Nửa cánh thiên đường 1

Nửa cánh thiên đường 1

LỐI THOÁT

Tin Mai đòi ly dị Sơn quả thật là trái bom nổ bùng trong đại gia đình Cúc. Một trái bom nặng mùi, khó ngửi và sức tàn phá ảnh hưởng đến cả đời ông, đời cha, cố tổ nội ngoại xưa nay của nàng. Thật vậy, tuy chẳng phải giòng dõi quý tộc nhưng về tai tiếng thì chưa hề một ai trong họ dám đủ can đảm đứng mũi chịu sào cho mọi người công kích. Danh giá gia đình họ Nguyễn mấy mươi đời vẫn là tờ giấy trắng tinh, trắng đến nỗi đã được lộng trong khung kính và đóng ấn ngay tủy não mỗi người từ thế hệ này sang thế hệ khác, kể cả những kẻ chưa đủ trí khôn hoặc vừa mới lọt lòng mẹ. Nó cũng là giá trị tạo nên những khuôn mẫu mà những kẻ sinh sau đẻ muộn chẳng hiểu rõ về nghiêm luật chỉ tuân theo như giáo điều, khắt khe hay quá gay gắt, chỉ như lớp sóng sau đổ tràn theo lớp sóng trước để rồi gồng mình chịu trận, như con trâu kéo cày, kéo trả nợ kiếp sống cho xong bổn phận, trách nhiệm hoặc nói cho đúng, dẫu có kéo lê kiếp thân tàn, dẫu cuộc đời vùi dập thì cũng là chuyện bình thường, như muôn triệu người chung quanh để rồi cho đến muôn đời vẫn không bao giờ dám tìm cho mình một lối thoát.

- Chị tính sao bây giờ? Hương, con em út gọi cho Cúc nhắc lại hung tin, giọng bực dọc lẫn lo âu.

- Chắc nó dọa chứ gì?

- Chuyện động trời mà chị bảo dọa? Dọa để được gì với người chồng hiền như bụt? Xưa rày chị ấy muốn gì chả được thì cần chi dọa dẫm, yêu sách?

- Không lẽ chuyện ly dị chú ấy cũng bằng lòng nốt?

- Không muốn cũng chẳng xong.

- Vô lý quá.

- Vô lý nhưng có thật. Đúng là thứ ác quỷ.

Hương lấy chồng được hơn một năm, còn quá mới mẻ với gia đình chồng nên nó giận dữ là phải, giận dữ vì mặc cảm có người chị chả ra gì, vì e cái vỏ danh dự của mình bị lấm bùn, vì lo sợ tương lai hạnh phúc mình cũng sẽ gẫy đổ bởi ảnh hưởng giây chuyền rau nào sâu nấy, chị như thế thì em khác gì... Mỗi khi biểu tỏ tận cùng của sự tức giận nó cũng hay dùng tiếng ác quỷ, ngôn ngữ nơi xứ người càng lúc càng nghèo nàn, cằn cỗi.

- Cho chị biết lý do tại sao Mai lại đòi ly dị?

- Có lý do thì còn nói làm gì đàng này chị ấy bảo là tại không có hạnh phúc thì níu kéo, ràng buộc chỉ khổ cho cả hai. Chị không tin hỏi lại mà xem, nghe tức cành hông. Ai cho ly dị mà đòi với chả đòi cơ chứ!

Ai cho ly dị? Câu này Cúc đã nghe và nghe rất nhiều lần. Thoạt đầu, từ khi nhận thức được quyền làm người, nàng đã tự hỏi điều luật này bắt nguồn từ đâu, từ một quyền lực nào, từ một sự khống chế nào và lấy lý do gì để tạo cho nó quyền quyết định trên số phận giòng tộc mình? Nhưng càng tìm tòi, càng đi sâu vào lễ giáo, phong tục tập quán Cúc càng thấy mình đi dần vào những ràng buộc vô hình, tự trói trong khuôn phép không thể gỡ vì nó không phải là kết tinh của tình cảm mà là sản phẩm của cả muôn triệu khối óc khô cứng, chế tạo ra những nghiêm luật khắc nghiệt tạo thành guồng máy chạy một chiều, chạy mải mê không ngừng, mà nàng đang là một trong những bộ phận của máy móc, đầu máy chạy, tất cả mọi bộ phận phải chạy theo. Cũng đôi lúc, chỉ một thoáng, khi lòng thanh thản và khi tâm hồn lấy lại quân bình, thì cái đạo luật Cúc cho rằng khắc nghiệt chính là bóng mát che lúc trời bỏng rát, là gốc là rễ tuy bám chằng chịt lẫn nhau nhưng đã nuôi sống thân cây. Mỗi cây là một đại gia đình, gốc rễ mạnh, lan ra xa hấp thụ những dinh dưỡng thì cây mới tươi tốt, đâm hoa kết trái. Hoa lá là biểu thể của sức mạnh, là nguồn sống của cây giống như bộ mặt con người được biểu tỏ bằng lễ giáo, luân lý. Có điều nàng luôn tự hỏi, tại sao loài người không biến thành cây cỏ, khi vui reo đùa cùng gió, khi buồn ủ rũ sầu não và khi không còn nguồn sống, tự nó, nó sẽ chết, không liên lụy đến cây con, cây già, cây khô chung quanh như gia đình nàng bây giờ đang sống ràng buộc, vạ lây vì nhau.

- Mày thử gọi cho nó xem sao, chị Tài phóng thêm một tin nổ, ai đời lấy nhau mười năm mà đã chín năm không hề thêm một lần ăn nằm, mày có tin con lẻo mép này không?

Tin chứ! Kẻ ở trong chăn mới biết chăn có rận, kẻ có đói khổ mới cảm nhận được cái đói khổ của người khác và kẻ sống không hạnh phúc mới biết rằng có những cặp vợ chồng chỉ trên danh nghĩa nhưng thực tế coi nhau còn thua kẻ xa lạ.

- Lựa lời mà nói nghe Cúc. Hình như nó đang điên, chó điên hay cắn càn.

Bà chị vẫn còn cay cú chuyện vài năm trước. Bà lấy chồng đã ba mươi năm và thua ông gần hai mươi tuổi. Ông ta làm ở thượng nghị viện khi xưa, trí thức, đẹp trai, hào hoa lại thêm máu đa tình nên bồ bịch vợ bé vợ mọn cả tá. Sang đến bên này vẫn chứng nào tật nấy, vợ con đi làm đày đày, ông ở nhà hết chính chị chính em lại nghển cổ ôm nhân tình hồi tưởng lại dĩ vãng thời vàng son.

- Sư đời chúng nó, đàn ông trăm vợ ngàn con thì không sao đến khi mình mở mồm đòi ly dị thì bị người ta xúm vào chửi là đua đòi, là thứ lăng loàn trắc nết, là thứ gái thập thành...

Bà đã có thời cay đắng bầm dập, tự vùng lên rồi cũng tự xẹp xuống vì không đủ sức mạnh và nghị lực để vượt thoát được miệng đời và nghiêm luật khắt khe của gia đình.

- Sao chị không mang kinh nghiệm bản thân kể lại may ra nó nghe?

- Tao chán rồi, chuyện mình, mình giải quyết không xong thì khuyên thế nào được. Có nể lắm nó chỉ ừ hử cho qua như vịt nghe sấm.

Bà chị buông tay, đứa út đẩy Mai sang cho Cúc mà nàng là cái quái gì để có thể khuyên bảo được nó? Xưa nay Cúc chỉ là một đứa chết nhát, trốn chạy sự thật. Chung quanh đây ai mà chẳng nói vậy?

- ... Chị sống như vậy thì đừng nên sống, chẳng những trốn chạy trách nhiệm mà còn ích kỷ hẹp hòi, đê tiện cả tư tưởng lẫn tiền bạc. Chị không xứng đáng làm chị, rúc ở một xó ôm cái hạnh phúc hôi thối để mặc chung quanh muốn ra sao thì ra.

Chung quanh là bốn đứa em theo vợ chồng Cúc qua đây từ năm bẩy mươi lăm với một xách lớn tiền đô và một va li vàng nặng trĩu. Của cải ăn cả đời không hết nhưng kẻ lệ thuộc vào chồng, sợ chồng, sợ gia đình chồng như nàng thì sẽ làm được gì để bảo bọc chúng, nhất là vấn đề sinh kế?

- Em không hiểu tại sao chị lại có thể sống được với con người bần tiện và ác độc như thế?

Lấy chồng gần bẩy năm, đây là lần đầu chúng sống với nàng, dưới một mái nhà để nhận ra bộ mặt thật của Kha tận tường hơn.

- Em đề nghị chị bớt sợ anh ấy một chút, cái điện thoại để làm gì? Số 911 có ma quỷ hay sao mà chị không dám nhấn nút?

Đó là lần cuối cùng Mai hét lên khi thấy chị mình vẫn bất lực để chồng đánh đập như tội nhân. Tuần sau Cúc dọn nhà ra riêng vì không muốn nghe những lời bàn chị phải thế này, phải thế kia. Trước mắt chúng từ đầu đến cuối Cúc chỉ là đứa sợ chồng mà không cần biết lý do tại sao xảy ra tình trạng đó? Dọn đi, thoát cho nàng đối diện sự thật, khỏi phải sợ lũ em uất hờn khi mãi chứng kiến nhân phẩm của chị mình bị chà đạp nhưng trong nàng mặc cảm tràn đầy. Cúc mặc cảm vì đã phủi bỏ trách nhiệm để các em bơ vơ giữa xứ người nhưng rồi lại tự an ủi vỗ về bằng sự nhận thức một chiều là mía nào chẳng có đầu mấu và khóm nào chẳng có mắt nhưng khốn nỗi dù mía hay khóm thì nàng cũng cố đắp bột như đã đắp những danh từ hoa mỹ lên người Kha. Các em Cúc không phải là những đứa ngu dốt. Chúng chưa ăn phải bả hôn nhân nên vẫn còn tỉnh táo nhận định, thế mà không hiểu sao Cúc lại cứ mãi bưng bít.

- Im đi. Cúc gạt phắt. Đã bao nhiêu lần nàng đều quát lên chặn họng khi chúng tỏ ý công kích chồng mình.

- Sợ thì cũng sợ vừa vừa...

Hừ! Chúng chỉ nghĩ mình sợ chồng, cũng may và thà thế còn hơn là bị thương hại. Kẻ nghèo đói có ai dám tự nhận mình thiếu thốn không thể trả được khi đi hỏi mượn nợ? Kẻ không hạnh phúc có dám tự gào khi biết chắc rằng tiếng kêu khóc của mình không có tác dụng? Kha là gỗ là đá không tình cảm, là rắn là rết luồn lách với giòng máu lạnh, là thứ cỏ dại cỏ hoang mọc đầy vườn mà nàng chỉ là người đàn bà khiếp nhược vẫn câm lặng đứng nhìn nó lan tràn như một chấp nhận. Cúc biết mình đang đầu độc thân xác bằng lối nhận thức ngu xuẩn này nhưng vùng dậy sẽ được gì? Như chị Tài, cả ngàn mũi tên đã cắm phập vào tim bà với tiếng cười mai mỉa. "Trai năm thê bẩy thiếp, gái chính chuyên chỉ có một chồng".

- Mày nghe chưa Cúc? Gái chính chuyên chỉ có một chồng, trong nhờ đục ráng mà chịu. Tao cầu cho thằng chồng dê xồm khốn kiếp đang du dương với mấy ả nhân tình bị thượng mã phong chết liền tại chỗ...

Tiếng nguyền rủa của chị Tài vừa thê lương vừa uất hận như vang vọng từ chín tầng địa ngục. Chị tưởng chỉ có mình chị là kẻ bị ông tơ bà nguyệt ghen hờn bắt phải đau khổ mà quên rằng thế gian còn muôn vạn người cũng mang tâm trạng giống chị, cũng khóc, cũng than thở, có điều Cúc là kẻ giỏi câm nín. Nàng đã bưng bít, vá chiếc áo rách tả tơi bằng ngàn thứ vải xanh đỏ đẹp mắt, đã chịu mọi sự nguyền rủa miệt thị để vinh thăng chồng mình thành một thứ người hùng, một thứ tướng tài nhưng trong lòng cay đắng muôn vàn. Người hùng hay kẻ gian hùng? Tướng tài hay tướng cướp? Biết đặt dấu hỏi là đã có sự nhận định và so sánh nhưng bới ra để làm gì? Tướng cướp hay gian hùng thì hắn vẫn là chồng Cúc. Hãy vẽ một hình nhân đẹp đẽ đi bên cạnh hơn là phô bày một thằng cùi hủi chống gậy, hãy để mọi người kính nể ngưỡng mộ Kha hơn là phỉ nhổ xa lánh. Chồng mình vẫn là chồng mình, của mình và muôn đời là mình, là một phần trong cái sĩ diện của mình nên dù thế nào đi nữa, dưới áp lực phong hóa gia đình cũng không bao giờ dứt bỏ được...

Cúc tự đầu độc mình và chết lần mòn trong lối bưng bít ngu xuẩn ấy nhưng làm thế nào để đổi mới được con người nhất lại là càng không thể dứt bỏ hoặc ly dị chồng như thay một cái áo. Trông gương chị Tài thì biết, trông gương dì Vĩnh thì hay. Dì lấy phải người chồng cờ bạc nên bao nhiêu của cải, tài sản của bố mẹ vợ để lại ông đều nướng vào sòng bài. Tiền hết, nợ nần tứ phía ông tự tử và được cứu sống, từ đó cắt tay uống máu thề nhưng cứ tái phạm và tái phạm mãi. Nợ càng nhiều ông càng khôn ra và tự biến thành thứ quỷ ám trong nhà. Bà dì tuy đau khổ vì phải cáng đáng mọi chuyện nhưng lại là người vợ hiền thục gương mẫu, nhẫn nhịn và chiều chồng đủ điều đến nỗi căn nhà lá cũng không còn để ở. Cũng may ông bị bắn chết vì cờ gian bạc lận. Bà dì thoát ách mừng quá khóc rưng rức. Dì thoát ách nợ khi tuổi bốn mươi tám. Chị Tài cũng gần xấp xỉ tuổi ấy nhưng ông anh rể còn dai sức có chết cũng phải trên vài mươi năm nữa nên dù thoát ách thì tuổi già cũng đã đến, như nàng bây giờ, chẳng những con người cằn cỗi mà trái tim cũng già nua khô héo.

