còn cái xác nhà rỗng. Chẳng những dì xài phung phí mà còn đưa bố vào con đường ăn chơi hư hỏng. Hại bố con chưa đủ dì còn xúi bố bắt con lấy Nguyện. Không bao giờ, dì nghe rõ chưa? Không bao giờ và cho đến chết. Hôn nhân của con phải do chính con quyết định.

Những mẫu đối thoại giữa chúng tôi nghe lợm giọng chướng tai là thế nhưng nếu có người thứ ba ngồi đây, chắc chắn họ chỉ nghe chúng tôi chuyện trò vui vẻ tương đắc hoặc bằng những câu dạ thưa lễ phép, ngoan ngoãn. Cũng may dì vào giữa lúc Hằng đang trong phòng tắm.

- Ừ thì tự chị quyết định để thành thứ gái ế ăn bám vào nhà này.

- Con ăn bám hay dì ăn bám?

Vẻ quá hung hăng vô lễ của tôi chợt làm dì Loan đổi thái độ. Bà cười hăng hắc, đôi mắt long lên độc ác:

- Thuở đời nào vợ lại bị buộc tội ăn bám chồng trong khi thứ gái già gái ế không dám nhận là ăn bám vào gia đình, là thứ nợ, thứ oan gia nghiệp chướng.

Lời nói như những mũi đinh đóng vào màng óc, tôi chiếu tia mắt căm hờn nhìn bà để chặn đứng tiếng cười mai mỉa nhưng nó vẫn kéo dài xoáy buốt đâm qua. Gái ế, gái già, như vậy bố và dì tống khứ tôi cũng không ngoài mục đích đó? Sự thật bỉ ổi làm tôi chua xót:

- Cha nuôi con là chuyện thường còn dì là người dưng về đây đục đẽo ăn bòn của đám con ghẻ.

- Thì cứ chờ xem ai ăn bòn ai. Nói với chị thà ngồi nói chuyện với đầu gối còn thú vị hơn. Thứ ương bướng chỉ có ông bố chị mới trị được.

Dì Loan đứng dậy kéo lại cổ áo và vuốt mái tóc làm điệu như cố tình trêu tức tôi trước khi bước ra ngoài. Mẹ ghẻ con chồng có ưa nhau bao giờ nhưng hành động của dì không phải là hành động của người vai vế trên mà của kẻ ngang hàng hơn thua ganh ghét nhau từng cái nhìn. Dì hơn tôi mười tuổi chứ mấy, chẳng trách nào tị nạnh từng lời. May mà tôi xấu xí, may mà Hằng tật nguyền, nếu không chắc khó sống cùng một mái nhà. Bố tôi bây giờ gần như hết thời vì đã hết tiền và sắp mất danh. Trước con mắt dì, cả ba chúng tôi là những thứ thừa thãi, như quả chanh đã vắt hết nước, sở dĩ chưa bỏ đi vì vẫn chưa tìm ai khả dĩ hơn bố để mà đục đẽo rỉa rúc...

Chuyện Nguyện đến coi mắt không ngờ lại là đề tài sôi nổi cho bữa cơm tối. Dì Loan như quên hẳn câu chuyện đôi co lúc nãy. Dì nói cười luôn miệng cố đẩy bố vào nhập cuộc với niềm vui của mình. Trước đây tôi đã liệt dì vào loại lẳng lơ quả không ngoa vì dì luôn dùng nó để đạt cho được mục đích. Được sự âu yếm vuốt ve của dì trước mặt con cái da dẻ bố tôi đỏ hồng lên. Có thể từ lâu bố đã quá xanh nên vẻ hồng hào mang đến sự khác thường lạ kỳ, như bị một thứ thuốc kích thích quá độ.

- Cậu Nguyện trông khá đấy anh nhỉ. Con nhà giầu mà nói năng điềm đạm, lễ phép chứ không kệch cỡm như những người khác.

Thì ra dì có ý định rõ ràng không cần che dấu. Tội nghiệp bố tôi đang đưa đôi mắt rực rỡ nhìn vợ như chiêm ngưỡng một vị thiên thần.

- Con thấy anh ấy nhà quê thì đúng hơn. Tôi bực dọc xen vào vì không muốn dì tự biên tự diễn.

- Người ta ở Bình Đông mà gọi là nhà quê à! Cách Chợ Lớn chỉ một chiếc cầu, cảnh thơ mộng, có điện nước, ruộng vườn ao cá còn sướng hơn tại thành phố hít bụi bặm. Hơn nữa cho dù lấy chồng nhà quê đã có sao. Nhà quê mới có tiền cho vợ diện chứ tiêu xài cả hai như dì với bố thì của đâu mà đủ.

Dì trả lời sau khi liếc con mắt lá răm cười tình. Chẳng hiểu sự làm dáng quá đáng của dì làm mặt bố đỏ lên hay vì mắc cở hộ cho dì.

- Ăn nữa đi anh, hôm nay ngày vui của gia đình mình mà.

Tôi giật mình. Ngày vui? Không lẽ cái tên Nguyện đã tạo niềm vui cho cả gia đình? Ngực tôi nghẹn lại nhưng vẫn cứ phải nuốt những miếng cơm khô nhạt nhẽo.

- Hồi nãy trước khi về chú Khánh có mời cả nhà tối mốt đi ăn cơm Tàu.

Bố đánh lảng chuyện tiêu xài của dì rất hay bằng một tin mừng làm tôi giật mình.

- Thế thì nhất rồi, mấy giờ vậy anh?

Dì hỏi như đã chấp nhận lời mời. Rõ ràng tôi chỉ là trái banh đứng giữa cho bố và dì ném qua ném lại.

- Họ đưa mình bằng chiếc vespa thì dồn sao hết hở bố?

Không hiểu bố có biết tôi đang hậm hực nên mới hỏi như vậy.

- Họ mời ăn thôi còn phương tiện thì phải tự túc chứ!

- Con nghe dì Loan bảo lấy được anh Nguyện như chuột sa hũ nếp. Ông ấy giàu nhưng sao bủn xỉn quá, không dám sắm chiếc Mercedes như của nhà mình.

Dì Loan biết tôi cay cú lắm nên đã cố tình buông những lời trêu chọc. Dì chỉ cười mỉm, nụ cười mỉa mai nhưng bàn tay đang gắp thịt run lên. Chỉ có tôi mới nhìn ra điều đó trong khi bố vẫn cười vui vẻ:

- Con đánh giá trị người ta bên ngoài là hỏng cả. Người càng giầu càng xuề xòa bê bối nhưng bên trong của chìm hàng hà sa số.

- Đã gọi là của chìm là họ cố dấu thì làm sao mình biết được hả bố?

- Thì họ dấu chứ sao, nhưng dấu sao được với bà con, chú bác, họ hàng? Chú Khánh bảo gia đình bên ấy có hãng chế tạo xà bông ở gần ngay dưới chân cầu Ba Cẳng, một dãy phố lầu cho thuê ở đường Khổng Tử.

- Vậy ra anh Nguyện là công tử. Hèn chi...

Tôi định bảo hèn chi Nguyện trông cục mịch, hèn chi dì Loan vồn vã tối tăm cả mắt mũi nhưng dì đã chặn ngay lời tôi lại:

- Phải như vậy mới xứng với con Phượng nhà mình chứ anh nhỉ. Giọng dì ngọt và dẻo như kẹo mạch nha.

- Không, con không bằng lòng lấy Nguyện.

Tôi vẫn không bỏ được tật đó, không bằng lòng chuyện gì là kêu gào ngay. Tại sao tôi không giữ được tánh điềm đạm chịu đựng như mẹ Hoài? Có phải tại tôi vẫn nghĩ bố là cái mộc luôn che chở cho mình, hay tại con nhà giầu quen thói nuông chiều nên đã trở thành hư đốn?

Bố chợt buông đũa nhìn tôi với đôi mắt lạnh lùng khó hiểu, một lúc lâu mới cất giọng nghiêm nghị:

- Đã bao nhiêu đám con đều nhắc lại câu này hả Phượng? Từ bây giờ trở đi chấm dứt luận điệu vô lễ, vô học trước mặt người lớn.

Cổ họng tôi như bị ai bóp nghẹn. Miếng cơm nhả ra thì xấu hổ mà nuốt vào thì không nuốt nổi.

- Lấy chồng giàu sướng chết đi được sao chị không bằng lòng?

Từ đầu bữa đến giờ Hằng vẫn lẳng lặng vừa ăn vừa nghe chuyện, giờ mới buông lời. Câu nói vô tình, ngô nghê của một đứa trẻ con, của một con bệnh cả đời chẳng hề bước chân ra ngoài ngưỡng cửa không ngờ là một cơ hội để dì Loan bám vào:

- Tuổi trẻ đa số đều ngu xuẩn nông nổi trước hôn nhân nên cũng cần phải có sự góp ý của cha mẹ. Chẳng bao giờ trứng lại có thể khôn hơn rận nên Phượng, con à! Đừng chống đối ý kiến của bố con. Dù gì bố cũng đã trải qua nhiều kinh nghiệm, hiểu đời nên chọn người không sai đâu.

Bố đã có ý kiến gì mà bảo là tôi chống với chẳng chống. Còn chọn người không sai cũng như đã chọn dì. Bố chỉ có thể lầm lỡ một lần nhưng không thể có đến lần thứ hai. Định đoạt đời cho bố không xong làm sao có thể định đoạt cuộc đời cho tôi? Sợ bố nhưng trước mặt dì, tôi không thể nào kềm hãm được khi nghe những lời nói mà tôi cho là cố tình châm biếm mai mỉa.

- Con tưởng chọn Nguyện là do ý của dì?

Mặt tôi rắn lại khi nhìn dì và giọng ráo khô. Hai con mèo nhìn nhau như muốn ăn tươi nuốt sống.

- Anh giải thích cho con nó hiểu kẻo em lại mang tiếng ép buộc.

Dì hơi sẵng khi nói với bố. Tôi hiểu đó là một lối ra lệnh ngấm ngầm.

- Con gái chỉ có một thời, không lấy chồng có nước đi ăn mày.

Tôi cúi gầm mặt. Không ngờ chỉ một câu nói của dì mà bố nặng lời với tôi như vậy. Xưa nay bao nhiêu đám tôi đều từ chối mà bố có phản ứng gì đâu.

- Thôi anh. Để từ từ em khuyên con...

Tiếng dì mềm mỏng đuổi theo khi tôi tủi thân thoắt chạy lên lầu. Con dơi già đội mưa tìm dơi con. Còn hình ảnh nào đẹp, còn tình phụ tử nào tha thiết hơn thế mà chỉ mới vài giờ con dơi già đã biến dạng. Dì Loan đã nhỏ to thế nào để bố cắn xé, nhai nuốt con mình? Dì đã dùng bản lãnh độc hại nào đến nỗi bố phải đeo bộ mặt khác để giả dối với tôi? Bố là người muôn mặt vậy mặt nào mới đúng thật là của bố? Ăn mày... Ôi danh từ gớm ghê. Phải chăng khi xưa mẹ tôi hay chạy vào phòng tắm khóc cũng chỉ vì những tiếng khủng khiếp đó? Ăn mày... Người bố cần chửi thì lại không dám chửi. Không hiểu tự đáy lòng độc ác không tình thương của bố hay bên dưới gầm bàn dì Loan luồn tay ngắt véo để đầu óc bố mê đặc quên hẳn tình máu mủ ruột thịt. Bố có thương tôi đâu nào, xưa rày từ khi dì Loan về đến giờ chỉ một đôi lúc, hình như là những lúc cả hai giận hờn, bố mới lân la đến bên tôi chuyện trò han hỏi thân tình nhưng chỉ một thoáng rồi lại trở về với con người lạnh lùng của bố, của ngày xưa, của những ngày đang có mẹ Hoài.

Tôi biết không thể kéo dài mãi tình trạng sống như thế này, trong một gia đình không có tình thương mà toàn là giả dối che đậy. Bao năm qua tôi làm con mù, con điếc và gần như là ngu si với mọi người để được yên thân nhưng bây giờ trước vấn đề hôn nhân, cho tôi, vì tôi, tôi không thể đóng mãi vai trò câm nín nguy hiểm đó.

Giờ thì tôi hiểu dì Loan là người không bao giờ có đối thủ. Tôi bỏ cuộc vì sợ phải trả thù con người như bà. Tôi không đủ tính hung ác để nắm giữ vận mệnh đời bà khi lấy được chồng giàu và dì Loan cũng không xứng đáng để tôi phải hy sinh cả đời trong công cuộc trả thù. Dì không đáng để tôi phải nhọc tâm với những mưu mô đánh trả ích kỷ và hèn mọn. Con người ta chỉ nói mạnh nói nhanh khi đứng bên ngoài còn khi vào cuộc ai lại chẳng bảo thủ lo lấy thân, như tôi, bây giờ cũng đang phải lo cho thân mình trước...

° ° °

Tuy giận hờn và chống đối nhưng tôi không thể nào cưỡng lại được mệnh lệnh sắt thép của bố cùng với sự góp sức đắc lực của dì Loan. "Phải tìm hiểu trước khi chối từ." Ừ, mà Nguyện đã cầu hôn đâu. Bố tôi nhắc lại thêm một lần nữa: "Người ta đến không có nghĩa là phải lấy. Đừng tỏ ra mình là con nhà vô giáo dục." Như vậy dù muốn dù không tôi cũng phải nhã nhặn khi tiếp chuyện với họ. Bố muốn tôi sống giả dối ngay cả chính tôi, phải cười nói, phải đi ăn uống với một người mà mình không thể gọi là chồng chỉ vì muốn chứng tỏ là người có giáo dục. Thật buồn cười nhưng cũng thật chua chát. Nếu không có dì Loan, tôi sẽ nghĩ một chiều là bố đã lầm lẫn khi phán quyết. Những gì bố tưởng là tốt đẹp riêng cho bố chưa chắc đã cho tôi. Những kinh nghiệm vàng ngọc của bố tưởng sẽ tạo cho tương lai tôi sáng sủa hạnh phúc chưa chắc tôi đón nhận được huống hồ gì bố đang làm theo mệnh lệnh của một người chỉ biết mơ tưởng có tiền.

Hai hôm sau Nguyện khệ nệ xách hai giỏ ổi còn chú Khánh lễ mễ bưng cả thúng cam sành. Hai con vịt bầu nhà quê mặt mày hớn hở khi thấy Bê chạy ra mở cửa. Không ưa Nguyện, tôi ghét lây sang cả chú Khánh, người đàn ông một thời tôi đã gọi bằng chú và đã từng ôm vai bá cổ, đã từng được cõng được ôm trong lòng. Người đàn ông mãi sau này gặp lại tôi mới thấy hãi sợ khinh ghét thì lại được bố tin tưởng tuyệt đối. Mười ba năm rồi không lẽ tính tình con người không thay đổi? Đã biết bao nhiêu kẻ lên voi xuống chó, đã biết bao người đang từ thằng bỗng chốc biến thành ông, và cũng biết bao người đang tốt lành trở thành đầu trộm đuôi cướp vì những lý do không thể ngờ. Biết đâu chú Khánh chẳng là một trong những kẻ mai mối vô lương tâm để thâu nguồn lợi riêng cho mình.

Tôi đứng trơ nhìn chú Khánh bỏ sọt cam xuống cho con Bê ôm ra nhà sau rồi vừa phủi hai tay vào nhau chú vừa lẩm bẩm:

- Chở của quỷ thật vất vả, ăn chẳng ra gì mà vác chỉ thêm mệt. Khốn nỗi cậu Nguyện nhà này lại muốn khoe cây nhà lá vườn.

Những trái ổi xá lị to tròn như cái chén nhưng sao lòng tôi vẫn lạnh nhạt dửng dưng:

- Thì ra hôm nọ anh Nguyện chê ổi ở đây là cũng có ý cả. Theo cháu nghĩ ổi nhà anh ấy trồng tuy ngon ngọt nhưng vẫn không bằng gái ở vùng đó.

- Cháu Phượng nói sai vì nếu gái Bình Đông được như cháu nói thì Nguyện đã không phải vất vả lặn lội mò xuống dưới này.

- Chú khéo nói quá nhưng phải nói là bố cháu vô phước nên đã sanh ra cháu, vừa xấu xí lại không biết nghe lời.

- Cô Phượng vô cùng khiêm nhượng chẳng trách tiếng lành đồn đi xa.

Tôi giật mình vì câu Nguyện vừa nói. Tôi khiêm nhượng hay đang tìm cách cho họ đừng vác xác tới đây nữa. Không hiểu kẻ tung người hứng sẽ đưa tôi đi đến đâu.

- Anh nghe ai chứ nghe chú Khánh là hỏng cả. Chú đâu biết gì về Phượng.

- Phượng, con ăn nói hay nhỉ! Có xin lỗi chú không nào.

Cả ba cùng quay lại, ông bà Hoàng Báu đã thay quần áo trịnh trọng ra tới phòng ngoài.

- Cháu nó lớn nhưng dại lắm anh Khánh ạ! Chắc phải nhờ đến cậu Nguyện giúp thôi. Dì Loan tiếp lời như sợ câu bố nói vừa xong không đủ làm cho cả hai hài lòng.

Tôi chợt giật mình khi đụng phải ánh mắt dì Loan, ánh mắt có đuôi mà ít khi trước mặt tôi, dì dám công khai vận động tới nó. Trong này ba người, ai là đối tượng của dì?

- Phượng nữa, vào thay quần áo kẻo mọi người chờ.

Dì nói tiếp nhưng mắt đã dừng ở điểm tới. Nó xoáy thẳng vào chú Khánh làm người tôi nổi gai ốc.

- Con thấy chóng mặt.

Tôi trả lời lưỡng lự, chủ ý không muốn đi từ trước nhưng không nhìn vào phản ứng của bố vì vẫn bị đôi mắt kia thôi miên. Ánh mắt đã làm tôi liên tưởng dì đang có một kế hoạch mới. Quả nhiên đúng như tôi nghĩ.

- Hay bọn già mình đi với nhau để hai cháu ở nhà không chừng mà lại hợp với chúng.

Hay quá. Hay cho dì nhưng không hay cho tôi. Không ngờ người đàn bà khi đã có chủ đích hoặc tình ý đều khôn ngoan quỷ quyệt. Tôi có nên phá hỏng kế hoạch của dì?

- Đi ăn tiệm hoài cũng chán. Cháu ở nhà nói chuyện với Phượng cũng vui.

Tôi lừ mắt nhìn Nguyện. Con cóc đáng ghét kia, im lặng thì thôi mà hễ mở mồm là nói những câu chói tai chịu không được.

- Vậy cũng tốt. Phượng ở nhà tiếp đãi cậu Nguyện cho tử tế nhé! Bây giờ bố mới lên tiếng, hình như để nhắc nhở những nghiêm luật của mình.

- Vâng.

Tôi miễn cưỡng trả lời bố nhưng vẫn không rời từng cử chỉ của dì Loan. Người ta đang làm dáng trước một người đàn ông lạ, đang muốn làm đóa hoa trổi bật hương sắc trước vạn vật nhưng tiếc rằng nó nở không đúng chỗ, đúng nơi, không phải lúc và đã quá trễ nên trở thành trân truốc.

Dì Loan và mọi người đã đi khỏi nhưng tôi vẫn còn ngẩn ngơ với trăm ngàn ý nghĩ vừa dồn đến. Mãi khi Nguyện giả bộ húng hắng ho tôi mới trở về trạng thái chán nản lúc đầu. "Ở nhà tiếp đãi Nguyện cho tử tế", một nghiêm lệnh của bố. Mọi uất ức chỉ có thể diễn tả bằng lời nói:

- Anh muốn tôi phải tiếp đãi thế nào mới vừa lòng?

Nguyện đưa mắt nhìn tôi ngạc nhiên:

- Đừng khách sáo cứ coi tôi như bạn Phượng vậy mà!

- Tôi không thích có bạn, nhất là bạn trai.

- Có lẽ dì Loan chưa nói cho Phượng rõ ý định của tôi. Thực ra tôi muốn chúng ta tiến xa hơn tình bạn.

- Điều anh muốn chưa chắc người khác đã muốn. Nhất là ý muốn đó không phải tự anh mà còn do nhiều người giựt dây. Thời đại này anh còn thích làm trò xiếc.

Tôi nặng lời. Tôi biết tôi quá nặng lời vì nhìn sự biến chuyển trên gương mặt Nguyện thì cũng đủ biết.

- Anh đã bao giờ thấy Hằng chưa?

- Hằng là ai? Nguyện rút khăn tay ra lau mồ hôi trán.

- Em ruột Phượng, nó bị bệnh tâm thần, bệnh thần kinh, điên thì đúng hơn. Nhà Phượng có máu điên, mẹ Phượng chết cũng vì bệnh ấy. Còn Phượng...

- Cô Phượng đùa hay quá! Cô định dọa cả tôi nữa hay sao? Nguyện cố gắng cười vì vẫn chưa lấy lại bình tĩnh.

- Không dọa mà đó là sự thật, cũng như khi nãy chú Khánh bảo tính tình Phượng dễ thương, thực ra Phượng là người bất bình thường.

- Tôi cũng bất bình thường chứ đâu phải riêng cô.

- Tại vậy mà anh đến đây?

- Phải nói là tại như vậy mà chúng ta đã gặp nhau.

- Gặp nhau chắc gì đã là của nhau. Tôi cảm thấy chúng ta không hợp vì tôi không thích loại đàn ông không thể tự kiếm vợ phải nhờ đến người khác.

Nguyện thấy nóng bừng ở hai má. Vậy là tất cả những gì chú Khánh nói về Phượng đều đúng cả.

- Cô ấy là mẫu người để làm vợ nhưng hơi cứng cổ. Thứ ngựa chứng phải có tay cầm cương cho giỏi, anh liệu sức trị nổi không?

- Thì cứ chờ thời gian chứng minh. Cháu mà đã muốn thì có Trời cũng chẳng cưỡng lại được.

Trời không cưỡng được nhưng chưa gì Nguyện đã muốn bị con ngựa chứng quật ngã. Rõ ràng Phượng quá sỗ sàng khi từ chối cuộc hôn nhân này. Con ngựa bất kham, con ngựa bất kham, thấy ngựa chứng sợ nó thì đâu phải là tay anh hùng. Nguyện muốn chứng tỏ mình là anh hùng thì phải liều.

- Tôi nghĩ thời nào thì thời, nhờ người mối mai vẫn biết rõ gốc gác lai lịch của họ hơn là phí thời giờ tìm hiểu.

- Hôn nhân anh không tự quyết định được thì trong đời anh còn có thể làm được những việc gì?

Quả Phượng không phải thứ vừa. Tính háo thắng chinh phục từ đâu trỗi dậy, hình như nó chợt nhen nhúm từ lời nói khích của chú Khánh. Nguyện đổi sang nước cờ khác; lần đầu tiên trong đời hắn cười nhũn nhặn:

- Đời tôi chúa ghét con gái nhà giàu vì họ hay õng ẹo, kiểu cách và ngu dốt. Không ngờ cô khác hẳn họ.

- Tại Phượng đâu phải con nhà giàu. Không lẽ chú Khánh chưa nói cho anh biết gia đình của Phượng đã đến hồi mạt vận?

- Giàu hay nghèo chỉ là vấn đề phụ thuộc. Tôi muốn tiến tới vì khâm phục tâm tính ngay thẳng và sự thông minh của cô.

Hắn đã hơi quá lời, hắn biết, lấy vợ thông minh chỉ tổ khổ thân vì từ sự thông minh nó sẽ ngồi lên đầu mình bất cứ lúc nào, mà lấy vợ ù lỳ thì lại như vác cái ách nặng nề vào người. Bảo rằng khâm phục Phượng vì ngay thẳng và thông minh thì càng láo khoét hơn nữa vì Phượng chưa có gì chứng tỏ điều đó ngoài trừ những hằn học quá đáng. Xưa nay coi mắt nhiều nơi, những nơi mà bạn bè hoặc chú bác dẫn đi bảo là môn đăng hộ đối đều là những tụi con nhà giàu. Gái nhà giàu thì kênh kiệu nên hay đốp chát vào mặt hắn là lẽ dĩ nhiên. Có điều Phượng không đẹp, Nguyện biết chắc thế, mà giàu thì cũng đâu giàu lắm để phải tự kiêu tự đại nhưng không hiểu sao Nguyện lại cứ muốn cắm cổ đút đầu vào. Có phải vì đã quá nhiều lần thất bại nên bây giờ hắn muốn thật sự trổ tài để nhận biết về khả năng chinh phục của mình hay chỉ vì lời bỡn cợt vô tình của chú Khánh làm tự ái hắn trỗi dậy?

Nguyện là con một nên được nuông chiều quá mực, lại bị ảnh hưởng bởi tính lười và ỷ lại của người cha nên mọi chuyện trong ngoài đều do mẹ hắn nắm quyền sai khiến. Cả cơ đồ to tát tạo được cũng do một tay bà trong khi ba Nguyện chỉ là bù nhìn. Cái bất tài, ỷ lại của người bố đã thiêu rụi đường hướng sống của hắn. Trong nhà, mẹ hắn là người nắm giữ tài sản uy quyền. Ngoài đời, bà là người giỏi giang tháo vát vì thế có chỗ dựa, Nguyện chẳng lý thú học hành. Thi rớt tú hai, lại đến tuổi lính nên mẹ hắn phải bỏ một số tiền khá lớn mua chức lính ma cho thằng con trai. Vì thế hắn vẫn nhởn nhơ ra vào như một số con ông cháu cha khác. Đôi khi Nguyện áy náy vì sự hèn kém của mình. Là con một đâu phải ra chiến trường nhưng sợ vất vả, cực khổ và sợ những nghiêm luật trong quân đội nên hắn chỉ dựa vào cái chết hoặc sự ra đi biền biệt của bạn bè cùng lứa tuổi để bào chữa cho hành động của mình. Nguyện cho rằng định đoạt tương lai cho hắn đã một lần đúng thì hôn nhân do bố mẹ lựa chọn cũng đúng nốt. Sở dĩ đúng bởi Nguyện muốn vợ hắn phải được thuận ý gia đình vì cả hai sau này sẽ phải ở chung nhà theo ý mẹ hắn, một phần cũng để đỡ tốn của, đỡ phải lo lắng tạo dựng mái gia đình riêng lại có cơ hội gần gũi, gìn giữ tài sản mà Nguyện biết chắc sẽ thuộc về mình. Có điều tuy mọi chuyện đều nghe lời mẹ nhưng Nguyện vẫn sợ bị mang tiếng với bạn bè, xóm ngõ nên trong vấn đề hôn nhân hắn xin được đi thăm dò trước, để đánh tiếng với mọi người rằng Nguyện cũng là lớp trẻ không bị lệ thuộc sai khiến của gia đình.

Gia đình Nguyện tuy giàu nhưng tham việc, tham của và rất cay nghiệt với con ăn đầy tớ trong nhà. Nguyện không so sánh vợ mình với đứa ở nhưng cứ nhìn công việc của chúng thì biết. Ngoài sức khỏe ra chúng còn phải là người giả vờ ngu dốt hoặc không để bụng thì mới sống được với mẹ Nguyện. Cái khổ tâm của Nguyện là làm thế nào lấy người khôn ngoan đẹp đẽ một tí và cũng thuận ý gia đình. Vấn đề môn đăng hộ đối đã khó tìm vì dùng tiếng môn đăng hộ đối cho trỗi bật sự giàu có chứ gia đình Nguyện cũng chỉ khác mọi người cái vỏ bề ngoài còn bên trong của chìm của nổi chẳng đáng là bao. Nhập nhằng giữa giàu và nghèo nên Nguyện bị ảnh hưởng mẹ ở tánh tham tiền. Nguyện vẫn nghĩ vẻ công tử nhởn nhơ, không phải làm lụng vất vả, không phải lo lính tráng sống nay chết mai kiếm đâu lại chẳng được vợ giàu nhưng những người giàu bằng lòng gả con gái cho Nguyện thuộc loại cá mè một lứa, không sứt còng gãy gọng cũng là gái thừa gái ế không ai rờ tới. Tuy tham của nhưng Nguyện vẫn còn đủ trí óc suy tính thiệt hơn và ít ra Nguyện cũng hiểu được người mình ôm ấp hằng đêm phải khá về một phương diện nào đó, không được giỏi giang như mẹ thì cũng phải tháo vát nhanh nhẹn để có thể giữ vững sự nghiệp mẹ hắn đã tạo dựng xưa nay.

- Anh Nguyện, tôi thấy chúng mình không hợp nhau nên nói thẳng để anh khỏi mất thời giờ lui tới.

Nguyện giật mình. Lời Phượng như nhát búa bổ vào đầu dù hắn cố ý né tránh. Đã nhiều lần nhục nhã ê chề mà hắn vẫn cố trèo đèo. Như vậy rõ ràng những đứa con gái hắn muốn tiến tới thì lại chọn chồng không dựa theo cái vỏ bên ngoài hoặc qua tài sản của gia đình hắn. Ấy là chú Khánh đã nói thêm lên để bên đàng gái tối mắt mê của mà dễ dàng chấp nhận. Đúng là cái số tình duyên bạc bẽo. Hắn thở dài thất vọng nhưng đầu óc cứ xoay tròn mãi một câu hỏi: Tiến hay lùi? Lùi như mọi lần thì sẽ lùi mãi cho đến muôn đời, lại còn bị mọi người cười hắn không đủ khả năng để cưới vợ.

- Cô không bằng lòng tôi còn mừng nữa. Thực ra tôi cũng đâu muốn lấy vợ.

Bị dồn vào nước bí Nguyện nói để che dấu tự ái không ngờ chó ngáp phải ruồi vì vẻ mặt chưng hửng của Phượng. Nguyện nghĩ ngay đến xảo thuật là gợi thêm sự tò mò để may ra có thể thay đổi tình hình. Quả nhiên Phượng bị rơi vào chiếc bẫy đầu tiên, bẫy của những kẻ kênh kiệu bị người khác coi thường.

- Không muốn sao anh lại mất thời giờ tới đây?

- Đó là theo ý của ba má tôi thôi. Ông bà già nghĩ là tôi đã có vợ con dấu đút ở đâu nên nhất quyết tìm mọi cách để cưới dâu theo ý ông bà, mà cô với họ như dầu và lửa không thể hợp được.

- Sao vậy?

- Vì cô là giới trẻ nói năng tự nhiên trong khi những người già thì giữ ý tứ từng chút một.

- Sao anh không nói thẳng là Phượng vô phép vô tắc đã chết ai đâu.

Nhìn sắc mặt Phượng giận, có lẽ vì tự ái, Nguyện khoái chí cười thầm. Thì ra Phượng chỉ có cái miệng dữ dằn chứ trong dạ thì rỗng tuếch. Bụng có rỗng mới làm dâu nổi mẹ hắn. Người như thế này được lòng hắn lại thuận cả gia đình. Bây giờ hắn mới thấy chú Khánh, cái ông lù khù xưa nay chẳng làm trò gì nên hồn lại được việc. Như vậy nhất định tiến chứ không lùi...

° ° °

- Cô ơi... Hằng bị giựt rồi...

Tiếng con Bê và bước chân chạy huỳnh huỵch từ cầu thang vọng xuống cắt đứt mọi câu chuyện. Tôi đứng bật dậy như cái lò xo quên cả ý tứ phóng ba bậc lên lầu. Trên giường con Bê cũng vừa ngồi xuống. Như mọi lần nó giữ lấy tay Hằng rồi để đùi mình vắt ngang lên đôi chân gầy tóp.

- Trời ơi cái chân to như chân voi mà đè lên người bệnh thì sống làm sao?

Tôi quay lại nhìn thấy Nguyện đứng sừng sững ở ngay ngưỡng cửa.

- Anh lên đây làm gì?

Hỏi để mà hỏi theo sự dè dặt sẵn có chứ tôi không còn lòng dạ nào chấp nhất hoặc hơn thua với Nguyện. Đôi mắt mở trừng của Hằng cùng những bắp thịt từ mặt và khắp toàn thân đang co giật liên tục đủ làm hồn phách tôi chạy tán loạn.

- Để tôi giúp hộ một tay.

Không cần có sự đồng ý của tôi, hắn giữ lấy tay Phượng, thế chỗ cho con Bê.

- Cô Bê dùng hai tay giữ, đừng đè lên trông tàn nhẫn chịu không được.

Tàn nhẫn thật nhưng nếu sống trong nhà chỉ có hai đứa chúng tôi túc trực mỗi khi Hằng bị lên cơn giựt thì không thể nào làm khác hơn. May thay Bê đã trả lời với khuôn mặt nhăn nhó:

- Giữ một lát chớ suốt mấy tiếng chịu gì nổi thầy?

- Chừng nào không chịu nổi hẵng hay.

Tôi nhìn thấy thái độ vùng vằng bất mãn của Bê khi nó phải đổi thế ngồi. Còn tôi cũng quên luôn hắn đang sai khiến cả mình.

- Cô Phượng lấy dùm chiếc khăn để lau mồ hôi và pha sẵn ly cam tươi đổ từng muỗng vào miệng Hằng. Mồ hôi ra nhiều cần phải có nước tiếp vào cho khỏi kiệt sức.

Lời Nguyện như mệnh lệnh mà trong lúc rối trí tôi quên hẳn là hắn đã tỏ ra quá thân thiện như người trong nhà, nhất là sự gần gũi bên cạnh Hằng. Tỉnh dậy em tôi sẽ xấu hổ hoặc nhiếc móc tôi như thế nào.

- Anh để Phượng giữ cho và xuống dưới nhà tránh sự dị nghị.

- Thấy người hoạn nạn giữa đường tôi còn giúp huống hồ gì lui tới đây đã hai lần. Còn dị nghị? Có cô và cả con Bê ở đây không đủ khóa miệng dư luận được hay sao?

Tôi chẳng cần khóa miệng dư luận vì hắn đã đang khóa miệng tôi. Nhìn người hắn run lên theo từng cơn giựt của Hằng tôi thấy lòng đau nhói lên. Hắn nói đúng, em tôi cần sự giúp đỡ của hắn hơn là câu chấp dư luận...

Dứt cơn giựt, người Hằng ướt đẫm mồ hôi, lưng áo Nguyện cũng loang lổ từng vệt, chỉ có tôi khác họ với khuôn mặt trông thật bi thảm. Tôi không thể dấu những đau đớn đã ăn vào đến tận xương tủy vì thêm một biến chứng quá mới về bệnh trạng của Hằng. Thuốc uống đều nhưng con bé vẫn lên cơn, trái với mọi lần thay vì nằm li bì. Cơn giật kéo dài hai tiếng và độ giật càng về sau càng yếu dần. Nhưng cũng nhờ thế tôi mới biết hai giờ đồng hồ bên người đàn ông đang tìm cách tán tỉnh mình và có thể sẽ gọi là chồng vẫn chưa cho tôi chút rung động hoặc một mảy may thương hại ngoài trừ những lời lẽ cám ơn chân thành. Tôi hiểu rõ là tình yêu của mình cũng không thể bắt đầu từ sự thương hại.

Hằng đã hoàn toàn cạn sức sau cơn giật nên ngủ thiếp đi khi vừa uống xong ly cam tươi. Tôi đưa cho Nguyện cái khăn mặt của mình và cùng hắn bước xuống dưới lầu. Ở giữa lưng chừng cầu thang, bố tôi, dì Loan và chú Khánh cũng vừa từ cửa bước vào...

Ngay khi biết Loan là vợ Hoàng Báu, Khánh đã giật mình. Gì chứ đụng chạm đến vợ bạn bè là điều hắn tối kỵ xưa nay. Từ cái ngày tán tỉnh Hoài, vợ Hoàng Báu, đến giờ hắn trốn đi mất biệt. Thoáng cái đã mười ba năm. Mười ba năm mà hắn ngỡ như mới vừa xảy ra chỉ vì vết thẹo lúc nào cũng nằm ngay bên má. Vết thẹo hắn luôn sờ được và không ngày nào hắn không thấy hiện ra ở trong gương. Vết sẹo mang nỗi nhục và cũng là mối hận thù triền miên...

Mười ba năm trước... Khánh làm ăn thất bại đến tá túc nhà ông Hoàng Báu cả gần nửa năm. Hai người trước kia là bạn cùng làng, cùng thôn ở ngoài Bắc, sau này di cư vào Nam gặp lại nhau. Hoàng Báu nhờ tháo vát, tần tảo nên công việc làm ăn buôn bán càng ngày càng khá. Khánh chạy bạy khó khăn hơn chỉ đủ miệng ăn lại độc thân lang bạt kỳ hồ, nay ở Kon Tum, vài tháng sau đã thấy có mặt tại Huế nên có đồng nào chỉ nướng cho bạn bè, bồ bịch. Khánh thích buôn bán vì cho rằng chỉ có nghề thương mại mới mau giàu nhưng chẳng những đã không có chữ tín lại còn ma le nên cuối cùng Khánh chỉ là tay buôn bán lẻ tẻ tôm tép.

Thỉnh thoảng có dịp về Sài Gòn Khánh hay ghé lại nhà Hoàng Báu ở chơi dăm bữa nửa tháng. Thời gian thất bại, Khánh lưu lại khá lâu. Ăn không ngồi rồi cũng buồn, sáng sáng Khánh hay vác cần câu đi bộ dọc theo đường Quang Trung, nằm song song theo ranh giới phi trường Tân Sơn Nhất. Rải rác trong bãi cỏ hoang mọc cao gần tới đầu người là những hố bom bị giặc pháo kích lạc tọa độ không ai lấp, mùa mưa nước tích tụ lại như những hồ nhỏ. Ăn sâu dưới lòng hố toàn là đất sét nên nước không thoát đi được, lâu dần ếch nhái, ễnh ương, rắn rết bò đến làm hang tổ. Đôi khi mưa lớn, nước từ nhánh sông con ở khá xa đổ xuống tràn ngập lênh láng. Tạnh mưa, vài ngày sau nước rút giữ lại một số cá con, tôm, tép và từ đó sinh sôi nảy nở tạo thành nơi tiêu khiển cho những người vô công rỗi nghề như Khánh.

Thực ra Khánh đi câu chỉ để giết thời giờ và quên đi những ám ảnh đang đè nặng trong đầu óc. Sự vắng mặt thường xuyên của Hoàng Báu và những cú áp phe bất ngờ không phải là môi trường tạo cho Khánh nuôi dưỡng những ý tưởng mờ ám cũng như bản tính lãng mạn, háo sắc của Hoàng Báu cũng không thể làm ngọn lửa chiếm đoạt Hoài nơi Khánh nhen nhúm. Khánh biết mình không phải là người tốt và cũng thừa thông minh để hiểu rằng "làm đĩ chín phương cũng phải chừa một phương để lấy chồng". Ông Hoàng Báu tuy là người chồng không chung thủy nhưng biết lo cho vợ con đầy đủ, lại đối xử với Khánh như tình anh em, lỡ sa cơ thất thế còn có chỗ nương tựa nhưng khốn nỗi mỗi lần đối diện với Hoài, người đàn bà không đẹp nhưng nét buồn u uẩn và đằm thắm đã quyến rũ Khánh vô cùng mãnh liệt. Cái buồn mà trăm thằng đàn ông nhìn thấy đều muốn mang hết tâm tình, thân xác ra để chia sẻ, bù đắp.

Ngoài giờ đi câu, Khánh hay ngồi ở vườn sau đọc truyện. Vườn rộng, những loại cây ăn trái trồng cách khoảng chỉ sáu, bẩy thước nên tàng lá giao nhau che gần hết ánh nắng mặt trời. Phượng lúc đó lên năm, con bé nghịch giỏi và cũng bẻm mép biết cả bông đùa cớt nhả. Thỉnh thoảng nó đu tít võng lên trời mặc cho Khánh giả bộ sợ hãi kêu cứu. Võng đu cao, ngàn lá trên đầu kêu xào xạc. Con bé Phượng cười ha ha vì những trái ổi chín rục rớt xuống lụp bụp. Khung cảnh hò hét vui nhộn tạo niềm vui cho hai chú cháu, đúng hơn, cả cho Hoài vì nàng cũng chạy ra nhưng không nhập bọn mà đứng ngay ngưỡng cửa bếp tay ẵm bé Hằng. Ngưỡng cửa như bức rào vô hình ngăn chận bước chân người đàn bà đã có chồng. Đôi khi đùa giỡn Khánh ném những trái ổi chín vào trong bếp để Hoài chụp nhưng nàng chỉ cười và né tránh. Hoài cũng ít khi trò chuyện tâm sự với Khánh ngoài giờ cơm là giờ cùng ăn chung. Hình như Hoài cố tình lánh mặt, cũng có thể muốn giữ khoảng cách với bạn của chồng.

Cái khoảng cách xa vắng đó trở thành động lực làm Khánh thèm muốn khao khát. Lúc đó Khánh mới ngoài ba mươi ba và Hoài hai mươi lăm, thua Khánh những tám tuổi. Hoài không già so với tuổi nhưng không chưng diện, son phấn lại cũng không ăn chơi hay giao thiệp rộng rãi như các bà có tiền cùng thời lúc bấy giờ nên trông có vẻ héo hắt khô cằn. Khánh không dám nghĩ Hoài không có hạnh phúc trong cuộc sống chồng vợ vì chưa bao giờ nghe nàng than thở lấy một lời nhưng mỗi khi Hoàng Báu về, Khánh cũng đoán được đôi phần cuộc sống tình cảm của hai người. Khánh vẫn nghĩ và vẫn mơ được chiếm đoạt Hoài nhưng bảo tán tỉnh để lấy làm vợ thì chắc chắn là không, còn bảo là để qua đường thì Khánh chưa đủ can đảm phản Hoàng Báu cũng như chưa đủ mặt dầy để cưỡng bức một người đàn bà thật thà hiền hậu. Đôi ba lần Khánh rủ mẹ con Hoài đi câu hoặc đi coi những gánh cải lương về rạp Thăng Long trình diễn vào mỗi dịp đầu tháng nhưng Hoài vẫn lắc đầu. Không có cơ hội rủ Hoài thì cũng khó có sự đồng tình thế mà chẳng hiểu sao hôm ấy...

... Khánh nhớ rất rõ hôm ấy vào một sáng trời mưa tầm tã...

Cơn mưa dai dẳng từ chiều hôm trước làm cả đêm Khánh bồn chồn không ngủ được. Tiếng mưa rả rích rơi đều trên những khóm lá ngoài vườn khơi dậy trong lòng Khánh tận cùng nỗi cô đơn trống trải. Thỉnh thoảng từng cơn gió mạnh thổi qua tạt những giọt nước đọng trên nhánh cao khiến chúng rơi rào rào như đang kéo theo trận mưa kế tiếp. Trong bóng tối, đôi mắt đen buồn và u uẩn của Hoài lại hiện ra, đôi mắt như muốn gửi gấm Khánh vạn niềm tâm sự thầm kín. Hết lăn qua rồi lộn lại, hắn cố dùng những hình ảnh hấp dẫn, khiêu gợi khác để thay thế nhưng dù cô Đào, cô Mỹ, người yêu đầu hay người yêu cuối cũng chỉ trong một hai phút là biến mất để rồi hình ảnh Hoài lại trờ đến, người thiếu phụ đứng ẵm con bên ngưỡng cửa có đôi mắt thu hút cùng cực.

Khánh nằm im lắng nghe; tiếng mưa rơi càng lúc càng làm cho hắn khắc khoải bồn chồn để rồi mọi giác quan dồn hết sang phòng bên cạnh, giang sơn của Hoài, cách hắn chỉ một bức tường. Hắn nghe rõ tiếng ngáy đều đều của Phượng, tiếng dãy đạp của Hằng và cả những tiếng thở dài não nuột của Hoài qua ô cửa rộng được mở thông bằng những thanh sắt kiểu dù đã kéo ngang bằng một bức rèm. Trời lành lạnh, hắn cảm thấy lòng mình còn lạnh hơn. Những lúc mưa gió, rét mướt như thế này hắn mới cảm thấy mái ấm gia đình là cần thiết. Từ lâu lang bạt giang hồ, hắn cứ nghĩ lấy bạn bè làm anh em là quá đủ, vợ con chỉ bó buộc và cản trở công việc ăn chơi của hắn. Vậy mà giờ đây gần nửa đời người, giữa lúc công danh sự nghiệp lụn bại xuống dốc, giữa lúc lang thang vất vưởng cầu cho được miếng ăn hắn lại thèm khát, ước ao một điều quá quắt. Hắn đang ước ao được ôm vợ người, thèm mái ấm gia đình của bạn mình...

Để dằn những sôi bỏng hắn lăn lộn trở mình dù đang muốn tung mền ngồi dậy làm một tách cà phê nóng, hút vài điếu thuốc cho tình cảm lắng dịu. Hắn sợ bên tách cà phê đó, bên khói thuốc cay nồng đó sự ước muốn có Hoài tăng mạnh hơn để đi đến giai đoạn được nhìn ngắm, vuốt ve và bằng một cử chỉ hết sức nhẹ nhàng của kẻ sành điệu, hắn sẽ cho Hoài biết thế nào là cảm giác tột đỉnh của ái ân. Hắn đoán dù Hoài có hai mặt con nhưng chắc gì đã hưởng được hạnh phúc chồng vợ, hưởng được những khoái cảm trong thời gian sống với Báu. Sự tưởng tượng của Khánh mỗi lúc một gớm ghê, không dựa theo thực tế mà chỉ phỏng đoán theo ánh mắt của Hoài để rồi lòng hắn chợt khựng lại khi nghĩ làm cách nào để có thể vào phòng nàng giữa lúc nửa đêm khi cửa đóng then cài? Rồi hai bên hai đứa nhỏ sẽ là những tên cận vệ hò hét đắc lực nhất, và rồi con nhỏ ở nghe thấy tiếng kêu sẽ chạy sang, lúc đó Khánh chỉ còn có nước độn thổ cho bớt nhục.

Càng cố giỗ giấc ngủ thì Khánh càng bị ru vào những khao khát của xác thịt. Cả đêm mưa tí tách ngoài trời thì cũng cả đêm nỗi cô đơn dằn vặt trong lòng Khánh khiến sự khát khao thèm muốn làm bỏng sôi trí óc và sự khôn ngoan cũng vì thế giảm đi. Sáng sớm con nhỏ ở phủ trên đầu chiếc áo mưa rộng thùng thình cõng Phượng đến trường học. Từ nhà đến trường đi về mất hơn nửa tiếng, nó lại còn ghé chợ mua thức ăn và viện cớ mưa gió ướt át chợ chưa nhóm đủ phải chờ rồi cà kê ngồi ăn quà có về đến nhà cũng phải hơn chín giờ. Hai tiếng đồng hồ thừa cho Khánh tấn công Hoài.

- Chị Hoài tôi vào được không?

Hắn lắng tai nghe ngóng sau khi đã gõ cửa đến lần thứ hai. Một lúc lâu mới có tiếng chân rón rén và một giọng nói thật nhẹ:

- Có chuyện gì vậy anh Khánh?

- Định mượn chị cuốn truyện đọc cho đỡ buồn. Mưa quá chẳng biết đi đâu giết thời giờ.

Cánh cửa hé mở, trong phòng bề bộn chăn gối, như vậy bé Hằng vẫn chưa thức. Đỡ lấy cuốn sách trên tay Hoài, hắn khẽ lướt nhanh vào đôi mắt còn đầy những ngấn lệ.

- Cuốn gì vậy chị?

- Mộng Tàn.

- Khá không chị?

- Tôi chưa đọc nhưng thấy cái tựa có vẻ buồn nên mua đại.

- Chị ra ngoài uống cà phê cho vui.

- Cám ơn anh tôi hơi mệt.

Hoài định quay vào phòng nhưng Khánh đã nói nhanh:

- Tôi nhờ chị giúp hộ một chuyện. Hắn giả vờ lấy khuôn mặt buồn bã thê thảm.

- Chuyện gì vậy?

- Cố vấn dùm tôi vấn đề tình cảm vô cùng nan giải. Khánh cúi gầm mặt, cố tránh ánh mắt dò xét của Hoài, đàn bà họ tinh khôn lắm.

- Lại lăng nhăng vớ vẩn với cô nào quanh đây, anh ra phòng khách chờ tôi một chút.

Chuyện bình thường với mọi người vì sống chung trong nhà là phải tin nhau nhưng không hiểu sao khi nghe Hoài nói vậy tim Khánh muốn nhảy ra ngoài. Hình như cả đêm bị dồn nén, sức tưởng tượng của Khánh muốn vỡ. Ngồi ở phòng khách, Khánh chừa chiếc ghế nệm dài cho Hoài và mường tượng lát nữa đây cả hai sẽ quằn quại rên xiết trong khoái cảm và lạc thú. Từng tán tỉnh xàm sỡ với biết bao nhiêu người nhưng chưa lần nào Khánh run bằng lần này chỉ vì hắn muốn sự ăn nằm lần đầu dù là cưỡng bức cũng phải để trong óc Hoài những ấn tượng yêu thương và đẹp đẽ về con người hắn. Có như thế mối tình vụng trộm mới giữ được lâu dài.

- Chuyện gì mà thấy anh tỏ ra quan trọng vậy?

Khánh giật mình trống ngực đập liên hồi nhưng cố giữ vẻ thản nhiên vì sợ sự bén nhậy của Hoài. Tránh đôi mắt buồn thăm thẳm, hắn cúi gầm nhìn xuống đất và bằng giọng trầm buồn:

- Sở dĩ tôi làm phiền đến chị vì tôi nghĩ rằng chỉ có chị mới có đủ trí thông minh và khả năng để giải quyết. Hơn nữa như chị biết tôi tứ cố vô thân lưu lạc giang hồ nên coi anh chị cũng như ruột thịt...

Khánh không ngờ mình vào đề một cách xuôi chảy và cảm động như vậy. Chuyện kể làm sao cho đàn bà mủi lòng thương tâm là nghề của hắn, có điều phải kể làm sao cho thật nhanh thật gọn vì thời gian eo hẹp không cho phép hắn phí đi những giờ vàng ngọc.

Hoài là người đàn bà sống nhiều về tình cảm nên dễ dàng bị ru vào những tình tiết éo le và gương mặt đầy cảm xúc theo từng biến chuyển của câu chuyện. Hoài chẳng hỏi tại sao cũng chẳng thắc mắc gì cả vì còn mãi suy nghĩ nỗi lòng của người đàn bà hắn thầm yêu sao cũng cô đơn và đáng tội nghiệp như mình. Mãi đến khi Khánh nhắc đến lần thứ ba Hoài mới giật mình ấp úng:

- Tại sao lại đi yêu người đã có chồng, đâu thể giải quyết được gì chứ?

- Tôi thấy cô ấy rất đáng thương. Trời sinh ra người đàn bà để họ tận hưởng hạnh phúc chứ không phải cứ triền miên đau khổ với người chồng quanh năm sống lãnh đạm thờ ơ.

- Nếu xét về tình yêu thì tạm tha thứ nhưng về lễ giáo thì khó lắm...

Hỏng cả, để Hoài mang chuyện lễ giáo ra giải quyết là bể hết.

- Bỏ chuyện lễ giáo, bây giờ nói chuyện tình yêu. Giả sử người đàn bà ấy là Hoài thì Hoài sẽ xử sự làm sao?

- Theo tôi...

Hoài chợt nín lặng, trong đôi mắt người đàn ông kia có cái gì khác thường, rất khác thường chứ không nhìn nàng bằng sự nhã nhặn kính trọng như mọi ngày. Tay Hoài run lên, tách cà phê sóng sánh tràn.

- Theo tôi... Hoài bậm môi không kịp suy nghĩ và nói thật nhanh trước khi đứng dậy... Theo tôi, nếu tôi là cô ta thì người đàn ông theo đuổi bằng tình yêu mờ ám tội lỗi kia sẽ phải đi ra khỏi nhà.

Vậy là Hoài đã biết, không tấn công ngay thì còn đợi lúc nào. Cơn đòi hỏi của xác thịt bốc lên làm mờ lý trí, Khánh quên mình đang thất nghiệp ăn đậu ở nhờ.

- Hoài, anh yêu em... anh yêu em, yêu từ lâu lắm rồi...

Khánh đứng bật và chồm tới.

- Đồ tồi.

Hoài tránh né những cái hôn sỗ sàng và chống trả kịch liệt. Đôi chân là khí giới tự vệ mạnh mẽ nhất, nó tung lên những cú thượng đầu gối vào bụng Khánh, cứ thế Khánh càng xiết chặt thì càng bị tống mạnh.

- Anh cút ngay ra khỏi nơi này nếu còn chút liêm sỉ. Chồng tôi đã quá lầm lẫn khi chứa một thằng tồi trong nhà.

Khánh không ngờ trông Hoài ốm yếu mà lại có sức chống trả chẳng những mãnh liệt còn thêm phần hiểm ác vì khi thì vào mạng mỡ, khi thì trúng ngay bụng dưới làm đau anh ách. Khánh cắn răng chịu cơn đánh trả và chịu luôn cả lời nhiếc mắng của Hoài.

- Buông ra đồ tồi.

Mặc Hoài gào bỏng cổ, hắn vẫn giả điếc cố gắng đạt cho được mục đích. Bực... bực... Hàng nút áo Hoài bị giựt tung và khoảng da ngực trắng ngần lộ ra...

Khánh thở dài... Chuyện đã mười ba năm rồi mà hắn vẫn chưa quên được cái dại của mình. Lúc bị lột áo, Hoài vùng chạy được và giá hắn bỏ cuộc trở về phòng thì mọi chuyện đã xong ai ngờ ma quỷ xúi bẩy bắt hắn phải chạy theo nên mới ra nông nỗi. Cái đau nhất là khi Hoài chụp được con dao rọc sách mà hắn vẫn còn tưởng Hoài chỉ dám hăm dọa...

Từ đó hắn biến mất, không thư từ tin tức mà hình dạng cũng bặt tăm. Đôi ba lần về Sài Gòn nhưng Khánh nhất quyết không ghé thăm Hoàng Báu. Ngay đến khi nghe tin Hoài chết hắn vẫn không có ý định nối lại tình bạn vì nghĩ Hoàng Báu đã biết chuyện tồi tệ khi xưa, mặc cảm trong lòng khiến hắn không dám đến thì đúng hơn. Hôm nay Loan lại nhắc đến tên Hoàng Báu, cái tên mà mỗi lần nghe là mỗi lần người hắn giật thon thót.

- Xuống nhà em cho biết chứ không lẽ mình cứ lén lút hoài như vầy sao?

Lén lút thật. Mối tình vụng trộm giữa hai người mới nảy nở trong vòng một tháng nhưng lại phát triển quá nhanh quá mạnh đến nỗi Loan tuyên bố sẽ bỏ chồng theo hắn nếu không thể tìm cách gặp nhau mỗi ngày. Theo thì cũng chẳng dễ vì hắn có gì để cung phụng cho Loan ngoài thân hình đô vật và nghệ thuật yêu đương xuất chúng. Bao nhiêu năm qua hắn vẫn lang bạt, vốn liếng tiền bạc cạn cụt nhưng tật mê gái thì lại tăng vùn vụt. Mê gái và được gái nuôi độ nhật là nghề của hắn bây giờ. Hôm gặp Loan lái xe Mercedes vừa trờ tới đậu ở thương xá Tam Đa là hắn đi theo tán tỉnh sát nút. Khánh bỏ công tán ai thì người đó khó thoát, nhất lại là Loan, người chẳng những mê tiền lại mê cả sự cuồng loạn thể xác. Lúc đầu tưởng Khánh khá giả, Loan lầm lẫn nhập nhằng giữa tiền và sinh lý. Về sau khám phá ra Khánh chẳng có gì nhưng lại lậm sâu vào những thú vui xác thịt nên Loan cố tìm mọi cách kéo Khánh về nhà sống được ngày nào hay ngày nấy trước khi Hoàng Báu phá sản.

- Hay em cứ nói với Hoàng Báu anh là con cô con cậu rồi mình ở chung nhà?

Đàn bà khi mê trai thì điên khùng hết chỗ nói. Con cô con cậu dù có thật đi chăng nữa mà cứ gần gũi hoài cũng sinh tật chứ đừng nói gì họ hàng giả. Không giải quyết thì Loan đòi theo hắn mà theo thì cả là một sự khó khăn vì trong đời hắn có thương ai đâu và cũng đâu muốn phải nuôi họ. Có thể hắn thích lang bạt vì không dám đối diện với cái khả năng nuôi vợ không thể có của mình.

- Anh tính sao hở Khánh?

Tính gì mà tính? Loan đâu biết Hoàng Báu chính là bạn thân của mình. Đánh chó phải nể chủ nhà. Khi xưa đã một lần với Hoài bây giờ không lẽ với Loan thì còn mặt mũi nào. Hắn thở dài:

- Anh không ngờ em là vợ của Hoàng Báu.

- Thì có sao đâu. Hắn là ông già đã hết thời và xụm bà chè luôn rồi.

Loan cười dâm đãng, nụ cười của kẻ được thỏa mãn ân ái.

- Nhưng Hoàng Báu là bạn rất thân của anh.

Giờ đến lượt Loan trố mắt ra nhìn:

- Thân mà sao không bao giờ thấy anh tới nhà?

Khánh đem câu chuyện xưa ra kể nhưng thêm thắt thế nào để biến Hoài thành kẻ dâm dật ghen tuông hắn với người khác. Nửa đêm chờ Khánh ngủ say Hoài xách dao chém một lằn sâu ngay mặt máu phọt từng vòi.

- Anh lăng nhăng bị chém là đáng đời. Gặp em làm cả hai bên má.

Tuy nói thế nhưng lòng Loan sôi lên. Bức hình trên bàn thờ chụp người đàn bà quê mùa xấu xí không ngờ lại là thứ ngoại tình dâm đãng. Nào ai học được chữ ngờ.

- Nó cũng chỉ là một thứ đĩ mà xưa này cả ba bố con để ở trong nhà. Em về giật phăng bàn thờ xuống.

- Thôi em...

Khánh nhỏ nhẹ gạt đi nhưng trong lòng cảm thấy bất an vì càng lúc càng thấy rối rắm, khó có thể kéo dài tình trạng này.

- Nhà cửa đến đâu rồi?

Hôm nọ Loan bàn với Khánh sẽ lén lấy giấy tờ cầm nhà và ôm hết tư trang vòng vàng rồi hai người lái xe trốn đi nhưng bây giờ không cần thiết nữa. Câu chuyện của Hoài và vết rạch trên mặt người yêu làm Loan trở nên dữ tợn. Cũng may mà Hoài đã chết.

- Đời mẹ ăn mặn đời con khát nước. Em phải trả thù cho anh.

Trả thù bằng cách nào? Loan đăm chiêu suy nghĩ. Xưa nay Phượng luôn bướng bỉnh và ngấm ngầm chống đối, đôi khi còn tỏ cho ông Hoàng Báu biết những hành động quá đáng của bà.

- Anh đến nhà em thăm lão ấy đi rồi nhân cơ hội vui vẻ gặp lại cố tri anh lựa lời sẽ dẫn người đến làm mai cho con Phượng. Nên nhớ kiếm thằng nào khốn khổ khốn nạn và tồi tệ nhất trên cõi đời cho giòng họ chúng không ngóc cổ lên được. Mình vừa trả được thù lại vừa có cơ hội gặp nhau.

Khánh bật cười. Đàn bà khi giận dữ tính nhiều cái hay nhưng cũng có nhiều cái dở. Chuyện dẫn người làm mối không khó vì làm mối kiểu vô trách nhiệm như hắn có mấy ai không làm được nhưng lỡ vác mặt tới mà Hoàng Báu mang chuyện xưa ra nói thì còn mặt mũi nào.

- Em có nghĩ hắn biết chuyện Hoài và anh?

- Biết thế nào được. Con dâm phụ ấy dám kể chuyện lăng loàn của mình à! Nhưng dù thế nào anh cũng luôn nhớ mục đích chính của chúng mình là chuyện gặp nhau. Bằng đủ mọi cách...

Nghe lời Loan, Khánh vác mặt lì đến thăm Hoàng Báu không ngờ được đón tiếp nhiệt thành. Hoàng Báu so với ngày xưa khác xa, vẻ phong lưu cũng chẳng còn nhưng không vì thế mà Khánh bỏ kế hoạch đã tính. Có điều là kẻ ma lanh, hắn cũng phải tìm người có của mà mai mối cho xứng đáng với cái danh giá của Hoàng Báu để công việc dễ thành và cho Loan có cơ hội moi móc, bòn chắt từ Phượng sau này. Gia đình Nguyện là người theo lớp xưa, tuy khắc nghiệt với con ăn đầy tớ nhưng nếu Phượng khéo chiều và chịu lụy thuần thục như con trâu kéo cày kiếm hai bữa ăn thì sẽ ấm thân. Gia đình Khánh với cha mẹ Nguyện là con chú con bác rất xa nhưng vì lui tới thường xuyên nên trở thành chỗ thân tình. Khánh khéo nịnh nọt, tâng bốc giỏi lại chưa có thành tích xấu gì với gia đình Nguyện nên nói gì họ tin nấy. Do đó giữa hai bên đương nhiên hắn đã trở thành người mai mối quan trọng. Riêng Loan, từ lúc nghe Khánh nói về gia đình Nguyện đã đổi ngay ý định trả thù con ghẻ. Cái độc ác của Loan chợt biến mất để biến sang âm mưu tính toán đê tiện giống hệt Khánh là duy trì mối tình vụng trộm lâu dài hơn. Loan nghĩ nếu Phượng lấy Nguyện thì cả gia tài bên gia đình chồng sẽ thuộc về Phượng và con cái nào chẳng thương cha mẹ mà không cấp dưỡng hàng tháng. Rồi còn bệnh trạng của Hằng, Loan chỉ cần kể lể sự vất vả và lo lắng thuốc men thì dẫu Phượng có chi li cách mấy cũng không thể phủi bỏ trách nhiệm và bổn phận của mình...

Hôm nay mới thực sự là ngày gia đình Nguyện đến coi mắt tôi. Coi có nghĩa là đã chín mươi chín phần trăm ưng ý. Tôi giận sôi người vì bố không nghe bất cứ lời nào của tôi phân trần trước đó. "Con cái rắn mặt đừng để phải dùng đến roi vọt." Dì Loan nhắc lại lời bố như một đe dọa. Chẳng biết bố nói hay dì vẽ chuyện để xiên xỏ tôi. Nguyện không nghe tôi đã đành. Chú Khánh và dì Loan không máu mủ lờ tôi đi là phải nhưng còn bố, bố đã đẻ ra tôi cơ mà!

Ngồi lỳ trên lầu nhưng lòng tôi lo sợ lắm. Hôm Nguyện đến chơi tôi mặc áo quần nhăn nhúm, điệu bộ lố lăng để tỏ thái độ bất phục dì Loan và ngấm ngầm chống đối Nguyện. Nhưng qua hơn một tuần sống trong không khí ngộp thở của gia đình, tôi biết chuyện hôn nhân của tôi đang như gọng kìm từ từ xiết. Không thể diễn lại tấn tuồng cũ, nếu có chỉ làm khổ cho tương lai tôi sau này nếu họ nhất định cưới tôi về cho con họ. Lát nữa bị kêu ra chào tôi sẽ phải làm gì? Còn cam đảm giở thói hung hăng hay gục mặt dấu nước mắt? Không. Nhất định tôi phải vùng lên...

Nửa giờ sau tôi được gọi ra phòng khách để chào. Không khí vui vẻ nhưng không kém phần nghi thức khiến tôi rợn người. Mọi cử động trở nên chậm chạp, khờ khạo vì bằng đó đôi mắt, nhất là đôi mắt nghiêm khắc của bố dán chặt vào tôi, một con cua đang lột chỉ còn lớp da mềm bao bọc. Những còng gọng, những vỏ cứng, những gai nhọn rũ xuống, tôi cúi thấp mặt, thiểu não như cố tạo lòng thương hại của bố và cũng để chứng minh cho mọi người biết tôi đang là một trong những người bị ép buộc hôn nhân.

- Con chào ông bà, chào chú, chào anh Nguyện...

Giọng tôi cơ hồ lạc đi, giọng lạc loài của một con chim nhỏ bé ai oán thân phận mặc dù mọi người đang lắng tai nghe.

- Phượng ra sau nhà gọi con Bông hầu nước đi con.

Dì Loan cất gánh nặng cho tôi, hình như dì cho là tôi đóng kịch quá đáng. Thoát nạn, tôi cúi chào họ một lần nữa rồi bước xuống nhà nhưng hồn và đôi con mắt để lại, nơi chỗ bố mẹ Nguyện ngồi. Chỉ một thoáng nhìn cũng biết mẹ chồng tương lai của tôi đúng là người nhà quê nhưng thuộc loại có tiền. Bà to béo, phốp pháp dù cố dấu những tảng mỡ thừa trong lớp áo mỏng bằng vải the. Mặt bà bèn bẹt vì chiếc cằm hai ngấn, nọng chảy dài che mất cả cổ làm sợi dây chuyền vàng hai lượng có mặt cẩm thạch nhận hột xoàn trở nên trơ trọi. Miệng bà bỏm bẻm nhai trầu, nhờ vậy lộ hẳn đôi môi mỏng xếch lên màu đỏ máu. Mắt bà híp lại vì lớp mỡ chung quanh càng lúc càng lấn chỗ theo thời gian nhưng vẫn làm tôi giật mình; hình như màu mắt có pha thủy ngân, nó sáng bóng và ánh lên một cách kỳ lạ không thể giải thích.

Buổi chiều khi mọi người ra về, tôi đánh bạo gặp riêng bố:

- Bố ạ! Con không thể nào thương Nguyện được.

- Như vậy là con nhất định cãi lại lời bố? Mặt bố tôi trắng bệch vì giận. Người ông cơ hồ như run lên.

- Con không dám như thế nhưng tính tình con không hợp với Nguyện và Nguyện đến đây cũng là do ý muốn của gia đình chứ không phải tự ý.

- Thằng Nguyện không bằng lòng mà cha mẹ nó lại đến? Đừng nói những điều vô lý không thể nghe được.

- Chính anh Nguyện đã nói với con điều đó. Bố nghĩ xem cuộc sống vợ chồng mà cả hai cùng bị ép buộc thì làm sao có hạnh phúc? Vả lại hôm trước bố đã hứa với con là để một thời gian tìm hiểu mà sao chưa gì bố đã cho gia đình Nguyện đến?

- Con nhà vô phép vô tắc, càng lúc càng mất dậy.

Bố tôi lảo đảo phải vịn vào thành ghế mới ngồi xuống được. Hành động đó làm tôi cảm thấy bình tĩnh hơn khi nói:

- Con không dám nói là bố ép buộc hôn nhân nhưng sự lo lắng quá xa làm con có cảm tưởng bố muốn tống khứ con ra khỏi nhà.

Không hiểu bố đã lấy lại bình tĩnh khi ngồi xuống ghế hay nhìn bộ mặt buồn thảm đưa đám của tôi mà dằn được cơn thịnh nộ:

- Con gái lớn là phải lấy chồng, đó là niềm hãnh diện cho con.

- Nếu lấy người mình thương yêu mới là sự hãnh diện, còn ngược lại sẽ đau khổ và tủi nhục trăm bề. Chung quanh đám bạn bè con đứa nào cũng được tự do chọn lựa trước khi lấy.

- Bao nhiêu năm con đã chọn lựa hở Phượng? Bây giờ quá muộn để nói điều đó.

- Con biết không lấy chồng sẽ trở thành gái ế trong nhà này như dì đã nói hôm nọ nhưng thà mang tiếng ế để được ở cạnh bố và săn sóc cho em Hằng còn hơn lấy Nguyện.

Cố mím môi nhưng nước mắt tôi vẫn trào ra. Giá còn mẹ tôi đã chẳng phải dùng lời lẽ thống thiết để khơi động lòng bố và nhắc nhở tình thương yêu của một người cha. Quả nhiên thần sắc bố tôi đã phục hồi, giòng máu ruột thịt đang chảy về tim.

- Con bình tĩnh nghe bố nói. Bố không ép gả con nhưng gia đình cậu Nguyện khá giả và riêng cá nhân Nguyện lại hiền lành, được về nhà họ là ấm thân con.

Ấm thân con hay cho dì Loan? Ấm thân con hay vì bố muốn phủi tay nên đã khoác trên người Nguyện cái vỏ hiền lành? Trong phút chốc tôi quên là mình đang năn nỉ bố.

- Theo con nghĩ Nguyện ích kỷ, quê mùa và độc đoán thì đúng hơn. Con không thể lấy một người chồng như hắn.

- Im ngay.

Bố tôi lại quát lên, đôi mắt bạc nhược mọi ngày hằn đầy giận dữ. Mặc dù tôi chưa biết gì về Nguyện ngoài những linh tính mơ hồ nhưng bảo rằng lấy Nguyện thì không bao giờ. Người tôi cũng run lên:

- Con không thể yêu Nguyện được.

- Không yêu rồi sẽ yêu, hồi xưa bố với mẹ con có yêu nhau trước đâu.

Vô tình bố khai ra lòng dạ của bố đối với mẹ xưa nay, chả trách nào...

- Vậy thì con lại càng không lấy Nguyện vì cứ trông gương bố và mẹ đâu có hạnh phúc. Con chưa khi nào thấy trên môi mẹ nở nụ cười, chưa khi nào thấy bố âu yếm mẹ như đã từng âu yếm với dì Loan.

- Câm ngay.

- Con...

- Tao đã bảo câm.

Hình như tôi vừa đâm trúng vào huyệt của bố.

- Mẹ con xưa kia hiền lành nhu mì. Chính vì sự hiền lành thua thiệt đó đã làm bố ăn năn suốt bao năm trời...

Mắt bố tôi lờ đờ trở lại, vẻ giận dữ cũng biến đi đàng nào. Ông đang hồi tưởng lại quá khứ êm đềm thuở nào đã mất hay hối hận vì việc làm quá đáng của mình?

- Nghe bố, tôi cất tiếng nài nỉ, đừng cho họ đến nhà nữa.

Bố tôi vẫn mơ màng như đang trong cơn mộng du, cái mộng và thực của bố đang cứa nát hồn tôi. Đôi mắt lờ đờ mệt mỏi kia đang chứa đựng hình bóng mẹ tôi hay dì Loan? Nếu là mẹ, bố đã chẳng quyết liệt như thế.

- Có phải dì Loan đã xúi dục bố ép con phải lấy Nguyện?

- Câm ngay.

Tôi bật khóc. Hơn tuần lễ nay bố đã chặn lời tôi bằng những tiếng quát ghê sợ.

- Dì Loan không đẻ ra con nên chỉ nghĩ đến quyền lợi. Bố đừng nghe dì ấy.

Tôi khóc rống lên và chạy vội về phòng. Biết hành động trốn chạy là ngu dại nhưng tôi không đủ can đảm ngồi thêm để nhìn vẻ mặt mộng du của bố. Người đàn bà bên cạnh đục đẽo cả hồn lẫn xác khiến bố không còn đủ sức bươn chải trước những biến cố cuộc đời mà thay vào đó đã dùng quá khứ để chịu đựng cho hiện tại qua đi. Có nói thêm cũng vô ích, có khóc thêm cũng chẳng được gì, còn nước thì còn tát, tôi lau vội nước mắt và chợt có ý nghĩ phải gặp Nguyện.

Tuần lễ sau Nguyện đến vì tôi nhắn với chú Khánh nhưng không hiểu sao lại đúng vào giờ bố và cả dì Loan cũng đi vắng. Nhìn vẻ mặt tươi cười hớn hở của Nguyện tôi đâm ra khó chịu. Dẫu biết sự khó chịu của mình quá vô lý vì chính chú Khánh cũng không rõ lý do tại sao tôi gọi Nguyện xuống gấp như thế. Có điều nỗi lo lắng đang cần người hỗ trợ mà Nguyện thì nhởn nhơ khiến bao hy vọng trong buổi gặp gỡ này hầu như giảm quá nửa, tôi bực dọc:

- Hôm qua ba má Phượng xuống dưới đó anh biết không?

Biết thế nào tôi cũng hỏi câu đó nhưng Nguyện trả lời tỉnh bơ vì chuyện này hắn hoàn toàn không nhúng tay vào.

- Có gì lạ đâu.

- Hai gia đình qua lại thăm hỏi là có mục đích rõ ràng sao anh không thể nghĩ ra điều đó?

- Mục đích của họ chứ đâu phải của mình?

- Mục đích của họ nhưng họ là ai? Là cha là mẹ, còn chúng ta liệu có cưỡng lại được?

Nguyện ra vẻ dửng dưng:

- Bao nhiêu đám tôi không bằng lòng cũng đâu thể ép được.