Cúc nhu nhược sống lây lất như loại trâu kéo cày để chỉ được bó rơm khô và nhẫn nhục nuốt cay đắng như loại ở đợ còn muốn giữ thể diện nên không hề hé môi than thở. Chính vì thế mà Kha càng được dịp lấn át, đè bẹp vợ để tỏ uy quyền. Cúc biết mình đang làm điều ngu xuẩn, biết cuộc đời mình rõ hơn ai hết nhưng làm thế nào để thoát ách hay cũng chỉ cầu xin trong lòng như ý nguyền rủa của chị Tài. Làm thế nào để có thể vùng lên khi biết chắc mình không có nghị lực phấn đấu để rồi sẽ đi theo bước chân dang dở của chị mình?

Chuyện của Mai, Cúc hoàn toàn không có ý bênh vực hay bào chữa vì bất cứ sự phê phán nào của người đời cũng không ngoài mục đích bảo vệ quyền lợi của họ hoặc hạn chế những sa đọa trước chiến dịch ly dị đang lan tràn nhưng Cúc không thể phủ nhận rằng nàng đã phục Mai sát đất. Phục vì nó dám đứng lên đạp đổ dư luận trong khi đã tốn phí chín năm che đậy. Phục vì nó là người đầu tiên dám bôi bẩn vào gia phả, làm con thiêu thân dẫn đầu cho ngàn vạn con khác đứng ngoài đang ngấp nghé muốn lao vào. Có con thiêu thân nào lao vào ánh đèn mà không chết? Nó muốn làm một phút huy hoàng rồi vụt tắt; nó muốn đổi mới cuộc đời nhưng quên rằng món nợ giây chuyền, "một con chim khôn nuôi đàn chim dại, một con chim dại hại cả đàn chim khôn" luôn dính chùm. Nó quên rằng dù đúng hay sai thì mọi người sẽ chống đối việc làm của nó, vì ích kỷ bảo vệ quyền lợi danh giá của mình cũng có, vì đứng xa trông rộng biết trước cuộc đời cũng có, và vì ngấm ngầm ghen tuông cũng có. Ai mà chẳng muốn có người cùng chung số phận như mình để nhìn nhau và tự an ủi? Con thiêu thân Mai rồi sẽ cay đắng đau khổ gấp trăm ngàn lần với bản án gia đình hơn là sống lạnh lẽo hờ hững bên chồng.

Ngày xưa đọc thơ của T. T. KH. Cúc cảm phục bà vô vàn, không phải vì thơ hay, thơ có hồn mà vì bà dám nói lên sự thật. Bà dám phơi bày nỗi lòng, tâm trạng của bà, của những người vợ đã sống dở chết dở bên người chồng không thương yêu vì bị gả ép. Khi nói là đã tự chọn cho mình một lối thoát, lối thoát của khắc khoải tâm hồn nhưng bù lại phải chịu sự thiệt thòi về phía dư luận. Thời ấy một phụ nữ dám xả thân rên xiết chuyện gia đình thì không phải là chuyện vừa. Tiếng than khóc từ địa ngục, từ tận cùng tuyệt vọng đã làm xúc động và bao nhiêu người đã khóc theo. Họ khóc thương bà, khóc thương mình và khóc cho cả những người vợ bất hạnh. Cúc phục bà nhưng không bằng phục Mai bây giờ. Chín năm không ăn nằm với chồng đối với người già nua tình cảm như nàng là chuyện thường nhưng với nó, hai mươi tám tuổi, mỗi năm là mỗi tuổi xuân trôi đi mà nó đã bỏ phí chín năm để rồi bây giờ mới bật thốt lời than thở. Cúc phục vì nó vẫn hơn nàng, có bao giờ nàng dám biểu tỏ điều ấy với ai, ngay đến mẹ là người hiểu và gần gũi nhất. Để làm gì chứ? Mình đau khổ chưa đủ hay sao còn kéo thêm người khác vào?

- Mai, chuyện gia đình của em, chị không được nghe cặn kẽ lắm. Có thể kể từ đầu đến cuối để may ra chị giúp được gì không?

Cúc biết có hỏi cũng bằng thừa nhưng muốn nghe nó nói, nói được sẽ trút bớt ấm ức và nói được tức là đang muốn có người cùng chia sẻ. Im lặng hơi lâu như thể nghe ngóng và hình như nó đoán ra sự ngấm ngầm tấn công của người chị thứ ba. Giọng nó nhát gừng, khô cứng, điệp khúc được nhắc lại:

- Có gì đâu, sống không có hạnh phúc thì ly dị.

Cúc thở dài. Nó lại giống nàng, vẫn còn che đậy dấu diếm, muốn mở hũ mắm nhưng lại không muốn bốc mùi hôi thối. Bảo vệ tai tiếng cho chồng là điều tốt nhưng ly dị mà không có lý do chính đáng khác nào quệt bùn trên mặt mình đi rẽo khắp cùng thiên hạ.

- Em quan niệm thế nào là hạnh phúc?

- Chị hỏi một câu quá thừa với người đàn bà đã làm vợ gần chục năm. Sống không hợp, không thương yêu, không làm vừa lòng nhau tức là không có hạnh phúc. Mai gằn từng tiếng một.

- Em trả lời bao quát quá. Chị muốn nói ít ra cũng phải có lý do nào đó.

- Đã không còn thương thì cần lý do nào khác?

Không thương, không hạnh phúc. Những từ ngữ mới mẻ, văn vẻ đâu ai ngờ lại chính là những ung nhọt đang lan tràn, bành trướng trong mỗi gia đình hòa theo làn sóng ly dị mạnh mẽ. Các luật sư dựa vào đó để vẽ voi vẽ rắn, lợi dụng kẽ hở của luật pháp để làm theo ý thân chủ và cũng làm hài lòng túi tham của mình nên không cần biết hậu quả xảy ra thế nào. Ly dị chỉ làm đẹp cuộc đời khi đáp ứng đúng lý do, đàng này không thương, không hạnh phúc thì chẳng những miệng đời mà ngay đến đạo luật nếu có miệng cũng phải gào lên là đã bị lạm dụng.

- Xứ Mỹ văn minh nên có nhiều cái hay nhưng cũng lắm cái dở. Cái dở là những hưởng thụ quá trớn để đi đến sa đọa. Không thương không yêu sao ngày xưa lại kết hôn? Có ai ép gả hai người đâu?

Nói thì nói thế chứ Cúc biết con người ta ai chẳng có những lầm lỡ và chóng thay đổi, ngay cả trong ý nghĩ mới nay thế này mai đã thế khác nói gì đến hành động.

- Em lấy Sơn là vì muốn có người lo cho mình ăn học chứ không phải vì thương yêu, chính anh ấy cũng biết và chấp nhận như thế!

- Bây giờ khi đã đỗ đạt thành tài thì em bỏ người ta hóa ra chỉ là kẻ lợi dụng?

- Em chẳng lợi dụng ai cả và chính em nói cho Sơn nghe luôn rằng có thể bỏ anh ấy bất cứ lúc nào.

- Tại sao em không nghĩ rằng Sơn vì quá yêu và quá tin tưởng là tình mình sẽ cảm hóa được vợ chứ chẳng ai ngu lấy một người khi biết chắc họ sẽ bỏ mình. Hãy nhìn lại em xem có tốt lành gì đâu mà định bỏ chồng để tìm sự tốt lành nơi người khác? Không thương mà cứ lấy thì đâu phải là người biết suy nghĩ và cũng đâu cần hạnh phúc hôn nhân mà phải tốn công kiếm tìm. Chị bảo thật hạnh phúc không phải từ trời rơi xuống và không phải ai cũng có cả đâu. Muốn có nó phải tự kiến tạo.

- Người ta bảo có bột mới gột nên hồ, không thương yêu mà xây dựng hạnh phúc chỉ hoài công, khác nào dã tràng làm nhà trên cát. Chín năm đã chứng minh...

- Mai, em bảo chín năm chứng minh nhưng chín năm đó em đã làm những gì để xây dựng? Biết đâu lại chẳng đi sai đường...

- Một kẻ ăn mày không thể đứng thuyết trình trên bục cao để nói về sự giàu có sang trọng thì kinh nghiệm của người không hạnh phúc chỉ là con số không rỗng tuếch. Chị định khuyên em những cái chị không thể làm được, chị định nhồi nhét trong em những tư tưởng chấp nhận an phận ngu xuẩn.

Mai không ngu như nàng tưởng, chẳng trách một mình nó dám xông xáo đương đầu với tất cả mọi người mà Cúc, một công tố viên với lời buộc tội quá yếu ớt, một quan tòa không đầy đủ chứng cớ để tuyên án. Cũng có thể tại vì tình cảm Cúc nặng nề nên không dám gay gắt ai ngờ Mai phản công quá mạnh.

- Hôn nhân đâu phải là nhà ga mà ghé một vài giờ rồi lại tiếp tục đi. Đã lấy nhau là phải có trách nhiệm, hôn nhân tự chọn lựa thì phải chấp nhận những hậu quả của nó.

Còn lời buộc tội nào gớm ghê và khắc nghiệt hơn nhưng Cúc phải làm cái máy phun chất phóng xạ để giết chết những tư tưởng quá mới đang đầu độc tâm não em mình. Có lý do để ly dị đã là một điều khó nói, khó làm thế mà chỉ vì không thương yêu mà nó dám khai quật nấm mồ tổ tiên thì làm sao có thể chấp nhận được. Mọi ý nghĩ cảm thông, che chở trong đầu Cúc trước khi gọi điện thoại đã bị đánh tan vì nếu lấy tình thương yêu giải quyết là nàng sẽ tự giết nó.

- Chín năm em bị dằn vặt đau đớn trong cái tự chọn cũng quá đủ để nhận lãnh hình phạt.

Mai nhắc đi nhắc lại như thể chín năm là bằng chứng của sự suy nghĩ chính nhắn nhưng nó quên rằng giòng họ Cúc, có người không dám quyết định hoặc chẳng làm lầm lỗi gì cả mà vẫn phải nhận lãnh sự trừng phạt thì còn gì bất công hơn. Sự so sánh làm mặt nàng nóng bừng:

- Hồi xưa lấy Sơn em không nghe lời khuyên của mọi người đã là điểm sai. Bây giờ nếu em cứ nhất định khăng khăng ly dị không nghe lời bàn của ai hết là thêm một lần lầm lẫn. Đã có lần thứ hai chắc chắn sẽ có lần thứ ba và cuộc đời em cứ đạp từ lầm lẫn này lên lầm lẫn khác thì làm sao sống ngước mặt nhìn mọi người? Mai nên nghe những lời của người đi trước mình, dù sao kẻ đứng bên ngoài vẫn sáng suốt hơn.

- Sáng suốt như chị để chấp nhận làm con chó rúc gầm chạn cho ấm cật?

Cúc cố nín nhịn vì vẫn nhớ rõ mục đích của mình:

- Nhưng ít ra chuyện tày trời như thế cũng nên bàn soạn kỹ lưỡng...

- Lắm thày thối ma, chuyện gia đình em tự em giải quyết; hạnh phúc em tự hưởng thì đau khổ cũng tự em lo.

- Nhưng mày đâu phải từ đất nẻ chui lên.

Cúc ngu ngốc quá, muốn khuyên người là phải tự mở lòng mình ra trước. Mở lòng ra để cho nó thấy mình đang đứng ở vị trí khác, chẳng phải quan toà cũng không phải công tố viên. Hãy đóng vai kẻ bàng quan ngồi dưới hàng ghế cuối cùng nghe xong rồi hãy phê phán. Mày chưa nghe nó nói gì hết mà!

- Mỗi gia đình đều có những hoàn cảnh khó khăn khác nhau. Chị không thể mang chuyện ông X ra áp dụng với trường hợp của Sơn. Cũng không thể mang cái phong kiến cổ xưa cứng ngắc khô khan ra áp dụng với em, con người đang sống trong xã hội văn minh.

- Vậy tao đang ở trong rừng rú chắc? Cúc cảm thấy khó chịu vì vẻ gay gắt của em mình.

- Chị là lớp người xưa quen cảnh gông cùm. Kẻ cả đời bị trói buộc đâu biết tự do như thế nào mà thèm khát với mơ ước? Kẻ nghèo đói cả đời chỉ mơ cơm sắn no đủ chứ biết thế nào là cao lương mỹ vị? Chị Cúc ạ! Cái hạnh phúc đối với người khô cằn như chị có thể là trò khôi hài, trò xiếc như những ông thầy bói mù đi xem voi nhưng với em không được thỏa mãn ái ân cũng có thể ly dị huống hồ gì một giống đực nằm chung với một giống cái trên giường mà không hề mảy may rung động xác thịt. Tình yêu nuôi sống thể xác, làm cho nó biết đi, biết đứng và biết thở. Không có tình yêu con người chỉ là một xác chết.

- Không có tình yêu cũng không hợp sinh lý thế sao mày còn đẻ con ra làm gì?

Cúc không thể kềm chế được sự bực dọc mặc dù biết rằng những lời nói của mình hoàn toàn không có ý xây dựng mà chỉ ép Mai vào trong một cái khuôn cứng ngắc.

- Em có nó ngoài ý muốn.

- Ngoài hay trong thì cũng nên nghĩ đến con cái mà hy sinh đi cái hạnh phúc cá nhân. Em không nên ly dị nếu chú Sơn không làm điều gì lầm lỗi.

- Đâu cần phải có lỗi mới ly dị. Nói tóm lại em đã chán cảnh sống giả tạo che đậy. Quá chán rồi!

Càng nói Mai càng đưa Cúc vào những chuyện kinh hoàng không thể tin được. Như vậy tại nó hay tại xã hội Mỹ tự do khiến tình cảm đi quá trớn? Phải chặn đứng ngay tư tưởng suy đồi này, Cúc gay gắt:

- Bảo rằng xứ Mỹ văn minh nhưng nhìn lại mà xem, những người có rễ nguồn cả đời cũng không nói đến chuyện ly dị, còn hạng lang bang nay thay vợ mai đổi chồng thì cuộc đời của họ có ra gì, họ là loại nào, hạng nào trong giai cấp xã hội? Trong hôn nhân đừng đặt cái tôi nặng nề quá mà làm bia cho mọi người cười.

- Em không muốn văn minh cũng chẳng muốn sống hưởng thụ mà chỉ muốn đưa lên một thảm trạng gia đình. Thử hỏi chị chín năm không ăn nằm...

Nó khóc rống lên làm Cúc cũng gào theo như bò thọc tiết:

- Chuyện vợ chồng không ăn nằm với nhau là thường, như mọi người...

Tiếng rống của Cúc mới thê lương hãi hùng làm sao, hình như nàng đã rống cho chính mình. Đừng đầu độc em mày bằng lối bào chữa ngu xuẩn, như mày, có là chuyện thường không? Mày có thản nhiên ra vô trong cái gọi là tổ ấm mà còn lạnh lẽo hơn bãi tha ma? Tại sao không như Kh. la lên, hét lên:

Tôi vẫn đi bên cạnh cuộc đời
Ái ân lạt lẽo của chồng tôi
Mà từng thu chết, từng thu chết
Vẫn giấu trong tim một bóng người.

Tim Cúc không có bóng người để giữ, để ôm ấp, để thấy lòng ấm áp mà chỉ có cái bóng, cái bóng của hạnh phúc. Cái bóng... cái bóng...

- Em không thích nói chuyện với những người sống giả hình.

Con bé biết rõ Cúc hơn ai hết; nó tấn công trong tiếng khóc:

- Em không tin rằng có người coi hạnh phúc nhỏ hơn bản thân. Một là sợ dư luận, hai là vì tiền, mà em, cả hai thứ đều không đáng để lưu tâm.

Mai đã ngang nhiên khai chiến với hai chị của nó. Cúc vì tiền còn chị Tài vì dư luận vậy thì nó? Không phải vì tiền, vì muốn có người nuôi nên mới lấy Sơn hay sao? Nhưng thôi, dù đúng hay sai bây giờ không phải là lúc đôi co hơn thua với nhau.

- Em còn trẻ lắm, như con nghé con ngông nghênh gặp ai cũng muốn húc mà quên rằng sừng mình chưa nhú khỏi đầu để có thể chống đỡ. Trí khôn em chưa đủ và cũng chưa từng trải nên chưa thấm thía nỗi cay đắng của cuộc đời. Hôn nhân bừa bãi giết chết tình yêu lẫn sự mơ mộng, còn lại chỉ là trách nhiệm và bổn phận.

- Lại giọng điệu của mấy bà già nhà quê chưa bao giờ ló đầu ra khỏi ngưỡng cửa nên nghĩ tổ chuột của mình là tổ ấm. Em bảo thật sống như chị và chị Tài thì thà làm loài gỗ đá vì tình yêu còi cụt thì con người không còn là con người, hãy chết đi làm phân bón cho cây cối tươi tốt...

- Con hỗn láo...

Cúc chỉ quát lên được có thế rồi nhanh tay gác ống điện thoại. Nói cho đúng nàng trốn chạy nó, trốn chạy sự thật đau lòng đã chôn và cố tình chôn. Sống như thế thì đừng nên sống, đừng nên sống nhưng có chết được đâu và có muốn chết cũng chẳng thể chết được vì chết như thế là chết hèn. Sống để xem sức chịu đựng của mình đến đâu và sống để nhìn chung quanh xem có ai làm con thiêu thân mà còn sống sót.

Hôm sau Cúc gọi cho chị Tài nói về những thất bại của mình. Bà cười khẩy:

- Đời cua cua máy, đời cáy cáy đào, đứa nào có thân đứa nấy lo. Cứ để cho nó vùng lên, vùng không được cũng đành phải rũ thôi.

Dẫu biết chị Tài giận nên nói lẫy nhưng Cúc không thể phủ nhận rằng trong đó có những ích kỷ riêng tư. Chính ra chị em phải khuyên bảo lẫn nhau để tránh những lầm lỗi đáng trách vì người trong cuộc bao giờ cũng rối trí và hay làm bậy. Cúc không muốn em mình đào cái huyệt chôn nó, như mình, nhưng cũng không muốn vì những lời khuyên ngu dốt làm chết cuộc đời còn sót lại. Cúc không muốn nó làm bia cho mọi người cười và càng không muốn nó làm con trâu lạc khỏi bầy, khỏi ràng buộc luân lý gia đình. Phải tìm một biện pháp khác dung hòa cả hai bên. Phải cần một thời gian yên tĩnh để nó nhìn ra nó, nhìn ra những điều đang làm và cái cần thiết nhất là nó đang muốn gì và thực hiện để làm gì? Chuyện gì sẽ xảy ra sau khi ly dị?

- Mình nên cho nó thời gian. Cúc buột miệng.

- Mày nghĩ như vậy là sai. Sự im lặng của mọi người là hình thức gián tiếp chấp nhận. Chị Tài nói bằng giọng chắc nịch và cả quyết.

- Vậy thì chị gọi đi.

- Tại sao lại tao?

Cúc đành đẩy chuyện của Mai sang cho cô em kế để may ra có thêm ý kiến gì không. Gia đình nó tương đối hạnh phúc, cũng có thể sống giả dối hình thức bề ngoài như nàng.

- Em gọi rồi, vừa nghe giọng em câu đầu tiên chị ấy hỏi là: "Trả lời rồi hãy vào đề, mày ở phe nào, chống hay thuận?" thế có tức không. Em cố nín nhịn trả lời: "Nếu chị làm đúng chắc chắn mọi người sẽ bênh vực chị." "Dựa trên căn bản nào để biết đúng hay sai?" "Mình làm điều gì không áy náy với lương tâm là đúng". Vậy là chị ấy chụp ngay câu đó giảng cho em một hơi, lôi cả chị và chị Tài ra chứng minh. Rốt cuộc thay vì nghe em khuyên giải chị ấy lại khuyên ngược em.

- Bây giờ mới biết con Mai nỏ mồm, không lẽ mình không còn cách gì hết?

- Theo em mình nên làm tròn bổn phận của người trong gia đình, còn nghe hay không là quyền của chị ấy. Không ai có quyền quyết định số phận hôn nhân của người khác.

Cúc không buông tay vì sợ con thiêu thân phải bỏng, vết bỏng sẽ thành cái thẹo cay đắng như chị Tài bây giờ.

- Hay cứ để nó muốn làm gì thì làm may ra lũ chồng mình mới sáng mắt. Cúc chợt đưa ra ý kiến táo bạo khi gọi cho chị Tài..

- Sáng mắt hay dựa vào đó nguyền rủa vợ con?

Chị Tài nói đúng. Mấy hôm nay Kha đã bắt đầu tiếng chì tiếng bấc.

- Nó đã ly dị đâu mà anh kết án dữ vậy? Giòng họ anh cũng đâu trọn vẹn hết cả sao em không hề đả động tới? Ai làm thì người đó chịu đừng lôi người này người kia vào.

- Nhưng mọi người đều phải có trách nhiệm liên đới.

- Anh cũng là người trong gia đình, nếu bảo phải trách nhiệm thì anh đâu có thoát.

- Rể là người dưng...

Kha như vậy đó, có nên tranh luận với người đầu óc hẹp hòi, thiển cận không? Cúc chua chát:

- Chính vì rể là người dưng nên anh mới coi vợ như đầy tớ, vừa được làm chủ, được làm thầy chỉ tay năm ngón, vừa được làm chồng, làm cha mà không cần đến trách nhiệm và tình thương yêu. Nếu anh coi vợ là con ở thì nên giải phóng cho nó vì xứ Mỹ tuy là nguồn gốc của dân buôn bán nô lệ nhưng đã bị đánh bại...

- Câm cái mồm thối tha lại, em nào chị nấy, chưa gì mà đã muốn làm đĩ Mỹ...

Cùng một luận điệu, cùng một lối nguyền rủa miệt thị như nhau, có điều Kha bây giờ không còn dám đánh đập vợ nữa, hàng xóm đã gọi cảnh sát lần thứ ba, lần cuối cùng tự động bị lôi cổ ra khỏi nhà mà không cần nghe lời phân bày phải trái. Hắn không gờm vợ nhưng gờm cảnh sát, mỗi lần vung tay lên, nắm đấm từ từ bóp lại và tự động buông thõng đủ để lộ cái hèn kém của loại cá lớn chuyên môn nuốt cá bé chợt run rẩy rồi xuội đơ khi thấy một con cá lớn hơn mình đang trờ tới. Hắn không dám đánh vợ đã đành nhưng cũng không dám thẳng tay đập phá nhà cửa để thị oai. Hắn sợ hàng xóm, sợ cả con chó chung quanh buông tiếng sủa vu vơ. Hắn đã biết sợ... Cám ơn Thượng Đế, nhờ vậy con mới dám nói những uẩn ức trong lòng và nói những mơ ước khao khát của một đời làm vợ, nhưng tiếng nói câm nín từ hai mươi năm qua đã không còn là tiếng ngọt ngào mà pha toàn cay đắng. Xin cho con xóa bỏ được hận thù, lấy tình thương tha thứ cho người đã đối xử tệ bạc với con và xin cho con có tình người, có tình thương với người chồng gỗ đá khô khốc...

Cầu xin thì cứ cầu xin chứ Cúc không hy vọng Kha sẽ sửa đổi. Bản tính con người dễ bị hòa nhập trong máu nếu không biết thức thời, không nhận nơi mình những khiếm khuyết. Cầu xin để bám lấy hy vọng cũng như tự nàng đã lừa mình để can đảm kéo lê kiếp trâu cày chứ làm sao có thể biến mảnh đất sỏi đá thành khu vườn mầu mỡ mà không cần phân bón? Làm sao có thể có hạnh phúc gia đình một khi đã mang nặng khinh khi và làm sao bây giờ? Như Mai? Làm thế nào để khuyên ngăn nó?

Mẹ Cúc biết được chuyện động trời, cũng là người sau cùng trong gia đình. Cúc nhìn vai mẹ rung lên, đôi môi trở màu trắng bệch và cứ thế từ từ đổ xuống. Lũ em xúm quanh hò hét khiêng mẹ lên giường, còn Cúc vẫn đứng yên bất động với hình ảnh hãi hùng của hai mươi năm về trước lại tái diễn. Hai mươi năm trước mẹ cũng ngã đổ như thế và Cúc đã buông xuôi cuộc đời, đầu hàng chấp nhận hôn nhân do mẹ tự chọn, cái tự chọn quá độc đoán khi cho rằng những gì tốt đẹp theo mình nghĩ là sẽ tốt đẹp cho con mình. Mẹ thích sầu riêng, chỉ cần nhìn lớp vỏ lởm chởm gai cũng có thể tưởng tượng ra được mùi thơm và vị ngọt béo của nó nhưng Cúc thì không. Trái lại cầm trái xoài tượng xanh mướt, Cúc nghĩ ngay đến chén nước mắm đường và chất chua chua ngọt ngọt mà nước miếng ứa tự chân răng. Mẹ chọn rể theo một đường hướng nhìn, một góc cạnh, một mặt phẳng mà không hề nghĩ đến những khúc quanh co, đến bề trái của nó. Mẹ chọn rể trong khoảnh khắc ngắn ngủi như người nội trợ chọn lựa con gà, con vịt về ăn liền mà quên rằng con mình sẽ phải sống suốt đời với kẻ đó. Vì suốt đời nên không thể dựa vào sự béo tốt hoặc sung mãn mà phải nhìn từ cái biết sống và cho ra sống. Muốn sống và cho ra sống phải đặt trên căn bản tình yêu và sự hiểu biết. Không hiểu biết làm sao đắp xây được hạnh phúc mà hạnh phúc chỉ được nảy sinh từ tình yêu. Trăng, gió không được thi sĩ tô điểm chải chuốt nó không thể có hồn, không thể sống, không thể hòa nhập vào lòng người thì tình yêu vợ chồng cũng thế. Kẻ có tình yêu nhìn thấy hạnh phúc biến dạng muôn màu mà mẹ, người đã được hạnh phúc chỉ biết ước đoán hạnh phúc con cái qua lăng kính hồng chật hẹp của mình.

- Chị Cúc ơi! Gọi bác sĩ Phùng nhanh lên. Đứa em út kêu hoảng.

Cúc không thể nhấc chân lên được. Cái xác ba mươi sáu ký, khô héo nhẹ tênh như có đá trì kéo. Cái xác tưởng rỗng ruột chỉ chờ một cơn gió thoảng là ngã xuống, là lăn kềnh ra, là được đặt vào cỗ áo quan sáu tấm, là được nghe tiếng khóc tiễn đưa cuối cùng mang về Niết Bàn chấm dứt cuộc sống muộn phiền. Một đời sống khổ khi chết nàng sẽ được đền bù. Một đời sống đơn lạnh khi chết nàng sẽ mỉm nụ cười sung sướng vì thoát được cõi trần gian không mấy ưu ái mình.

- Chị Cúc ơi... Chị Cúc ơi...