- Và đám này? Chính anh cũng phản đối sao cha mẹ anh còn đến đây?

- Họ đến là tự ý họ, tôi chỉ làm theo ý muốn gia đình.

- Người như anh mà để gia đình sai khiến thì quả thật tủi hổ. Tôi chợt đùng đùng nổi giận, vẻ kênh kiệu cố hữu trở về.

- Tôi cũng không tin là cô có thể chịu cảnh cha mẹ đặt đâu con ngồi đó.

- Nhưng anh là đàn ông.

- Tôi cũng chỉ có hai cái tai, nghe cằn nhằn riết chịu không nổi đành phải lấy thôi.

Đã bảo cái miệng Nguyện chửi nhau là phải biết mà. Trời không chịu đất thì đất phải chịu trời, có cãi nhau với hắn cũng chẳng được gì, chi bằng ngồi lại giải quyết vấn đề.

- Phượng muốn anh nói thẳng với gia đình là chúng ta không hợp, chuyện hôn nhân không thể tiến tới.

- Tôi đã nói rồi nhưng ở nhà đâu có nghe.

Nguyện giả bộ đăm chiêu nhưng hắn nhớ rất rõ hôm đầu tiên ở nhà Phượng về, ông bà Cai Hoà nhìn khuôn mặt tươi vui của con hỏi dò. Lúc đó chưa biết ý của Phượng nên Nguyện chỉ đứng về phía mình mà trả lời.

- Như vậy là con ưng ý chứ gì? Bà Cai hỏi lại cho chắc.

- Con thấy cô ấy cũng được, có lẽ ba mẹ thích.

Bà Cai nóng lòng muốn có dâu để sớm có cháu nội ẵm bồng nên bám sát lấy Khánh hỏi xoắn xuýt về cuộc gặp gỡ và ý kiến của gia đình bên đó. Hôm Nguyện mang cam và ổi lên cũng chính do bà đích thân đi hái và cũng ngay hôm ấy ở trên Phượng về, Nguyện lủi vào phòng chẳng nói chẳng rằng. Bên ngoài Khánh thao thao bất tuyệt kể chuyện đàng gái rất hoan hỉ chấp nhận lời ngỏ ý của ông bà muốn đến xem mắt Phượng...

- Tôi không ngờ chuyện xảy ra như vậy. Bây giờ Phượng tính sao?

Lời Nguyện có vẻ thành thật, ít ra hắn cũng không đến nỗi quá tồi như tôi nghĩ. Tôi thở dài:

- Anh lo ngăn cản việc đặt trầu bằng cách nói rõ cho gia đình biết chuyện mình không hợp nhau. Còn chuyện gia đình Phượng thì để Phượng tính...

Nói với Nguyện thì cứng rắn như thế chứ còn bảo tính với gia đình thì tôi cũng chẳng biết tính thế nào. Nguyện về, tôi lái xe xuống nhà Thanh Huyền. Mùa hè nó đang nằm học trên võng gạo bài cố lấy cho bằng được cái tú hai.

- Mày làm gì mà trông xơ xác vậy?

Vừa hỏi nó vừa trồi xích lên nhường một khoảng trống cho tôi. Thêm sức nặng, chiếc võng đan bằng dây gai bị trì xuống gần chạm đất.

- Coi chừng đứt võng thì hai đứa đi đời nhà ma.

- Chết thì hết lấy chồng. Huyền cười khúc khích trêu ghẹo, tiếng cười của nó không làm tiêu tan nỗi lo lắng trong tôi.

- Gần tối nằm ngoài vườn mà muỗi mòng không cắn mày sao Huyền? Tôi luồn tay ra sau võng gãi, không hiểu muỗi hay những sợi gai bị tưa ra đâm vào lưng ngứa ngáy đến khó chịu.

- Sợ gì, da trâu mà. Sao bài vở mày tới đâu rồi? Còn có hơn một tháng nữa là thi thôi.

- Tao thấy khó lòng đậu kỳ này lắm, tình duyên gia đạo cứ lung tung.

- Có phải chuyện mày với thằng gì đó hôm đám con Tuyết phải không?

- Ừ, lằng nhằng rắc rối lắm, chính vì thế mà tao đến đây...

Tôi kể sơ qua sự việc và những trở ngại sắp xảy ra. Huyền nằm lặng yên không nói gì, mắt nhắm lại như chìm vào nỗi suy tư đang đè nặng... Bóng tối từng khoảng ăn dần vào trong vườn, tàng cây trên đầu cũng xậm lại và những nụ hoa non cũng mất hẳn màu sắc. Buồn, nỗi buồn càng lúc càng loang dần...

- Chuyện mày thế mà đâm ra rắc rối. Chúng ta mỗi đứa có một nỗi buồn. Như tao, chú Hoàng nghe lời vợ ham của đã lấy lại căn nhà giờ phải dọn xuống chuồng chim ở đàng sau.

- Cái gì, tôi ngồi bật dậy, rồi nhà này ai ở?

- Bán cho người bà con bên thím ấy. Họ mua họ là chủ, cả đến chiếc võng và nhánh cây mình đang nằm nhưng tao thuộc loại lỳ. Chán rồi. Chừng nào họ đuổi thì đứng lên.

- Rồi lũ chim dời đi đâu? Tao thấy cả đến trăm con bồ câu.

- Người và chim ở lẫn lộn, nhiều khi đang ngồi ăn chúng ỉa cả lên đầu.

- Sao không đuổi đi?

- Giang sơn của chúng mà!

- Mẹ mày không có phản ứng gì hết sao? Nội và cô mày cũng không lên tiếng can thiệp?

- Quyền lợi của gia đình họ. Mẹ tao là dâu, chỉ ràng buộc tình cảm khi bố tao còn. Nhưng cũng chả trách được, họ nuôi không bao nhiêu năm nên có làm hơn thế nữa cũng chẳng dám mở miệng phiền hà.

Tôi nhìn Huyền ái ngại, thiếu tình yêu người ta vẫn có thể sống được, nhưng thiếu tiền, thiếu miếng ăn, cuộc sống và tính tình con người có thể thay đổi.

- Nhiều lúc nghĩ mà buồn, tao chỉ mong giá có thằng nào đến rước đi. Phượng, hay mày nhường thằng Nguyện cù lần cho tao...

Biết Huyền cay đắng, tôi nín lặng không dám than thở chuyện của mình.

- Trên đời làm gì có tình yêu như thiên hạ ca tụng. Cứ nhìn con Tuyết thì biết, lúc chưa lấy thì cặp kè đi chơi, ăn uống, một hai sống chết vì tình, bây giờ mới được có vài tuần đã cãi nhau như mổ bò.

- Đúng là Tuyết khờ, tôi thở dài.

- Thằng Dũng ghen như ma, đã vậy máu mê cờ bạc xưa nay không bỏ...

- Nó hứa với con Tuyết mà!

- Hứa một đàng làm một nẻo. Thằng đàn ông nào chẳng thế. Mày tin được không, chiều nào đi làm về nó cũng ngồi đánh bầu cua cá cọp với đám con nít tụ ở cuối chợ, trên mấy sạp bỏ trống trông bần chịu không nổi.

- Vậy là thêm một cánh nhạn rơi. Hai đứa rồi, chỉ còn tao với mày. Tao mà như con Tuyết không để yên chuyện bài bạc. Cờ bạc là hỏng hết.

- Có nói cũng phải chờ chồng về đến nhà chứ đâu có kiểu kêu réo ở chợ. Cũng có lần nó liều chạy ra lại bị đám trẻ cô hồn reo ầm lên... Xà bông Bạch Tuyết...

- Thì đã có thằng Dũng đuổi đánh như mọi lần sợ gì? Tôi cay đắng.

- Nói như mày ngu cóc chịu được.

- Sống trong một cái xóm mà chỉ biết lấy dĩ vãng người ta để nhạo báng trêu ghẹo và kết án thì quả là bất công.

- Cái xóm gì? Cả làng cả nước, giờ có dọn đi đến đâu thì nó cũng vẫn là xà bông Bạch Tuyết.

Tôi thở dài và im lặng như chấp nhận lời Huyền. Dọn đi xứ khác chẳng thể gột được vết nhơ cũng như dù xã hội có cải tiến cách mấy thì những bậc làm cha mẹ cũng không muốn bị tước hết hết uy quyền để đẩy xuống vai trò làm cố vấn hôn nhân cho con cái...

- Mà thôi, chuyện mình còn lo không xong, lo gì cho nó.

- Xách xe đi một vòng nghe Phượng, nằm mãi ở đây chắc tao điên quá.

Không đợi tôi trả lời, Huyền ngồi bật dậy chạy vào trong nhà thay áo. Nó nhất định lôi tôi đến quán Trúc Đào tọa lạc trong một khu vườn rộng trồng toàn nhãn cách khoảng ba cây số gọi là nghe nhạc giải sầu.

Quán nhỏ nhắn xinh xắn, chung quanh ghép kính bốn mặt nên nhìn vào đâu cũng thấy cô thâu ngân, con ông đại tá Mẫn, ăn mặc diêm dúa ngồi dưới ánh đèn mờ. Người ta đồn rằng bồ cô là đại úy không quân vừa tử trận trong một phi vụ nên cô buồn tình xin bố mảnh đất mở quán cho quên đời. Thực ra mục đích chính vẫn là lợi tức hàng ngày và cũng là một lối kiếm chồng thanh lịch. Quán mở thông ra vườn nhãn, rải rác dưới mỗi gốc cây là một bàn nhỏ gồm hai hoặc bốn ghế. Từ xa nhìn vào, thấp thoáng những chiếc đèn lồng đã được bật điện treo cách khoảng sáng hồng lên mời mọc quyến rũ.

- Dám không?

Ít khi tôi vào nơi này vì chưa có bồ mà đi với bạn gái thì bọn đàn ông cứ nhìn hau háu.

- Sợ gì, Huyền trả lời khi đang lom khom khóa cổ xe lại, thiên hạ ngồi được thì mình cũng ngồi được.

Chúng tôi vào cửa, một lối ra vào duy nhất ngay chỗ cô thâu ngân.

- Đẹp thật, tao nhìn còn mê, chả trách quán lúc nào cũng nườm nượp.

- Đông tại quán chỉ mở từ lúc mặt trời lặn cho đến nửa đêm. Biết tại sao không? Tại cô thâu ngân kỵ ánh sáng mặt trời lộ gương mặt đầy phấn. Ban ngày mụ ta trông như con ma cà rồng.

Huyền ngừng nói vì tôi đã lôi nó vào hẳn trong vườn. Mùi nhãn chín thoảng tới và tiếng nhạc dập dềnh khiến chúng tôi quên đi tất cả phiền muộn. Tìm chỗ khuất nhất, tôi kéo ghế ngồi xuống không ngờ sau lưng Huyền, dưới ánh đèn lờ mờ, Nguyện và chú Khánh đang trố mắt ra nhìn...

° ° °

Mưa vẫn rơi rả rích từng giọt. Nằm nghe tiếng mưa đêm tôi lại càng cảm thấy nỗi buồn thấm thía. Chuyện xảy ra mới đây nhưng nhiều việc trùng hợp tai ác cứ tiếp tục đến với tôi mỗi ngày một. Dì Loan bây giờ là người trực tiếp nói chuyện vì bố cho rằng tôi ngỗ nghịch nên nhất định lánh mặt...

- Chị không ưng cậu Nguyện sao lại đưa cậu ấy vào trong phòng mình?

Tôi không còn nhịn được nữa, càng lúc dì càng buộc tội quá đáng:

- Dì thấy Nguyện ở phòng con?

- Không lẽ cả chú Khánh lẫn bố chị cũng mù nốt?

May mà dì nhìn thấy tôi và Nguyện xuống cầu thang chứ nếu sớm hơn một chút có lẽ dì đã bảo tôi ngủ với hắn.

- Con không muốn đôi co với dì. Mọi chuyện cần tìm hiểu dì cứ hỏi con Bê thì biết.

- Con Bê đần độn, còn con Hằng mê thiếp như thế có biết gì mà làm chứng? Chị dại dột lắm, ăn vụng không biết chùi mép nên đã để cho bố chị và cả chú Khánh nhìn thấy rõ ràng. Chiếc khăn mặt của chị trong tay Nguyện là bằng chứng.

Lối bịa chuyện trắng trợn của dì khiến lời đáp trả bị nghẹn lại, tôi đẩy tia mắt khinh bỉ thẳng vào người đối diện nhưng dì vẫn thản nhiên:

- Điều thứ hai, chị không có ý định lấy Nguyện sao lại hò hẹn trong quán Trúc Đào?

Tôi không tin tư tưởng dì hẹp hòi thiển cận để chỉ có thể nghĩ ra điều đó. Chắc chắn phải có một lý do hoặc một động lực nào khác mới có thể khiến dì trơ trẽn như thế. Nhớ đến đôi mắt dì đưa tình cho chú Khánh hôm nào, tôi không nén được lời châm biếm:

- Chuyện trai gái hò hẹn ở quán ăn là thường, chỉ sợ cho những người có gia đình rồi còn lén lút tư tình.

Dạo này tôi quá hỗn láo, biết thế nhưng cứ thấy mình ở mãi trong thế bị người khác tấn công, tôi quật ngược. Quả nhiên dì Loan quắc mắt lên:

- Chị nói thế với ý gì?

Tia mắt xoáy thẳng vào người tôi không nương tha e dè và khuôn mặt dì cùng a rập đanh ác làm tôi khựng lại. Có thể dì đã luôn dùng nó để khống chế bố tôi.

- Dì nói ngang được thì con cũng nói được. Có điều cũng xin thưa với dì là chỉ có những chuyện thật mới làm cho người ta sợ hãi.

Tôi nghe rõ tiếng thở ra, hình như dì rất hài lòng vì câu vô thưởng vô phạt này.

- Đúng, chỉ có những gì phát xuất từ sự thật mới làm cho người ta phải chối bay bảy. Tôi hỏi chị, ở nhà đâu có cấm đoán mà phải dẫn nhau vào chỗ kín đáo tư tình? Cái sơ hở của chị là ở chỗ đó, vừa dẫn trai về phòng lại còn trơ mặt đá dung dăng dung dẻ bên ngoài cho mọi người trông thấy. Cả hai điều đã làm nổ dư luận cần gì phải bào chữa cho sự về trễ của đêm hôm ấy? Con nhà tử tế có ai đi hoang như thế! Tôi bảo thật, cậu Nguyện bằng lòng lấy chị là phước lắm rồi, có ai hái hoa dại ngoài đường mang về nhà cắm trong bình sứ đâu.

Thái độ và những lời vu khống của dì Loan mãi dai dẳng đeo đẳng theo làm tôi không thể nhịn thêm được nữa:

- Con hỏi câu này nếu dì dám trả lời. Vì lý do nào dì ép con phải lấy Nguyện?

- Vì lý do nào? Dì cười khẩy. Vì danh giá gia đình ông Hoàng Báu, vì cái tiết hạnh khả phong của chị, vì...

- Con thì lại nghĩ khác, tôi ngắt lời, nếu không vì một quyền lợi riêng tư nào đó dì đã chẳng nhọc lòng bỏ công sức ra mà đôi co để bảo vệ cho người khác những điều dì không thể có và không thể làm được.

- Chị vẫn còn lẻo mép xa xả cãi. Mọi chuyện anh chị làm tốt hay xấu thì gia đình hai bên cũng đã rõ cả, không cưới không xong.

- Dì muốn cưới thì cứ việc cưới. Con chẳng cưới ai cả.

- Con nhà mất dậy vô phép tắc.

Ngực tôi như bị ai chận lại. Câu chửi phủ đầu làm miệng tôi đắng ngắt. Đúng. Tôi mất dậy thật vì dì có dậy tôi đâu. Mà có muốn dậy thì dì cũng chẳng đủ tư cách. Tôi chán chường không buồn cãi lại con người trơ truốc cố tình bẻ cong sự thật, cũng không thể dùng lời bào chữa vì có khác nào tự cho dì cái quyền xét xử trên tôi.

- Chuyện riêng tư của người khác, yêu cầu dì đừng nhúng tay vào.

- Thì bố chị còn sống đó, đến mà phân trần giải bày.

Tôi sẽ nói chuyện với bố mặc dù quyết định không phải ở người nhưng đôi co với người đàn bà không ra gì chỉ làm phiền mình thêm.

- Nếu còn chút lương tâm xin để cho con yên.

Giọng tôi đã dịu xuống, nhưng lối đấu dịu của con vật mỏi mệt cần dưỡng sức chứ không đầu hàng.

- Đúng. Nếu còn chút lương tâm nghĩ đến gia đình và còn tư cách con người đã không lén lút hò hẹn ở những chỗ tối tăm kín đáo khi không có ý định lấy. Tin này đồn ra ngoài ai còn dám lấy chị? Bố chị có dám ngước mặt đi đến đâu?

Dì lại lôi kéo tôi ngược lại chuyện cũ, cái vòng tròn mãi xoay làm tôi chóng mặt.

- Xấu hay tốt cũng chẳng ăn nhập đến dì. Tóm lại con dứt khoát không lấy Nguyện, dì nghe chưa, con không lấy hắn.

Càng vẫy vùng tôi càng bị bó lại bởi những âm mưu cố chấp của dì. Dì đã vậy còn bố? Tại sao bố không nghe tôi giải thích? Bố đâu phải là người cổ xưa, phong kiến và lạc hậu? Tôi là đứa bướng bỉnh, tôi biết, vì ảnh hưởng phần nào tâm tính của bố. Ngày xưa bố không dễ dàng khuất phục nhưng bây giờ bố đã phủ phục trước mặt dì chỉ vì sắc dục làm u mê con người. Để bố cái quyền hành trên tôi có khác nào tôi đang dẵm theo bước chân bố? Tôi phải thức tỉnh bố. Bố cứu bố thì tôi mới có thể cứu tôi. Tôi hiểu dù chống đối đến đâu đi chăng nữa thì sức mạnh làm cha mẹ muôn đời vẫn thắng ngoài trừ bố tự đặt mình vào vị trí của tôi. Giá cứ như mẹ chấp nhận đại thì cũng xong. Lấy ai chả vậy, gã đàn ông nào chẳng làm khổ vợ con? Như con Tuyết, con Hồng Nhung, lấy người yêu và người bị yêu mà có thấy chúng được sung sướng đâu...

° ° °

Mấy ngày liền bố và dì không dùng cơm tối. Mâm cơm chỉ còn có mình tôi và Hằng với những thức ăn nhạt nhẽo vô vị.

- Buồn thế này làm sao nuốt nổi. Sao chị không ưng đại ông ấy cho rồi.

Hằng có vẻ bất bình vì từ xưa tới nay chưa bao giờ thấy bố giận hờn lâu như thế!

- Tại sao lại có thể ưng vô lý như vậy được. Bất cứ bố hay dì có quyết định nào cũng phải nghe ý kiến của chị trước chứ?

- Còn nghe gì nữa, bố đã bằng lòng cho họ mai đến bỏ cơi trầu rồi.

- Cho họ bỏ, họ bỏ thì họ cưới nhau. Bỏ cơi trầu chứ bộ đám cưới hay sao mà khó nói lại?

Những lúc uất ức chắc chắn thái độ và lời nói của tôi trông hung hăng mất dậy lắm. Mặc, phải chống đối tới cùng.

Buổi tối, tôi gõ cửa phòng bố. Dì Loan ra mở nhưng lại trở vào giường ngồi.

- Con muốn thưa chuyện riêng với bố.

Bố tôi đang nằm trên giường với cái quần đùi cao quá đầu gối để lộ hai ống chân gầy guộc. Chiếc áo may ô sát tận trong nách hở một phần ngực gồ lên những vỉ sườn dài, một trong những cái sườn cụt là phần thân thể của mẹ tôi, của tôi, như truyền thuyết khi xưa Thượng Đế tạo dựng loài người. Bố nằm im không động đậy, trông giống xác của con cọp đói vừa mới chết. Lòng tôi xót xa.

- Bố ạ...

- Đi ra ngoài.

- Con...

- Tao bảo đi ra ngoài.

Trước mặt tôi hình bóng dì Loan bỗng nhiên múa may như muốn nhảy xổ vào chuyện cha con tâm tình. Tôi cắn răng nuốt hận ngồi hẳn xuống giường, ngay dưới chân bố nghẹn ngào:

- Bố, con không thể lấy Nguyện. Con không thể yêu hắn.

- Cút.

Có tiếng cười gằn của dì Loan kèm theo. Con cọp cái muốn khiêu chiến, muốn ăn tươi nuốt sống đứa con ghẻ. Mắt tôi tối xầm lại, hình ảnh bố, con cọp chết đã sống lại, nó đang thị oai trước mặt vợ.

- Bố không thể làm ngơ như thế này cho đến hết ngày mai. Con không muốn làm bố mất thể diện trước mặt mọi người. Con không muốn từ chối tận mặt họ với thái độ mất dậy hỗn láo nhưng bố hiểu cho, con không thể yêu Nguyện...

Tôi lại nghẹn lời, nỗi đau làm nước mắt chảy ra khiến mọi hình thể trước mặt rung lên cảm xúc. Tôi ôm chân bố nấc lên:

- Xin bố đoái hoài đến đứa con ruột thịt, hòn máu dứt từ cơ thể bố ra.

Không hiểu tôi tưởng tượng hay chính bố đang cảm nhận được tình thương mà chân bố run theo.

- Bố ơi con Hằng chẳng còn sống được bao lâu, mai này nó chết bố chỉ còn có mỗi mình con...

Tôi khóc hu hu, khóc như đứa trẻ bị đòn oan và tiếng khóc có thể đã làm bố tôi mềm lòng. Ông ngồi dậy cầm lấy tay tôi thì cũng vừa lúc đó có tiếng đằng hắng khá lớn của dì Loan. Bàn tay bố rụt lại, vẻ lạnh lùng lại hiện ra:

- Một là lấy nó, hai là bước ra khỏi nhà này. Mày đã làm điếm nhục gia phong họ hàng. Ai cho mày hò hẹn với nó ở đầu đường xó chợ? Ai cho mày dẫn nó vào phòng ngủ? Nhà này không có chứa những thứ gái hư hỏng.

- Không, bố hiểu lầm con rồi. Mọi chuyện xảy ra đều có sự tính toán tay trong của dì Loan. Bố, bố trả lời con đi, tại sao lại ép con lấy Nguyện?

Tại sao? Ông Hoàng Báu giật mình. Gần cả tháng nay ông sống không ra sống mà chết cũng chẳng ra chết. Từ lúc Khánh mang Nguyện đến đây cũng là lúc gia đình ông gặp thêm biết bao sóng gió. Loan đòi bán nhà trả cho những con nợ rình rập chầu chực mỗi ngày. Loan đòi bán xe chuộc lại số nữ trang cầm cố hôm nọ. Rồi đâu đã hết, bệnh tình con Hằng và công việc làm ăn của ông kể như nằm chết một chỗ hết phương cựa quạy. Buôn bán cần chữ tín, vốn liếng mà cả hai ông không còn ngoài cái xác nhà và cái bản mặt trơ trẽn.

- Anh mà không gả con Phượng cho đám này, vài tuần nữa vỡ nợ ra có chó lấy nó.

- Anh đã hứa để cho chúng tìm hiểu.

- Đó chỉ là cái cớ cho con Phượng khước từ. Anh không thấy nó ương bướng từ nhỏ và có đám nào nó chẳng chê ỏng chê ôi?

- Thời bây giờ chứ đâu phải thời xưa mà bắt ép chúng được.

- Anh làm cha mà không dám quyết định hôn nhân cho nó thì gọi là người cha vô trách nhiệm. Anh xem còn đám nào hơn đám này? Được làm dâu nhà họ là phước đức bẩy mươi đời. Thời cơ đến mà không biết nắm giữ có nước ngồi vêu mỏ. Giá gả con để trừ nợ thì chẳng đành đoạn, đàng này vì tương lai nó, vì ấm thân nó...

- Thì cứ để từ từ.

- Từ từ là chừng nào? Chờ cho cả nhà đi ăn mày mới vừa lòng anh sao? Tôi bảo thật nếu đám này không xong tôi bỏ đi cho anh biết.

Chẳng phải bây giờ Loan mới đe dọa ông câu đó mà đã từ lâu. Mới đầu nghĩ là Loan giận hờn nói lẫy nhưng về sau biết chắc chắn là thật, ông chỉ biết thở dài.

- Anh gả con Phượng cho thằng Nguyện thì thiếu gì tiền. Lúc đó mình lấy bao nhiêu mà chẳng được...

Bây giờ thì ông đã rõ ý vợ. Nói xa nói gần và dù che đậy khéo cách mấy ông cũng vẫn thấy dã tâm của vợ, người đàn bà cả đời chỉ biết tiêu tiền và tiền trên hết. Biết thế nhưng bao lâu nay chìm đắm trong thói quen tiêu xài và trụy lạc, ông thấy khó có thể gượng để chống đối ý vợ. Gả Phượng cho Nguyện là ông có tất cả, có tình và tiền, có nhà và xe, có vợ và con dù chỉ trong giai đoạn ngắn. Biết đâu thời gian đó ông trúng vài cú áp phe thì phong độ lẫn địa vị củng cố lại mấy hồi và biết đâu Loan sẽ lại thương yêu, chiều chuộng ông như ngày xưa chưa cưới. Ngược lại không nghe lời vợ là ông mất tất cả. Nếu Loan bỏ đi ông là người đầu tiên sẽ chết rũ vì buồn, nhục và tuyệt vọng, nhất là căn bệnh của Hằng cùng những cắn rứt lương tâm. Từ ngày cưới Loan, ông biết mình đã lầm nhưng chân lỡ đạp vào bùn sa đọa khó có thể tự nhấc lên được.

- Nghe bố, đừng tin lời dì vì dì là con rắn độc.

- Anh mà không dậy con anh để nó hỗn láo thì đừng trách tôi.

Ông Hoàng Báu giật mình quay sang nhìn vợ. Tia mắt Loan phát ra những vệt sáng tựa như ngàn vạn lằn dao cứa vào da mặt ông.

- Phượng, xin lỗi dì mày ngay.

- Con chẳng làm gì lầm lỗi cả. Bố không thương con thì cũng không thể bênh dì.

- Câm ngay, câm ngay, cút xéo ra ngoài.

Tiếng quát của bố không làm tôi nản lòng nhưng giọng cười của dì Loan, một giọng cười đắc thắng khiến giọt nước mắt đang chảy ngưng ngay tức khắc. Vâng, con hiểu rồi. Mấy đời bánh đúc có xương, mấy đời dì ghẻ có thương con chồng. Con chồng là con mồ côi, vừa bị mất mẹ vừa bị cướp cả tình thương của người bố. Con chồng là thứ ăn mày ăn xin tình cảm nhưng chắc chắn không bao giờ cúi xin sự thương hại của dì và bố. Tôi quệt nước mắt đứng thẳng dậy hiên ngang như sắp sửa chiến đấu với nghịch cảnh nhưng người rũ xuống, sức mạnh tinh thần đè mạnh làm hai vai so chùng, sõng sượt. Tiếng guốc khua vang nhảy nhót trên nền gạch từ đôi chân dài thon của dì Loan kèm theo tiếng cửa phòng đóng mạnh làm tim tôi khép kín.

Mọi người không ai hiểu được tôi, ngay đến bố và Hằng cũng đều muốn tôi lấy Nguyện để cho yên bề. Họ đã tìm được gì trong con người của hắn? Giá đừng vào quán nước để Nguyện hiện nguyên hình là con người khô cằn sỏi đá. Giá đừng gặp ở chỗ đám đông để thấy Nguyện quá quê mùa kém cỏi với những người chung quanh thì có lẽ tôi cũng nhắm mắt đưa chân. Đưa chân trong hy vọng lẫn hoang mang như đã bao nhiêu đứa con gái khi nghe lời cha mẹ kết hôn "làm thân con gái như hạt mưa sa giữa trời, trong nhờ đục chịu" Đàng này biết rõ ràng hắn không thể cùng tôi gắn bó suốt đời. Nguyện không có lý tưởng, không có tương lai và đường hướng sống. Giữa cuộc chinh chiến, mọi người trai đều làm tròn nghĩa vụ linh thiêng của mình thì Nguyện đã lợi dụng tiền bạc của gia đình mua chức lính ma. Nguyện Ma, cái tên chỉ có ông xếp và Nguyện biết thế mà bây giờ hắn mang ra khoe gái chỉ vì muốn chứng minh cho tôi nhìn thấy nếp sống vững chắc của mình. Tôi ngồi sượng trân, lẩn tránh ánh mắt của Huyền:

- Chồng tương lai mày hèn đến thế sao?

Không, tôi không thể lấy hắn, lấy một tên hèn...

Hôm sau ngày bỏ cơi trầu, giận dỗi tôi bỏ sang nhà Huyền. Sự vắng mặt của tôi là một chống đối rõ rệt nhưng hình như cả dì lẫn bố đều mừng. Mừng vì không phải thấy cái vẻ mặt đưa đám của tôi làm bữa tiệc mất vui. Mừng vì không phải ra vô nhìn thấy tôi vò võ trong khi họ chuyện trò ăn uống vui vẻ và mừng nhất có lẽ là không sợ cơn nổi loạn bất tử của con mình.

Buổi tối trở về ngồi vào bàn ăn, mặt tôi cạn khô nước mắt, cạn như con lạch gặp nắng hạn.

- Chị lên lầu tắm rửa rồi ăn cơm.

Tôi làm gì dơ bẩn đến nỗi cần phải tắm? Vua Phi La Tô khi xưa giết người vô tội mới cần nước để rửa tay. Dì xúi biểu bố bắt ép tôi phải lấy Nguyện mới cần tắm chứ còn tôi... Tôi cười gằn trong cổ họng.

- Cơm hôm nay có heo quay của gia đình cậu Nguyện mang đến...

Giọng dì mềm và ngọt hơn lúc nào, có lẽ uống rượu của đàng trai mang tới nên môi đã mềm, lưỡi đã dễ uốn nhưng bộ đồ lòng dẫu có luộc bằng baking soda cũng không thể nhừ được và có ngâm dấm, bóp muối vẫn không thể giảm bớt mùi hôi.

Tôi dửng dưng nhìn mâm cơm thịnh soạn khác ngày thường, có thịt quay, bánh hỏi, có gỏi sứa, vịt tiềm của buổi trưa còn sót lại. Ăn đi, ăn cho hết lượt để biết mùi vị của bữa tiệc đặt cơi trầu, để biết là mình cũng được người hỏi cưới, để nếu có chết cũng không phải là ma không chồng. Ăn đi, ăn cho no kẻo chết thành con ma đói, ma đói thường khát tình nên khó siêu thoát. Tôi cắm cổ ăn trong khi môi vẫn nhếch mép cười. Thái độ lầm lì có lẽ làm cho bố lo ngại, người vẫn chưa nói với tôi một tiếng nào nhưng vầng trán nhăn và ánh mắt hằn đầy những suy tư. Mặc kệ bố, bố có thèm nghe lời tôi van nài kêu xin đâu. Mai này con Hằng chết nốt cho bố sống một mình với bà phù thủy ác độc.

Ý định chết bỗng nhiên lởn vởn trong đầu làm tôi bình tĩnh trở lại và cảm thấy dẫu đau khổ thế nào thì khi chết cũng là hết...

- Đừng! Đừng! Đừng! Em sợ chị Phượng ơi.

Tiếng con Hằng kêu hoảng hốt làm tôi giật mình. Giường kế bên Hằng co chân đạp túi bụi vào đống mền vướng dưới chân. Con bé lại ngủ mơ, trong giấc mơ nó thấy gì mà la hét như vậy? Tôi đâu đã muốn tìm cái chết? Bằng chứng năm ngày rồi mà ba ống thuốc vẫn còn nằm đây. Chị chết sao được khi bên cạnh còn có em, một đứa bé còi cọt bệnh hoạn, còn có bố mỗi ngày mỗi còm cõi vì lo nghĩ, vì những lời đay nghiến hờn trách của dì Loan. Mấy tối nay dì đã đổi sang chiến thuật mềm mỏng để thắng trận cuối cùng. Mật ngọt chết ruồi. Bố ơi! Bố đâu biết bao nhiêu anh hùng đã thân bại danh liệt chỉ vì nghe lời ngon ngọt của đàn bà.

- Anh nghe em nhé! Đừng vì nuông chiều con cái mà làm hỏng cả tương lai nó. Hơn nữa nên nhớ rằng cả gia đình mình trông nhờ có mỗi mình nó. Nó là vị cứu tinh, là bà tiên giúp đỡ gia đình mình. Nếu nó lấy thằng Nguyện, chẳng những cứu vớt danh dự, uy tín cho anh mà còn cứu bệnh cho cả con Hằng.

Đứng áp tai ngoài cửa, tôi nghe rõ tiếng bố thở dài. Thở dài là thượng sách nhưng chỉ thượng sách với tôi, với kẻ thương bố.

- Anh, đừng lo nghĩ nữa, gả con chỗ sang cả danh giá thì lo sợ gì. Có tiền là có hạnh phúc. Có tiền là có tất cả...

Quả là miệng lưỡi rắn. Xưa kia bà Eva bị rắn dụ dỗ ăn phải trái cấm, bây giờ con rắn lại ngon ngọt bên tai Adam.

- Anh đừng thở dài nữa em buồn mà chết mất...

Lời nỉ non của dì lập đi lập lại mỗi ngày, mỗi đêm mà tôi, kẻ rình mò nghe lén như đi nhặt nhạnh một thứ tình cảm tội nghiệp rớt rơi. Người như tôi, ghét dì thậm tệ mà còn bị mê hoặc nói gì bố. Làm sao bố có thể chịu nổi những lằn dao ngọt lịm cứa đúng vào mạch máu. Mới năm ngày thôi mà bố già đi những mươi tuổi. Con người ta khi tinh thần suy nhược xuống dốc thảm thiết đến thế sao? Tôi đã dùng áp lực bằng vẻ lầm lì, bằng thái độ nghiêm trọng để áp chế bố. Còn bố, bố chẳng dùng gì, ngay cả những giận dữ khắt khe thường ngày. Sự suy nhược và nét buồn thăm thẳm của bố đã làm lòng tôi chơi vơi đảo lộn. Bố biết được những yếu điểm trong tôi, bố biết được lòng tôi thương bố là thế nào nên đã dùng sự muộn phiền để lung lạc con mình. Bố biết, biết hết rồi, chỉ có tình thương mới làm tôi buông xuôi. Tôi nằm lăn qua rồi lộn lại mà nước mắt vẫn thấm ướt đẫm cả gối. Tình tôi dành cho bố lúc nào cũng mãnh liệt. Mái tóc bạc trắng... Cơn mưa buồn... Chiếc dù đen lộp độp nhỏ những giọt nước mắt sầu não và vòng tay ấm áp của bố hôm nào... Tất cả mọi thứ nhào lộn cắn cấu hồn tôi. Ngày xưa Từ Hải vì thương yêu nghe lời Thúy Kiều ra hàng bị Tôn Hiến lừa giết mang theo nỗi uất hờn; bây giờ không lẽ tôi cũng bước vào con đường đó để mang khổ cả đời? Tình thương dành cho bố không thể biến tôi trở thành mù lòa để xuôi tay lấy Nguyện. Nếu hôn nhân là cánh cửa khép kín gợi bao sự tò mò hoặc hoang mang cho các thiếu nữ thì chắc chắn riêng tôi không còn phập phồng khi đưa tay mở vì đã biết đàng sau là một nhà tù. Không thể bị lung lạc... Không bao giờ... Nhà tù... Biết là nhà tù mà bố cứ đẩy tôi bước vào. Bố ơi! Tôi nấc lên, lòng cắn rứt bởi sự thay đổi của bố và trí óc dầy đặc trước sự chọn lựa, mà lựa chọn nào cũng ghê hãi dẫn đến sự chết. Nếu tôi chối bỏ những viên thuốc tròn bọc đường màu trắng nhỏ li ti là phải chấp nhận lấy Nguyện, mà lấy Nguyện cũng là hình thức chấp nhận sự chết nhưng chết dần chết mòn chỉ riêng cho bản thân; ngược lại nó làm cho gia đình, giòng họ tôi sống, sống vì cái sĩ diện có con gái lấy chồng. Ai cũng nghĩ đến cái sĩ diện ảnh hưởng tới mình mà quên đi hạnh phúc cá nhân của đám con cháu. Còn bố, cái sĩ diện bị bóp méo bằng sự áp chế của dì Loan. Bố gả ép tôi vì tự ái, vì muốn tỏ uy quyền người bố, người chồng với dì, vì muốn phủi bỏ trách nhiệm mà người cho là quá nặng nề không thể một mình gánh vác. Nếu tôi không bằng lòng lấy Nguyện chỉ còn cách cút ra khỏi nhà này như bố đã chửi. Có phải cút đi để tôi đừng nhìn thấy cảnh nhục nhã của bố trước mặt dì hay cút đi để đừng nhìn thấy dì Loan, của nợ cứ mãi đeo theo cắn xé bố?

Tôi biết bố thương tôi dù cho bố có quát mắng, chửi bới thì cũng từ mệnh lệnh của dì. Kẻ làm theo mệnh lệnh không có tội mà có tội chăng chỉ là người bày mưu chước. Không hiểu sao lúc nào tôi cũng u mê đần độn như thế, như kẻ sùng đạo một cách cuồng tín. Tôi tin là bố thương tôi, niềm tin và hy vọng cuối cùng của đứa trẻ mồ côi. Khi thiếu tình thương, khi sống với những lọc lừa đầy rẫy chung quanh thì đứa trẻ phải tự nuôi mầm hy vọng để sống. Mầm hy vọng của tôi bao tháng ngày là tình thương của bố, không ai có thể giết chết hoặc lấy được mầm sống đó. Thương bố nhưng nếu tôi bỏ nhà ra đi là đã tự vứt bỏ tình thương ấy cho dù có theo người đàn ông nào đó mà tôi yêu. Tôi sợ dư luận, sợ cả sự ươn hèn của chính bản thân không thể tự sống và cũng có thể tôi luôn luôn nghĩ rằng người sống không ràng buộc gia đình là thứ cây không rễ không cội nguồn. Tôi không phải từ dưới đất nẻ chui lên mà có bố có mẹ và có cả em Hằng. Cây không rễ sẽ đổ dù chỉ gặp cơn bão nhỏ và sự gẫy đổ chẳng những gây thiệt hại cho riêng nó mà còn cho cả chung quanh. Tôi không thể sống vô gia đình, đạp đổ dư luận bước lên trên để trở thành đứa con đi hoang. Ôi dư luận, mày sẽ trở thành con bung xung nếu sống vì dư luận. Một người có tình thương gia đình và sợ dư luận như tôi sẽ làm được gì? Câu trả lời là chỉ lấy Nguyện.

Đồng hồ điểm hai tiếng, theo sau là điệu nhạc ngoại quốc réo rắt như kèn đám ma. Nó đánh vào tâm hồn tôi nỗi xót xa vô vàn. Nó đánh vào trí óc u mê của tôi sự thức tỉnh trong quyết định chọn lựa: chấp nhận lấy Nguyện, bỏ nhà ra đi và tự tử. Chọn một trong ba đường thì đường nào cũng đưa tới sự chết. Thôi thì lấy Nguyện cho khỏi mang tiếng bỏ nhà đi hoang, để khỏi phải đổ cái xác sõng xoài trong quan tài cho trăm họ phỉ nhổ nhà vô phúc có con tự tử, cái nhục lớn cho gia đình. Thôi thì lấy Nguyện. Bố ơi con bằng lòng lấy Nguyện để tóc bố đừng thêm bạc, để những nét hằn trên vầng trán biến mất, để những tiếng thở dài triền miên tắt vội. Cho dù bố đóng kịch, cho dù bố diễn xuất giỏi thì cũng ở dưới quyền điều khiển của người đạo diễn Loan. Bố ơi con bằng lòng lấy Nguyện để sớm chấm dứt một vở kịch mà bố cứ mãi bị bắt đóng một cách gượng ép. Cũng như con, suốt tám năm qua đóng mãi một vai trò con chồng nhưng không có khả năng và không biết dùng tình thương cảm hóa mẹ ghẻ nên đã bị đẩy ra khỏi ngưỡng cửa. Bố! Bố! Bố!

Chương 4

Tôi không nhớ thuyền cặp bến lúc nào và mọi người reo hò mừng rỡ ra sao, chỉ biết rằng từ lúc được nhét vào miệng miếng dưa hấu ngọt mát là người tôi cứ thế lâng lâng như say rượu. Miệng tôi há ra để mặc Trang dồn, tọng vào đủ mọi loại trái cây đang có trong tay. Giờ phút này tôi quên hẳn Nguyện, người chồng gần gũi thân thuộc nhất để mang ơn kẻ xa lạ chỉ mới quen biết trong chuyến vượt biển.

- Ăn nữa đi bà khùng, ăn để mà sống hưởng tự do. Mình đến Thái Lan rồi.

Thái Lan, vùng đất chỉ tạm trú nhưng là đất sống, đất của tự do và hạnh phúc. Tỉnh hẳn nhưng tôi không thể đứng lên được.

- Kỳ quá!

- Say đất liền, không sao đâu tụi em cũng vậy hết mà.

Đám cảnh sát Thái kéo chúng tôi lên khỏi khoang thuyền. Ngồi co chân bó gối mấy ngày liền, bây giờ được đi đứng ai nấy chơi vơi muốn ngã. Tôi chao người đi và chân như không dính đất, cuối cùng phải bò suốt khoảng cầu dài mới vào được trong bãi. Mọi người ngồi cả ở đấy chờ xe đón về trạm ngủ vài đêm trước khi làm thủ tục giấy tờ nhập trại. Dân trong thành phố được tin đồn nhau ùn ùn kéo đến mỗi lúc một đông. Người xách giỏ cam, kẻ khiêng cả cần xế khóm, toàn là những thứ trái cây thay nước uống. Họ nhìn chúng tôi ăn uống say sưa, tỉ mỉ như ngắm nhìn những người từ hành tinh khác. Tiếng họ líu lo như chim hót pha lẫn giọng cười thân thiện hiền lành. Một số nói được tiếng Anh nhưng rất ngượng nghịu mà chúng tôi, người nghe cũng tiếng được tiếng mất. Một lát sau xe đến, chúng tôi được dồn chặt vào trong. Đàng sau đám người hiếu kỳ và hiếu khách vẫn kiên nhẫn chạy bộ theo vào trạm cảnh sát cách đó không xa. Chung quanh trạm được bao bọc bởi dãy hàng rào kẽm gai nhưng mỏng và thưa. Đây là một khu vực ở ven biển nên đa số dân sống về nghề chài lưới, làm khô mực, khô cá và phơi muối. Có lẽ cuộc sống của họ khá sung túc nên cách ăn mặc cũng như vẻ mặt và dáng điệu khác hẳn những người Việt sống ở ven biển.

Ngoài hàng rào đông nghẹt những người. Họ mang xôi, cơm nóng, vịt, gà quay, chè, bánh, xoài, nhãn đặt sát hàng rào như bày bán. Cảnh sát cho phép chúng tôi được tự do trò chuyện và lấy lương thực. Dù chưa tắm và người còn đầy xăng nhớt dơ bẩn nhưng ai cũng muốn ăn trước. Chỉ mới vài ngày đói khát và lo lắng khổ sở đã làm cho chúng tôi cằn cỗi khô héo để mang mặc cảm mình không cùng là con người như họ. Sự cách biệt cũng có thể từ quần áo vì ra đi mỗi người chỉ mang những thứ xoàng xĩnh nhưng đã bị cướp hết.

Tôi được một bà khá lớn tuổi ngoắc lại đưa cho ly cà phê đá và một bọc quần áo cũ, cầm cả hai thứ, tuy tầm thường nhưng trong lúc đói khát, dơ bẩn thì chúng là cả một gia tài quý hóa. Tôi đảo mắt kiếm Nguyện và đi vào tận trong nhà. Nguyện đang ngồi dưới chân cầu thang với đĩa xôi thịt; bé Trường ngồi cạnh đang gặm chiếc đùi gà. Tôi hớn hở đến gần, ly cà phê sóng sánh theo từng bước chân vẫn còn nghiêng ngả.

- Anh uống một chút cho tỉnh.

Nguyện lạnh lùng ngước mặt lên nhìn rồi lại thản nhiên cúi xuống tiếp tục nhồm nhoàm nhai. Tôi nén tiếng thở dài và cố gắng lắm mới có thể ngồi xuống bên cạnh.

- Anh tắm chưa?

- Quần áo đâu mà tắm? Câu trả lời đầy cộc cằn và khó chịu.

- Để Phượng mở bọc đồ xem có cái nào vừa cho anh.

- Không cần, thiên hạ đứng đầy.

- Tại sao anh lại sợ thiên hạ?

Tôi ngỡ ngàng nhìn Nguyện rồi nhìn chung quanh. Mọi người đang vui vẻ cười đùa ăn uống chẳng ai thèm để ý đến chúng tôi, một hạt cát tầm thường giữa muôn tỉ hạt cát ngoài sa mạc. Tại sao? Tôi quay lại nhìn Nguyện thêm một lần nữa; vẻ lạnh lùng tàn nhẫn như của một kẻ thù nghịch khiến tôi bàng hoàng. À thì ra thế! Tôi mau quên thật, mới đây, mới có vài ngày sóng gió, lòng Nguyện cũng bị gió thổi bay mất. Mà không, Nguyện có tình cảm đâu để gió thổi bay. Chỉ có tôi, ôm gió tích tụ trong lòng, ngay tim vì sợ gió sẽ thành bão ai ngờ nó đang bị bóp nghẽn. Tôi cố nhẫn nhục nói thật ngọt ngào như kẻ đang uống thuốc liều thử thời vận:

- Mặc kệ, đông thế này lợi dụng lúc họ đang ăn mình đi tắm. Đi anh, em muốn tắm cho con.

- Trời đánh còn tránh miếng ăn, để thằng bé nuốt cho trôi. Từ giờ thân ai người đó lo.

Từ giờ thân ai người đó lo, nhát búa đập vào mặt làm tôi choáng váng. Thân ai người đó lo. Vậy là đã rõ ràng, Nguyện sợ tôi bám vào chàng như một thứ hủi, một thứ phong cùi mọi người phải xa lánh. Đúng! Lũ hải tặc đã truyền sang tôi một thứ vi trùng ghê hãi nhất, thứ vi trùng mà chỉ có đám đàn bà con gái chúng tôi mới bị xâm nhập, loại vi trùng nuốt hết tiết hạnh và sự trong sạch của người phụ nữ. Vậy là thân xác tanh hôi của tôi đã bị Nguyện lên án và xa lánh trước tiên. Người tôi lạnh đi dù lúc bấy giờ trời vẫn còn lem nhem sáng, hơi nóng theo gió biển còn nồng quất từng đợt trên mặt, trên thân thể của một con hủi cô đơn, thèm khát tình thương. Tôi đang thèm khát lời vỗ về xoa dịu dù chỉ là bố thí. Sự thiếu thốn khủng khiếp đó biến tôi thành thứ mặt dầy:

- Anh múc hộ em thùng nước. Em nghĩ phải tắm cho khoẻ mới ăn vào được, ba bốn ngày liền không tắm người hôi hơn con chuột chết.

Nguyện bỏ dở miếng thịt đang nhai trừng mắt nhìn tôi, tia mắt như những vết dao cứa từng nhát dài, tôi co rúm người lại.

- Đã làm những thứ gì mà sợ hôi như vậy?

Cái mặt quá dầy nên không thể ứa ra những giọt nước mắt dù tim tôi nhói đau. Anh nói đúng, phải làm gì bẩn thỉu mới sợ hôi thối. Anh chỉ thấy, chỉ nhìn, chỉ đứng trơ mắt cho lũ cướp hãm hiếp vợ anh. Anh sức trai, với đôi tay rắn chắc mà còn bó tay chấp nhận thảm trạng thì em, người đàn bà yếu đuối phải làm thế nào chống trả được ngoài trừ chọn cho mình cái chết. Anh đâu biết trong khi bị dày vò cắn xé, trong khi thể xác bầm dập nát tan lòng em đang nghĩ gì? Em nghĩ đến những mảnh thịt rữa dưới biển sâu cho cá rỉa rúc, em nghĩ đến những thiếu phụ đã từng làm ma không mồ để khỏi mang nhục, để bảo vệ tiết hạnh nhưng hình ảnh bé Trường nó đáng giá hơn cái tiết hạnh của người đàn bà. Em chết đi chỉ giữ cho riêng em khỏi ô nhục trong khi bé Trường muôn thuở sẽ là đứa trẻ mồ côi, như em ngày xưa không có mẹ Hoài. Em hiểu được sự thiếu thốn của những đứa trẻ mất mẹ và hiểu được sự khắc nghiệt của mẹ ghẻ đè xuống những đứa con chồng chỉ vì em đã sống qua thảm kịch đó. Thương con, em nghĩ ngay đến sự tha thứ của anh nào ngờ... Tôi ngồi chết lặng, câm nín như tượng nhưng người lại bắt đầu ngả nghiêng và cuối cùng thì gục xuống...

Những vết trầy của ngày hôm trước giờ được cạo đè lên khiến tôi cảm nhận được sự đau rát một cách nhanh chóng. Bên cạnh Trang vừa cạo vừa càu nhàu:

- Khổ quá, bà này sao cứ xỉu không à, đúng là cái thân tội. Còn xỉu nữa vứt vào bệnh viện cho nằm một mình.

Tôi trở mình kéo vạt áo xuống và khám phá ra khoảng trống chỗ Nguyện ngồi khi nãy. Mọi người vẫn còn đang ăn uống đùa giỡn ngoài sân.

- Có lẽ bị say đất liền nên hơi chóng mặt một chút không sao đâu.

- Say đất hay say tình? Bộ không có ông ấy là chết liền hay sao? Thứ chồng như thế bỏ quách đi cho khỏi khổ. Trang càu nhàu và bỏ ra ngoài một lát mang vào cho tôi trái xoài to bằng nắm tay đỏ ối:

- Ốm nghén thì ăn đi, cứ vờ vĩnh mãi.

Trang là người đi sát cạnh tôi, qua từng giai đoạn cay đắng, tủi nhục mà không hiểu sao lại thốt ra lời vô tình này. Nó đã quên cơn bão đầu đời, quên lúc trần truồng cắn răng nuốt nhục trước bọn quỷ biển hay con người ta sinh ra là chỉ để nhìn về tương lai trước mặt trong khi tôi cứ kéo dài mãi một quá khứ đau buồn, một quá khứ luôn nối liền với hiện tại vì khuôn mặt kết án của chồng tôi, một công tố viện với lối buộc tội khe khắt? Tôi thở dài cầm trái xoài lững thững đến sát bên cửa sổ. Bên ngoài bóng tối đã tràn về. Vài cột đèn nằm vòng theo hàng rào tỏa thứ ánh sáng trông buồn não nuột. Dân hiếu kỳ cũng thưa dần chỉ còn vài ba đứa nhỏ tò mò nhìn đám thanh niên đang châu đầu giành nhau múc nước chung quanh một cái giếng nhỏ; Nguyện cũng có mặt trong đám người xô bồ ấy. Tôi kiếm vội cho hai cha con hai bộ đồ tuy cũ nhưng khá nhất và nhập chung trong đám người cười đùa vui vẻ để cùng chia sự sống vừa tìm được sau một cuộc hành trình gian khổ.

Lau người cho Trường bằng chiếc khăn cũ, thằng bé nhìn tôi nói huyên thiên vì đã được một bụng no:

- Tắm mát lắm mẹ ơi.

Khỏi cần nghe con nhắc nhở tôi cũng cảm nhận được nước thấm qua lòng bàn tay mát lạnh, mát nhưng không thể sạch. Con người với xác thân nhơ nhuốc dễ gì tẩy sạch bằng nước mà chỉ có thể bằng sự tha thứ và tình thương. Nguyện không có cả hai, vết nhơ không được rửa, nó như vết chàm khắc ngay giữa trán.

- Mẹ tắm đi mẹ.

Thằng bé lo cho tôi; nó đã thấy thoải mái khỏe khoắn sau khi ăn no tắm mát. Tôi kỳ cọ cho Trường nhưng cứ dõi mắt về phía Nguyện hy vọng chàng sẽ múc cho tôi thùng nước. Giếng sâu lại không có tay quay cũng chẳng xây bờ, chung quanh đất lở từng mảng có thể xụp xuống bất cứ lúc nào. Đám con gái chẳng ai dám bén mảng chỉ đứng xếp hàng bên ngoài nỉ non xin nước.

- Mỗi người được một thùng thôi, đủ hay thiếu cũng ráng chịu. Mai tắm chia ca chứ kiểu này mạch nước không chảy ra kịp chỉ tắm với đất bùn.

Mặc bùn mặc đất, ai cũng thèm muốn được vục mặt trong giòng nước đục ngầu đó vì ít ra cũng sạch sẽ hơn thân thể họ. Sân giếng thưa dần, Nguyện cũng đã mặc vào người bộ đồ thùng thình tôi đưa. Tôi nhìn thân thể lấm lết tanh hôi của mình gượng gạo hỏi Nguyện:

- Tối anh định ngủ ở đâu?

Nguyện chải mái tóc ướt bằng năm ngón tay:

- Ai sao mình vậy.

- Cho em ngủ chung với anh và con nhé!

- Để làm gì? Nguyện hừ trong cổ họng, đừng tạo sự khác biệt, đừng thêm sự ràng buộc và cũng đừng chứng tỏ cho mọi người biết chúng ta còn liên hệ.

Tàn nhẫn! Tàn nhẫn như những ngày xưa anh vừa lấy tôi! Tôi không muốn nhớ lại dĩ vãng nhưng Nguyện cố tình đẩy tôi trở lui. Đoạn trường đã qua không bao giờ tôi muốn nhớ lại, tất cả phải được chôn vùi nếu tôi muốn trở thành con người mới, một con người dám sống thật và chấp nhận sự thật. Những giả dối, hình thức che đậy phải được lột bỏ. Dĩ vãng qua phải cắt đứt hoặc chỉ coi như một bóng mờ để làm nền tảng vươn lên sống. Nghĩ thế nhưng người tôi cứ rũ ra, thần kinh chùng xuống với trạng thái vô cùng mệt mỏi. Tôi đứng im như xuất thần, phải đến một lúc sau mới lấy được bình tĩnh rồi đột nhiên bước như chạy. Qua khỏi bờ giếng, tắt ngang cổng sau của hàng rào là bãi cát mịn dẫn ra biển. Gió lồng lộng thổi, nồng và khô mang mùi rong mặn thổi tung mái tóc tôi còn bệt dầu cặn và nước mắt. Dọc theo bãi không một bóng người, xa xa vài nóc nhà leo lét ánh điện, trạm cảnh sát về đêm như cách biệt khỏi cuộc sống con người. Vài cánh sao cô độc lẻ loi dõi theo bước chân tôi. Hết rồi, có lẽ tình cảm của Nguyện bây giờ mới tỏ lộ rõ ràng, chàng đã sống rất thật trong khi tôi vẫn còn che đậy bám víu. Sự bám víu không phải do tình yêu, tình thương mà chỉ vì nơi xứ lạ quê người tôi cần có chỗ để nương tựa; cũng có thể đó chỉ là đòi hỏi ở Nguyện một bổn phận làm chồng. Có điều tôi quên rằng khi đã không yêu nhau thì mọi chuyện ràng buộc dễ tạo sự bực mình, nhất là thân tôi đã nhơ nhớp vết bùn, thứ bùn tanh không sao gột rửa, đó cũng là cái cớ để Nguyện xa lánh là phải. Sự chấp nhận mang đến cho tôi những ý nghĩ điên khùng nhưng lý trí không bằng lòng, nó bảo những nhuốc nhơ trên thân thể không do tôi tự tạo ra. Những gì không do mình làm thì không thể nhận án phạt. Người ta chỉ tuyên án kẻ giết người cướp của chứ không thể bắt tù cả nạn nhân. Tôi là nạn nhân trong vụ hãm hiếp; kẻ mất lương tri con người mới xử án kẻ bị nạn như tôi. Lý lẽ bênh vực làm tôi uất ức. Nhất định phải quay trở lại nói chuyện với Nguyện cho rõ ràng chứ nếu không tôi sẽ điên hoặc lại cũng thức suốt đêm nay. Nghĩ thế nên tôi hăm hở trở lại. Trong nhà ngọn đèn néon đã tắt, chỉ còn chiếc đèn ngủ tỏa ánh sáng vàng vọt. Mọi người nằm ngổn ngang trên chiếu với những chiếc mền nhà binh phủ lên tới ngực. Đám con gái quy tụ về một phía đang ngủ vùi vì mệt mỏi. Không phải mất thời giờ tìm kiếm, tôi nhìn thấy Nguyện ngay lối đi, cái xác to lớn dễ dàng nhận diện nhất là giữa chốn đông người.

- Nguyện, anh ngủ chưa? Tôi cào nhẹ vào tay Nguyện nhiều lần.

- Gì vậy? Nguyện nhăn mặt càu nhàu.

- Ra ngoài ngồi gió mát lắm anh.

- Đừng có khùng, để cho người ta ngủ.

- Phượng không ngủ được, cũng chưa tắm gì cả.

- Sao nãy không tắm?

- Cái giếng sâu mà em thì chóng mặt... Tôi cố đè mọi sự uất ức khi nói.

- Thì ngủ đi mai sáng khỏe xách nước mấy hồi.

Bụng đói, miệng khát, tinh thần suy nhược, thể xác mệt mỏi, tôi thấy không còn đủ sức lực để đôi co tranh chấp với Nguyện mà chỉ biết nghẹn ngào:

- Mình nói lần cuối cùng, mai anh không còn nhìn thấy em nữa đâu.

- Sao vậy? Lại kiếm chuyện gì nữa đây?

- Phượng cảm thấy bất nhẫn khi bị anh hất hủi coi thường. Xưa kia em cứ nghĩ vì ở với ba mẹ nên tình cảm anh phải bó buộc, giới hạn; với lại anh là người con có hiếu nên thương gia đình hơn thương em nhưng bây giờ mới thấy rõ anh chẳng coi em ra gì cả.

Tôi nói bằng giọng bùi ngùi cảm xúc nhưng không hiểu sao Nguyện vẫn dửng dưng:

- Lắm chuyện quá, ngủ đi rồi mai tính.

- Nhưng em sắp chết rồi.

- Tại sao?

- Em tự tử.

Một thoáng im lặng, Nguyện quay người trở vào trong mặc tôi lải nhải, vài giây sau đã nghe tiếng Nguyện ngáy ồ ồ.

Tôi đứng lên và bỗng thấy người nhẹ như mơ khi chạy trở lại bãi biển. Sóng đã liếm sạch những vết chân tôi đi khi nãy, bù lại nước lạnh thấm dần vào gan bàn chân lại làm cho tôi tỉnh táo đôi phần. Sự tỉnh táo có thể cũng nhờ cảnh vật chung quanh. Trước mặt cả trùng dương gợn sóng, màu trăng vàng nhạt tỏa nhẹ như rắc hoa cám xuống mặt nước. Dưới ánh trăng tôi lần theo từng chiếc cọc dài đóng hàng ngang để cột thuyền. Nước đang lên nên chạm cọc thuyền thì đã gần tới cổ khiến tôi rùng mình và cảm thấy lồng ngực mỗi lúc một nặng nề khó thở. Có nên tiến lên thêm? Sự sống và chết gần kề. Quyết định mau đi Phượng. Thần chết thúc hối đợi chờ nhưng con Phượng chết nhát còn cố quay lại để xem có ai níu kéo. Đàng xa trạm cảnh sát sừng sững to lớn vẫn im lìm chìm trong bóng đêm. Trong đó Nguyện đang ngủ vùi mang theo sự ích kỷ riêng của mình. Cũng trong đó bé Trường, con tôi đang ngủ mơ với nụ cười khả ái. Không. Mày chết như thế này là chết ngu, chết nhục, chết hèn. Người ta chỉ chết khi thấy trần gian không còn gì thú vị để níu kéo họ. Còn mày? Bố đó, người bố già sẽ mỏi mắt ngóng tin mong sao mày được đến bến bờ tự do và xây dựng lại tương lai hạnh phúc. Con mày, thằng bé còi cọt ốm yếu. Nguyện không thương mày thì chắc gì đã thương thằng bé, nó đang cần sự săn sóc và tình thương của một người mẹ. Và mày, chính mày cũng đang cần tình thương, đâu cứ phải chỉ có tình yêu chồng vợ? Bao nhiêu năm trời lấy Nguyện mày cũng đâu được gì, hắn vẫn lạnh lùng và cái họ hàng gia đình chồng kia cũng đâu đối xử tốt đẹp với mày mà tại sao mày vẫn chấp nhận nếu không muốn nói là ngu xuẩn hứng chịu sự đày đọa đó. Bây giờ qua đây một vợ một chồng, chẳng ai có thể bắt nạt hiếp đáp được mày thì lại đi tìm cái chết. Phải chăng mày đã ngu muội coi trọng cái tiết hạnh của mày hơn cả cuộc sống trong khi mày không tự tạo ra nó. Cái tang chung của hầu hết mọi người phải trả để được đổi lấy hai chữ tự do thì nó không phải là tầm thường. Phải sống để làm chứng nhân trước bọn quỷ đỏ và trả lời với thế giới tại sao mày lại bỏ nước ra đi. Ngu, ngu quá Phượng ạ!

Những ý nghĩ nhảy múa trong đầu, nửa ghép tội, nửa bênh vực, nửa kéo tôi đi, nửa lại đẩy lui tôi về với quá khứ đắng cay. Tôi nhắm mắt lại, tay bấu chặt cọc thuyền chịu đựng nỗi đau... Dĩ vãng lại trở về...

° ° °

- Chúng mày ơi, lẹ lên đi coi bà Đẹp.

Một thằng bé trạc độ mười tuổi lởn vởn quanh nhà bà cai Hòa vừa thấy bóng Phượng ôm thau quần áo ra ngoài hồ cá vội vàng chạy về báo động. Lũ trẻ cả trai lẫn gái có đến mười đứa, trưa nào cũng tụ họp dưới gốc sung già gần ngôi chùa cũ để đánh đáo, nhảy dây và cũng luôn tiện cử người đi canh để được nhìn thấy tận mắt bà Đẹp.

Bà Đẹp là tên chúng tự đặt cho Phượng vì cách đây bốn tháng, hôm đám cưới, dù xe đưa dâu vào đến tận cổng nhà và dù đàng trước được trồng những cây giành giành rậm kín thay hàng rào cao gần ngang bụng người lớn, chúng vẫn bám lên trên ấy để được thấy cô dâu, người mà cả xóm Bình Đông đồn là ông bà cai ham gia đình bên đàng gái giầu có đã ép Nguyện phải lấy.

Với chúng, chưa có đám cưới nào ở đây có thể sánh bằng vì ông bà cai Hòa vừa giầu lại vừa quyền hành. Ngày trước ông cùng với hai người nữa còn đang điều khiển hãng xà bông, chính bố mẹ chúng đã từng làm nhân công hoặc đến giúp việc nhà, vườn tược, đào mương khoét ao, cũng đôi khi đánh chài ở sông được ít tôm tươi, móc được vài chục con cá bống trứng đem tới gạ bán được khá tiền.

Đám cưới lớn, người đông nên cũng lắm kẻ ra vô dòm chừng khiến lũ trẻ khó lòng chui vào nghịch phá hoặc ăn cắp vặt. Từ cổng vào đến nhà gần mười lăm thước chiều dài với lối đi trải gạch tàu và chung quanh trồng toàn nhãn. Dọc hai bên lề, tóc tiên từng cụm tròn tua tủa những cánh hoa nhỏ mỏng manh màu hường tím. Cách khoảng ba thước một, từng nhánh nhãn xù xì buộc tràng pháo cối dài đến cả hơn sải tay. Gặp gió, nó xoay nhè nhẹ chẳng khác gì những chiếc lồng đèn con rắn màu đỏ, treo toòng teng khắp tứ phía. Xe rước dâu vừa đến, mọi người đã được cắt đặt đứng sẵn dưới gốc cây châm ngòi... Tạch tạch... Đùng đùng.... Pháo con kết chung với pháo đại cứ thế nổ dòn. Xác pháo bay như những con bướm hồng, chúng tõe ra xa đến cả bốn thước trước khi nhẹ nhàng đáp xuống. Gốc cây tràn ngập xác pháo, vương vãi trên lối đi và bám vào những bụi tóc tiên khiến màu hoa thêm rực rỡ. Đàn chó trong vườn ban ngày bị nhốt nên đám trẻ bên ngoài rào tha hồ leo trèo, đứa nằm bẹp xuống đất nhìn qua khe hở của gốc cây giành giành, đứa ốm yếu hơn trèo cao bám dài lên cả ngọn hàng rào đã được cắt bằng. Chúng mở tròn mắt nhìn đám cưới mà đối với chúng to lớn nhất, vĩ đại nhất, từ thuở cha sinh mẹ đẻ chỉ được thấy trong phim ảnh chứ chưa hề được chứng kiến tận mắt.

Đoàn rước dâu trong bộ đồng phục xanh lễ mễ ôm những khay lại phần của nhà gái phủ khăn đỏ hàng một trang trọng tiến vào. Theo sau là những người có chức trọng rồi mới tới phù dâu phù rể. Phù dâu phù rể ăn mặc như ông tây bà đầm chính hiệu, phấn son sặc sỡ, áo quần lòe loẹt, váy dài phủ cả chân không khác công chúa Bạch Tuyết và bẩy chú lùn. Nổi nhất vẫn là cô dâu, cô dâu mặc áo đầm trắng tùng xòe. Lũ nhỏ hò ầm lên:

- Đẹp quá chúng mày ạ! Cô dâu đẹp, bà đẹp, ơ bà đẹp...

Vừa hò chúng vừa chen lấn để nhìn cho rõ hơn nhưng bịch bịch, đứa rớt xuống đất vì mất thăng bằng, đứa bám không chặt bị níu nên rớt theo. Đứa trên đè đứa dưới bò lăn bò càng làm những nhánh giành giành khô cứng cào xước cả mình mẩy. Nào đã yên, chưa kịp bò dậy chúng đã bị lão say từ đâu đi tới cầm sẵn cây roi đánh chó quật túi bụi. Lão say nào có khác chó điên cắn bậy. Lũ trẻ hoảng kinh túa chạy như ong vỡ tổ. Phải một quãng xa chúng mới dám dừng chân quay lại nhìn và ôm bụng thở hổn hển trong khi lão say vẫn đứng chỗ cũ tay cầm cây roi. Tiếc nuối không được nhìn kỹ cô dâu nhưng chúng chỉ hậm hực mà không dám trở lại vì sợ ngọn roi trên tay lão. Từ đó danh từ bà Đẹp được truyền nhanh và lũ trẻ không đứa nào mà không háo hức được thấy tận mặt bà Đẹp...

- Mau lên chúng mày... Ở ngay hồ cá ấy...

Không đợi nhắc đến lần thứ hai, đám trẻ bỏ ngay ván lò cò dở dang ù té chạy. Men theo bờ sông trơn trợt những bùn, qua một quãng ngắn là đến ranh giới đất nhà bà Cai. Nhà bà cất trên một khu đất cao và rộng. Phía mặt tiền giáp với đường cái có hàng rào bằng cây giành giành là gian nhà chính để ở và tiếp khách. Sau nhà cách một khoảng sân có thêm căn nhà nhỏ vừa là bếp vừa là chỗ cho những người giúp việc ở. Lùi dần ra sau, hai dãy nhà song song lợp tôn, tường gạch xây lưng chừng nhốt vài chục con heo nái, hai con bò. Cách chuồng heo vài mươi thước, một hồ lớn nuôi cá phi, phía trên thả bèo lẫn rau muống cho heo ăn. Hồ rộng và sâu nên mỗi ngày hái rau phải chèo xuồng. Chung quanh hồ trồng toàn dừa xiêm, dừa sai trái, từng buồng rũ xuống nghiêng theo bờ hồ. Làn nước lẩn vẩn những bèo lẫn lộn từng cụm rau muống tạo ra một cảnh chập chờn mờ ảo và thầm lặng đến ghê người.

Đến mùa tát cá, Bà Cai mướn bốn người đàn ông lực lưỡng khỏe mạnh đến làm việc. Hai người men sát hai bên mép hồ kéo căng võng lưới đã được buộc sẵn bằng hai cây sào cứng. Phần dưới buộc những viên chì thật nặng cho lưới chìm xuống tận đáy để cá không còn đường chui qua. Kéo được một phần ba hồ, cả hai đóng cọc xuống lòng sâu và trèo lên lấy quặng to bằng cái thúng sẵn sàng chờ múc cá. Đầu hồ bên kia, hai người còn lại cũng làm tương tự như vậy với mục đích thu gọn cho cá dồn vào giữa vòng lưới. Đàn cá cả ngàn con bị ép chật cứng búng cao người lên khỏi mặt nước. Thế rồi họ thay phiên nhau kẻ cân người vớt cho đến chiều. Trên bờ hồ, các chủ vựa chờ cân nên thong thả ngồi bỏm bẻm nhai trầu.

Ngoài hồ cá mang lợi tức khá lớn hàng năm bà cai còn thâu thêm nguồn lợi từ vườn cây ăn trái. Vườn trồng mãng cầu, nhãn, xoài cát và ổi. Vì quá rộng không thể kiểm soát hết bằng mắt nên để phòng hờ trộm vặt, bà cho rào phần còn lại bằng kẽm gai. Vòng theo hàng rào bà trồng mía, lá mía sắc và nháp cứa vào da bật máu. Mía không người tưới nên trông xác xơ còm cõi như thân trúc già. Không ai dám trộm mía của bà cai vì những gì bên trong hàng rào đều được họ coi quý hơn mạng người, chỉ cần bẻ trộm một gốc mía là có thể bị đánh đến hộc máu tháo tiết.

Tụi trẻ dừng lại ngay đám lá khô bự nhất chìa cả ra ngoài hàng rào kẽm. Kéo hẳn lớp lá, dây kẽm gai bị cắt sẵn hở ra một lỗ tròn như lỗ chó. Con đường bí mật chúng đã thu dọn cả năm nay để vào bẻ trộm xoài và nhãn. Ban ngày nhà bà cai Hòa không thả chó nên cứ vài ba tuần chúng lại được ăn một bữa trái cây no nê.

- Khẽ chứ, bà cai mà xùa chó là chúng mình chỉ có chết.

Đám trẻ chui qua hàng rào với những háo hức như đi xem chiếu bóng trộm. Chúng vừa bò vừa gãi vừa cười hích hích như đất công cộng.

- Chết vì chó cắn vẫn hơn chết vì lá mía cứa cổ, ngứa điên người.

Đám mía mọc chen chúc bị xô đẩy nghiêng ngửa làm hàng lá trên đầu kêu lào xào, cũng may từ hàng rào vào đến trong nhà phải gần trăm thước. Qua khỏi hàng rào mía, cả bọn thở phào vì không phải vất vả tay đỡ tay vẹt lom khom như lúc trước. Chúng đứng thẳng người, thoăn thoắt bước như chạy nhưng mắt láo liên không rời những hàng cây ăn trái trước mặt. Nhãn, cả một vườn nhãn rộng bao la đã đến mùa chín trộ. Từng chùm nặng trĩu bọc kín bằng giấy dầu tỏa mùi thơm phức. Nhãn bọc như vậy hễ ngửi thấy mùi là có thể ăn được.

- Ăn nhãn không chúng mày? Một thằng quay lại hỏi.

- Ăn gì, không nhanh lên coi bà Đẹp để bà ấy vào nhà bây giờ...

Thế là cả bọn chẳng nói chẳng rằng cứ tiến về phía trước âm thầm lặng lẽ như những chú lính tí hon đi hành quân đêm. Gần đến bờ hồ chúng lại khom xuống tránh những người trong bếp đi ra nhìn thấy. Nấp dưới gốc dừa kín nhất, nơi có nhánh khô đã gẫy nằm xòa xuống, chúng thấy rõ mồn một ngay cạnh máy nước bà Đẹp đang đứng trong chiếc thau nhôm, một tay túm hai ống quần kéo cao, một tay bám vào vòi nước đạp lấy đạp để những quần áo trong chậu, bọt xà bông bay lên trắng như cụm tuyết.

- Lạ quá, bà ấy làm gì thế kia? Một thằng buột miệng.

- Giặt quần áo giời phật ạ!

- Giặt quần áo bằng chân...