Cúc không còn nghe thấy gì hết ngoài tiếng vẳng khóc điệu đưa ma. Tự dưng nàng thèm được chết, hai mươi năm trước giá được nằm xuống thì bây giờ chẳng phải chứng kiến khúc phim tra tấn dã man này. Rồi con Mai sẽ lại như nàng, sẽ bó tay trước ý định vì thương mẹ mình. Mẹ... Mẹ... Cúc bật khóc, tiếng khóc không phải từ thương yêu, lo lắng như mọi người chung quanh. Tiếng khóc lạc lõng? Đúng! Cúc nghe rõ như thế vì nó mang đầy trách móc. Cúc trách mẹ mình không đủ nghị lực chống trả để ảnh hưởng đến người khác. Cúc trách mẹ, người đàn bà chất phát, hiền lành đến độ mê muội khi cho rằng đã là vợ chồng thì phải thương nhau, như bố mẹ đã thương nhau. Mẹ chỉ biết lấy mình ra dẫn chứng "Xưa kia bố mẹ lấy xong rồi mới yêu và đẻ ra lũ chúng mày". Mẹ là người đàn bà được sinh ra trong lớp bọc điều. Mẹ là người có phước nhất trần đời nhưng cái phước của mẹ lại là cái họa cho đám con vì đàn ông trăm người xấu chỉ có một người tốt với vợ mình. Mẹ đã lầm lẫn... Mẹ đã lầm lẫn...

- Chị Cúc ơi...

Tiếng của đứa nào kêu lên rất nhỏ như gió xoáy vào lỗ tai, Cúc phát cười sằng sặc:

- Cúc Cúc Cúc Cúc Cúc cái gì?

Thế là nàng được yên thân. Chúng biết Cúc có máu điên từ khi qua Mỹ, từ khi nhìn thấy trước mắt nhan nhản những đôi vợ chồng già, trẻ quấn quyện bên nhau, chia sẻ ngọt bùi và âu yếm nhau như đôi bồ câu. Họ bộc lộ cử chỉ ở khắp mọi nơi, một cái nắm tay, một tia mắt nhìn, một đôi vai dựa, chỉ bằng đó cũng có thể biết lòng họ đang tràn ngập yêu thương hạnh phúc. Còn vợ chồng nàng cũng ra công viên, cũng con cái đùm đề nhưng mỗi đứa ngồi mỗi nơi. Cũng đi ăn ngoài trời nhưng ăn xong vội vã kéo nhau về như đoàn quân chết no. Đôi khi Cúc tự hỏi mình đã tắt hẳn nụ cười từ lúc nào, từ lúc lấy chồng hay từ lúc được tin phải lấy chồng, mắt đã kéo màng từ khi nào để không bao giờ nhìn thấy nơi Kha một ánh mắt trìu mến tha thiết, một tia nhìn nồng nàn gắn bó và có phải đôi bàn tay cùi cụt, rụng ngón để không còn cảm giác hoặc mơ ước là sẽ có ngày nào đó được chồng nắm lấy tay mình truyền hơi ấm, truyền sức mạnh và truyền cả sự thương yêu...

- Chị Cúc, mẹ gọi vào kìa!

Mẹ đã tỉnh sau khi bác sĩ chích cho mũi thuốc khoẻ. Con nhà giàu đứt tay có khác, cái đứt tay của con nhà giàu bằng đứa nhà nghèo đạp phải mìn cụt chân. Lũ chị em Cúc là con nhà nghèo còn mẹ, mẹ giàu quá, mẹ giàu nên không hề biết cái đói lạnh, cái khao khát hạnh phúc của đám con mình.

Năm mươi năm làm vợ, mẹ sát cánh với bố như con Kunguru bé nhỏ được bỏ vào cái túi đeo trước ngực. Mẹ như con chim non được bố tha mồi về mớm mỗi ngày. Đi đâu bố lại chẳng mua quà bánh về cho mẹ và cho dù mỗi ngày, mới sáng đó, chiều đó, bố đã dấu ái mẹ như lâu ngày không gặp. Chỉ cần nhìn khóe môi mẹ cười, nhìn đôi mắt chan chứa thương yêu là biết lòng mẹ đang tràn ngập hạnh phúc. Có đứa con nào nhìn thấy hình ảnh đó mà không thầm mơ ước cuộc sống mình sau này? Thế mà đám con của mẹ không ai được hưởng một phần cái hạnh phúc mẹ đã có.

- Chị Cúc, mẹ gọi kìa! Thằng em trai sốt ruột nhắc lại.

- Tao đang mệt.

Cúc nói thế để tránh cuộc họp vĩ đại do sự giàn xếp của chị Tài. Bà chị sợ trách nhiệm của con chim đầu đàn:

- Đấy nhé, một con chim khôn dẫn một đàn chim dại, còn nó, một con chim dại, chim giữa đàn, thì để mẹ giải quyết.

Mẹ giải quyết bằng nước mắt, bằng sự van xin con mình, bằng khuyên nhủ chấp nhận và an phận, bằng dẫn chứng cuộc đời phải tự tạo mới có hưởng và bốn tiếng "không được ly dị" vẫn luôn nhấn mạnh trong mỗi câu nói. Cúc không tin rằng mẹ đang đổ nước xuống hàng lá khoai dù mắt Mai vẫn mở lớn. Nó không nhìn và cũng chẳng cầu cứu đến một ai. Giờ phút này mọi người mới thấy rõ sự quyết liệt của nó.

- Mẹ đừng khuyên con nên tự sát kiểu vô nhân đạo như vậy...

Vậy là nó đã nhìn ra sự lầm lẫn của mẹ. Đâu phải cứ chấp nhận an phận mới xứng đáng là vợ hiền dâu thảo. Đâu phải cứ cần cù nhẫn nại mới giữ vững được mái ấm gia đình. Mà có đi chăng nữa cũng chỉ là thứ hạnh phúc giả tạo, gượng ép, một chiều, như những bức tượng rỗng vá víu bằng thứ nước hồ đã vữa, như khung nhà mục nát chỉ chờ cơn gió nhẹ là đổ xuống.

- Mày bị quỷ nhập rồi con ơi.

Mẹ chỉ nói được có thế rồi lại tru lên khóc. Thằng em đứng vụt dậy vì sự kiệt quệ của mẹ mình. Hình như bất cứ điều gì khiến mẹ phiền muộn nó đều cho là sai trái. Con trai tính nóng, nó để cả hai tay lên đầu Mai như thể vận nội công đánh đuổi tà ma đang ẩn náu trong đó:

- Trong người chị có quỷ, em phải vật nó chết tươi.

Cúc bước vào phòng họp đúng lúc và chỉ kịp bịt miệng cho khỏi rơi tiếng khóc. Cái bàn tay to lớn kia là sức mạnh gia đình hay thằng em trai đã lợi dụng nó để đè bẹp ý tưởng vùng lên của những người chị khốn khổ? Người Cúc cong lại, cảm giác đau đớn như nó đang tra tấn luôn mình. Cả nhà vây bọc lấy con Mai như gánh xiếc Sơn Đông đang bày trò phóng dao trên bảng gỗ mà tâm điểm, giữa vòng quay là một mạng người. Cái giá của tự do hạnh phúc là thế đó!

- Không được hỗn như thế Vũ, phải để cho chị Mai nói đã. Chị Tài từ tốn lên tiếng.

Trước mặt chồng, thêm một lần nữa Mai nhắc lại lời nói của mình:

- Chúng con sống không có hạnh phúc nên quyết định ly dị.

Ngu ơi là ngu, chưa ai ngu như nó. Nó không biết họ hàng nhà này xưa nay như thế nào? Nó không biết rằng nếu lỡ có lấy phải người phong cùi cũng bị cho là số kiếp và cả đời phải bám vào cái số kiếp đó mà sống. Tại sao không hỏi rằng làm thế nào để tạo được hạnh phúc khi không có sự thương yêu? Tại sao không hỏi rằng con người sinh ra phải đau khổ, phải chịu đựng thiệt thòi thì những kẻ sung sướng có phải là chỉ đóng kịch? Tại sao không hỏi nếu trần gian này là địa ngục thì thiên đàng có thật hay chỉ là chiếc bánh vẽ? Cúc nhìn Mai mà thương hại cho nó. Giữa mọi người vây quanh, nó chỉ là con nghé chưa mọc sừng, chưa lõi đời, chưa thành thạo, chưa đủ kinh nghiệm để đặt ra những câu hỏi khiến người khác nghẹn họng trả lời. Đối diện, mặt con út đỏ bừng và đôi mắt chợt long lên, nó đập bàn đánh rầm:

- Chị không được nói những lời dơ bẩn đó. Hôn nhân không phải là cái quần, cái áo mà nay mặc mai cởi. Chị ích kỷ chỉ biết sống cho mình. Chị nhìn lại mẹ xem, hãy mở to mắt chờ vài ngày nữa chôn mẹ xong rồi muốn làm trò quỷ gì đó thì vác mặt đi xứ khác mà làm.

Trước sự tấn công như vũ bão của mọi người, Cúc lùi dần ra ngoài không gây một tiếng động, hành động của kẻ chạy trốn. Cúc biết mình là đứa chị hèn không dám bênh vực, chống đỡ cho Mai vì quả thật chính Cúc cũng không biết em mình đang làm điều sai hay đúng...???

õõõ

Cúc gọi lại Hiến sau một đêm dài thức trắng, từ lúc ở nhà mẹ thoát chạy ra bờ hồ ngồi chán chê rồi lại lang thang ngoài công viên và cuối cùng ghé vào nhà nó, người bạn học khi xưa hiện đang làm ở ngân hàng. Hiến vẫn niềm nở vui vẻ và thân thiện như thuở nào chỉ có nàng vẫn còn luôn giữ một khoảng cách che đậy.

- Dạo này chồng con ra sao? Làm ăn gì chưa? Hiến hỏi khi mở cửa và nhanh tay kéo Cúc vào trong nhà.

Làm ăn gì chưa? Nghe châm biếm và mỉa mai quá! Mày tưởng dây trầu mà không có thân cao cho nó bò làm sao thoát lên khỏi mặt đất? Đi làm gì với cái bằng cấp không thua đống giấy lộn? Cúc lắc đầu sượng sùng:

- Lương ít quá chẳng đủ tiền xăng nhớt, quần áo.

- Ít thì ít, qua đây không đi học lại thì cũng phải đi làm để giao tiếp với mọi người và hòa nhập vào thế giới bên ngoài, để học hỏi những cái hay cái mới lạ của người tây phương. Hồi xưa chỉ có con ông cháu cha mới được du học đấy cô ạ! Cơ hội bằng vàng mà phí bỏ.

Bốn mươi tuổi rồi còn gì nữa mà tiếc nuối? Cúc im lặng nhưng nghe cay đắng trong lòng. Xưa hai đứa là bạn cùng lớp, cùng lấy chồng khi vừa xong tú tài. Cúc thì an phận ngầm với cái thiên chức làm vợ, còn Hiếu thích xông xáo làm việc xã hội với ước vọng phải làm một cái gì đó và là một cái gì đó với đời. Qua Mỹ nó bắt đầu học lại và ra trường đã bốn năm trong khi Cúc ỷ y với số tiền mang theo, ỷ y vào chồng con và mặc cảm mình là bà nọ bà kia còn bon chen cắp sách đến trường. Cái ý nghĩ sai lầm càng lúc càng đẩy Cúc lùi trở về nếp sống của những người kém văn minh và thật khó khăn như chèo thuyền trên giòng nước ngược.

- Sao, gia nhập hội tụi này nhé!

Cúc liên tưởng đến "Hội Phụ Nữ Đẹp", hội thổ tả vì tên nghe đẹp đẽ nhưng chẳng đẹp tí nào, gồm toàn những bà già chịu chơi và xấu như Chung Vô Diệm.

- Cái đẹp của người phụ nữ chúng mình là cái đẹp trong tâm hồn. Làm việc thiện nguyện, giúp đỡ những người nghèo khổ hoặc an ủi gỡ rối cho những gia đình gặp trắc trở trong vấn đề hôn nhân là đã mang một phần lợi ích đến cho xã hội.

Cúc nhìn Hiến, tuy không cảm phục nhưng phải công nhận là nó sống vì tha nhân quá nhiều, hầu như mọi thời giờ đều dành hết cho những việc nghĩa.

- Chồng mày không có ý kiến gì về vấn đề này sao? Ghen tuông chẳng hạn.

- Trời ơi xã hội này còn phải xin phép chồng cho em đi làm? Ngớ ngẩn quá cô ạ! Mình không cho mình cái quyền tự do thì còn ai vào đó?

Xưa nay Cúc thầm ghen với lối sống thoải mái của Hiến nhưng vẫn ngầm miệt thị bằng cái nhìn khe khắt của lớp người cũ dành cho lớp người mới.

- Mày vào trong phòng tao mà xem, nhiều vấn đề hay lắm.

Cái lạ mà nó nói chỉ là những cánh thư từ bốn phương gởi về. Hội thành công hay thất bại cứ nhìn số hội viên là biết.

- Có thêm ai gia nhập chưa?

- Thì từ từ đã chứ, còn mới quá mà!

Tám tháng rồi còn mới? Hội gì mà loe ngoe từ khi thành lập đến bây giờ chỉ có năm mống hợp tác.

- Mày đọc lá thư này xem sao. Tao hy vọng sẽ thay đổi được trái tim lạnh ngắt của mày. Là con người sống là phải làm cái gì không ích lợi cho quê hương cũng cho gia đình và chính bản thân mình.

Lẽ ra Cúc không đọc nhưng vẻ khẩn khoản của Hiến và những chuyện buồn không thể giải quyết đang vây quanh khiến nàng cố lướt mắt trên những giòng chữ...



Chị Hiến thân mến,

Có lẽ chị không lấy làm ngạc nhiên khi nhận thư này dù chưa một lần biết hoặc nghe tên và cái chợt đến tuy rất ít ỏi qua sự giới thiệu của chị Thúy, Oanh vẫn cảm tưởng chúng mình, cả ba, đang là những sợi mắt xích vô hình được nối vào nhau bằng một thứ tình cảm vô cùng mật thiết. Không hiểu sự mật thiết bắt nguồn từ hữu duyên, hữu xạ hay vì cùng đồng quan điểm và cùng chung một lý tưởng?

Các ông ngày xưa khi gặp được tri kỷ thường mở tiệc ăn mừng. Họ dùng túi thơ bầu rượu để biểu tỏ tâm tình, chí khí và bản tánh cao ngạo. Ngày nay kiếm được những nhân vật như Lưu Linh, Lý Bạch không khó nhưng ai nấy đều lo đi làm để nuôi sống bản thân nên chỉ vài cái nem, vài con tôm nướng, vài chai Remy Martin là cũng có thể trở thành bạn thâm giao. Chúng mình mỗi người mỗi nơi lại mang thân phận "nữ nhi thường tình" (tức câu này lắm vì có thường tình chút nào đâu) nhưng muốn với tay tới trời nên chẳng cần thơ rượu cũng vẫn thừa khả năng biểu tỏ nỗi lòng, khai triển ngôn ngữ, tư tưởng qua những cánh thơ có linh hồn. Tại sao lại không nhỉ?

Chị Hiến thân,

Oanh nghĩ chúng mình không phải là những cánh bèo thả trôi theo giòng nước tình cờ hợp lại rồi sẽ bị sóng gió đẩy đưa tách đi mỗi phương mà tự mình, là chủ con thuyền lèo lái vượt qua những phong ba để đến với nhau, kể cho nhau nghe những kinh nghiệm, khoe nhau những điều thâu lượm, nhặt nhạnh trong cuộc hành trình dài đã phải trả giá bằng đắng cay, nước mắt và những đêm trằn trọc hoặc hơn thế nữa bằng cả quãng đời đã qua. Nói như vậy không có nghĩa là bi quan hoặc mình đã già mà theo Oanh, già hay trẻ là do tâm hồn, đẹp hay xấu cũng là do lòng mình, chỉ mình mới có thể đánh giá trị mình đúng nhất, xác thật nhất.

Theo quan niệm cổ xưa, đàn bà khi xuất giá là phải tòng phu (cũng có thể vì con rể ở nhà cha mẹ vợ nhục như chó rúc gầm chạn) rồi đến phu tử tòng tử, cả một đời chi biết lo cho chồng, khi chồng chết lại phải theo con. Nào đã hết, bốn tiếng công dung ngôn hạnh, những danh từ to tát đã cột chân bọn phụ nữ chúng mình trong xó bếp, trong cái phu xướng phụ tùy, trong cái bạn của chồng mới là bạn của mình nên các bà đa số đã bị ép mình trong khuôn mẫu không thể phát triển khả năng và kiến thức, cũng không có bạn tri kỷ, nếu có, chỉ là bạn tâm tình để trao nhau những ê chề, đau khổ, cam phận chứ tuyệt nhiên không hề nghĩ bạn có nghĩa là đồng hành, cùng nhau tiến thân, lập thân, tạo dựng công danh như đàn ông. Chị nghĩ sao với câu "giàu vì bạn, sang vì vợ"? Chắc chắn chỉ dành cho đàn ông nhưng sao đàn bà không thử? Cái giàu ở đây không chỉ riêng về tiền bạc mà còn cả kiến thức, tài năng, kinh nghiệm sống. Hoá ra các ông cho bọn phụ nữ chúng mình là ngu dốt cả ngoài cái sắc như một đóa hoa phải tỏa hương thơm, chỉ để ngắm nhìn, chỉ để làm đẹp trong nhà ngoài ngõ và làm đẹp làm sang cho các ông? Hay các ông đang ngấm ngầm tấn công chúng mình bằng cách "cả vú lấp miệng em", một người hô hào cả bọn vỗ tay cổ võ qua những câu vè, câu đối, bài hát? Ngay đến bài thường nhất như "ba bà mẹ chồng" cũng đủ nói lên cái cay nghiệt, cái xấu của hạng đàn bà ngồi lê đôi mách hoặc ghen tài ghen sắc như "hai cô ca sĩ có thương nhau bao giờ...?" Viết là nói lên những khúc mắc, uẩn ức, một bài hát diễn đạt được những khích bác, coi thường và được cổ võ, phải chăng các ông cùng mang tâm trạng "chồng làm chủ gia đình nhưng bị vợ quản lý"? Tổng thống mà phải dưới quyền của phó tổng thống khác nào thằng bù nhìn (đặc biệt không ai gọi là con bù nhìn nhé!). Nghĩ cũng tội vì tự dưng vạch áo cho người xem lưng để chúng mình nhìn thấy khuyết điểm của họ nhất là bây giờ, giữa một xã hội mới, một lối sống, một văn hóa mới, giữa cái nhìn Âu và Á, giữa lối tự do suy luận, diễn giải và tự do phát triển khả năng con người thì đàn bà đang đứng ở vị trí khá cao. Nói như thế không có nghĩa là coi thường các ông mà để cho chị em chúng mình nhìn ra khả năng của chính mỗi người. Từ sự ý thức quan trọng đó mình mới thấy giá trị cùng sự thâm thúy của hai chữ "tri kỷ" và "giàu vì bạn".

Chị Hiến thân mến,

Cả ba chúng mình cùng mộng cao dĩ nhiên không ai chịu đứng lại hoặc lùi bước trước lý tưởng thì tại sao không đồng hành giàn hàng ngang đi mà phải kẻ trước người sau để lỡ dẫm chân lên nhau? Vẫn biết rằng những người đã đặt lý tưởng lên trên thì tất cả trở ngại chỉ làm họ thêm vững mạnh nhưng đi hàng một như chiếc đũa chênh vênh dễ bẻ gẫy, khó chống nổi với những hiểm nguy bất chợt xảy đến. Theo Oanh, con người không dày dạn sương gió khó có thể chịu nổi cơn mưa bất chợt nhưng nếu mặc áo ấm phòng ngừa tránh sương lạnh thấm vào lồng ngực vẫn hơn là mình trần thi gan cùng tuế nguyệt. Nếu chúng mình không có những giận hờn vớ vẩn sao có được tình bạn thắm thiết nhưng dùng thời gian giận hờn để cùng hợp lại làm những việc lợi ích vẫn tốt hơn. Cũng như kẻ không đau khổ vì yêu sao biết được những sung sướng tột cùng của hạnh phúc nhưng tránh được đau khổ vớ vẩn để đắp xây hạnh phúc thêm vững mạnh vẫn hơn là đập cho đê vỡ rồi đắp lại sau khi thấy nước cuồn cuộn tràn ra. Đàn ông cũng vậy, sở dĩ họ thành công là vì đã trải qua quá nhiều thất bại, thất bại càng nhiều thành công càng cao. Ở đây đã có người lên voi xuống chó, tay trắng mười ba lần mà vẫn còn hăng say làm lại sự nghiệp từ đầu. Oanh phải phục họ ở ý chí phấn đấu và tin rằng bọn chúng mình thừa khả năng đó.

Chị Hiến,

Lá thư đầu, Oanh chỉ nhăng cuội về cái tình bạn mà bấy lâu nay nhiều người đã hiểu lầm về nó hoặc có thể các ông vì ích kỷ muốn vợ chỉ biết có mình, là của riêng mình nên mọi bạn bè liên hệ đến vợ mình là phải "đốn" cho bằng hết. Vì sợ, tạm cho là sợ, gia đình sóng gió với những chuyện cỏn con nên vô tình chị em phụ nữ đã lãng quên cái tình bạn cao đẹp thâm thúy đó. Chúng ta không muốn gia đình xào xáo về tiền điện thoại quá cao mỗi tháng, cũng không muốn chồng ra vô dòm ngó khi thấy vợ mình cười hinh hích trong phòng vì một lá thư vui hoặc cặm cụi viết quên cả giờ giỗ mấy ông ấy ngủ thì chỉ còn cách bớt xén thời giờ riêng của chính mình, ở công sở, shopping, trong giờ ăn trưa hoặc trên đường lái xe để viết vài hàng cho nhau. Dĩ nhiên việc làm nào muốn đạt tới thành công cũng phải trả cho nó cái giá. Chúng mình người "nhớn" cả rồi đâu còn lỉnh kỉnh, lẩm cẩm ba cái tâm sự vớ vẩn "nữ nhi thường tình" mà trao đổi tâm sự chính là học hỏi và thăng tiến thêm.

Thân mến.
Nguyễn Hoàng Oanh

PS: Có cần phải hỏi thăm các anh cho phải đạo? Đùa thôi, nghe chị Thúy nói sơ về anh ấy, được biết anh cũng là người sống có lý tưởng cao cả và hiểu biết sâu rộng nên không e ngại chị phải dấu thư Oanh, cũng không sợ khi gọi chị bằng cái tên Quỳnh Hiến bởi chị cũng là người tự hào với cái tên riêng và chỗ đứng của mình. Suy ra những người có "chí khí" đã gặp nhau. "Mèo khen mèo dài đuôi"...?

Cả đêm trằn trọc, phần vì biến cố kinh hoàng vừa xảy ra cho Mai, phần vì lá thư với những lời lẽ cứng cáp đã ám ảnh Cúc không ít. Người viết thư rõ ràng là biểu tượng cho một thứ cây đang vươn sống, vươn mạnh, vươn cao, không hơn thì cũng không muốn cành lá của những cây khác che phủ, lấn ép mình. Đàn bà thế mới khiếp, không đao to búa lớn, không đòi hỏi nam nữ bình quyền mà đi thẳng vào một vấn đề nhỏ nhất, tầm thường nhất, tạo thành vết dầu loang, xâm lấn từ từ bằng cách nhỏ tai, bằng những lá thư ngắn ngủi. Xưa nay thân phận đàn bà chỉ cần được tôn trọng là đã quá sức đàng này đòi luôn cả tự do giao thiệp bạn bè một cách công khai tựa không khí cần để thở, đòi bảo vệ quyền lợi như đàn ông để làm mốc tiến thân trong khi Cúc chỉ mơ ước được đối xử như những người vợ bình thường vẫn chưa xong. Đàn bà gì không thèm chấp nhận câu nhi nữ thường tình mà lại muốn với tay lên tận trời thử xem cao hay thấp trong khi Cúc mỗi cái hạnh phúc cỏn con vẫn chưa nhìn thấy thì nói chi đòi với. Vẫn biết kẻ nói là kẻ chưa chắc đã dám làm cũng như chó sủa là chó không bao giờ cắn nhưng có một chút ganh tị hoặc tự ti mặc cảm nào đó nhen nhúm trong nàng. Nếu thật như bà ta nói "chỉ có mình mới đánh giá trị mình đúng nhất" thì xưa nay Cúc đã đánh giá mình quá thấp, đã thấp nhưng lại không muốn chấp nhận an phận nên trong lòng có những chống đối ngấm ngầm. Bên ngoài Cúc muốn làm con người đức hạnh toàn vẹn, tam tòng tứ đức, vui vẻ sống trong khuôn mẫu gò bó nhưng bên trong cả là một ước muốn khao khát tự do. Muốn mà không dám làm, khao khát mà vụng trộm dấu diếm, phải chăng vì Cúc không dám đối diện với mình? Ngay chuyện xảy ra cho Mai mà nàng còn trốn chạy thì quả là kẻ khiếp nhược nếu không muốn nói đến tiếng ươn hèn...

Cố bỏ ý nghĩ về lá thư sang một bên, đầu óc Cúc lại chập chờn hình ảnh Mai với khuôn mặt đau khổ trước sự tấn công của gia đình. Nó bây giờ có khác gì nàng của ngày xưa, nhưng Cúc xưa kia nhỏ dại ngu dốt đã đành vì không ai đưa đường dẫn lối, vì còn lệ thuộc vào gia đình và những hủ tục vây bọc. Bây giờ Mai chẳng những gần đi hết nửa đời, sống nơi xứ Mỹ có những tự do cần phải được tôn trọng mà không được gỡ, mở hoặc mổ xẻ thông cảm để chỉ biết đến mệnh lệnh và uy quyền, để chỉ biết phải sống vì danh dự người khác, vì giòng tộc, tổ tiên là điều vô lý. Nhất là đã bao nhiêu năm cay đắng làm vợ, không lẽ nàng thản nhiên nhìn em mình bước theo những vết chân trước theo nhau đổ ngã? Rõ ràng Mai không còn lối thoát và ngay đến nàng cùng chị Tài đã bị dồn vào nước đường cùng. Cứ giả thử như lửa cháy đến chân mà không chạy làm sao sống sót? Chuyện hôn nhân đau khổ nếu không mang ra mổ xẻ làm sao có thể giải quyết? Con người khi đi xuống tận cùng của đau khổ bắt buộc phải kiếm đường đi lên. Như Cúc bây giờ, hai mươi năm thể xác và tinh thần bị nhồi nặn, dù là con đà điểu nhút nhát chỉ biết lủi đầu vào đống rơm để có cảm tưởng an toàn ẩn trốn khi thấy bất ổn nhưng thời gian đã làm các thớ thịt của nó dai chắc, đủ sức chống chọi với nắng mưa cho nên dù muốn dù không nàng cũng phải tìm cách giúp em mình. Giúp nó vì nó là hiện thân của nàng, nếu khác, chỉ vì Cúc đứng ngoài nên còn sáng suốt...

- Có gì mà gọi giờ này vậy Cúc?

Hiến hỏi với giọng khá ngạc nhiên, có thể vì đã từ lâu Cúc không hề gọi điện thoại cho nàng. Thỉnh thoảng một năm đôi ba lần ghé chơi vài phút rồi vội vàng về vì sợ Kha biết... thế mà mới gặp nhau chiều qua...

- Có thay đổi lớn phải không, hay muốn gia nhập hội?

Hiến cười cả tin, hình như những kẻ chưa vấp ngã bao giờ đều háo thắng và tin tưởng tuyệt đối như thế.

- Cũng không hẳn..., Cúc ấp úng, tao chỉ muốn biết hội lập ra có an toàn không vì chỉ sợ phiền toái đến người khác.