Đám trẻ mỗi đứa buột ra một câu thắc mắc và trố mắt nhìn những động tác lạ lùng quên luôn bà Đẹp hôm nay xơ xác còm cõi như con gà chết không giống hôm đầu chúng gặp.

- Chết rồi, thể nào cái chậu cũng méo và thể nào bà Đẹp cũng bị một trận đòn.

Chúng ái ngại nhìn nhau. Đã từng coi lén ông cai quật đầy tớ bằng roi mây khi họ quên không cho bò uống nước. Đã từng thấy những đứa trẻ lén vào vườn ăn trộm bị trói cứng dưới gốc dừa nhận những trận đòn bán sống bán chết nên chúng e sợ là phải.

- Không sao đâu, bà Đẹp là con dâu mà! Dâu phải cưng chứ!

Buổi trưa vắng, nhà bếp không thấy ai qua lại. Bọn trẻ đâu ngờ từ khi bà Đẹp về làm dâu, bao nhiêu con ăn đầy tớ đều bị bà cai cho nghỉ cả.

- Cái chân bà Đẹp trắng quá chúng mày nhỉ! Cứ như đào xi nê.

Từ đầu đến cuối chúng chẳng phê phán gì nhan sắc của bà Đẹp mà chỉ khen có mỗi cái chân trắng, kể ra bọn trẻ thích nhìn những động tác trên thân thể hơn vẻ đẹp từ gương mặt.

- Suỵt, ai ra kìa.

Thấp thoáng từ nhà trên hình như có người lướt qua ngưỡng cửa khiến bọn trẻ nín lặng nghe ngóng. Vừa lúc đó tiếng nước máy chảy tồ tồ, bà Đẹp co chân đạp nhanh hơn, nước và bọt xà bông trào đầy ra ngoài theo dốc đất chảy rỉ rả xuống hồ. Từng mảng xà bông trôi lềnh bềnh chen lẫn giữa những đám bèo xanh thẫm.

- Quần áo đâu có bẩn mà giặt chúng mày nhỉ! Tao nhìn bọt trắng xóa mà đến tiếc.

Chúng lại lào xào bàn tán quên hẳn bước chân đã đến thật gần...

- Giờ này còn đứng đó làm gì vậy chị Nguyện?

Đang lom khom xả nước, bà Đẹp giật nảy mình ngước lên và khi nhìn ra bà cai, bà hoảng sợ buông vội tay ra, hai ống quần không điểm bám tự động rớt xuống.

- Thưa mẹ trưa ít việc nên con giặt quần áo.

- Từ thuở cha sinh mẹ đẻ đây là lần thứ nhất tôi thấy cảnh mường mọi này. Chị giặt hay chị phá của? Cái xác to như trâu chương mà đứng lên cái chậu cỏn con thì đến như tôi cũng còn phải bẹp chứ đừng nói gì nó. Sửa soạn gọi bọn ve chai lông vịt cúng cho nó thôi.

Mắt bà Cai long lên chiếu thẳng một đường nhọn hoắt, đâm vào hai ống quần đang ngập trong thau nước ướt sũng, cùng với giọng sang sảng như lệnh vỡ làm bọn trẻ dẫu đứng cách xa cả tám thước vẫn nổi hết da gà và tim đập muốn nhảy khỏi lồng ngực. Người chúng co rúm nhưng trong lòng lại thích thú mở rộng tai nghe ngóng. Chuyện mẹ chồng đánh đập con dâu ở chung quanh xóm ngõ này chúng vẫn chứng kiến thường xuyên vì nhà cửa đa số nằm san sát, sân trước sân sau ăn thông với nhau không có hàng rào nên mỗi khi có chuyện chỉ một loáng là đã bu lại đen kín, chẳng những con nít mà cả người lớn cũng tò mò chuyện người. Chuyện dâu mới dâu cũ quá nhàm với chúng vì quanh đi quẩn lại chẳng ai xa lạ cũng xóm trên lấy xóm dưới, cũng chỉ là những câu chửi bới tục tằn, những lời chì chiết nặng nhẹ xóc máy gia đình bên kia. Đôi khi gặp cô con dâu hung dữ cãi lại thì mẹ con kẻ đuổi người chạy chỉ ra đến đường cái là cùng hoặc quá quắt lắm cũng chỉ bị phạng vài cây củi vào đầu. Bây giờ ở đây sở dĩ chúng tò mò là vì gia đình bà cai xưa nay sống biệt lập, những tin tức trong nhà tung ra thì xóm ngõ mới biết còn không cứ im ỉm như sống trong vùng cấm địa.

- Trời ơi, dâu ơi là dâu, dâu đần dâu đoãng. Cái hồ lớn như thế này mà dám đổ xà bông cho chết bằng đó cá. Xuống hốt hết mau, cá chết là mày cũng chết theo đấy con ạ!

Câu chửi rủa đối với chúng không có gì là độc địa, cá chết mày chết là chuyện thường vì trước sau cũng chỉ là lời nói chứ hành động giết người như cá thì chúng chưa thấy bao giờ nhưng không hiểu sao bà Đẹp lại cứ cúi gầm mặt không dám nhìn mẹ chồng và hai bờ vai cứ run lên bần bật.

- Cãi lại, ngu thế! Một đứa buột miệng. Trời cho cái miệng mà không dám ăn dám nói thì chỉ thua thiệt.

Lũ trẻ đứng về phe con dâu nhưng thấy bà Đẹp quá nhút nhát chúng đâm chán. Chung quanh đây, tuy có nhiều người không dám cãi lại nhưng bị mẹ chồng chửi quá lỗ mãng họ vẫn tỏ thái độ bằng cách trề môi bỉu mỏ hoặc lườm nguýt. Đàng này bà Đẹp lại cứ xìu người xuống như một cây chuối sắp đổ, đã vậy vẻ mặt héo úa cứ hướng về nơi chúng núp và long lanh giọt nước mắt làm chúng vừa thương vừa sợ bị lộ.

- Thưa mẹ con không biết cá chết vì bột loãng của xà bông nên lỡ dại.

Câu trả lời nhỏ nhẹ không làm hài lòng chúng nhưng cung cách lễ phép và những thưa gửi cho chúng biết bà Đẹp là người rất hiền lành. Thời này hiền lành sẽ bị bắt nạt cho đến chết. Chúng thầm nghĩ.

- Lỡ dại? Chị đâu phải đứa bé lên hai? Ăn học như thế rốt cuộc cũng không bằng những đứa ở nhà này. Chị uống ly nước xà bông thử xem có sống nổi không mà mở miệng ăn nói hàm hồ?

Lũ trẻ khó chịu, hình như sự bực dọc của bà cai không phát xuất từ hồ cá, từ cái thau bị đạp méo mà vì một nguyên nhân nào khác. Bà chửi chuyện nọ lại xọ sang chuyện kia trong khi đối phương không dám mở lời. Bà Đẹp không cãi thì cơn giận của bà cai phải dịu xuống chứ!

- Thưa mẹ hồ nước mênh mông, bằng này bọt đã thấm vào đâu.

Cóc đã mở lời, nhưng mở lời bào chữa một cách yếu ớt ngu xuẩn vì đám con nít biết bà cai chỉ dám ức hiếp kẻ thế cô nghèo đói. Những người càng nể sợ uy quyền của bà thì bà lại càng được nước làm tới. Nhớ có lần bà lang thang ở ngoài vòng rào coi cây cỏ gần bờ sông. Lũ trẻ đang móc cua dưới đám lầy vội trét đầy bùn vào mặt mũi tóc tai để khỏi bị nhận diện. Mỗi đứa tay bốc một nắm bùn xông xáo chạy rầm rập về phía bà buông lời khích bác trêu chọc quyết cho bà ra lời là có cớ ném bùn vào, trả thù những lần bố mẹ chúng bị chửi xa xả vì đến kỳ hẹn nợ chưa kịp trả. Bà cai cũng khôn, im thin thít đi một nước như đã biết âm mưu của chúng. Xưa nay kẻ mạnh thắng yếu là thường. Muốn thắng bà cai, chúng biết không thể lấy lời phải trái phân bày mà chỉ có chửi lại, chửi càng khoẻ, càng hăng thì thắng càng to, càng lớn; ngược lại chỉ làm cho bà được nước lấn lướt thêm. Quả nhiên bà ưỡn thẳng ngực, tay chống ngang hông:

- Chị còn leo lẻo cãi? Nhà này trên dưới khuôn phép không có thứ lộn cứt lên đầu. Để quần áo đó mò xuống ao ăn hết bằng đó bọt cho tôi.

Chúng nhìn bà Đẹp cúi xuống miệng ngậm tăm kéo thau quần áo tròng trành nước vào gần gốc dừa mà lòng tức nghẹn. Như chúng, thể nào câu đáp lại sẽ gay go hấp dẫn hơn nhiều:"Bà ăn trước để chỉ cách cho tôi ăn theo." Bà cai hung dữ phải có người hung dữ hơn bà mới sợ. Gì chứ còn chuyện chửi rủa chúng chẳng thua ai. Phần vì không có sự kiểm soát dậy dỗ của cha mẹ, phần vì chúng dùng đầu đường xó chợ tụ họp chơi bời thay trường học. Học hành chẳng có, chữ nghĩa cũng không, quanh năm ngày tháng chúng phụ cha mẹ móc cua bắt cá hoặc trộm đạo những cái nho nhỏ làm trò vui nên không thấu hiểu được thế nào là sự kính trên nhường dưới, phép tắc lễ nghĩa.

- Chị kéo như thế còn gì cái đít chậu... Giọng bà cai lại đuổi theo như một thứ quỷ ám.

Tuy thích xem màn đánh đấm hào hứng sắp sửa xảy ra nhưng lũ trẻ vẫn cảm thấy bất mãn khi nhìn bà cai, người đàn bà to béo như bao gạo, miệng lúc nào cũng bỏm bẻm nhai đầy miệng trầu mà lại còn có thể mắng chửi khỏe như thế. Bà cai đưa tay còn lại chống nốt vào hông bên kia như thể tăng thêm uy quyền của mình trong khi bà Đẹp cố gắng lờ đi, tay xả đều những chiếc áo màu xậm bỏ sang chậu nhỏ rồi nghiêng thau đổ nước dơ ra ngoài.

- Trời thần ơi, chị lại muốn giết chết cây dừa của tôi.

Sự bực tức làm bà Đẹp không thể dằn lời:

- Nhưng nước giặt đồ con cũng không thể uống được.

Tình hình đã đến hồi căng thẳng, lũ trẻ xanh mặt nhìn nhau khi thấy bà cai nhảy xổ đến túm ngay lấy tóc bà Đẹp. Nhanh hơn cắt, chúng lủi lẹ để thoát khỏi nơi này vì tiếng quát tháo của bà cai lẫn tiếng khóc thét của bà Đẹp sẽ làm mọi người trong nhà thức giấc. Lúc đó chắc chắn chúng sẽ bị một trận đòn nên thân dù vào đây không phải với mục đích ăn cắp...

Những cái bóng vùn vụt thoáng qua trước tầm mắt làm tôi ngỡ nhìn lầm nhưng màn nước mắt đâu thể biến những gốc cây thành cái bóng biết chạy. Chắc chắn bọn trẻ quanh xóm đã lẻn vào đây rình rập tự lúc nào. Tôi quên mẹ chồng đang xoắn lấy tóc mình đứng vụt lên. Hành động bất thình lình làm bà cai hoảng hồn rụt tay lại trong thế thủ và cũng nhờ sự thủ thế đó mà tôi biết rằng bà vẫn đang còn e dè mình.

- Con ranh mày định đánh tao đấy hả?

Lời buộc tội của mẹ chồng đẩy tôi rơi vào khoảng không. Cái tự hào vì bà e dè mình vừa nảy sinh cũng chợt biến mất. Tôi quên luôn đám trẻ đã khám phá ra một lối bí mật để chui vào rình mò trộm đạo, quên sự xấu hổ vì chúng đã chứng kiến một vở kịch mẹ chồng nàng dâu quá kém cỏi tầm thường mà không hiểu sao cứ diễn đi diễn lại từ thế hệ này sang thế hệ khác vì nhớ rằng mình vẫn còn nhân phẩm và tư cách con người. Còn nhân phẩm nhưng phải co rút che đậy nó lại, làm con mù con điếc để được yên thân chỉ vì không muốn đối diện với một sự thực đau lòng, một vết thương không sao chữa khỏi của một kẻ về gia đình chồng mang hai bàn tay trắng. Với mọi người chuyện về nhà chồng không có của hồi môn là thường nhưng với gia đình Nguyện, nuôi sẵn ý đồ từ trước nên khi đứa con dâu, con ông thầu khoán giàu sang như bố tôi, chỉ có mỗi cái va li quần áo thì cả là một sự sỉ nhục và thiệt thòi khó chấp nhận được. Cái thiệt thòi không thể tuyên bố vì họ muốn giữ thể diện nên phải bẻ quặt qua một đường lối khác bằng cách khích bác chì chiết nặng nhẹ cho nguôi hờn mà tôi là cái đích để họ phóng ra những mũi tên cực kỳ độc. Tôi biết nhưng có miệng mà phải câm, có trí khôn và sự suy nghĩ nhưng vẫn cứ phải giả vờ ngu dại chỉ vì không muốn họ lôi cổ tôi về trả lại bố tôi như nhiều gia đình đã từng làm với những lý do vu khống hết sức vô lý viện cớ con dâu hỗn láo hư đốn không dậy bảo được hoặc vụng về, ngu xuẩn hay tồi tệ hơn nữa bị gán ghép cho tội ăn cắp, lấy trai.... Có con gái gả chồng mà bị trả về, dù bất cứ dưới hình thức nào cũng là một sự sỉ nhục mà chỉ có tôi mới biết rõ sự trả về phát xuất từ một lý do hết sức bỉ ổi và vô ý thức là từ của hồi môn. Chẳng ai biết chuyện này vì tôi cố tình bưng bít. Bưng bít chỉ vì cả hai gia đình cùng trọng tiền hơn nhân nghĩa. Bưng bít một phần cũng vì không muốn cho bố phải đau đớn khi đã lầm lẫn ép buộc gả tôi cho Nguyện, người mà bố tưởng rằng có thể cung phụng cho tôi một cuộc sống sung sướng, nhàn hạ hơn. Chuyện qua rồi tôi không dám oán trách bố nhưng luôn tự nghĩ đồng tiền đôi khi coi là vô nghĩa nhưng có lúc lại rất cần thiết, như lúc này đây nếu bố tôi có tiền, tôi đã chẳng phải sợ hãi gì ai trong căn nhà này, một gia đình hủ lậu, phong kiến, hẹp hòi và quá tham tiền. Tiền đối với kẻ tham như kên kên thấy xác chết, bằng bất cứ mọi giá chúng phải lăn xả vào. Để có tiền họ sẵn sàng làm nô lệ cho nó, cũng như nếu bố tôi có tiền, chắc chắn cuộc đời tôi không khốn khổ khốn nạn như thế này. Mọi đay nghiến cũng từ tiền mà ra, mọi đày đọa hành hạ cũng từ tiền mà ra. Đồng tiền đối với kẻ tham giải quyết được tất cả nhưng tiếc rằng tôi không có một xu dính túi mà cũng chẳng dám mở miệng xin bố và dì tôi. Cả hai chắc cũng đã thất vọng ê chề vì tôi không mang một xu một hào gì về giúp đỡ cho gia đình, cũng không có của làm vốn ra riêng như gia đình Nguyện đã hứa với bố từ trước. Hai bên cùng lừa nhau như hai kẻ chơi bài, ván bài mang con mình ra làm nước cờ thời vận. Chẳng ai được cũng chẳng ai thua, chỉ có tôi, con cờ thí sớm bị ném vào một xó, cái xó chẳng những tối tăm mà còn bị quấy rầy bởi muỗi nhặng cùng những bới móc nặng nề. Chuyện tôi về làm dâu không của hồi môn là một điều không thể tưởng tượng có thể xảy ra đối với gia đình Nguyện. Một giòng họ xưa rày chỉ mang con trai dạm hỏi đám nào có tiền của để hy vọng hốt bạc dễ dàng, một hình thức áp phe chỉ có lời chứ không bao giờ lỗ. Chính tôi không ngờ tiền hồi môn lại có thể quyết định cả cuộc đời làm dâu trong cay đắng khổ cực...

° ° °

- Thôi xin phép quan viên hai họ trao của hồi môn để còn xin dâu về cho kịp giờ tốt.

Người đại diện nhà trai sốt ruột dục đến lần thứ ba, dì Loan mới lững thững tiến ra nói mấy lời cảm tạ quan khách và quay sang tôi, bà nhắn nhủ những điều nên biết khi về nhà chồng, nào là một câu nhịn chín câu lành, nào là tam tòng tứ đức cổ xưa bằng những trịnh trọng sáo ngữ như loài vẹt đọc sách. Tôi lơ đãng trước đám đông đang hau háu nhìn vào hộp gỗ vuông vắn đựng đồ tuế nhuyễn... Hình ảnh đám cưới Tuyết hôm nào lại hiện ra... Nó cười tươi, vô tư với hạnh phúc đang chờ đón, hãnh diện vì những vòng vàng tiền của. Nó cười vì lời ruột thịt nhắn nhủ, khuyên bảo chân thành...

- Ồ... ồ...!

Tiếng ồ cùng loạt khiến tôi giật mình. Mặc dù đã sửa soạn cho mình một sự bình tĩnh trước những diễn tiến bất ngờ nhưng tôi vẫn không khỏi sửng sốt. Trăm con mắt đổ dồn về phía bố với những dấu hỏi thật lớn. Bên cạnh dì Loan mặt mày tái xám, chân tay run lẩy bẩy cơ hồ muốn ngất.

- Anh ơi ai đánh cắp hết vòng vàng tiền bạc của con Phượng rồi...

Tiếng kêu thê lương đau đớn như con heo bị thọc tiết cố rống to như để chứng minh sự sống vẫn còn đang ở với mình. Kể ra dì đóng kịch khá chu tất vì đám đông đã vây bọc lấy dì, người giựt tóc mai kẻ cạo gió nhưng cái xác vẫn rũ rù bất động mặc mọi người vần vò xô đẩy mất cả lễ nghi nghiêm chỉnh, nhờ thế dì được dìu lên phòng để mặc cho bố tôi một mình giải quyết. Dì ngất đi như vậy mà hay, khỏi phải mặt chai mày đá trước quan viên hai họ, khỏi phải cởi đôi bông tai hoặc chiếc vòng cẩm thạch, sâu chuỗi nạm kim cương đeo trên người ra trao cho tôi gọi là thế vào chút đỉnh của hồi môn đã mất. Mất thứ này cũng còn thứ khác để trám vào chứ, con ông thầu khoán mà. Không cho nhiều cũng phải cho ít hoặc ít ra cũng có mặt để trả lời với họ hàng bên mẹ tôi về tư trang của mẹ Hoài ngày xưa còn để lại... Tôi thở dài... Những kỷ vật của người chết mặc dù chẳng đáng giá vì mẹ tôi rất tầm thường không chưng diện nhưng vẫn bị dì mang đi bán lấy cớ nhìn thấy thì cơn ghen cứ uất lên. Giá còn cất đến bây giờ thì thân thể tôi không đến nỗi trơ trọi ngoài trừ cặp nhẫn gia đình bên chồng sắm. Trước hôm đám hỏi, bố ái ngại cố bòn vét mua cho tôi bộ xuyến, chỉ có thế, chỉ có thế trong khi dì Loan sắm sửa vô số nữ trang...

Để giải quyết vấn đề cho chóng vánh, bố tôi cố gắng thản nhiên giữa muôn người:

- Chuyện đâu còn có đó, tiền bạc nữ trang chỉ là phần phụ, hạnh phúc của hai cháu mới là vấn đề chính yếu.

Hôm ấy bà cai không đi vì giữ tục lệ mẹ chồng phải ở nhà đón dâu cho nghi thức thêm phần trịnh trọng. Mà cho dù bà có đi cũng chẳng thể làm gì hơn vì chỗ người lớn và cùng giàu có như nhau thì vấn đề tiền bạc không thể nói huỵch tẹt và cũng không thể mang ra tranh luận mổ xẻ. Biết thế nên ông cai đành ngậm bồ hòn vì càng cố nói càng chứng tỏ mình ham của. Lòng ông áy náy xốn xang và nhất là khó trả lời với những đay nghiến của vợ nhưng giữa quan viên hai họ không lẽ ông lại đốc mọi người tra gạn để tìm ra kẻ cắp trong khi của chưa thuộc về mình? Ông cố gắng gượng cười gật đầu đồng tình với người xui gia:

- Vâng, cứ để từ từ.

Tiếc của nên tối mắt, sự khôn ngoan cũng biến đi mất, ông quên rằng giữa chốn đông người, cả trăm đôi mắt dòm ngó, cả trăm người đứng vây bọc thì mất cắp là mất làm sao. Có điều cái oai danh thầu khoán đã làm chóa mắt mọi người, không ai có một ý tưởng nghi ngờ ngoài tôi. Tôi là con đẻ trong nhà này, là con khỉ dòm nhà nên mọi sự thật đều bị lột trần. Lúc này tôi mới thấy thương hại bố, cái vẻ chững chạc oai phong chỉ là bề ngoài, có ai biết được trong lòng bố đang tràn ngập ê chề tủi hổ? Có ai biết được tượng đá tưởng là vô tri kia đang rúng động từng hồi vì không biết tương lai con mình sẽ như thế nào...?

° ° °

Tiếng hò hống quát mắng bỗng nhỏ và thưa dần đi, mẹ Nguyện đứng xỉa xói chửi rủa thêm một hồi thấy tôi không dám ngước mặt lên trả lời nên cũng hả bớt phần nào bực tức. Tuy nhiên bà vẫn nói xóc óc thêm vài câu rồi mới chịu lạch bạch bước lên nhà trên. Chờ bóng bà khuất hẳn, lúc bấy giờ tôi mới trở lại nguyên hình của con Phượng ngày nào. Nó vẫn cứng đầu cứng cổ và còn đủ phong độ để đối chất nhưng không dám dành cho mẹ chồng. Dù có tức giận vì sự chửi rủa quá đáng nhưng tôi vẫn còn đủ trí khôn để nhận định những điều không nên làm. Dẫu tôi có dùng lẽ phải để khóa cứng miệng của bà thì cũng chỉ được vài phút vinh quang lúc bấy giờ để rồi muôn đời và mãi mãi bị tiếng nhơ là con dâu cãi mẹ chồng. Xưa nay đa số cho rằng việc bố mẹ chồng hà khắc với con dâu cũng không ngoài mục đích răn dậy hoặc muốn cho nó chịu khó luyện tập làm ăn để nên người. Một số lại nghĩ rằng đó là chuyện đương nhiên vì sau này người con dâu cũng sẽ trở thành một mẹ chồng khi có con trai lấy vợ. Như thế ai mà chẳng trải qua một thời làm mẹ để được mắng chửi hành hạ ngược lại như xưa kia họ đã phải nhận chịu? Ôi cái vòng tròn khắc nghiệt và quái quỷ. Nếu tôi đi ngược trở lại chỉ làm bung xung cho sự chê cười vì cho đến muôn đời mẹ chồng vẫn thắng, thắng vì tuổi tác, vì vai trên, vai mẹ, vì đã đẻ ra chồng mình, thắng vì lòng con người quá tin vào định mệnh. Ai cũng sẵn sàng chấp nhận những may rủi trong cuộc đời và không muốn có sự thay đổi làm xáo trộn cuộc sống, luân lý, phong kiến. Mẹ chồng hà khắc nàng dâu cũng bị ràng buộc bởi quan niệm sai lầm không sao gỡ bỏ cũng như người đàn ông, xưa rày được coi như cột trụ gia đình nên chỉ ban mệnh lệnh và đòi hỏi. Thắng mẹ chồng tôi chỉ hả hê tự ái nhưng sẽ bị họ hàng hai bên sợ hãi và xa lánh như một thứ quái vật. Chỉ có là quái vật mới dám cãi mẹ cãi cha. Họ đâu cần biết lẽ phải, đâu cần biết sự thật và cũng đâu cần biết người con dâu được coi như thứ hạng gì. Họ chỉ nghĩ rằng cái gia tài kếch xù của cha mẹ chồng quá xứng đáng để đổi cả đời làm dâu cơ cực mà Nguyện lại là con trai độc nhất.

Có thể sự vất vả khó nhọc quá sức đã mang đến cho tôi những tư tưởng hẹp hòi ghép tội mọi người nhưng nhìn chung quanh đâu phải chỉ có tôi là con số thiệt thòi duy nhất? Tôi chỉ bước theo vết chân của lớp người trước, vết chân đầy nhục nhằn và đau khổ bị thăng hoa thành lễ giáo do lòng ích kỷ lạm dụng mà không biết cho đến bao giờ mới thoát ách? Như vậy có phải đàn bà được sinh ra là để gánh hết những nhẫn nhục và phục tùng của kiếp làm dâu? Nhẫn nhục và phục tùng. Nhẫn nhục và phục tùng, nghe rõ chưa Phượng, Phượng, nghe rõ chưa...? Tiếng nói tự trong trí hay tiếng heo đang réo đói? Nó cứ lập đi lập lại từng chập rồi từng chập nhắc nhở những việc kế tiếp còn phải làm...

Phơi vội quần áo trên giây, tôi uể oải bước vào gian nhà chứa rau heo khổng lồ. Dùng tiếng khổng lồ tưởng cũng không quá đáng vì phòng lúc nào cũng tràn ngập rau. Rau cắt một xuồng đầy mỗi ngày chỉ đủ cho chúng ăn dặm, ăn với cám sống, còn rau để nấu với gạo lứt và cá khô thì mua tháng của nhà chị Tư Xồi. Mỗi chiều sau khi mót ở các chợ về chị ta đổ một đống thù lù trong góc nhà như đống rác. Để nguyên hai ống quần còn ướt đẫm, tôi ngồi bệt xuống chiếc ghế con và duỗi thẳng hai chân để dễ làm và cũng để các bắp thịt chân được nghỉ ngơi. Gọi giờ băm rau heo là giờ nghỉ ngơi rất đúng vì chỉ có mỗi hai tay làm việc, phần còn lại được ở trong tư thế thoải mái nên rất dễ ru hồn vào mộng và cũng rất dễ tìm giấc ngủ.

Ngày nào cũng như ngày nấy, tôi làm quần quật từ sáng đến tối, mồ hôi ướt rồi lại khô, áo quần khô rồi lại ướt, gương mặt đôi lúc cũng nóng bừng và đỏ câng nhưng đôi khi lại cũng tái mét vì mệt hoặc vì lạnh, nhất là vào lúc sáng sớm. Buổi sáng, còn sớm lắm, khi mọi người đang say giấc ngủ, khi heo gà chưa cất tiếng gáy, khi ánh trăng còn đang rắc đều trên phiến lá loang lỗ những vẩn sáng huyền hoặc, trong cái yên lặng tĩnh mịch, tôi mắt nhắm mắt mở tiến về phía hồ cá. Mùi nhãn chín, mãng cầu vừa nứt tỏa bay ngào ngạt cả khu vườn, lẫn lộn trong khí trời tinh khiết cho lòng tôi một thanh thoát nhẹ nhàng. Buổi sáng tỉnh dậy, đầu óc chưa vướng bận phiền muộn tôi mới chính thật là tôi. Dù trong cô độc, dù chỉ làm bạn bên chiếc xuồng gỗ khô cứng, bên những vốc bèo lạnh buốt cũng vẫn còn hơn đối diện với mọi người qua lời ăn tiếng nói, qua những phong cách giả tạo hoặc hơn thế nữa bằng những cử động và bộ mặt vô tri vô giác. Buổi sáng chưa có tiếng heo gà rộn ràng thúc dục, tôi như người nhàn hạ thích ngao du trên thuyền mộng. Ánh trăng vàng nhạt len lỏi qua kẽ hở của những tàu dừa chiếu xuống mặt hồ lợn gợn bèo như những mảnh lụa mỏng của các nàng tiên nữ thoáng nghe tiếng động vội vã biến đi bỏ lại ngàn vạn chiếc khăn quàng. Tôi mang cảm giác mình đang thoát tục vì không còn vương vấn cõi trần gian đầy muộn phiền. Người và cảnh đắm chìm trong sự thanh tịnh yên bình. Lâu lắm, thật lâu, nếu không có tiếng phành phạch vỗ cánh của đôi chim rừng vút ngang có lẽ tôi vẫn đứng như thế để tận hưởng cảnh đẹp thiên nhiên, thật hiếm và quý báu của tạo hoá. Trở về thực tại, khi mò mẫm từng bước xuống bậc rêu trơn tuột ăn thông tận dưới đáy ao, chỗ để đứng lấy cây gạt bèo hoặc hái những cụm rau mọc gần nhất và cũng là chỗ để cột xuồng hoặc lên xuống rau, làn nước mát lạnh khiến tôi rùng mình...

Nhớ hôm đầu Nguyện chỉ tôi cách chèo xuồng. Gọi là chèo cho nó oai chứ thực ra chỉ là gạt những dây rau muống bò choán lối đi để có chỗ cho xuồng nhích tới hái những ngọn rau chồi cao hai bên. Rau và bèo gần như phủ kín mặt ao nếu không kịp hái mỗi ngày. Vừa cắt vừa gạt, chiếc xuồng theo sức gạt cố gắng tiến lên trên, bò chậm như chú rùa lơ đãng dạo chơi trong khu rừng rộng thênh thang. Ngồi bên Nguyện, có thêm sức nặng nên con xuồng bớt chòng chành nhưng cảm giác sợ hãi của lần đầu khiến tim tôi nện thình thịch. Cả đời có bao giờ tôi được ngồi xuồng, nhất là được tự tay chèo dưới dòng nước bẩn và tanh tưởi. Ao sâu và nước lẩn vẩn đầy những rong rêu đã nẫu mục, lỡ tôi có té xuống có lẽ phải tắm cả nửa buổi mới sạch.

- Anh chèo em đưa liềm kéo rau vào cắt. Thử cho biết đi Phượng.

Nguyện đưa mái chèo về phía trước gạt bèo, từng cụm bèo lấm tấm tròn xanh đều như mụn cám bị đẩy về một phía. Tôi thọc tay xuống nước; hai bàn tay dính bèo xanh mướt, xanh như lá non, như niềm hy vọng của cuộc đời đang dâng trào mãnh liệt. Tôi lạ lẫm nhoài người ra ngoài hốt hết cụm này tới cụm khác dưới hàng chục đôi mắt hài lòng của họ hàng, dưới sự thỏa mãn hiện đầy trên khuôn mặt phì nộn của mẹ chồng tôi và giữa những tiếng cười khúc khích của hai đứa ở.

- Anh chị đúng là có phước được dâu giỏi nhé!

Những tiếng thì thầm chia sẻ với nỗi mừng vui của bố mẹ Nguyện ngắn gọn quá khiến tôi khó hiểu trọn vẹn ý nghĩa của nó, có thể là một châm biếm nhẹ nhàng nhưng cũng có thể là lời khen thật tình vì hôm đầu tôi như công chúa đầy uy quyền đi chơi thuyền. Mọi động tác gượng gạo, khôi hài của đứa con nít vài ba tuổi có thể vẫn là cái hay, cái tốt nếu người nó được phủ đầy tiền bạc và uy quyền của cha mẹ. Hôm đầu tôi thoa dầu bóp tay vì nhức mỏi, vì nắng rát nhưng lòng vẫn tràn ngập niềm hy vọng vì biết rằng cảnh đồng quê ở nhà cha mẹ chồng sẽ là nơi giải trí tao nhã cuối tuần sau những ngày sống bụi bặm trên thành phố.

- Khi nào mình về nhà mới hả anh?

Nguyện chưa kịp mở lời tôi đã đáp hộ vì tưởng mình đoán đúng.

- Ngày mai về trên gia đình Phượng lại mặt rồi mình đi thẳng đến nhà mới luôn anh nhé! Em chỉ có mỗi chiếc va li.

Vừa nghịch bèo tôi vừa hỏi những câu tự cho là thừa vì còn tràn trề lòng chưa một chút hoài nghi. Cũng có thể tôi quá ỷ y khi đặt hoàn toàn tin tưởng vào Nguyện vì chàng hứa chuyện nhà cửa để tự mình Nguyện giải quyết. Chính ra tôi phải đi coi nhà mới cùng Nguyện nhưng nhiều lần chàng đều bận rộn, vả lại tôi cũng chẳng dư giả thời giờ. Từ lúc trả lời với dì Loan tôi bằng lòng nhận lời kết hôn với Nguyện thì mọi chuyện tiến hành quá sức mau lẹ, tính từ ngày bỏ trầu cho đến ngày cưới tròm trèm không quá một tháng, y hệt như trong nhà có người bệnh nặng cần phải lo cưới gấp chạy tang. Thời gian đó chỉ đủ cho tôi sắm sửa áo cưới, đặt hoa, và những công việc lẩm cẩm đôi khi trở thành cái máy như mang thiệp cưới, trà bánh đến từng nhà... Lúc đó có lẽ đám bạn tôi cũng nhìn thương xót và đầy lo lắng như hôm nào tôi đã thương xót và lo lắng cho Hồng Nhung.

Buổi tối tôi lại một lần nữa thờ ơ hỏi:

- Nhà sắm đủ bàn ghế giường tủ chưa anh?

Nhìn vẻ mặt trầm ngâm của Nguyện tôi chợt sinh nghi, có cái gì dấu diếm che đậy trong đôi mắt kia. Tôi hỏi dồn thêm. Biết không che dấu được Nguyện ấp úng:

- Căn hôm nọ anh bỏ cọc rồi.

- Anh nói cái gì? Tại sao lại bỏ cọc?

Chân tay tôi rụng rời, điều kiện về làm vợ Nguyện chỉ có thế, dù ở quê hay tỉnh thì tôi cũng không muốn làm dâu hoặc bị lệ thuộc vào bất cứ ai. Cuộc sống ràng buộc và những tạm bợ giả dối ở gia đình bố đã mang đến cho tôi biết bao nỗi chán ngẫm.

- Nhà đó rộng quá, anh sợ đi làm bỏ em nằm ở nhà một mình buồn chết đi được.

- Tại sao bỏ cọc anh không nói với em một tiếng? Tôi hỏi bằng giọng đứt quãng vì quá sợ hãi.

- Anh sợ nói việc cưới hỏi sẽ đình trệ lại vì thiệp in xong rồi.

Như vậy Nguyện cũng biết tôi lấy Nguyện không phải vì thương yêu mà vì muốn thoát ly trong khuôn khổ gò bó của gia đình và sự dè bỉu, coi thường của dì Loan để có cuộc sống tự do hơn. Như vậy là Nguyện cũng e dè sợ tôi thế này sợ tôi thế nọ. Lòng tự ái được vuốt ve nhưng không hiểu sao tôi lại có linh cảm mơ hồ là không thể tin thêm bất cứ gì nơi Nguyện. Phải chăng lần đầu thất tín thì sẽ có lần thứ hai, thứ ba?

- Vậy anh định hôm nào mình dọn đi? Em chỉ có thể gắng gượng được vài ba ngày còn hơn nữa sợ khó lòng...

Dù sao tôi cũng muốn nghe Nguyện hứa một lần nữa để ước lượng thời gian phải ở đây.

- Anh hứa chỉ vài ngày thôi.

Câu trả lời khiến người tôi nhẹ nhõm, dù không yêu nhưng một khi đã chấp nhận Nguyện làm chồng, tôi vẫn luôn coi Nguyện như một điểm tựa, một cần thiết trong tôi nhất là lúc này, chân ướt chân ráo về bên chồng, chung quanh mọi người hoàn toàn xa lạ. Dù không yêu tôi vẫn bám vào hy vọng mỏng manh là sẽ được sống một cuộc sống êm đềm hoặc ít ra cũng thoải mái, thành thật với mình, với chồng con và người vợ nào chẳng có ước muốn tầm thường nhỏ nhoi đó. Nhìn căn phòng rộng thênh thang, chung quanh tường quét vôi trắng, hai góc đâu nhau là hai khung cửa sổ phủ rèm bằng voan trắng, ngay cả mền gối, ra giường, tất cả đều cùng một màu trắng, trắng đến lạnh người, trắng đến cô đơn và ghê sợ như trong nhà xác, tự dưng nỗi cô đơn tràn về, tôi thấy nhớ nhà khủng khiếp. Nhớ Hằng và những dãy đạp thân thuộc, nhớ mền nhớ gối, nhớ quần nhớ áo, nhớ mùi hương con gái và nhớ những tiếng chân bố bước nhẹ như lá rụng vào giữa đêm khuya. Tôi nằm im đón nhận nỗi cô đơn gặm nhấm từng làn da kẽ thịt đến rã rời. Hai ngày khách khứa họ hàng vẫn còn ra vô nườm nượp, hai ngày làm hình nộm đóng áo đóng quần đứng gật chào như phỗng. Hai ngày hầu trà bưng nước, cố tạo nụ cười trong khi mắt nhíu lại vì thiếu ngủ, thân thể rã rượi vì mệt mỏi và tai muốn ù đi vì những lời chúc tụng, khen tặng của giòng họ. Hai ngày, hai ngày sống trong khuôn phép của lễ nghi, trong giả tạo môi miếng, đầu óc tôi tưởng như vỡ đôi nếu không có giấc ngủ thay vào, thế mà đêm về khi mọi người yên giấc tôi vẫn còn trằn trọc. Bên cạnh, Nguyện nằm ngáy ò ò như đêm trước khi tiệc vừa tàn. Nguyện uống quá nhiều rượu, phần vì vui, phần vì bạn bè ép, chàng say ngất nga ngất ngưởng như quên chính mình đang là chú rể, là người vừa mới cưới được vợ.

Tôi muốn gọi Nguyện dậy để kể lể về sự trằn trọc khó ngủ của mình, về nỗi nhớ nhà và niềm cô đơn đang gặm nhấm. Muốn nói với Nguyện về những lo âu khắc khoải khi phải gượng ép sống ở đây, trong căn nhà này, tôi sẽ không phải là tôi mà là một người khác, như con búp bê nhồi bông gòn chợt khóc chợt cười qua cái nút gạt bằng pin mà tâm hồn trống rỗng, nhất là nói cho Nguyện nghe nỗi hoang mang của tôi, những tiếng chì tiếng bấc khi cùng Nguyện bước ra khỏi nhà này và điều ám ảnh hãi hùng nhất là nếu bị gia đình Nguyện gạt bỏ ước muốn của tôi sang một bên. Có thể lắm. Nếu Nguyện cố tình không mua nhà hoặc nếu cha mẹ Nguyện không bằng lòng cho chúng tôi ở riêng thì chắc chắn cuộc sống sẽ vô cùng căng thẳng. Nhìn hai đứa con ở nhà này thì biết. Gái mười bẩy bẻ gẫy sừng trâu, sức chúng to lớn vạm vỡ như thế mà cứ giờ ăn trưa xong sống chết thế nào cũng phải đánh một giấc ngủ ít nhất cũng mười lăm hai mươi phút. Chúng làm lấy công nên khuất mắt chủ là trốn việc vì không trách nhiệm; còn tôi là con nên không thể như chúng, tốt hơn hết nên tránh cảnh làm dâu nhưng phải làm thế nào nếu bị giữ lại? Có người con gái nào về nhà chồng không sợ cảnh làm dâu? Từ khi bằng lòng lấy Nguyện, tôi mãi đặt dấu hỏi này nhưng mỗi lần nói tới Nguyện đều gạt đi:

- Anh hứa không để em ở đó một ngày nào.

- Anh hiểu là tính em rất bướng bỉnh, chỉ sợ anh và ba mẹ phật lòng.

Biết tôi lo lắng, Nguyện hứa rồi lại hứa thế mà đêm nay đã hai đêm rồi. Chính ra chúng tôi phải dọn về nhà mới ngay tối qua, trong đêm tân hôn nhưng khách khứa, họ hàng, tiệc chưa tan, bằng đó lý do khiến tôi vẫn còn hy vọng dù rất mỏng manh. Trên pháp lý chúng tôi đã bị ràng buộc, giữa quan viên hai họ chúng tôi đã là vợ chồng và trước mặt Chúa chúng tôi đã được kết hợp nhưng thực tế chuyện ăn nằm chưa xảy ra. Tôi vẫn chưa bị mất mát gì hoặc nói cho đúng thân xác này chưa bị ràng buộc dù đã là kẻ có chồng. Nếu Nguyện không xoay sở ra riêng được chắc chắn tôi sẽ phải đi đến quyết định trở về với bố. Ý nghĩ táo bạo vừa chợt đến khiến tôi bàng hoàng. Bước chân đi thì dễ nhưng khi trở về liệu bố và dì có chấp nhận? Hai ngày qua bố và dì sao lại chẳng nghĩ tôi đang dãy giụa trên đống vàng, như con chuột sa hũ nếp?

Chuột sa hũ nếp, chuột sa hũ nếp... Cầu trời như dì Loan đã nói, như tôi đã mơ để có thể giúp đỡ gia đình tôi chút đỉnh. Giúp đỡ gia đình? Lấy Nguyện, như một hình thức liều mình tự tử. Nhưng kẻ muốn chết có mấy ai không chọn cách nào êm ái nhẹ nhàng nhất? Lấy Nguyện là tàn cuộc đời nhưng giữa những đay nghiến của gia đình, giữa những nguyền rủa cay độc của miệng đời thì sống với Nguyện vẫn còn có chút hy vọng giúp đỡ cho gia đình ít nhiều gọi là báo hiếu.

Giúp đỡ gia đình? Thêm một ý nghĩ khủng khiếp trờ tới làm mọi cử động trong tôi tê liệt. Giúp đỡ bằng cách nào? Bằng cách nào khi chúng tôi chưa có nhà riêng, chưa có một công việc làm để sống? Hai ngày rồi có thấy Nguyện vào nhà máy coi sóc trong ngoài? Có thấy núi của lù lù trước mắt hay mọi sự đều dưới quyền điều khiển của mẹ chồng?

- Nguyện, Nguyện, dậy đi cho em hỏi chuyện này.

Sốt ruột, tôi quên rằng bây giờ đã quá nửa đêm. Nguyện trở mình vật qua bên kia rồi lại tiếp tục ngáy ò ò. Mùi đồ ăn nằm sâu trong bao tử bị men rượu nhộn nhào nẫu nhừ theo hơi thở không ngớt tuôn ra ngột ngạt. Không lẽ đàn ông khi ngủ đều xấu xí ghê tởm như vậy hay tại xưa nay tôi chỉ thấy Hằng qua hình ảnh thanh thoát nhẹ nhàng của một nắm xương khô và hơi thở yếu, mỏng manh như sương khói.

- Nguyện... Nguyện...

Tôi lay mạnh thêm một lần nữa với hy vọng được nói chuyện trong lúc này, khi chung quanh không còn ai quấy rầy để Nguyện khỏi phải viện cớ này nọ và cũng không còn bị ai chi phối để phải dối quanh.

- Nguyện... Nguyện...

Tôi cố lay và lần này tiếng ò ò im bặt. Dưới ánh đèn, Nguyện như con ma lem xấu xí và to lớn.

- Sáng rồi à?

- Chưa, nhưng em cần nói chuyện với anh.

Nguyện đưa tay dụi mắt. Vẻ mặt quan trọng của vợ làm hắn lồm cồm bò dậy:

- Không thể đợi đến mai được sao?

- Em cần nói ngay bây giờ. Tôi cố lấy giọng cứng rắn.

- Cho anh ly nước chanh để tỉnh một chút đã.

Từ phòng tôi ra tủ lạnh phải đi ngang phòng cha mẹ chồng. Ánh trăng mờ nhạt hắt vào từ khung cửa sổ làm lối đi dài ra và hun hút sâu khiến chung quanh như mọc thêm những đôi mắt sắc bén dõi theo từng gót chân càng làm cho tôi có cảm tưởng mình thật xa lạ và lẻ loi trong căn nhà này. Từ cái bàn cái ghế, từ bờ tường vôi trắng nhợn cho đến nền gạch bông lạnh cóng buốt đều mang sự ngăn cách vô hình. Cửa phòng ba mẹ Nguyện không khép, tiếng ò ò của ba chồng vẳng ra rõ mồn một. Tự dưng tôi rùng mình. Mẹ chồng tôi dù sao cũng là người phi thường đã ở với ông mấy chục năm nay. Tiếng ngáy khủng khiếp giống y hệt Nguyện không làm cho bà mất giấc ngủ hay một mảy may khó chịu. Phải chăng vì bà yêu thương nên gắn bó với chồng hay một sự nhận chịu nào đó lâu dần trở thành âm điệu quen thân cần phải có để giỗ giấc ngủ? Phải yêu thương... Phải yêu thương... Tôi lẩm bẩm trong bụng khi nặn chanh vào ly. Đây cũng là một hành động yêu thương? Đúng! Tôi đang tập yêu thương chồng.

Khi tôi mang nước vào phòng thì Nguyện đang ngồi dựa hẳn lưng vào tường miệng phì phà điếu thuốc. Mùi thuốc lá nồng cay hòa lẫn mùi chua của rượu bay đầy phòng. Thấy tôi Nguyện khẽ mỉm cười ánh mắt hơi khác lạ.

- Anh tỉnh rượu hẳn chưa?

Uống cạn một hơi Nguyện trả chiếc ly không cho tôi.

- Có uống gì đâu mà say. Chỉ hơi mệt vì mấy ngày liền ngủ không đủ giấc.

Đêm qua trong khi tôi trằn trọc thì Nguyện nằm một mạch cho đến sáng mà bảo là không đủ giấc. Có lẽ chàng đã quá quen với lối ngủ ngày ngủ đêm như vậy. Con nhà giàu mà!

- Em cảm thấy sợ hãi nếu phải ở đây thêm một ngày nào. Trưa mai mình đi hai xe về bố lại mặt cho đầy đủ lễ nghi như ý ba má muốn, rồi nhờ chú Khánh đưa ba má về trước, còn em với anh đảo một vòng ở Phú Nhuận. Nhà cửa nơi đó tương đối rẻ và dễ mua hơn dưới này lại gần nhà bố dễ cho em thăm nom Hằng. Cùng lắm nếu mua không được thì mình về Chợ Lớn lấy lại một căn ở đỡ.

Khi nói tôi đang hình dung ra dãy phố lầu ở Khổng Tử, một dãy phố buôn bán xầm uất tấp nập nằm ngay trung tâm thương mại mà gia đình Nguyện hiện đang làm chủ. Nếu lấy lại không chừng mặt trước tôi cũng buôn bán như mọi người chung quanh và mặt sau để ở. Chưa buôn bán bao giờ nhưng với khả năng học vấn quá thấp, tôi khó có thể kiếm được việc làm nhẹ nhàng lương khá ngoài trừ buôn bán. Phi thương bất phú. Gia đình Nguyện có lẽ khá giả nhờ hãng xà bông nên đã mua những bất động sản hồi còn đang rẻ. Đất cát ở Chợ Lớn hễ mua vào là có lời vì trong hoàn cảnh đất nước chiến tranh bọn con buôn từ Hồng Kông, Đài Loan lợi dụng thời cơ đổ xô về đây mở tiệm buôn bán, dùng vốn liếng mang sang đầu cơ tích trữ hàng hóa làm lũng đoạn nền kinh tế. Xưa nay chỗ nào có bóng dáng người Tàu chen vào là người Việt khó cạnh tranh chỉ vì vốn ít, hàng hoá không thể lấy tận gốc phải qua trung gian của họ nên có lẽ tại vậy mà gia đình Nguyện mới phải buộc lòng cho mướn. Nếu tiền cho mướn được giá cao tính ra vẫn có lời hơn phải lăn thân vào cạnh tranh với họ chỉ thêm mệt. Tuy nhiên hoàn cảnh của tôi lại khác, chân ướt chân ráo chưa có gì là căn bản phải sống bám vào Nguyện, người mà tôi tin tưởng có rất nhiều kinh nghiệm trong việc điều hành cơ xưởng hoặc mở mang khuếch trương trong thương trường, chắc chắn Nguyện sẽ giúp đỡ hoặc chỉ bảo thêm.

- Chuyện đó mai hãy hay, nằm xuống ngủ đi... cưng.

Có lẽ cố gắng lắm Nguyện mới gọi tôi được tiếng cưng gượng gạo vì từ ngày quen nhau, Phượng là tên duy nhất chàng dùng để nói chuyện và có lẽ cũng cố gắng lắm tôi mới không nghĩ là Nguyện đã có chủ ý nói những lời êm ái giả tạo ấy.

Nguyện dụi điếu thuốc lá dở vào chiếc gạt tàn rồi kéo tôi ngả theo, mùi thuốc lá phà lên mặt lên cổ. Không một cảm giác gì ngoài sự sợ hãi tràn ngập, tôi chống đối yếu ớt trong khi nhịp tim đập mỗi lúc một nhanh một mạnh. Lời con Bạch Tuyết hôm nào lại vang vang:

- Ghê thì không ghê nhưng nó kỳ kỳ. Đàn ông sao lắm trò thô tục quá!

Với người nó yêu sáu bẩy năm trời còn kỳ kỳ thô tục và dù không ít thì nhiều vết thương năm xưa cũng đã chai sẹo mà nó còn buông ra câu ghê sợ như vậy thì huống hồ gì tôi, bên người đàn ông đang tập yêu thương, bên một thân xác to lớn như con trâu mộng mà tôi chưa một lần cảm xúc hay một thoáng rung động. Người tôi nổi gai ốc khắp cùng:

- Đừng!

Một tay giữ nút quần, một tay tôi túm chặt những hàng nút nơi ngực áo, chân và người hợp tác cùng một lúc để lăn hoặc tránh né nhưng bằng đó thứ hầu như quá tầm thường dưới con mắt Nguyện. Người tôi run lên.

- Phượng làm gì vậy? Mình đã là vợ chồng rồi cơ mà!

Sự chống đỡ làm những sợi lò so dưới gầm tấm nệm bị co giãn bắt đầu nhún nhẩy tạo thành tiếng kọt kẹt khó chịu. Nguyện dựa vào đó nhắc khéo:

- Đừng ồn lỡ ba mẹ thức dậy nghe thấy kỳ chết.

Làm thế nào bây giờ? Tôi không có một kinh nghiệm về chăn gối dù chỉ qua sách vở. Hỏi bạn bè thì chúng chỉ nói mò, hỏi người lớn thì ngượng miệng, đôi khi họ còn nói giỡn một cách vô ý thức "lấy chồng là biết liền chứ hỏi chi cho mất công", còn tưởng tượng thì khủng khiếp lắm vì cứ nhìn những người bị hiếp dâm như con Tuyết thì biết. Hiếp dâm và làm chuyện vợ chồng cũng cùng đi đến mục đích nhưng hành động hơi có khác. Tưởng tượng con Tuyết với đáy quần đẫm máu mà tôi rùng mình, dù gì tôi cũng phải hơn con bé mười hai tuổi chứ. Nghĩ vậy nhưng ý tưởng làm dâu trong căn nhà ngập những công việc nặng nhọc khiến tôi nhất quyết không bỏ tay ra. Không thể làm dâu được, nhất định không thể làm dâu trong căn nhà này.

- Đừng, em muốn chuyện này ngưng lại cho đến khi mình dọn sang nhà mới.

Có lẽ lúc bấy giờ trông tôi ngô nghê và trẻ con lắm nên Nguyện cứ để mặc tôi lải nhải, hai tay chàng lần sâu vào nút quần trong khi tôi lại quá coi thường nó mà chỉ chú trọng lấy phần ngực áo của mình...

Sáng sớm người tôi đau nhừ nhưng cũng cố dậy để sửa soạn cùng gia đình đi về nhà bố cho đủ lễ. Đúng ra lại mặt ngay sau hôm cưới một ngày nhưng gia đình Nguyện bà con họ hàng quá đông nên mãi đến ngày thứ ba vơi khách mới đi được. Hai đứa ở lục đục khiêng đồ ra xe, chiếc 504 xấu xí để ở góc sân đã cũ theo thời gian nên rất ít khi xử dụng đến nếu không có công việc phải đi đông. Nhìn Nguyện lầm lì ngồi bên tay lái chờ mọi người mang đồ lễ ra xe tôi cảm thấy vừa uất hờn vừa tê tái. Tôi không biết gì về chuyện ăn nằm đã đành nhưng không thể tin rằng Nguyện cũng không biết gì nốt. Đêm qua nhìn chiếc khăn trắng tinh không một vết máu tôi đã thấy rờn rợn, không lẽ nãy giờ mà Nguyện cũng chưa làm được gì hết? Vô lý. Mười đầu móng tay tôi muốn gẫy hết và còn dính những mảnh da từ lưng Nguyện, mười vệt đỏ bầm cong như mảnh trăng lưỡi liềm hằn rõ trên bả vai không phải là chứng tích của sự đau đớn hay sao?

- Thôi em ngủ đi mai tính.

Mai tính là tính cái gì? Tại sao lại mai tính mà không tính ngay bây giờ?

- Anh nói gì vậy? Tôi bò rột dậy mặc quần vào, toàn bộ phận nằm ở bụng dưới đau rêm lên tới ruột.

- Em muốn tính ngay bây giờ, tại sao anh lại nói thế?

Nguyện không trả lời quay mặt vào tường khẽ nhếch môi cười và kéo chăn lên tận ngực. Rồi, có chuyện rồi đây. Không ngờ những vệt máu ở trong hang trong hốc, trong chỗ thối tha dơ bẩn nhất lại quý báu và có tầm mức quan trọng với Nguyện như vậy. Không, với bọn đàn ông thì đúng hơn, nếu không sao họ cho chữ trinh đáng giá ngàn vàng? Tại sao những kẻ có tiền của lại bỏ bạc vạn ra mua dù chỉ được hưởng có một đêm?

- Nguyện, tôi lay gọi, anh không thể ngủ trong lúc này. Chúng ta phải đi bác sĩ khám nghiệm ngay bây giờ.

- Anh có nói gì đâu mà em làm dữ lên vậy? Môi Nguyện khẽ mấp máy nên tiếng nói thoát ra rất nhỏ, nhờ vậy tôi có cảm tưởng như một nhượng bộ.

- Nhưng em không muốn anh có thái độ đó.

- Anh có thái độ gì đâu? Nguyện vòng tay qua kéo tôi nằm ngả người xuống.

- Ngủ đi Phượng khuya quá rồi.

Tôi nằm theo tay kéo của Nguyện mà thấy nước mắt mặn trong cổ họng. Mới vài mươi giờ làm vợ thôi, chưa thấm thía gì đâu Phượng ơi, kiếp làm vợ còn dài, dài lắm, trong nhờ đục chịu, số mày hẩm hiu nên đã rơi vào vũng bùn... Không, không thể nào có chuyện vô lý như vậy được. Trí khôn tôi vùng dậy với những câu hỏi đầy che chở và trấn an. Tại sao những người đàn bà lớn tuổi chỉ cần thoáng nhìn cũng đã biết ai có bầu hoặc không dù vừa tắt kinh được vài ngày? Họ đoán được nhờ hình dạng, đi đứng hay sắc thái trên khuôn mặt? Chỉ nhìn mà đoán được trong khi Nguyện đã đi thẳng vào động tác. Còn hay mất Nguyện không biết sao?

- Nguyện, tại sao vậy anh?

Tôi không dám vòng tay qua ôm Nguyện mặc dù đã lăn sát vào, gần, rất gần. Hình như tôi vẫn còn cảm thấy lạc lõng cô đơn bởi nỗi lo sợ vu vơ.

- Ngủ đi, anh mệt quá!

Anh mệt quá. Tiếng Nguyện kéo dài, nhừa nhựa như gã say. Tự dưng tôi thấy người đàn ông nằm bên cạnh không phải là chồng mà đã trở thành gã đàn ông xa lạ. Tôi nhích người ra, tiếp tục nhích ra xa và cuối cùng thì lăn nửa vòng cho bụng úp xuống gối để chặn bớt cảm giác âm ỉ khó chịu ở bụng. Hơn nữa nằm xấp có thể ngóc đầu lên cao tránh nước mắt đọng ở hóc mũi làm nghẹt thở. Trong giây phút này, trong nỗi hoang mang lo sợ mới thấy đám bạn tôi có lý. Chúng bảo:

- Đêm tân hôn mà không thấy vài giọt máu loang ra ở giường là đi đời nhà ma, mà tao hỏi mày Trời sinh ra loài người chứ có sinh ra màng trinh đâu. Với lại nó tuốt trong hốc trong hang sao biết được có hay không? Chẳng hiểu ai bày ra trò quái này mà mỗi lần chơi đu hay nhảy cao là bị ông bà tao rượt ký đầu đau muốn khùng. Hỏi mãi thì mới được biết là sợ rách màng trinh. Bọn con gái mới mười một mười hai tuổi đã phải ngừng những cuộc vui chơi trẻ con vì phải bảo vệ cái màng trinh cho chồng thì kể ra cũng hơi quá đáng. Sự trong trắng của đàn bà được định giá qua vệt máu thì quả là bất nhân. Theo tao lấy độc trị độc cứ để ngay cây kim tây ở đầu giường, khi xong chích ngay vào ngón tay bôi đầy ra đấy thì dẫu có tan tành như Thúy Kiều cũng vẫn còn trinh.

- Theo tao các cụ ngày xưa dùng sự trinh trắng làm chỉ tiêu để ngăn chận đám con gái hư hỏng buông thả chứ vệt máu có là cái gì.

- Đúng, đặt trường hợp mày tốt lành nhưng không có cái đó thì ai làm chứng cho mày? Đời không khôn ngoan là vứt đi.

- Theo tao thì không nên làm trò lố bịch lừa dối đó. Còn hay mất bộ họ không biết sao?

- Biết chứ nhưng con người ta ích kỷ, mơ hồ, cũng có thể không tin vào cảm giác mà chỉ muốn bằng mắt nhìn hoặc họ không tin vào chính họ nên đã lệch lạc...Tôi nhìn Nguyện, có phải vì còn mơ hồ, vì không tin vào chính mình nên đã có thái độ nhỏ nhẹ vừa rồi? Những câu đối thoại tuy không giúp gì được tôi lúc này nhưng vẫn là những chia sẻ và vỗ về... ngủ đi... ngủ đi... Cứ thế tôi nằm đếm thời gian qua chiếc đồng hồ quả lắc. Hai giờ, ba giờ, bốn giờ... Những tiếng kính koong khua vang từng đợt, khô và chát chúa. Loại đồng hồ với tiếng kêu quái quỷ làm phiền toái mọi người nhất là giấc ngủ thế mà ai cũng muốn trong nhà phải có một chiếc. Ngủ không được tôi thòng chân xuống đất tìm dép. Gần sáng nên trời khá lạnh, khoác thêm chiếc áo mỏng tôi mở cửa bước ra ngoài. Được vài bước tôi khựng lại vì thấy ướt ở đáy quần. Lại có chuyện rồi đây. Không lẽ làm băng? Tôi vội vã trở về phòng và lần này nước mắt tôi lại lăn ra, giọt nước mắt tự mãn tự hào, giọt nước mắt của sung sướng và hãnh diện tột cùng.

- Nguyện, Nguyện, dậy đi em cho coi cái này.

Dưới ánh đèn lờ mờ, hai tay tôi run lên khi đưa những vệt máu thấm trong mảnh quần lót. Con ma mê ngủ với đôi mắt lờ đờ màu đục chỉ liếc qua dửng dưng:

- Vậy mà cũng gọi giựt, chắc có tháng chứ gì!

- Em mới hết tuần trước mà!

- Hết rồi có lại mấy hồi? Trong sách vở nói máu từ màng trinh quyện với tinh trùng sẽ là màu hồng lợt chứ không đỏ như thế này. Đừng gọi anh nữa nghe, phải biết giấc ngủ của nhau chứ!

Niềm vui chợt tắt, nỗi uất hờn và khinh bỉ tràn ngập khiến tôi đổ ngay xuống giường nhưng không một tiếng khóc. Như vậy là Nguyện đã cố tình muốn dở một trò gì đó để tra tấn hành hạ mà tôi chưa thể biết. Máu kinh nguyệt. Khốn kiếp. Tại sao anh không tự hỏi mình đã làm gì đến nỗi nó phải ra nhiều như vậy? Tại sao anh không hỏi tôi có đau đớn bỏng rát khi anh cố gắng đưa sâu vào? Tại sao anh không hỏi lưng anh vì sao trầy trụa? Tại sao và ngàn câu hỏi tại sao để cho tôi có chút cảm nghĩ anh đã lưu tâm đến tôi, đến người vợ của anh?

° ° °

- Xong rồi, đi đi chứ! Chị Nguyện lên ngồi với anh ấy để ba mẹ ngồi sau cũng được.

Mắt tôi vẫn không rời Nguyện, vậy là hắn đã cố tình gây chiến. Gây chiến sao con heo không cắt tai, cắt lưỡi, móc mắt? Thịt trên người nó sao không băm vằm chém ngàn vết dao sắc mà cứ để im mặc cho nó cười với mọi người bằng đôi mắt hí? Nguyện còn nể trọng bố dì tôi, còn sợ uy quyền của ông hay vẫn chưa có gì chính xác để buộc tội tôi? Chính vì vậy nên tôi đã giữ lại tàn tích, chiếc quần lót sẽ không bao giờ giặt, nó muôn đời sẽ là một vết dơ, vết hận trong đầu. Tôi ngồi xích vào bên trong nhường chỗ cho mẹ chồng:

- Thôi để ba ở trên đó với anh Nguyện, con ngồi với mẹ cho vui.

Nói như vậy nhưng có lẽ mặt tôi nặng nề khó coi lắm nên mẹ Nguyện chỉ gợi vài câu rồi cũng ngả người vờ nhắm mắt ngủ khi xe bắt đầu chạy. Tôi cũng ngồi dựa theo bà nhưng mắt mở chong chong nhìn lên trần xe với mỗi một ý tưởng duy nhất trong đầu là lần này về nhà bố sẽ không bao giờ trở lại. Không bao giờ trở lại nhưng không dám xách quần áo theo dù là của mình. Hành lý về chỉ có mỗi chiếc quần được gói kỹ bỏ trong bóp lén lút như một tên ăn trộm. Ngày đi mang đầy kiêu hãnh trước mặt dì nhưng ngày về lùi lủi khác gì chó rúc gầm chạn. Ngày đi còn trong trắng ngây thơ ngày về đã thành đàn bà với thương tích trầm trọng trong tư tưởng. Chỉ mới ba ngày thôi mà mọi hy vọng đã biến thành tuyệt vọng, nhưng thà thế, thà làm chó rúc gầm chạn, thà là con bệnh với não bộ rách nát, thà là người tự sống dưới đáy địa ngục còn hơn phải sống với Nguyện, với người tôi đã chợt thoáng có ý nghĩ khinh khi. Lòng nhủ thầm nên sự buồn khổ cũng vơi đi. Trong tôi bây giờ chỉ còn những tính toán để nói với bố và dì thế nào cho xuôi tai. Chỉ vài câu thôi cố gắng lên Phượng ơi.

Xe đến nhà thì bố, dì, Hằng và chú Khánh đã ngồi chờ sẵn ở bàn ăn vì được thông báo từ trước. Hình như mọi người cùng cố gắng tạo sự vui vẻ nên trông rất gượng gạo. Mấy lần có lẽ chú Khánh được dặn trước nên cố nhắc đến số tiền hồi môn nhưng đều bị dì Loan gạt đi do đó có thể vì vậy mà không khí càng lúc càng căng thẳng. Trong khi cả nhà còn đang ngồi ăn tráng miệng, Nguyện cáo mệt ra phòng ngoài còn tôi cũng lần về phòng riêng của mình. Tất cả còn nguyên ở vị trí cũ, từ quần áo trong tủ, từ mền gối còn quyện hương cho đến tấm hình bán thân phóng lớn treo trên tường cũng đang nhìn tôi mỉm cười. Thân thuộc quá, yêu thương quá nhưng tôi không còn là tôi của những ngày ngây thơ đó. Nó đã ưu tư với những tính toán không thể ngờ.

- Bố ạ! Xin cho con ở lại đây vài ngày bố nhé!

Có lẽ bố không ngờ tôi nói câu này. Chính ra theo ý bố phải là khoe những sang giàu ở nhà Nguyện, khoe những nhà cao cửa rộng, khoe những con ăn đày tớ mấy người và những dự tính làm ăn tương lai. Đứa con gái nào về nhà chồng chẳng mang đầy ắp mộng đẹp? Nhưng mộng càng cao càng té đau. Không nhìn tôi nhưng bố thoáng điểm nụ cười lạ lùng. Có lẽ bố nghĩ tôi sợ chuyện ăn nằm? Chuyện ăn nằm đối với bố là chuyện quá thường tình nhưng bố đâu phải là đàn bà để biết những đớn đau của họ trong lần đầu tiên? Bố đâu phải là tôi để biết tôi đã phải nhận chịu những gì? Bố vô tình hay đàn ông nào cũng thế? Tôi ôm lấy cánh tay bố và nhìn người bằng ánh mắt vô cùng cầu khẩn:

- Nghe bố.

- Không được, lấy chồng thì phải theo chồng chứ.

Bố quay hẳn mặt đi khi trả lời như sợ tôi đọc được ý tưởng của người. Bố cần che dấu điều gì? Có phải che dấu những mong đợi của mấy ngày hôm nay, một phần gia tài của gia đình Nguyện cắt chia cho chúng tôi làm vốn lập thân hay bố sợ nhìn thấy sự thật qua đôi con mắt đỏ hoe, gương mặt xanh và hốc hác? Bố nhìn con đi, tôi xoay hẳn người nhìn thẳng vào mặt bố, nhìn con để thấy rằng mình đã làm một chuyện sai lầm, nhìn để có thái độ dứt khoát không nên tiếp tục giao phó con mình cho kẻ không có tình người. Tại sao bố không hỏi chuyện gì đã khiến con sợ hãi như vậy? Tại sao bố không hỏi gia đình chồng có yêu thương con? Tại sao bố không an ủi con một vài câu cho lòng con bớt đau đớn mà lại quay đi tránh né?

- Con sợ làm vợ Nguyện quá, xin cho con ở lại đây bố nhé!

Phải cố bặm môi tôi mới giữ cho khỏi bật tiếng khóc dù nước mắt đang ứa chảy. Tôi đang than thở và trút đắng cay sang cho bố nhưng tại sao bố lại vô tình.

- Đừng trẻ con như thế người ta sẽ cười. Tốn bao tiền của đàng trai chẳng chấp nhận điều con muốn đâu.

- Bố, mình sẽ trả lại họ. Con hứa sẽ đi làm dù mãn đời để trả họ số tiền đó.

Bố vẫn không dám nhìn vào mặt tôi để biết rằng những lời tôi nói là hệ trọng đến thế nào. Nó quyết định cả một cuộc đời còn lại.

- Nghe bố.

- Đừng có đùa, chuyện vợ chồng là phải vậy. Lúc đầu sao chẳng có những khó khăn nhưng phải cố gắng khắc phục chứ. Con bây giờ không còn là Phượng, cô nữ sinh bướng bỉnh ngày nào mà đã là bà Nguyện. Con cố gắng chững chạc và người lớn một chút.

Lời nói cứng ngắc và khô cộc, nó không từ tâm hồn của bố mà được truyền sang từ dì. Con hiểu rồi! Tôi vội buông ánh mắt của mình để bám vào một điểm tựa vô hình. Khi hai tâm hồn dù là máu mủ ruột thịt nhưng đã không cùng rung một tần số thì chỉ có tín hiệu dãy chết. Nếu bố thương tôi và lo lắng cho tôi thực sự thì ngày tôi về thăm, bố đã thay mẹ hỏi han và chỉ bảo tôi những điều cần thiết nhất là vấn đề phòng the. Bố biết tôi mất mẹ, thiếu tình mẫu tử từ lâu rồi cơ mà! Phải như mẹ còn sống tôi sẽ kể hết những cay đắng của mình dù mẹ chỉ biết nghe để an ủi mà chưa bao giờ dám phán một mệnh lệnh. Phải như Hằng đừng bệnh tật tôi sẽ kể cho nó những hãi sợ nhờm gớm đang mang. Có phải những kẻ mất mẹ là những kẻ thiệt thòi hơn bất cứ ai trên đời này? Mẹ ơi bao nhiêu năm trời không có mẹ con vẫn không thể tự sống một mình, vẫn không thể là một cây xanh tự nó vươn và tự nó quyết định được cuộc đời, không thể chống chọi với mưa gió bão táp vì nguyên thủy con vẫn là con ốc hèn nhát yếu đuối trốn mình trong chiếc vỏ cứng.

- Bố nói với họ nghe bố, nói là con bị trúng gió xin ở lại vài ngày thôi. Nghe bố, con sợ quá.

Tôi vẫn chưa dám nói những gì đã xảy ra đêm qua cho bố nghe, có nên không? Chuyện tồi bại ghê tởm quá mà, ngay đến những sách báo dâm ô cũng không dám viết về nó mà tại sao lại nói với bố mình? Không... không... Nước mắt tôi lại trào ra và dù đã níu chặt tay bố, tôi vẫn cảm thấy chơi vơi như bám phải khúc củi mục, niềm hy vọng theo đó vỡ tan nát. Có phải người đàn ông không dễ dàng cảm xúc hoặc không ủy mị nên tình thương khó thể hiện ra bên ngoài hay chỉ có riêng mình bố cứng còng như gỗ đá, tim gan khoá chặt chứ không như mẹ. Còn mẹ chắc chắn người sẽ ôm tôi vào lòng, kể cho tôi những kinh nghiệm đã qua và bằng lời an ủi, bằng ánh mắt chia sẻ, bằng tình thương giàn trải, vết thương trong thân thể và ngay bộ não tôi sẽ được băng bó dù bằng những chấp nhận và hy sinh: "Số kiếp đàn bà là vậy con ạ..." và rồi tôi cũng sẽ như mẹ, sẽ suốt đời không có niềm vui như mẹ...

- Không, không bố ơi.

Tôi buông tay bố ra vật người xuống gối khóc nức nở...

- Phượng, đừng nhõng nhẽo bố nào. Để bố bảo Nguyện mỗi tuần chở con về đây chơi một ngày với Hằng.

Đúng rồi, làm sao bố muốn tôi ở đây trong khi mục đích gả ép đã rõ ràng. Tôi khóc hu hu, không vòi vĩnh với con người có trái tim bằng gỗ mà khóc thương thân tôi. Tiếng khóc nỉ non ai oán không ngờ lại biến thành những mũi khoan từng đợt xoáy nghiến vào gỗ và lớp mọt cưa đùn ra rơi lả tả. Có lẽ cảm nhận được nỗi đau và có lẽ cố gắng lắm bố mới dám lại gần đặt bàn tay lên mái tóc tôi xoa nhẹ. Giá trước đây vài tuần bố cũng có hành động này thì đời tôi đã đổi khác. Một cử chỉ bộc lộ thương yêu đúng lúc có giá trị bằng cả cuộc đời tôi? Phải thế không? Vậy thì bây giờ đâu đã muộn?

- Bố ơi con không thể nào thương được Nguyện.

Tôi không khóc nữa, đã đến lúc phải dùng tình cảm để lung lay bố.

- Mới có ba ngày sao đã thương mau như vậy được. Bố tôi hỏi bằng giọng thật khác lạ.

- Con muốn nói cho đến muôn đời con và Nguyện cũng không thể hòa hợp được.

Đang vuốt tóc tay bố chợt khựng lại như một nghe ngóng dọ dẫm và khi cảm nhận được sự nguy hiểm thiệt hại trong câu nói tôi vừa bật thốt, bố quyết liệt rút tay thật nhanh về, tình cảm từ đó cũng rút lại. Tôi trở nguyên hình là con ốc sên không vỏ, nó đang run lẩy bẩy chờ đợi cơn thịnh nộ của bố nhưng không, một lúc lâu lắm bố mới thở dài:

- Con nghe kỹ lời bố nói đây. Bây giờ con đã thuộc về gia đình họ Nguyễn, bất cứ giá nào cũng không được mang danh giá gia đình mình cho họ chà đạp hoặc để cho giòng tộc phỉ nhổ. Bố chỉ chấp nhận cho con về chơi với danh nghĩa là vợ của Nguyện.

Bố đã ra điều luật, đã hạ phán lệnh để cắt đứt đường về của con mình nhưng bố đã nghe tôi nói gì đâu. Phải nói ngay đi.

- Bố, Nguyện tồi bại lắm, chuyện ăn nằm...

- Con nằm nghỉ để bố gọi dì lên tâm sự với con. Chuyện đàn bà chỉ có đàn bà mới giải quyết được.

Chưa dứt lời bố đã bước ra khỏi phòng như trốn chạy sự thật, trốn chạy một hậu quả dù đã lường được từ trước. Còn lại mình tôi mắt dán chặt vào tấm hình bán thân, tôi đó, tôi của ngày xưa đang cười bằng mắt bằng môi nhưng bây giờ tất cả chỉ còn là hình ảnh vì con Phượng đã chết thật rồi...

Buổi chiều tôi lại lót tót theo gia đình Nguyện trở về nhà như kẻ nô lệ được chuyền tay sang chủ mới. Chiếc bóp không còn mang nặng nợ những gì để oán hận vì đã bị ném vào thùng rác. Hy vọng vất bỏ thì chứng cớ giữ làm gì cho thêm hổ thẹn? Đã không bảo vệ được tôi thì sao bảo vệ được những gì ràng buộc hoặc liên quan đến mình? Trong xe, tất cả mọi người đều im lìm, cái im lìm nửa như cố đè một cơn giận dữ nào đó, nửa lại như ngấm ngầm đe dọa. Họ có gì khiến tôi sợ hãi như vậy? Họ chỉ là người, có hai mắt hai tay, có hai chân đứng và tôi cũng như họ, cũng mang hình dạng con người sao trong lòng luôn bất an? Phải chăng sự từ chối của bố đã làm niềm lo âu, sợ hãi trong tôi vỡ lớn? Từ lâu, từ lúc bố có dì, dù đôi lúc ghen hờn giận dỗi nhưng tôi không thể phủ nhận nó từ tình cảm quá nặng nề mà ra. Tôi thương bố, u mê như một tín đồ sùng kính tín ngưỡng không ngờ bị quật lại gớm ghê. Bố chặn đường tôi về bằng mọi ngõ ngách, có nghĩa là muốn thăm bố, muốn bước chân vào nhà phải là bà Nguyện. Lòng tôi bỗng dưng chai lạnh. Có thể những gì người ta đồn thổi về mối tình tay ba khi xưa là đúng khiến mẹ tôi chết nhưng cũng có thể bố đã dùng kỷ luật nghiêm khắc của mình để khuyên dạy đứa con gái mà ông biết tính tình ương bướng khó khuất phục. Bố đúng hay tôi đúng? Bố có thương tôi không hay chỉ thương bố với những cuồng vọng tham lam của dì Loan?

Tôi lại hoang mang nữa rồi, cả tình cảm cũng thế, nó lông bông như quả bóng bay giữa trời chả biết lúc nào sẽ rớt xuống. Ai cho tôi sự an bình? Nguyện? Đúng, chỉ có Nguyện vì như Kinh Thánh nói: "...Hôn nhân kết hợp để hai trở thành một. Hãy thương yêu và chia sẻ những khi hoạn nạn..." Phải chia sẻ với Nguyện. Phải nói hết những ấm ức trong lòng để tạo hạnh phúc. Những gì của hôm qua không thể mãi là ngày hôm nay. Con người ta ai cũng có lúc lầm lỗi, hãy tha thứ cho Nguyện như tôi đã tha thứ cho bố, người mà đôi khi hờn giận tôi đã thoáng có ý nghĩ phải chịu phần nào trách nhiệm trong cuộc xô đẩy tôi vào bước đường cùng. Đường cùng? Không, đường nào mà chẳng có lối thoát? Đừng đứng một chỗ để nguyền rủa hoặc đổ lỗi cho người khác. Hãy vùng dậy vung dao và bằng hết sức lực phá hết chướng ngại vật trước mặt để tạo một lối đi. Phải tìm cho mình một con đường sống, con đường gần và dễ đi nhất. Hãy đến với Nguyện...

Sau bữa cơm tối, mặc cho con Bông và con Bảy dọn dẹp, tôi rủ Nguyện ra ao chèo xuồng. Không hiểu hồ cá dơ bẩn kia có gì lại lôi cuốn tôi như thế!

- Anh mệt.

- Hay mình đi dạo vườn anh hái nhãn cho em nhá!

- Nhãn chưa chín.

- Còn xoài, còn mãng cầu nữa chi?

- Chưa tới mùa.

Tôi nhìn Nguyện ngao ngán. Vợ chồng mới cưới mà trả lời với nhau dấm dẳn tiếng một? Hay tại mới, quá mới như bố nói: "Làm gì đã thương ngay được." Tôi chưa thương Nguyện vì mới đã đành. Còn Nguyện? Chắc chắn chàng phải thương tôi. Nếu không thương cưới tôi làm gì? Không lẽ Nguyện cũng bị ép buộc thật sự? Vô lý.

- Hay mình ra hãng xà bông chơi nha!

- Giờ này hãng đóng cửa rồi, có gì ở đó mà chơi.

- Nhưng ít ra anh cũng nên dẫn em đi một vòng để biết cơ sở làm ăn của anh ra sao chứ.

Đang đi dọc theo bờ hồ Nguyện đứng khựng lại:

- Ai bảo với em hãng xà bông là của anh?

Nguyện mở tròn mắt ngạc nhiên, đôi mắt như dán chặt vào mắt tôi không rời, đôi mắt có điện khiến người tôi run lẩy bẩy.

- Xưa thì có nhưng bây giờ đã sang tên cho người khác vì công nợ.

Trống ngực tôi đập liên hồi. Nguyện đang lập lại những điều tôi đã nói về gia đình mình trước kia. Lúc đó Nguyện tưởng tôi đùa thì bây giờ tôi cũng mong cho Nguyện đùa, một trò đùa quái ác giết người chỉ vì tôi, con thú đáng thương đã bị nhốt trong chuồng.

- Em nghe chú Khánh nói nên hỏi thế thôi, còn hay không đâu ăn thua gì! Em lấy anh chứ đâu phải lấy hãng xà bông.

Tôi đỏ bừng mặt khi nói câu nhân tình giả dối ấy nhưng lòng vẫn còn tràn đầy hy vọng. Hãng xà bông đâu thấm gì so với dãy nhà ở Chợ Lớn.

- Anh còn giận em hả?

- Đâu có làm gì mà giận.

- Chuyện tối qua.

- Đã qua rồi!

- Nhưng em muốn nói anh đã hiểu lầm, cũng có thể anh không biết gì hết nên vội quyết đoán.

- Vậy ra em đã biết?

- Biết gì?

Tôi đang muốn tập làm vợ, muốn tỏ ra thương yêu gần gũi với Nguyện nhưng những câu hỏi nhát gừng khó chịu không thể cho tôi đi mãi một chiều:

- Anh đừng nói móc họng, em không thích suốt ngày tranh luận. Có chuyện gì không bằng lòng anh nói thẳng ra đi.

- Em thật sự muốn nghe?

- Ừ. Tôi mím môi.

- Của hồi môn của em chừng nào bố mới đưa?

Trời đang chạng vạng tối nhưng tôi có cảm tưởng chung quanh bóng đêm đang phủ chụp. Không nhận định được phương hướng, lối đi, tôi bám vội vào nhánh cây cho khỏi ngã.

- Hôm nọ mở hộp đựng đồ tuế nhuyễn ra trống trơn giữa quan viên hai họ chính mắt anh cũng trông thấy mà!

- Em có tin là ăn trộm không? Nếu mất trộm sao hôm nay về bố không ký ngân phiếu cho mình?

Tôi nhìn sững vào mặt Nguyện, không thấy gì hết ngoài cái hang sâu tối om om. Chúa ơi sao mọi chuyện khổ sở cứ dồn dập xảy ra thế này!

- À thì ra anh lấy Phượng vì của hồi môn? Trả lời đi phải thế không? Sao lúc đó anh không lên tiếng hủy bỏ đám cưới? Ý nghĩ lấy vì của hồi môn khiến tôi nổi điên nên sẵng giọng.

- Nói nhỏ chứ! Làm gì mà hung hăng với anh như vậy? Bộ muốn cho cả làng cả nước nghe thấy sao?

Sự nhượng bộ bất ngờ của Nguyện khiến tôi đoán là gia đình Nguyện rất trọng thể diện cho nên chuyện chồng hỏi của hồi môn chỉ hoàn toàn trong vòng bí mật.

- Lúc trưa bố có nói gì với em về số tiền đó không?

Tôi biết những điều Nguyện hỏi không phải là tầm thường. Với bề thế và địa vị của bố, ai chẳng nghĩ của hồi môn sẽ là một số tiền kếch xù bằng ngang ngửa nửa phần gia tài. Tôi là con gái độc nhất vì Hằng có cũng như không, nửa cho tôi nửa cho dì là đúng rồi.

- Anh định dùng tiền đó để mua nhà...

Nguyện kể lể như một bào chữa tại sao lại hỏi đến của hồi môn nhưng thực ra lòng lại nghĩ khác. Mấy hôm nay bị ông bà cai cấu xé hạch hỏi về số tiền này đã làm Nguyện phát sốt.

- Chuyện người lớn tính toán khó hiểu quá. Lấy vợ là lấy vợ chứ cần của hồi môn làm gì?

- Mày nói thế mà nghe được à! Giòng họ mình xưa nay đều có "luật" đó. Không làm gì cũng cất hoặc để đấy cho con cháu chúng mày, cho tao mát mặt với họ hàng.

- Mình không nói ra thì họ hàng làm sao biết được?

- Thằng khốn, mới ăn nằm với nó có một đêm đã bênh con ranh chằm chằm.

- Mẹ tưởng con thích lắm sao mà nói chuyện đó. Tự ý mẹ cưới mà!

Cãi chày cãi cối với mẹ cho qua đi chứ Nguyện biết không có tiền mọi chuyện khó xuôi...

- Phượng, mai anh xin phép mẹ chở em về lấy nhé! Mình dùng tiền đó mua nhà cho hai đứa.

Tôi đứng chết lặng. Nhà cho hai đứa. Không ngờ những tham vọng gặp nhau lại luồn chéo, quấn quíu không thể gỡ. Sợ làm dâu tôi mong muốn có căn nhà riêng, giờ vì của hồi môn Nguyện mang nhà ra để dụ dỗ.

- Em không định mua nhà nữa đâu. Anh lấy lại một căn phố ở Chợ Lớn, em sẽ đứng trông coi buôn bán và ở tại đó.

- Phố nào? Anh làm gì có phố ở Chợ Lớn?

Trong cái hố sâu tối om om loé lên hai đốm sáng, sáng nhưng nóng như lửa hỏa ngục. Nó đốt ruột gan tôi đến chín đỏ khét khê. Nó làm đầu óc tôi vữa nát như hồ. Đốm sáng đã dẫn tôi đến trước cửa hoả ngục. Trong đó có Khánh bị xét xử vì tội đã dựng đứng vị thế của gia đình hai bên quyết cho chúng tôi đến với nhau. Khánh là hung thần ác độc đã rửa mối nhục truyền kiếp bằng cuộc mua bán hôn nhân qua đầu môi chót lưỡi. Khánh đại diện cho số mạng cay nghiệt ném sợi dây oan khiên. Ôi, sợi dây tơ hồng bằng gai nhọn đã quấn chặt cổ tôi và Nguyện. Rốt cuộc chỉ có chúng tôi là nạn nhân vật lộn, cào cấu trong sợi dây khốn khổ ấy với sự đồng lõa điên rồ của gia đình. Thượng Đế ơi sao bày chi nước cờ rối rắm không thể gỡ.

- Gia đình em không khá giả như em đã nói với anh ngay lúc đầu.

Đã đến lúc cần phải nói thật với nhau, tôi nghĩ như thế, giờ có nói cũng chưa muộn. Chỉ có sự thật mới tạo được cảm thông và chỉ có sự thành thật may ra mới cứu vãn được tình trạng hiểu lầm này.

- Nghèo hay giầu cũng phải có của hồi môn chứ! Ở xứ anh đó là tục lệ.

Tục lệ gì quái gỡ như vậy? Có tục lệ ném đá những kẻ nào không mang của hồi môn về? Nghĩ thế nhưng tôi vẫn nhỏ nhẹ:

- Tục lệ nào không đúng cũng phải bỏ thôi. Em nghĩ gia đình anh giàu có đâu cần ba cái vớ vẩn đó phải không anh. Cũng như gia đình em dẫu giàu hay nghèo thì cũng không thể vì ba cái cỏn con ấy mà làm mất danh dự. Có điều bên họ hàng em không có tục lệ phải cho tiền con gái. Em cũng không phải loại gái thừa gái ế mà mang tiền ra dụ dỗ đàng trai. Em bảo thật, dẫu bố có cho em cũng vẫn mang trả lại vì bệnh con Hằng phải cần tiền cho đến mãn đời.

Nói liều thế chứ tôi biết tiền đâu mà bố cho, nhất là bây giờ đang lọt vào gia đình mà họ coi tiền trọng hơn phẩm cách con người, nếu không ba mẹ Nguyện đã chẳng có thái độ như hồi chiều. Cũng có thể Nguyện biết trước được những tai ương sẽ xảy ra nên liều mình dẹp bỏ tự ái và hổ thẹn để nói với tôi điều này. Bênh cho Nguyện nhưng nghĩ đến thái độ khốn kiếp hồi đêm người tôi run lên. Không thể bào chữa cho Nguyện được. Cha mẹ nào con nấy, chắc chắn Nguyện cũng cùng chung tư tưởng tham bô đó nên mới gài tôi vào tròng. Máu nóng dồn lên mặt, tôi quên hết Nguyện đang là mảnh ván mỏng cho mình bám giữa biển trời bao la và tràn ngập sóng.

- Vậy ra anh lấy em vì của hồi môn, phải thế không? Tôi hỏi sẵng giọng.

- Câm ngay, hỗn láo, Nguyện quắc mắt nhìn tôi, anh lấy em vì em khác người, vì em khôn ngoan, nhanh nhẹn chứ không phải lấy để em về vênh váo như thế. Nếu vì của anh đã lấy con ông đại tá Hào, ông ta hứa cho anh hai căn phố và một triệu đồng...

Tai tôi ù đi, không phải vì lời nói của Nguyện mà vì đôi mắt. Bình thường nó lờ đờ mệt mỏi, đôi khi trông như thờ ơ giữa mọi sự việc chung quanh nhưng lúc giận dữ không khác gì tên đồ tể giết người. Đôi mắt làm rôi run lên và hoảng sợ, đôi mắt sinh đôi, mẹ Nguyện cũng có đôi mắt đó.

- Em biết anh không phải là kẻ ham tiền, gia đình anh cũng thế nhưng mỗi làng có tục lệ khác nhau. Nguyện lấy giọng nhỏ nhẹ, dụ dỗ vợ vì vẫn sợ những đay nghiến của mẹ mình.

- Nếu anh không ham tiền và cho rằng hồi môn là tục lệ thì anh đứng ra giải quyết vụ này đi. Lấy số tiền anh dự định mua nhà hôm chưa cưới đưa cho ba mẹ coi rồi lại lấy về.

Nguyện giật mình. Tiền mua nhà làm gì có, hắn định hứa suông để đợi khi được của hồi môn, có thể mãnh lực từ số tiền kếch xù làm giá trị con ông thầu khoán to lớn hơn lên mà mẹ hắn chấp nhận chuyện ra riêng. Có thể, có thể thôi chứ nào đã chắc.

- Chuyện hồi môn kể như xong, em không muốn nghe anh nhắc đến và đừng bao giờ nói gì về chuyện đó.

Nguyện nhìn vợ đau khổ. Đàn bà khôn ngoan là tốt nhưng Phượng chỉ được cái khôn lỏi, khôn vặt. Không có của hồi môn ăn nói sao cho xuôi với gia đình nhưng hắn khó mở lời. Chính hắn cũng cảm thấy kỳ kỳ; đang ở cuối thế kỷ hai mươi mà ba mẹ hắn vẫn giữ cái tục lệ cướp của một cách công khai nhưng nếu chiều theo Phượng là tự ý cả hai đâm đầu xuống lỗ mà chết.

- Phượng ơi em ngu dại lắm, xin bố vài triệu đã chết gì mà tự ái?

- Không, em đã nói với anh rồi. Không bao giờ! Không bao giờ và mãi cho đến chết. Gia đình anh cưới dâu chứ không phải cưới của hồi môn. Con người em không xứng đáng hơn số tiền ấy hay sao?

Tôi úp mặt vào gốc cây khóc hu hu đánh át tiếng năn nỉ của Nguyện và cũng để trấn an lòng tôi. Bố ơi có bao giờ bố nghĩ con của bố đang lâm vào tình trạng khốn khổ nhục nhã này không? Có bao giờ bố trằn trọc, ngủ không yên giấc khi văng vẳng bên tai lúc nào cũng có tiếng khóc của con? Tôi khóc không lâu vì chợt cảm nhận được tiếng nấc của mình lạc lõng trong khoảng không. Nguyện đã biến mất tự lúc nào, trơ trọi chỉ còn mình tôi đối diện với gốc nhãn già khô cứng và cằn cỗi.

Trời đã tối hẳn nhưng mặt tiền của khu vườn vẫn sáng rực vì những ngọn đèn bật quanh nhà trên. Ánh sáng trắng lòa mắt mang vẻ huyền bí của những tòa lâu đài ma quái trổi bật giữa nền cây đen thẫm. Bên này hồ, luồng sáng bị chặn lại bởi dãy nhà heo nên đen thăm thẳm. Mặt hồ xậm lại vì trăng chưa lên nhưng vẫn nổi rõ từng cụm rau muống lềnh bềnh dưới nước như những xác chết chương phình chưa tan được vì nỗi niềm oan ức. Vài ngọn gió đùa tận trên đọt dừa xào xạc, buồn bã như than thở, trách thương thân phận cho người cùng cảnh ngộ. Xa xa, hàng cây rúng động tựa những bóng ma chập chờn về gọi hồn, gọi những kẻ đơn độc trơ trọi như tôi. Khung cảnh quanh đây tĩnh mịch và bí hiểm không khác gì một nhà cổ mộ, ngôi nhà chứa duy nhất một người đang coi thường sự sống. Từ đây hồ cá này, hàng dừa kia và bóng đen lẩn khuất trong hàng cây sẽ là bạn thiết để tôi tâm tình. Chẳng thà tâm sự với loài cỏ cây nhưng còn được chúng đáp trả bằng những rung động đếm được trên cánh lá, nghe chúng thở dài chia sẻ hoặc được gió vỗ về an ủi dù chỉ rất nhẹ nhàng, lan thoảng còn hơn ra vô đối diện với những bộ mặt lạnh lùng và trái tim chai cứng nhỏ bé hơn đá sỏi. Từ đây cuộc đời tôi gắn liền với mảnh đất này, mảnh đất của định mệnh oan nghiệt, của hồ nước đục mà tôi chỉ là một giọt nước mưa trong trăm ngàn giọt nước khác, dẫu trong vắt nhưng vẫn bị hoà nhập trong bùn lầy như những người con gái đã cùng chung số phận không may như tôi, như những đứa con mang nặng chữ hiếu phải cúi đầu nhận chịu cảnh cha mẹ đặt đâu con ngồi đó, vì tình thương gia đình đã quên chính bản thân mình, quên phần đời quá dài còn lại.

Phần đời còn lại? Tôi chợt rùng mình. Tuổi trẻ tôi được những gì? Lấy chồng là thay đổi cuộc sống chứ đâu phải tiếp tục nhận chịu? Không, Phượng ơi mày không thể đi vào con đường ngu xuẩn cay nghiệt ấy. Thượng Đế tạo ra loài người để đón nhận hạnh phúc, sung sướng. Mày nhìn xem, hoa là loài vô tri mà cũng còn biết hé miệng cười khi nhìn nắng sớm. Những nhánh cây khô đã lìa cành còn biết reo nhảy khi gió về. Nước biển còn biết giỡn nô tạo muôn triệu gợn sóng thì mày, một con người, với khối óc biết nhận định và trái tim chứa chan tình người lại không biết rung động trước cảnh thiên nhiên, trước tình yêu giữa con người với con người hay sao? Mỗi khi tôi định chấp nhận an chịu thì bản năng chống trả trong tôi vùng dậy mãnh liệt. Nó thôi thúc, năn nỉ tôi phải làm những điều mà sức tôi không thể làm, nói cho đúng, tôi không dám làm...

- Phượng, vào nhà đi. Mẹ bị trúng gió rồi.

Tôi hấp tấp theo sau Nguyện với nặng trĩu sầu muộn. Bóng Nguyện dềnh dàng to lớn chắn hết ánh sáng trước mặt, chắn cả lâu đài ma quái mà tôi sắp sửa phải chui vào.

- Em vào xin lỗi mẹ nghe Phượng. Giọng Nguyện thật nhỏ và thành khẩn.

- Sao em phải xin lỗi? Em có làm gì đâu?

Câu năn nỉ của Nguyện không làm tôi ngạc nhiên nhưng lại cảm thấy khó chịu, giác quan bén nhậy khiến tôi linh cảm mẹ Nguyện đã uất người lên thành bệnh chỉ vì số tiền hồi môn mà Nguyện đã tiết lộ khi bị cật vấn.

- Mấy người già đều khó chịu như nhau cả, thôi thì cứ chiều họ đã.

- Anh nói chiều là chiều thế nào? Không lẽ bảo ăn đất ăn cát mình cũng ăn?

Nguyện đứng lại nhìn tôi mặt đau khổ. Cái đau khổ mà tôi đang cho là giả tạo trá hình nhưng vẫn làm tim tôi nhói lên, hình như vết thương đang lở loét thì dù vui hay buồn, mọi cử động đụng đến nó đều đau.

- Em cứ giữ thái độ này trong nhà sẽ bất lợi vô cùng. Tuy ba mẹ anh không phải cường hào ác bá nhưng xưa nay nạt nộ sai bảo con ăn đầy tớ quen rồi. Mình là con, dẫu trái, phải cũng cứ im lặng nhịn nhục cho qua. Chết gì đâu mà em phải lo.

Tôi im lặng vì không muốn tranh cãi những điều quá chướng tai và vô lý đó nhưng đến khi bước chân vào ngưỡng cửa mới thấy sự vô lý trở thành có lý. Trên sập gỗ kê ở góc nhà, chỗ những bà khách vẫn ngồi tụ lại ăn trầu hoặc chơi tam cúc, bằng đó con mắt cùng đổ dồn về phía tôi, những đôi mắt nhám và sắc như lá tranh cứa cùng một lúc.

- Đây, dâu bà đến rồi, cứ ngóng cứ đợi như ở mãi tận Cần Thơ, Sóc Trăng.

Bà Sửu ngồi xích vào trong nhường chỗ cho tôi trèo vào nhưng đôi môi đỏ quánh màu nước trầu lại trề ra, dầy và cong lên như hai con đỉa trâu vừa hút xong bụng máu làm tôi phát rùng mình, thứ đỉa này đi đến đâu, thiên hạ lo khiếp đến đó.

- Giá mình không ngồi chuyện trò với nhau thì có lẽ ngã lăn ra chết cũng chẳng ai biết nhỉ! Bà Quý đang bỏm bẻm nhai trầu cũng chêm vào như sợ mất phần.

Cả hai cùng là bạn thân thiết của bà cai. Từ hôm cưới tôi đã thấy họ túc trực nguyên ngày ở đây với đôi mắt hau háu như lũ quạ rình xác chết. Chẳng hiểu họ muốn giở đòn phép gì mà lại a dua cùng một lượt như thế. Tôi không dám trèo vào vì giường chật quá, tuy bà Quý ốm hơn bà Sửu nhưng cả ba cùng ở một lò mà ra. Cuối giường, hai đứa ở ép vào một góc, mỗi đứa một cây quạt nan buộc trên thanh gỗ dài đang phe phẩy quạt, quạt luôn cả cho bà cai nằm choán gần hết nửa giường. Tự dưng máu nóng tôi bốc lên mặt, cái lối quê không ra quê, tỉnh không ra tỉnh, lối trưởng giả học làm sang dùng đồng tiền bắt kẻ khác phục dịch cho mình.

- Mẹ đau sao vậy cơ?

Tôi cố nén lòng hỏi bằng một giọng êm ả vì bên kia không xa lắm, ở ngay góc bàn ba của Nguyện nhìn tôi chằm chằm. Ông trả lời thay cho bà:

- Trúng gió, có sẵn dầu và đồng xu cạo lẹ lên kẻo gió nhập vào. Nãy giờ mẹ mày ương dở chẳng cho ai cạo cả.

Ba Nguyện tránh nhìn tôi khi nói, chính thái độ đó làm tôi nghi hoặc.

- Thôi nhé, mọi chuyện đã có con dâu gánh vác. Chúng tôi về đây chị cai ạ!

Bà Sửu và bà Lý lết đôi mông to, chắc nịch như hai chĩnh rượu làm đáy quần sa tanh láng trơn kêu rít như xé lụa. Tôi chào đáp lễ họ rồi ngồi vào tấm phản còn nóng hổi nói thật khẽ bên tai người bệnh:

- Mẹ nằm úp xuống con cạo lưng trước thưa mẹ.

Nãy giờ bà cai vẫn nhắm nghiền hai mắt, vì thế khuôn mặt phì nộn bệu những mỡ chảy xệ ra chung quanh trông chẳng khác bệt bánh đúc nhão khéo vẽ những lằn ngang dọc thật đều.

- Mẹ ơi nằm úp xuống nhà con cạo gió cho mẹ. Nguyện đến bên cạnh nhưng không ngồi, mặt nhăn nhó ra chiều khổ sở.

- Thôi mẹ mày không nằm úp thì cạo ngửa cũng được.

Tuy đã được lệnh của bố chồng nhưng tôi vẫn không dám cởi nút áo bà ra. Phần vì nghĩ bà giả vờ bệnh phần vì thấy rợn tay thế nào. Cảm giác ớn lạnh khi đụng phải bộ ngực núng nính những thịt, bộ ngực chính là bầu sữa đã dưỡng nuôi Nguyện khi xưa, sự sợ hãi nhờm gớm từ Nguyện không ngờ mạnh mẽ lây cả sang người mẹ.

- Cởi áo mẹ ra cạo đại đi Phượng. Nguyện thúc hối.

Đã từng giữ chân tay Hằng với nhớt nhát mồ hôi, đã từng rờ vào đống áo quần đầy bụi mốc để lâu đến cả năm, đã từng nín hơi bịt mũi chạy vào nhà xí nơi công cộng lỡ khi đau bụng bất tử tôi vẫn không thấy ngại ngùng bằng lần này.

- Thôi cạo làm gì để con già này chết cho chúng mày hưởng hết gia tài.

Tiếng thét bất chợt của bà cai cùng với đôi chân nện huỳnh huỵch xuống phản không những tôi mà cả mọi người cùng giật mình. Ngờ đâu bà có phản ứng quá mạnh như vậy, hoảng hồn tôi mở vội nắp dầu và lần tay lên nút áo cổ của bà. Như điện chạm, đôi mắt bà cai đang nhắm nghiền bỗng mở bung ra:

- Cút ngay con xẽo. Thứ dâu bạc. Mày cố tình để cho tao chết mà hưởng của. Đấy tôi nói có sai đâu, rước thứ quỷ chỉ để mà thờ.

Mới hồi sáng sửa soạn đi xuống bố tôi, bà còn mẹ mẹ con con, sau bữa ăn trưa thì lầm lì không nói và bây giờ chưa gì đã mày tao chửi bới. Tôi thở dài, đúng là lòng con người tráo trở dễ dàng như lật bàn tay. Có điều bà dựng chuyện ốm đau để hành tội tôi trước mặt mọi người thì cũng không phải tay vừa. Tuy nhiên bà có khôn nhưng không có khéo vì dẫu tài tình cách mấy kẻ đã dựng chuyện khi nào cũng để lộ vài sơ hở. Người trúng gió không thể nào rống to và hung hăng được như thế. Người trúng gió không có quyền lựa chọn kẻ cạo cho mình khi nghĩ thần chết đang lởn vởn. Không ngờ của hồi môn lại có tác động khiến cho con người trở thành đê hèn, thành con thú nguy hiểm. Giận run nhưng tôi vẫn quay lại nhỏ nhẹ với con Bông:

- Chị mạnh tay hơn cạo gió cho bà đi.

- Cái gì? Chị Nguyện nói cái gì?

Bà cai bò rột dậy như bị ong chích, cả khối thịt khổng lồ run lẩy bẩy:

- Tôi không xứng đáng để được chị cạo gió à! Chị nói đi tôi không xứng đáng hay ngược lại?

Bà cai bẻ quẹo ý tưởng một cách tài tình, mà kẻ bẻ quẹo ý tưởng của mình được thì chắc chắn sẽ bẻ quẹo của người khác. Vì thế dẫu có miệng tôi cũng đành câm, giá điếc luôn được thì tốt hơn.

- Mẹ kỳ quá, không xứng đáng thì mẹ cưới về làm gì?

Nguyện xen vào vì thấy bà cai làm quá đáng. Chuyện trúng gió xảy ra sau khi bà vào phòng Nguyện hỏi chuyện tiền bạc của cải. Nguyện biết ý Phượng nên đã trả lời dứt khoát vì không muốn bị tra gạn mãi.

- Tiền bạc mất ngay hôm đó chính ba cũng thấy. Nếu mẹ muốn thì cứ hỏi thẳng ông Hoàng Báu chứ con nhất định không hỏi.

- Mày không dám nói với vợ mày à!

- Con nói rồi, nó bảo anh lấy vợ hay lấy của hồi môn, bộ nó không đáng giá hơn số của đã mất hay sao?

- Sư bố con xẽo, tưởng sáng giá lắm mà lên mặt. Để tao coi tiền quý hay nó quý.

- Thôi mẹ à! Tục lệ gì kỳ vậy? Mẹ bới ra chỉ làm trò hề cho mọi người chê cười. Chính con cũng thấy nhục khi hỏi Phượng chuyện ấy.

- Phải, mày nói nhục là đúng. Gia đình mình bị cha con họ đánh lừa, chẳng có của hồi môn hồi khoai gì ráo. Chúng phao tin mất cắp để qua mặt vì ngỡ mình ngu ngốc. Chúng khinh mình quê mùa không biết gì. Được, để rồi cho chúng mày khinh bà.

Mắt bà cai long lên sòng sọc; cơn giận làm mặt bà tái ngắt. Nguyện hiểu bình thường tính mẹ đã khó khăn, độc đoán, giờ lại tự cho là bị coi thường thì sự trả đũa của mẹ mình sẽ dữ dội như thế nào.

- Bởi vậy con sợ không dám lấy vợ là vậy. Ấy là tự ba mẹ quyết định chứ ngay hôm đầu con đã không bằng lòng.

- Không bằng lòng sao mày không nói? Bà cai lại hét lên.

- Con nói ngay trước hôm bỏ trầu nhưng ba mẹ đâu thèm nghe. Đấy, giờ thì dâu của mẹ, mẹ muốn làm gì đó thì làm nhưng có điều thời bây giờ chứ không phải thời xưa, làm quá nó bỏ đi cũng vậy.

- Bỏ đi? Chỉ trừ đi lên trời...

Giận vì Phượng tự ái không nghe lời đề nghị lúc nãy của mình, giá làm đẹp lòng mẹ chồng biết đâu cả hai muốn gì mà chẳng được. Bây giờ chỉ có mỗi cái cạo gió chẳng đáng mà thành lớn chuyện. Nguyện xen vào không phải để bênh vực nhưng muốn mẹ giảm bớt sự giận hờn vô lối không ngờ càng làm bà bực thêm.

- Mày coi xưa rày có đứa ở nào được đụng vào người tao?

- Thì bà Sửu, bà Lý nãy giờ ngồi đầy sao mẹ không nhờ họ?

- Mày còn bênh con xẽo là nhừ đòn với tao. Dẫu có chết tao cũng vẫn cắn răng, nhờ đến họ là khi chưa có dâu kìa, còn bây giờ để họ đồn từ đầu trên xóm dưới cho xấu cả mặt.

- Con dâu không biết cạo gió mà xấu mặt?

- Thằng kia im mồm lại. Mẹ mày đang lên cơn mà cứ lẻo nhẻo cãi.

Ông cai vừa được vợ tiết lộ chuyện động trời nên lòng cũng bực dọc không kém. Đã tiếc còn thêm tức, tức vì há miệng mắc quai. Đối với ông, có con gả chồng thì dù không là tục lệ cũng phải tự động cho chúng ít của làm vốn sinh sống. Không giúp vốn cho chúng làm ăn biết đến thuở nào chúng mới khá lên được. Hơn nữa đám cưới vừa xong ông bà cũng bỏ ra khá tiền, những tưởng sẽ lấy tiền hồi môn đắp qua. Không hiểu ông Hoàng Báu chơi gác gia đình ông hay bị mất của không muốn bỏ thêm? Buổi trưa ông cai xuống nhà Hoàng Báu ăn cơm, chính ông đã dặn Khánh hỏi về số tiền đó nhưng họ đã cố tình đánh trống lảng. Họ cố tình đánh trống lảng trong khi đứa con dâu lại ương dở không biết phép tắc trong nhà này. Ngồi đàng xa ông cố nhìn phong cách và thái độ của con dâu để bắt bẻ nhưng nó chẳng nói chẳng rằng cũng chẳng tỏ thái độ khiếp sợ. Thứ con nhà giàu có khác, dựa vào đồng tiền của cha nó nên chẳng cần biết ai là vua ai là chúa trong căn nhà này.

- Vậy thì ba cạo gió cho mẹ đi, đến con cũng không chịu nổi. Nguyện nói xong vùng vằng bỏ vào phòng.

Còn lại một mình, người tôi cứng đơ như pho tượng, cánh tay phe phẩy quạt như của ai đó.

- Trúng gió mà chị cứ quạt gió vào cho tôi chết, trời ơi là trời!

Tôi ngồi chết lặng nhưng lòng rủa thầm. Đúng, bà kêu Trời lúc này là đúng; chỉ có Trời mới thấu hiểu được lòng dạ của bà; chỉ có Trời mới dậy bà được bài học nhân nghĩa. Hằn học là thế nhưng mắt tôi lại ngơ ngáo thất thường. Xưa nay chỉ có dì Loan là người tôi phải e dè từng lời nói, từng động tác, chỉ vì không muốn làm phiền lòng bố để chờ ngày vượt thoát; không ngờ bỏ án treo tôi lại lao thẳng vào nhà tù. Mẹ Nguyện chắc chắn phải nanh nọc hơn dì Loan nhiều vì dì Loan vẫn phải sống dựa vào bố. Còn bà, bà chẳng dựa vào ai cả lại vây cánh đầy người. Tôi hoang mang không biết phải làm thế nào, sống giả dối, tiếp tục bề ngoài hay sống thực với lòng mình...?

- Để con lấy thuốc cho mẹ uống đỡ rồi mai sáng anh Nguyện đưa mẹ đi bác sĩ.

Tôi đứng bật dậy sau câu nói, hai chân chỉ chực vướng vào nhau bởi đôi mắt nghiêm khắc của ba chồng. Tôi đã làm gì đâu? Đúng, tôi đã làm gì đâu mà phải sợ hãi như vậy. Nghĩ như thế nên tôi thẳng người bước về phía trước như đang diễn hành qua khán đài, khán đài danh dự nhưng đầy những kẻ thù ẩn nấp. Kẻ nấp trong bóng tối đã dùng tia sáng cực kỳ mạnh đâm xoáy vào da thịt tôi từng lỗ tròn, vừa đau vừa nhức nhối. Tôi nín thở bước nhanh mà không tự tin ở lòng mình chút nào dù biết rằng mình không làm gì sai trái, không hỗn láo chanh chua thì không ai ghét bỏ được mình. Ráng đi Phượng, chỉ vài ngày nữa thôi rồi Nguyện sẽ dẫn về nhà mới... Nghĩ tới Nguyện tự dưng tôi muốn khóc. Kỳ lạ, tại sao tôi vẫn còn hy vọng, vẫn còn muốn bám víu vào Nguyện mặc dù sự bám víu này chỉ là chọn lựa tận cùng trong chọn lựa thấp hèn... Ban đêm tôi nằm không yên giấc. Ba Nguyện tu rượu ồng ộc ở phòng ngoài. Mẹ Nguyện chu chéo chửi chồng mắng con nhưng lại cứ đá sang dâu; còn Nguyện cũng banh trừng mắt ngó lên trần nhà. Bây giờ tôi mới biết không áp lực nào mạnh bằng áp lực của đồng tiền. Chẳng trách người ta bảo có tiền mua tiên cũng được. Chẳng những đồng tiền có thể mua được hạnh phúc tạm bợ mà còn mua được sự cả nể, an nhàn, sung sướng tấm thân hoặc ít ra nếu có tiền chắc chắn sẽ không có chuyện trúng gió và đay nghiến của mẹ chồng...

Qua một đêm kinh hoàng và căng thẳng, sáng sớm hôm sau trong bữa điểm tâm bà cai lạnh lùng tuyên bố cho hai đứa ở nghỉ việc vì lý do đã có dâu. Bà nhấn mạnh tôi có bổn phận phụ với bà coi sóc trong ngoài. Trong khi Nguyện nhăn nhó tỏ ý phản đối thì tôi giữ thái độ lạnh lùng dửng dưng tuy trong ngực tim đập mạnh như trống làng. Vậy là mẹ chồng khai chiến, pháo đài dựng ngay trong nhà và mục tiêu chính là tôi. Cũng chẳng sao, dù súng trường, súng liên thanh hay súng cối bắn vào thì chỉ làm cho cái xác chết thêm nát bấy chứ còn lòng tôi, trái tim đỏ với máu huyết kia đã tím lịm, khô đọng ngay từ hôm đầu nằm bên Nguyện.

Con Bông, con Bé có vẻ ái ngại và xót thương. Chúng luyện quyện cả ngày bên tôi cố gắng truyền lại bí quyết ở đợ đã có trên mười năm kinh nghiệm.

- Cô nhớ nghe, hễ bà ngủ là cô ngủ liền chớ không thì làm mút mùa lệ thủy, làm chết bỏ, chết nhăn răng.

Nhìn chúng sốt sắng đến nỗi lộ cả ra mặt, tôi mỉm cười trấn an:

- Yên tâm đi, chị làm được tôi cũng làm được vậy.

- Sức cô ốm yếu lại chưa bao giờ làm việc nặng chắc trần thân quai củ lắm chớ không phải chơi. Giá bà cho một trong hai đứa ở lại phụ cô cũng đỡ, đàng này nói một tiếng là bị nghỉ hết ráo. Nhưng thôi cô ạ, con người ta có số có phần cả, biết đâu sau này lấy chồng em cũng gặp bà mẹ chồng chằn ăn trăn quấn như vầy.

* * *

Trong khi tôi chới với vì công việc trong ngoài thì Nguyện giận bố mẹ lấy xe đi mất biệt. Còn lại một mình làm chúa tể giang sơn toàn những heo gà, cá mú tôi mỉm cười cay đắng. Con người ta có số có phần nhưng mấy ai bằng lòng với phần số của mình? Hồi còn ở với bố, tôi ghét dì Loan, ghét cay ghét đắng vì dì đã chia sẻ tình thương của bố con chúng tôi. Ngoài ra dì còn hơn mọi người là được bố quá nuông chiều đến nỗi sống buông thả không biết lo cho ngày mai. Nhìn cảnh làm vợ của dì, tôi đã ngầm ghen với sự trưởng giả đó, ghen cộng thêm ghét vì dì đã không biết tận hưởng cái hạnh phúc gia đình để mãi chạy theo sự ăn chơi phung phí. Ghét vì dì đã cằn nhằn bố cả ngày về tiền bạc và so sánh mình với những người đàn bà khác khá giả hơn. Bố bảo đàn bà luôn đứng núi này nhìn thấy núi kia cao, những gì trong tầm tay đều coi là tầm thường để khi đánh mất đi mới thấy tiếc nuối. Lời bố nói thế mà đúng vì xưa kia ở với bố có bao giờ tôi chấp nhận cuộc sống có sự hiện diện của dì? Có bao giờ tôi bằng lòng với cái mình đang có hay chỉ mơ những gì không nằm trong tầm tay? Bài học đời chua cay, lấy chồng rồi mới thấy nuối tiếc tuổi thơ đã qua nhưng thời gian đi qua đâu khi nào trở lại? Hoàn cảnh bây giờ có khác gì xưa kia? Nếu tôi không cắt đứt tư tưởng cũ, không chấp nhận hoàn cảnh hiện tại thì sẽ khổ vô vàn. Phượng ơi, đừng đứng núi này trông núi nọ, hãy bằng lòng với hiện tại, càng vùng vẫy càng ngấm sâu dưới bùn lầy ích kỷ, càng làm bia miệng cho mọi người cười. Hãy như mọi người đàn bà khác, hãy nhìn những đứa con dâu cũng bị bạc đãi ở quanh mình để biết rằng không phải trên thế gian này chỉ có mình mày. Người ta sống được, mày sống được; người ta chịu nhục được thì mày cũng chịu nhục được. Tôi thì thầm tự an ủi mình mỗi khi công việc tràn ngập làm không hở tay. Bảo là phụ với mẹ chồng chứ bà chỉ biết ngồi trên phản đánh tứ sắc. Đôi mắt cú vọ thỉnh thoảng đảo xuống nhà dưới để tạo thêm uy quyền của bà và thêm sự khiếp sợ trong tôi. Thực ra đã quá quen với cảnh làm việc của con ăn đầy tớ, bà chỉ cần nghe tiếng heo kêu, bò rống là biết tôi đang làm đến đâu, chậm mau, hay dở như thế nào. Vật đói vật kêu, người đói người chửi. Vật đói kêu réo đã đành vì chúng không có óc để suy nghĩ, không có trí khôn để phân định phải trái, không có tình thương nên không biết đau xót cũng chẳng có quyền phép ban cho tôi thêm mười tay để làm hài lòng chúng. Nhưng đối với con người, tôi cố làm hết sức mình để tránh họ lạm dụng ngôn ngữ, cố đừng để ai nhắc nhở hoặc nói động đến mình nhưng vẫn không sao ngăn cản được những đay nghiến của mẹ chồng và những phiền hà của mọi người.

- Trà này nấu từ sáng hả chị Nguyện?

Người già họ tinh thật. Trà nấu từ hồi sáng mới uống hết phân nửa, buổi trưa tôi chế thêm nước sôi từ bình thủy vào để bớt được vài phút rửa tích pha trà mới.

- Chị thử mang xuống xem heo nó có uống không?

Chưa kịp bỏ bình trà xuống, bà đã lắc mạnh nồi canh để gần đó cho sóng sánh cả ra ngoài.

- Canh này nấu từ hồi trưa, ăn dư sao không đổ vào nồi cám mà lại hâm nóng như cho lũ mọi ăn?

Bà đã kén ăn lại tinh ma hơn mọi người.

- Cá là phải kho với gừng mới kỵ mùi tanh. Trí thức, học vấn chị để ở đâu mà làm ăn như vậy?

Nấu cơm, làm con sen con ở mà phải cần đến học vấn thì lạ thật. Cũng may bà chỉ nói trống không hoặc chỉ trích mỗi mình tôi chứ không lôi cả họ hàng, tổ tiên, nội ngoại ra. Đó là lý do khiến tôi nín nhịn dù lòng đau nhói từng cơn. Tôi không phải là con vật vì con vật bị mắng chửi mãi cũng tìm cách lánh xa chủ; con vật bị đối xử tồi tệ cũng tìm cách trốn đi nhưng con người lại khác. Tôi không thể bới rác tìm xương gặm như chó, không thể trần truồng nằm bờ nằm bụi chui rúc như kẻ tàn tật ăn mày ăn xin. Loại người như tôi bỏ nhà ra đi chỉ có mỗi con đường duy nhất là bán trôn nuôi miệng. Con gái cỡ tuổi như tôi làm đĩ, mãi dâm không thiếu gì. Thích cũng có, bị sa ngã cũng có, bị hạng sở khanh lường gạt, bị gia đình chồng bạc đãi cũng có. Cuộc đời họ cũng chả ra làm sao, trốn nơi khốn khổ lại lọt vào chỗ khốn cùng khác. Số phận của những kẻ bỏ nhà ra đi đen đặc và nhớp nhúa vây bọc...

Nhiều đêm nằm suy nghĩ, nếu bỏ nhà trốn đi, cho dù cố gắng lắm tôi cũng chỉ có thể kiếm được chân thư ký quèn không đủ trả tiền ăn, tiền phòng hàng tháng mà có thể còn bị chủ chèn ép khi biết rõ hoàn cảnh gia đình. Với xã hội hiện tại, cá lớn nuốt cá bé, kẻ có tiền là có thể làm những tội ác mà không sợ bị truy tố, tù tội. Kẻ có tiền ngậm máu phun người mà không ai dám tố cáo vì sợ mang họa thì nhân phẩm con người đâu được coi trọng, thân xác con người lại càng rẻ mạt hơn. Còn loại người như tôi, loại con dâu chết tiệt không có đồng xu dính túi bảo sao mẹ chồng phải thương xót. Thôi thì cứ giả mù giả điếc, giả ngu giả khờ để sống qua ngày. Lòng bảo lòng như thế nhưng có muốn ngu cũng không được bởi vì ở sọ tôi còn có một khối óc không chịu khuất phục. Nó luôn vùng dậy chống đối dù chỉ trong tâm não.

- Lấy cơm cho ba kìa Phượng.

Câu nhắc chừng rất bình thường của Nguyện vẫn làm tôi giật mình. Chung quanh thêm bốn con mắt nữa đang đổ dồn về chỗ tôi. Cơm lấy bằng đũa cả thật là khó, tôi gẩy từng bệt bỏ vào chén. Cơm nhão. Lại cơm nhão nhưng nếu Nguyện biết đó là sự cố gắng hết sức mình của vợ thì sẽ tội nghiệp tôi biết chừng nào. Xưa nay có bao giờ tôi phải đụng tay vào bếp? Cái nồi không biết rửa, cái chén không biết lau, bây giờ mọi thứ từ rau, thịt, cá mú tôi đều phải hỏi Nguyện. Chàng lấy làm khổ sở lắm khi gặp phải con vợ như tôi.

- Em không biết làm nước màu hả?

- Anh chạy ra chợ mua dùm em lẹ lên nha.

Nguyện lười nên chạy lên nhà trên hỏi mẹ, lại thêm một trận cho cả nhà nghe...

- Mẹ không bằng lòng ăn cơm nhà con nấu thì chỉ có nước tự lo lấy thôi. Nguyện lên tiếng chống đối vì quá nhiều bực dọc khi mẹ cứ một điệp khúc nhắc đi nhắc lại.

- Bằng đó tuổi mà không biết một cái gì. Thứ gái thối, gái lạc chợ trôi sông mới thế.

Tôi biết sự gắt gỏng của mẹ chồng và nước mắt của tôi sẽ làm Nguyện nổi điên nên nhất định không khóc. Vả lại khóc để được gì chứ? Càng khóc càng lộ bản tính yếu đuối và sự kém cỏi thua thiệt của mình. Không, không bao giờ tôi khóc nhất là trước mặt ba mẹ chồng nhưng bữa cơm nào cũng thế, không canh mặn thì cá khê mà người ăn thì cố tình bới móc.

- Lấy cơm cho mẹ kìa Phượng.

Tôi lại giật mình, chẳng biết hồn xác để đi đâu hay tại quá chậm chạp? Ngồi ngay đầu nồi cơm, chỗ đã được mẹ chồng chỉ định, nên lúc nào tôi cũng phải dòm chừng vào từng cái chén của mỗi người để sẵn sàng đưa hai tay về phía trước như kẻ bán hàng mời mọc ăn thêm:

- Thưa ba dùng thêm chén nữa.

- Phải, mới có một chén không ăn thêm lấy sức đâu làm việc. Ba Nguyện lạnh lùng.

- Thưa mẹ cho con lấy cơm.

- Phải, không ăn ngã ra đấy thì của cải nhà này tan nát hết.

Tôi không để ý câu trả lời châm chọc khích bác của mẹ chồng nhưng khó chịu vì những màu mè, kiểu cách đang phải mang. Nguyện đã dạy tôi những sáo ngữ để làm đẹp lòng gia đình chồng nhưng vô tình đã biến tôi trở thành đần độn ngu muội. Mặc kệ. Ai muốn ăn cơm thì người đó phải đưa chén. Khối óc tôi cứng rắn hạ lệnh. Vâng, thì tôi sẽ nghe nó. Sự chống đối ngấm ngầm giữa hai bên tạo thành cuộc đánh nhau bằng tâm não mà Nguyện luôn vô tình nhắc nhở, càng nhắc nhở bốn con mắt càng xoáy lấy tôi như thể ăn tươi nuốt sống. Cứ mãi thế này thì chỉ càng đày đọa thân mình. Thôi thì không nghe nó nữa.

- Con mời ba mẹ ăn thêm chén nữa.

Mắt tôi lại nhìn chằm bẳm vào cái chén, hai tay đưa ra và cứ thế ngày qua ngày...

Tôi bây giờ, sau những tháng lấy chồng là thế, đủ mọi tính xấu trong người, từ ăn vụng từng củ khoai lén vùi trong than cho đến ngủ gục khi đang ngồi nấu cám heo. Ăn vụng vì việc làm bằng chân tay khiến cho tôi luôn cảm thấy đói. Tới bữa dù cơm nóng canh ngọt nhưng không tài nào nuốt vô. Bằng đó người, bằng đó chén cơm luôn tay bới, miệng thưa mắt ngó thì còn tay nào trống để lùa cơm vào.

- Chị nhớ đấy, cơm phải bới lưng nửa và xởi cho nó rời ra. Đừng bới đầy như cho dân cày.

Mẹ chồng tôi biết hết, biết cả lúc tôi nhấn chén cơm cho chặt để chỉ lấy ít lần. Thiếu nước mắm cũng tôi, rớt đôi đũa cũng tôi, nhất nhất mọi thứ trong bữa ăn chỉ có tôi là con vụ cứ xoay tít. Những lúc thanh thản ngồi đẩy rơm nấu cám là lúc cái bụng tôi được dịp sôi sục kêu. Trong bếp, sức nóng của lửa từ những búi rơm khô cháy phừng phừng xém cả tóc tai. Trông tôi như kẻ bị đày xuống hỏa ngục. Lửa hỏa ngục thiêu đốt những kẻ cãi mẹ mắng cha. Lửa nung nấu những ai làm ác, dâm loàn; còn tôi, tôi đã làm gì mà cũng bị chịu vạ lây? Củi hết, mẹ Nguyện không mua thêm. Bà sai người ra ruộng đội cỏ tranh, rơm rạ trải trên những luống rau đã rũ mục, mua như vậy không tiết kiệm được bao nhiêu nhưng không làm thế đâu có thể ngang nhiên đày đọa con dâu một cách hợp lý và công khai như vậy.

Trước hôm về nhà chồng, nghe lời Nguyện tôi may bốn cặp áo bà ba bằng loại hàng xoa nhung màu đậm, vài đôi quần đen mình kếp rờ mát cả tay và vài đôi guốc quai mủ cho hòa đồng với mọi người, để hàng xóm khỏi xì xào bàn tán là cưới con dâu chỉ biết ăn trắng mặt trơn, và cũng là hình thức để cha mẹ chàng mát mặt với họ hàng, nay đã trở thành bất tiện trong công việc làm và cho cả sức khỏe của tôi. Trời nóng, ngồi trong bếp vừa nấu cám vừa nấu cơm, cuống rơm lẫn lộn những nhánh cây khô nổ lách tách. Tàn than bay ra bén vào áo bằng chất ni lông lủng lỗ chỗ như rua kiểu. Người tôi đẫm mồ hôi và cứ chảy dài từ cổ xuống lưng, thấm qua hàng xoa suýt mỏng nhưng khó khô làm rít rịt khó chịu. Chiếc quần sa tanh bằng hàng nhiễu mềm, bóng chảy được cẩn thận rua đê ở gấu lớp bị heo tạp rách, lớp bị mục vì ngâm nước cả ngày đã vá víu ống thấp ống cao.

- Anh mua tặng em ít vải đen may quần mặc cho đỡ luộm thuộm nghe Phượng.

Nghĩ tới bộ đồ của con Bông và con Bé mặc thuở nào tôi rùng mình:

- Đời em không lẽ mãi chôn vùi ở đây?

- Đây là nhà mà em không ở còn muốn ở đâu?

Đây là nhà... nhà... nhà... hay mồ mả? Cố cắn răng nhưng nước mắt tôi cứ rơi xuống. Hèn. Mày khóc là hèn. Cười lên đi Phượng. Cười để cho mọi người biết rằng sự đày đọa của mẹ chồng muôn đời vẫn thất bại. Tôi bật cười, tiếng cười pha lẫn tiếng nấc trở thành những lời thù hận tan loãng trong không khí nghe vô cùng man rợ, đau đớn:

- Nhà này là thiên đàng của anh nhưng là hỏa ngục của tôi. Biết lấy chồng khổ nhục như vầy thà cắn lưỡi chết cho xong.

Vẫn chưa hài lòng, tôi còn hung hăng tháo chiếc nhẫn cưới ném xuống đất.

- Chẳng chồng chẳng vợ gì với quân lừa dối.

Không hiểu sao tôi lại làm thế, hình như sự uất ức chỉ được dịp bung ra khi có Nguyện.

- Con ranh, mày làm gì thế kia?

À thì ra xưng tôi nên anh phải gọi lại như vậy cho xứng? Tôi sống như con chó sao anh không biến thành con mèo để biết xót thương tình đồng loại? Tôi biến thành con dâu sao anh không biến thành con rể để cảm thấy lạc lõng bơ vơ khi rúc ở nhà bố mẹ vợ? Anh bảo tôi con ranh hay con mất dậy gì cũng được, miễn không phải con dâu hoặc con vợ là tôi mãn nguyện rồi.

Từ ngày biết tôi, thời gian đầu tiên là sự chinh phục thích thú, về sau thấy vẻ lãnh đạm của người vợ chưa cưới, hắn, ừ thì gọi là chồng tôi, đâm ra chán nhưng lại không muốn có sự thay đổi vì cả hai bên gia đình hầu như bắt ép ráo riết. Đến khi lấy tôi, Nguyện lại luôn mang trong lòng sự bực bội vì vợ không có của hồi môn. Đó cũng là lý do để cho mẹ hắn chì chiết nặng nhẹ và cái bực nhất là bà luôn ghép tội hắn sợ vợ, đội vợ lên đầu.

- Tiên sư thằng mất dậy, mày ăn phải cái gì của nó mà u mê lú lẫn cứ bênh con đĩ chằm chằm. Tao nói một câu là mày bênh một câu làm như nó đẻ ra mày.

Nguyện biết mẹ ghét con dâu nhưng lại muốn dùng tay mình "dạy dỗ" để khỏi mang tiếng.

- "Dậy con từ thuở còn thơ, dạy vợ từ thuở bơ vơ mới về."

- Nhưng mẹ ạ! Nó có làm gì đâu mà cần con phải dậy nó?

- Không dậy thì bảo, bảo không sửa thì đánh, đánh không sửa thì đập. Sinh mạng sự sống của nó nằm trong tay mày.

- Mẹ cưới nó thì mẹ có quyền chứ làm chồng chẳng có một quyền hạn gì hết.

Nguyện nói không đúng lòng mình hoặc giả muốn lờ đi để cho mẹ bớt gay gắt chứ hắn có quyền với vợ hắn lắm, nhất là quyền đánh đấm, quyền thượng cẳng chân hạ cẳng tay. Nhưng là người sợ dư luận, hắn chẳng bao giờ đánh vợ trước mặt mọi người hoặc để cho ông bà nhìn thấy mà đi rêu rao với hàng xóm. Tôi cứng cổ, cái tội nặng nhất mà hắn cần phải uốn nắn, dạy bảo, càng bướng, càng bị dần cho nhừ. Từ lâu sống trong gia đình mà người cha luôn sợ người mẹ đã mang đến cho hắn những thái độ bất mãn chống đối. Hắn không chấp nhận sự nhu nhược của ba mình nhưng mẹ hắn hung dữ quá. Nguyện mang bản chất cầm quyền của mẹ và những khe khắt, phong kiến thấm nhập tận xương tủy nên trong đầu lúc nào cũng nghĩ vợ hắn phải là người phục tùng, phải chịu lụy mọi sai khiến của hắn, người chồng. Vô phúc cho tôi, tuy chịu khó làm việc nhưng lại không biết ngọt bùi hầu hạ hắn, lúc nào cũng dở thói lý sự cùn để hơn thua. Vợ ương bướng như thế thì dẫu có đẹp như tiên hắn cũng chẳng nương tay. Hôm nay, lại thêm một lần nữa tôi dồn hắn phải tỏ uy quyền. Nguyện xông tới túm lấy cổ tay vợ xoắn mạnh, mắt hắn long lên sòng sọc. Đôi mắt của mẹ Nguyện, đôi mắt làm tôi luôn sợ hãi. Đôi mắt đã biết bao lần tôi phải quay đi tránh né nhưng không hiểu sao hai hàm răng cứ nghiến lại thách đố mạng đổi mạng.

- Tôi cấm anh đụng tới người tôi, anh không phải là chồng.

- Được, để xem tao là gì của mày.

Nguyện giơ nắm tay lên cao và lần này bất chợt tôi đưa khuỷu tay ra đỡ.

- Hay, giỏi, láo. Hèn gì mẹ tao bảo mày hỗn là phải.

Tôi giơ tay ra đỡ theo bản năng tự vệ chứ không có ý đánh trả nhưng người đàn ông cộc cằn lại suy bụng ta ra bụng người, bằng đó đã đủ cho hắn nổi điên... Lỗi tại tôi, lỗi tại tôi mọi đàng. Tôi ngu dại đạp vào ổ kiến lửa rồi thi gan đứng lì ở đó cho chúng chạy ùa ra cắn. Lần sau chừa nhé. Lần sau có bị đánh thì mày phải chạy, chạy như con chó!

- Khốn kiếp, tôi lấy phải thằng chồng vũ phu.

Cái miệng bạo bao nhiêu thì lòng tôi lại nhát và sợ hãi bấy nhiêu. Nguyện có cú giáng vào đầu làm om hết sọ não. Nguyện có cú đấm từ cằm ngược lên làm méo trật cả quai hàm. Tôi bật khóc, có gan có lì cách mấy thì cũng phải biết đau. Tiếng khóc đau đớn của kẻ hoàn toàn bại trận làm Nguyện ngừng tay. Có phải hắn đánh tôi vì đụng chạm tự ái hay muốn tỏ oai quyền? Dù thế nào thì cũng nên tha thứ cho hắn. Hắn đang năn nỉ mày mà...

Nằm bên Nguyện, bên người chồng đầy đủ những tính đáng ghét trên đời, cái đáng ghét nhất là sau khi đánh đập vợ đều dùng ân ái để xí xóa. Tôi im lặng chịu đựng dù muốn nói với Nguyện rằng sự đau đớn từ tim, óc, từ vết thương chứ không phải từ bộ phận sinh dục để anh hòng xoa dịu bằng những dục tính. Nguyện đâu biết rằng sau hành động một chiều đó, sau khi Nguyện cất tiếng ngáy vang tôi đã lẻn ra bờ hồ ngồi chờ sáng. Vẫn biết sau cơn mưa trời sẽ tạnh và đêm chẳng lẽ cứ đêm mãi nhưng đời tôi cứ nối tiếp từ ngày này sang ngày khác không thay đổi. Tôi vẫn như con chó điên nhào vào Nguyện dù chỉ chờn vờn múa rối để rồi lại nhận những cú đánh dã man. Hình như tâm não tôi đã bị rách, vỡ vụn sau mỗi ngày dài căng thẳng. Người ta lao động chân tay thì thôi việc trí óc, còn tôi làm việc cả hai. Cuộc sống nội tâm đã đưa tôi trở về thật với con người của mình, khi ba mẹ Nguyện lên giường và khi chỉ còn có tôi với Nguyện, mọi uất ức chịu đựng cứ thế tôi đổ sang cho Nguyện. Thay vì mệt mỏi cần phải ngủ để sáng mai tiếp tục công việc của kẻ đày tớ nhưng trí óc tôi không cho phép nhu nhược như thế, nó bắt tôi phải vùng lên đòi hỏi tự do trong vòng đạo nghĩa.

- Mình dọn đi nghe anh.

- Tiền?

- Hay mình về sống chung với bố em?

Hình ảnh dì Loan và những chống đối ngấm ngầm đã hoàn toàn tan biến từ khi tôi nếm những đắng cay chua chát gấp mấy trăm lần.

- Hay anh trả tự do cho em nghe Nguyện?

Nguyện banh mắt nhìn tôi như nhìn một con quái vật.

- Mày nói gì vậy? Muốn đi thì trốn một mình.

Ừ, muốn đi thì đi một mình, cùng lắm mang tiếng bỏ chồng theo trai nhưng đã nói tôi chỉ là một con ốc sên nhút nhát và yếu hèn.

- Nguyện, lâu rồi mình chưa về thăm bố, mai anh xin phép ba mẹ nghe.

Nguyện biết tôi không thương Nguyện ngay từ đầu nên có thể sự về thăm sẽ là một nhịp cầu cho tôi dễ dàng từ bỏ bên chồng nhưng rồi đêm từng đêm, chịu không nổi tiếng rên rỉ than thở của tôi, giọng Nguyện áo não:

- Được rồi, nhưng em hứa phải trở về.

- Vâng em hứa.

Tôi hứa với Nguyện cũng như Nguyện đã hứa với tôi, hứa cho qua câu chuyện.

° ° °

Buổi trưa hôm đó có lẽ là ngày vui nhất trong cuộc sống làm dâu vì Hằng bệnh nặng nên bố sai người đến xin phép cho tôi về. Mẹ Nguyện đành phải nhờ hàng xóm đến giúp việc thế. Tôi chạy lăng xăng từ nhà trên xuống nhà dưới dọn cái này xếp cái kia trong khi ba mẹ Nguyện lo hái nhãn chín cây mang biếu xui gia. Dù sao đối với bố, ông bà vẫn giữ kẽ tuy trong lòng ghét cay ghét đắng. Mặc, tôi chẳng cần nghĩ ngợi gì cho mệt. Khoác vội vào bộ áo mới dì Loan sắm cho trước hôm đám cưới, tôi thấy áo đi đằng áo, người đi đằng người. Lấy chồng, hưởng mùi ân ái không đúng chỗ nhưng người cứ to bè bè, da tôi lại xạm đen vì than tro, nắng cháy nên mốc meo khi gặp phấn. Vẫn đẹp chán, đẹp hơn con Phượng lọ lem ngày ngày trong ngôi nhà mồ. Đẹp, đẹp lắm rồi, đừng nhìn mày trong gương nữa đôi mắt rạng rỡ kia. Đi thôi. Đi như con chim thoát khỏi lồng...

Tôi chào mọi người rồi chễm chệ ngồi đàng sau chiếc vespa. Phía trước Nguyện rồ ga vọt mạnh, luống cuống tôi vội vòng ôm ngang bụng chồng. Thật là hạnh phúc! Người ngoài ai chẳng bảo thế và chính lòng tôi cũng đang bảo thế. Lần đầu tiên từ khi lấy Nguyện cũng là lần đầu tiên tôi được ngồi ôm eo người đàn ông giữa trăm con mắt dòm ngó mà không sợ dị nghị. Con đường Bình Đông ngoằn ngoèo và lắm cầu, con đường mà mỗi ngày chỉ hơn chục chiếc xe lam đi lại và tài xế biết nhẵn mặt từng người. Con đường của hai tháng trước dẫn tôi đến đây và bây giờ lại đưa tôi trở lại. Nếu bố không nhắn gọi có lẽ Nguyện vẫn còn nhùng nhằng vì khó mở lời với ba mẹ.

- Công việc ngập nấp thế này mà đi đâu? Nguyện nhắc lại lời mẹ.

- Ngày xưa chưa có em thì sao?

- Con Bông con Bé.

- Vậy em thay cho chúng?

Mà thôi, không thế chỗ con Bông con Bé sao tôi biết chăn heo chăn bò? Làm sao tôi biết nấu nồi cơm, kho nồi cá? Phải thế không Phượng? Đừng nhớ lại những gì đã qua, hãy tận hưởng niềm vui đang có. Mình đang vui mà...

- Anh, ghé Pasteur ăn gỏi thu đủ bò khô nha. Thèm chết đi được.

Nghĩ đến dĩa thu đủ xanh dòn, vài lá răm cùng với gan sấy, bò khô cắt sợi rắc trên mặt dĩa, xịt thêm ít tương đỏ, xì dầu dấm là nước miếng trong cổ họng tôi ứa ra. Xấu thói quá, xưa kia có bao giờ tôi thèm khát như vậy. Tại sao vậy Phượng? Có phải tại tôi đang đói nên chỉ nghĩ đến miếng ăn hay cái thân xác tưởng đã chết bây giờ đang sống nên cần mọi sự hoạt động trở lại?

- Vào Hiền Vương ăn phở gà cũng được anh ạ!

Gió mát đùa tận trong chân tóc, sảng khoái đến mê hồn, tôi đưa tay kéo những sợi tóc mai vướng trước trán về một phía và chợt ngần ngừ khi nhìn xuống bàn tay mình, nó quá thô kệch bên chiếc bóp da lịch sự. Bàn tay của kẻ ở đợ, các mắt cá nở bự và chai sần, những móng tay chưa kịp cắt tỉa thâm đen vì nhựa rau muống. Phải cần một quả chanh tẩy rửa.

- Anh ạ, hay đừng ăn nữa ghé chợ Sài Gòn để em mua chanh và lọ sơn móng tay.

Có lẽ biết được nỗi lo lắng của tôi, người chuyên sống về hình thức che đậy và có lẽ Nguyện cũng không thể ngờ con người tôi lại xuống dốc một cách mau lẹ như thế, chàng gật gù:

- Được rồi em muốn ghé đâu cũng được.

Qua khỏi cầu Nhà Thương, qua cầu số hai rồi số một, gần đến chợ Xóm Củi, đường phố hai bên mỗi lúc một khác. Nhà cửa lụp xụp nằm chen chúc nhau, đa số là những hàng quán của người Tàu. Cảnh buôn bán nhộn nhịp tấp nập, khách từ chợ chạy qua đường ghé vào nhưng tiệm tạp phô đông nườm nượp. Người ta vẫn vậy nhưng sao tôi nhìn thấy lạ lùng quá, như cô bé cả đời rúc trong một hang cốc, nay được xuống chơi dưới tỉnh. Mới có hai tháng mà con người tôi gần như biến thành quê mùa đần độn.

- Còn sớm quá hay anh bỏ em xuống đây mua gì thì mua, anh vào quán ăn ngồi chờ. Nguyện đề nghị.

Chanh và hàng sơn móng tay nằm gần nhau nên tôi bước vào quán thì Nguyện cũng vừa tìm được chỗ ngồi.

- Anh kêu cho em trứng gà ốp la. Lẹ lên còn ra ăn.

- Sao không ăn thứ khác ngon hơn? Tôi ngạc nhiên.

- Ở đây nấu tệ lắm, có mỗi món này là khá nhất, hơn nữa đã đến giờ trưa đâu.

Tôi đành chiều Nguyện. Trong khi chờ họ nấu nướng tôi xuống nhà sau xin nước rửa tay và đứng ở đó sơn móng; màu nước sơn hồng nổi làn da đen sần nhưng được cái làm cho ngón tay tôi thon dài hơn, thôi cũng tạm được, thà có còn hơn không. Trở về chỗ ngồi Nguyện đã ăn hết phần mình và đang ăn dở phần của tôi.

- Chờ lâu quá sợ nguội anh phải ăn hộ.

Nguyện đẩy đĩa trứng gà và những mẩu bánh mì đã bẻ vụn sang chỗ tôi. Nhìn đĩa trứng bét be tôi đẩy trở lại.

- Thôi ăn anh đi, em kêu món khác.

- Dở lắm kêu thêm làm gì cho tốn tiền.

- Không lẽ trong quán món nào cũng dở hết?

- Thì cũng chỉ một đầu bếp mà ra, ăn đại rồi còn đi.

Khi nãy bụng đói thì Nguyện bảo món trứng chiên ngon nhất, bây giờ bụng no thì cho là dở. Nguyện đói tôi cũng đói vậy, mà những kẻ đói ăn bao giờ cũng xấu tính. Nhìn dĩa trứng nửa sống nửa chín lẫn lộn trong những mẩu bánh mì, vài giọt xì dầu nằm vương trên thành dĩa, tệ hơn một dĩa thừa cho chó ăn, tự dưng tôi lợm trong cổ họng và giọng giận dữ khác thường:

- Em làm con ở cho nhà anh nhưng dù con ở hay con chó cũng đâu thể cho nó ăn như vậy.

Đang uống ly cà phê Nguyện dằn mạnh xuống bàn trừng mắt nhìn tôi:

- Em nói cái gì?

- Anh bảo không ngon sao lại ăn cả phần của em?

- Ở đây không có phần của ai cả. Anh kêu ra không ai ăn bắt buộc phải ăn dùm. Liệu cái miệng mà ăn nói, không phải cứ ra ngoài đường là vung vít.

Buổi sáng chúng tôi vội vàng đi nên chưa ăn gì hết. Nguyện biết vậy nhưng lại quá vô tình. Thức ăn bị dằm rữa trông gớm ghê chỉ ảnh hưởng một phần, điểm chính làm tôi bực dọc là Nguyện chẳng lo lắng gì đến tôi, giờ còn trở giọng nói ngang. Hắn có phải là chồng mình không? Đôi lúc hắn tỏ ra hăng hái săn đón khi cần thỏa mãn nhục dục nhưng lại có những lúc coi tôi như quân hằn quân thù.

- Thôi mình đi đi, em không ăn đâu. Tôi cố giữ sự tự nhiên và giọng đằm hẳn xuống vì vẻ hung hăng của Nguyện.

- Tại sao không ăn? Tại sao? Nguyện được thể gầm lên.

- Em không đói.

- Nói láo.

Rõ ràng là Nguyện dồn tôi phải nói thật:

- Em đói nhưng nuốt không vào. Giọng tôi đặc nghẹn.

- Tại sao nuốt không vào?

- Tại cách đối xử của anh.

- Nói láo.

Đúng, tôi đã từng nói láo che đậy để được yên thân từ lâu rồi, từ khi bước chân vào nhà anh làm con chó ăn cứt. Tại anh dằm nát đĩa trứng gà mà tôi là kẻ đói khát, đói khát đủ mọi thứ. Giọng tôi chai lạnh:

- Nhà em không có kiểu ăn mọi rợ như thế.

Vừa xong tôi đã nói thật. Ôi sự thật làm lòng dạ tôi hả hê làm sao nhưng đáp trả sự hả hê đó là ánh mắt Nguyện long lên sòng sọc. Tay trái hắn run lên khi đụng phải ly cà phê và có lẽ tiếc vì còn quá nửa nó dừng lại tức thời để thay vào cánh tay phải khỏe nhất giơ cao. Nguyện chụp xuống đầu tôi ấn mạnh xuống, cả khuôn mặt mốc phấn úp xuống đĩa trứng tanh nồng màu vàng nhớt. Động tác quá nhanh khiến tôi không kịp phản ứng, muộn rồi, chỉ lấy được chiếc khăn tôi đứng bật dậy nói như hét:

- Thứ chồng tồi.

Không thèm lấy bóp vì bên trong chẳng có tiền lẫn giấy tờ, mẹ Nguyện đã giữ nó như giữ căn cước của những kẻ tôi tớ, tôi tất tưởi vượt một dẫy bàn dài đầy những người lách vội ra ngoài. Lần này thì hết thật rồi, chẳng tình chẳng nghĩa thì chẳng còn sự ràng buộc, tôi vừa chạy vừa lau mặt vừa ngoái cổ lại; phía sau Nguyện lái xe đuổi theo len lỏi trong đám người chen chúc. Chỉ có chạy vào chợ mới thoát, trong cơn điên khùng tôi đâu còn suy nghĩ thoát rồi sẽ đi đâu, thế là chạy, tôi cứ cắm cổ chạy.

Tưởng Nguyện bỏ cuộc vì mất dấu, ai ngờ hắn dựng xe ngay đầu chợ và thoắt đuổi theo, qua dãy hàng tôm, hàng cá tanh nồng, đạp tóe cả lên những vũng nước hôi thối thì tôi bị Nguyện túm được. Hai gọng kìm xoắn lại làm mặt tôi nhợt tái.

- Bỏ tôi ra đồ khốn khiếp.

- Đã trốn nhà đi theo trai còn già mồm.

Đám đông trong chợ nãy giờ tò mò nhìn cuộc đuổi bắt bây giờ mới vỡ lẽ. Trước mặt họ, tôi là kẻ trốn nhà theo trai. Có thật thế không? Nhìn Nguyện áo quần bảnh bao, nhìn tôi môi son má phấn. Ai đúng ai sai? Có phải đàn ông bao giờ cũng đúng? Kẻ có sức mạnh bao giờ cũng đúng?