Mục đính Cúc gọi cho Hiến là muốn nhờ vấn kế chuyện Mai mà không hiểu sao lại né sang chuyện ấy. Có trời hiểu Cúc muốn gì...?

- Không phiền toái mình là đủ rồi còn ai phiền kệ họ. Mình sống cho mình chứ có sống cho họ đâu mà sợ. Hơn nữa việc gì đúng thì làm...

Việc gì đúng thì làm... Hình như nó nói hơi quá vì cái hội thổ tả chỉ có vài người lập ra rồi ngồi đàn đúm tâng bốc nhau. Nếu tốt lành đã bành trướng hoặc được hưởng ứng tận lực chứ đâu phải mời rước từng người như vậy.

- Mày đã hỏi ông xã mày chưa mà dám làm chuyện ấy? Coi chừng ông ấy đập tan hội với họp thì quê cả lũ với nhau.

- Trời ơi, mày nói gì thế? Hiến kêu lên khá lớn tiếng, mày đi tắm có phải xin phép chồng không vậy?

Mặt Cúc đỏ gay vì Hiến nói thẳng, nói thật đến nỗi không kiêng nể e dè như muốn đập vào mặt người khác nên tuy qua điện thoại mà nàng vẫn có cảm tưởng sức nóng từ hơi thở đang đốt cháy đường dây.

- Chẳng lẽ hai người không cãi nhau vì chuyện hội họp sao?

- Lập hội với mục đính xây dựng cuộc sống tốt lành, xây dựng gia đình hạnh phúc chứ có lập băng đảng đi cướp của giết người đâu. Hơn nữa không ai có quyền trên thân xác mình cả, chắc chắn như thế!

Đúng là thứ tôm chà lộn cứt lên đầu lại còn ăn nói ngông nghênh, người chẳng ra người ngợm chẳng ra ngợm mà đòi xây dựng với hạnh phúc.

- Tao có cảm tưởng mày từ dưới đất nẻ chui lên.

Bên kia, Hiến yên lặng khá lâu như thể suy nghĩ tại sao bỗng dưng Cúc lại cay cú như vậy, giọng nàng chợt thấp hẳn xuống:

- Cha mẹ sinh ra mình nhưng các ngài vẫn không có quyền toàn diện trên thân xác ấy. Bằng chứng có ai muốn con cái hư hỏng tật nguyền hoặc chết chóc mà vẫn phải bó tay? Từ điểm đó có thể suy ra chúng mình có quyền trên hết; tao không hành hạ thân xác tao thì không ai có thể...

Nói như nó có nghĩa là Cúc xưa nay ngu dốt tự hành hạ thân xác mình bằng kiếp ve sầu nỉ non ai oán? Tự Cúc đưa ma cho người còn sống?

- Mày có sợ mũi dùi dư luận chĩa vào vì lối sống mới?

- Thế nào là lối sống mới? Thác loạn? Sa đọa? Hưởng thụ? Không, tao chỉ muốn là người đàn bà Việt Nam với thân xác thuần túy nhưng mang tư tưởng Âu Á trộn lẫn, có nghĩa là con người phải "up date", phải lớn lên theo sự tiến triển của xã hội, phải có tự do tối thiểu và được tôn trọng nhân cách như nhau. Đàn bà có giá trị riêng của họ nhưng chưa nhận ra hoặc không muốn nhận ra vì thích sống dựa, vì cho đàn ông cái quyền năng quá cao. Tự mình treo chiếc thòng lọng rồi đút dầu vào là lỗi do ở mình chứ đâu phải từ người đàn ông.

Cúc nghe lùng bùng ở lỗ tai. Nếu nói như vậy, xưa nay nàng đã đi sai đường, chỉ biết kết án chồng mà quên không kết án mình, chỉ nhìn về một phía với đôi kính đen mà quên rằng trái đất mình đang ở có cả ngày và đêm. Nếu vứt chiếc kính màu đen u tối trước tiên Cúc sẽ phải thấy một nhân vật yếu hèn đang đứng trên bờ hồ, phản chiếu dưới mặt nước là nàng, là hiện thân của kẻ què quặt tư tưởng ngồi nguyền rủa bóng tối suốt hai mươi năm. Chẳng lẽ mình đáng ghê sợ đến thế sao? Cái khốn khổ khốn nạn nhất là mình nhìn được chính mình, nhìn thấy những lầm lỗi gớm ghê bao bọc. Không, không đời nào cái lỗi đó là của mình.

- Muốn là một chuyện, làm được hay không là chuyện khác, xưa nay đã biết bao người hò lên tôi muốn... tôi muốn... mà có thực hiện được đâu? Còn chuyện sống dựa chồng? Chẳng ai bảo vợ sống nhờ vào chồng cả. Đó là bổn phận và trách nhiệm của đàn ông cũng như đàn bà phải ở nhà lo cơm nước, giặt giũ...

- Nhưng có bà nào an phận với tam tòng tứ đức, chấp nhận cho chồng năm thê bảy thiếp như ngày xưa đâu hay lại rên rỉ chồng tôi thế này chồng tôi thế kia. Thật là mâu thuẫn, miệng thì phu xướng phụ tùy mà hễ chồng hở ra điều gì lầm lỗi sai trái là nhảy tưng lên chửi bới. Sự ngu dốt ích kỷ không từ người đàn bà thì còn ai vào đấy?

Không ngờ câu chuyện lại chuyển hướng theo đúng ý muốn nhưng Hiến không khéo diễn tả đã quá lời miệt thị hoặc Cúc có tật giật mình vì bị đụng chạm. Giọng nàng gay gắt lên án khi liên tưởng hoàn cảnh chị Tài:

- Nói như vậy chồng bê tha vợ năm con mười cũng là lỗi tại người vợ?

- Sinh lý giữa đàn ông và đàn bà khác nhau nên đàn ông khó chung thủy khi yêu. Sinh lý cũng là lối diễn tả tình cảm thêm đặm đà khi lời nói cùn cạn nhưng đã bị lạm dụng quá đáng mặc dầu không có nó khó giữ được hạnh phúc lâu dài.

- Sinh lý kiểu đêm bẩy ngày ba ra vô không kể là thứ gà vô tri giác, là thứ heo nọc ham muốn xác thịt, vợ nào chiều cho được? Cúc càng tức tối thêm.

- Đồng ý có nhiều người đàn ông thích tằng tịu bên ngoài. Ở Việt Nam nếu làm đĩ đực kiếm ra tiền có lẽ nhiều ông cũng lập động, lập ổ rồi.

- Sao khi nãy mày bảo lỗi của người vợ? Cúc quật ngược.

- Tao có bảo là lỗi của người vợ đâu nhưng cũng không hẳn là lỗi của người chồng. Sinh lý dễ bị thể xác sai khiến và luôn chống lại tri giác. Có nhiều người đạo đức tốt lành mà vẫn không tránh được chuyện đi ngang về tắt, nhưng mày đâu phải là họ mà biết?

Cúc mím môi suy nghĩ. Kiểu nói của Hiến là kiểu đánh người bịt miệng. Đã bịt miệng còn che luôn mắt để làm lạc hướng vấn đề, Cúc cười châm biếm:

- Đâu có phải cứ không thỏa mãn chuyện chăn gối là đi mèo mỡ?

Và rồi cho rằng Hiến chỉ đứng về một phía hoặc cái nhìn còn nông cạn thấp kém quá nên nàng bồi thêm:

- Con người mà bị thể xác điều khiển trí óc là thứ vất đi, là thứ sâu bọ cần phải tận diệt.

- Thế gian này nếu đàn ông và đàn bà cùng là sâu bọ thì cũng khó tận diệt được nhau. Ngay như loài người, để tranh giành đất đai, lãnh thổ, để cai trị lẫn nhau mà phải tốn phí xương máu và thời gian kéo dài có khi cả trăm năm.

- Đàn bà tốt lành không bao giờ gọi là sâu bọ cả. Mặt Cúc nóng bừng, cái tự ái lại bắt đầu nổi dậy.

- Trên đời này chẳng ai tốt lành toàn vẹn cả. Cúc ơi xưa kia dân Do Thái bắt trói người đàn bà ngoại tình định ném đá. Chúa đến và hỏi: "Những người trong này ai tự thấy mình là kẻ trong sạch không có tội thì hãy ném trước" và kết quả như thế nào? Mọi người cúi mặt lầm lũi rút lui. Mày có dám tự nhận mày là người hoàn toàn tốt lành trong sạch không? Mày có dám tự nhận mày là người đàn bà toàn vẹn và lý tưởng, là bậc mẫu nghi thiên hạ, là cái mốc cho mọi người theo không? Chắc chắn là không, vậy thì không nên kết án người khác. Kẻ tự cho mình trong sạch chính là kẻ dơ bẩn tội lỗi nhiều nhất. Kẻ hò hống thanh liêm lại là người ăn hối lộ mạnh hơn ai. Hãy để mọi người đánh giá trị mình qua hành động...

- Thôi mày ơi, Cúc chợt cười ha hả ngắt lời, giọng cười mang đầy đắc chí vì tìm được kẽ hở của Hiến, cho mày làm luật sư cãi mười năm cũng không kiếm được đồng bạc. Vừa xong mày bảo phải tự mình đánh giá trị mình đến bây giờ lại nhờ sự viện trợ của người ngoài. Ăn nói không như nhất mà đòi thành lập đảng với hội.

- Mày lầm lẫn giữa giá trị con người và giá trị của những lời khen chê. Nếu mày không nhận ra giá trị của mày thì sao có thể làm được những việc to lớn và tốt đẹp? Nếu mày không chấp nhận rằng con người không ai tránh được lầm lỗi thì làm sao chấp nhận được lầm lỗi của mình để hiểu giá trị lời khen chê? Theo tao nghĩ ngoại tình cũng chỉ là một trong muôn ngàn tội lỗi khó có thể tránh.

- Nhưng lại là trọng tội, đáng nguyền rủa và khinh bỉ nhất.

- Tùy theo từng đôi mắt nhìn để kết án, có điều càng những người lên án khắt khe bao nhiêu lại là người tội lỗi nhiều hơn cả. Một thí dụ nhỏ nhé! Người trong sạch nhìn bộ ngực đàn bà sẽ nghĩ ngay đến bầu sữa cho con bú nhưng tên háo sắc lại nghĩ đến chiếc giường.

- Tức là mày đã phân định ra hai hạng người, tốt và xấu? Mà người tốt thì làm gì có lầm lỗi?

Hiến ngẩn người. Nàng không hiểu vì nguyên do gì Cúc lại tấn công mình sát ván như thế.

- Người tốt không phải là người không có tội kể cả các vị thánh sống. Để trở thành thánh họ đã phải từ bỏ biết bao tật xấu. Để có đôi mắt nhìn dễ dãi, thông cảm con người đã phải đánh đổi bao nhiêu kinh nghiệm bản thân. Còn ăn, còn thở, còn sống trên cõi đời này là còn va chạm, còn phạm nhiều lỗi lầm. Nếu mỗi người chúng ta cứ ba năm từ bỏ được một tật xấu thì chẳng mấy chốc...

- Thôi Hiến à, mày đừng đi trên mây trên gió nữa. Kẻ nhìn đời bằng đôi mắt lạc quan như mày là kẻ chưa bao giờ va chạm thực tế khốn nạn. Tao hỏi mày, thằng đàn ông ngoại tình truyền kiếp như chồng chị Tài thì mày nghĩ có sửa đổi được không? Già gần chết rồi đấy nhé! Tật xấu là cục thịt bướu, cắt cục này nó mọc cục khác, cũng ngay chỗ ấy, mọc và mọc mãi.

Giọng Cúc dài ra nhấn mạnh từng chữ một. Nàng vẫn có lối nói chuyện của chính nàng ngày xưa, của khe khắt buộc tội và chỉ tìm kẽ hở của người khác để tấn công. Giờ thì Hiến đã hiểu những ấm ức trong lòng bạn mình. Âu cũng là dịp may để nàng tẩy rửa cái nhìn của Cúc.

- Nếu nó là cục bướu trên lưng thì cắt làm gì cho đau đớn? Những gì không giải quyết được vất sang một bên để lo chuyện khác. Tính xấu của con người rất khó sửa đổi cho nên đừng kỳ vọng ở họ mà phải đặt mọi cố gắng nơi mình. Chấp nhận hy sinh và sống cho đúng ý nghĩa là đã tự tìm thấy hạnh phúc.

- Chấp nhận và hy sinh? Như vợ Tú Xương "quanh năm buôn bán ở ven sông, nuôi nổi năm con với một chồng"? Tên đàn ông lười chảy thây sống bám vào vợ không biết nhục che đậy lại còn mở hũ mắm.

- Điều mình cho là khổ chưa chắc đã là nỗi khổ đối với người khác. Biết đâu bà Tú Xương lại rất lấy làm hạnh phúc và hãnh diện vì được nuôi chồng nuôi con? Tao phục ông ta, người đã dám tự nhận những thiếu sót và khiếm khuyết của mình để nói lên nghĩa cử cao đẹp của vợ. Nếu chị Tài chấp nhận tình cho đi không cần bù đắp tự chị ấy sẽ thấy hạnh phúc, không ở chồng cũng ở con và khi tạo được sự an bình chấp nhận là tự thấy lòng thanh thản. Cúc ơi, nếu bà Tài vứt cái xấu của chồng sang một bên và chỉ nhìn vào cái đẹp, cái tốt xưa nay ông ta đã làm thì tao chắc bà chẳng còn thù hận, nguyền rủa nữa.