- Bỏ tôi ra đồ chồng tồi.

Dù tôi đúng hay sai cũng không phải là lúc tranh luận để hơn thua, bằng đủ mọi cách phải thoát khỏi hai gọng kìm kẹp cứng ngắc kia.

- Anh làm nhục tôi giữa chợ. Nước mắt tôi ứa ra căm hờn.

- Đi về nhà mau.

- Không.

Tôi không có mồm mép và tài ứng biến nhanh như những người khác, thêm vào đó bản tính yếu hèn nên không dám chụp ngay con dao làm cá ở gần để tăng thêm sức mạnh.

- Về đi Phượng, giọng Nguyện bỗng dưng nhỏ xuống van nài, Hằng đau gần chết mà em còn giằng co với anh ở đây.

Tôi sợ Nguyện, sợ miệng lưỡi của người đàn ông lắm ma thuật. Nguyện đã đánh trúng đòn tâm lý khơi động trong tôi tình thương ruột thịt. Người tôi mềm nhũn không còn bản năng chống đỡ; con ốc sên lại rúc mình trong vỏ, miệng câm như hến mặc nước mắt cứ thế chảy dài.

Tiếng dao băm dồn dập trên thớt gỗ làm lũ heo ụt ịt kêu. Đàn heo hư đốn mỗi lần nghe tiếng dao là mỗi lần réo đói, mỗi lần réo đói là mỗi lần mẹ Nguyện lê đôi dép da ì ạch từng bước xuống nhà dưới như cai tù ngó chừng tội phạm. Công việc bà chỉ có thế nhưng cứ diễn đi diễn lại nhìn đến chán ngấy. Hôm nay khác hơn mọi ngày, vừa xong, bà mới nổi cơn thịnh nộ vì đám bọt xà bông nổi lều bều trên mặt hồ nên có lẽ phải cần nghỉ dưỡng sức hoặc cũng có thể bà đang đứng rình rập ở đâu đó ghi tội tôi trong sổ đen chờ tuyên án một lượt. Tôi đứng dậy bưng thúng rau đổ vào máng như mọi lần hầu bịt mõm chúng. Lũ heo hung hãn vểnh tai chu mỏ thò đầu ra khỏi chấn song sắt lúc lắc cái đầu rồi mới chịu vục mõm xuống máng; cái máng bằng xi măng xây thòi ra khỏi bờ tường chạy hết chiều ngang. Cũng may đàn heo hơn hai chục con vừa vặn chỗ đứng theo từng chấn song ôm gọn lấy cái cổ nên khó lòng quay ngang ngửa đánh nhau khi đang ăn. Chúng xếp hàng ngang như đứng dàn chào bà bộ trưởng đi kinh lý ngoài trừ đầu vục xuống làm vành tai to và mỏng che phủ cả đôi mắt trắng dã. Mùi tanh nồng từ những cái mõm đầy rãi nhớt phà ra xốc ngay vào mũi khiến tôi cố nín thở chạy nhanh và đổ thật lẹ, thật đều từ đầu máng đến cuối máng.

Đã bốn tháng trời vật vã với đàn heo, dù công việc tạm gọi là thành thạo nhưng tôi vẫn không chịu nổi cái mùi quái ác. Cái mùi không hẳn là phân và nước tiểu trộn lẫn, cũng không phải mỗi lần có con này tiểu xong là con khác đổ kềnh ra lăn lộn trong vũng nước cho ngấm sâu vào da thịt mà hầu như mọi thứ tổng hợp từ nhớt rãi, từ tai mắt, từ hơi thở nồng nặc, từ bộ phận kín và từ những thức ăn pha trộn cả cá thối, hèm chua, cám ẩm đã làm cho nó trở thành một mùi đặc biệt, một mùi mà có lẽ đến chết tôi vẫn còn ghê sợ.

Mấy hôm đầu tuy con Bông đã dặn dò rất kỹ càng nhưng vì không kinh nghiệm nên tôi chỉ làm theo sự suy nghĩ vội vàng của mình để bớt cực nhọc và cũng để đỡ ghê sợ sự dơ bẩn. Tôi mở vòi nước thật mạnh rửa chuồng tắm heo, công việc phải làm vào mỗi xế trưa. Lũ heo có lẽ cả đời không được xịt nước vào người nên kêu rống lên trửng giỡn. Từng tia nước xoáy vào làn da cáu đen khiến những vệt dơ loang ra chảy ào ào xuống dưới để lộ màu da hồng nõn nà và những sợi lông trắng mướt lóng lánh. Dưới làn nước bắn tung toé, chúng nhảy cẫng và chồm lên nhau đú đỡn chân đạp choe choét lên những đống phân nằm rải rác đang từ từ rữa ra. Con thì trượt ngã, con lại cố tình đổ kềnh, có con ngứa cạ vào tường kêu xồn xột. Cảnh hỗn độn xảy ra trông thật chướng. Biết không thể kéo dài được lâu vì chúng gào thét như ai cào cấu vào người, tôi cố bóp miệng vòi cho dẹp lại để tia nước vọt đi mạnh hơn. Dòng nước vọt mạnh, heo mới sạch và nhờ thế mới rút ngắn được thời giờ. Nhưng dù thế nào thì với tình trạng nhố nhăng này cũng phải mất cả tiếng đồng hồ mà bây giờ mới hai giờ, chung quanh còn đang im ắng, chắc chắn sẽ phiền hà đến hàng xóm dù họ ở rất xa thì nói gì đến ba mẹ chồng tôi còn đang nằm nghỉ. Biết vậy nhưng thà nghe phiền hà còn hơn phải trèo vào chuồng quét mấy chục đống phân to thù lù tanh tưởi đến lộn lạo ruột gan và biết đâu chừng lại chẳng bị chúng xúm vào tạp rách quần hoặc ủi cho té nhào. Vừa tắm heo tôi vừa bóp mạnh vòi nước xủi vào những đống phân cho nó lăn xuống miệng cống. Lỗ cống thông ra ngoài nơi có một hố sâu tích trữ bán cho người ta tưới rau. Phân và nước đã có người mua tháng và đến múc mỗi ngày nên hố càng nhiều càng có lợi cho họ. Thực ra khi hành động như vậy tôi vẫn chưa nghĩ đó là thượng sách vì tốn quá nhiều thì giờ. Muốn khá hơn có lẽ phải thay vào một vòi tắt mở và xịt vào chuồng một lượt trước cho bở rồi khoảng mười phút sau hãy tắm thì tối đa nửa tiếng là đàn heo sạch sẽ.

- Chị làm gì vậy chị Nguyện?

Đang điếc tai vì âm thanh gào rống hỗn loạn mà không hiểu sao câu hỏi rất nhỏ cũng đủ làm tôi giật mình khi quay lại. Tôi nở nụ cười gượng gạo bào chữa thay câu trả lời vì hiện tại đàn heo đang lăn lộn trên đống phân rữa. Nhớ có con đã xịt nước sạch đến đỏ hồng mà bây giờ chúng lại nằm kềnh ra, những phân đen bám vào loang lỗ trông tởm không chịu được.

- Chị làm ăn thế này thì trách sao xóm ngõ chẳng than phiền...

Mặc mẹ chồng chống nạnh lải nhải, tôi bóp mạnh cả hai tay dù đã mỏi nhừ và hạ thấp tay cầm chỉ chú ý đến đám phân nằm bên dưới cho trôi đi. Đàn heo lại được dịp bò rột dậy chạy rầm rập chừa những khoảng trống cho từng bệt phân xé hai, xé ba theo đường nước chảy và phân cứ thế từ từ bị đẩy dồn xuống lỗ cống. Có vậy mà nãy giờ tôi không biết, nền có sạch thì heo mới sạch được, mỗi phút tôi lại học được một kinh nghiệm chỉ vì xưa nay có bao giờ nghĩ sẽ lâm vào tình cảnh này mà tính toán trước.

- Chị tắt ngay vòi nước cho tôi. Tắt ngay. Hốt phân đã. Chị nghe rõ chưa? Phải quét cho sạch trước khi xịt nước.

- Thưa mẹ cho con thêm vài phút nữa, gần xong rồi.

- Tôi bảo tắt ngay, ở đây không có lối làm ăn ngu xuẩn dốt nát như thế. Tắm kiểu này ai trả tiền nước cho nổi, rồi hố phân tràn ra ngoài chị có uống hết được không?

- Gần xong rồi mẹ ạ!

Tôi giùng giằng để kéo dài thời gian chỉ vì quá ghê sợ khi nghĩ đến lúc phải bước chân vào chuồng đạp lên những bệt phân đang rữa chảy.

- Khốn kiếp, câm họng cãi lại.

Biết mẹ chồng đang nổi cơn thịnh nộ, tôi bỏ vội cái vòi nằm trên máng heo và chạy đi khóa nước. Người tôi run lên, phần vì nước bắn hết vào quần áo ướt như chuột lột, phần vì sợ hãi công việc kế tiếp.

- Chị lấy cái chổi quét gọn phân vào rồi hốt cho sạch.

- Nhưng xa quá con với không tới. Tôi chống đối yếu ớt.

- Trèo vào, đồ ngu!

- Đàn heo sẽ cắn con.

Tôi sợ thật vì những con heo tuy răng không nhọn nhưng to và chắc như bàn cuốc, tạp vào chắc chắn phải gẫy xương.

- Đổ vào rổ rau thì chúng bu theo chị làm gì? Làm việc phải biết tính toán và có sáng kiến.

Rồi không cần biết tôi có chú ý nghe hay không, bà nói luôn một hơi:

- Sau khi thẩy rau, chị trèo ngay vào vừa quét vừa hốt cũng chỉ mất dăm phút, mười phút tắm nữa là xong chứ có gì đâu mà kéo dài thời giờ ra chuyện ta đây vất vả cực khổ. Nhìn người chị xem, tắm heo hay tắm người? Tôi thấy trên đời chưa ai đoảng như thế. Tắm heo là phải đứng vào trong chuồng, tay cầm vòi nước rưới lên người chúng mới không la hét. Tay kia cầm bàn chải chà vào lưng như gãi ngứa thì tự động chúng đứng ì ra cho chị tha hồ kỳ cọ...

Tôi không muốn nghe những lời bà nói vì chung quy trước sau cũng phải trèo vào chuồng. Trèo vào rồi lại trèo ra vì hễ thấy tôi vừa đặt chân vào chúng lại ủn ỉn chạy lại. Đúng là diễn tuồng trước mặt mẹ chồng, tôi không còn nở được nụ cười vì đã sợ xanh máu mặt.

- Chậm chạp quá, lấy cái chổi phạng vào mõm nó.

Cái chổi dính đầy những phân khô theo năm tháng, đập vào bụi phân sẽ bay tứ tung bám chặt lấy bộ đồ ướt và rồi cả bầy heo đứng gần đó sẽ chạy lại... Tôi rùng mình... Mùi phân heo, nước đái, nhớt rãi sẽ dính vào chân tay, tóc tai, vào hốc mũi và cũng sẽ bám luôn cả vào giấc ngủ qua những cơn mơ hãi hùng...

° ° °

Chẳng hiểu trí khôn tôi bỏ đi đâu hay người đàn bà đầy uy quyền có mãnh lực sai khiến làm tôi cứ vục mặt xuống đất cắm cúi làm. Càng làm nhiều, càng giả ngu thì hờn oán tôi càng gia tăng và cứ thế đêm về tôi trút hết sang cho Nguyện. Người đàn ông ù lì cố đấm ăn xôi, cũng có thể hắn thương cha mẹ hoặc bất tài không thể ra riêng nên dùng tôi như hình thức kiếm sống cho hai đứa. Càng nghĩ lòng tôi càng sôi sục, càng sôi sục tôi càng đay nghiến nhưng hắn vẫn không hề lay chuyển cho dù cả những lúc tôi van nài khóc lóc. Người đàn ông không yếu lòng và ngu xuẩn như tôi nghĩ, sự cứng rắn của Nguyện đã khiến tôi mãi muôn đời phục tùng mẹ chồng, thứ phục tùng của kẻ nô lệ. Phải thế không Phượng hay tại sự ràng buộc của hòn máu đang nằm trong bụng? Mọi biến cố dồn dập xảy ra cứ mãi cột chặt đời tôi vào đời Nguyện. Đúng là ý trời...

Từ khi biết được tôi có thai, sợ heo ủi té nhào như mọi lần, sợ những cơn mơ khóc thét vì heo cắn xé có hại cho cháu nội nên tôi được mẹ chồng cho đứng bên ngoài để tắm heo như tôi đã làm lần đầu. Từ đó heo vẫn kêu thét nhưng không thấy xóm ngõ than phiền. Cũng có thể họ than phiền mà tôi không nghe vì không có cơ hội bước chân ra khỏi cổng. Những tháng sau này tôi cũng không phải thức khuya dậy sớm bưng nước hầu cho bố mẹ chồng rửa mặt đánh răng. Bớt được những công việc vào giữa đêm khuya hoặc sáng còn quá sớm khi gà chưa gáy, bớt được sự hãi sợ khi phải đối diện với ông bà nhưng công việc vẫn quấn chặt vào người. Sáng dậy mò mẫm nấu ăn vào lúc mọi người còn đang ngủ kỹ, tối bò vào giường khi mọi sinh vật trong ngoài đã im ắng thì đó cũng là giờ tôi than thở với bóng đêm.

Sau giấc ngủ dài Nguyện hay thức dậy vào lúc tôi đang chập chờn đi vào giấc ngủ để đòi hỏi chuyện vợ chồng. Tôi không biết phải nói thế nào với Nguyện ngoài trừ tiếng thở dài não nuột:

- Em mệt quá cần phải ngủ.

- Mệt sao không ngủ sớm?

- Ngủ rồi ai làm việc cho xong. Anh có bao giờ nghĩ đến chuyện phụ giúp em?

- Đâu phải chuyện của đàn ông mà làm. Hơn nữa em đâu muốn mẹ la anh phải không?

Đêm về Nguyện nói năng nhỏ nhẹ, con lợn lòng nổi lên làm người đàn ông giả vờ thương xót:

- Từ mai ba mẹ đi ngủ thì em cũng ngủ chứ tội gì phí sức.

Tôi cười cay đắng, chẳng thà phí sức với đàn heo vì nó không có trí óc, vì nó chỉ biết ăn no rồi đi nằm còn hơn phí sức với anh, nhất là chuyện ân ái ghê sợ. Nghĩ thế nhưng tôi vẫn phải nói dối:

- Em không cố làm cho xong để hôm sau công việc ứ đọng mẹ sẽ la.

Cơm nước xong, dọn dẹp trong ngoài, rửa chén đũa và sắp xếp công việc cho ngày mai có muộn lắm cũng chưa đến mười một giờ. Nếu tôi ở bẩn không tắm thì có lẽ giấc ngủ sẽ được dài hơn nhưng khổ nỗi cả ngày mồ hôi cứ ướt rồi lại khô, khô rồi lại ướt tạo mùi chua nồng đến lộn lạo. Tôi đứng dưới vòi sen như người đứng tắm dưới suối Cam Lồ rửa sạch bụi hồng trần. Tôi rửa mùi heo, mùi hèm. Tôi rửa nước mắt tủi hờn, rửa tai ù đặc vì lời mắng chửi, rửa những ô nhục, cay đắng của kiếp làm dâu, làm vợ và cạo rửa luôn cả tâm hồn đang chuyển sang màu đen tối. Nước tưới từ đầu đến chân như những giọt mưa rơi khi trời hạn nắng. Nước làm tôi tỉnh táo để có đủ sức đón nhận ngày mai dù không biết ngày mai sẽ ra sao. Cả một tương lai đen tối dày đặc, chẳng còn nơi để bám víu, chẳng còn ai để kêu gào thì chuyện ăn nằm với Nguyện chỉ là đóng tuồng, chỉ là một cảnh chịu đựng của kiếp làm vợ. Tôi không muốn vào giường khi Nguyện còn thức. Giữa tôi với Nguyện không có tình chồng nghĩa vợ, cũng chẳng có mặn nồng ân ái, có chăng chỉ là chịu đựng những đòi hỏi cấp thời của Nguyện để được yên giấc ngủ.

Đối nghịch tư tưởng, hai đứa thường hay cãi nhau, cãi nhau chưa đủ, lôi nhau ra ngoài đánh đấm, đánh xong Nguyện ăn năn xin lỗi bằng sự đền bù ái ân. Ái ân, nguyên thủy đã là ái ân của tủi nhục giờ còn pha thêm nước mắt oán thù nhưng hình như Nguyện rất thích thú trong cảnh giở khóc giở mếu đó; nó như tăng thêm năng lực kích thích Nguyện lên tận cùng của sự gào thét khoái lạc.

Bạo dâm. Để trả lời hành động đốn mạt tôi đạp Nguyện ngã văng xuống giường. Ngã xuống Nguyện lại kiên trì trèo lên, như tôi, đã tủi hờn từng trèo vào chuồng heo rồi lại trèo ra, nhưng với Nguyện thì bằng cả sự háo hức. Giá Nguyện hăng hái làm việc với heo để chia sẻ khổ nhọc cùng tôi thì có lẽ đêm về tôi không quá quắt như thế. Xưa rày làm gì có chuyện vợ chống đối ăn nằm với chồng ngoài trừ người chồng lang chạ hoặc có lỗi. Tôi quá quắt, quá quắt lắm, nhưng dù thế nào cũng chỉ dám chống cự có giới hạn chỉ vì tôi là vợ, vợ thì phải phục tùng chồng, phải chiều chồng dù chiều bằng hình thức khinh miệt.

Nếu chuyện thể xác hoá giải được mọi hờn giận cay đắng của người vợ thì trên thế gian này đã chẳng có người đàn bà nào phải khóc thầm trong đêm tối; tôi đã chẳng chờ Nguyện nối tiếp thêm giấc ngủ thứ nhì để chạy ra hồ cá, làm kiếp con Cám khóc thương cho phận số. Con Cám xưa kia còn có bà tiên hiện ra cho mầm sống; còn tôi chẳng có tiên cũng không có Phật, chẳng có Chúa cũng chẳng có cha nhưng vẫn nảy ra một mầm sống èo ọt. Đứa con là kết tinh của đòi hỏi dục tính. Không có tình yêu, tình thương, không có tính toán sắp đặt, không có chờ đón hân hoan mà chỉ là chấp nhận. Đứa con, giọt máu của Nguyện, sự đón nhận dửng dưng của chàng nhưng lại làm xáo trộn mọi người. Không ngờ giọt máu vừa được tượng hình lại có tác dụng mạnh mẽ đến thế. Ngày xưa nhờ Hằng tôi được về thăm bố, bây giờ nhờ có đứa con tôi được chính thức coi là dâu trong gia đình. Dù mẹ Nguyện không có gì đổi thay, vẫn khe khắt, vẫn tàn nhẫn nhưng tôi bây giờ không phải là tôi của bướng bỉnh khi xưa. Đứa con đã giúp tôi vượt thoát khỏi nhiều khó khăn trở ngại, đứa con đã biến tôi thành nhẫn nhục chịu đựng nhưng cũng chính đứa con đã biến tôi trở nên ủy mị. Động một chút là tôi rơi nước mắt, tôi khóc chỉ vì có nó ngoài ý muốn. Tôi vác thân tôi chưa xong giờ vác thêm gánh nặng vào người. Người ta có con họ mừng, tôi có con tôi sợ. Bởi vì đứa con tác tạo bằng những ái ân đầy nước mắt, bằng sự rẻ khinh chồng và sự coi thường chính tôi.

Tôi không có một đường hướng nào cho mình cả, mà có cũng chẳng thực hiện được vì nhu nhược, yếu đuối bọc kín lấy người từ khi Hằng chết. Hằng chết tôi về đưa ma và ở với bố ba ngày, che đậy vẫn hoàn toàn che đậy. Bố không biết gì về việc tôi bị gia đình chồng khinh bỉ chửi mắng. Nguyện cũng không hề biết gia đình tôi xuống dốc để mà coi thường. Nguyên do gì đã khiến tôi tự bóp mồm bóp miệng như vậy? Sĩ diện hai bên hay tôi sợ có cái tang thứ hai? Sau khi Hằng chết tôi mới biết tình cảm tôi dành cho bố còn nhiều hơn tôi nghĩ. Tôi thương bố còn hơn thương chính thân tôi. Tôi sợ bố phải lo lắng những gì ngoài sức lực của mình, nhất là tiền bạc vật chất thì người không thể nào gánh vác. Tiền bạc đã làm bố hoảng sợ và càng hoảng sợ hơn khi biết thằng con rể chẳng ra gì. Không nên nói cho bố những gì bố không thể giải quyết được. Có tiền mới có uy quyền, có tiền bố mới hét ra lửa, muốn bắt tôi lại bố phải có tiền chuộc và rồi còn danh giá gia đình, giòng họ? Bố cũng chẳng thể vì tôi mà dám hy sinh tất cả. Tôi biết, biết rất rõ vì khi vừa gả tôi xong bố đã coi như trút xong một gánh lo, nếu không bố đã chẳng chặn mất đường về.

Vừa thương vừa hờn bố, vừa hờn bố tôi lại nghĩ thương thân tôi. "Gái có chồng như gông đeo cổ". Nguyện không khác gì cái gông, vừa bất tài, vô tướng vừa chẳng ra gì mà sao tôi vẫn phải đeo và vẫn phải che đậy. Phải chăng bài học vỡ lòng khi xưa mẹ dậy đã thấm sâu vào đầu óc: "Con ơi sĩ diện nhà chồng chính là sĩ diện của con". Con bé mười một tuổi ngơ ngác nghe trả lời khi vô tình hỏi vì nhìn thấy mẹ mình khóc. Như vậy mẹ đã che đậy cho bố như tôi đang che đậy cho Nguyện. "Con có thấy bố mẹ cãi nhau bao giờ không?" Đúng, tôi không thấy mẹ cãi bố bao giờ nhưng vẫn thấy mẹ lén trốn vào phòng tắm khóc, như tôi bây giờ cũng đang khóc cho thân tôi. Ôi sĩ diện là cái quái gì mà có mãnh lực to lớn đến thế? Nó dính chùm từ đời ông cha; nó cột cổ con người phải sống che đậy giả dối. Người ta chạy theo sĩ diện như những đứa trẻ đứng thèm khát nhìn những chiếc bánh bày trong quầy hàng. Đứa có tiền móc túi ra mua còn ngược lại sẽ dùng sức mạnh ăn cướp, ăn trộm hoặc xin xỏ, ăn mày. Vì sĩ diện gia đình chồng tôi che dấu mỗi khi dì Loan hỏi dò hoặc tỏ ý muốn mượn nợ thì cũng vì sĩ diện bố, tôi đã che dấu luôn cả cho gia đình mình. Tôi trở thành người sống giả dối hình thức, người sống hình thức bên ngoài là người luôn luôn khổ sở, cái vỏ ốc vân có bóng bẩy óng ả cách mấy thì bên trong cũng chỉ là một đống bầy nhầy tanh tưởi. Tôi là kẻ giả dối, hèn yếu, nhút nhát đã không dám sống cho tôi, không bảo vệ được tôi thì làm sao bảo vệ được con.

- Nguyện, nếu anh cứ đánh em mãi, con mình sẽ hóa khờ hóa điên.

- Tại sao anh đánh em?

Có phải tôi coi Nguyện chẳng ra gì nên mọi hành động, cử chỉ đều đối nghịch hay tại không phục, không thương nên luôn luôn lạnh nhạt dửng dưng? Đàn ông ai chẳng tự ái và ai chẳng muốn vợ nể trọng mình. Được vợ tôn sùng, dù sự tôn sùng ngu xuẩn, được vợ tâng bốc dù một cách dối trá, lố bịch họ vẫn thấy thích thú, sung sướng hơn là bị lật tẩy những nết xấu và khuyết điểm. Đa số đã tự đóng cho mình chiếc ghế vinh dự, cao quý hơn mọi người để ngồi vào đó cho vợ tung hô. Tôi không tung hô Nguyện, trái lại luôn tìm cách để Nguyện nhận biết con người thật của mình mà sửa đổi, nhất là cuộc sống hiện tại, một thứ sống bám vào gia đình. Tôi bất tài nên chỉ trông cậy vào Nguyện, chính vì vậy lại càng thấy ê chề khi sự trông cậy càng lúc càng vô vọng. Có phải người ta chỉ muốn làm những điều mà họ không thể làm được? Như tôi, tôi muốn Nguyện dọn ra riêng, muốn Nguyện đi làm, muốn Nguyện đổi thay tính tình và muốn Nguyện sống vì tôi, cho tôi một chút thôi. Phải chăng chỉ vì những điều ước muốn đó tôi cũng không thể làm được?

Chuyện tôi bị bà cai đánh ở ngoài hồ cá phi được tụi trẻ truyền miệng nên lan đi rất nhanh. Buổi chiều đi chơi về Nguyện nghe tin và cho rằng tôi đã cố tình rêu rao bêu xấu gia đình chồng nên đay nghiến lời nặng lời nhẹ. Mẹ Nguyện vừa nghe qua đã đùng đùng nổi giận. Bà chạy ra đàng trước mở toang cánh cổng gào thét cho lối xóm chạy xô tới. Nghe ồn ào mọi người quanh đấy bu lại, kẻ chen người lấn còn hơn đi coi gánh xiếc Sơn Đông. Mà làm xiếc thật, tự bà rao bán khôi hài, tự bà múa may quay cuồng vừa gõ vừa nhảy vừa làm trò ảo thuật, tự bà vạch áo cho người xem lưng, tự bà bêu xấu hành động quá quắt của mình, không ai đánh mà khai, không ai tra tấn mà thú tội. Tôi nhìn đám hiếu kỳ với thái độ dửng dưng để xem ai xấu ai nhục. Chắc chắn lũ trẻ hồi trưa coi lén đã đồn ầm lên. Chính ra tôi phải bào chữa cho mình bằng cách khai ra lũ trẻ nhưng khai như thế có khác nào vướng vào tội đồng lõa nhìn chúng lẻn vào mà không báo với bà. Thôi thì số trời cả, bà đã đến giờ tận thế, ngôi vị cao quý bà che đậy xưa rầy đã đến lúc cởi bỏ.

- Mày xem mình mẩy tao vẫn còn tím ngắt, tang chứng sờ sờ mà con đĩ dám phao tin là tao đánh nó. Đập cho nó chết đi, dâu gì dám đánh cả mẹ chồng.

Nguyện giật nảy mình, không ngờ sự thể lại trái ngược với tin đồn; còn tôi trống ngực đập như muốn vỡ ra, người run rẩy hai chân chỉ chực quỵ xuống. Đòn thù! Ôi đòn thù, đòn thù chỉ vì không có của hồi môn. Ôi lòng dạ con người, tôi đánh bà bao giờ mà vu vạ cáo gian như vậy? Cả đời tôi chưa hề đánh tới con vật vì sợ nó đau đớn nói gì đến con người. Phúc đức tại mẫu, bà là mẹ mà không biết để đức cho con.

- Tao thấy nó giặt quần áo đổ xà bông đầy xuống hồ cá. Nhìn cá dẫy đành đạch, xót của tao nói có vài câu ai ngờ nó trả treo lời một lời hai rồi chưa hả lòng nó vật mình vật mẩy chạy vào nhà bếp khóc lóc ăn vạ. Sợ nó làm gì bậy bạ tao chạy theo ai ngờ nó vớ ngay đòn gánh phạng tới tấp vào người tao.

Sự kinh hãi làm mắt tôi mở banh ra, mọi hình ảnh như dính chặt lấy hai đồng tử và cứ thế biến thành muôn hình vạn dạng. Hai cánh tay bà núng nính thịt y hệt hai vòi voi luồn bên này hất bên kia, vén cả áo sống lên để hở những những mảng da bọc mỡ căng cứng cho mọi người nhìn thấy. Một vết gãi ngứa có từ thuở nào nằm dưới đùi, dăm ba lằn đỏ hồng vừa xuất hiện khi bà ấn mạnh những ngón tay xuống để kéo quần lên.

- Đã bao nhiêu lần tao nói mà mày không đe bảo nó để đến giờ này...

Tôi nhìn Nguyện chết lặng. Anh có tin không Nguyện? Anh có tin là mẹ đã dựng đứng câu chuyện? Anh có tin là tôi dám đánh mẹ anh? Anh thử so sánh thân tôi với xác bà?

- Con khốn hỗn hào có lần dám đánh cả con.

Nguyện đồng tình vào phe với mẹ và hung hăng tiến về phía tôi. Có lẽ đám đông làm máu huyết trong người hắn sùng sục sôi. Cũng có thể những lời buộc tội nặng nề và chứng tích mới được tạo nên trên thân thể bà cai làm trí óc Nguyện u mê. Dù phải dù trái hắn cũng đã hành động theo thói thường tình là biểu lộ uy quyền trước mặt mọi người. Tôi rùng mình. Không thể để hắn làm nhục tôi, nhất là trước mặt mẹ chồng mà sự kình chống nảy sinh từ lâu, chưa phân thắng bại.

- Anh hỏi mẹ có dám thề là đã không dựng đứng câu chuyện?

Quả nhiên Nguyện khựng lại đến vài giây.

- Con ranh, tao phải thề với mày à! Ối dâu ơi là dâu, ối con ơi là con, ối nhục ơi là nhục. Nguyện ơi mày để vợ mày làm nhục tao trước mặt mọi người. Trời ơi sao trời không giết tôi chết cho rồi.

Đang nhảy đùng đùng bà nằm lăn ra nền gạch ăn vạ. Con voi khổng lồ quằn quại ngã xuống và hai cái vòi dài tiếp tục xé quần xé áo. Thật thô bỉ nhưng cũng thật là tai ác. Bà đang đánh đòn tâm lý, những giọt mồ hôi bét be trên trán, búi tóc xổ tung rũ rượi của người đàn bà đã ngoài năm mươi, quần áo lấm bệt của một kẻ nhà giàu và hình ảnh dãy giụa đau đớn cùng những lời rên rỉ thống thiết đã làm động lòng một số người chung quanh. Những tia mắt không còn là tò mò cũng không còn dành cho tôi sự thương hại như lúc đầu mà giống như một kết tội. Người bị buộc tội chắc chắn sẽ phải đền tội để thỏa mãn tánh hiếu kỳ và thỏa mãn những khắt khe của miệng đời. Dù gì tôi cũng là dâu, đứa con dâu còn quá mới nếu có bị đối xử cay nghiệt và ác độc thì bốn tháng nào đã thấm gì. Hơn nữa họ chỉ phỏng đoán con người tôi qua những lời chê bai diễu cợt từ miệng bà Sửu, bà Quý. Bây giờ trước mặt họ, tôi vừa lộ nguyên hình, nó không cãi mà bắt mẹ chồng thề. Trời ơi tôi ăn cái gì mà ngu quá vậy? Bao nhiêu lâu nhịn nhục chịu khổ chịu sở cũng vì sợ người đời nguyền rủa, sợ lời chê trách dèm pha, sợ mang tiếng cho họ hàng mình thế mà hôm nay trước mặt mọi người tôi lại tự thú cái ghê gớm đó. Phượng ơi mày phải dùng sự khôn ngoan quật ngược đòn thù. Phải chứng minh cho mọi người thấy gia đình Nguyện chẳng ra gì, để họ kết án bà mẹ chồng. Bà biết dùng đòn tâm lý tại sao mày không?

- Anh Nguyện, tôi chợt ứa nước mắt, không phải sợ hắn đánh mà vì mọi con mắt tò mò, nó là toà án tàn ác, khe khắt nhất, từ ngày về làm dâu em chưa hề cãi lại mẹ thì sao có chuyện dám hỗn hào như thế.

Tôi cất giọng nhỏ nhẹ thua thiệt nhưng không xuất phát tự lòng mà chỉ vì muốn bảo vệ tai tiếng cho mình.

- Mày không dậy nó thì tao cắn lưỡi tự tử. Ối Nguyện ơi là Nguyện, ối con ơi là con.

Bà cai bò rột dậy, mớ tóc xỏa trông như ma đội mồ. Cái xác lù lù tác yêu tác quái đang hạ lệnh cho Nguyện, một tay sai đắc lực đã bị chi phối giữa hai hình ảnh. Tôi nhắm mắt lại xóa bỏ hết mọi hình ảnh chung quanh. Rồi cũng xong một tấn tuồng mà vở bi kịch nào chẳng có nước mắt.

- Thằng ranh, bắt nó quỳ gối rồi lấy cây quật từ bả vai trở lên. Không được đụng đến cháu tao.

Tiếng mẹ chồng sang sảng bên tai làm tôi ghê sợ và khinh tởm. Bà vẫn còn trí óc, vẫn còn biết thương cái thai trong bụng, vẫn còn nghĩ đến cháu nội trong khi người đang cưu mang nó thì bị đày đọa. Nghĩ đến đứa con nằm trong bụng, tự dưng bao nhiêu dị nghị, dư luận rớt bỏ. Dư luận là cái quái gì, tôi cười gằn:

- Anh ở trong nhà bao nhiêu năm mà không hiểu tính mẹ. Đâu phải chỉ một tin đồn nhảm mà đối xử với em như thế...

Tôi nhìn Nguyện như thôi miên, tia mắt quét ra những vệt dao đâm xối xả vào mặt hắn.

- Em không có lỗi gì cả ngoài những công việc làm của đứa con ở không công...

- Câm ngay con ranh, mày lại bắt đầu kể lể, thứ gái đĩ già mồm.

Mẹ Nguyện gào lên chặn lời. Tôi biết không thể đánh lại bà dù chỉ bằng bộ não nên quay sang tấn công Nguyện. Thắng Nguyện là thắng được người đàn bà quái ác kia.

- Nguyện, anh không thương em thì cũng nên thương con. Đánh ở đâu mà nó không bị ảnh hưởng. Anh làm quá em cắn lưỡi chết...

Tủi thân tôi khóc nấc lên càng làm Nguyện phân vân, một bên là vợ bên là mẹ, ai cũng khóc lóc thê thảm, ai cũng mang nước mắt ra để lung lạc hắn.

- Con ơi, mẹ đau, mẹ nhục lắm. Công lao nuôi nấng tâng tiu mày từ bé cho đến khi dựng vợ gả chồng; mẹ cố tìm dâu ngoan hiền mà giao phó tài sản của cải để an hưởng tuổi già, ai ngờ nó quá quắt đánh cả mẹ. Nguyện ơi mày không dậy vợ thì sau này bao nhiêu công lao khó nhọc của ba mẹ vào một tay nó hết...

Những lời mẹ Nguyện nói nghe kệch cỡm làm sao. Tôi không thể đứng mãi ở đây để bào chữa với kẻ u mê như Nguyện, cũng chẳng cần phân bua phải trái với người đời và tôi cũng không phải là người thích nỉ non van xin. Ai phải ai trái thì chỉ tôi với mẹ Nguyện biết; còn chung quanh, toà án, phiên xử không có bị can cũng phải đình. Trong ba mươi sáu kế, kế đào tẩu coi ra hữu dụng nhất. Phải chạy, phải trốn khỏi đám đông này dẫu có bị liệt vào thứ người gì...

- Mày chạy đâu vậy con ranh? Nguyện, bắt nó lại...

Hành động bỏ chạy của tôi không ngờ là một vô tình nhận tội. Không ăn cắp sao bỏ chạy? Không có lỗi sao tránh sự xét xử? Tôi trì xuống vùng vẫy gỡ đôi tay cứng ngắc của Nguyện. Hình ảnh lôi kéo trước đám đông ở chợ hôm nào hiện ra, trăm đôi mắt tò mò, ngàn lời phê bình chỉ trích, lời vu khống của Nguyện sẽ buộc cổ tôi muôn đời. Kẻ có sức mạnh là kẻ luôn luôn thắng. Đầu tôi đau nghiến, mái tóc dài là lợi thế cho Nguyện nắm giữ. Nguyện túm tóc tôi lôi xềnh xệch vào giữa nhà, càng trì kéo người tôi càng bò dài ra và mắt xếch ngược lên theo mái tóc đang muốn tuốt khỏi da đầu. Mọi hình ảnh chung quanh biến đổi, một chiếc guốc dưới chân tôi tuột ra. Con dao chặt cá, con dao chặt cá... Tôi đã nhìn thấy con dao chặt cá qua hình ảnh chiếc guốc gỗ dưới chân, lưỡi dao như được kéo nhọn và ánh thép lóe lên mời mọc. Con dao làm máu huyết trong người tôi sôi lên. Đôi tay như được truyền thêm sức mạnh, tôi chụp lấy cán guốc vung mạnh với mục đích duy nhất là thoát chạy.

- Mày thấy rõ ràng chưa, tao nói có sai đâu Nguyện.

Bà cai đứng bật dậy và xông tới. Cánh tay tôi bị bẻ ngược tức thời.

- Thời buổi loạn từ nhà loạn ra, thứ vợ đánh chồng chỉ đập cho chết.

Đầu tôi bị dúi xuống đất, tay bẻ quặt ra đàng sau. Đau, đau đến tận tim gan. Để đánh trả tôi chỉ còn biết dùng võ miệng:

- Anh Nguyện, từ ngày về đây tôi là thứ đầy thứ đầy tớ không công. Mang danh nghĩa vợ nhưng chẳng phải là vợ, mang danh nghĩa là dâu nhưng chẳng phải dâu...

Bộp... Bộp... Tôi nhận những cái tát nảy lửa đến tối tăm mắt mũi. Mẹ Nguyện lại xiết thêm làm hai cánh tay bắt chéo đau nghiến. Máu nóng bốc lên mặt, tôi gào lớn:

- Anh đánh tôi đi, đánh cho bào thai lọt ra. Nó không phải là con anh, nó là con thiên lôi hà bá, nó là cháu của quỷ sứ sa tăng.

Bộp... Bộp... Những cú đánh tới tấp lên đầu lên mặt. Mắt tôi hoa đỏ, Nguyện không còn mang hình ảnh con người mà là một quỷ sứ dẫn tôi về thế giới khác.

- Con đĩ hỗn láo rạch mặt nó ra làm gương.

Hai cánh tay tôi lại bị xoắn thêm. Mẹ đánh, con đánh. Mà tôi có tội gì chứ? Hay là tôi đã hỗn láo xúc phạm đến họ? Sự ngậm miệng nhịn nhục xưa rày tôi cho là khiếp nhược thì bây giờ có miệng để phân bày còn hèn hạ nhục nhã hơn. Tôi đâu cố tình cãi hỗn để mang họa nhưng có ai trong hoàn cảnh này câm được đâu. Đã bao nhiêu lần rồi, biết cái miệng nó vạ cái thân mà tôi vẫn cứ trút hận thù qua lời nói. Đừng nói nữa, đừng cứng đầu nữa, nếu không tôi sẽ bị đánh cho đến chết.

- Tôi bảo thật anh đánh rắn phải đập cho nó nát đầu, nếu không nó sẽ quay lại cắn ăn.

- Này thì cắn đi...

Đầu tôi om ra vì những tiếng rít từ miệng bà cai và tiếng nện thẳng tay của Nguyện đang ồm ồm tản mát, âm thanh tan loãng như tiếng vỗ tay reo hò của đám trẻ và văng vẳng xen kẽ bài hát ngày xưa tôi vẫn thường được nghe trong xóm:

"Lấy xà beng đập đầu con cá lóc.

Nấu cánh chua bỏ thêm ớt với nhiều me.

Mày ăn đi rồi tao nói cho mày nghe.

Cái tội hôm qua mày làm đổ nồi chè..."

Bài hát chẳng có ý nghĩa gì cả nhưng trong lúc này nó nhắc nhở tôi chỉ là con cá lóc nhỏ bé mà Nguyện với cây xà beng cứng trong tay đang đập xuống, cứ như thế chắc chắn cá sẽ chết. Cá chết cả nhà Nguyện sẽ được ăn nồi canh chua của miệng thế gian, tôi cười như điên dại:

- Anh mạnh tay chút nữa là giải thoát cho mẹ con tôi. Tôi hứa sẽ không trở về báo oán, hồn tôi lên nước trời sẽ phù hộ cho anh. Còn để tôi sống là anh còn mắc tội...

- Câm ngay, câm ngay.

Nguyện không đánh nữa khi thấy tay cứ nện mãi vào cây khô củi mục nên quay ra bóp cổ tôi, chỉ có bóp, cổ họng mới dẹp lại để im hẳn tiếng nói.

- Thứ lì như mày chỉ có cắt lưỡi.

Bị bóp cổ tôi không còn nói được mà thay vào đó tiếng khọt khẹt ma quái, nhưng chỉ một phút sau nó cũng nhỏ lại và thưa dần. Máu dồn lên khiến mặt tôi phì ra, càng phì đầu càng nặng và trong phút chốc vật nặng chạy xuống cổ họng; nó bò lăng quăng rồi chui xuống ngực, ngực khó thở, chạy xuống bụng, bụng đau. Đâu đó có tiếng la chói lói:

- Dừng tay lại đi nó vãi cứt ra quần rồi.

Vãi cứt ra quần? Thật thế sao? Không lẽ sự sợ hãi và đau đớn khiến tôi quên mình đang mang hình ảnh một con người. Nước mắt tôi vỡ vụn. Hèn chi tôi ngửi thấy mùi thum thủm, mùi phân heo, mùi nước đái và nhớt rãi phà đầy trong mắt mũi miệng. Nhưng tại sao lại có vật gì nhám, ướt và nóng hổi bò thật nhanh từ cổ xuống trán rồi từ trán xuống cổ. Ma cà rồng, ma lai rút ruột? Hơi lạnh chạy rần rật theo sống lưng khiến tôi vung tay ngồi bật dậy nhưng tí nữa lại ngất đi khi nhìn thấy một con chó đen đang ngồi chồm hỗm liếm mặt tôi. Sau lưng nó, sóng biển vỗ từng đợt như tiếng oan hồn tình tự. Đám thuyền cột dập dềnh chao động như bàn tay xua đuổi của tử thần. Vậy ra tâm trí tôi vừa khơi lại nỗi kinh hoàng làm ngày tháng đảo ngược. Tôi nhìn chung quanh... Vầng thái dương vừa ló dạng, ánh sáng soi rõ vòng rào kẽm gai và ngôi nhà xa lạ, nhà của sở cảnh sát. Tôi nhớ ra rồi. Hồi tối lần mò dưới ánh trăng xuống tận nơi cột thuyền để trốn chạy sự sống. Chẳng hiểu sóng đẩy tôi vào bờ hay con chó thần theo lệnh tiên bà hiện ra cứu tôi. Con Cám được chiếc giầy máng trên sừng trâu; còn tôi, tôi được con chó to như con bò mộng cắn áo lôi đi. Phải thế không hay tôi sợ chết đã lầm lũi chạy vào bờ và bây giờ đói rét khiến tôi không thể nhấc người lên nổi? Đói và rét, cả hai khi nào cũng đi song song với nhau, đã đói là phải cảm thấy rét và đã rét là phải cảm thấy đói. Đói là người phải lả đi và nhẹ ra nhưng chân tôi cơ hồ mọc thêm rễ, nó bám chặt lấy mặt cát xâm xấp nước và cứ như thế tôi lại thiếp đi trong tiếng nấc. Phải chăng cái đói đã chiến thắng mùi hôi hám từ chiếc mõm đen nhũi của một con chó hoang...

- Đừng khóc nữa chị Phượng, con chó bị tụi em đập chạy mất tiêu rồi.

Người lay kẻ gọi, tôi giật mình mở mắt ra trong khi tiếng nấc vẫn còn rung trong lồng ngực. Cố chống tay ngồi dậy nhưng tôi lại ngã xuống.

- Đói, đói đến run người.

Lần đầu tiên tôi kêu đói với kẻ lạ, bước đầu của sự ăn mày miếng ăn, dần dần sẽ là ăn mày tình thương và rồi đến tình yêu. Tôi buông nửa miệng cười khô héo. Kẻ ăn mày đâu còn biết nhân phẩm, như tôi bây giờ đang nằm úp trên lưng một gã đàn ông to lớn mặc cho hắn cõng về, như con Tuyết khi xưa nằm trong tay thằng Dũng sau lần bị hiếp. Nam nữ thọ thọ bất thân. Con Tuyết lấy thằng Dũng; còn tôi, hình ảnh này sẽ là nhát vồ đập vào đầu Nguyện...

Chương 5

Thế là hai chiếc xe đò cũ rong ruổi theo nhau chở chúng tôi đến trại tị nạn Leamsing. Len lỏi qua những phố xá sầm uất, băng ngang những đồng ruộng phì nhiêu, hai con trâu máy càng lúc càng thở hồng hộc cố sức bò lên con đường dốc gồ ghề dẫn đến ngọn đồi cheo leo nằm dọc theo ven biển. Bên đường cây cỏ khô héo xác xơ, lèo tèo vài căn nhà lá trông trơ trọi và khôi hài như những người nộm đang khom mình giữa ruộng.

Cuộc hành trình hơn năm tiếng vòng qua những dãy đồi lởm chởm đất đá, giữa đám bụi đất mù mịt thỉnh thoảng xe lọt xuống ổ gà to tướng làm mọi người đang ngủ gà ngủ gật một phen hoảng vía. Cũng đôi khi có những nhánh cây đưa hẳn ra ngoài làm xe phải lách thật nhanh để tránh khiến mọi người bị dồn lại chồng cả lên nhau. Nhiều người mệt mỏi chẳng buồn há miệng nhưng một số thanh niên thiếu nữ hầu như quên hẳn mọi lo phiền vừa qua thừa dịp trêu ghẹo cười đùa nghiêng ngửa và nằm cả vào lòng nhau.

Tôi ngồi thu hẹp ở một góc sau lưng tài xế; ngang bên kia, Nguyện ôm Trường ngủ vùi. Từ lúc được đám thanh niên cõng từ ngoài bãi về cũng là lúc Nguyện làm mặt lạ với tôi. Vì tự ái nên tôi cố giữ gương mặt lạnh như tiền nhưng trong thâm tâm vẫn luôn tìm cách tạo cơ hội cho Nguyện đến gần làm lành. Tôi nghĩ trước một biến cố quá kinh khiếp thì người đàn ông ích kỷ hẹp hòi như Nguyện khó có thể bình thản chấp nhận ngay được. Nhưng càng có nhiều cơ hội, Nguyện càng làm eo và càng tìm cách hờ hững xa lánh tôi. Ngay cả đến bé Trường, Nguyện cũng muốn giữ độc quyền làm như chỉ có Nguyện mới xứng đáng làm cha của nó. Tại sao Nguyện không nghĩ rằng thằng bé tuy mang giòng máu của bố nhưng hình hài lại chính do tôi cưu mang, tác tạo? Vì vậy đâu phải chỉ có Nguyện mà tôi cũng có quyền thương yêu, ôm ấp cũng như có bổn phận và trách nhiệm phải uốn nắn thằng bé ngay từ hồi nhỏ. Tôi không muốn con tôi trở thành Nguyện thứ hai, thành thứ công tử sống thừa, con cháu của ông bà cai Hòa. Thương con, tôi không thể ôm nó vào lòng như Nguyện mà phải dọn sẵn cho nó một tương lai, một tương lai hoàn toàn không có hình ảnh heo gà chó mèo sống trà trộn chung với người. Ý tưởng chợt đến khiến tôi cười cay đắng. Ngày này sáu năm về trước tôi cũng đã từng nói như vậy để rồi nhu nhược yếu hèn và tình thương thể hiện không đúng chỗ đã giết chết tuổi hoa mộng của mình. Cũng có thể cả một cái xã hội nghèo đói trọng tiền khinh nghĩa đã cùng toa rập đè bẹp những người đàn bà với kiếp sống dở chết dở như tôi...

... Sáu năm trước cũng trên con đường gồ ghề cây cối mọc um tùm hai bên như những bóng ma trơi đuổi theo từng bước khi tôi vừa thoát chạy ra khỏi nhà. Tôi nhớ, nhớ rất rõ sau khi bị mẹ và chồng đánh, nhớ mùi xú uế xông ra kịp lúc đã cứu tôi thoát khỏi đám đông và bị vất vào phòng như con chó chết. Nỗi oán thù bốc lên tận đầu khiến tôi quên hết họ hàng giòng tộc, quên bố, quên mẹ, quên Hằng dù nó đã chết mà chỉ nhớ có một mầm sống vừa tiếp nhận hơi thở đang nằm trong bụng. Không thể sống suốt đời với cuộc sống nhục nhã thế này. Có con tôi phải sống khác. Tôi phải sống với trách nhiệm, nuôi dưỡng và bảo vệ nó.

Đêm xuống chờ cả nhà ngủ, tôi lén ôm quần áo đi tắm rồi mở cổng rào chạy trốn. Con đường từ nhà đến Xóm Củi dài ba cây số, về đêm không một bóng người qua lại ngoại trừ những con chó đi hoang thỉnh thoảng đuổi nhau rầm rập giữa đường. Chúng sủa, chúng cắn và chạy từng bầy như muốn biểu dương lực lượng hùng hậu với những chị chó cái còn bị xích trong rào. Ban đêm đời sống hầu như thích hợp với các loài vật; chúng hồn nhiên đùa giỡn với cây cỏ, say sưa tắm mình dưới trăng, reo hò với gió và bóng tối hầu như cũng đồng lõa với những thú vui bản năng.

Vài con mèo nằm trên mái nhà cất tiếng kêu ngao ngao giọng khản đặc như chế nhạo hình hài thô bỉ tất tưởi và lạ lẫm của tôi. Tôi liếc nhanh xuống khoảng bụng vừa đủ căng chật chiếc áo bà ba lòng tự hỏi đó có phải là kết quả của ái ân? Nếu có tại sao tôi lại trốn chạy người tác tạo ra nó? Còn không, với thể xác không rung động tại sao đứa con lại được tạo hình? Đọc trong sách động vật hay thực vật cũng đều sinh sản giống nhau, có nghĩa là không cần sự rung động. Phấn của hoa cái gặp hoa đực sẽ tự động đơm bông kết trái và con người, trai gái ăn nằm không cần yêu thương đứa con vẫn có thể thành hình. Nếu quả thực như vậy thì đứa con trong bụng của những người mẹ chắc gì đã là chứng tích của hạnh phúc?

Chiếc bụng vừa u lên chứa giọt máu của Nguyện ngoài ý muốn, nó còn nhỏ, nhỏ lắm. Tội nghiệp con tôi, dù trai hay gái nó cũng không có những may mắn hoặc sung sướng như mấy đứa trẻ khác. Bỏ nhà ra đi chưa chắc tôi có thể tạo được cho con tôi một cuộc sống tinh thần khá hơn trong khi vật chất lại phải bôn ba xuôi ngược và điều thiệt hại nhất cho những đứa trẻ ra đời có mẹ mà không có cha. Trong xã hội này, giấy tờ khai sinh con cái mang họ mẹ là những đứa con hoang. Con hoang đều bị đời bạc đãi khinh miệt và những trẻ cùng tuổi xô đẩy xa lánh. Tương lai của con tôi bi thảm như thế nhưng ngược lại nếu bố nó là Nguyện thì cuộc đời nó sẽ ra sao? Tôi hoang mang lo sợ nhưng niềm đau thân xác vẫn mãnh liệt hơn cái viễn ảnh có bố hoặc không có bố. Dù thế nào cũng phải đi, tôi không thể mãi làm con nô lệ...

Tôi đến nhà Thanh Huyền trời đã gần sáng với áo quần dính đầy bụi và ướt đẫm mồ hôi. Từ Xóm Củi xuống nhà nó trên mười cây số, không dám gọi cyclo vì sợ lỡ nó không có tiền trả nên tôi cố gắng đi cho hết quãng đường dù biết là quá dài. Dưới ánh điện mờ hoặc khi băng qua những khúc đường tối, tôi cố men theo lề cắm cúi bước nhanh đốt ngắn thì giờ, thời gian đủ để tôi kiểm điểm lại tài hèn sức mọn của mình. Vẫn chưa có một tính toán nào nuôi dưỡng bản thân và dành dụm chút đỉnh tiền trước khi sanh nở.

- Mày điên quá Phượng ạ! Đi như vậy hư thai thì sao? Huyền lo lắng nhìn tôi.

- Càng tốt, chết con chết luôn cả mẹ.

- Đã vậy sao không nhào ra đường cho xe cán chết? Thật là hết khôn dồn đến dại...

Huyền đang chửi tôi. Mặc kệ, ai chửi thì cũng chỉ đến thế!

- Mày có gì cho tao ăn không?

Huyền đứng lên chiên quả trứng gà và hâm nóng tô cơm nguội đưa cho tôi:

- Bữa qua tao "trúng mánh" thành ra mua mấy ổ bánh mì thịt ăn nên cơm mới dư, gặp như mọi hôm chỉ có nước nhịn đói.

Mặc nó lải nhải giải thích, tôi lùa đũa cơm vào miệng. Ngon. Cả đêm tiêu phí bao nhiêu năng lực, giờ ăn vào để lấy sức trở lại.

- Tao phải ăn hai tô nữa mới đủ no. Lấy thêm đi Huyền.

- Sư khỉ, tao đã bảo hết rồi, chờ trưa nấu một lượt cho đỡ tốn.

Cơm nóng trôi xuống bao tử làm ấm cả ruột gan, bây giờ lời đay nghiến của nó mới lọt vào tai tôi.

- Mày sống no ấm đâu cần biết đến bạn bè khốn đốn.

- Ừ, no ấm lắm. No đến nỗi cái bụng ễnh tướng.

- Tao chả đùa đâu. Cả mấy tháng nay má tao đi theo bạn bè buôn huệ dưới lục tỉnh. Huyền tiếp tục than thở.

- Chuyện động trời. Tao không tin má mày dám bước chân ra khỏi nhà.

- Muốn ăn phải lăn vào bếp. Từ ngày dọn xuống chuồng chim cũng là ngày bị cắt luôn lương thực. Hai chị tao cũng khốn đốn lo cho gia đình họ còn chưa xong lấy đâu mà giúp đỡ. Mày xem nhà tao cả ba người lớn còn không lo nổi mà.

- Thằng em mày to xác thế mà cũng đành bó tay?

- Cả nước bó tay thì đúng hơn. Chiến tranh càng lúc càng lan rộng, dân chúng chạy loạn tứ tán chẳng ai còn thiết làm ăn. Thằng em tao khủng hoảng vì thời cuộc nên nghỉ học nửa chừng tạm thời mua đồng, nhôm, ve chai bán lại cho tụi chệt kiếm tiềm. Tao ở nhà mua sỉ bao ni lông của tụi con nít mang đến.

- Mua sỉ? Tôi ngạc nhiên quên hẳn hoàn cảnh cay đắng của mình.

- Ừ, tụi nhóc di tản từ miền trung vào trong này không có việc làm nên lê la ở những cống rãnh hoặc bới trong những đống rác tanh tưởi lượm giấy cũ và bao ni lông. Tao mua lại rồi rửa sạch phơi khô mang vào Chợ Lớn bán cho hãng.

Tôi nhìn Huyền bằng ánh mắt nghi hoặc.

- Mày không tin là đúng, rúc trong chĩnh gạo còn biết gì đến trời đất chung quanh. Giặc đã chiếm gần hết những tỉnh miền trung làm dân chúng di tản vào trong nam rần rần. Nghe họ đồn ông Thiệu đã cắt đất nhường cho họ chẳng biết có đúng thế không nhưng thiên hạ xôn xao và mình càng lúc càng đói thì cũng đâm hoảng. Dân miền quê đâu còn lòng dạ trồng trọt cày cấy cũng đổ xô lên Sài Gòn lánh nạn. Họ làm như gần dinh độc lập là sẽ an toàn nên đã đói lại càng đói thêm. Mày xem chung quanh đây toàn là những kẻ đang chết đói chết khát. Chết đến nơi rồi Phượng ạ!

Huyền nói một thôi một hồi như kẻ rành rẽ hiểu biết mọi chuyện thế sự rồi bỗng ngừng lại vài giây nhìn tôi:

- Thằng Nguyện đối xử tệ bạc hay sao mà mày phải trốn nhà đi vậy?

- Chuyện riêng giữa tao và cha mẹ chồng.

Tôi không dám kể tất cả ngọn ngành dẫu Huyền là bạn thân, dù sao chuyện kể xấu chồng con vẫn là một điều khó nói và khó nghe.

- Tưởng gì chứ cái đó là lẽ thường, đứa nào lấy chồng mà chẳng phải như vậy. Mày có ngon thì dọn nhà ra riêng...

Nó thao thao mang mấy cái triết lý cùn ra nhai cho đỡ buồn, hình như đã từ lâu nó không được nói nên khi nói mắt nó long lên sự cương quyết khác thường. Mới hơn nửa năm không gặp mà nó thay đổi khá nhiều, cằn cỗi, già dặn và cũng chững chạc hơn xưa.

- Sao mày trông bệ rạc vậy? Trời đất ơi... nó la lên khi nhìn kỹ bộ đồ tôi mặc trên người, rách kiểu gì mà ngộ há, lỗ chỗ như hoa rơi, lại còn hai ống quần...

Huyền đảo mắt nhìn từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên và dừng lại ở hai bàn tay chai sần của tôi rồi chợt nín lặng. Sự im lặng khiến cả hai sượng sùng nhìn nhau và tự dưng đâm ra xa lạ khách sáo. Hình như tôi vẫn cố tình giữ khoảng cách bằng sự che dấu.

- Ra nhà sau tắm đi Phượng, chuyện gì cũng để từ từ giải quyết. Còn hoàn cảnh gia đình tao thì mày cũng đã biết, chỉ sợ không chu đáo làm mày thất vọng.

Tôi thất vọng thật, ngay từ lúc vừa nuốt trôi tô cơm khỏi cổ. Nếu nó không trúng mánh như đã nói thì dù có là bạn bè thân thiết cách mấy tôi cũng vẫn phải nhịn đói. Cơm ăn vào thì thấy ngon nhưng sau đó biến thành những viên mật đắng ợ mãi trong miệng. Tôi cầm bộ đồ ngủ của Huyền băng qua khỏi chái sau. Nhà tắm lộ thiên vuông vức ghép ba mặt bằng những lá dừa khô cao gần tới ngực; cửa ra vào là một miếng nhựa kéo ngang dính đầy những ghét. Bên trong vỏn vẹn mỗi một phi nước đã cạn gần xuống đáy và chiếc gáo dừa với cán dài nằm chổng chơ. Dưới chân đứng, nền được kê cao bằng những thanh gỗ dẹp cách khoảng đủ nhìn rõ những con giun đang ngoi mình trong đống bùn nhầy nhụa. Huyền vén màn cửa đổ thêm thùng nước vừa mới kéo từ dưới giếng:

- Sống ở chuồng chim, không điện, không nước máy riết rồi cũng quen. Có chén xà bông bột để ở trên cao lấy mà gội đầu nếu không sợ rụng tóc. Quần áo vò tay không, đập cho sạch rồi phơi ở ngoài dây.

Người tôi bẩn của suốt đêm lội bộ nhưng vẫn không hứng thú gì khi nhìn nhìn phi nước đục ngầu vì cặn bị khuấy lên. Mùi xà bông hăng hắc của vùng Chợ Lớn chế tạo khiến ruột gan tôi lộn lạo buồn nôn. Không khăn tay khăn mặt, không vòi sen vòi nước, con Cám không có nước Cam Lồ rưới xuống để tẩy rửa ô uế mà ngồi xổm dội bằng gáo dừa với màu nước đục nhưng cũng cố gột rửa những trĩu nặng ưu phiền. Thực tế chung quanh và những cực khổ của bạn bè làm tôi chán ngẫm. Thì ra bao năm tháng tôi ngụp lặn trong ảo tưởng chỉ mơ những xa vời trong khi mọi người đang tranh sống. Giá trị của công việc làm đã khiến tôi thấy mình trở thành hèn mọn, ích kỷ. Từ ngày lấy chồng tôi chỉ ngồi âm thầm nguyền rủa bóng tối, than thở cho số kiếp gian truân lận đận, nuốt cay đắng nhịn nhục của cảnh làm dâu, làm vợ trong khi bên ngoài ai cũng ao ước cái địa vị tôi đang có. Sự đói khát làm quên nhân phẩm con người, như tôi, ai có thể nghĩ tôi đã ăn vụng củ khoai, nhón bốc thức ăn khi đang làm bếp? Có ai nghĩ rằng tôi đã cãi nhau để đi đến sự xô sát với chồng vì một miếng ăn, vì đĩa trứng gà của mình bị dằm nát? Và bây giờ chỉ vì chén cơm nguội mà Huyền lên án tôi sống sung sướng trong chĩnh gạo. Vừa lên án đó rồi chợt lại ngậm tăm khi thấy quần áo tôi rách nát nếu không muốn nói là sợ gánh nặng nếu phải đeo. Ôi cái giá trị con người ở chỗ đó. Kẻ đói khổ đánh giá trị con người qua đồng tiền bát gạo mà xã hội này có mấy ai giàu có dư ăn dư mặc như gia đình Nguyện?

Trong chĩnh gạo mốc tôi chỉ cảm nhận mùi vị khó nuốt chứ nào đã thực sự biết khổ là gì. Từ bao lâu tôi cố thắp ánh sáng trong tâm hồn dù với một hy vọng thật hãi sợ là thoát ly nhưng bây giờ sự hy vọng dù mỏng manh đó cũng đã tắt. Nó tắt chỉ vì cái giá trị hạnh phúc cho mỗi con người không phải chỉ có tôi mới thèm muốn. Kẻ giàu mơ ước thêm sự giàu có, sống hưởng thụ sao cho thật sung sướng, khác người. Gia đình Huyền, bà cô, ông chú đang tìm cách chuyển ngân sang ngoại quốc và chờ thế sự đảo lộn là xa chạy cao bay. Các tướng tá biết rõ vận mạng quốc gia nên vàng dồn chặt rương, quần áo chĩnh chạc sẵn sàng lên đường thoát nạn để ách cho những kẻ nghèo thấp cổ bé miệng, để bọn dân ngu ở lại làm tấm bình phong chống giữ mạng sống cho họ. Kẻ nghèo như Huyền, như những người đói khát chỉ cầu miếng ăn. Còn tôi kẻ đang đau khổ chỉ mong sao có được hạnh phúc và an bình trong tâm hồn. Con người ta ai cũng chất chứa đầy tham vọng và tham vọng nào cũng là cái túi không đáy.

- Mày có thể cho tao ở đây phụ rửa bao, nhặt giấy kiếm ngày hai bữa ăn đến khi sanh nở không? Tôi hỏi bằng một giọng thất vọng hoàn toàn.

- Khùng, bao ni lông bữa có bữa không; mày cũng có thể ăn bữa đói bữa no nhưng con mày, cái bào thai này thì không thể được. Nghe lời tao về đi, đừng vì tự ái cỏn con mà đày đọa nó. Gia đình không chứa mày thì chẳng còn chỗ nào có thể dung thân. Nếu ai thoát ly cũng có chỗ nương tựa thì làm gì có cảnh đĩ điếm, xã hội này đã chẳng nảy sinh ra những bất công nghèo đói...

Tôi không trách Huyền, nó thực tế như vậy là đúng. Nhà chỉ có ba người lớn mà không lo nổi miếng ăn thì chứa kẻ bầu bì như tôi còn hơn mang một của nợ. Suốt buổi sáng ngồi phụ nó rửa bao lòng tôi lo ngay ngáy. Từ lâu tôi chỉ đặt hy vọng có mỗi mình nó vì tin rằng những đứa nghèo sẽ dễ thông cảm và dễ sống ai ngờ đồng tiền đi liền ngay vào khúc ruột. Ruột đói đến nỗi anh em cũng còn tị nạnh miếng ăn thì nói gì bạn bè như tôi. Tôi thở dài khi chợt nghĩ đến chuyện tá túc nhà bố, càng không thể được vì bài học vừa xong ở nhà Huyền vẫn chưa làm tôi hết cay đắng. Chẳng ai muốn chứa của nợ trong nhà, nhất là dì Loan...

Buổi trưa Nguyện chở bố đến tìm. Không giải thích và không đợi Nguyện năn nỉ đến lần thứ nhì, tôi ra nhà sau thay bộ quần áo còn đang phơi trên dây trước đôi mắt ngỡ ngàng của bố, của cả hai thì đúng hơn. Tôi không nhận ra bố, ông thầu khoán Hoàng Báu ngày nào. Đã lâu không gặp, hơn ba tháng từ ngày Hằng chết, trông bố hoàn toàn lạ lẫm, vẻ hom hem tiều tụy và đôi mắt trũng sâu đã nói lên cuộc sống nội tâm bị khủng hoảng chưa từng thấy. Phải chăng những lúc gần đây sự xung đột giữa bố và dì xảy ra thường xuyên?

- Con làm gì mà áo quần ra nông nỗi này?

Tôi không trả lời nhưng bố đã đọc được tất cả sự thật qua ánh mắt tôi, một thiếu phụ tơi tả, khổ cực chưa từng thấy, một người vợ khô héo, èo ọt trong bể khổ tình yêu và một đứa con gái mất hẳn niềm vui sống. Nếu bố nhìn ra những lầm lẫn khi lựa chọn dì Loan thì có lẽ bố cũng đã nhìn thấy sự lầm lẫn của mình qua hình ảnh tôi đang mang. Tôi cũng chẳng khác gì bố ngoài trừ chiếc bụng gồ lên như đám trẻ đói khổ ở Phi Châu bụng õng đít beo. Bố nhìn tôi qua đôi mắt mở trừng đầy kinh hoảng trong khi tôi cố cắn răng cho khỏi bật tiếng khóc để bố đừng kết án thêm về hành động của mình xưa kia, một chuyện đã qua rồi.

- Anh Nguyện, để em nó ở trên tôi vài ngày cho tinh thần khuây khỏa rồi tôi bảo ban nó thêm.

Câu nói làm tôi giật mình. Sự khó khăn ép buộc ngày nào không còn, những cứng rắn lễ giáo bố cũng bỏ quên đâu mất. Tại sao bố lại có thể thay đổi một cách lạ lùng thế? Không lẽ bây giờ bố mới biết thương tôi và uy quyền của bố đã lấy lại nên không cần chờ lệnh của dì Loan? Không, tôi không tin, ngàn đời chẳng thể tin. Tôi nhìn lại bố như nghi ngờ ở tai mình và chợt thấy mủi lòng.

- Bố về nghỉ cho khoẻ vì con thấy bố cần tỉnh dưỡng hơn con.

Tôi nói bằng giọng nghẹn ngào vì thấy bố quá sa sút. Nội lương tâm hành hạ cũng đủ giết bố cần gì những lời tôi hờn trách. Sự giận hờn ngấm ngầm hoàn toàn tiêu tan, cho đến ngàn đời tôi vẫn không thể hờn trách bố cho dù bố sai trái mặc lòng. Có phải tôi là người dễ tha thứ hay tình thương đã làm con người trở thành mù loà?

- Phượng, bố có thể giúp gì được cho con?

Lời bố thống thiết như cố níu kéo phần nào sự hối hận đang dày vò. Tôi hạ thấp mắt tránh ánh nhìn đau khổ của bố và chợt lạnh người khi nhìn thấy đôi dép da bố đang mang nơi chân, nó đã mòn vẹt một bên bám đầy bụi đất với những móng dơ lười biếng cắt tỉa. Như vậy đôi giầy đã không còn nằm trên chân bố ít nhất cũng phải trên một tháng. Không đi giầy có nghĩa là bố đã lánh xa chốn ăn chơi, có nghĩa là tình trạng gia đình đã sa sút cùng cực.

- Cái xe hơi bố bán rồi phải không?

Bố không trả lời nhưng hai vai rung lên, chiếc áo sơ mi chao động làm nổi bật những lằn ố vàng và nhăn nhúm của sự lười biếng ủi. Nó cũng chứng tỏ phần nào sự thiếu vén khéo của bàn tay đàn bà. Tự dưng tôi buột miệng:

- Dì còn ở với bố không?

Bố biến hẳn sắc và khuôn mặt khô dúm lại:

- Sao con lại hỏi thế?

Không trả lời cũng như đã trả lời. Muộn rồi bố ơi, vậy là con không còn một cơ hội nào nữa hết. Dì Loan bỏ đi là chứng tích của sự sa sút tột cùng. Bố đã bị phá sản. Tiền mất, tình bố cũng mất, còn con muôn đời sống trong kiếp tôi đòi nô lệ. Xã hội này chỉ có thể nói chuyện với nhau bằng tiền bạc, không có tiền bố chẳng thể dùng lẽ phải buộc họ phải đối xử tốt với con gái mình.

- Phượng, bố thấy con yếu lắm. Cố gắng giữ gìn sức khoẻ.

Tôi muốn khóc quá, tại sao bố không bảo giữ gìn cái bào thai, dù gì nó cũng là cháu ngoại của bố cơ mà. Thì ra bố đã biết cảnh khốn khổ của con, biết mà không tỏ thái độ vì không còn khả năng? Người đàn bà gớm ghê đã lấy hết tiền bạc lại còn tước đoạt luôn cả uy quyền.

- Có phải dì trốn đi với chú Khánh không?

Hỏi xong tôi mới giật mình, còn bố mặt tối xầm lại:

- Con biết trước sao không nói cho bố?

Nếu bố biết từ dạo ấy, đời tôi chưa chắc đã thay đổi. Khi con người lụy tình bị phản bội, họ sẽ cố tìm đủ mọi cách chinh phục lại, một phần cũng để thỏa lòng tự ái. Muốn chinh phục người vợ sống bằng tiền chỉ mỗi cách gả tôi cho Nguyện hoặc một Nguyện thứ hai để đạt cùng mục đích. Bố tôi vừa học xong bài học đời, tiền học phí quá mắc nhưng bù lại đổi được cuộc sống bình lặng và có ý nghĩa hơn.

- Tuần tới bố phải dọn nhà về quê vì trước khi đi dì con mang giấy tờ căn nhà, vật cuối cùng cầm bán nốt. Không muốn vương vấn vì kỷ niệm với lại không tiền chuộc nên đành để họ lấy thôi.

Tôi đứng nhìn bố chết trân. Vở kịch làm vợ của dì đã hạ màn. Bẩy năm chung sống làm mưa làm gió, giờ gió đã lặng mưa đã ngừng.

- Con chúc mừng cho bố, cắt bỏ cánh tay đang mâng mủ tuy có đau đớn thật nhưng vẫn còn hơn để nó chạy độc hết vào người.

Tôi ôm bố đau xót cho người, cho mình và cho cảnh chia ly. Lúc ấy Nguyện nửa sượng sùng với bố vợ vì tôi quá rách nát tả tơi, nửa bàng hoàng vì sự sa sút mau chóng của một nhà thầu khoán vang bóng một thời. Và cũng hình như đang trầm ngâm suy nghĩ để sắp đặt một kế hoạch nói dối vĩ đại khi dẫn tôi về nhà trình diện cha mẹ. Dù gì tôi cũng phải về...

Xe dừng lại trên một bãi đất cao và trống, phía trong là hàng rào kẽm gai bao bọc những căn nhà lá mọc lởm chởm cái cao cái thấp nằm san sát dưới lòng thung lũng. Hai bên hai dốc đồi sừng sững như hai hung thần kênh kiệu lúc nào cũng chỉ muốn đè bẹp mạng sống con người. Cổng chính có lẽ là nơi chúng tôi đang đứng vì sợi xích sắt vòng qua hai lần thật kiên cố và ghê rợn chẳng khác gì nhốt những tù nhân chính trị. Nghe máy gọi có thêm một toán dân tị nạn đến tạm cư, mọi người trong trại ùa chạy ra dáo dác tìm người quen.

Trời đang choạng vạng tối nhưng đủ soi rõ từng khuôn mặt rạng rỡ nhìn qua dây rào kẽm. Tất cả đều nhốn nháo tuy vẫn đứng trong khoảng cách đã được ấn định rõ rệt. Tôi đưa mắt nhìn họ, xen lẫn những thân mình trần đen đủi của đám thanh niên đang sức ăn sức sống là đàn bà và đàn ông đứng tuổi với quần áo luộm thuộm đủ màu sắc của mọi nước viện trợ. Họ đứng hàng hai dọc theo lối vào như dàn thành một cổng chào vinh dự. Mà vinh dự thật, những kẻ đến đây là những kẻ sống sót từ cõi chết, người thoát trở về khi nào cũng thấy sự sống của mình giá trị và cần thiết.

Sau nửa giờ kiểm điểm và lập thủ tục nhập trại, cánh cổng sắt được mở ra. Tiếng kéo rít nặng nề nghiến trên những thanh sắt rỉ nghe rợn người như một đe dọa. Mặc, dù tụi lính Thái có đối xử tàn nhẫn với người dân tị nạn thế nào thì vẫn còn tốt lành hơn lũ cướp biển. Bằng chứng gần tuần lễ ở Rangsit bọn cảnh sát quá tốt, hơn cả sự tưởng tượng của chúng tôi. Ở đâu mà chẳng vậy, dân có người nọ người kia, lính cũng có trăm ngàn thứ lính, có người tốt kẻ xấu, có kẻ cướp bóc lại có những người chuyên bố thí.

Đèn trong đảo đã bật sáng, chúng tôi hàng một tiến vào trại giữa tiếng cười nói thăm hỏi niềm nở của mọi người. Vài người nhận ra bạn bè, quen biết kêu lên mừng rỡ, ôm nhau chảy cả nước mắt. Con đường đá từng bậc gồ ghề biến thành con đường hội ngộ vang đầy tiếng cười nói vui vẻ đưa chúng tôi xuống tận đình để ngủ qua đêm. Đình chứa được khoảng hơn một trăm người, là nơi hội họp hoặc chỗ tạm ở cho những người vừa nhập trại ngày đầu. Đình và nhà thờ tuy không nằm gần nhau nhưng khoảng sân rộng, gian nhà lớn và nóc tôn cao đã tách biệt tất cả mọi vật chung quanh. Sát cạnh trung tâm nhà thờ là dẫy nhà lá, vách phên cũ kỹ dựng lên cách đây đã ba năm. Lan dần ra chung quanh và ăn đến tận chân đồi, từng căn nhà mới nằm cách khoảng trông khang trang, sạch sẽ và thoáng khí hơn nhưng chỉ dành cho bọn thanh niên trai tráng ở, vừa để canh phòng tụi Thái đen đêm đêm hay lẻn vào bắt cóc con gái đem vô rừng hãm hiếp, vừa làm hàng rào kiên cố chận bắt bọn trộm cướp không cho thoát lên rừng.

Dân tị nạn ở đây, đầu năm 1980, trên dưới chưa được tám trăm người nhưng đàn bà, con gái và con nít đã chiếm hết hai phần ba. Phần còn lại đa số đã xung phong nhận lãnh công việc không công trong thư viện, bệnh xá, thông dịch cho các phái đoàn và ngay cả công tác cắt chia thịt cá được trợ cấp tuần hai lần do chính phủ Thái nhận lãnh từ nguồn tài trợ quốc tế phân phát cho dân tị nạn. Người ít, việc nhiều, cho nên sự canh chừng ban đêm chỉ còn lại khoảng năm mươi thanh niên lực lưỡng chia nhau xoay tua canh gác. Gọi là gác chứ cả hơn hai trăm căn nhà nằm choán hết gần thung lũng về đêm tràn ngập bóng tối, đứng cạnh còn khó thấy mặt nhau thì biết lối nào mà đuổi cướp. Đèn trong trại sau mười giờ là tự động bị cúp lấy cớ theo lệnh trên. Văn phòng Thái chỉ còn hai người ở lại để giải quyết những tệ trạng về đêm. Thực ra họ chỉ bù nhìn vì đôi khi bắt được trộm, cướp không nói rành rẽ tiếng Việt là dân ta cứ tự động nện thẳng tay, xử tại chỗ cho đích đáng chứ mang lên văn phòng chỉ thấy thêm những bất công và cảnh trái tai gai mắt bởi bọn chúng bênh vực và tự động cho nhau quyền tác yêu tác quái trên đám người tị nạn.

Dân sống trong thung lũng như đám tù lỏng. Trước mặt là hàng rào kẽm gai với cánh cổng sắt kiên cố dẫn đến con đường trống trơn cách chỗ dân bản xứ khoảng mười cây số rồi mới đến phố chợ. Mặt sau ăn thông ra biển, nối dài theo những gềnh đá lởm chởm thỉnh thoảng có những con thuyền tị nạn chạy một mạch từ Việt Nam sang thẳng Thái Lan táp vào. Đường biển là lối dễ vào nhưng khó ra nên bọn cướp chưa bao giờ dám dùng tàu lén vào đảo bắt cóc đàn bà. Có thể họ vẫn còn e dè chánh quyền địa phương và cũng có thể quá tốn kém thời giờ lẫn tiền bạc cho nên hai ngọn đồi hai bên đã vô tình đồng lõa với tội ác.

Vụ bắt cóc xảy ra hàng đêm một. Kẻ gặp nạn bị chúng thay phiên hãm hiếp mãi tờ mờ sáng mới được thả về bước thấp bước cao từ rừng lết vào trại. Việc phòng thủ càng lúc càng kỹ càng, người ta báo động cho nhau bằng cách chỉ cần người bị nạn la lên là lập tức nhà bên cạnh có bổn phận khua nồi niêu soong chảo, đập ầm ầm lên thùng phi hoặc đập gõ thế nào tạo tiếng động lớn đánh thức những người chung quanh. Nhà kế bên nghe tiếng động cũng đập, cũng khua và cứ thế chuyền sang những nhà khác. Dĩ nhiên bọn cướp dù có súng cũng phải bỏ con mồi mà mau chân chạy thoát vào rừng. Từ ngày có tiếng gõ giây chuyền thì vụ bắt cóc hãm hiếp đã bớt quá nửa, phần còn lại chỉ vì đang đêm bị tháo dạ phải mò ra tận ngoài bãi biển hoặc những anh chị nào liều mình hò hẹn trên gềnh đá đèn tắt chạy về không kịp.

Ai mới nhập trại nghe tin này đều sợ vì thế nên khi chúng tôi, một bọn mười người, may mắn được bạn quen ngỏ ý nhượng lại căn chòi cũ ở ngay giữa trung tâm với đầy đủ bếp núc, nồi niêu chén đũa giá hai ngàn bát, khoảng hơn chỉ vàng là chúng tôi mừng như được của. Tôi lần trong lưng quần cũ của bé Trường gỡ sợi dây chuyền mỏng dính, sợi dây cuối cùng sót lại trong số mười sợi đã mất thì bị Nguyện cản lại:

- Ai sao mình vậy đừng có bày vẽ.

Tôi không muốn giải thích dài giòng về chuyện đêm hôm tụi Thái hay lẻn vào trại bắt cóc phụ nữ vì biết có nói Nguyện cũng chỉ nhìn bằng ánh mắt khinh mạn.

- Em mượn đỡ chung tiền nhà cho người ta, mai mốt xin được chân phụ bán hàng sẽ mua trả lại anh.

Sợi dây chuyền không phải của Nguyện mà của Trường, thôi nôi thằng bé bà nội sắm cho tôi còn giữ được tới ngày này.

- Vật kỷ niệm cấm bán.

Nguyện nói đúng, vật kỷ niệm chẳng ai đem cầm bán vì đẹp hay xấu nó vẫn có giá trị tinh thần nhưng ngày thôi nôi, một chứng tích nhạo báng bên nội vì họ gửi giấy mời xuống dưới quê mà bố tôi không có mặt. Đó cũng là một dịp và là cái cớ cho mọi người chê cười. Mặt tôi nóng bừng:

- Không mua để ở liệu anh có lên rừng đốn cây làm nhà như mọi người hay lại chui rúc nay nhà này mai nhà khác, đã vậy rồi ăn uống, giặt giũ, tắm rửa ở đâu?

Nói thế nhưng tôi vẫn trả lại Nguyện sợi dây. Nếu đã hỏi thiếu được Nguyện tại sao tôi không thể hỏi vay nợ những người khác? Cầm sợi dây bỏ vào túi áo, Nguyện làm lơ trước sự nóng giận quá trớn của tôi, có thể cũng là phương pháp cố đấm ăn xôi, mặc tôi tự xoay sở lo liệu. Việc mượn nợ trong trại cũng dễ dàng vì ai cũng hiểu lá lành đùm lá rách. Giờ tôi mới thấm thía câu miếng khi nói bằng gói khi no; có ra đời mới biết xã hội có kẻ xấu người tốt, có kẻ trọng nghĩa khinh tiền và ngược lại. Hôm sau dọn nhà mới, vì nhà sàn nên khá cao phải lên hết bốn bậc cầu thang mới vào được bên trong. Nền nhà đóng bằng gỗ dùng làm chỗ ăn, nghỉ và ngủ, có ép qua ép lại cách mấy cũng vẫn còn chỗ cho bọn chúng tôi gác chân gác tay. Để phòng bị, đám đàn ông con trai phải dồn về một phía gần bếp, ngay cửa ra vào phòng cướp, vậy mà đám con gái vẫn sợ tụi Thái rạch bức tường phên chui vào.

Nhà lợp lá chung quanh ghép bằng phên mỏng choán hơn phân nửa chiều cao. Phần còn lại là những thanh tre cách khoảng cho gió lùa vào. Mùa hè tương đối mát mẻ vì nhà tôi ở cao hơn những nhà chung quanh nên hứng trọn luồng gió và bóng mát của tàng cây cổ thụ xòa ngay mái. Phần bếp, mái thấp hơn nên tấm phên che cũng hạ xuống do đó đứng nấu nướng có thể nhìn ra ngoài mà ở ngoài nhìn được mỗi khuôn mặt mình, âu cũng là một cách sáng chế tài tình của những người đàn ông bị làm bếp.

Đồ đạc mỗi người chúng tôi chỉ vỏn vẹn có mỗi túi xách gác lên kệ nên không đầy năm phút mọi người đã cùng ngồi lại chia công tác và vị trí chỗ ngủ. Đàn ông lo xách nước, chẻ củi, lãnh lương thực còn đàn bà lo việc nấu nướng, dọn dẹp bếp núc trong ngoài. Như vậy cũng nhàn hạ vì lương thực tuần lãnh hai ngày, nước phát mỗi người mười lít, thừa thiếu muốn tắm rửa giặt giũ thì phải tự túc mua lấy. Đám con gái chia ra mỗi người nấu trọn một ngày, cũng hơi mệt nhưng bù lại ba ngày sau chơi không. Tôi là người tiên phong bữa đầu, nồi niêu soong chảo phải lau chùi lại một lượt vì cáu bẩn, chén đũa cũng loại ra, cái thì mẻ cái bị móp méo cong queo, cũng may có sẵn nước và dụng cụ nên việc quét dọn không đến nỗi quá vất vả.

Hôm đầu chưa quen cách xếp đặt nên tôi cứ leo lên leo xuống cầu thang cả mấy mươi lần; nguyên do chỉ vì bếp ở trong nhà mà nơi chứa nước và chỗ làm tôm cá thì ở bên ngoài, qua khoảng sân nắng sát với phòng tắm trên có mái che và cửa căng bằng miếng vải nhựa xanh, vừa để tắm, thay quần áo và cũng vừa để chứa nước của mọi người trong nhà. Buổi tối sau khi cơm nước đánh răng, phần nước còn lại vẫn phải được trùm và buộc giây cẩn thận vì sợ mất cắp.

Chiều đến mới thấy Nguyện lững thững về nhà, tay xách chiếc nồi con và cái chén cũ. Tôi đưa phần cơm trưa cho Nguyện:

- Nếu không đói anh chờ vài phút nữa ăn cho ngon vì cơm sắp chín rồi.

Tờ báo được mở ra lộ khúc cá chiên vàng ngậy nhưng Nguyện thờ ơ:

- Kể từ bây giờ anh nấu cơm riêng.

Tôi cảm thấy nghẹn trong lồng ngực:

- Công tác đã chia hồi sáng ai cũng chấp nhận sao khi không trở chứng như vậy?

- Những con ngựa đau đều bất bình thường. Ăn riêng cũng là hình thức tập luyện cho con người một cuộc sống không bị lệ thuộc.

Ít khi Nguyện có lối lý sự ba xu như thế. Bình thường, chuyện gì không vừa ý chàng hay la toáng lên hoặc hò hét đập phá để lấy oai. Mà chẳng thà làm thế để mọi người nghĩ mình nóng nẩy bực dọc còn hơn thốt ra những lời này, nó chứng tỏ con người nhỏ nhặt ích kỷ, chỉ vì một xích mích cá nhân, gia đình mà xa rời tập thể.

- Nhưng làm sao anh có thể nấu cơm được chứ?

Câu hỏi khá dịu dàng và đầy lo lắng không ngờ lại va chạm tự ái của Nguyện.

- Đội đá vá trời còn làm được nói gì đến chuyện cơm nước.

Giọng Nguyện đầy gay gắt bực bội khiến tôi nghĩ chàng muốn thực hành điều mạnh ai nấy sống như đã nói hôm nọ. Đã muốn vậy thì lơ luôn, mặt tôi cũng biến sang lạnh lùng:

- Tùy anh.

Nguyện lẳng lặng ra ngoài kiếm ở đâu được ba cục đá kê làm bếp. Không có vật gì che cho gió bớt tạt để mồi lửa, mà kê sát vách lại sợ cháy nhà, cuối cùng Nguyện xé chiếc áo cũ làm khung che...

- Anh ấy nấu cái gì vậy chị? Mây nhìn tôi dò hỏi.

- Chắc sắc thuốc cho vợ chứ gì. Trang không nhìn ra nhưng cũng chen vào.

Tôi không trả lời, bê nồi cơm đặt lên phản múc đều mười phần, cá kho khứa bự nên cũng dễ dàng chia.

- Chan nước cá luôn nghe chị Phượng.

Tâm từ ngoài leo lên chưa hết bực thang cũng nói vô. Hình như mọi người lởn vởn gần chung quanh nên vừa đến giờ cơm cũng đã có mặt đầy đủ. Nguyện ngồi khuất gần nhà tắm vì thế không ai để ý nếu không từ trong nhà ngó ra.

- Chan nước kho rồi bắp cải chấm với cái gì? Hãn cau có hỏi Tâm như sợ mất phần nước cá của mọi người.

- Bắp cải chấm nước mắm mới đậm đà. Tâm trả lời.

- Có mày hoặc ma ăn.

- Sợ ma ăn nên dành phần trước.

Mỗi người nói một câu và đề tài nước cá được mổ xẻ dữ dội. Ăn uống chung đụng chia phần phức tạp là thế nhưng nhờ nấu chung mà thức ăn dư giả để chia chứ nếu không, phần lương thực cho mỗi người trong hơn ba ngày chỉ có thể ăn được một bữa.

- Có gì đâu, chia cá xong còn bao nhiêu nước cá tôi múc hết ra tô chế thêm nước mắm ai muốn chan thì chan, chấm thì chấm.

Tôi giải hòa nhưng Thục không chịu:

- Cá kho đã mặn còn bị đổ thêm nước mắm ăn đâu thấy mùi vị nữa. Em đề nghị chia làm mười phần.

- Mấy người đàn ông đừng có xen vào chuyện cơm nước, người nào nấu thì người đó được quyền chia.

Mây lên giọng làm mọi người bật cười, một người ra chiều dễ dãi:

- Ăn cá kho với nước mắm là cha ở đây rồi. Chúng mình dân tị nạn ăn cơm chực mà đòi hỏi chi nhiều, tôi nhường phần nước cá của mình cho cậu Tâm.

Phần cơm cuối cùng còn dư lại, phần của Nguyện, nằm ngay giữa phản. Tôi định lấy cất lên cao thì Tâm lại ré lên:

- Chị Phượng chia ăn gian lỗ phần cơm của em.

- Lại cũng nó nữa, coi bộ hồi xưa đông anh em lắm hay sao mà dành ăn dữ vậy. Trang bực dọc xen vào.

- Bà Trang im dùm cái coi, ai nói với bà mà cứ xía vào.

- Không xía cũng không được, ăn tham nên mắt mờ, bộ không thấy anh Nguyện ngoài kia chưa vô lấy phần sao?

Vô tình Nguyện làm mục tiêu cho mọi người nhìn ra. Cái bếp khổ sở được dịp khói um, mảnh vải che trông tơi tả trước gió.

- Nấu gì vậy anh Nguyện? Chưa gì đã tính ăn riêng, bộ sợ bà con ăn ké hả?

Mặt tôi sượng trân, cái kim dấu trong bọc vải cũng có lúc lòi ra đâm vào tay. Nguyện đâu có ngờ hành động tự túc của chàng cho tôi một nỗi tủi nhục sâu xa. Chuyện trên tàu tôi vẫn chưa thể quên được, chuyện thằng Hãn vác tôi trên lưng vẫn chưa xóa nhòa trong đầu óc mọi người và bây giờ lại công khai ăn riêng có khác nào chứng minh cho mọi người biết chuyện tình cảm giữa chúng tôi không còn? Miếng cơm vừa nuốt đã nghẹn ngay ở ngực, từ ngày lấy Nguyện có mấy thuở tôi được ăn bữa cơm cho ngon lành trôi chảy, có bao giờ được nở nụ cười trọn vẹn hay chỉ gượng ép vá đắp?

- Vào ăn đi anh Nguyện ơi. Tâm nhận ra bộ mặt lầm lì của tôi nên gọi với ra.

- Ổng sắc thuốc hay nấu cao gì đó mà, thây kệ đi.

Mây gỡ thế bí nhưng có lẽ mọi người đều biết sự trở chứng bất thường của Nguyện nên lờ đi chuyển sang đề tài trửng giỡn, chọc phá khác. Bữa cơm rồi cũng xong, khoảnh khắc sau ai nấy tản mát mỗi người mỗi nơi, kẻ dạo bãi biển, người lên chợ xem hàng vải, uống cà phê hoặc tụm năm tụm ba trước cầu thư viện. Bé Trường theo Trang xuống nhà bạn; còn mình tôi dọn dẹp rửa chén và Nguyện ngồi trên phản bên soong cơm nhỏ khét khê.

- Anh ăn cơm như vậy rồi có lãnh nước chẻ củi như mọi người không?

Tôi vẫn còn ấm ức nên không ngăn được câu hỏi. Nguyện lùa cơm vào miệng không thèm trả lời, miếng cơm khô hình như vướng ngay ở cục xương cổ. Nhìn Nguyện khó nhọc nuốt miếng cơm tôi đâm thương hại

- Đang tự dưng chỉ bày vẽ, anh chê cơm em nấu thì mai đến phiên con Trang cũng phải ăn vậy.

Tôi dặt dĩa cơm để dành khi nãy ngay xuống phản cạnh chỗ Nguyện. Mùi cá kho pha trộn mùi cơm khét làm chàng nuốt nước miếng. Yếu điểm của Nguyện là ở chỗ đó, sống với nhau đã bao nhiêu năm tôi đọc được cả những tính nết xấu của chồng. Tự dưng tôi thấy lòng nao nao, sáu năm rồi, dù không tình cũng có nghĩa, cái nghĩa đâu phải cứ chờ lúc ốm đau bệnh tật mới trả được. Ngồi xuống cạnh Nguyện, không còn là sự gượng ép mà tôi nói với cả tấm lòng:

- Vượt bao sóng gió và thử thách, qua được bến bờ tự do mình đặt lại vấn đề sống sao cho có hạnh phúc và vươn lên anh nhé!

Nguyện không trả lời, mắt vẫn liếc chừng miếng cá. Hiểu ý, tôi gạt phần cá vào chén cho Nguyện.

- Mọi chuyện quá khứ mình bỏ qua hết để làm một cuộc đời mới nghe anh.

Không có tiếng trả lời, miếng cá mầu nâu xậm với chất nước sền sệt hớp mất hồn Nguyện, tôi biết chàng đói.

- Có giận có hờn mình cũng đâu thể bỏ nhau được. Từ mai đừng nấu cơm riêng nữa cho cực, anh xem vừa sống vừa khê...

Tôi chợt khựng lại vì thấy Nguyện và lấy và để, từng hột cơm dính nơi khóe mép cũng không biết lấy ra, cá chiên cá kho không từ, cơm sống cơm khê cũng vét sạch, một hành động rõ ràng tự trả lời không muốn nấu riêng ăn một mình.

- Anh uống nước không?

Nguyện vẫn cắm cúi ăn. Bây giờ tôi mới nhận ra mình hoàn toàn đang nói chuyện với một cái bóng, cái bóng của lạnh nhạt dửng dưng và bữa cơm dù có ngon lành cách mấy cũng không thể giảm được sự ghen hờn và làm tiêu tan tính ích kỷ nhỏ mọn trong con người Nguyện.

Mặt trời đã khuất tận chân núi tự bao giờ và đèn trong trại dù đã được bật sáng nhưng hơi nóng của một ngày vẫn còn lẩn quất trong những bụi cây lùm cỏ. Gió ngập ngừng đứng lại chẳng muốn ở mà cũng không nỡ rời nên cái oi bức và nồng mùi nước biển vẫn bốc lên ngột ngạt. Ánh đèn trong nhà không quyến rũ nổi mấy con thiêu thân và ngay đến cả loài người cũng không thể gợi cho họ chút hào hứng để ngồi đọc sách, viết thư hoặc đánh cờ.

Cùng theo chúng bạn tản mát tìm chút gió mát, tôi và Trang dẫn Trường lên gò mả. Gọi là gò mả cho có vẻ ghê rợn chứ thực ra chỉ là một gò đất cao và bằng mặt sát ngay nhà thiêu xác. Chung quanh toàn những cây cổ thụ xoè rợp bóng tối và xa xa gồ lên vài nấm mộ của người Thái đã có từ lâu đời. Hình như đảo này thuộc đất của một gia tộc nào đó vì những ngôi mộ cùng họ với nhau. Gò mả cắt ngang đường đi lên chợ và nối liền với văn phòng Thái nên khá an toàn. Trời tối chợ tan, các tiệm cũng đóng cửa, thỉnh thoảng mới có vài ba người đi tắt ngang để xem ti vi lén qua cửa sổ ở các hàng quán ngủ đêm tại đó. Từ trên cao nhìn xuống dốc, những ánh đèn vàng vọt tỏa ra từ những mái lá như những con đom đóm lạc loài trơ trọi trong bóng đêm, loại đom đóm đã bị gió mưa làm tơi tả cánh phải bám vào những cuống lá ẩn náu giông bão. Vật và người trốn chạy giông bão vẫn luôn mang cảm giác bất an dù đã có tạm nơi nương náu. Trại tị nạn chỉ là một bến tạm, một trạm dừng bấp bênh, một số phận trôi nổi như con thuyền chưa tìm được bãi đậu. Tương lai thì mờ mịt mà tình cảm tôi cứ vẫn mãi trôi nổi mặc những cơn mưa bão, sóng gió của Nguyện. Tôi ngồi bó gối thẫn thờ nhìn bé Trường chạy lăng quăng gần đó nghịch ngợm những chiếc lá khô to hơn bàn chân. Xấp lá khô cứ dầy lên mãi trong bàn tay nhỏ bé của nó. Cuối cùng Trường đưa cả hai nắm tay lên trời tung cao. Lá không có gió rơi nhanh như diều đứt dây; thằng bé tiu nghỉu giây lát rồi lại cúi xuống lượm tiếp tục trò chơi.

- Nghĩ gì vậy chị Phượng?

Không quay đầu lại, hình như những chiếc lá khô, định mệnh oan nghiệt của mỗi con người đã thôi miên lấy hồn tôi.

- Buồn ngủ.

- Ngủ gì giờ này, chưa tám giờ mà?

- Cũng có thể người đang muốn bệnh.

- Chị lúc nào chả thế, cái tay em phình to chỉ vì ngày nào cũng bóp đầu cho chị. Người gì đau đầu kinh niên.

- Bé Trường bóp đầu cũng khá lắm tại Trang dành phần đó chứ! Tôi trả lời quanh co như muốn dấu tâm sự mình.

- Đâu ngờ sợ thằng bé đấm đầu đau tay, chị lấy vải bọc vào cái muôi bắt nó gõ. Ai nhìn mà không sợ điếng hồn? Gõ như thế có bữa long óc ra mà chết.

Trang chợt im lặng vì thấy không có sự đối đáp nồng nhiệt của tôi. Hình như câu chuyện chẳng có gì hứng thú để tiếp tục ngoài trừ những phong cảnh buồn nản chung quanh. Thật xa vẳng lại tiếng sóng vỗ như thôi thúc nỗi buồn mỗi lúc một loang nhanh.

- Chị đau làm sao, hay là có bầu?

Trang bỗng hỏi giựt giọng làm tôi giật mình nhưng vẫn trả lời dù bằng giọng gượng gạo:

- Bầu bì gì, cứ tưởng tượng mãi cho khổ vào thân.

- Chị biết không nỗi sợ hãi nhất của tụi em là chuyện đó. Có bầu với hải tặc là cả một vết dơ, một vết nhục không sao gột rửa.

Tôi gục mặt vào lòng bàn tay, tại sao lại khơi vào lòng nhau niềm hãi sợ mà đã từ lâu tôi cố quên đi. Phải chăng sự cố quên chỉ là hình thức che đậy và bây giờ Trang đã mở nắp che, gỡ tấm vỏ cứng của con ốc sên yếu đuối?

- Đừng nói đến chuyện đã qua, hãy coi như một cơn ác mộng. Tương lai chúng ta phải khác hơn.

- Phải khác hơn nếu ta quên được nó. Chị đã quên được chưa, trả lời em thật đi?

Tôi tránh ánh mắt long lanh của Trang; thì ra đâu phải chỉ mỗi mình tôi để chuyện quá khứ ảnh hưởng tới mình mà còn thêm Trang và biết đâu chừng lại chẳng có Mây, có Thịnh, có Khánh và tất cả mọi người chung quanh.

- Mình không nghĩ đến tức là nó đã chìm sâu trong quá khứ.

- Nếu được như vậy thì nói làm gì. Chị nhìn quanh đây đầy rẫy mọi người ai cũng như mình. Dĩ vãng của họ phơi bày trong hồ sơ lý lịch và hỏi chị xem có chiếc tàu nào bị cướp dưới ba lần không? Có người con gái nào thoát được cảnh hãm hiếp nếu họ không tự mang cái tiết trinh con gái để che đậy mặc cảm của mình? Chị vào bệnh xá mà coi, đứa thì phá thai, đứa thì tự tử, có đứa bị bệnh hoa liễu. Chị tin không, con gái mà bị bệnh hoa liễu thì lũ quỷ đâu phải một thằng mà một toán, một tiểu đội, một trung đoàn mang vi trùng bệnh xâm nhập vào. Em thù bọn Thái đến muôn đời.

- Đừng Trang, càng thù họ thì càng kết án mình nặng hơn.

- Chị có kết án chị không?

Tôi rùng mình, những câu nói như những vết dao đâm tận trong ruột gan, không kết án sao đau khổ, sao có mặc cảm với cả chồng con và mọi người? Không kết án sao lại chấp nhận sự hờ hững của chồng như một định mệnh? Như thế có nghĩa là tôi vẫn đang căm thù những kẻ để lại vết nhơ trong đời tôi?

- Thôi đừng nói chuyện không vui.

- Nhưng em thấy cách cư xử của anh Nguyện mà đâm bất mãn. Suốt thời gian trên thuyền cho tới khi cặp bến mọi hành động đốn mạt của anh ấy đều không thoát qua đôi mắt phê phán công bằng của em. Người gì quá hèn, ở không được thì bỏ, sợ gì phải bấu víu vào con người ích kỷ nhỏ mọn như thế.

- Ghen, đàn ông ai chả ghen.

- Đúng, đàn ông ai lại chẳng ghen nhưng chị có tạo ra nó không hay tai họa giáng xuống mọi người chúng ta? Một cái tang chung cho xã hội đã không chia sẻ thì cút đi đừng bới lông tìm vết, đừng vác cứt ném vào mặt từng người. Tồi, tồi...

Mặt Trang đầy vẻ căm phẫn khi nói những lời đó, nó cũng làm mặt tôi nóng bừng, nửa thương thân mình nửa chua xót cho Nguyện.

- Người ta không có mặt ở đây, nói như thế có khác nào nói xấu kẻ khác. Mỗi người có một cá tính, một lối suy nghĩ riêng, Trang không phải là Nguyện làm sao biết được anh ấy đã nghĩ gì?

- Nghĩ gì? Nghĩ vì có con vợ bị hiếp nên mang nhục với mọi người. Thứ chồng như vậy đem bắn bỏ.

Tôi đứng phắt dậy ôm vội Trường rồi tất tả chạy xuống dốc như trốn chạy sự yếu hèn của mình. Con ốc sên không chịu nổi những ngọn roi dù chỉ quất trên chiếc vỏ. Biết Trang có lòng tốt nhưng tôi không đủ sức chịu đựng sự chà xát vết thương trước khi băng bó; một lần chà là một lần đau rát, một lần chà là một lần chết đi sống lại mà chắc gì sẽ khỏi. Con dốc trơn tuột khi chạy xuống lại có thêm Trường ẵm nặng trên tay như cùng xô đẩy lôi cả cuộc đời tôi lao nhanh theo đôi chân. Nếu không tìm cách ghì lại chắc chắn chúng tôi sẽ rơi xuống hố. Con mày đó Phượng ơi, giết đời mày chưa đủ hay sao mà lại định chôn vùi cả đời nó? Tại sao mày hèn, khiếp nhược và ngu ngốc thế hả Phượng? Hãy đối diện mặt chồng, hãy chấp nhận một sự thật dù bỉ ổi để cuộc đời vươn lên. Ra đi mày nghĩ thế nào? Mày mơ ước thế nào? Một cuộc đời đổi mới, một cuộc sống thực thụ của con người, của con người với quyền làm người chứ không phải con vật...

Hết đoạn dốc tôi bỏ Trường xuống và lầm lũi đi men theo con đường nhỏ cắt ngang bệnh xá và thư viện. Thư viện được cất chênh vênh trên gềnh đá nối liền bờ bằng chiếc cầu gỗ. Dọc theo thành cầu thiên hạ đứng đầy để hóng mát. Giờ này bệnh xá đã đóng cửa, hành lang tối thấp thoáng những bóng người. Tiếng hò hét trửng giỡn của đám trẻ, tiếng cười đùa hồn nhiên vô tư của đám thiếu nữ đang tuổi yêu làm tôi nao nao. Qua rồi tuổi hoa mộng, hết cả thời yêu đương, bổn phận và trách nhiệm đã cay đắng phủ chụp xuống đầu tôi nhưng liệu tình trạng níu kéo này có mãi tồn tại, có làm Nguyện thay đổi hay càng chứng tỏ sự khiếp nhược và ngu muội của tôi? Hai mươi lăm tuổi, còn trẻ lắm nhưng sự trẻ trung chỉ đến khi người ta có sự sống; còn tôi, một cây khô không tưới, một cây chết không thể đâm cành lá, sống giữa đời như một thứ phế thải. Có điều dù là cây chết, cây khô nhưng khi được mưa tưới ướt nó vẫn trở nên bóng bẩy, làn nước mỏng gợn trên những nhánh khô vẫn tạo cho nó sự linh động và cựa mình; còn tôi người có tim óc chẳng lẽ không khác hơn loài cỏ cây? Nhiều khi tôi hoang mang với nhiều dấu hỏi trái ngược lòng mình. Biết đâu hạnh phúc lại chẳng đến với những người khác vì có ai nghĩ rằng bên ngoài cái vỏ sần xùi gai góc là múi sầu riêng béo ngọt, bên ngoài lớp vỏ chát đắng nham nhám có thể là lớp nhãn dòn ngọt lịm. Ngược lại bên trong trái ớt chín đỏ mời mọc kia chẳng cay xé lưỡi và bên trong quả chanh vàng mọng chẳng chua chảy nước mắt? Tôi đang nghi ngờ ở số kiếp và cảm tưởng mơ hồ số kiếp đôi khi vẫn được hóa giải vì nhiều người chết đi vẫn được cứu sống bởi dụng cụ máy móc, khoa học của loài người. Như vậy có phải nếu tôi không hiểu giá trị quyền làm người và tự cho mình làm chủ thân xác mình tức là mình đã chối bỏ quyền sống?

Trong tôi đôi lúc có những mâu thuẫn rõ rệt vì đầu óc là cả một sự hoạt động tranh sống nhưng khi hành động lại đầy tính chất khiếp nhược sợ hãi vì phải đối diện với những khó khăn. Ranh giới tuy phân định nhưng tâm hồn tôi luôn bị giằng co xâu xé, càng xâu xé bao nhiêu thì thân xác càng bất động ù lì bấy nhiêu. Nhiều khi tôi nghĩ nếu mình đừng khiếp nhược và dám đứng lên đòi quyền làm người thì có lẽ cuộc đời tôi đã hoàn toàn đổi khác, đổi ngay từ thuở vừa có trí khôn.

Đúng mười giờ tối, một hồi còi dài hú lên và điện loé hai lần cách khoảng năm phút trước khi tắt hẳn báo hiệu cho mọi người ai về nhà nấy. Trại nằm khuất giữa hai dãy đồi cao, khi điện tắt đứng cách xa một thước không nhìn rõ mặt nên dù sóng biển có đập ầm ầm trên gềnh đá mời mọc những đôi trai gái nán lại thêm cũng khó lòng vì họ không muốn là những cái mồi ngon dâng đến tận miệng lũ cướp người. Tuy nhiên không phải vì thế mà không có những cuộc ăn nằm bất chính. Có những đứa con gái vượt biên một mình ngủ cả đêm trong nhà bạn trai không về và cũng có những ông lớn tuổi đêm đêm bò lộn sang nhà bên cạnh. Cuộc sống ở đây như một chỗ dừng chân cho những kẻ còn đang rong ruổi bước đường dài, cũng là nơi hấp thụ tư tưởng mới từ những cánh thư và hình ảnh, sách báo ngoại quốc do thân nhân gửi sang hỗ trợ thêm cho sự tự do tuyệt đối. Cái tự do được hiểu quá rộng pha trộn cả trụy lạc, ăn chơi, đua đòi. Một số yêu cuồng sống vội thu gọn chân trời hồng bằng sự hưởng thụ niềm vui xác thịt; một số quên mục đích chính của sự ra đi đã để đồng tiền điều khiển con người; một số diện kiến trước những cái chết bi thảm trên biển cả hoặc quá gian khổ trong cuộc hành trình đã đắm mình trong sa đọa để vớt vát lại những gì đã mất; một số xa gia đình, vợ, chồng, con cái đã tìm hơi ấm khác để an ủi nương tựa; cũng một số ngấp nghé giữa văn hóa cũ và mới nửa muốn bước vào nửa lại rụt rè. Cái thiên đàng tự do chỉ mới qua thư từ hình ảnh nhưng lại bị hiểu sai lệch hoặc cố tình làm cho nó sai lệch đã làm chấn động lòng mọi người...

Khí hậu ở đảo nóng cả ngày lẫn đêm. Gió lúc nào cũng mang hơi nồng thổi từ biển vào nên da thịt rít mồ hôi. Dù sao biển vẫn là nơi quy tụ niềm vui và quyến rũ nhất đối với mọi người ngoài trừ đàn bà con gái. Chẳng cô nào, bà nào dám tắm biển mặc dù trời nóng như đổ lửa, cái nóng mà đàn vịt vừa nhìn thấy nước là đã muốn đằm mình xuống. Chỉ cần nhìn ánh mắt thèm muốn khi họ đứng ngắm bọt nước bắn tung tóe cũng đủ nói lên điều đó. Họ sợ là phải vì trên ghềnh đá lúc nào cũng lởn vởn một vài tên Thái lạ mặt. Đa số người Thái buôn bán trên đảo đều là những người hiền lành tốt bụng, vì công ăn việc làm của họ và cũng có thể vì quyền lợi thì đúng hơn. Bọn lạ mặt thường từ những tàu đánh cá ghé lại bán tôm cá hoặc mua nhiên liệu thực phẩm, phần còn lại từ trong tỉnh chạy xe gắn máy ra dò dẫm tình hình để đêm tối đỡ mất công vào lộn nhà. Ở đảo, ban ngày dân bản xứ được quyền ra vào tự do buôn bán hoặc vào quán nhậu nhẹt trong khi dân tị nạn lại bị bó giò bó chân. Thỉnh thoảng một vài người bạo gan lén trốn ra ngoài xem cuộc sống dân Thái có gì lạ nhưng bị cướp cạn chặn ngay ở cổng lấy tiền, đồng hồ hoặc những thứ không đáng giá như cây viết, cuốn tập. Một người trốn ra cũng bị cướp, cả bọn đi chung cũng bị cướp mà vẫn phải đứng chịu trận vì chúng có khí giới và chúng là kẻ được chính phủ dung túng. Riết rồi không ai còn tơ hào sẽ trèo qua cánh cổng sắt, tách rời khỏi tập thể để tạo cho mình niềm vui riêng.

Biển hữu tình nhưng không dành cho mọi người kể cả những đêm rằm. Khi trăng vượt lên khỏi đỉnh đồi thì đã quá nửa đêm. Cảnh dưới thung lũng lúc bấy giờ mới trở nên huyền ảo nhưng không thể ngấm vào da thịt loài người ngọt mát trong màu sữa tươi vì những mái lá che kín, một hình thức ngăn chặn sự kích thích, dẹp lòng tà dục của những kẻ khác phái và cho cả chính mình như người con gái đang tuổi dậy thì cần phải mặc áo trong áo ngoài cho thật kín đáo. Trăng cũng không thể mời mọc những đôi nhân tình quên đi sợ hãi đứng bên ghềnh đá ôm nhau say đắm, cho nhau những lời mật ngọt, âu yếm vì an ninh chung quanh. Ban đêm một mình tác quái, trăng được thể càng lộ sự lẳng lơ. Nó bò xuống tận biển rộng mênh mông, trải đều những hạt tấm vàng trên mặt sóng, mê hoặc cả những ngư nhân dù đã lặn sâu dưới đáy nước. Biển trăng thơ mộng và quyến rũ muôn người, muôn vật đến cùng tận nhưng chẳng ai dám tơ màng và cũng chẳng thể thức đến giờ đó để ngắm trăng. Có chăng chỉ những kẻ cô đơn mất ngủ nằm trong chòi buồn bã đưa mắt qua những khe vách hở nhìn trăng sáng mà ray rứt nhớ thương về quê nhà.

Nửa đêm trăng đang làm tê liệt mọi sinh hoạt thì nghe báo động. Tức thì những tiếng khua giây chuyền thi nhau loảng xoảng vang rền. Đám thanh niên canh gác rọi đèn pin nhớn nhác theo những cánh tay chỉ trỏ lần tận đến nhà người bị nạn. Thì ra lão Hạnh, một chủ tàu nhập trại được hai tháng đang mây mưa với cô Trọng quên trời quên đất đã ngã lăn gô xuống sàn đụng vào những thùng thiếc dùng để xách nước phát ra tiếng động lớn làm mọi người tưởng cướp Thái lẻn vào. Hú hồn. Ai cũng thở phào như trút gánh nặng nhưng lại khoan khoái mỉm cười mát lòng mát dạ vì khi khám phá ra sự thật thì lão cũng đã bị nện oan một trận tơi bời, bán sống bán chết.

Lão Hạnh đã ngoài năm mươi nhưng thân thể trông còn khoẻ mạnh tráng kiện nên nhìn rất phong lưu và bắt mắt; có thể cái nhãn hiệu chủ tàu với số vàng mang theo đã thăng hoa thêm cho lão không biết chừng. Ban ngày người ta hay thấy lão ngồi trong quán ăn với chiếc cặp da căng phồng luồn bằng sợi xích nhỏ qua lưng quần và ổ khoá nặng nề đeo lủng lẳng trước bụng. Chẳng biết lão có được bao nhiêu tiền nhưng nguồn tài trợ từ Mỹ do bà vợ qua trước tiếp viện hàng tháng cũng đủ gợi lòng thèm muốn của mọi người. Nghe nói xưa kia nhờ mối lái đưa người vượt biên, lão chuyển ngân sang Mỹ cả ngàn lượng vàng nên giờ vợ lão có tài trợ cũng là tiền công sức của lão. Có điều nếu vợ lão biết rằng tiền đó chẳng những nuôi riêng lão mà còn cho cả một phần tư số phụ nữ ở trại thì có lẽ dù thương chồng cách mấy cũng phải cắt tiếp viện ngay.

Tàu lão đưa người đi là tàu lớn ngót nghét cả trăm, kẻ trả vàng trước người trả sau nhưng dù trước hay sau thì lão cũng đã dùng đồng tiền mê hoặc mà ngủ lần lượt hầu hết bằng đó đàn bà con gái trên tàu. Người thứ ba mươi, người cuối cùng là một bà già nhà quê trạc ngũ tuần, miệng lúc nào cũng bỏm bẻm nhai trầu và hầu như mỗi khi lão sáp lại gần dụ khị là bà chỉ chực nhổ nước bã trầu vào áo để tỏ thái độ khinh bỉ. Ngủ với đàn bà ngoài cái thú xác thịt ra lão còn khoái ngồi ghi chép thành tích và sưu tầm quần lót của họ dồn vào thùng như một thành tích vẻ vang. Đôi khi ngồi trò chuyện, lão nhắc lại hồi còn bốc người dưới vùng Cần Thơ đã bỏ quên thùng quần lót phụ nữ có trên vài trăm chiếc.

Ai cũng ghê tởm lão, coi lão như một thứ heo nọc, một con thú đực mang lớp người nhưng lại bị quyến rũ bởi cái túi da lúc nào cũng lủng lẳng xách trên tay. Càng nhìn họ càng bị ma lực cuốn hút vì tuy khóa dính vào người phòng bị chuyện cướp giựt nhưng lúc nào trông nó cũng nửa kín nửa hở, nửa hời hợt chỉ chực mở ra như hứa hẹn một cuộc sống đế vương nếu được làm chủ. Như thế những người đến với lão rõ ràng chỉ vì tiền và chính lão cũng biết điều đó cho nên lại càng mang tiền ra để nhử, để làm kích thích lòng thèm muốn của mọi người. Ở trại thiếu tiện nghi, đói khát ăn uống, ngay đến vấn đề vệ sinh tối thiểu là tắm cũng phải dùng đến tiền. Một "bát" mua được thùng nước nhỏ cố gắng lắm cũng chỉ gội sạch được một mái đầu, mà nào đã xong, đã là phụ nữ thì hàng tháng ai cũng phải xài những thứ mà không thể không xài được. Tuy ghét lão nhưng người ta cứ xắn lăn vào vì nhiều nhu cầu đòi hỏi.

Ngược lại, lão chỉ dám phung phí cho đàn bà con gái còn đối với anh em con cháu thì keo kiết chi li từng đồng. Căn chòi lão ở là của người cháu đến trước hai tháng. Để khỏi mang tiếng ở nhờ, lão nhường hẳn số thực phẩm lãnh được hàng tuần cho nó vì tới bữa lão ăn ngoài quán. Tối đến muốn đuổi thằng nhỏ sang nhà bạn ngủ để được tự do hú hí, lão moi nắm bạc lẻ vừa đủ mua ly cà phê. Ở đảo cà phê và thuốc lá là thứ xa xỉ chỉ những người có thân nhân ở nước ngoài mới dám đụng đến. Thằng cháu cầm tiền của chú cho hí hửng mua gói thuốc lá phì phèo với đám bạn cả đêm để nhà cho lão muốn biến thành ổ heo ổ chuột gì cũng được.

Lão Hạnh khôn ngoan và quỷ quyệt không thua bất kỳ ai vì luôn tính chuyện ăn bánh xong mới trả tiền. Bù lại đám con gái cũng không kém, trước khi hò hẹn cũng đã đớp của lão hai tô mì và ly cô ca căng cứng bụng hết mười bát, khi ra khỏi quán còn đòi mua thêm quả xoài hoặc chùm nhãn bày bán ở lối đi hay cũng có khi đòi cả nải chuối xiêm mập ú. Lão thản nhiên móc tiền ra trả chẳng nhăn nhó khó chịu vì nghĩ của chui vào đâu thì cũng vẫn còn nằm đó, lão có cho họ ăn no tối đến mới đủ sức mà nằm chịu trận mặc cho lão vần vò suốt đêm. Lão cũng biết sức khỏe mình càng lúc càng yếu theo thời gian nhưng lại có tự hào về kinh nghiệm gối chăn, gừng càng già càng cay, người càng già càng dẻo càng dai, càng lắm mánh khóe kéo cưa đến giờ phút chót, nghĩa là mãi đến gần sáng lão mới tự cho phép cả hai đi ngủ để tương xứng với đồng tiền bát gạo đã bỏ ra.

Sở dĩ tôi biết rõ một phần cũng vì lão Hạnh ở ngay sát vách gần bếp nấu ăn. Buổi trưa sau giấc ngủ muộn, lão hay vạch kẽ phên nhìn trộm sang đám chúng tôi hoặc lén nghe những lời chuyện trò to nhỏ. Chẳng ai ưa gì lão, ở đảo tuy đồng tiền cần thiết và có giá trị nhưng cũng tùy người, tùy lòng ham muốn và tùy hoàn cảnh. Có lần lão đã mua chuộc Trang một cách lộ liễu, khả ố. Lão quan niệm người ta chỉ giữ gìn tiết trinh khi chưa bị xâm phạm còn đàng này mười cô đã bị Thái hiếp đến tám thì việc ngủ với lão một đêm để có tiền chi dùng đâu lấy gì là khó khăn hoặc lỗ lã. Tán tỉnh Trang không được, lão lại la cà sang Mây bị nó tát cho hai cái sưng vếu cả cặp môi dày xám xịt sau khi quất vào bụng hai tô mì đầy những thịt thái bên trên. Mọi người cho là Mây khôn vì đã dậy lão một bài học đích đáng nhưng đối với riêng tôi, Mây quá liều lĩnh. Bao nhiêu người thân bại danh liệt chỉ vì cái miệng ăn, hôm nay tránh được vì đã no bụng nhưng ngày mai, ngày mốt liệu có quên hẳn mùi vị thơm ngon của hai tô mì trong khi mỗi bữa lúc nào cũng toàn bơ với cá hộp, khá hơn thì được miếng thịt gà kho mặn còn không thì cứ cơm rang với nước mắm.

Trong nhà ai cũng ghét lão Hạnh nên chỉ chờ có dịp là cho lão một bài học về nhân phẩm con người. Có lẽ giờ đã điểm vì ngay khi cả hai vừa té đánh huỵch xuống đất đụng vào thùng thiếc là Tâm đã nhỏm dậy khua gõ ầm ầm. Tâm còn nhỏ tuổi nhưng lớn xác không khác gì một thanh niên, vấn đề sinh lý cũng có thể vì vậy mà nảy nở sớm. Hằng đêm nó ngủ rất trễ và làm gì thì làm cũng nhất định dành nằm ngay sát vách, gần giường lão Hạnh để nghe lén chuyện ăn nằm của người lớn. Thỉnh thoảng lão mới dám dẫn gái về nhà, không phân định rõ giờ giấc vì sợ người chung quanh rình mò chọc phá. Vì thế năm thì mười họa Tâm mới được nghe những lời trơ trẽn và khả ố của họ. Đêm nay, lão Hạnh dở khóc dở cười, đồng thời Trọng cũng sượng sùng không kém. Trong bóng tối mặt Trọng cúi gầm khi phải trả lời những câu hỏi để điền vào hồ sơ giấy tờ. Những ngón chân di động vô nghĩa nhưng lại cho người nhìn có cảm nghĩ nếu có thể chạy được, Trọng đã chạy ngay từ lúc đầu. Nhìn qua khe vách, tôi cảm thấy xót thương cho Trọng, người đàn bà chỉ vì tiền đã đánh đổi nhân phẩm, làm trò hề trước mặt mọi người.

Đàn bà, hình như hoàn cảnh nào cũng chỉ là trò mua vui cho đàn ông, ngay đến cảnh làm vợ cũng ai oán não nề. Cái hạnh phúc đến với họ khó như mò kim dưới đáy biển vậy mà khi gẫy đổ, gánh nặng và thiệt thòi hoàn toàn trút lên thân phận người vợ. Chồng còn sống dù là phường giá áo túi cơm, mèo mả gà đồng, dù đã dẫn vợ bé xa chạy cao bay, tạo dựng một tổ ấm khác tận phương trời nào thì người vợ vẫn bền chí ở nhà làm lụng nuôi con và tâm hồn luôn hướng về Thượng Đế với lời cầu khẩn xin ơn trên vọng xuống cho chồng hồi tâm trở về. Có người cay đắng hơn trong cảnh chờ đợi nên đã tự an ủi bằng cách đay nghiến: "Cóc chết ba năm quay đầu về núi". Trong đời này có mấy người dám áp dụng "ông ăn chả bà ăn nem"? Miệng lưỡi kết tội của người đời là bản án nặng nề được truyền từ đời con đến đời cháu: "Mẹ nào con nấy". Gia đình đàng trai nhìn tư cách người mẹ để chọn dâu, nhìn tư cách bà để đoán đức hạnh tính nết đám cháu chắt. Người mẹ, người vợ tự mang trong mình một trách nhiệm nặng nề mà không được biết đến, đã tự vứt bỏ tuổi xuân, niềm mơ ước của riêng mình mà sống cho chồng con, cho gia đình nhưng nào ai hay. Nhìn Trọng đâu ai đọc được những cay đắng chôn dấu trong lòng ngoài trừ gương mặt nếu không muốn ghép cho hai tiếng trơ trẽn. Việc làm nào cũng đều có lý do nhưng lý do đối với người đàn bà dẫu đúng hay sai cũng bị cho là ngụy biện.

Mọi người đều giải tán ai về nhà nấy. Trong bóng tối và trong sự yên lặng gượng ép, tôi trở lại chỗ nằm nhưng cứ trăn trở với nỗi thương cảm trong lòng. Tôi thương Trọng, thương bộ mặt xấu hổ cúi gầm và thương cả đôi mắt không dám ngước lên nhìn ai. Nếu người ta đối xử tốt với nhau thì đâu xảy ra tình trạng mua bán, đổi chác sống sượng như vậy. Nếu lão Hạnh đừng dùng đồng tiền mồi chài thì cuộc ăn nằm dù là bất chính vẫn có lý lẽ bào chữa của tình yêu, mà tình yêu nào chả đi đến mục đích tốt đẹp của sự gắn bó?

Thương người rồi lại nghĩ thương thân mình, chuyện giữa tôi và Nguyện vẫn chưa có gì thay đổi hoặc sáng sủa khả quan hơn dù chàng đã hết đốc chứng nấu cơm riêng; hình như cả hai chúng tôi vẫn còn cái hố vô hình ngăn cách. Trong suốt quá trình làm vợ, ngoài vai trò cu li tôi vẫn chỉ là người đàn bà ù lì, chỉ biết than thở hoặc nguyền rủa, trách móc vận số cho lòng vơi đi nỗi tủi hờn uất ức chứ chưa dám có một chống đối ra mặt hoặc một đường hướng rõ rệt cho tương lai. Ước chi có một động lực hoặc sức mạnh nào đó nhập vào để tôi vùng lên. Phải chăng cái vai trò, cái uy quyền của người chồng đã quá lớn mạnh trong tâm trí tôi và phải chăng hình ảnh mẹ Hoài cùng những thua thiệt đã như một đóng ấn trong tủy não? "Con nhà tông không giống lông cũng giống cánh", người xưa nói quả thật không sai. Tôi giống mẹ y hệt, giống ở sự khuất phục nhu nhược, giống ở những phục tùng nô lệ. Có điều mẹ bằng lòng chấp nhận nên yên phận còn tôi như những đợt sóng ngoài biển khơi, khi lắng dịu, khi lại cuốn mình bung cao. Mẹ chấp nhận yên phận nên cuộc đời ngắn gọn, đầu hàng định mệnh bằng cái chết, còn tôi tuổi sống chưa bằng mẹ nhưng cuộc đời sóng gió tủi nhục chắc chắn phải hơn. Mẹ chỉ có mình bố, chỉ chiến đấu tình cảm riêng tư vợ chồng; còn tôi, ngoài Nguyện ra, cả gia đình chồng và những khắc nghiệt họ hàng chụp xuống như người ta tròng chiếc bao vào người con chó đem trấn nước trước khi cạo lông làm thịt. Mẹ khổ tâm nhưng bù lại thân mẹ nhàn hạ ra vào thảnh thơi còn tôi đầu tắt mặt tối làm hoài không hết việc. Chỉ bằng đó thứ suy ra cũng đủ biết tôi có rất nhiều nghị lực để chịu đựng và dư thừa khả năng phấn đấu sống. Nhưng trên đời này có người đàn bà nào nhận ra được giá trị của mình?

Nhiều khi tôi nghĩ nếu không có những ngày Nguyện bị bắt đi học tập cải tạo thì muôn đời tôi vẫn mãi cho rằng mình chỉ là loại dây leo ăn bám. Ba ngày học tập là ba năm chồng tôi trong trại tù. Đâu ai ngờ trong khi mọi người than khóc vì cảnh chia lìa chồng vợ thì tôi lại cảm thấy thoải mái nhẹ bỗng như người vừa thoát ách dù cái bụng mỗi ngày một nặng nề khó chịu thêm ra. Tôi nhẹ người vì tin chắc rằng sống trong lao tù và những đối xử dã man, ti tiện của bọn cai tù sẽ làm Nguyện thay đổi để nhận biết thế nào là con người và quyền sống, sẽ cho Nguyện thấy cái tình người cần thiết với nhau như thế nào, nhất là Nguyện có đủ thời giờ nhìn ra những sai trái, khiếp nhược của mình xưa nay. Tôi cũng hy vọng trong lao tù Nguyện nhìn lại tình cảm mình, với những năm tháng sống thiếu sót bên vợ, với những lỗi lầm ích kỷ sẽ nhìn được từ kẻ khác như chiếc gương phản ảnh. Sự tù tội của Nguyện gần như một hình thức gột rửa và dù gột rửa bằng cách nào cũng vẫn làm cho tâm hồn Nguyện lớn mạnh thêm ra, từ sự lớn mạnh sẽ có những thay đổi cả về đường hướng sống và cung cách đối xử với vợ con. Yên chí là thế nên tôi chỉ còn tự tranh đấu với bản thân và cố gắng hội nhập những khó khăn đang xảy đến từ khi đất nước thuộc vào tay cộng sản và chính sách cai trị Mark, Lénin.

Khoảng năm tháng, sau ngày Nguyện đi học tập. Cơn hoảng sợ của mọi người vẫn chưa lắng đọng thì lệnh đổi tiền ban hành và mỗi hộ khẩu, dù một hay mười người cũng chỉ được đổi hai trăm. Hình như lệnh đổi tiền không thu hoạch được kết quả khả quan, chỉ làm cho kẻ giàu bớt giàu đi chút đỉnh nên chính sách thi hành kiểm kê tư sản mại bản được tung ra khoảng hơn nửa năm sau đó khiến chẳng ai trở tay kịp. Gọi là tư sản mại bản chứ thực ra nhà nào có tí máu mặt trong phường, khóm đều bị đột nhập lục soát. Kẻ được lệnh ngang nhiên vào khám xét là nhóm cách mạng ba mươi phối hợp với các học sinh, sinh viên xưa kia có người thân đi tập kết hoặc những gia đình nào có công với cách mạng được bí mật huấn luyện học kiểm kê mấy tuần liền. Gia đình Nguyện cũng kẹt trong đó chỉ vì gian nhà to lớn tạo sự tham muốn cho chính sách và chế độ, thêm vào ao cá phi, heo bò và cái tên tuổi chủ hãng xưa kia đã không ngăn cản được đầu óc chiếm đoạt vì họ nghĩ đã có của nổi là chắc chắn phải có của chìm. Trong nhà bà cai, ngoài những vật đáng giá như vàng bạc kim cương tiền mặt, ngoài những bình cổ, ảnh tượng chạm trổ cần phải tiếp thu tại chỗ để làm tang vật còn thì bao nhiêu liệt kê hết vào sổ sách.

Dù đã hơn hai mươi năm di cư vào Nam nhưng những vụ đấu tố địa chủ vẫn còn ám ảnh ông bà vì chính bố mẹ họ cũng là nạn nhân. Bây giờ ông bà có con đi lính lại bị ghép thêm tội hút máu hút mủ của dân nên việc tra hỏi cật vấn kéo dài cả hai tuần vẫn chưa hoàn tất. Họ liệt ông bà vào thành phần ngoan cố chống đối chế độ do đó quyết chí lục lọi, tìm đủ mọi cách hăm dọa, ngay cả sự dọa nạt ấu trĩ là mang máy đến rà vàng.

Suốt thời gian làm thủ tục kiểm kê, kẻ ra người vào với đầy sổ sách giấy tờ, kẻ dọa câu này người hù câu kia đủ làm bà sợ phát sốt nên sụt đi hết gần chục cân. Ông cai cũng chả còn oai phong mà cứ trốn ra sau vườn nhặt cái này, vứt cái kia, đôi khi còn mang cuốc xẻng ra đào xới cho đất xốp lên để rắc phân càng làm cho họ nghi là đem của đi chôn. Vì thế chẳng những bà mà ông cũng bị theo dõi rất gắt ngay cả việc tiêu, tiện. Công nhận lề lối làm việc kéo dài ngày giờ thế mà lại gây ảnh hưởng tác hại. Hàng đêm bà cai ngủ không ngon giấc; những lời hỏi cung tra tấn bằng sự đe dọa còn làm bà khủng hoảng sợ hãi hơn là lôi ra nện cho một trận nhừ tử rồi thôi. Ăn không ngon ngủ không yên bà ngã bệnh và cứ thế lải nhải trong giấc mơ. Từ khi cơn mơ bộc phát thì những hàng ngói trên mái nhà bị lục soát cặn kẽ, một góc chuồng heo cũng bị đào lên, hồ cá phi nhộn nhịp kẻ bơi người lặn dưới đáy sâu nhưng ghê sợ nhất vẫn là bồn cầu, từng mảng xi măng để ngồi được cạy bung lên và cả bọn gồm đủ thành phần cao cấp phường xã đến thanh tra. Hố phân bốc mùi thum thủm lẫn lộn với dòi bọ bò lúc nhúc cùng ruồi nhặng bay vo ve, có con xà cả xuống, mút mát căng một bụng rồi lại cất cánh bay lên đáp ngay vào mặt những người đang ngưỡng mộ chúng.

Dù nhặng dù ruồi chẳng ai đặt vấn đề vì của cải trong trí tưởng tượng của họ thơm phức, ngon ngọt hơn nên kẻ thọc gậy, người múc, cứ thế quần quật thay phiên nhau moi móc từ sáng sớm cho đến tối mịt. Sở dĩ họ cố công đào không phải là không có lý do. Trên Chợ Lớn đa số những thương gia người Tàu đúc tượng thờ bằng vàng hoặc để cả khối đem dấu, chỗ dấu duy nhất không ai ngờ chính là cái nhà cầu dơ bẩn. Có người khôn ngoan hơn dấu ngay trong những chậu kiểng đặt tênh hênh sau nhà vì giữa lộ thiên ít ai dòm ngó mà vẫn bị lộ.

Riêng nhà bà cai, có nơi bà khai đúng cũng có nơi sai, có chỗ đào được vàng và cũng có chỗ chỉ thấy phân. Họ thay nhau canh gác, rình mò từng cử chỉ của bà như người ta rình bắt kẻ gian bài. Hễ bà để mắt chỗ nào hơi đáng nghi là chỗ ấy có người đào xới, ngay heo gà cũng bị giết lần mòn mà bà có dám nhìn chúng đâu. Con Bạch con Vàng giữ nhà đã đến hơn mười năm, khôn ngoan là thế nhưng giống chủ cụp tai cúp đuôi sợ họ vành vành mà không thoát, vài bữa sau cũng bị làm thịt vì nghe nói máy rà vào bụng nó kêu bíp bíp. Bà không tin con chó bị ai dụ nuốt vàng, có bắt hoặc đè cổ banh miệng bỏ vào nó cũng chẳng thèm của cứng ngắc chẳng có mùi vị ấy. Bà nhớ từ hôm kiểm kê hai con chó bị bỏ đói, ngay heo cũng bữa được bữa không. Cặp chó to như hổ ăn giành cám heo không đủ no chúng phải lang thang ra ngoài xóm lân la ở những đám trẻ con bò lê bò càng trước nhà chờ được ăn vàng từ ruột già trẻ nít phế thải ra. Bà lại càng không tin có máy rà vì nếu có họ đã chẳng lục lọi loạn xạ mất thời giờ như vậy. Âu cũng là một đòn tâm lý mà những kẻ nhát gan ngay từ phút đầu không đánh đã khai. Tội đôi chó, ăn vàng nào thì cũng phải chết vì chúng có tướng chết bất đắc kỳ tử. Nhất bạch nhì vàng tam khoang tứ đốm, hai con đứng ở hàng nhất và nhì nên thoát thế nào được. Bà không xót thương cho chúng vì người còn không biết sống chết thế nào nói gì đến con vật.

Ở đời, có tật giật mình; quen sống cảnh giàu sang giờ sa cơ bị kẻ ngu xuẩn dốt nát hù vài câu cũng đủ sợ. Chẳng cần suy đi nghĩ lại bà cai tự động dâng hiến bầy heo gọi là ủng hộ anh em ăn mừng chiến thắng, hy sinh luôn cả căn nhà đồ sộ cùng tất cả bò gà, vườn tược, ao cá gọi là chuộc tội với cách mạng chỉ xin giữ lại khung chuồng heo sửa chữa tu bổ để ở vì bà nghĩ vừa có chỗ nương thân già, vừa tránh khỏi cảnh bị đuổi đi vùng kinh tế mới như những nhà tư sản khác. Kể ra nhút nhát và qụy lụy như bà cai cũng có cái hay; các cán bộ khỏi phải ra mặt chiếm đoạt lại còn có người để sai vặt thì tội gì không khoan hồng cho ông bà ở lại làm tôi tớ. Đã vậy họ còn tuyên bố thả lỏng tôi, vợ một tên lính ngụy mang đầy tội ác, nợ máu với nhân dân được lên xuống cơm nước và trông coi vườn tược. Tôi thấy tội cho Nguyện, dù có mặt ở đây anh cũng không dám cãi là chỉ có tội với vợ con, với lương tâm và tổ quốc vì anh là một tên hèn nhát trốn lính, trốn trách nhiệm làm chồng nhưng thôi, tội với ai thì anh cũng đã bị tù; nhà tù cải tạo sẽ gột rửa anh thành một con người khác và dù gì tôi cũng vẫn cứ nuôi hy vọng anh sẽ thành người, một con người thực sự sau khi đã lột bỏ cái nhu nhược thấp hèn của mình.

Từ khi dọn xuống nhà heo, tinh thần của ba mẹ Nguyện sa sút thấy rõ, cả ngày cứ ngồi ủ rũ. Rõ ràng cái oai phong ông bà chỉ có khi còn tiền, con người ta lúc trần truồng ai cũng như ai, cũng có những cái đáng thương đáng tội nghiệp. Nhìn ông bà tôi thấy chua xót cho thân phận kẻ chỉ biết sống dựa vào đồng tiền. Tiền hết, cái hách dịch, khí phách chẳng còn mà giờ như một xác khô chờ chết. Tiền bạc nó làm sầu não ông bà, thằng con trai trong tù là mối đau thương cắn xé ngày đêm và mỗi ngày ra vô nhìn mặt tôi có lẽ ông bà lại thẹn vì lối đối xử khi xưa.

Từ ngày buôn bán ngoài chợ trời có chút đỉnh tiền ra tiền vào bố mẹ Nguyện ân cần tử tế với tôi thấy rõ. Cũng có thể từ lúc bị mất hết tài sản ông bà mới nhận ra rằng trên đời chẳng có gì bền vững, quý báu bằng tình cảm con người nên những hà khắc mắng chửi đã thay thế bằng những lời nỉ non tâm tình. Riêng tôi tình cảm đối với gia đình chồng trước sau như một, vẫn lễ phép, tử tế với bậc cha mẹ nhưng những gì đã xảy ra, những kinh nghiệm sống bắt buộc tôi phải e dè và luôn luôn phòng bị. Cái quá khứ đau thương không thể biến mất dễ dàng bởi nó đã thành vết sẹo to lớn chai cứng trong óc. Quạ đen muôn đời vẫn là quạ đen; tôi biết cái hổ thẹn chỉ là một hình thức che đậy bên ngoài để gợi trong tôi sự tha thứ. Khi đã có sự tha thứ thì đâu ai nỡ ẵm con ra đi như bao nhiêu kẻ đã làm và sẵn sàng chấp nhận làm hầu tớ như ông bà đã biết làm hầu tớ từ khi xuống nhà heo. Có điều ba mẹ Nguyện không hề nghĩ hầu tớ của tôi phát xuất từ luân lý xã hội, từ ràng buộc vợ chồng, từ liên hệ máu mủ, cái hầu tớ phát xuất từ tình người chứ không phải như ông bà đã hầu tớ cách mạng, một hầu tớ lúc nào cũng chờ thời để vùng lên để làm chủ lại họ. Tôi hiểu cái thâm ý của ông bà. Chờ thời. Vâng. Hy vọng là sự sống của con người; ai sống mà chẳng nuôi hy vọng? Quanh xóm tôi và mỗi phường xã đều có những người lén lút bỏ trốn vào trong rừng thành lập đội kháng chiến quân. Toàn dân miền nam giờ chỉ trông vào đoàn quân kháng chiến hợp với sự trợ lực mạnh mẽ từ hải ngoại chờ ngày quật khởi. Không ai giết được niềm hy vọng của con người ngoài trừ họ tự giết nó.

Những ngày tháng sống trong khốn khổ đói khát, tôi vẫn không nghĩ mình sẽ trở thành tay buôn bán vì không có kinh nghiệm lại nhút nhát sợ hãi. Không ngờ túng quá cũng phải liều vác mặt lên Sài Gòn bán vài ba cái quần áo tốt của Nguyện còn lại. Vài ngày sau ăn hết tiền bán đến mắt kiếng, đồng hồ và cứ thế những gì có thể bán được là cứ bán. Bán riết quen mặt, nhờ đó tôi biến thành dân buôn bán chợ trời lúc nào chẳng hay, có nghĩa là tay kẹp cái áo, chân đạp xe dừng lại vỉa hè, gạ bán cho những người từ Bắc vào Nam chơi hoặc mua lại của những kẻ cần tiền mang đồ ra bán như tôi khi xưa.

Buôn bán làm tôi mạnh dạn và vững tin hơn ở mình. Tôi không còn thấy cái bụng bì bì là một đại nạn khi bị công an rượt bắt vì chẳng ai muốn bắt một bà sắp sanh mang nhốt cho tốn cơm gạo và tốn cả tiền đỡ đẻ. Ngày sanh bé Trường, con so mà tôi chỉ rặn có ba hơi. Thằng bé bị lôi ra lẹ làng sợ quá khóc thét lên. Khóc được là tốt, không vừa lòng chuyện gì cứ khóc cứ gào, đừng câm như mẹ nó, đừng khiếp nhược, hèn như bố nó và cũng đừng cay độc như ông bà nội nó. Nhìn Trường tôi nửa mừng nửa tủi, thằng bé không đến nỗi giống y hệt Nguyện như tôi đã nghĩ, nửa mang vẻ tài tử phong lưu như bố tôi, nửa giống ở mẹ Hoài làn da ngăm đen duy có một điều đáng tiếc là giống ở bà nội cái môi trề. Sự ra đời của Trường cho tôi thêm sức mạnh tinh thần phấn đấu và ý nghĩ vượt biên lo cho tương lai bắt đầu lan rộng. Đồng thời nhờ sự thay đổi của ông bà, có thể chỉ là tạm thời, cũng đủ cho tôi hãnh diện phần nào và tự tin vào khả năng của mình hơn. Tôi mang hết sự khôn ngoan tháo vát và tận dụng cả sinh lực trong người để kiếm tiền hầu mong đảo ngược hoàn cảnh.

Sáng sáng đạp xe đi, nhiều khi tối mịt tôi mới mò về với đầy giỏ thức ăn, cũng có hôm cồng kềnh nửa chục hộp Similac, loại sữa bột nhập cảng cho bé Trường. Kể ra thằng bé còn may mắn lắm, thời này trẻ con nếu không có sữa mẹ đành phải uống nước cháo hoặc khá hơn là sữa con chim, sữa ông thọ, sữa mẹ bồng con. Con tôi vẫn phong lưu sung sướng như bố nó thuở nào vì với xã hội nghèo đói ít ai dám bỏ gần cả số lương tháng của cán bộ để chỉ mua một hộp sữa cho con mình. Tôi làm lụng cực khổ vất vả cốt vì thằng bé thì nó phải được hưởng món quà vật chất lẫn tinh thần đó. Nhìn con mút chùn chụt chất sữa ngọt lịm mà lòng tôi xúc động từng hồi. Dưới ánh đèn điện, thằng bé mở tròn đôi mắt to đen nhìn mẹ. Mặt nó bụ bẫm với màu da bánh mật nhoẻn nụ cười tươi, hạnh phúc cả ngày của tôi ở giờ phút đó.

Sau bữa cơm phụ trội toàn thịt quay, bánh mì, bơ sữa với cha mẹ chồng, tôi nằm ôm con mà thấy hạnh phúc tràn đầy. Hình ảnh Nguyện không thể chen vào xen kẽ, mọi lo lắng buồn phiền rã tan, mọi buôn bán tranh giành cũng rũ sạch. Ôm xiết thằng bé trong lòng và bằng một cử chỉ nâng niu tôi áp mặt mình vào chiếc má thơm mùi sữa của nó để tận hưởng cái tình mẫu tử thiêng liêng, để thấy lòng sung sướng vì đã được Thượng Đế đền bù.

Sáng sớm trời còn mờ sương tôi đã vội vã mò đi kiếm ăn, rời bỏ tổ ấm, rời bỏ con tôi còn đang say nồng giấc ngủ. Người ta thương con, nuôi con bằng sữa mẹ ngọt ngào; còn tôi vì sinh kế phải lang thang như chó đẻ trốn con. Chó đẻ trốn con vì không đủ sữa cho con bú; tôi có sữa nhưng không thể ôm con để cả nhà đói. Những hôm đạp xe dưới trời trưa, hơi nóng mặt đất bốc lên đổ lửa, những hôm bị ráp bố chạy mắt đổ hào quang, mọi chướng ngại vật, mọi hiểm nguy tôi đều vượt qua chỉ vì sức mạnh và tình thương yêu quá lớn tôi dành cho con đã thắng tất cả. Tôi làm quên thân mình chỉ vì Trường, vì muốn cho tương lai nó phải rực rỡ. Vâng, dù thế nào nhất định khi Nguyện về chúng tôi cũng phải vượt biên.

Hàng tháng tôi vẫn đút lót tiền để được yên thân với cái nghề đang bị ruồng bố vì làm bẩn phố phường. Họ bảo xã hội chủ nghĩa không có buôn bán, ăn mày, trộm cướp, nhưng cả ba thứ lại được mọc đầy như cỏ dại. Không buôn bán sao sống nổi vì ngay đến cán bộ lương tháng chỉ đủ ăn năm tô phở. Không ăn mày sao phải mang hộ khẩu hân hoan đứng xếp hàng từ sáng đến chiều? Những người có hộ khẩu nghĩa là có nhà cửa sẵn hồi chế độ cũ, có con em đi thanh niên xung phong, có người thân đi tập kết hoặc không có tiền án nợ máu cũng chỉ được mua mỗi tháng vài ký gạo, vài ký khoai, bột mì, vài lạng đường. Bằng đó chỉ đủ ăn một tuần cho mỗi người nên bữa cơm dọn ra phải độn thêm rau hoặc khoai. Người không hộ khẩu nhan nhản từ khắp nơi trốn về vì không sống nổi ở những vùng kinh tế mới, vùng đất khai triển bằng sức con người lại thiếu phân bón, giếng đào sâu chỉ gặp nước phèn, người sống không nổi lấy đâu cây sống nên khô cằn không sinh hoa lợi. Muỗi mòng, bệnh hoạn không thuốc men, thiếu đủ mọi tiện nghi và không lương thực sống, bụng đói ai chẳng làm liều; họ bỏ tất cả để trở lại thành phố. Dân trong thành phố đói, dân ở kinh tế mới cũng đói, không ăn trộm cũng ăn cướp. Vì thế, cướp, cắp lan tràn từ cán bộ đến dân, có điều cán bộ cướp thì có mảnh giấy tạm thu còn dân chúng lớ ngớ, ấm a ấm ớ thì bị đi cải tạo.