Chuyện của chị Tài cả làng cả nước ai cũng biết. Cái khổ đau của chị ai cũng có thể rờ rẫm sờ mó được mà Hiến còn nói vẹo sang một bên để bênh vực cho người đàn ông thì chuyện của nàng và Kha chắc chắn nó sẽ đổ lỗi hết sang cho nàng. Đâu phải cứ đánh đập rồi xin lỗi là xong, cái chén đã bể có gắn keo, sơn phết lại vẫn nhìn thấy vết nứt, Cúc châm biếm:

- Một cành hoa huệ thơm ngào ngạt cắm vào bãi cứt trâu thì mày sẽ ngửi thấy mùi gì? Chung đụng với một người mang tật xấu thối tha từ năm này sang tháng nọ thì có là tiên thánh cũng phải xấu lây..

- Mày cố tình bẻ quặt ý tưởng hoặc có thể chưa hiểu ý tao muốn nói. Mày cho rằng ai làm xấu thì chỉ mình người đó chịu không? Họ muốn trét phân vào mặt thì cứ để họ trét tại sao lại bắt phải thoa son đánh phấn?

- Mày là vợ sống bên cạnh chồng liệu có ngửi nổi mùi hôi? Nói thế mà cũng nói được.

- Kẻ can đảm trét nó không sợ hôi thì tại sao chị Tài lại sợ? Hơn nữa chắc gì chị ấy là một cành huệ mà kết án chồng là bãi phân trâu? Mày cũng đâu phải là chị Tài mà nói hộ? Đa số người ta chỉ nhìn thấy hạt bụi trong con mắt người khác mà không nhìn ra cái xà nằm trong con mắt mình. Nếu gỡ được cái xà trong con mắt mình ra thì chẳng ai còn nhìn thấy hạt bụi lớn nhỏ từ người đối diện.

Xưa nay chơi với nhau nhưng để tranh luận một vấn đề thì chưa bao giờ thử qua, Cúc không ngờ bạn mình cũng đáo để khóe cạnh, cũng tấn công ngấm ngầm bắn chết kẻ địch như chơi. Nàng giả như vô tình ngu ngơ:

- Tao không hiểu.

- Lầm lỗi mà không sửa được thì gọi là cố tật. Chị Tài chỉ nhìn thấy lỗi lầm của chồng, chỉ nhìn thấy cái dở của người khác mà không nhìn ra cái dở nơi mình. Mày có nghĩ rằng ăn diện son phấn, sắm sửa vòng vàng hột xoàn và đi sửa sắc đẹp của bọn đàn bà chúng mình đã bị các ông liệt vào một tánh xấu, một lỗi lầm không? Nếu các ông cho đó là tật xấu tại sao mình không vứt nó ra khỏi cuộc sống?

- Tao nghĩ những gì không tổn hại đến danh dự gia đình hoặc đụng chạm đến người khác thì không phải là cái lỗi. Sửa sắc đẹp mà bảo là lỗi lầm thì ngang cóc ai chịu được.

Hiến cười. Từ khi cầm ống điện thoại đến giờ Cúc mới nghe được tiếng cười của bạn.

- Làm gì mà nóng tính thế cô! Thử hỏi trăm ông xem có ông nào muốn vợ mình làm đẹp cho thằng khác ngắm không. Nếu không sao họ ngăn cản chống đối?

- Chứ không phải sung sướng hãnh diện vì vợ mình cứ như tiên, trỗi bật hơn vợ người khác? Tao thấy có nhiều ông còn chở vợ đi mỹ viện.

- Đàn bà được ví như một đóa hoa, có nhiều người thích màu sắc tươi thắm rực rỡ nhưng cũng có nhiều kẻ thích màu trang nhã khiêm tốn, lại có kẻ đặc biệt hơn chỉ thích mùi thơm bay thoang thoảng. Hoa tươi mỗi thứ một vẻ, một quyến rũ riêng nhưng khi khô héo người ta chỉ lựa loại có hương phơi khô để dành cho thơm nhà. Người chồng có vợ trỗi bật nhan sắc luôn hãnh diện khi ra ngoài hoặc trong những bữa tiệc đông người nhưng bù lại ông ta đau khổ, ghen tuông vì trăm con mắt hau háu đổ vào. Ông chồng nào mà chẳng ghen, chẳng sợ mất vợ nhất là bây giờ bên xứ Mỹ ai cũng dư ăn dư mặc nên phong trào sửa sắc đẹp lan rộng. Thời gian và tuổi tác chồng chất khiến các ông càng ngày càng già nua cằn cỗi trong khi vợ cứ xinh đẹp thêm ra. Cái đẹp bên ngoài là một thứ nam châm hút những tên háo sắc, là cục mật để giữa chợ cho đám ruồi bu vào, là những cánh hoa sặc sỡ mời mọc ong bướm. Ai có mật có hoa mà không lo lắng canh giữ sợ bị lấy trộm? Nếu đặt ngược lại mình là đàn ông thì sẽ thế nào? Có gào thét lên, làm đẹp để làm gì, cho ai, trong khi cái đẹp trong tâm hồn thì không hề chú ý đến? Họ "bằng lòng" được cái "cố tật" của mình thì tại sao mình không như họ mà lại kết án? Ngày xưa sở dĩ nhiều người đàn bà chịu khuất phục trước sức mạnh gia đình một phần vì bản tính sẵn có, một phần vì xã hội chung quanh. Này Cúc, mày thấy người ăn mày tuy đói khổ nhưng lại rất sung sướng khi gặm khúc bánh mì khô trong khi người giàu có cũng khúc bánh mì đó vừa ăn vừa nhăn nhó khó nuốt vừa làu bàu nguyền rủa Thượng Đế. Hạnh phúc loài người cũng thế, chỉ những người có cái nhìn cao và cảm nhận được những gì mình có là một hồng ân thì mới thấy cuộc đời tươi vui đẹp đẽ.

- Tao nghĩ có lẽ đi khắp thế gian cũng không tìm được người ăn mày "sáng giá" như mày nói trong khi chung quanh tiếng gào khóc oán hờn vì hôn nhân đôi lứa ngập tràn. Khốn nỗi hai chữ ly dị như một ô nhục sẽ dán chặt vào mặt khiến họ không thể mở mắt nhìn ai.

- Có ai cấm ly dị đâu nhưng ly dị để làm gì? Tìm hạnh phúc mới trong khi mình không muốn tạo ra nó? Có ai không trồng cây mà đòi hái quả? Nhưng cũng có người quá lõi đời, quá tính toán lợi hại, ở lưng chừng giữa muốn và không, muốn ly dị nhưng sợ không cáng đáng nổi gia đình, tiền nhà, tiền điện nước ga, muốn tự do nhưng lại sợ miệng đời. Họ sợ tai tiếng thì ít mà lo cho cái tôi thì nhiều cho nên phải dùng tiếng gào khóc oán hờn để che lấp sự yếu thế, bất tài.

- Vì bất tài nên không dám ly dị? Mày nói ngang như cua bò.

- Gần đúng như thế, vì bất tài nên không dám nhìn vào sự thật, nhất là không dám nhìn vào những lỗi lầm của mình vì nếu dám, chưa chắc con người mình tốt lành hơn mấy ông ấy. Tóm lại xưa nay mình chỉ biết kêu gào mà không tìm cách giải quyết, chỉ biết nguyền rủa mà không có sự thứ tha.

- Nếu không thứ tha thì mọi tên đàn ông đã bị đuổi cổ ra khỏi nhà từ lâu.

- Sự tha thứ của người vợ là cái án treo. Họ tạo ra tội ác, rải nắm gạo trước mặt con gà sắp chết vì đói rồi cầm cây quật vào người nó mỗi khi con gà khốn khổ đưa mỏ ra mổ: "Mày ăn là chết". Ăn thì chết vì bị đánh mà không ăn thì chết vì đói thì chẳng thà ăn cho nó sướng miệng. Đồng ý là đa số đàn ông có cái ngu dốt không ý thức về chuyện chăn gối nhưng sự ghê tởm về chăn gối của người vợ chính là hình thức gián tiếp đẩy người chồng ngoại tình. Thêm vào đó sự đối xử quá đáng của người vợ khiến nhiều ông khi ra đường thì oai vệ, thiên hạ trọng vọng kính nể mà vừa bước chân vào nhà đã bị vợ đay nghiến chửi bới khinh khi. Giá họ tôn trọng chồng như người dưng cũng đỡ đàng này chẳng những đạp tận xuống bùn đen mà tối đến còn phải nằm riêng phòng, thỉnh thoảng năm thì mười họa khó ngủ vào khều nhẹ bị vợ điên tiết đạp cho mấy đạp. Thử nghĩ nếu là bồ, họ có dám đối xử tệ bạc như thế không hay lại cơm bưng nước rót? Tao thấy đa số gia đình thiếu cái "vợ chồng tương kính như tân". Nó cũng là một khía cạnh để giữ gìn hạnh phúc. Họ lớn rồi mà hành động không khác nào đứa bé con, chồng cho cái gì hưởng cái đó còn không cứ gào la. Mày nghĩ xem các ông ấy có làm ra hạnh phúc đâu mà bảo là cho với không cho. Các ông cũng chẳng phải là tiên thánh gì cả mà có thể cứu độ được mình. Tự mình đánh giá họ quá cao nên đòi hỏi đủ thứ, khi không được thỏa đáng thì tức tối thù hận. Như vậy có phải mình quá vô lý không? Cùng là con người như nhau mà tại sao đặt cho họ cái trọng trách nặng nề là phải thế này, thế kia. Phải chăng vai trò chủ gia đình, cột trụ, nền tảng là cái gông chúng mình muốn tròng vào đầu các ông ấy như con trâu bị mang ách trên cổ? Thử hỏi nếu chẳng may mình chết sớm các ông có thể cáng đáng nổi gia đình như những người đàn bà góa hay lại tục huyền sớm để cùng chung lo...

Hình như Hiến hơi bị khích động nên cứ thao thao bất tuyệt mà quên rằng kẻ nghe, kẻ nó gọi bằng họ lại chính là Cúc, con bạn vàng đang ngồi áp chặt tai vào ống nghe.

- Tao vẫn chưa hiểu mày muốn nói gì? Nói như thế nhưng Cúc thấy rõ mồ hôi mình đang bắt đầu rịn ướt.

- Thật ra đàn ông chẳng có tài gì cả, họ cũng như mình ngoài trừ sự độ lượng vị tha và chấp nhận, nếu không họ sẽ phân bì từng li từng tí về công việc làm, về ăn mặc may sắm, về phấn son giày dép toàn là những thứ xa xỉ của vợ. Ngược lại họ bị cái tội thích phỉnh nịnh, khi được các bà tôn vinh, thổi phồng to như ông kẹ, dụ ngồi lên cả lưng cọp nên đã lỡ cỡi cọp chỉ còn nước cắn răng làm anh hùng giấy, lăn lưng vào đời kiếm sống. Để đạt được thành công họ đã phải trải qua rất nhiều thất bại. Biết được điều đó tức là mình đã có chìa khóa mở cửa hạnh phúc hôn nhân. Mày có tin rằng chìa khóa hạnh phúc mình nắm giữ bao lâu nay mà không biết xử dụng?

Cúc chợt buông tiếng cười hô hố cứ y như đang nhạo báng cái cụ kỵ ương dở, khùng không ra khùng điên không ra điên của Hiến nhưng lòng đau như cắt. Giá nàng nói thật hoàn cảnh của mình và con Mai thì may ra Hiến câm miệng lại đàng này nó lại cứ như mẹ dạy con, cứ như mọi tội lỗi trên thế gian này là do đàn bà gây ra. Chồng mày có bao giờ mèo mỡ mà mày biết nỗi đau khổ của những người khác? Chồng mày có bao giờ thượng cẳng chân hạ cẳng tay mà biết cái đau da thịt hòa trộn cái đau tinh thần bầm dập như thế nào, và mày có bao giờ phải phòng không gối lạnh ròng rã từ năm này sang tháng khác để mà biết cái ray rứt dằn vặt của nỗi cô đơn cùng những cơn đòi hỏi của thể xác bất chợt ùa đến? Cười đó nhưng tiếng hô hố bị nghẹn ngang, tim Cúc từng chập nhói đau trong khi bên kia đường dây Hiến vẫn vô tình và còn cho lời nói của mình là khuôn vàng thước ngọc:

- Hạnh phúc hôn nhân được mình hiểu quá nông cạn, có nghĩa là bó đàn ông vào cái khuôn mẫu phải thế này phải thế kia và phải làm vừa lòng mình trong khi toàn là những điều mình không thể làm vừa lòng họ. Tao muốn nói thí dụ chuyện rất nhỏ như thay một ổ khóa trong nhà, mày có cho rằng đó là chuyện nhẹ và dễ? Dễ vì trong mỗi món đồ mua ở tiệm về đều có cách chỉ dẫn, mình có thể làm được nhưng lại ngồi một chỗ phán cho chồng. Muốn mua cái máy cắt cỏ cũng hò lên "Anh phải đi mua chứ em biết gì máy với móc". Chồng mình là đàn ông chứ có phải thợ máy đâu mà mọi chuyện hư hỏng, sửa chữa đều anh ơi. Mỗi ngày họ gọi bao nhiêu lần anh ơi là bấy nhiêu công việc phải làm, làm không nổi thì bị chửi là lười như vậy có phải quá bất công? Các bà vùng lên đòi nam nữ bình quyền nhưng suy nghĩ lại có bình quyền tí nào đâu vì mọi công việc vẫn chia cái nặng cho đàn ông cái nhẹ cho đàn bà. Đồng ý rằng qua đây đa số các bà đều đi làm nên không còn lệ thuộc vào chồng nhưng đừng vì cái không lệ thuộc đó mà xét đoán một chiều.

- Họ xét đoán một chiều hay mày? Từ nãy đến giờ tao chỉ nghe mày tố khổ đàn bà mà quên rằng chính đàn ông là mầm mống gây tác hại. Mày bênh vực họ vì chồng mày là người đàng hoàng. Kẻ sống vùng nhiệt đới, gần hơi ấm áp của mặt trời làm sao biết được cái lạnh lẽo tăm tối của người quanh năm sống trong vùng hàn đới?