Thỉnh thoảng tôi cũng hay sống hình thức, làm cỗ đãi các ông công an phường gọi là chia nhau những con cá còn sót lại dưới ao, gọi là tình bắc nam một nhà và cũng là cái chúc mừng cho mình đã không có nhan sắc để khỏi phải mang kiếp hồng nhan đa truân như nhiều bà có chồng đi học tập đã bị mua chuộc hoặc ép buộc phải rơi vào tay họ. Cũng có hôm kiếm ăn khá tôi mua vài xấp vải đen, chiếc áo len xanh gọi là chút quà đến vợ con họ còn sống chờ đợi tận nơi xa xôi. Thực ra tôi không quá tử tế như vậy nếu không có một dụng ý hoặc một che đậy nào đó. Tôi mua chuộc bằng tiền bạc và tiếp đãi ăn uống không ngoài mục đích tạo sự ràng buộc vật chất. Khi đã sống dựa vào tôi, chắc chắn họ sẽ bị lệ thuộc vào miếng ăn ngon mà lo cho Nguyện mau chóng trở về và một phần cũng để tránh những ánh mắt theo dõi hạng con buôn đi sớm về khuya như tôi. Họ đâu biết tôi trá hình cực khổ vì ngoài bữa cơm thanh đạm được bày ra ánh sáng, trước sự dòm ngó của họ còn thì mọi thức ăn ngon được dấu trong phòng, lét lút vội vàng ăn vào bữa đêm sau khi đã khóa cửa cẩn thận. Ban đêm mới là bữa ăn chính đầy chất bổ dưỡng cho cả nhà bốn người.

Buôn bán quần áo cũ chỉ là hình thức che đậy cảnh đi đi về về, thực ra tôi buôn những thứ phạm luật nhà nước. Những năm sau này nhờ bán thuốc tây, đổi tiền đô và những hàng quà từ ngoại quốc về tôi khá một cách mau chóng. Cũng dạo đó tôi hay đạp xe xuống nhà Thanh Huyền rủ nó sống cuộc đời lê lết đầu đường xó chợ để dành dụm chút tiền cho sớm thành mưu sự. Chẳng phải chỉ những kẻ buôn bán mới dám có ước mơ mà hầu như tất cả mọi người trong nước, những người đã từng sống trong tự do, biết được giá trị của nó nên cũng cố gắng tìm đường vượt biên.

Có những hôm dự định từ trước, tôi mua thịt cá, bánh trái kêu xe ôm chở xuống Lái Thiêu thăm bố cách chỉ hơn mười lăm cây số. Bố ở vườn thế mà hay, vừa sống khỏe khoắn với không khí trong sạch, vui cùng thiên nhiên lại vừa tránh xa được dì Loan, người chỉ gây ra những xáo trộn và buồn khổ. Bố ở chung với bà cô tôi, em ruột của ông nội tuổi đã ngoài tám mươi. Chú Hải con của bà bị tù ba ngày như Nguyện nhưng bà vẫn may mắn hơn những gia đình khác thoát khỏi cảnh chết đói vì còn có bố. Bố làm cật lực nhưng chẳng đủ ăn vì không quen làm vườn và sức khỏe không có; nói cho đúng, bố chỉ trồng vài ba dây lang vớ vẩn ăn qua ngày. Tôi vẫn mua gạo, lương thực khô tiếp tế hàng tháng cho cả hai. Nhiều khi tôi tự nghĩ nếu mình bị chết có lẽ bằng đó người cũng phải chết theo, một thứ dây leo đầy rẫy trong xã hộ chủ nghĩa vì chính sự cải cách sai lầm đã đào tạo ra những loại dây leo đó.

Ba năm trong tù Nguyện được thả về với đôi chân tê liệt, với nửa thân người gần như tàn phế. Cậu ấm Nguyện cả đời chỉ biết ăn ngon, mặc đẹp, ra vô có kẻ hầu người hạ giờ đói phải vào rừng ăn lá dại lót lòng, bắt ếch, bắt chàng hươu và ngay cả con trùng đất ken ruột nuốt sống. Cậu ấm Nguyện cả đời không hề cầm đến cái xẻng, cái cuốc giờ ra sức đào xới, chặt cây để trở thành người tốt xứng đáng hưởng chính sách khoan hồng của chế độ mà trở về cùng gia đình. Có điều Nguyện chỉ chú trọng về công tác lao động để được rời khỏi sự kềm kẹp mà quên đi phần quan trọng là sự đào luyện tâm hồn. Nguyện cố gắng dằm sương dãi nắng, làm tốt, học tập tốt nhưng lối làm hùng hục của một con trâu bị đeo vào cái ách và vì sức mạnh của làn roi đập tới tấp xuống người, lối học của một con vẹt lập lại lời người ta dậy. Cũng may nhờ là con trâu, con vẹt nên Nguyện không bị tiêm nhiễm thêm thói hợm mình, thói khỉ dòm nhà, thói đào bới hoặc tạo dựng tội ác gia đình giòng tộc để lập công với nhà nước mua chút hư vị.

Ba năm trả nợ kiếp trâu cày thì Nguyện hoàn toàn kiệt lực; đôi chân tê liệt là bằng chứng cụ thể nói lên sự phế thải của một loại nặn chanh bỏ vỏ. Nguyện được thả về vì chẳng những vô dụng lại còn là gánh nặng cho chính sách đang cần sức khỏe để lao động. Ngày đoàn tụ cười ra nước mắt. Hai tên công an trịnh trọng quá mức đâm ra lố bịch khi thấy dân quanh xóm lấp ló lén nhìn từ cửa sổ. Bản tính phô trương lại có cơ hội phục hồi, họ đưa vai cho Nguyện bám lấy rồi cố sức đưa thân thể còm cõi vì thiếu bổ dưỡng nhấc bổng Nguyện lên. Dù được nhấc bổng lên nhưng trông cậu ấm Nguyện chẳng oai phong tí nào, bộ quần áo ngày xưa mang theo đã cũ theo thời gian, mái tóc cắt quá ngắn gần thành trọc nhô mảng sọ to lớn như chiếc đầu lâu. Mắt cậu trũng xuống, lờ đờ mệt mỏi ẩn sâu dưới màu da tái xám. Cậu được đặt ngồi dựa lưng vào tường trên chiếc chõng tre trải manh chiếu đã cũ rách, hai giọt lệ chảy dài và cứ thế lăn mãi, chẳng hiểu đó là lệ vui mừng của ngày xum họp hay cùng chia buồn cả cho thân phận những người ở ngoài vòng tù tội.

Hai gã công an hoàn thành xong công tác đặc biệt mang kẻ tàn phế về tận nhà nhưng vẫn còn đứng sớ rớ đưa mắt nhìn quanh. Lúc đi trong lòng cả hai cùng chung một ý nghĩ sẽ được gia đình Nguyện đãi bữa cơm no, được biếu xén quà cáp thời Mỹ Ngụy còn sót lại hoặc ít ra cũng có chút đỉnh tiền gọi là góp công với cách mạng không ngờ khi bước vào gian nhà lá ghép phên chung quanh, nhà không ra nhà mà chuồng cũng chẳng ra chuồng, nó vá víu chỗ này miếng ván chỗ kia dúm lá trông rất khôi hài. Giữa nhà kê bộ bàn ghế đặt chỏng gọng vài cái ly úp trên đĩa và một bình nước trà như phô bày một sự thực não lòng của những ngày tháng sống thiếu thốn khốn khổ. Mẹ Nguyện đang ngồi ôm cháu chạy đến lệ đổ như mưa nhưng không dám buông tiếng khóc vì sợ con mình lại bị bắt đi học tập trở lại như đã có một số người bị chỉ vì gia đình chưa tiến bộ. Bố Nguyện bệnh nằm co trên giường cũng cố gắng vén màn vừa chào hỏi vừa ho sù sụ cám ơn anh bộ đội và chính sách đặc biệt khoan hồng đã cho Nguyện trở về sớm hơn tất cả mọi người. Ông đâu biết rằng chỉ vì đôi chân liệt đã biến Nguyện thành gánh nặng cho họ vì phải tốn tiền thuốc men, ăn uống và ngay cả việc chôn cất. Hai anh cán bộ trong lòng hả hê dù không được đãi bữa cơm cũng chẳng có quà cáp. Cái làm cho họ tự hào và tự mãn là chính sách nhà nước quả thực minh mẫn, khôn ngoan đã biến dân Nam, Bắc trở thành sạch sẽ từ trong lẫn ngoài. Như vậy dù họ có phải hy sinh cả đời nơi rừng thiêng nước độc để quản chế đám tù binh cải tạo thì dân trong thành phố hay trong rừng cũng đều nghèo như nhau. Sự so sánh thiển cận chỉ dựa vào một vài thành phần bị thu mua tài sản và bị bóc lột cũng đủ làm họ thỏa mãn sự ghen tị sẵn có trong đầu. Họ đâu biết rằng chính họ cũng chỉ là người cầm cái ách đi theo con trâu cày trên khu đất cằn cỗi xác xơ không thể tạo ra hoa lợi.

Lúc Nguyện về tôi không có nhà, nhờ thế đỡ tốn bữa cơm thừa thãi và nhờ thế họ không thể biết tôi đang là thành phần bóc lột để rồi thản nhiên đến trơ trẽn ngửa tay xin xỏ, một hình thức đe dọa bóc lột lại. Ba năm Nguyện không có gì thay đổi ngoài thân thể bị đẽo gọt thê thảm. Đôi chân tê liệt chỉ vì thiếu dinh dưỡng cũng đã làm tôi tốn phí rất nhiều thì giờ và tiền bạc chữa chạy thuốc thang. Bù lại Nguyện đáp trả lại tôi bằng những lời giáo huấn nhẹ nhàng nhưng cũ rích được lập lại như con vẹt để lạm dụng, rằng xưa kia người đàn bà nết na đức hạnh đều tảo tần nuôi chồng ăn học, lập công danh như mẹ Nguyện đã cả đời làm lụng nuôi con nuôi chồng; nay tôi nuôi Nguyện là lẽ thường tình như trăm người đàn bà khác, nhất là trong cảnh đổi đời, người đàn ông như cá nằm trong thớt càng dãy càng chết. Công việc từ bấy lâu nay tôi làm không phiền hà than trách và cũng không nặng nề bằng cái "phải" và "trách nhiệm" mà Nguyện vừa chụp xuống. Từ khi Nguyện được về tôi cảm thấy mình đuối sức, không vì thể xác mà tinh thần đã đến hồi kiệt quệ. Tôi luôn cầu xin cho công việc giúp tôi quên đi những ray rứt trong lòng. Sự thất vọng trong tình chồng vợ mỗi lúc một ắp đầy thì đồng thời số tiền tôi dành dụm càng lúc càng cạn.

Năm sau Nguyện đã đi đứng trở lại bình thường nhưng mộng vượt biên phải trì hoãn vì tôi cần chạy bạy buôn bán thêm một thời gian để kiếm tiền. Chàng cũng chẳng thể giúp gì được cho tôi, cũng không dám bước ra khỏi nhà vì sợ họ buộc cho đủ thứ tội như những người khác đã bị bắt nhốt trở lại. Tôi lại nuôi thêm một miệng ăn nhưng điều đó không đáng lo bằng sự áp chế của bố mẹ Nguyện đã có cơ hồi sinh. Cả ngày tôi rẽo khắp đường phố bất chấp cực khổ mưa nắng để kiếm tiền thì ở nhà bố mẹ Nguyện dạy con dạy cháu bằng những tư tưởng khắc nghiệt. Tối đến cơm nước xong Nguyện mang lời chỉ bảo vàng ngọc của mẹ ra áp dụng với tôi.

- Khốn kiếp, tôi hét lên, anh vẫn không bỏ được cái tính hèn hạ độc ác. Tôi không phải là con chó mà bắt nó mãi ăn cứt. Tôi không phải là đứa nô lệ phải có bổn phận phục dịch cả gia đình anh đến trọn đời.

- Mày muốn làm gái mới, muốn làm đĩ lấy trai phải không?

- Đi buôn đi bán không phải là làm đĩ. Tôi ở nhà cho sướng thân xem ai đói cho biết.

Nói thì oai lắm nhưng chỉ được vài giờ đâu lại hoàn đấy, tôi đội nón và máng giỏ vào ghi đông lầm lũi đạp xuống chợ trời Huỳnh Thúc Kháng. Nghĩ đến cảnh con tôi đói khát, cảnh bà cô và bố tôi ngơ ngáo khi cuối tuần không có tiếng xe honda ôm chở tôi đến nổ dòn từ đầu ngõ, nghĩ đến giấc mộng vượt biên không thể thành tựu tôi quên hết những lời đay nghiến nặng nhẹ của gia đình, quên tiếng làm đĩ lấy trai thô tục, quên tiếng gái mới, gái tân, quên tiếng nạ giòng, nạ giống để chỉ nghĩ đến khuôn mặt kháu khỉnh và tiếng cười dòn của con tôi. Thằng bé lớn, lớn lắm rồi, bốn tuổi nó đã biết dành dụm bỏ tiền vào ống chờ khi bố bệnh có tiền thang thuốc. Nó đã biết thức khuya chờ mẹ về chợ để nhai tỏm tẻm miếng giò lụa hoặc vài chiếc bánh giò nhân thịt. Nó đã biết vòng vai bá cổ biểu tỏ tình thương yêu qua nụ hôn ngọt ngào trên má tôi và nó cũng biết nỉ non xoa xuýt khi thấy tôi mỏi chân, nhức đầu. Ôi con tôi, vị thiên thần nhỏ bé, chỉ có tình mẫu tử mới làm tôi vị tha để sống đẹp với người đã xử tệ mình. Chỉ có tình mẫu tử mới làm tôi vượt mọi trở ngại gớm ghê, vượt những thành kiến khắc nghiệt độc ác của mẹ chồng, của bố chồng và ngay cả chồng. Chồng đấy!

Xã hội mới con người đảo lộn từ trên xuống dưới; người chẳng ra gì nắm quyền hành lớn trong tay; kẻ mù chữ thất học ban bố những đạo luật chướng tai gai mắt và chẳng nói đâu xa ngay xóm tôi nhan nhản kẻ tố chồng, người bỏ vợ, nguyên do chỉ vì miếng cơm manh áo, vì tranh nhau vòng danh lợi khát sống. Nguyện đâu biết được những đổi thay cuộc đời mà đa số như cây cỏ mềm yếu gió thổi chiều nào ngả theo chiều ấy. Nhiều bà chồng bị tù đày không biết ngày về nên đã lấy người khác vì còn tiếc nuối xuân xanh, nhiều bà không chống chọi nổi với thời cuộc, với đói khổ hành hạ tìm con đường chết cho nhẹ gánh nhưng cũng nhiều người gồng mình với thử thách cố giữ tấm lòng son sắt thờ mẹ nuôi con chờ ngày chồng được thả về, thế mà Nguyện đã không biết đón nhận cái hạnh phúc khó tìm, lại còn nặng lời bạc bẽo. Hận Nguyện nhưng rồi tôi lại tự xoa dịu mình bằng những câu ngu xuẩn: Khi người đàn ông ghen có việc gì mà không dám làm, có ngôn ngữ vô sỉ nào mà không dám nói. Từ nhà đạp xe đi mắt tôi nhạt nhòa màn lệ, tới chợ gặp bạn bè, trúng được cú áp phe tôi lại thấy niềm vui và hy vọng tràn về, khi màn đêm buông phủ, với giỏ đồ ăn đeo nặng một bên ghi đông, mắt tôi lại ngời sáng với tiếng cười dòn dã của bé Trường, với đôi má phúng phính thơm ngọt mùi sữa, để rồi quên cả sáng mai, mỗi sáng bước ra khỏi nhà lại bắt đầu bằng một tâm hồn nặng trĩu, cái nặng trĩu.

Ngày qua ngày, tôi luôn trong trạng thái bất thường giữa mưa và nắng nên chỉ thầm mong sao kiếm đủ số vàng chung cho chủ tàu để vượt biên, giấc mộng đã nung nấu bao tháng ngày. Tôi không biết ngày nào giờ nào chúng tôi sẽ được dẫn dắt nhau đi nhất là phải nói thế nào về lời từ biệt với ba mẹ Nguyện. Không hiểu vì bán buôn quen dối trá, môi miếng hay quyết đi cùng chồng con cho bằng được mà tôi đã dùng tiền mua chuộc bố mẹ Nguyện bằng cách để vàng bạc lại hết cho ông bà ngoài một phần phải trả cho chủ tàu. Nào đã xong, tôi còn dùng miệng lưỡi: "Chúng con hứa khi vừa qua đảo sẽ gửi tiền về ngay. Tiền con dấu ở các gói kẹo, bánh, ở hình, ở giầy dép, ở áo quần..." Tôi vạch một tương lai rực rỡ, hứa hẹn toàn những hình ảnh tốt đẹp trong khi tôi chưa hề hình dung trại tị nạn như thế nào, cuộc sống làm ăn và dân bản xứ đối với người tị nạn ra sao. Tôi cứ nhắm mắt, miệng phóng đại những lời ngọt ngào với mục đích duy nhất làm cho ba mẹ Nguyện chỗi dậy lòng tham, bỏ con tép bắt con tôm mà bằng lòng cho chúng tôi đi. Tôi cũng không cảm thấy xấu hổ khi miệng mình bịa chuyện một cách tài tình chỉ vì ba mẹ Nguyện đã quyết định không đi, họ tiếc căn nhà và vườn tược đã tạo dựng mấy chục năm nay. Dù gì cũng phải lo cho tương lai chúng tôi, nhất là Nguyện, bây giờ khác nào cá nằm trong rọ, vùng vẫy cách mấy thì cũng phải chết, không bằng cách này cũng bằng cách khác nếu không tìm đường chui ra ngoài. Thêm vào đó còn tương lai Trường, nếu tiếp tục ở đây suốt đời nó không thể ngóc đầu lên được và rồi cũng như muôn triệu người, không làm cu li cũng là nô lệ cho chế độ.

Làm nô lệ suốt đời... Tôi lại rùng mình. Tôi đang làm gì đây? Gần một tháng nơi đảo tôi đã làm được những gì hay lại nối tiếp quãng đời xưa kia khuất phục trước sự ích kỷ nhỏ mọn của chồng. Tôi không hiểu tại sao mình lại khiếp nhược sợ hãi như vậy? Rõ ràng mỗi lần cãi nhau tôi đâu có chịu bớt mồm nhịn miệng. Rõ ràng mỗi lần Nguyện nổi xung tôi chỉ muốn nhào vào để đón nhận cái chết. Vậy thì vì lý do gì? Phải chăng cái phong kiến lỗi thời đã cột cổ bắt tôi phải chịu đựng hay Nguyện đã lợi dụng những thành kiến khắt khe của người đời để áp chế tôi? Phải chăng đau khổ bởi sự ngu xuẩn của chính mình mà nảy sinh nên từ lâu tôi đã tự cột cổ mình, tự ngụp lặn, giãy dụa trong đầm nước đục không dám phóng mình nhảy ra vì thái độ ươn hèn sợ phải đối diện với thực tại chua chát? Có phải tôi chỉ như con ếch tự bó chân bó tay ồm ồm kêu gào và tự khoác cho mình cái khiếp nhược vì sợ dư luận nguyền rủa, xỉ vả..? Nếu tôi không tự tìm cách phóng lên tìm nơi sáng sủa tốt đẹp mà ở thì sẽ muôn đời chết dần mòn trong cái thòng lọng cuộc đời. Xã hội càng ngày càng tân tiến, tôi không thể đóng khố ở trần, nuốt thịt sống như thời sơ khai còn ăn lông ở lỗ. Ở xã hội văn minh, tôi không thể mãi dùng khúc cây gạch xuống đất cộng trừ nhân chia trong khi chung quanh người ta đã dùng máy tính điện tử. Tôi cũng không thể lọc cọc di chuyển chiếc xe bò làm kẹt đường phố trong khi mọi người chạy xe hơi, xe gắn máy hoặc máy bay, tàu thủy. Tôi cũng không thể đạp xe ngàn cây số thông tin bằng miệng trong khi mọi người đang xử dụng điện thoại, ra đa...

Những gì chậm tiến đã được cải tiến, vậy thì tư tưởng lạc hậu, thành kiến khắt khe làm tổn hại hạnh phúc, làm đau khổ cho đời sống con người sao lại được mãi duy trì? Hôn nhân chúng tôi không hạnh phúc sao lại cứ phải đi đôi như hình với bóng để đày đọa nhau? Tại sao tôi không tìm một phương cách nào đó để giải tỏa sự ràng buộc vô hình? Vẫn biết sự ly dị là chẳng đẹp, chẳng tốt lành gì cả nhưng nếu việc làm đó đưa đến cho con người một cuộc sống mới, một tương lai tốt đẹp và hạnh phúc hơn, mang đến cho tôi một niềm hy vọng vào con, nuôi cho nó ăn học thành tài, thành một người hữu dụng sau này, nhất là tránh khỏi sự nhờm gớm, thoát được những trói buộc hằn trên đôi mắt khinh khi của Nguyện và cũng là một giải thoát cho tôi lột sạch mặc cảm bị hãm hiếp, một tội lỗi không do mình tạo nên thì sự ly dị có phải là một điều xấu?

Thượng Đế ơi xin cho con chút nghị lực và minh mẫn sáng suốt để trả lời bằng đó câu hỏi mà tâm hồn không phải bị dằn vặt...

Màn đêm nhận chìm cảnh vật dưới thung lũng trong bầu không khí nghẹt thở. Cái nghẹt thở đến vã mồ hôi không đủ giảm bớt những ớn lạnh vì người ta vẫn hình dung các oan hồn uổng tử đang ẩn náu trong bóng đêm, lẩn quất đâu đây chưa muốn siêu thoát. Cùng đi theo, gió từng đợt quất vào rừng cây rào rào tiếng lá rớt, âm thanh cuộn tròn như con lốc cất cao, cao mãi, vượt khỏi hai đỉnh đồi phát ra những tiếng hú thê lương não nuột. Tiếng hú nhọn, xoáy sâu vào màng óc kèm theo mùi máu tanh tao đến nôn nao gan ruột. Trong cái im lặng mang sự bí mật bao trùm chợt có tiếng chân chạy huỳnh huỵch và rồi vài phút sau chuông nhà thờ đổ liên hồi; lẫn lộn theo sau là kẻng báo động và tiếng mõ, tiếng trống khua rền. Âm thanh khủng khiếp vang lên giữa đêm khuya tĩnh mịch như giặc cướp tràn về khiến những lo sợ vỡ ra. Tất cả mọi người trong trại đều thức giấc.

- Thôi rồi tàu bị nạn cặp bến.

Thằng Tâm hốt hoảng bật dậy phóng mình ra ngoài. Thằng Hãn, thằng Thụy và Nguyện không kịp xỏ dép cũng băng mình trong bóng đêm. Trang ôm lấy ngực, Mây co rúm người lại còn tôi trống ngực đánh liên hồi.

- Ra mà xem chuyện gì đi chị Phượng.

- Không.

Tôi run rẩy dấu người trong chăn mặc chúng lải nhải bàn tán. Rốt cuộc không chịu nổi tiếng gào khóc và tiếng hò rống thê thảm bên ghềnh đá chúng cũng hơ hải nhập bọn với đám người đang chạy rầm rập. Tôi lạnh người vì những tin tức cứ lần lượt tới từ những người đi xem trở về. Đêm náo loạn như tận thế với những bóng đen tất tưởi qua lại. Những vệt đèn pin lóe lên như con mắt giận dữ của ai đó rồi lại tắt ngấm trong hờn tủi bẽ bàng.

Suốt cả đêm ai nấy như ngồi trên lửa đỏ. Chiếc tàu năm mươi tám người vừa cặp bến khác nào xác con vật khổng lồ rữa thối đầy vi trùng độc hại trôi giạt lên bờ và lan tràn tứ tán, gặm bám vào ruột gan con người, đục đẽo nỗi đau triền miên, niềm đau cố hương muộn màng mất mát. Cái đớn đau không thể kêu gào bằng lời, không thể bộc lộ bằng tiếng khóc, bằng nước mắt, bằng oán than mà thấm nhập vào người làm chương phình từng thớ thịt, làm mí mắt cộm cay và làm trái tim tắc nghẽn. Cái đau, cái oán hờn nhất là thảm cảnh trên biển Đông diễn ra ngay sau hòn đảo nổi, cách trại chưa khỏi tầm mắt.

Người trên tàu kể lại rằng qua bẩy lần bị cướp nhẵn nhụi trần truồng, lần thứ tám cũng là lần cuối cùng, như con chó bị dồn vào nước đường cùng trước sự đau đớn và trước cái chết bắt buộc phải cắn trả để tự vệ, đàn chó ốm trơ xương, đói khát, ốm yếu không đủ sức chống chọi; họ bị những nhát búa phạng vỡ đầu lòi óc, bị những cú giầy nhọn đá bật máu mắt, bị những họng súng lạnh lùng nhả đạn. Người gục xuống ngọt như chặt chuối nhưng khi rơi xuống biển lại nặng nề như mụ đàn bà mang thai. Máu vọt từng vòi, bắn tung tóe đầy lên kẻ sống và người chết. Máu tuôn từng vũng, tràn khỏi tàu từng vệt dài, loang xuống biển loãng ra thành màu đỏ tươi như trận hồng thủy thuở nào.

Máu, máu, máu. Máu chung quanh, mọi nơi, chỗ nào cũng ngập tràn máu và thây người. Đám cướp hung hãn đập mạnh vào những kẻ còn đang giãy giụa hấp hối chưa chịu nằm yên. Số còn lại dúm cả vào một góc, rút nhỏ lại trong khoang tàu nhưng mùi máu tanh khiến bọn chúng hăng tiết. Lại những tiếng dãy chết, lại những tiếng ặc ặc của kẻ vừa bị bẻ gẫy cổ. Kinh hoàng, khủng khiếp và dã man chưa từng thấy. Con người ta chỉ có thể giết nhau vì tranh giành, vì bị chống trả hoặc vì bảo vệ mạng sống; còn đám người kia có khác gì kẻ tàn tật, vừa mù vừa què nằm liệt một chỗ mà vẫn bị lôi ra giết để thỏa mãn sự tức giận. Cơn ác mộng xảy ra chớp nhoáng nhưng gây tai hại không thể lường. Nguyên do xẩy ra vụ thảm sát chỉ vì bọn cướp mang đầy hành động thú vật với lối hãm hiếp rừng rú chưa từng thấy. Chúng công khai lột quần áo đám phụ nữ ngay trong khoang thuyền và hiếp trước mắt mọi người như một thách thức khinh dể đã thúc đẩy đám thuyền nhân vùng dậy chống cự. Một người bị đánh, một nhóm nhào vào và cứ thế loang nhanh như lửa cháy. Vài giờ sau khi bọn cướp bỏ đi, nhờ mực nước dâng cao, con tàu như được oan hồn hướng dẫn cứ lững lờ trôi, len lách qua những ghềnh đá và dạt vào chiếc cọc cao ngay sau lưng thư viện.

Cả đêm tiếng gõ mõ cầu hồn và tiếng lầm rầm đọc kinh cứ liên tục không ngừng. Mọi người cùng thức chia sẻ cơn hoạn nạn đau thương với những thuyền nhân còn sống sót để rồi bàng hoàng nhìn nạn nhân như nhìn chính họ của những ngày tháng trước đây. Đêm vẫn dài dù trời đã sáng tỏ. Từng bệt máu bầm dính chặt trên khoang. Sườn tàu như chiếc kiệu tang sơn đầy những hình thù quái gỡ bằng máu người được bọc kín không cho những oan hồn bung ra tìm lỗ thở. Mãi khi nắng lên cao, trên cao ủy mới cho đám thuyền nhân nhập trại vì lý do chờ thủ tục giấy tờ nhưng thực ra họ còn bị bọn Thái lằng nhằng đòi đút lót vàng bạc như những chuyến trước đây. Gọi là nhập trại cho nhẹ nhàng chứ số nhập viện lên tới mười lăm người, nhập nhà thiêu hai mươi người, phần còn lại rớt rơi cả dưới đáy biển làm mồi cho cá. Đám thanh niên được phân chia công tác ai làm phận nấy. Họ chạy đi mượn băng ca, khăn liệm và những cái xác còn nguyên máu được khiêng bộ thẳng đến nhà thiêu bằng ngõ tắt gần nhất, dĩ nhiên quãng đường ngắn đi qua nhà tôi.

Một cái xác được khiêng ngang, hai cái rồi ba cái, càng đếm, đầu tôi càng mê muội dù đã đứng hẳn lên nghiêm trang, một hình thức tiễn đưa và cũng tỏ sự chia buồn, kính trọng người chết. Trên băng ca qua mảnh khăn phủ, máu từ thây người vẫn còn rịn ra như cố làm tang chứng oan ức. Những cái xác sõng xoài nằm im bất động nhưng lại có tác dụng khiến lòng tôi nhói lên từng cơn vội vã, thôi thúc từ trong ruột trong gan để nước mắt chảy ra mà hai mí vẫn cứng đơ không thể chớp. Cái chết đối với loài người quá vô tình hờ hững và người nằm xuống là hết nhưng để lại kẻ sống với những ám ảnh không nguôi. Số mạng đâu thể giết một lúc bằng đó người. Một trái bom nổ, một tràng đại liên là những mạng người ngã gục nhưng ít ra cũng biểu hiệu cho một chiến tranh khốc liệt. Còn những người này? Chiến tranh gì đây hay cái hoà bình giả tạo độc hại đã đẩy họ vào bước đường cùng, biết đi là sẽ chết, là sẽ bị cướp mà vẫn cứ đi. Người ta bằng lòng chấp nhận vùi thây trên biển cả nếu lỡ gặp sự rủi còn hơn lần mòn chết ở quê nhà trong sự kềm kẹp của cuộc đời trâu ngựa.

Chiếc cáng chỉ là miếng vải bố căng ngang vào hai cây dài. Hai người khiêng hai đầu kẻ trước người sau cứ thế nhịp nhàng từng bước, rút ngắn đoạn đường lồi lõm như hai con kiến càng khiêng hột gạo. Một người trật dép phải đứng lại nhưng khi xỏ vào mới hay nó bị tuột cả quai, vì thế chiếc cáng bị chao khi đặt xuống lối đi. Theo độ nghiêng, gió hất tấm khăn hở một mảng vừa đủ lộ khuôn mặt người chết. Mắt tôi dính chặt vào đôi mắt đang mở trừng như loài ong đáp xuống nhụy hoa say sưa hút mật. Cái nhìn như ăn như nuốt khiến hai đồng tử xác chết nhỏ dần và cuối cùng chỉ còn lại màu trắng nhờ nhợ kéo màng che kín cả những gân máu. Đôi mắt bây giờ mới đúng là đôi mắt của kẻ hãi sợ tột cùng trước khi chết. Nó phơi bày cả một thảm kịch hòa hợp với vệt chém ngay giữa trán. Vết chém hằn sâu tựa một cái rãnh nhỏ ứa những máu đen đặc như máu đỉa; vài con nhặng xanh bay theo tự lúc nào thừa dịp đáp xuống hút chặt lấy vệt máu, một sự rút rỉa nhờm gớm mà chỉ thấy ở những đàn quạ dành ăn trên xác người hoặc những xác vật rữa thối.

Người khiêng cáng đã gắn được quai dép nên kéo khăn phủ mặt thiếu phụ lại và đứng dậy tiếp tục đi nhưng để lại đôi mắt đeo theo tôi ám ảnh. Nó lẩn quất ngay trước mặt, trên phản, ở bếp và ngay cả trong chén cơm. Đôi mắt kèm theo mái tóc dài và làn da ngăm đen bánh mật cho tôi liên tưởng đến mẹ Hoài. Cái chết oan ức khiến mắt mẹ cũng không thể khép lại được, như người đàn bà bất hạnh kia. Sự ám ảnh gây cho tôi nỗi sợ hãi mơ hồ không thể giải thích. Hình như có sự sắp đặt nào đó. Tại sao xác chết lại được dừng ngay trước cửa cho tôi nhìn thấy mặt? Bà và mẹ Hoài có những oan ức nào không thể giải bày? Mái tóc, màu da, đôi mắt, cả ba điểm giống nhau chắc chắn không thể là sự trùng hợp vô tình.

Buổi trưa khói đen ngùn ngụt bốc lên từ phía nhà xác, mùi da thịt khét khê đảo ngược cả ruột gan khiến không ai nghĩ đến ăn uống. Ba cái xác cùng đẩy vào lò thiêu một lúc nhưng vẫn không thể kết thúc trong một ngày. Những xác còn lại đặt sẵn hàng dọc trong ngôi nhà trống trơn không vách che chỉ mỗi mái tôn chai lạnh, tàn nhẫn. Nhà xác sát cạnh chợ nhưng người đến coi thì ít mà ruồi nhặng bu lại thì nhiều. Những con ruồi xanh to bằng hột bắp len lỏi trong hốc mũi, trong miệng. Lũ ruồi quái quỷ hơn cả gió vì gió trên cao thỉnh thoảng chỉ luồn vào một vài lần đủ tốc mảnh khăn phủ rồi thôi, còn chúng chui vào lại chui ra, bay lên đáp xuống lẹ làng hơn phi cơ phản lực, đôi cánh mỏng manh rung đều phát ra những âm thanh o o đập thẳng vào màng nhĩ làm người bị nghe ngứa ngáy khó chịu. Đã vậy chúng còn lượn vòng quanh dãy chợ, đáp vào tận hàng quán, có con hiên ngang phóng hẳn vào nồi cháo đang ngùn ngụt bốc hơi. Nguyên một ngày chợ búa ế hẳn đi, các quán ăn cũng vắng khách vì không ai nuốt cơm vào miệng mà không tưởng tượng ra đang nuốt miếng thịt mang đầy hơi hám của người chết.

Người ta mong cho ngày chóng qua nhưng lại sợ đêm về, sợ những âm thanh từ tiếng chuông, tiếng tụng kinh, tiếng gõ mõ cầu siêu của đêm trước vòng trở lại. Bóng tối như tấm vải the đen, đậy không kín những chuyện bí mật của thế giới bên kia. Chẳng cần phải vén lên họ cũng có thể tưởng tượng dưới lớp vải lố nhố những khuôn mặt hãi hùng ghê rợn đang nhe nanh dọa nạt. Có thể vì thế mà giấc ngủ khó tìm nhưng cũng có thể bụng đói, tinh thần rách nát, tim gan vỡ vụn nên không ai yên giấc. Ngủ không yên nhưng họ muốn nằm im gói kín tâm trạng mình, không muốn nhắc đến như sợ khơi động nỗi buồn mạnh mẽ thêm.

Lại một đêm nặng nề chậm chạp trôi và rồi chợt đứng lại. Hình như luồng gió bị một phù phép nào đó nuốt gọn nên mọi tiếng động dù thật nhẹ cũng được khuếch đại cho lớn hơn ra. Trang trở người, chân đạp trúng vách phên làm tôi giật mình. Chính ra mọi cử động của những người nằm chung quanh giúp tôi an tâm và vững bụng hơn nhưng không hiểu sao lúc này lại tác dụng trái ngược. Ngay tiếng lá rơi ngoài vườn sau cũng rõ ràng như bước chân ai ngập ngừng. Không phải một bước, hai bước mà nhiều bước, bước nọ xô đẩy đạp lên bước kia như những bóng ma lòng vòng quanh nhà; vách phên cũng cọ quẹt như có người muốn chui vào. Toàn thân tôi nổi da gà. Hình như đôi mắt của người đàn bà lúc sáng lẩn quất đâu đây, đôi mắt trắng dã không có đồng tử, đôi mắt đã kéo màng như người loà. Tiếng sột soạt mỗi lúc một lớn hơn và một hơi nóng phà ngay trên mặt quyện theo mùi thiêu khét lẹt. Mắt tôi mở trừng trừng nhìn khối đen khổng lồ đang chụp xuống ngực, nặng nề khó thở nhưng không thể ú ớ kêu la.

- Phượng, con đừng sợ ...

Tôi không tin ở tai mình nhưng nhìn rất rõ, gương mặt của người chết, của người đàn bà trên chiếc tàu năm mươi tám người khiêng ngang nhà sáng nay, nổi bật trong khối đen đang được thu gọn lại. Đúng rồi, mái tóc dài, làn da bánh mật.

- Phượng đừng sợ, mẹ Hoài đây mà.

Tiếng nói êm dịu trấn tĩnh được tôi phần nào nhưng bản tính sợ hãi nhút nhát từ nhỏ và mẹ là người biết rõ hơn ai hết.

- Chó con chết nhát. Phượng này, rờ nốt ruồi ở sau gáy mẹ xem có lớn hơn tí nào không?

Bàn tay nóng ấm của bà tỏa ra một sức hút mãnh liệt tựa khối nam châm cực mạnh mà thân thể tôi chỉ là những mảnh sắt vụn kết tụ nên đã bị sức hút điều khiển. Cái nốt ruồi lồi lên bằng hạt đậu, điểm mốc quen thuộc của những tháng ngày mân mê khi nằm nghe mẹ kể chuyện, điểm mốc của sự thương yêu máu mủ ruột thịt nên không có khoảng cách ngăn vì thế vật nặng nề trên ngực tôi tự dưng cũng biến mất. Tôi ngồi bật dậy, nhanh nhẹn như đứa bé đang giấc ngủ ngon nghe tin mẹ về chợ. Trong thoáng giây thời gian chợt thâu hẹp lại để tôi thấy mình nhỏ bé như thuở nào và choàng tay ôm chặt lấy mẹ. Mùi da thịt quen thuộc, mùi áo quần ướp long não làm tôi ngất ngây.

- Nào con, đi theo mẹ.

Giống con bé Phượng ngô nghê thuở xưa, tay tôi níu áo mẹ như sợ vuột mất giữa phố chợ đông đúc, xô bồ, cái tình cảm cũng theo đó bám chặt để nỗi sợ hãi giữa kẻ sống với người chết không còn. Gió lồng lộng thổi khi mẹ kéo cánh cửa mỏng manh ghép bằng phên cho tôi lách ra ngoài. Bầu trời xậm một màu đen mướt lóng lánh những vì sao bóng tròn như viên kẹo cuốn giấy bạc. Tôi buông áo mẹ ra và lòng reo lên từng đợt tựa giây lục lạc đeo chân thuở bé. Mỗi bước chân là mỗi tiếng ngân tự đáy lòng mà chỉ có mẹ mới cảm nhận được nhịp rung của con mình. Tôi đi sau lưng mẹ, bé bỏng và tung tăng trong khoảng tròn của chiếc bóng chiếu từ ánh đèn chênh chếch. Trời không có trăng, đèn đường cũng chẳng có nhưng chiếc bóng tưởng tượng vẫn nằm dưới chân. Vẻ huyền hoặc cho tôi một cực kỳ thích thú, hình như những khát khao tình mẫu tử từ lâu bị dồn nén đang sôi sục, nhào lộn chỉ chực vỡ ra. Theo lối nhỏ tiến về ghềnh đá càng lúc tôi càng bước chậm, đôi khi phải khựng lại vì những viên sỏi nằm lăn lóc cản bước. Vẫn nét âm thầm chịu đựng như thuở nào, như gà mẹ chăm dẵm gà con, cứ được một vài bước ngắn lại đứng chờ trong khi cô gà bé xíu thơ thẩn ngắm trời ngắm đất. Hết đoạn đường cụt, mẹ Hoài đỡ tôi leo lên từng tảng đá và dừng lại trên một mỏm cao nhất mà mẹ bảo chỉ ở chỗ này mới thấy gần gũi với vũ trụ và nhìn rõ ràng về mình. Chỉ ở đây mới thấy rằng dù phong cảnh hữu tình, dù sóng biển tạo những sôi động ầm ĩ, dù gió mang hương hoa cỏ rừng và dù sương trắng từng cụm mỏng đẹp não nuột đang sa xuống thật thấp cũng không đẹp và giá trị bằng sự hiện hữu của loài người, một sinh vật quan trọng nhất trong vũ trụ. Tôi ngồi trong lòng mẹ, gió thổi tam phương tứ hướng làm vạt áo dài bằng lụa mỏng mẹ mặc xòe ra như hai cánh bướm khổng lồ. Tóc mẹ cũng vướng cả vào cổ, vào mắt mũi tôi quyện theo mùi hoa dại thoang thoảng. Tôi nằm im hít hơi hướng thân yêu vào tận trong lồng ngực, người lâng lâng tưởng chừng như đang được ngồi trên lưng hạc lơ lửng giữa trời. Ôi còn gì sung sướng, hãnh diện bằng được có mẹ, còn gì xúc động ngất ngây bằng được nằm trong vòng tay mẹ.

- Mẹ... mẹ ơi... Kể chuyện cô bé choàng khăn đỏ cho Phượng nghe đi mẹ.

Giọng tôi kéo dài, nhão ra như thể đang trêu chọc bé Hằng. Hằng không có ở đây, tha hồ cho tôi độc quyền rúc trong lòng mẹ.

- Có chồng rồi mà tưởng mình còn bé lắm sao hở Phượng?

Mẹ đưa tay vuốt nhẹ trên tóc tôi, mái tóc khô xác xơ màu cỏ chết, giọng đầy ân hận:

- Tội nghiệp con tôi, vì mẹ mà con phải ra nông nỗi này.

Tôi rùng mình. Mẹ. Mẹ nói gì vậy? Con không muốn làm người lớn đâu mà chỉ muốn làm Phượng bé nhỏ thuở nào. Nghĩ thế nhưng tôi không tài nào thốt ra lời vì cảm tưởng người mình đang bị chương phình lên. Bàn tay mũm mĩm măng non chợt nổi những đường gân xanh và từng đốt ngón tay bắt đầu nở lớn. Bàn chân cũng thế, nó được kéo dài bởi những khúc xương ống khiến thân thể tôi không còn cuộn tròn mà cứng còng thô kệch. Làn da cũng chẳng còn mịn màng thơm mùi sữa mà bụi thời gian và cực khổ đã biến thành xần xùi chai nhám. Chỉ một loáng tôi thấy mình to lớn và cằn cỗi như mẹ. Nước mắt tôi chợt ứa ra. Chúng tôi khác nào đôi bạn đời, kẻ đi trước người đi sau mang tâm sự cay đắng giàn trải.

- Mẹ, tại sao lại đến đây? Tôi hỏi bằng giọng não nề và thất vọng hoàn toàn.

- Con không muốn nghe chuyện đời xưa nữa à, mẹ cười giả lả như thể dỗ dành, lớn hay nhỏ cũng vẫn là con của mẹ. Phượng, giỏi nằm im nào, mẹ kể chuyện con nghe nhé!

Giọng mẹ ấm và đều nhưng không phải chuyện "con Tấm con Cám" hoặc "Công chúa Da Lừa" với tiếng tôi cười dòn dã phụ họa. Không có công chúa hoàng tử, không có con sói con chồn cũng chẳng có ác giả ác báo trong cổ tích mà cay đắng chua chát quá. Tôi nằm trong lòng mẹ thần kinh co giãn theo từng tiếng thở dài xót xa.

- Con à, đường đời nào không có những hòn sỏi lăn lóc cản trở bước chân, và cuộc trèo núi nào không gặp những chướng ngại của vách đá. Cuộc sống vợ chồng con cũng vậy, nếu không có những giọt nước mắt đổ ra và không có những đau khổ dằn vặt cắn xé thì con đâu biết thế nào là giá trị của hạnh phúc. Có điều hạnh phúc không phải tự nó có sẵn mà cả hai phải tạo dựng ngay từ bước đầu như người thợ hồ kiên nhẫn xây từng viên gạch nhỏ cho tới khi hoàn thành căn nhà. Để đạt được điều đó con cần phải có óc kiên nhẫn và ý chí tiến thủ. Xưa kia mẹ chỉ lấy kiên nhẫn và chịu đựng làm kim chỉ nam đặt nền tảng. Mẹ cố gắng lo cho chồng con, nhường nhịn hy sinh cả cuộc đời để mong có được mái gia đình êm ấm nhưng sự cho đi mà không được đền bù nên chẳng những không nhận thức được tình yêu của mẹ, ngược lại bố còn cho rằng mẹ làm chỉ vì bổn phận và trách nhiệm. Bố con đã có những ỷ lại quá lố và sự thiếu trưởng thành, đã để lối giáo dục phong kiến sai lầm biến ra cảnh chồng chúa vợ tôi, coi vợ như một nô lệ phục dịch cho mình. Mẹ đã làm hư hỏng bố bởi không dám nói ra những điều mình nghĩ, không dám làm những việc mình muốn dẫu không có hại vì sợ cái chau mày khó chịu của bố con, vì không muốn gia đình ồn ào xáo trộn và vì không muốn cho lối xóm nhìn vào dị nghị, không muốn dư luận chỉ trích. Chính sự nhẫn nhục lặng câm đã khiến bố con nghĩ chỉ có bố là người đúng; đôi khi còn bị bố con đổ cả lầm lỗi của chính bố sang thành lỗi lầm của mẹ. Mẹ đã sống hoàn toàn che đậy, chấp nhận lệ thuộc vào chồng chỉ vì sợ tai tiếng, chỉ vì muốn người ta nhìn vào mẹ lúc nào cũng là một hiền phụ. Con ơi hai tiếng hiền phụ dùng không đúng chỗ đã đánh đổi cả tuổi thanh xuân, đã khiến mẹ ngụp lặn trong đau khổ không sao thoát ra được. Mẹ đã vô ý thức biến sự hy sinh của mình trở thành thuốc độc giết hại bố, đã tạo cho bố nảy nở mãi trong cái hợm hĩnh càng lúc càng to lớn vĩ đại mà người đàn ông nào chẳng tham lam; họ cho rằng giá trị trong gia đình là giá trị ngoài đời. Chính mẹ đã bị nhồi nhét một cách ngu xuẩn rằng cái sĩ diện của chồng là của mình trong khi thực ra sĩ diện là sự thể hiện tư cách của mỗi con người chứ chẳng thể mua bán, mượn vay hoặc tạo dùm cho người khác. Muốn tạo cho bố có sĩ diện mẹ đã tự hạ mình để bố được nâng cao. Mẹ đã khúm núm, chịu sự sai bảo để mọi người nhìn bố nể phục và cái lầm lỗi tai hại nhất là mẹ không dám nói thật những sai trái, lố bịch của bố con. Mẹ bọc bố con trong tấm vải tốt lành để che mắt mọi người chỉ vì cái sĩ diện mà mẹ luôn nghĩ của chồng chính là của mình. Con ơi, một lần ngu, hai lần ngu, biết mình lầm lẫn mà không sao thoát khỏi chỉ vì an phận và tự vỗ về rằng không phải riêng mình mà muôn triệu phụ nữ cùng trong cảnh huống ấy, như một guồng máy gông cùm xỏ xâu tâm não con người, biến đàn bà thành nô lệ phục dịch cho đàn ông...

Tôi lạnh người vì những lời mẹ than trách. Ôi giòng máu di truyền, khổ nỗi nó không di truyền riêng họ hàng giòng tộc mà cho cả mọi người.

- Con biết không, cái gông cùm khổng lồ chứa đầy phong kiến sai lầm chụp xuống không một ai thoát. Tuy nhận thức được điều đó nhưng mẹ vẫn bị quan niệm cũ như một khuôn mẫu gò ép. Hơn nữa cũng như mẹ, cái khó khăn trong gia đình mình không thể vượt nổi, không thể làm thức tỉnh được bố thì những người phụ nữ khác cũng ngụp lặn, đắm chìm như mẹ mà thôi. Mẹ sợ khó khăn không dám vươn lên tranh sống, sợ làm cái đích cho muôn mũi dùi nhắm vào thì ai còn dám sống thật với lòng? Con ơi bây giờ mẹ mới hiểu rằng tiếng tăm là thể diện con người nhưng con người lại kiến tạo ra nó, tốt hay xấu do người dám sống đúng hay sai chứ không phải cứ phục tùng nô lệ mới chứng tỏ là người vợ hiền dâu thảo. Bố con đã hiểu lệch lạc và sai lầm chỉ vì muốn bảo tồn bản chất ích kỷ để tạo nên vai trò chồng chúa vợ tôi. Chữ nâng khăn sửa túi, cơm bưng nước rót không được hiểu là sự săn sóc lẫn nhau mà lại biến sang một kẻ hầu hạ và một người tận hưởng. Thêm vào đó người ta đặt vị trí người hiền phụ chỉ quanh quẩn ở ngưỡng bếp, là tề gia nột trợ sống hoàn toàn lệ thuộc vào người chồng chứ không nên xông xáo ra đời, phụ giúp chồng trong sinh kế làm ăn. Điều đó đã gây biết bao tai hại vì khi người chồng chết đi, người đàn bà đương nhiên gặp cảnh khó khăn, chật vật vì phải tự lập nuôi con nên khó thủ tiết chờ chồng và luôn là cái đích của mọi dòm ngó chê trách. Người chồng chết đi, người đàn bà phải sống trong hoàn cảnh mẹ góa con côi, nếu có khăn gói về ở gia đình chồng cũng bị dùng để phục dịch mọi người đổi lấy miếng cơm cho qua cơn đói nghèo.

Tôi nghe lỗ tai mình lùng bùng, mỗi tiếng nói rót thẳng vào tai khiến nó đau buốt. Thân phận đàn bà... Mẹ nói đúng... Thân phận đàn bà là con số chung chứ nào phải riêng tôi.

- Phượng ơi, mẹ lại tiếp tục bằng giọng não nề nhưng đã có nhiều cứng rắn và cương quyết, sự hiểu biết trong cuộc sống cần phải được cân bằng, nó không chỉ áp dụng riêng cho đàn bà và cũng không thể không ứng dụng cho đàn ông. Người ta không thể bắt đứa con nít mới sanh nuốt miếng thịt thì cũng không thể bắt người đàn ông to lớn lực lưỡng cả ngày phải nằm trên giường tu bình sữa. Cùng là con người đã gọi là vợ chồng tại sao có cảnh người này ra phán lệnh và người kia cắm cổ làm? Đừng đổ sang trách nhiệm và bổn phận vì nếu vợ có trách nhiệm thì người chồng cũng phải tham dự một phần trong đó. Đàng này vì quyền lợi riêng tư của một nhóm, một giới nào đó đã vơ vét tất cả để rồi tạo ra những giáo điều đi ngược lại nhân phẩm con người. Cuộc sống vợ chồng làm gì có cảnh trai năm thê bẩy thiếp? Tại sao họ không nói gái chính chuyên chỉ có một chồng và đàn ông có sĩ diện cũng chỉ một vợ? Giá mẹ dám sống thực với lòng mình, dám vùng lên chiến đấu với bản thân, đánh bẹp bản ngã thường tình của con người, vứt bỏ dư luận để thẳng thắn nói với bố con những cảm nghĩ thiệt thòi thua kém của mẹ, của người vợ cả đời chỉ biết nghe và làm theo mệnh lệnh của chồng thì đã không gây cái chết cho mẹ. Từ khi bố con quen dì Loan, mẹ vô cùng ăn năn vì sự hy sinh của mình càng ngày càng bị bố lạm dụng một cách vô ý thức. Bố không biết sống đẹp cho mình mà ngược lại chỉ tìm cách chỉ trích, dựa trên những thiếu sót của mẹ để công khai tìm kiếm lạc thú nơi người khác. Biết là ngu dại mà cứ cắn răng chịu đựng chỉ vì mẹ sợ tai tiếng lọt ra ngoài. Đôi khi để lòng bớt đớn đau mẹ tự trách mình đã ăn ở, hầu hạ không khéo, không đáng để bố thương yêu nên bố mới tìm người khác. Câu trách mình rồi hãy trách người nó không đúng trong trường hợp mẹ vì người ta chỉ trách người có lỗi chứ không trách kẻ vô tội. Đã không hờn bố mẹ lại còn bị dày xéo trong mặc cảm; mẹ đã tự cho bố cái quyền hành quá cao trên thân xác mình nên mặc tình coi như chấp nhận chuyện bố và dì Loan. Mẹ mất đi chỉ vì âm thầm ghen hờn nhưng nào ai hay ngoài việc tự suy đoán vì con biết sao không? Vì muốn giữ cái sĩ diện cho bố, cái sĩ diện mà mẹ vừa nói khi nãy là nó chỉ có được qua hành động và tư cách của mỗi người.

- Phượng...

Tay mẹ đã rời khỏi mái tóc xác xơ để thoa lên tấm lưng còm cõi của tôi, giọng mẹ cũng nhẹ xuống, tiếng nói như tiếng khóc làm nước mắt tôi ứa ra.

- Con phải can đảm lên, phải thoát khỏi những u mê sai lầm. Văn hóa ảnh hưởng con người mạnh mẽ gớm ghê như tín đồ sùng kính trước tín ngưỡng. Tín ngưỡng luôn hướng về chân thiện mỹ, giúp họ sống thánh thiện tốt đẹp và trong thương yêu bảo bọc, nhưng vẫn phải được sửa đổi để thích hợp với cuộc sống, theo kịp đà tiến hóa của xã hội. Văn hóa gần gũi và đi sát với con người hơn, vì thế lại càng phải chú trọng nhất là những giáo điều sai lầm làm khổ ải, đày đọa họ. Phượng, điều mẹ cần nói, cần nhấn mạnh là không ai có quyền trên thân xác con dù chỉ là một cái đánh, cái tát dẫu lầm lỗi hay không. Con người đối xử với con người bằng tình thương, nếu bằng sức mạnh tự họ đã biến thành cầm thú. Loại cầm thú có xứng đáng ở chung với loài người? Phải dùng trí óc nhận thức đâu là phải trái và dùng sức mạnh tinh thần chiến đấu để dành quyền sống, quyền làm người, quyền bình đẳng vợ chồng. Những gì con làm được chồng con cũng phải làm được. Làm để phụ giúp, tỏ tình thương yêu lẫn nhau chứ không phải sai khiến, lợi dụng hoặc chà đạp lên nhau. Con muốn cuộc đời có giá trị thực sự phải can đảm đứng lên hành động và chấp nhận trả cho nó một cái giá xứng đáng chứ đừng như mẹ...

Nước mắt tôi rớt như mưa. Mẹ nhìn đời tôi rành mạch như những nhà khảo cổ đang xem xét tỉ mỉ một di tích lịch sử vừa tìm thấy được. Mẹ đọc cuộc sống vợ chồng tôi như những đứa bé say sưa đọc truyện cổ tích để tìm thấy quả báo ở đoạn kết. Mẹ mang tâm sự và kinh nghiệm đã trải qua, một bài học cay đắng tình trường để nhồi trong tôi một ý chí tiến thủ, đẩy mầm hy vọng tranh sống phải vươn lên. Biến con sâu tật nguyền nằm trong xác kén thuở nào phải tự tìm cách hóa bướm để được bay trong rừng hoa hạnh phúc.

- Không mẹ ơi, tôi chồm lên ôm chặt lấy mẹ, mẹ bảo con phải vùng lên trong khi mẹ chết tức tưởi, cay đắng. Mẹ bảo con đừng đánh mất cuộc đời son trẻ trong khi mẹ từ giã trần gian lúc tuổi đang xuân. Mẹ không thể thực hành được những mơ ước thì sức con sao gồng gánh?

- Phượng, con phải tự tin vào con và vứt bỏ những ràng buộc phiền toái quanh mình. Sợi dây thòng lọng chỉ thắt cổ được người ta nếu họ tự đút đầu vào.

- Nhưng...

- Mẹ chỉ nói bấy nhiêu thôi. Cuộc đời con chính do con quyết định chứ không thể để cho ai đó quyết định dùm. Đừng đi theo bước chân sai lầm của mẹ để cùng lao đầu xuống hố.

Mẹ nghiêm mặt giận dỗi khi thấy tôi còn chìm đắm trong sự yếu hèn.

- Xưa kia mẹ cũng như con, sợ hãi dư luận, nhút nhát bản thân để rồi chấp nhận thua thiệt cho gia đình khỏi sóng gió xào xáo. Bằng đó thứ mà không thoát ra được thì cũng chỉ như mẹ mà thôi. Nhớ lời mẹ nói, tương lai mình phải do chính mình định đoạt và phải có trách nhiệm với những đứa con mình đã sinh ra...

Tôi nằm đón nhận thêm những giọt nước mắt nóng hổi của mẹ như cũng đang chua xót cảm thương thân phận của mình. Mẹ nói đúng, muốn đạt được ước nguyện ai không phải trải qua những gian lao thử thách, những xông xáo nguy hiểm, những cạm bẫy chung quanh mà càng gặp nhiều cản trở thì giá trị đạt được càng cao. Cuộc sống vợ chồng là con đường trải đầy những viên sỏi nhọn đâm vào gan bàn chân đau nghiến mà kẻ sợ hãi không dám bước tức là đã chấp nhận thua thiệt. Tôi muốn có một mái ấm gia đình thực thụ, muốn được chồng thương yêu quý trọng, muốn được những đứa con kết tụ của hạnh phúc thì phải vùng lên đừng chấp nhận thua thiệt để rồi chết trong cay đắng hờn tủi như mẹ Hoài.

- Con cố ghi nhớ lời mẹ nói. Đừng đánh mất cuộc đời son trẻ.

Mẹ chợt buông tôi ra. Hơi nóng ấm và bóng mẹ tan loãng mau chóng theo câu nói. Tôi vùng dậy níu vạt áo còn lật phật bay trước gió. Cái níu hụt khiến người tôi chao đi và trượt khỏi mõm đá. Tôi thét lên, âm thanh không vượt thoát trong khi người vẫn rơi vùn vụt xuống vách núi.

- Mẹ... Mẹ ơi...

Tôi thấy rõ mình đang rơi và người chợt nảy tung lên. Choàng tỉnh mới hay vừa trải qua một giấc mơ, người tôi ướt đẫm mồ hôi và lòng bồi hồi. Giấc mơ thật đẹp, thật buồn và cũng tạo trong tôi nỗi mất mát khủng khiếp. Ngày tháng đã qua không thể trở lại được, kẻ mất mẹ là kẻ muôn đời chịu thiếu thốn tình cảm như người hành khất luôn đói khát tiền bạc. Cái hơi hám ấm êm hạnh phúc vừa thoáng đến rồi biến đi càng tạo trong tôi khoảng trống lớn lao. Những lời vàng ngọc của mẹ tôi chưa hội nhập ngay được nhưng đã ươm trong tôi một đòi hỏi bình đẳng, bình quyền, đã tưới lên thân thể tôi một thứ nước hồi sinh làm sống dậy tất cả tế bào. Đúng như lời mẹ Hoài nói, cái khó nhất là làm thế nào hướng con người về chân thiện mỹ mà vươn lên. Danh giá là khuôn mẫu, mực thước để con người sống theo nhưng con người đào tạo ra phẩm giá chứ không phải phẩm giá đào tạo ra con người. Sự thờ ơ hoặc lạm dụng quá mức sẽ có hại như người ta dùng thuốc quá liều, thay vì chữa khỏi bệnh lại dẫn đến sự chết.

Con người càng được tự do bao nhiêu thì trách nhiệm tinh thần càng nặng nề bấy nhiêu, trách nhiệm đó không phải chỉ dành cho ông A. bà B. mà cho tất cả mọi người, dĩ nhiên trong đó phải có tôi. Đã mang trách nhiệm thì không thể sống ươn hèn sợ sệt, không thể sống dưới sự thống trị, áp chế của người khác. Sang đến bên đây, nếu tôi tiếp tục chấp nhận cuộn tròn trong lớp vỏ kén cũ xưa chắc chắn tôi sẽ giết tôi trước. Đúng, nếu không loại bỏ được những ám ảnh nô lệ đã thấm nhập vào trong máu là tự tôi giết tôi.

Tôi kéo vạt áo lau trán. Đêm nóng, nóng ghê hồn, mùi thiêu khét vẫn bám chặt trong không khí. Nhìn quanh mọi người đang ngủ mê mệt với tiếng ngáy nặng nề. Qua khung nứa thưa, phần cao trên vách, vài vì sao mờ nhạt dửng dưng như cố tạo sự xa cách với cái thung lũng khốn khổ nghèo nàn cả thể xác lẫn tinh thần mà sự bắt nguồn không từ tình đồng loại. Tôi đổi thế nằm nghiêng dỗ lại giấc ngủ nhưng lòng vẫn miên man nghĩ về mẹ Hoài và những lời nói vàng ngọc... Trên đồi cao tiếng lá bắt đầu xào xạc ru ngủ...

Buổi trưa gió chợt đứng im, mặc tình cho nắng tiếp tục đổ xuống dù đã bị đất đá khô cứng dưới lòng thung lũng đánh bật trở lại. Nắng chói chang, một thứ nắng vàng nhẫy gay gắt như muốn đốt cháy thịt da con người. Cùng trong cái oi bức nóng nực ấy, đàn chim ủ rũ trên nhánh cao lười biếng cất tiếng hót như bị ảnh hưởng lây bởi khí trời. Con người cũng trốn tận trong mái lá tìm một trò giải trí cho quên đi cái nóng khát, quên đi một tô đá lạnh hoặc một thùng nước mát ngâm người thỏa thích.

Buổi trưa sau bữa ăn là giờ buồn nản, vô vị nhất. Trang và Mây che miệng ngáp dài nhưng không dám nằm giữa sàn mà ngủ vì sợ sự hớ hênh lộ liễu có thể bị phơi bày. Tâm và Thụy chơi cờ tướng với hai người bạn cạnh đó nhưng cử chỉ uể oải thấy rõ, hình như họ chẳng hứng thú gì ngoài việc giết thời giờ. Nguyện không đi rong như thường ngày mà độc quyền nằm trên võng xem quyển tướng số. Sát vách là nơi bé Trường nằm ngủ trong khi tay tôi không ngừng quạt. Ngồi đó nhưng hồn tôi để mãi tận ngoài sau nhà, qua lỗ hở của vách phên mà đêm qua dãy giụa Mây lại đạp cho nó to hơn. Gọi là sau nhà nhưng đất không phải của chúng tôi, tuy nhiên những gì mình nhìn thấy ít ra nó vẫn thuộc quyền sở hữu dưới đôi mắt mình.

Qua lỗ phên, dưới tàng cây loang lổ những đốm nắng lẫn lộn trong màu đất nâu đẹp rực rỡ như một vườn hoa. Đã lâu lắm rồi tôi không có dịp nhìn hoa nắng với tâm trạng bồn chồn khác thường dù nơi đây trưa nào cũng là trưa và nắng nào cũng giống nhau. Giấc mộng hai ngày trước đã bơm trong tôi một sinh khí tràn trề. Ngồi đây nhưng lòng tôi không đứng yên một chỗ, nó chạy lăng quăng đuổi theo ánh nắng đang lẩn trốn, chui rúc dưới những khe hở, nhảy tung tăng trên những nhánh non không như lũ chim đứng buồn bã kia. Màu hoa nắng không nhắc nhở cho tôi con Phượng hoang mang trước tình yêu của thời mới lớn, cũng không dẫn đến đứng trước một bà Nguyện héo úa ngồi giặt quần áo mỗi trưa dưới tàu dừa tưa rách. Màu hoa nắng như một cõi địa đàng vừa hé cửa mà chỉ những ai được trợ tiếp sinh khí mới cảm nhận được.

Tôi đang hoạch định trong đầu một cuộc chiến đấu mãnh liệt với Nguyện. Thực ra chuyện ly dị chỉ là biện pháp cuối cùng nếu không còn cách nào khác. Một đứa trẻ có cha có mẹ vẫn hãnh diện và tự hào với bạn bè hơn là bố mẹ còn đó nhưng mỗi người sống mỗi nơi. Cuộc sống riêng rẽ không tình cảm sẽ nảy sinh trong đầu óc non dại của nó một ám ảnh tương lai với hạnh phúc vợ chồng không bao giờ có. Và đối với cá nhân nó, dù sao sức mạnh tinh thần của cả hai dồn lại muôn đời vẫn là món quà quý giá. Sáu năm sống với Nguyện có thể là quá dài cho những ai phải chịu đựng gánh nặng nhưng cũng chính nhờ những đau khổ đó đã rèn tôi thành một thứ thép đã được tôi không thể bẻ gẫy. Chắc chắn như thế!
Tiếng nước chảy tồ tồ như ai giơ cao chai rượu đầy rót cả vào bình đột ngột vang lên và mùi hôi nồng nặc theo đó bưng kín lỗ mũi. Mọi người quay phắt lại theo thói quen, bằng đó con mắt trợn ngược nhìn qua mảnh phên loang lỗ hở. Một bóng người in sau vách và nửa phần đầu ló ra khỏi mảnh phên ghép đưa hẳn chỏm tóc dựng đứng vô trật tự như đuôi gà mái già xác xơ. Lại cũng lão, ngày này qua ngày khác vẫn là lão. Tâm gầm lên:
- Trời ơi là trời, đồ heo gà, chó ngựa chứ người ai lại ở dơ như vậy nè trời. Mũi có điếc thì cũng còn mắt chứ.
Tiếng tồ tồ nín liền sau lời Tâm gào nhưng chỉ được nửa phút rồi lại tiếp tục, hình như lão cố kéo dài sự tiểu tiện để trêu tức thì phải.
- Có ngon quay lại ông lấy thung bắt cho thọt luôn...
Nói thì nói vậy, chửi cũng chỉ cho đã miệng chứ chưa ai dám đụng tới lão Xùi Cụt bao giờ. Chẳng biết ai đã đặt cho lão cái tên thật xứng với con người. Từ trên xuống dưới da lão sần lên một cách quái lạ, nó không đỏ hẳn như người bị phỏng lạnh, cũng không mang màu da của những người bình thường mà lại xám xanh, xám như những vết bớt vẫn thường thấy trên mông của trẻ con; màu xám phủ từ đầu tới chân ăn sâu trong làn da nhưng không dính thịt mà lại dộp, ứa nước và lở loét cục lớn cục nhỏ như mụn cóc. Chỉ nội làn da sần trên người lão đã thấy ghê sợ đừng nói gì đến chiếc chân cụt đầy những móc sắt được gắn ở dưới đầu gối. Nghe đâu hồi xưa lão là tay anh chị khét tiếng đã một thời ngang dọc. Chiếc chân cụt là chứng tích của cuộc tranh giành quyền lợi đã đưa lão lên ngôi chúa đảng ở vùng Gia Định và cũng nhờ nó mà lão đã chống chọi lại với đủ loại vũ khí tấn công bất thình lình. Lão có võ Bình Định, đôi tay mạnh như cặp búa tạ cùng với đôi song cước đá trúng ai người đó chỉ có thổ máu tháo tiết mà chết. Vợ lão tên Thoa, có lẽ là vợ thứ năm hoặc thứ sáu gì đó nên còn rất trẻ, người nhỏ thó thấp hơn lão một cái đầu. Trông Thoa còn mặn mà xinh xắn chỉ tội làn da lúc nào cũng xanh đớt và đôi mắt ủ dột không bao giờ thấy loé lên một niềm vui. Trước khi lấy lão, Thoa là một nữ sinh ở dưới lục tỉnh, gia đình khá giả nề nếp nhưng gặp phải mối tình đầu ngang trái. Chán cuộc đời bẽ bàng Thoa lên Sài Gòn tìm cách sinh sống thì gặp ngay Xùi Cụt. Cũng may thời đó lão không còn tung hoành mà về ở ẩn dưới ngôi nhà ngói khang trang của người mẹ vừa qua đời. Nhờ có tiền lão mua chuộc được Thoa thật dễ dàng, cũng có thể tại lúc đó Thoa mang thai, lý do của sự trốn nhà ra đi. Được lão Xùi bảo bọc no đủ nhưng cuộc sống không ngày mai và lối đánh đập xảy đến với những tên đàn em hết thời trốn về bám lấy lão sống qua ngày làm Thoa hãi sợ. Đôi khi chè chén say sưa lão cũng thẳng tay đánh đập Thoa không nguyên cớ khiến cái thai trong bụng bị xảy. Thoa không thương lão nhưng bản tính hiền lành nhút nhát lại tứ cố vô thân nên cố bám chờ ngày vượt biên. Sang tới đảo chứng nào tật đấy, lão vẫn đánh vợ và vẫn coi mọi người như rơm rác. Ai cũng e dè tránh xa lão, phần vì không muốn dây với hủi, với con người hung hãn thô bỉ ăn nói lỗ mãng, phần vì làn da cóc lở loét như thứ phong cùi dễ lây sang cho bất cứ ai.
- Em phải cho lão một bài học về vệ sinh. Khai chịu hết nổi. Tâm bỏ dở ván cờ bò sát lại chỗ tôi.
- Đừng, tôi nói thật nhỏ vì sợ bất thình lình lão quay lại, đâu thể đánh người tàn tật dù họ vô ý thức.
Chuyện lão tiểu bậy bạ ngay đến chính quyền Thái còn bó tay vì chiếc chân cụt, vì làn da tái xám và mái tóc lốm đốm trắng khập khễnh từng bước thê thảm còn hơn con chó què. Con đường đá gồ ghề từ nhà lão dẫn đến nơi tiêu tiểu công cộng nối chênh vênh ra khỏi mép nước hàng ba chục thước bằng chiếc cầu khỉ mà lão chỉ có một chân với chiếc gậy tre thì lết vài lần đã hết ngày. Vì thế để giữ vệ sinh chung, họ cho phép lão tiêu tiểu trong bô và vợ lão phải có bổn phận đi đổ. Đi cầu thì lão giải quyết bằng cách nào chẳng ai biết nhưng chuyện đi tiểu ai cũng thấy bất bình. Nhiều bữa mọi người đang ăn cơm, lão chống chiếc gậy lọc cọc tiến ra sân sau, quay mông vào mọi người và cứ thế cởi nút quần tồ tồ đái.
- Mọi người thua cơ lão khốn này. Tâm tiếp tục lải nhải như để quên đi mùi nước tiểu chứa lâu ngày trong chiếc lu bể miệng đang bị khuấy động bốc mùi hôi nồng nặc.
- Đồng ý nhưng nện lão không thể vì lý do làm mất vệ sinh, nhất là với người Thái nếu chuyện cò bót thưa kiện vì đái ỉa thì kể ra cũng nhục cho bọn tị nạn chúng mình lắm.
Tâm im lặng suy nghĩ, hình như nó đang thấm thía hai chữ tị nạn qua hành động của lão Xùi.
- Tụi Thái cũng mọi rợ có hơn gì ai.
- Chúng mọi rợ thì mình phải sống thế nào cho chúng phục, chúng nể chứ không phải dùng sự mọi rợ mà đánh trả lại.
Tâm ngó sững tôi như không tin ở đôi tai mình. Hình như càng lúc tôi càng thay đổi, mỗi giờ mỗi thay đổi, bắt đầu từ ngày hôm kia.
- Đ. M. mày Thoa, coi chừng tao tọng cái con c. vào miệng thấy con đ. mẹ mày bây giờ.
Tâm và tôi giật mình trong khi Trang, Mây, Nguyện cùng tất cả mọi người không ai bảo ai đều chồm tới ghé sát mắt vào những lỗ phên thưa nhìn sang nhà Xùi Cụt.
Lão Xùi Cụt đã ngừng tiểu và vào trong nhà từ lúc nào. Như mọi lần, mọi ngày, mỗi khi la mắng vợ bao giờ lão cũng cho Thoa ăn một tràng tục tĩu phủ đầu, cũng có thể cố tạo sự chú ý gần như là một thách thức những ai muốn xen vào chuyện riêng của gia đình lão. Lần này tiếng lão rít cao hơn, có lẽ Thoa đã chọc vào đúng chỗ nhược.
- Đ. M. mày chạy đàng trời nghe con. Ông mà chụp được thì tha hồ ăn c.
Lão Xùi Cụt đã đeo vào ống chân sắt khác hẳn thường ngày; tay lão cũng vứt chiếc nạng thoăn thoắt đuổi theo. Từ trong nhà Thoa phóng ra vườn sau, chạy loanh quanh luồn lách và núp ngay ở gốc cây có chiếc lu bể chứa nước đái.
- Con đ. mày dám sỉ nhục tao. Thứ vợ nào lại dám đốp chát lời một lời hai như thế.
Tôi không tin chỉ vì những chuyện vớ vẩn không đâu khiến lão Xùi mang vào chiếc chân sắt, một thứ khí giới mà Thoa bảo chỉ khi nào đi đánh nhau lão mới dùng đến thay vì gậy. Thoa là người hiền lành và nhu nhược cả trại ai cũng biết thì làm gì có chuyện đánh lại mà phải dùng hai tiếng đánh nhau. Còn nói rằng tại ghen nên lão phải dậy vợ thì càng vô lý vì mấy khi Thoa dám rời khỏi nhà. Có muốn nói chuyện với Thoa, bạn bè chờ lão đi vắng mới đến, vậy mà cũng chỉ mười, hai mươi phút là lão đã lù lù trở lại. Người ta bảo rằng gọi Thoa là vợ cũng không đúng vì nhà tù vẫn còn có cửa mở cho tội nhân đi tắm. Nhiều lần thấy mặt mũi Thoa tím bầm họ khuyên nên thưa kiện lão Xùi nhưng nàng luôn nhắc đến cái nghĩa vợ chồng tuy vá víu mà lại cũng rất nhiều ân tình. Thoa kể rằng bước đầu tiên lên Sài Gòn lạ lẫm thêm phần bụng mang dạ chửa, chỉ có cái chết mới tiêu tan được nhục nhã và khổ cực, lúc ấy lão hiện ra như một phù thủy nhưng mang đầy tấm lòng cao cả và bao bọc che chở. Thoa nghĩ đã gọi là chồng thì một ngày hạnh phúc cũng là nghĩa huống hồ gì ngoài những lúc điên khùng lão cũng đối xử tốt với mình, cũng biết nấu nồi cháo, kho nồi thịt hoặc đấm lưng cạo gió mỗi khi Thoa lâm bịnh.
- Mục đích em chỉ muốn anh ấy đừng đánh em nữa thôi.
Tôi nhìn Thoa, còn quá trẻ đẹp, cuộc đời còn quá dài mà niềm mơ lại thật nhỏ bé tầm thường, sự mơ ước của những người vợ hiền lỡ có chồng đội lớp thú. Đã gọi là thú thì đâu biết đến liêm sỉ, con người đã đánh vợ quen tay như kẻ ăn tim gan người, ăn được một lần cứ thòm thèm muốn ăn mãi. Lão Xùi xưa nay hò hét ra lệnh quen miệng, bây giờ một thằng đàn em để giựt le với người đời cũng chẳng có. Lão đã dùng vợ để làm sống lại cái dĩ vãng lẫy lừng xưa kia thì việc đánh đấm thị oai có gì là lạ nhưng cũng có thể sự đánh đập vợ con nảy sinh ra từ mặc cảm sợ mất vợ. Có phải lão sợ mất nàng hay muốn dùng sức mạnh để buộc trói như Nguyện đã mượn danh nghĩa chồng vợ để buộc trói tôi?
Vườn sau bốc bụi mù mịt, từ lâu chỉ thấy lão hò hét đánh đấm vợ trong nhà vì Thoa không muốn chạy ra ngoài chẳng những xấu hổ cho mình mà cả cho chồng. Hôm nay chẳng hiểu vì lý do gì khu vười biến thành võ đài tự do mặc lời phê bình đàm tiếu, mặc những đôi mắt tò mò lẫn thương hại. Vườn hoa nắng trở nên linh động hẳn ra bởi sự xuất hiện của hai nhân vật lạ lùng, lão Xùi đang mang hình ảnh của con chó sói hung hăng chìa nanh nhe lợi nhưng lại bị cụt một giò cố đuổi bắt cắn xé cho bằng được con nai con ốm yếu. Chung quanh người ta lén lút nhìn qua vách phên, bốn vách tám nhà, nếu chỉ tính phân nửa số người chứng kiến thì đã lên tới gần hai chục. Những mặt phên chắn ngang không có lối ra vì vườn sau là của riêng nhà lão Xùi.
Lần đầu tiên chúng tôi được chứng kiến tận mắt những gì người ta đồn thổi về lão, về một tay anh chị lẫy lừng nhưng khổ nỗi tay anh chị này lại sống hèn nên khi về chiều không biết đánh ai ngoài vợ. Chiếc chân sắt ngày xưa ngang dọc trên nền xi măng thế nào thì không biết chứ bây giờ cứ nhìn lão vất vả đuổi theo Thoa, những móng sắc móc xuống đất làm bụi bốc cao trong khi bóng Thoa cứ chập chờn như loài yêu ma khó bắt... Lão cố vận dụng mọi cử động của mình cho lanh lẹ hơn nhưng càng xoay sở lại càng biến thành vụng về chậm chạp. Giờ là lúc mọi người nhìn ra khuyết điểm từ chiếc chân cụt, đúng là gậy ông đập lưng ông, giá Thoa đừng chọn gốc cây làm chỗ tránh đòn thì thể nào cũng bị lão nện cho một trận kinh hồn. Đàng này những rễ cây trồi khỏi mặt đất như một loại nam châm hút sắt, nó hút chặt những móng sắt làm lão phùng mang trợn mắt vừa rút vừa chửi. Lợi dụng cơ hội đó Thoa đứng lại để thở, nếu không con người yếu đuối kia đâu còn sức để kéo dài cuộc đấu.
Cơn giận làm lão uất lên. Không túm được vợ mặt lão đổi sang sắc hồng và chợt nhìn quanh quất. Rõ ràng lão nghe có tiếng lào xào chế riễu về quá khứ oanh liệt của mình.
- Đ. M. con nào thằng nào có ngon thì ra đây. Chỉ có những đứa co đầu rụt cổ mới núp trong bóng tối nói lén.
Lão run rẩy chân thấp chân cao chống nạnh như thể ăn tươi nuốt sống những người vô hình. Sự thách thức làm mọi người nóng mặt. Lúc đó Thoa đã bớt sợ nhưng nhìn lu nước tiểu mẻ chứa toàn một màu vàng đục đã đóng màng, mùi hôi được dịp bay nồng nặc vì những cái va chạm mạnh từ chiếc chân sắt phát ra tiếng lanh canh khiến người Thoa nổi gai mấy lần và lợm giọng chỉ chực ói. Thoa vừa há miệng thở lại phải ngậm ngay lại nên trông mệt mỏi vô cùng. Cử chỉ đó không lọt khỏi đôi mắt tinh anh của lão Xùi. Lão biết nếu chất hôi kia chảy tràn ra chung quanh gốc cây, chắc chắn Thoa sẽ phải tìm một chỗ khác để lẩn trốn. Thế là chẳng nói chẳng rằng bàn chân sắt được xử dụng cấp thời, nó chắc như chiếc búa tạ đập vào thành lu. Chiếc lu đã om sẵn nên không chịu nổi cú đá quá mạnh chỉ kêu được một tiếng cách rồi vỡ toang, theo đà một số nước tiểu dính vào bàn chân sắt bắn tung toé. Thoa lùi ra sau mặt xám xanh. Suy ra sức mạnh tinh thần vô cùng cần thiết mà người trong cuộc ít ai nghĩ tới. Đa số người ta thắng chỉ vì sự hò hét thị oai làm khủng hoảng đối phương, như tôi, mỗi lần Nguyện hò hống bao trái phải đều nín nhịn vì thần trí đã bay đi còn đâu lý lẽ mà đôi co. Lúc ấy chân tay Thoa luống cuống thấy rõ. Không bỏ lỡ cơ hội lão Xùi hét lên và khấp khểnh phóng đến như hung thần. Chỉ vài bước chân lão đã xoắn được tóc Thoa và cứ thế thẳng tay nện xuống đầu...
Nhìn Thoa bị đánh, máu trong người tôi chạy rần rật đồng thời tim gan đau buốt như chính mình đang đón những cú đòn dã man đó. Hình ảnh người đàn bà nhỏ bé lê lết, câm nín, phủ phục dưới chân người đàn ông nhận chịu những cú đánh tới tấp trong khi miệng cố ngậm tăm để che đậy sự sợ hãi của mình, đau mà không dám kêu, thù hận mà không dám nguyền rủa chỉ vì kẻ có sức mạnh khi nào cũng là kẻ quyết định sự sống chết. Hình ảnh Thoa đã làm cho tôi nhìn ra thân phận thiệt thòi của người đàn bà, nhìn ra chính tôi, con Phượng xưa nay thê thảm và tang thương như thế. Sự uất hờn bùng lên, kiếp làm vợ không thể để cho những người chồng ác độc vô liêm sỉ biến thành súc vật, biến thành con chó chết nhờm gớm. Chân tay, mặt mũi tôi co rúm lại đau đớn theo câu chì chiết:
- Bằng này người mà không ai dám ra can để cho lão Xùi đánh chết vợ?
- Thấy ăn chạy lại, thấy đánh chạy đi. Nguyện ra vẻ hiểu biết.
Quan niệm của Nguyện làm tôi nóng mặt. Chẳng trách gì xưa kia những người đàn bà quanh xóm tôi bị chồng đánh, ngoài trừ có thể thiệt hại đến tính mạng đành phải chạy sang can, còn không thì họ lờ đi như một hình thức dạy vợ dạy con là điều cần phải làm. Cũng có thể họ cho rằng đèn nhà ai nấy rạng, can dự vào làm gì cho rắc rối thêm ra. Cuộc sống ích kỷ chỉ biết riêng mình đã tiếp tay cho người chồng càng lúc càng đi quá lố và coi chuyện chồng đánh đập vợ là lẽ đương nhiên. Con người ta đa số chỉ chú trọng đến thiệt thòi về vật chất, kiện tụng để tranh giành của cải còn thiệt thòi về tinh thần ít ai nhờ đến pháp luật, nhất là trong phạm vi gia đình chồng vợ. Hình như họ cho rằng chỉ có những người đàn bà không ra gì mới phơi bày những cái xấu của chồng con trước công chúng.
- Còn Tâm thì sao, không lẽ cũng cùng ý nghĩ như anh Nguyện?
- Tưởng đánh vì lão ta ăn ở bẩn thỉu chứ còn can gián chuyện chồng vợ không phải đầu cũng phải tai. Chỉ cần lão nạt cho một câu: "Mày là nhân tình của vợ tao hay sao mà chạy đến bênh?" là thấy đời mình tiêu.
- Nhưng mày có phải là bồ của bà ấy đâu? Trang xen vào.
- Vậy mới càng không nên dính với hủi.
Đàn ông con trai có muôn vàn luận điệu bào chữa về sự ích kỷ của họ mà lý do nào cũng đúng cũng hợp tình. Không vào can vì sợ phiền toái, tai bay vạ gửi, vì sợ ghen ngược, vì không phải chuyện của mình và còn những lý do chính đáng nào nữa? Tâm hồn người đàn ông muôn đời vẫn là những cánh cửa khép kín. Họ thực lòng muốn tránh xa vì sợ cái tai họa của người khác ảnh hưởng tới mình hay sợ khi can dự sẽ giảm bớt đi cái quyền làm chồng, một ngôi vị mà những kẻ không ra gì đều thèm muốn và gìn giữ cho nhau. Như vậy đàn bà được sinh ra để tạo thêm giá trị cho đàn ông qua hình thức chịu lụy nhục nhã? Một lão già què xấu xa tục tằn dám công khai đánh vợ mà không sợ vợ bỏ hoặc phản công lại thì trên đời còn biết bao nhiêu kẻ lành lặn nhưng trí óc còi cụt sợ gì mà không dám làm chuyện đó? Lão Xùi đại diện cho hung thần của sức mạnh khiến Thoa rũ gục nhưng lại có những người đàn ông trói gà không chặt cũng vẫn dấm dúi vợ trong buồng bằng những cái tát, đạp hoặc thô tục hơn giựt quần xé áo cho vợ lõa lồ để tỏ uy quyền làm chồng. Nhưng nói gì thì nói, sức mạnh của người chồng chỉ có thể hạn chế được thân xác và hành động của người vợ chứ không thể làm họ hư hao ý tưởng. Chính quan niệm sai lầm chấp nhận và chịu đựng đã tự giết mòn sức phản kháng mà người vợ không hề biết. Kẻ thù của đàn bà là sự nhu nhược và chấp nhận cũng như tôi bây giờ đang căm thù lão Xùi mà vẫn ngồi dúm một chỗ không dám ra can. Phải chăng lối đánh dã man phủ đầu không những làm Thoa mà ngay chính tôi, Trang, Mây cùng muôn vạn người đàn bà khác cũng rũ liệt tay chân? Một con ngựa đau cả tàu không ăn cỏ, Thoa bị đánh như tôi, những kẻ đã và sẽ lần lượt bước vào ngưỡng cửa gia đình bằng lối trong nhờ đục chịu phó thác cho số mệnh. Có nên chấp nhận định mệnh oan nghiệt không từ Thượng Đế mà từ cách cư xử và phán xét của người chồng? Như vậy số phận đàn bà nằm trong tay người chồng chứ đâu phải do Trời Đất? Nếu người đàn ông tốt lành, biết thương vợ chiều con, đối xử công bằng và tôn trọng vợ giống như bạn thì trên thế gian này đâu còn những tiếng kêu ai oán, đâu còn là lửa hỏa ngục lúc nào cũng ngùn ngụt cháy?
Nguyện mang luận điệu chuyện mình mình lo, chuyện người người tính. Tâm thì có lý do của nó nhưng còn những người chung quanh? Chẳng lẽ lòng họ cũng được niêm phong bằng nút sắt? Đàn ông đánh vợ chỉ thỏa mãn tự ái trong phút giây nhưng mỗi lúc một xé toạc vết thương tình cảm không sao hàn gắn trong tâm hồn người vợ. Sở dĩ không hàn gắn được là vì họ không dựa trên lỗi lầm chính đáng để sửa phạt mà hành động giây chuyền, một người đánh vợ, tất cả những người khác được quyền làm như thế. Cũng như đàn ông luôn cho rằng chuyện bếp núc là của đàn bà nên không bao giờ đụng tay. Bếp núc, giặt giũ, quét dọn, coi con là của đàn bà; đêm hôm thoa dầu bóp chân cho cha mẹ chồng cũng là của đàn bà; con ốm, con hư cũng là chuyện của đàn bà trong khi đàn ông ngày hai buổi đi làm, thì giờ còn lại ngồi đọc báo, xem ti vi, nhậu nhẹt, bạn bè hoặc hơn thế nữa cờ bạc, hút sách, vợ một vợ hai. Nào ai biết đàn bà cực khổ thế nào mà luôn bị coi là thứ ăn bám vào chồng. Chính vì cho rằng phải sống dựa vào nên người chồng đã tự tạo ra quyền hành trên người vợ. Đàn ông như thế sao được gọi là khí phách? Ra ngoài thì muốn được tiền hô hậu ủng, về nhà lại so đo với vợ từng câu nói, chấp nhất từng cái nhìn, đã vậy lại còn hầm hừ dọa nạt.
- Sau này lấy vợ em có đánh cô ta không Tâm? Nếu không thấy lòng xót xa là đã tự để hình ảnh này đầu độc bộ não và cũng đi vào đường hèn hạ như lão Xùi mà thôi.
Tôi đang dùng đòn tâm lý để khích bác Tâm, kẻ sức yếu không thể mang thân ra đỡ thì phải có cái miệng.
- Còn anh Nguyện nữa, anh có thể dửng dưng nhìn chị Thoa ngất xỉu dưới bàn tay thô bạo của lão Xùi thì tình người và lòng nhân anh để ở đâu?
Câu nói khích làm Tâm vùng lên phóng bay ra ngoài trong khi Nguyện vẫn thản nhiên nhìn qua lỗ phên, một hành động trả lời câu nói khi nãy của mình.
Bên kia Tâm đã sang tới nơi; nó hùng hổ kéo cả hai vai lão Xùi ra:
- Ông không nên đánh đập vợ ông như thế.
Lão Xùi bỏ Thoa ra đứng lên thở hồng hộc. Đánh vợ mà mệt lả thì Thoa có lẽ chỉ còn là bị thịt.
- Đ. M. mày ăn ngủ với nó hay sao nhào vào bênh?
Quả đúng như Tâm nói, đàn ông đánh vợ là những người hàm hồ, lố bịch không thể tưởng. Mặt Tâm đỏ rần vì bực và ngượng. Bực quá hóa liều nó chống nạnh với thái độ ngang tàng thách thức:
- Ông già cả mà ăn nói lỗ mãng. Thứ người như ông chỉ có nước ở nhà đánh vợ chứ dám chường mặt ra đời làm oai với ai?
- Đ. M. mày chưa được ăn c. ông nên chưa sợ.
Lão Xùi hùng hổ tiến lại trong khi Tâm đã khuỳnh hai tay sẵn sàng phản công. Cũng may ngay lúc đó có mấy người chung quanh chạy vội sang can:
- Em Tâm nó còn nhỏ dại bác đừng có chấp làm gì cho nhọc.
- Tôi thèm chấp với cái quân ấy à!
- Bác nói đúng, cũng như chị nhà, bác răn dậy như vậy đủ rồi xin tha cho chị ấy.
Mỗi người một câu tâng bốc, xoa dịu khiến cơn giận của lão xìu xuống như quả bóng. Không ngờ vài lời môi miếng lại có thể tác dụng thật to lớn đối với những kẻ hợm mình. Cùng một lối can nhưng Tâm đã thất bại trong khi chỉ vài câu vuốt ve lão Xùi đã biến thành người cao thượng, nói cho đúng cố tỏ ra mình là người cao thượng. Lão Xùi cười toe toét, từ lâu ít ai thấy lão có nụ cười phóng khoáng như vậy. Riêng lão, lão cười vì cho rằng cả lũ trước mặt ngu ngốc, Thoa chẳng có tội gì cả ngoài việc mê ngủ làm khê nồi cá, phần ăn của hai ngày. Mọi lần tức bực lão chỉ xáng cho Thoa vài cái nằm lăn quay giữa nhà nhưng hôm nay rõ ràng Thoa muốn chống đối bằng cách bỏ chạy cho lão phải cực nhọc đuổi.
- Các ông yên chí, tôi chỉ đánh dọa nó thôi chứ làm gì có chuyện thâm thù để bụng. Thứ vợ con hoang đàng không răn dậy để nó hư đi.
Lão Xùi dọa vợ mà phải đeo chân sắt vào rượt đuổi thì khi đánh thật có lẽ sẽ dùng nó đá ngay lên mặt Thoa lưu lại nhưng vết thẹo để đời. Vậy mà không ai chú ý lời lão nói, không hiểu họ muốn cho câu chuyện êm đi hay còn một thâm ý nào khác. Tôi chẳng thể nào hiểu được cái lối can quái gỡ kỳ quặc. Họ đâu biết rằng chính thái độ vuốt ve tâng bốc đã thúc đẩy lão Xùi thêm tự mãn tự hào đến nỗi cười nói huênh hoang lộ hẳn bản tính lố bịch kém cỏi. Họ đã quá nhiều kinh nghiệm trong lối hoà giải hay chỉ có đàn ông mới rành tâm lý đàn ông. Họ giả vờ như không biết, đặt lão vào cái thế vẻ vang, nắm gọn lẽ phải thì làm gì còn đối tượng để sát phạt hoặc gây chiến? Cái hèn của lão Xùi là trước mặt vợ hung hăng ác độc bao nhiêu thì lại niềm nở bặt thiệp với những người vừa tâng bốc lão bấy nhiêu. Trong vài phút lão đã thay đổi liên tục muôn bộ mặt nhưng nguyên thủy bộ mặt chính, cái tâm gan cần thay đổi thì lại không. Lão tàn nhẫn đối với vợ rồi lại thản nhiên cười nói trước sự tâng bốc của mọi người mặc Thoa sống dở chết dở không ngó ngàng. Người ta chỉ can vì tiếc của sợ hai con gà chọi nhau đến chết, chỉ sớt đôi cá lia thia riêng ra hai bình vì biết chắc hai đối thủ không thể nhốt chung vì sẽ thiệt mạng còn đàn ông và đàn bà? Vợ chồng sống với nhau có nghĩa là đàn ông không có đối thủ nhưng sao đàn bà vẫn bị đánh mãi?
Nguyện trở mình, nằm nghiêng mãi một bên, bả vai tê chồn và khớp xương hông cấn dưới tấm phản đau điếng. Cũng may, tấm phản khá dầy lại được đóng chặt trên những thanh gỗ thưa cách khoảng thay nền nhà nên không thể tạo một mảy may rung chuyển. Đêm khuya tĩnh mịch một cách đáng sợ, nếu không có những hơi thở đều của đám con gái phía trong, nếu không có tiếng ngáy ồ ồ của lũ con trai nằm chung quanh có lẽ Nguyện đã mang cảm giác mình đang đơn độc trên ghế đá trong công viên gặm nhấm nỗi mất mát đang vây bủa. Chưa bao giờ Nguyện cảm thấy buồn bã bằng lúc này, hình như trong cuộc đời đây là lần đầu tiên hắn mang tâm trạng đó. Những năm trong tù tuy bị nếm trăm cay ngàn đắng nhưng uất hờn nhục nhã đó xảy ra giữa kẻ trên người dưới, giữa kẻ bị cầm tù và cai tù, giữa kẻ đầy uy quyền và người mất quyền hành, dẫu bị chụp mũ hay hàm oan thì Nguyện vẫn phải chấp nhận như con cá bị nhốt trong rọ; còn đàng này vợ hắn chỉ đáng giá như kẻ tôi tớ lại dám ngang nhiên mạ lỵ chồng giữa ban ngày ban mặt và trước mắt mọi người. Nguyện không hiểu nguyên do nào đã thúc đẩy Phượng lời một lời hai, đong đỏng chanh chua cãi chồng như vậy. Chắc chắn không phải tại Nguyện ngồi đánh tổ tôm với chúng bạn chiều qua, cũng không phải tại sáng sớm này. Xưa nay Nguyện còn làm quá đáng hơn nữa mà Phượng đâu hề có phản ứng gì.
Nguyện lại trở mình, hết nghiêng bên này rồi lại đổi sang bên kia, mỗi tiếng thở dài như những bóng mờ ký ức ráp nối lại tạo thành cuộn phim sống động đưa hắn trở lại buổi sáng sớm hôm nay...
° ° °
Kể ra Nguyện cũng khá môi mép, nỉ non dụ dỗ thế nào mà mới sáng sớm Phượng đã xách bịch ni lông lên rừng hái nấm với hắn. Trèo qua khỏi những ghềnh đá giáp nối từ lòng thung lũng, ranh giới của trại, một bên dẫn xuống biển và một bên là đồi cao với những rặng cây xanh um cỏ gai mọc chắn lối. Nguyện xông xáo đi trước tay vẹt đám cỏ cao quá gối. Đàn muỗi rừng đang bám đầy trên cánh lá bị động lại ngửi thấy hơi người nên báo động bằng những tiếng kêu vo ve rồi thi nhau đáp xuống khoảng da mềm mại cắm phập chiếc vòi nhỏ bằng sợi tóc say sưa hút máu. Phượng vung tay loạn xạ đuổi đám muỗi đang điên cuồng nhào đến tấn công.
- Ra đi anh, vào đây không mang nhang muỗi theo là chỉ có nước hiến máu cho chúng còn rước bệnh sốt rét vào người.
Nguyện lờ đi, mục đích đưa Phượng vào rừng đã có sẵn từ hôm qua, lúc chợt khám phá ra ở đây có một tổ ấm chẳng biết của đôi nhân tình nào bỏ lại. Tổ ấm tròn trĩnh xinh xắn như một tổ chim đại bàng kết bằng lá khô nằm khuất trong đám bụi rậm được phủ thêm hai hàng lá thấp giao nhau. Con đường dẫn đến ngập cỏ cao nên khó có thể biết nếu không muốn nói là tình cờ hoặc may mắn. Vợ chồng đã lâu không có chuyện ăn nằm, Nguyện cho rằng đó là một điều bất hạnh của người chồng. Tuy một đôi lúc nghĩ vợ đã nằm trong vòng tay đen đúa của bọn Thái và đôi lúc cơn ghen bốc lên đầu đã làm tê liệt cảm giác nhưng chỉ một thoáng giây rồi sau đó sự đòi hỏi thể xác vẫn đeo theo nung nấu. Nhà mười người ra vô, Nguyện không có cách nào để được đụng chạm gần gũi giữa đêm khuya hay ban ngày, phần không muốn cho mọi người nhìn ra những liên hệ vợ chồng của Nguyện, phần Phượng cứ tảng lờ hoặc đôi khi còn cố ý trốn tránh nên hắn đã bỏ công vào rừng tìm chỗ kín đáo không ngờ may mắn lại gặp. Cái tổ ấm tiện lợi và kín đáo thật, bên trên còn căng sẵn một chiếc mùng tuyn tuy đã cũ vì mưa gió nhưng chưa có dấu rách.
- Đi ra thôi anh.
Phượng nhắc thêm lần nữa và đứng hẳn lại khua tay đuổi đàn muỗi đang đảo tròn trên đỉnh đầu.
- Biển lặng gió êm nên muỗi mới rong chơi như chúng mình đó mà! Lát nữa chỉ một cơn gió đưa tới là bọn chúng lẩn mất. Giọng Nguyện ngọt ngào một cách bất bình thường nhưng Phượng không để ý.
- Chờ gió đến em cũng sưng hết cả mặt mũi.
- Một chút nữa thôi, sắp tới rồi.
Không một chút như Nguyện nói. Từ bìa rừng vào đến tổ ấm phải gần hai trăm thước.
- Em không đi nữa đâu, hái được rổ nấm mất hai chén máu.
Đã làm tiên phong cho muỗi cắn, cho cỏ tranh cạ rát hai ống chân mà còn nghe tiếng Phượng lải nhải, cằn nhằn, Nguyện phát bực bội nhưng hắn vẫn cố gắng ôn tồn:
- Không thích hái nấm thì cũng đi dạo một vòng cho biết.
- Dạo với muỗi đó hả? Anh thích thì đi một mình.
Phượng quay người trở ra. Nguyện quên cả mình đang ngọt nhạt dụ dỗ vợ đưa vào động đào, hắn phóng lẹ năm bước chặn trước mặt Phượng.
- Tại sao đã lên đây em còn trở chứng?
Phượng hơi ngạc nhiên về thái độ bắt ép của chồng nên vẫn vô tình:
- Anh mới khùng, muỗi cắn ngứa muốn điên vào trong đó làm gì?
Nguyện đưa tay gãi xồn xột trên má. Có nên nói thật không? Nếu không chẳng còn lý do gì ép buộc được Phượng cả.
- Anh đã dọn sẵn một chỗ có căng mùng cho em đàng hoàng.
Mặt Phượng thoáng biến sắc nhưng Nguyện không để ý; hắn vẫn tiếp tục mồi chài:
- Anh trải áo cho em nằm, bảo đảm êm như mơ.
À... thì ra thế! Cơn giận bỗng đâu chợt đến, Phượng nói một hơi như muốn trút bỏ tất cả những nỗi bực dọc chất chứa trong lòng quá lâu:
- Em đã nói với anh bao nhiêu lần là cái quá khứ hãi hùng ám ảnh em vẫn chưa thể quên được. Những hành động tàn nhẫn của anh đối với em vẫn còn nằm sâu trong tủy não; vết thương không thể hàn gắn bằng ân ái. Hôm nọ anh bảo chúng ta coi nhau như bạn chờ qua Mỹ hãy tính. Ừ thì chờ qua Mỹ.
- Phượng, Nguyện gọi giật giọng, anh năn nỉ. Thèm quá cho anh đi.
- Chỉ vì thèm khát thể xác nên anh đã dối gạt em bảo là đi hái nấm? Cái thèm của anh chứa đầy sự ích kỷ chỉ tận hưởng riêng cho mình. Tại sao anh không thèm hạnh phúc, thèm một mái ấm gia đình, thèm con cái ngoan ngoãn thông minh?
- Em nói năng tận mãi đâu vậy Phượng? Ít khi có dịp riêng tư chỉ hai đứa mình...
- Ngày xưa có hai đứa cũng đâu khác bây giờ? Anh bảo em nói mãi đâu trong khi chính anh mới vớ va vớ vẩn. Nguyện, em hiểu khi anh đã lên cơn thì có thể quỳ lết dước chân em nhưng chỉ cốt sao đạt được mục đích. Trò này anh đã diễn đi diễn lại mấy năm trời liền nên không còn bịt mắt được em nữa đâu.
- Đi Phượng, một lần thôi. Nguyện tiếp tục năn nỉ.
- Một lần như mọi lần rồi lại đay nghiến đày đọa em. Xưa kia chưa bị tì vết anh còn coi em chẳng ra gì huống hồ bây giờ... Giọng Phượng đặc nghẹn.
- Tại sao em cứ nhắc chuyện xưa? Người gì thù dai quá vậy?
Phượng nhìn những con muỗi với chiếc bụng căng tròn bám chặt trên làn da nâu của chồng lòng càng thêm uất hờn:
- Khi con lợn lòng nổi dậy, anh quên muỗi mòng rắn rết, quên cả bọn Thái có thể đang lởn vởn quanh đây. Khi con lợn ngủ yên anh lại bơi móc từng đôi cánh muỗi, từng vết đỏ trên da. Thôi xin tha cho em chuyện ăn nằm chỉ có thể giải quyết bằng tình yêu chứ không thể ép buộc như mọi lần.
- Nhưng anh chịu không nổi.
- Chịu không nổi thì kiếm gốc cây. Phượng cũng cất cao giọng.
- Hỗn láo, tưởng qua đây là ngon rồi hả?
- Biết ngay mà. Vừa xong em bảo anh chỉ luồn lụy để thỏa mãn dục vọng. Không đời nào, em không thể mãi là công cụ cho anh sai khiến, nhất là chuyện ghê tởm đó.
Lần đầu tiên Phượng quyết liệt chống đối chuyện ăn nằm, phải chăng lời mẹ Hoài trong giấc mơ đã ăn trong tủy não Phượng nên nàng không còn sợ hậu quả dù đã lường trước. Quả nhiên Nguyện nổi cơn điên. Sự nín nhịn chỉ tạm thời nên khi không được đáp ứng, bản tính hung ác ti tiện lại bung ra, hắn châm biếm:
- Ăn nằm với chồng thì cho là ghê tởm trong khi nằm ngửa cho những thằng khác thay phiên nhau "chơi" thì không một tiếng kêu.
- Tồi quá đi.
Phượng hét lên nước mắt chỉ chực trào ra, vết thương trong tim lại được dịp khơi động.
- Anh có thể dùng danh từ hèn hạ đó để gán ghép cho vợ anh trước cảnh hãm hiếp dã man. Anh có thể dùng tiếng chơi đĩ thõa để diễn tả hành động bạo dâm của lũ quỷ biển trước đám đàn bà con gái trần truồng trong tay không một tấc sắt tự vệ. Nguyện... Nguyện... Phượng rít lên căm hờn... Anh không phải là con người. Loài muông thú còn biết thương vợ con, còn biết xót xa khi nhìn vợ nó bị hãm hiếp. Anh bất lực không bảo vệ được tôi thì đừng đay nghiến lời một lời hai như vậy.
- Tôi... tôi... tôi... lại tôi. Tao lại chẳng vả cho sưng môi để hơi một chút thì tôi.
Nguyện hùng hổ tiến đến trong khi Phượng mỗi lúc một lùi. Đám cỏ được dịp xào xạc khua động làm muỗi mòng bay tứ tán.
- Còn hơn anh mày tao.
- Con khốn nói một mày trả lời một hả?
Nguyện chưa kịp xấn tới Phượng đã vụt chạy đi. Cũng may khoảng cách từ bìa rừng tới ghềnh đá chỉ hơn vài chục thước. Ở đó nhiều người đang ngồi phơi nắng nên cùng quay lại nhìn kẻ trước người sau đuổi nhau, có lẽ tiếng cãi cọ dội từ vách đá tạo sự chú ý của mọi người ngay từ đầu. Tuy những đôi mắt xa lạ chỉ nhìn bâng quơ nhưng có tác dụng làm cho Nguyện chùn chân. Phượng không nghe tiếng chân gấp rút đuổi theo nên ngoái cổ lại và cũng chậm bước, ít ra cũng còn giữ chút thể diện của cả hai trước mặt mọi người. Chỉ vài bước chân Phượng chậm lại Nguyện đã đi song song nhưng giọng vẫn gay gắt:
- Quay vào rừng nói chuyện cho xong để dứt khoát một lần.
- Tại sao phải vào rừng mới được? Hỏi mạnh bạo là thế nhưng Phượng vẫn run lên, rõ ràng Nguyện muốn đánh Phượng nên mới tìm chỗ vắng người.
- Chuyện gì không thể nói giữa đám đông thì cũng đừng đưa trong bóng tối mà nói.
- Ơ hay khùng rồi à! Chuyện vợ chồng cãi nhau ngay ở đây cho người ngoài nghe thấy?
- Nghĩa là anh quyết định mổ xẻ? Đã vậy sao không dám ngồi ở đây?
Phượng chọn mỏm đá cao và ngồi xuống. Ở đó Phượng có thể nhìn thấy hết tất cả mọi người và ngược lại, có nghĩa là một nơi rất an toàn cho chính nàng.
- Anh muốn nói gì thì nói đi.
Nguyện đã lấy lại bình tĩnh, nhất là thấy vùng ngực phập phồng của vợ sau làn áo mỏng bị đẩy gồ lên vì thế ngồi thẳng lưng. Chiếc tổ chim lại lởn vởn trong đầu, hắn nuốt nước bọt đấu dịu:
- Chuyện vừa rồi bỏ qua đi, anh chạy về nhà lấy nhang muỗi đưa em đi dạo rừng nhé!
Thấy Phượng quay đi tưởng nàng đã xiêu lòng nên hắn uốn thêm ba tấc lưỡi tấn công:
- Cái tổ chim đẹp không chịu nổi. Bảo đảm êm như...
- Em không muốn nghe chuyện ấy, Phượng ngắt lời, lúc đầu anh bảo vào rừng hái nấm, sau đó lại bảo vào hang chồn hang chuột. Thì ra cả đời anh chỉ lừa dối vợ con để đạt được mục đích. Hãy nhìn lại quá khứ anh đã đối xử với em như thế nào. Nhớ lúc trên tàu và khi cặp bến anh coi em là hạng người nào mà giờ đây dám buông lời rủ em vào hang động. Nguyện, hãy nói chuyện chúng mình một lần như vừa xong anh đã nhắc nhở. Thà cắn răng nhổ cái dằm ra khỏi con mắt còn hơn cứ để nó đâm thêm nhức nhối. Hãy nói đến cuộc sống hiện tại và tương lai sắp tới khi mình không còn bị lệ thuộc vào nhau. Phượng thấy không thể kéo dài mãi tình trạng bấu víu tạm bợ này.
Nguyện nhăn mặt khó chịu. Đàn bà hình như họ có những ương bướng ngu ngốc giống nhau. Những lúc người đàn ông dễ sai bảo, dễ chiều nhất là những lúc họ đang ôm ấp nhân tình hay vợ. Khi người đàn ông thỏa mãn, người đàn bà muốn gì chẳng được? Đàng này Phượng chỉ yêu sách, đòi hỏi quyền lợi khi hai đứa cắn cấu còn những lúc chăn gối thì lại mím môi nhắm mắt nằm chịu trận như người chết. Rõ ràng là Phượng có những bất mãn và chống đối hắn từ lâu. Cơn giận chợt bốc lên khiến Nguyện quên ngay bộ ngực căng phồng, quên những hàng nút áo hờ hững khiêu khích và những rung động cũng rút lẹ như ống cống vừa được thông, hắn lại gầm lên:
- Chuyện vợ chồng mà bảo là bấu víu tạm bợ vậy thế nào mới cho là ăn đời ở kiếp?
- Sống với nhau dù cả chục năm mà không có tình thì gọi là tạm bợ bấu víu. Em muốn nhân cơ hội này mỗi đứa một nơi là xong.
- Nói cái gì như quân lạc chợ vậy? Liệu cái phần hồn kẻo trách thằng này nặng tay. Vợ chồng đang ấm êm hạnh phúc lại cố tạo cho sóng gió. Hỏi trên đời có đứa nào khốn nạn như em không?
Nguyện không đứng nữa, hắn ngồi bệt xuống mỏm đá ra dáng bực tức tận cùng.
- Hạnh phúc? Với anh hạnh phúc là gì? Là cơm ngày hầu anh hai bữa, là vợ ngồi một nơi, chồng đi một nẻo, là thấy mặt nhau dửng dưng xa lạ, là khinh bỉ ghê tởm khi người đồng hành gặp cơn hoạn nạn, là...
Tiếng nói chợt tắt nghẹn, giấc mơ gặp mẹ Hoài mấy hôm trước lại hiện ra. Nỗi uất ức được dịp sôi sục, Phượng cắn chặt môi đè cơn cảm xúc. Gió biển thổi mạnh, khô và rát chận đứng những giọt nước nhưng vẫn làm mắt Phượng cay xé. Phải có ý tưởng dứt khoát, phải thẳng thắn nói những sai trái thiếu sót của Nguyện chứ đừng câm nín như mẹ Hoài. Đúng, phải can đảm vứt bỏ cái duyên nợ ngang trái trói buộc cuộc đời.
- Mà thôi nói đi nói lại cũng chẳng giúp ích được gì. Đã không sống được với nhau thì mỗi đứa một nơi. Anh xem chỉ một mảnh giấy ly dị, một chữ ký là xong, mình chẳng còn hờn trách cay đắng lẫn nhau...
Trên ghềnh cao Nguyện ngồi cứng ngắc như pho tượng trơ mắt nhìn những chú ốc mượn hồn chui rúc trong kẹt đá. Ly dị. Hai tiếng ly dị đối với người đàn bà sao dễ dàng quá. Mà đâu chỉ một lần, mỗi khi trở chứng Phượng đều mang nó ra để được nhận cơn thịnh nộ từ đôi tay cứng ngắc của Nguyện mà vẫn chưa tởn. Lần này Phượng chọn đúng địa điểm thuận lợi giữa đám đông nên Nguyện cố nín nhịn nhưng quai hàm bạnh to ra. Hắn rít từng tiếng một:
- Muốn ly dị phải bước qua xác chết thằng này.
- Anh đừng hăm dọa những câu lỗi thời. Con người khác xác chết là biết đi đứng suy nghĩ, Phượng lấy anh khác nào đã chết? Như vậy một xác chết bước qua xác chết khác để tìm lại sự sống cũng là chuyện thường.
- Thật ghê tởm cho miệng lưỡi đàn bà. Thì ra những điều anh đoán đều đúng cả, hơn tháng nay em lạnh nhạt xa lánh chỉ vì muốn bỏ chồng. Anh bảo thật thằng nào nhào vào cướp vợ người ta là từ chết đến bị thương.
- Đâu phải cứ ly dị chồng là sẽ lấy chồng khác? Cũng đâu phải phép hôn phối cột vào cổ ai là người đó phải chết? Anh đừng cho rằng lấy nhau rồi có bị vật lên vật xuống cũng phải ở với nhau. Ngày xưa Phượng sợ gia đình, sợ giòng tộc dư luận, sợ tất cả mọi người, chính vì vậy nên đã sống chịu đựng nhẫn nhục như một đứa tôi tớ hèn hạ, là một người vợ không được thương yêu, là đứa con dâu bị tước hết nhân phẩm khúm núm trước mặt cha mẹ chồng, là một đứa...
- Làm gì cứ oang oác cái mồm cho thiên hạ nghe hết vậy? Nguyện nạt vợ nhưng họng hắn còn lớn hơn.
- Phượng biết xưa nay anh vẫn sống che dậy hình thức, trong lòng đối với vợ con chẳng ra gì nhưng bên ngoài lại muốn cho người ta nể phục mình là người đạo đức tốt lành. Chính hành động ruồng rẫy trên tàu cũng là một cố tình cho họ biết anh không thể chấp nhận một người vợ đã "ăn nằm" với lũ quỷ biển.
Nguyện hừ trong cổ họng cùng lúc với con sóng mạnh vô tình đập vào ghềnh đá nghe chát chúa làm Phượng cũng nín lặng. Ngoài khơi biển trải rộng một màu xanh biếc liếm đến tận chân mây. Vài con tàu sắt phản chiếu màu nắng sáng loáng như những khối thủy ngân làm biển bừng lên một sức sống mãnh liệt. Gần đó hòn đảo hoang nổi chênh vênh phủ ngập màu xanh của lá còn vương vấn sương đêm nên khi gặp nắng sớm chúng sáng lấp lánh như kim cương. Phượng quay mặt đi vì thấy lòng nhói đau, cảnh sôi động như có linh hồn, đẹp như được trau chuốt cho khuôn mặt thêm mỹ miều nhưng cảnh chỉ phục vụ cho loài người ngắm nghía trong khi Phượng, một người vợ có trái tim lại trống trải và lạnh lẽo như huyệt địa. Lòng Phượng chai cứng:
- Xưa nay anh luôn đối xử với em tàn tệ thì mình nối tiếp cuộc sống khổ ải này làm gì?
- Đã không định ở với nhau sao còn dắt díu qua bên này làm khổ nhau hả Trời ơi là Trời? Nguyện cau mặt lại và chợt vung tay hùng hổ.
- Anh đừng kêu Trời. Trời không làm khổ anh. Trời cũng chẳng khắc nghiệt với riêng em mà tự chúng mình đày đọa nhau. Tự chúng mình chui vào cái thòng lọng của hôn nhân ép buộc.
- Thì ra bây giờ hai đứa cần phải gỡ bằng cách ly dị? Phải thế không con vợ lăng loàn trắc nết?
- Anh không có quyền nhục mạ em khi không có bằng cớ.
- Vậy chứ ly dị để làm gì? Để lấy trai tơ hay trai tân? Nguyện vẫn rít lên đay nghiến.
- Anh bình tĩnh lại đi. Phượng chỉ muốn mang chuyện ly dị để giải quyết nếu vấn đề không thể gỡ rối.
- Hôn nhân ai buộc mà đòi gỡ với bỏ? Tại sao những điều láo khoét khốn nạn xảy ra trước mắt không giải quyết lại đào bới chuyện khi xửa khi xưa?
- Anh nói như vậy với ý gì?
- Đứa nào hứa hẹn vượt biên sẽ có cuộc sống sung sướng hơn, bây giờ một xu cũng chẳng có, ngày nào cũng ngồi chầu chực như ăn mày để xin thực phẩm, nước uống.
Thái độ hung hăng và tư tưởng thiển cận của Nguyện làm Phượng chán ngẫm:
- Không ngờ anh có thể thốt ra những lời hèn mạt đê tiện đó. Nếu không sợ trời sợ đất cũng phải sợ thẹn với lương tâm chứ.
- Câm họng ngay, thằng này đếch có sợ ai. Nguyện lập lại thêm một lần nữa nhưng tâm hồn đang bị khuấy động mạnh. Hắn linh cảm lần này khác với tất cả những lần trước, không phải vì những lời lạnh lùng sắt thép của vợ mà vì cuộc sống xô bồ chung quanh như một môi trường cho những người vợ muốn vùng dậy. Ở đảo, chuyện ly dị và tách hộ khẩu xảy ra thường xuyên như một phong trào mà đa số đàn bà tự khởi xướng và cổ động lẫn cho nhau.
- Đúng, anh không sợ ai nhưng anh sợ sự thật. Ai đi làm để có tiền tiếp tế thuốc men cho anh mấy năm liền trong trại cải tạo? Ai thay anh săn sóc gia đình nuôi con? Rồi khi ở tù ra ai dằm sương giãi nắng lo cho anh trong những tháng nằm trong bệnh viện? Ai bán quần bán áo mua thực phẩm ngon mỗi ngày cho anh bồi bổ sức khoẻ? Anh sống sung sướng như một ông hoàng. Anh khác hẳn những người thất trận cùng thời chỉ vì Phượng suốt đời chỉ biết cùi cụi làm và phục dịch. Trong tù anh ăn giun ăn dế không than khổ, không thù ghét kẻ bắt nhốt anh trong khi đánh đổi sự sống sang đây tìm tự do anh lại sợ sắp hàng chờ lãnh thực phẩm? Anh ngửa tay lãnh thực phẩm thì sợ nhục còn nằm đó cho vợ nuôi, cho vợ buôn bán chợ trời, một cuộc sống chui rúc như bọ, một bám víu tạm thời không có ngày mai thì lại không sợ nhục.
- Câm ngay. Tiếng Nguyện quát để lấn áp vợ nhưng không còn mạnh như lúc đầu.
Phượng thở dài, nói được phần nào những uẩn ức chứa đựng quá lâu trong lòng nhưng vẫn không cảm thấy nhẹ đi. Thực ra chuyện ly dị nàng chỉ lợi dụng nó làm áp lực với hy vọng Nguyện nhìn ra sự sai trái, nhất là sợ mất con mất vợ mà nhìn ra lỗi lầm của mình cũng như đánh thức cái tình cảm thực thụ vợ chồng mà chỉ khi người ta sắp mất hoặc đã mất mới thấy tiếc nuối để níu kéo.
- Lát nữa em xuống cao ủy làm lại giấy tờ xin tách hộ khẩu.
Phượng tiếp tục bồi thêm những nhát đánh chí tử. Quả nhiên mặt Nguyện trắng bệch.
- Chỉ chừng một hai tháng nữa là có thể mình sẽ được đi. Sao bỗng dưng hóa rồ như vậy?
Nguyện hoảng sợ là phải. Đàn bà nhất là vợ hắn có những cái liều lĩnh vô cùng ngu ngốc. Nếu tách hộ khẩu chắc chắn hắn sẽ bị đẩy đi nước khác vì không thân nhân bên Mỹ ngoài trừ người chú họ của Phượng bảo lãnh. Khi làm lại giấy tờ, cái bất lợi cho Phượng chỉ là ở lại thêm vài tháng nhưng với hắn tương lai định cư thật xa vời và điểm tới chỉ là Úc hoặc Canada. Ở đảo ai cũng mơ ước được qua Mỹ vì nơi đó quy tụ người Việt Nam nhiều nhất. Người ta viết thư kể rằng những người Việt sống thành từng vùng, có chợ búa, đường phố và đi lại gần gũi mật thiết không khác gì ở quê nhà.
- Biết là tách hộ khẩu chuyến đi sẽ bị đình lại nhưng cho dù một năm em cũng vẫn chờ đợi được hơn là phải sống với anh, với người lạm dụng mình cho tàn tạ cuộc đời. Đã vậy còn tương lai bé Trường nữa.
Nguyện toát hết mồ hôi nhưng giọng hắn còn hung hăng lắm:
- Dù vợ chồng có lầm lỗi tày trời cũng không thể bỏ nhau huống hồ anh chẳng làm gì cả.
- Anh chẳng làm gì? Có nhắc lại cũng như nước đổ lá khoai. Bao nhiêu năm trời em đã khóc đã gào đã nói bên tai mà anh có thèm sửa đổi. Nói cho đúng anh không thể sửa đổi vì tâm tánh con người đã ăn liền trong máu. Anh bảo anh đã lỗi gì? Lỗi nảy sinh từ con người ích kỷ hẹp hòi chỉ biết sống cho mình và riêng mình, từ tư tưởng phong kiến lạc hậu, anh chấp nhất câu nệ trinh tiết vợ con trong khi em không cố ý tạo ra lầm lỗi đó. Anh không cảm nhận được niềm đau trong nỗi tủi nhục và mất mát của em. Anh không chia sẻ được những đắng cay của những ngày em sống làm dâu. Những tháng bên đảo em nghiệm thấy giá trị người đàn bà không phải do trinh tiết mà do từ tâm hồn. Lòng em vẫn trong sạch và bao dung, em vẫn chờ đợi sự hối lỗi trong cách đối xử quá đáng của anh để được nói câu tha thứ nhưng cho đến nay cũng vẫn hoài công, nói cho đúng, đã muộn rồi.
Ngày xưa em thù, em hận, em đau cho đời em khi nghĩ chúng ta không yêu thương nhau mà vẫn phải bị trói buộc vì luân lý. Bây giờ lòng em thanh thản dửng dưng, luân lý tạo ra để cho con người sống đẹp, sống phải, sống thực, sống hạnh phúc chứ không phải lợi dụng nó để biểu tỏ quyền hạn, để đánh đập và để làm cho nhau đau khổ. Thú thật em đã quá chán trò cay nghiệt vợ chồng, chán sự che đậy giả dối. Sáu năm làm vợ làm dâu em đã che đậy chẳng những với họ hàng mà ngay với chính em. Những hình thức bên ngoài, phong cách của một người vợ, con dâu được chồng yêu, cha mẹ chồng mến chuộng trong khi thực tế em còn bị coi thua con chó vì nó còn biết sủa. Sự che đậy đã làm em đánh mất một quãng thời gian dài nhưng thôi, con người ta chỉ lớn, chỉ biết sống đẹp sau khi đã trải qua một kinh nghiệm đời, mà kinh nghiệm nào học được lại chẳng phải trả cho nó một cái giá. Nhờ có sáu năm nhẫn nhục em mới lớn, mới trưởng thành và chững chạc như mọi người. Nhờ có sáu năm sống khổ em mới biết sự tương thân tương ái của con người như những mắt xích dính vào nhau, rớt một mắt xích cả một bộ phận sẽ phải ngừng hoạt động. Anh sống tách khỏi guồng máy tham gia hoạt động, không dám sống vì mình và cho người thì tự đã khoác lên mảnh bọc trắng của loài dòi bọ. Dòi bọ không có mắt chân tay, nó là một thứ phát sinh từ cống rãnh, từ phân rữa hôi thối của loài người bài tiết ra, nó là cặn bã của xã hội mà ai cũng phải ghê sợ. Em không muốn ngụp lặn mãi trong đống dòi bọ. Có thể người ta, một số sẽ kết án em, cho em là một loại gái mới nhưng nếu họ là em, họ đã sống như em thì họ sẽ làm gì? Câu trả lời có phải là tìm cái chết? Con người ta không ai tránh được cái chết nhưng chết vì bị đày đọa, vì tương lai đen tối là chết hèn. Em đang chống đối anh và chống đối tới cùng, đó cũng là một lối chết nhưng chết cho những người còn lại. Xã hội này chẳng phải có mình em mà có trăm ngàn con Phượng bị ép duyên, bị đánh đập, bị coi là nô lệ phải phục dịch người khác; cũng không phải chỉ có một mình anh mà trăm ngàn Nguyện khác. Anh đã lợi dụng phong kiến để trói buộc em, anh đã lợi dụng luân lý để đánh giá trị vợ khi em bị hãm hiếp thì anh là một thằng hèn. Em không chống đối luân lý, em chỉ chống đối kẻ lạm dụng nó mà anh là một trong những tên đàn ông chuyên môn lạm dụng vì sợ mất quyền lợi, sợ mất cảnh chồng chúa vợ tôi, sợ mất cảnh cơm hầu nước rót, sợ mất cảnh ăn trên ngồi trốc để vợ làm đầy đầy như con ở. Em hỏi anh nếu sống mãi khổ như em, làm nô lệ phục tùng gia đình như em để không bị người đời kết án thì em có được gọi là người? Em không phải là con múa rối đứng chờ người ta giựt dây cho nó cử động mà là con người như mọi người, có niềm đau, có sự tủi nhục. Họ không phải là em nên không thể cảm nhận được cái đau của mình. Mình không thương thân mình thì hy vọng gì ở những người chung quanh. Hơn nữa sự thương hại của họ có mang đến cho em hạnh phúc...?
Giọng Phượng đặc nghẹn, nước mắt theo nỗi lòng cứ tiếp tục rơi. Đối diện, càng lúc người Nguyện càng rũ xuống. Hình như những lời Phượng nói đã tích tụ thành một khối đá vô hình đè nặng trên người hắn nhưng đôi mắt kia, đôi mắt mở tròn lại chứa đầy căm hận.
- Đừng nói nữa kẻo thành đống thịt.
- Không, anh phải nghe lần cuối cùng em nói với anh trước khi xa nhau. Anh sống không đẹp với vợ con thì cũng không thể sống đẹp với mọi người. Anh không làm đẹp cho anh thì cũng chẳng thể nào làm đẹp cho mọi người. Chúng ta vượt biên không phải vì lý do kinh tế, anh nhớ kỹ cho điều đó và một điều nữa anh nhớ rằng anh lỡ mang tiếng là người lính quốc gia thì phải sống thế nào cho những người đã anh dũng nằm xuống khỏi thất vọng vì sự hy sinh của họ. Xưa kia vì thương bố em phải lấy anh, lấy một người chồng chẳng ra gì thì bây giờ cũng vì thương con em phải bỏ anh. Em không thể để một con sâu làm sầu nồi canh. Bé Trường không thể có người cha tồi, độc ác và mất tư cách như anh. Em ly dị chỉ vì không muốn vết dơ cứ mãi loang trong đầu óc non nớt của nó.
Người Nguyện run lên, khối đá càng lúc càng đè nặng. Phượng không ngờ nghệch dại khờ, cũng không dễ chấp nhận như xưa nay hắn vẫn nghĩ. Từ lúc lão Xùi đánh vợ, từ lúc thấy Phượng đưa đôi mắt căm thù nhìn mình, Nguyện đã ngờ ngợ, hình như có một cái gì kinh khủng dữ dội hơn ẩn sâu trong đôi mắt kia. Hắn không tin Phượng là một trong những người đàn bà đua đòi bình đẳng bình quyền, một thứ gái mới chưa sang tới Mỹ đã tự do bỏ chồng, bỏ con, bỏ cả gia đình. Nguyện nghiến răng trèo trẹo:
- Vợ con như thế là vất đi.
Nguyện cảm thấy tức tối khi chợt nghĩ quyền lợi mình sẽ bị tước mất nếu nhượng bộ lần này. Chắc chắn như vậy vì hội bảo vệ các người vợ vừa được thành lập cách đây hai ngày. Nó làm xôn xao dư luận, tạo sự bất bình cho số đông đàn ông mà Phượng lại là mục tiêu để họ chỉ trích, dè bỉu. Chính Phượng đã đứng ra cổ động, hô hào thành lập hội và đàng sau, cả một phái đoàn từ thiện quốc tế bảo trợ và khuyến khích. Hôm vừa thành lập đã có vài bà ôm mùng gối dọn lên ngủ nhất định không chịu về.
- Anh không ngờ lại có người vợ như em, thật là điếm nhục gia phong.
- Điếm nhục vì đã không biến thành dòi bọ như anh? Phượng quệt ngang nước mắt, đúng là nói chuyện với dòi bọ thì cũng bị coi như là dòi bọ.
- Xưa nay đàn bà chỉ quanh quẩn trong nhà lo việc bếp núc thêu thùa vá may. Chỉ có thứ trôi sông lạc chợ mới xông xáo ngoài đời, chỉ có thứ đĩ mới bảo tiết trinh không đáng trọng. Chỉ có thứ trốn chúa lộn chồng mới lập đảng lập hội đòi tự do bình đẳng. Muốn tự do thì chọn nghề mãi dâm đừng học đòi làm vợ. Đã muốn làm vợ phải biết nghe lời, phải biết phục tùng chồng, phải bảo vệ luân lý, phải ở trong một khuôn mẫu.
- Đến giờ phút này anh còn muốn lạm dụng tập tục cổ xưa ra để lừa bịp vợ con. Hiến pháp còn phải sửa đổi cho hợp lẽ hợp thời và theo đà tiến triển của con người thì nói gì đến thành kiến khắc nghiệt đó. Hơn nữa luân lý đâu có bắt người vợ phải thế này thế kia? Luân lý đâu có cho phép đàn ông lấy nhiều vợ? Luân lý có dậy cho con người dùng sức lớn đánh bé? Và thú thực với anh luân lý cũng chẳng bắt buộc người vợ không được bước ra khỏi ngưỡng bếp. Tự anh, tự những người đàn ông bất tài, ích kỷ, tự những kẻ hẹp hòi phong kiến đã dùng nó để che đậy, để làm cho mình, cho người chồng mang một uy quyền to lớn hơn. Em bảo thật chỉ có những người đàn ông nhu nhược mới lôi luân lý ra để hơn thua với vợ.
- Cảng cổ ra đi. Cứ ngồi đó mà nói cho đến khi nào chung quanh người ta vác gậy gộc tới cào nhà, đập như đập chó vì xúi bẩy vợ con người ta thì mới biết ai phải ai trái.
- Muốn đạt tới mục đích ai chẳng qua những thời kỳ gian truân thử thách? Thử nhìn lại Gandhi trước khi được coi như một vị thánh sống ông ta đã bị khinh bỉ ngược đãi như thế nào? Thử nhìn lại Luther King, người luật sư da đen nếu không quên mình để chiến đấu cho tự do và quyền sống, quyền làm con người thì dân da đen bây giờ và cho dẫu muôn đời vẫn còn bị xiềng xích xỏ xâu như chó bán ở chợ. Anh biết tại sao dân da trắng lại quyết chống đối tới cùng để xảy ra chuyện xô xát đổ máu lớn? Vì họ cũng như anh, cũng ích kỷ muốn làm ông chủ trên lưng người khác. Cùng một giống người tại sao kẻ khác màu da phải làm nô lệ? Người ta có thể giết con vật để ăn nhưng không thể mổ sống con người để dùng bữa thì vợ chồng, nhân cách và quyền sống cũng phải được coi ngang nhau. Chồng không phải ngồi một chỗ hét ra lửa và vợ cũng không thể biến thành nô lệ. Anh muốn có người hầu hãy bỏ tiền ra mướn. Họ hầu anh là vì họ cần tiền, vì có sự thỏa hiệp, trao đổi với nhau chứ không thể cưỡng ép. Người vợ săn sóc, giúp đỡ, cơm nước cho người chồng là vì thương yêu chia sẻ trong công việc chung chứ không phải là bổn phận. Anh đừng nhập nhằng giữa hai danh từ khác hẳn nghĩa đó.
- Gái đĩ già mồm. Thấy tao im đi không nói là cứ tưởng hay. Mặt Nguyện rắn lại.
- Anh Nguyện này, mặt Phượng cũng tím xanh, anh đừng có giở giọng điệu ngày xưa. Ngày xưa tôi chịu nhục vì đàn bà không có môi trường sống tự lập, họ đã được coi và chấp nhận như thứ dây leo phải sống bám vào chồng. Đàn bà ra ngoài đời làm việc xã hội sẽ bị chửi như chửi chó. Đàn bà mặc áo tắm hai mảnh là điếm nhục gia phong. Đàn bà cười nói ngoài đường là thứ chẳng ra gì. Nói tóm lại đàn bà bị coi là một thứ nô lệ như dân da trắng đã nhìn dân da đen. Nhưng anh nhớ cho, sở dĩ dân da đen bị coi khinh vì đã sống bám. Còn anh thì trái hẳn vì đã sống bám vào tôi, vào gấu quần vợ.
- Còn nói nữa ông vả ngay vào mồm.
- Không bao giờ tôi ngừng nói, nói hoài và nói cho đến giờ chết. Tôi đã chấp nhận cái chết nếu tiếp tục bị cầm tù nhưng là chết vinh. Anh thử đánh tôi một cái rồi biết. Mọi người sẽ xúm lại và lũ đàn ông đánh vợ như anh sẽ bị khinh bỉ coi như con quái vật. Lũ quái vật mình người lòng thú rồi sẽ bị tận diệt như lũ da trắng kỳ thị xưa kia. Lũ...
- Câm, câm ngay.
Nguyện đưa đôi mắt đỏ ngầu nhìn vợ, những đường gân nơi thái dương gồ lên và hai quai hàm bạnh ra. Hắn nghiến răng ken két theo từng lời đe dọa của Phượng.
- Anh định biến thành lão Xùi hèn hạ thứ hai đánh vợ giữa công chúng phải không? Tôi thách anh đấy.
Tuy thách đố nhưng Phượng đã khôn ngoan tuột xuống khỏi mỏm đá và đi nhanh về phía đám đông đang hau háu nhìn hai người. Thì ra Phượng đã biết rõ được nhược điểm của hắn, "việc gì không dám làm ngoài ánh sáng thì lại làm trong bóng tối". Nguyện không dám công khai đánh vợ như lão Xùi vì không muốn mọi người khinh bỉ nguyền rủa thì lại đánh đập vợ trong rừng, trong bụi. Mới hôm qua, khi cả nhóm đang chơi bài tứ sắc ở nhà một người bạn thì Phượng gọi hắn về ăn cơm. Bạn bè nhìn Nguyện chế diễu:
- Về lẹ đi, lệnh bà gọi.
Biết họ nói đùa nhưng Nguyện vẫn tự ái:
- Em không thấy anh đang bận hay sao mà kêu với réo?
- Em gọi anh về ăn cơm, tới bữa rồi.
- Chẳng tới với lui gì cả, cứ để trên kệ như mọi ngày.
Mọi ngày Phượng khác nhưng hôm nay khác, hình như nàng cố tình gây chiến.
- Tới bữa tự động về ăn sao lại để em đi gọi?
- Thôi đi ông Nguyện ơi đã nói sợ vợ ngay từ đầu mà!
Một người lên tiếng châm biếm;. cả bọn a dua cười ồ lên, kẻ nheo mắt, người cười hô hố.
- Anh nghĩ xem làm như vậy có đúng không. Bài bạc là khi người ta dư tiền dư của, dư ăn dư mặc, dư thời giờ dư hạnh phúc. Còn anh chẳng có một thứ gì làm căn bản lại cứ hay đua đòi.
Thấy Phượng có vẻ găng, lão Hạnh ngồi bên cạnh kéo tay Nguyện lôi dậy:
- Thôi về đi ông Nguyện ơi kẻo cãi nhau to bây giờ. Bà ấy kêu về là sự chẳng vừa, vài tháng nữa qua Mỹ lại như con chó cúp đuôi. Ông nên nhớ bọn mình đứng hạng thứ ba sau con chó đấy.
Nguyện đỏ bừng mặt, vừa giận vừa tự ái nhưng hắn vẫn phải kềm hãm. Không thể làm gì trước đám đông. Không dám làm gì tức là điều đó sai trái? Phượng đã nắm được yếu điểm đó nên đã thay đổi quá sức không còn nể sợ, phục dịch chồng trước mặt mọi người như xưa. Hắn tức tối đứng lên trong khi Phượng ngoe ngoảy bỏ về. Nguyện xỏ vội đôi dép hùng hổ đuổi theo cho kịp:
- Con khốn dám nhục mạ tao trước đám đông.
- Họ là những người lười lĩnh, vô ý thức chỉ biết đục đẽo và làm khổ vợ con.
- Họ có là ăn mày ăn xin đi chăng nữa thì cũng phải nói năng lễ phép để giữ thể diện cho chồng cho con chứ?
- Anh có thể diện đâu mà đòi giữ?
Nguyện cười cay đắng. Con người ai chẳng có thể diện, chẳng nhiều thì cũng ít. Nếu Nguyện không có thể diện thì Phượng đã bị bộp tai trước mặt mọi người chứ đợi gì đến giờ này? Hắn nhìn quanh, chỗ nào, hốc kẹt nào cũng lắm người qua kẻ lại. Phượng quả cố tình gây chiến với hắn toàn trong khung cảnh và giờ giấc tréo cẳng ngỗng, vừa xong lại lôi nhau ra chỗ đông người để bôi tro trát trấu vào mặt chồng. Mục đích đã rõ ràng còn gì mà nghĩ với ngợi? Phượng quyết liệt dứt khoát nếu không đã chẳng công khai thách đố ngay trên ghềnh đá. Kể ra Phượng cũng khôn đã dùng đám đông làm chỗ nấp an toàn. Không ngờ những đôi mắt tưởng là tầm thường kia lại có sức mạnh khóa cứng chân tay hắn. Ngồi bất động nhưng óc hắn muốn vỡ tung ra. Sự bất lực dù chỉ ở trong lòng cũng đủ làm hắn thấy nhục với mọi người, với những đứa con nít vẫn gọi hắn bằng chú xưng cháu mà ngoài kia sóng đang như cùng với nắng diễu cợt hắn, cây cũng rì rào nguyền rủa hắn nhu nhược. Phải dậy vợ. Phải tẩn Phượng một trận đòn nên thân để cho nó biết thế nào là đau đớn ê chề của sự vùng lên và để cho mọi người biết cái quyền làm chồng là quyền bất khả xâm phạm. Người xưa bảo đóng cửa dạy vợ chứ chẳng ai mở cửa cho bà con lối xóm nhảy vào can hoặc bàn tán chê cười. Ý nghĩ dậy vợ cho Nguyện thấy tự tin đôi chút nhưng lòng vẫn cảm thấy bất an. Hình ảnh Xùi Cụt với những nguyền rủa của miệng đời và đôi mắt Phượng căm hờn đầy thách thức, cả hai đang giằng co cấu xé tâm hồn hắn. Nguyện biết vị thế Phượng bây giờ và những năm tháng ở quê nhà khác xa. Đụng vào Phượng là đụng vào cả tập thể. Phượng không còn là con chó giữ nhà mà biến thành loại chó rừng hung tợn với bầy thú hoang bảo vệ chung quanh. Chỉ có thú hoang vô gia đình mới đòi tự do, mới đòi vùng lên chống lại phong tục lễ giáo đã có từ ngàn đời. Không chặt đứt ý tưởng ly dị có khác nào để mặc Phượng tác yêu tác quái, ngồi lên đầu lên cổ. Mẹ hắn một tay làm ra tiền nhưng chưa bao giờ dùng ưu điểm của mình để lấn lướt chồng. Hắn nghĩ những kẻ bước chân ra đi như hắn là dại vì luân lý tồn tại hay không là do những ràng buộc chung quanh. Vượt biên một vợ một chồng bà con chẳng có, Phượng đâu còn sợ ai khi nghĩ đến việc bỏ chồng. Đúng là những thằng đàn ông đến xứ sở văn minh đều thua con chó giữ nhà...
Sóng vẫn ì ầm va vào ghềnh đá, tiếng dội chát chúa đập vào đầu tăng thêm cảm giác khó chịu cùng cực. Mặt trời đã đứng bóng, nơi hắn ngồi ngả lưng ở trong kẹt đá hơi cong nên vẫn còn một khoảng mát. Nhìn quanh mọi người đã ra về hết, có lẽ giờ cơm. Bụng hắn cũng cồn cào đói, đói nhưng không về, mặt mũi nào bưng đĩa cơm ăn trong khi lát nữa đây cũng chính cánh tay đó phải ký vào giấy tách form. Không, không bao giờ...
Nghĩ như thế nhưng chỉ một loáng sau đã thấy hắn lững lững ngồi trong nhà bưng dĩa cơm ăn ngấu nghiến. Bên cạnh Phượng ngồi quạt cho con mặt vẫn giữ vẻ lạnh lùng. Chẳng sao, cứ lạnh lùng đi rồi lát nữa sẽ biết. Xưa nay chưa bao giờ hắn thua cơ bất cứ một ai nói gì đến Phượng, người đàn bà tuy cứng miệng nhưng trong lòng hãi sợ hơn ai hết. Chỉ nội khuyết điểm ấy Nguyện đã thấy mình nắm chắc vai chủ động nói gì đến sự vừa chớm bùng dậy của vợ. Người ta bảo nhổ cỏ nhổ tận gốc. Phượng chỉ là thứ cỏ còi cụt chỉ cần bứt ngọn cũng khó có thể mọc lại được.
Vừa nhai cơm Nguyện vừa cười một mình, đánh vào khối đông khó thắng nhưng đánh vào một mình Phượng chắc chắn phải gục. Chỉ lát nữa thôi... Hắn mỉm cười đắc chí vừa ăn vừa rung đùi, đĩa cơm chan nước mắm với chút trứng chưng mà sao ngon hơn bào ngư vi cá. Đầu óc hắn đang hoạch định một cuộc đánh vợ đại quy mô mà chiến thắng nắm gọn trong tay nên ăn gì mà chẳng thấy ngon. Vừa ăn hắn vừa dòm chừng vợ; đối diện thỉnh thoảng Phượng cũng liếc nhìn hắn và cũng bắt chước nghĩ ngợi. Hắn cười trong lòng. Đúng là kỳ phùng địch thủ... Lát nữa thôi...
Lát nữa là vài giờ sau nhưng hắn vẫn chưa tìm ra cơ hội để lôi vợ vào chỗ vắng vẻ. Lúc nào Phượng cũng ngồi kề bên Trang, không Trang thì cũng Mây hoặc Trường, những tên cận vệ đắc lực mồm to nhất. Nguyện ấm ức trong lòng đi ra đi vào và cuối cùng trở lại ghềnh đá để suy nghĩ kế hoạch. Ở chỗ cũ, nắng đã xoay nghiêng tạo nhiều bóng mát nhưng ánh sáng vẫn chói chang lẫn lộn với màu đá làm Nguyện thấy đầu váng vất. Hắn nhìn quanh quất, khung cảnh buồn và vắng không một bóng người qua lại, có lẽ đang giờ nghỉ trưa. Chọn một góc mát, hắn ngồi xuống thẫn thờ suy nghĩ. Cơm vừa ăn xong một bụng no nê, mắt hắn cũng rà rà muốn nhắm. Ngủ một giấc hay suy nghĩ cách đánh vợ? Cả hai giằng co như một bản nhạc kích động làm những sợi giây thần kinh sau ót đập mạnh. Tim hắn cũng đập nhanh khi thấy Phượng từ xa đang đi đến, một mình trơ trọi.
- Giấy tờ đây ký vào rồi từ mai đường ai nấy đi.
Đầu hắn quay quay không hiểu vì say nắng hay bóng Phượng không rõ ràng mà cứ chập chờn lung linh.
- Không dám ký à! Sao anh hèn kém như thế?
Rõ ràng con quỷ cái cố tình đến đây nạp mạng. Cây muốn lặng mà gió chẳng chịu ngừng. Thay đổi là thay đổi thế nào? Hơn ba mươi năm nay, từ nhỏ tới lớn, hắn luôn sống trong khuôn khổ nề nếp, kẻ thay đổi chính là con ác quỷ mới đúng. Hắn lảo đảo đứng lên, hơi nóng hừng hực bốc trên đầu và các mạch máu chạy tứ tung:
- Muốn ly dị thì xuống gặp diêm vương đòi quyền lợi.
Trước mặt Nguyện, Phượng là con quỷ có những móng vuốt nhọn bấu xuyên qua màng óc. Nó đang muốn vùng lên đè bẹp uy quyền của người chồng đã có xưa nay. Nó muốn vùng lên để làm một thứ gái mới, một thứ đĩ. Nguyện quên hết những gì chung quanh, quên cả sóng nước đập ầm ầm, quên ghềnh đá cao cheo leo chỉ còn Phượng của ác quỷ, Phượng của hớ hênh trên mỏm đá thật vừa tầm tay, thật dễ dàng để nhận một trận đòn nhừ tử. Hắn vung bàn tay rồi từ từ bóp lại cho những mắt xương nổi gồ hẳn ra và bằng hết sức lực hắn tung một cú đấm chí tử từ dưới phóng ngay vào cằm. Cú đấm mà từ xưa rày mỗi lần hứng chịu là mỗi lần Phượng phải phủ phục. Nhưng cú đấm chưa tới hắn đã bị bàn tay của ai đó khoá cứng.
- Anh định giết vợ hả. Thằng mưu sát phải nhốt vào tù hoặc ở đảo tị nạn mút mùa không có ngày định cư.
Cái khoá tay cứng ngắc làm Nguyện phải quay trở lại nên đầu bị đập vào đá đau điếng. Tỉnh hồn. Thì ra chỉ là một trong những ý nghĩ vừa thoáng đi qua và sẽ được thực hành mà mộng và thực rất dễ gặp nhau. Nguyện rùng mình, tội ác nào chẳng có những sơ hở dễ đưa con người nằm trong lao tù như chơi. Đừng giết vợ, chỉ răn đe thôi... Trí óc minh mẫn nhắc nhở cho hắn những khôn khéo ma le nên sự tính toán đã có thoáng chút giằng co. Nếu vừa rồi xảy ra thật thì hậu quả tai hại chỉ riêng dành cho mỗi mình hắn trong khi Phượng bên ngoài vẫn nhởn nhơ. Không được... Phải có kế hoạch chu đáo an toàn hơn... Hắn lại mơ mơ màng màng và ngủ thiếp đi đến bữa cơm chiều mới bước vào nhà. Mọi người chung quanh không ngờ trong đầu óc hắn đang chất chứa đầy mưu mô nên vẫn đối xử thân mật như thường ngày, duy chỉ có Phượng vẫn lạnh nhạt dửng dưng và hình như đoán được cả những toan tính nên càng phòng thủ.
Vài giờ của hắn kéo dài mãi đến tối; tối lại trì hoãn đến khi tắt đèn và bây giờ đã quá nửa đêm... Hắn thở dài... Làm thế nào lôi Phượng ra ngoài mà đừng ai thức giấc? Chắc chắn kế hoạch dùng võ lực hăm dọa khó thực hiện, mà dụ ngọt để vợ chui ra khỏi mùng thì Phượng đâu dễ bị mắc lừa. Nó là thứ thành đanh đỏ mỏ, là thứ gái mới thập thành lại được trợ giúp của những kẻ có nhiều thế lực. Phải làm thế nào đây? Câu hỏi được nhắc đi nhắc lại như chiếc đĩa hát bị hư. Phải làm thế nào đây? Cứ thế câu hỏi đưa hắn về giấc ngủ mệt mỏi lẫn lộn trong cơn mộng đánh vợ...

Năm 1993

Lê Thao Chuyên

Theo https://vietmessenger.com/