- Hàn hay nhiệt là do tự mình chọn lựa. Trên thế gian này chẳng ai tốt lành cả nếu không biết tu thân tích đức. Đừng đòi hỏi người khác toàn vẹn hoàn hảo khi không thể tìm thấy nơi mình một chút ít ý tốt. Lão Thiện nhà tao được cái này nhưng mất cái kia, đã nói dai còn ghen một cách kỳ lạ. Nếu tao không lờ đi và quyết không cho những lời xiên xỏ đay nghiến lọt vào tai để ảnh hưởng đến mình thì có lẽ cũng tan cửa nát nhà từ lâu.

- Chắc mày cũng phải có phương pháp gì ông ấy mới để yên? Tự dưng Cúc lộ sự sơ hở và yếu kém của mình ra.

- Chẳng có phương cách gì cả ngoài sự hiểu biết, cảm thông và tha thứ. Mình dễ dãi khi cư xử thì họ cũng phải biết tự trọng. Mình cố gắng sống tốt lành nhưng không nhận là khuôn mẫu bắt ông ấy phải theo thì ai trói buộc được mình? Mình không khắt khe buộc tội thì họ cũng không thể khe khắt lại với mình. Tóm lại trồng cây nào ăn quả nấy, mọi thành quả đều là do công sức và cố gắng của chính mình. Xưa nay nhiều người tự đặt vào vai trò phụ nữ tiết hạnh khả phong, công dung ngôn hạnh đủ cả nên cứ nghĩ mình tốt lành và vì cho là mình tốt lành nên hay xét đoán người khác khắt khe vô lý. Thực ra khi nhìn chung quanh xấu là tự phản ảnh cái xấu của mình. Mình chỉ biết trách chồng mà không đặt ngược trở lại là mình có toàn vẹn hay không? Xưa nay mình chỉ đòi hỏi chồng phải tốt lành như ông A, phải yêu thương vợ con như ông B mà quên rằng mình có xứng đáng để được yêu thương hay không? Thử đặt trường hợp người chồng nổi điên hoặc nông cạn hẹp hòi, cũng muốn mình phải có đôi mắt quyến rũ như Liz Taylor, có thân hình nảy lửa như Marylin Monro, hét ra khói như nữ hoàng Anh hoặc dâm dật như Võ Tắc Thiên thì phản ứng mình như thế nào? Dĩ nhiên nếu không có sức mạnh bóp miệng ông ấy lại cũng phải cãi một trận kinh hoàng để bảo vệ cái "tôi" của mình. Đúng, mình phải là mình thì họ cũng phải là chính họ. Tại sao bắt họ phải theo ý mình?

Rõ ràng Hiến có chủ đích nên cố tình lập đi lập lại những lời đã nói. Ý tưởng liên kết nhọn và sắc bén như chiếc mạo gai với đinh dài cắm sâu vào đầu khiến Cúc choáng váng mặt mày.

- Vậy chứ những thằng chồng khốn kiếp đánh đập vợ con cũng vì tôn trọng cái họ là chính họ?

Cúc biết mình không phải tay vừa, dựa vào chuyện thực tế gia đình nàng quật cú nào cú nấy nháng lửa không ngờ Hiến vẫn ôn tồn:

- Chẳng ai tự nhiên đánh vào bịch gạo cho nó đau tay ngoài trừ những người điên. Nếu mình không bướng bỉnh cãi lại đời nào các ông ấy đánh, và nếu đánh mà mình không sợ hoặc đã có thứ khác để tự vệ hay chống trả sẽ không bao giờ các ông dám đụng đến lần thứ hai. Từ khi đàn bà biết xử dụng số điện thoại 911, biết ôm quần áo vào ở nhờ trong Rescue Mission hay Woman's Center và được hội bảo vệ phụ nữ che chở tối đa thì các ông đã thay đổi rất nhiều. Đàn ông đánh vợ là chuyện không bình thường, như mãnh thú trong rừng, con lớn ăn con bé. Họ chỉ bắt nạt được những ai nhỏ bé, hiền lành ngu muội, chỉ ngồi được trên đầu trên cổ những ai ù lì chấp nhận hoặc cho họ quyền hành trên thân xác mình. Hiện tại các ông đa số đã biết sợ và nhợn tay mỗi khi nổi tính hung hăng nhưng thay vì khuyến khích các ông sống tốt lành người vợ lại dựa vào những lỗi lầm đó để nguyền rủa, phỉ báng. Như vậy đau khổ là tự mình tạo ra chứ đâu phải do người khác. Mình không làm mình hài lòng được thì ai có thể? Mình không tha thứ cho chồng tại sao cứ đòi được thương yêu? Nhiều người đã phí bỏ tuổi xuân một cách oan uổng chỉ vì nhận thức sai lầm. Trên đời không có việc gì mà mình không làm được ngoài trừ có muốn, có dám hoặc có nên hay không. Xưa nay đã có nhiều bà nguyền rủa chồng nhưng không tìm phương pháp giải quyết. Ngồi trong bóng tối họ vẽ ra chung quanh huy hoàng lộng lẫy. Cái ước muốn vẽ người khác theo ý mình là tạo chiếc dây treo cổ trong khi chính ra họ phải vẽ họ, vẽ con người thật của họ là đã làm được những gì giúp ích cho gia đình, đã làm được gì xứng đáng để chồng tôn trọng quý mến. Họ thù hận vì bị chồng đánh đập trong khi không tìm hiểu nguyên nhân. Bướng chỉ là một phần nhỏ, khiêu khích thách đố cũng chưa đủ để bị thượng cẳng chân hạ cẳng tay mà chính là thái độ khinh khi. Cúc ơi, điều tao cảm thấy ân hận vô cùng là chưa làm được việc gì khả dĩ có thể giúp họ thoát khỏi cái vòng luẩn quẩn để nhận thức được giá trị của họ, để nhìn ra chính con người họ vì chỉ khi nhìn được lỗi lầm của họ mới có thể sửa đổi được. Hoặc ít ra nếu nhìn mà không thể sửa lúc ấy mới chấp nhận được những lỗi không thể sửa của người khác.

- Mày nói như vậy có nghĩa là không nên ly dị những thằng chồng ươn hèn khiếp nhược?

Giọng Cúc dài ra, dè bỉu. Mày có ở hoàn cảnh tao đâu mà phê phán? Mày như đứa con nít no đủ nhìn kẻ cùng trang lứa nghèo khổ nhặt nhạnh từng cục xương vứt trong đống rác nhét vào cái bụng rỗng mà tưởng như đang xem phim hoạt họa vui nhộn. Mày chỉ già cái miệng hô hào phải thế này, phải thế kia nhưng đầu óc rỗng tuếch. Mày chỉ khua môi múa mỏ nhưng là thứ thùng rỗng kêu to. Mày cho tao là đứa học trò non nớt mà quên rằng mày, cô giáo làng quanh năm ra vào chỉ nhìn thấy lũy tre xanh, ao cá chép, nhìn trời bằng nắp vung nên cứ vênh váo đứng trên bục giảng những lời ngu xuẩn.

- Ly dị chưa hẳn là một lối thoát. Mình thoát được địa ngục này sẽ rơi vào địa ngục khác vì chính trong người mình đã tự mang khối lửa tù đày và những khắt khe buộc tội.

- Khối lửa tù đày? Chẳng ai lại điên khùng nhặt tảng đá giữa đàng đeo vào lưng. Chẳng ai muốn vác ách của con trâu tròng vào cổ mình. Mày bảo gia đình là địa ngục vậy thế gian là gì?

Tự dưng Cúc nói ra điều phản ảnh ở chính mình vì từ lâu chẳng phải nàng vẫn nghĩ thế gian là địa ngục sao? Sự nhận biết làm Cúc bủn rủn cả tay chân. Thì ra nãy giờ nàng cố cãi vì thấy lý của mình càng lúc càng đuối, cố bẻ quặt bởi vì sợ lật tẩy những nét xấu xa của mình.

- Con người ta không ai toàn vẹn cả vì cứ thử tự đào bới những thiếu sót ở mình thì rõ. Người lầm lỗi trên thế gian không thiếu nhưng tìm được kẻ nhận ra những thiếu sót của mình rất khó, ngay như tao hơn nửa đời người học hỏi mà vẫn chưa nhận thức được. Bất cứ lúc nào, thời cuộc nào, hoàn cảnh nào và tuổi tác nào mình vẫn có thể đi lại từ đầu, đi bằng cái tôi nhỏ và khiêm nhượng, đi bằng cái đẹp trong tâm hồn chứ không phải bằng phấn son vật chất. Đàn bà đôi mắt nhỏ nhưng tham vọng lại to, càng những kẻ tham vọng lại càng cảm thấy thiếu thốn đau khổ nên có khi nào tìm được ở họ sự an bình và hạnh phúc đâu.

Tuy là bạn nhưng chưa bao giờ Cúc thật lòng tâm sự, thế mà Hiến nói như đã đi guốc trong bụng nàng, chắc chắn như thế vì mẫu đối thoại vừa qua không phải là không có chủ đích. Từng câu, từng chữ, từng lời trách mắng hình như Hiến chỉ dành cho nàng, chỉ muốn nàng nhìn ra lỗi lầm của mình nhưng trên đời đã mấy kẻ nhìn thấy lỗi mà dám nhận?

- Mơ ước hạnh phúc đâu thể gọi là tham vọng?

- Hạnh phúc là gì mày định nghĩa đi? Theo tao thật đơn giản, hạnh phúc là lý tưởng cuộc sống, là mình nhìn ra chính mình và bằng lòng với những gì mình đang có.

- Kẻ không có hạnh phúc như người đói cần miếng ăn. Mày đưa thanh kiếm báu cho thằng chết đói rồi bảo nó hãy đi tìm lý tưởng. Cái lý tưởng của kẻ chết đói là miếng cơm, của kẻ đau khổ là ước mơ hạnh phúc, tầm thường thế đó nhưng lại rất thực tế. Mình không có hạnh phúc sao có thể nhìn cuộc đời đẹp đẽ, xinh tươi mà sống hòa nhập hoặc ban phát? Cũng như kẻ nghèo nàn chỉ có thể dư giả tình thương chứ nào có bạc vàng? Tao muốn nói con người ta dư thừa thứ gì mới cho đi thứ ấy. Còn mày bảo hạnh phúc là bằng lòng với những gì mình đang có? Láo khoét, có đâu mà bằng lòng? Cho mày sống trong gông cùm tù tội xem mày có nhảy bổ chổng lên không?

- Nhà tù chỉ giam hãm được thân xác nhưng không thể kềm kẹp được tư tưởng loài người Cúc ạ! Cái tư tưởng chính là mầm sống, là cái hạnh phúc luôn ươm chồi, mình không bóp nó chết thì chẳng ai có thể vì thực tế đã minh chứng dẫu bao nhiêu năm bị kềm kẹp, con người ta vẫn sống, tinh thần vẫn mạnh mẽ dù thân xác rũ tàn với đói khát, khủng bố, đe dọa...

Gì chứ lôi tù tội ra dẫn chứng thì Cúc đành chịu nhưng không phải vì vậy mà khối tư tưởng nàng bị chấn động. Tuy nhiên Hiến càng đào, vết thương càng sâu thì Cúc càng đau. Đau nhưng không thể la hét gào khóc, cũng không thể để nước mắt tràn ra vì nàng đã bưng bít ngay từ lúc đầu, đã dấu đành phải diếm. Chẳng ai mở hũ mắm hôi thối trong nhà cho mọi người ngửi, xấu chàng hổ thiếp có hay ho gì. Vì che đậy nên câu chuyện càng lúc càng đưa Cúc vào sự uất nghẹn và những trách hờn tích tụ từ bao năm tháng được dịp khơi đào, như vết thương không bao giờ ăn da non cứ toét, lở ra mãi.

- ... Tao biết trong mày có rất nhiều bất mãn về cuộc sống, nội lối sống biệt lập, tách rời đoàn thể đã nói lên điều ấy. Mày thử nhìn xem nếu mọi người là nước mà mày là giọt dầu bé nhỏ thì tự động giọt dầu sẽ bị tách biệt riêng ra một chỗ hoặc nổi hẳn trên mặt nước nhận những phong ba bão tố trước tiên. Ai tạo ra sự tách biệt cô đơn ấy? Chẳng ai cả ngoài mày. Tao muốn nói đến cái nhìn bất thường ở nơi mày, một cái nhìn nhỏ hẹp thấp kém. Tại sao lại quan niệm hạnh phúc chỉ có trong tình yêu đôi lứa mà không thể có ở những thứ tình khác? Tại sao các nhà sư, các vị linh mục không lập gia đình mà họ vẫn thấy sung sướng và cho là cuộc đời có ý nghĩa? Tại sao các bà góa chồng cả mười, hai mươi năm sống cực khổ lo lắng cho con, cho gia đình mà vẫn tự hào là người hạnh phúc nhất trần gian khi nhìn qua sự thành đạt của con mình? Cúc ơi hãy hiến dâng cuộc đời mày cho con cái, vì con, vì chồng, vì gia đình, có nghĩa là chấp nhận tình cho đi thì tự mày đã tìm được lý tưởng cuộc sống.

- Tao không muốn đi tu cũng không thích cuộc sống phục vụ cho tha nhân nên không thể hiến cuộc đời tao cho mọi người vì có ai hiến đời họ cho tao đâu? Làm việc gì cũng phải vì lợi ích mới làm, không ai khùng điên tát giếng cho cạn, múc ánh trăng vàng đổ đi cả. Tao không thể chấp nhận tình cho đi mà chẳng lấy lại gì. Đồng ý mình sinh ra con cái là có bổn phận dậy dỗ cho nó nên người nhưng nhìn hạnh phúc của nó mà bảo là của mình thì quá vô lý. Mày không thấy những bà mẹ có con trai mới cưới vợ? Thằng con trai sung sướng hạnh phúc bao nhiêu thì bà mẹ âu sầu buồn bã bấy nhiêu vì sợ con mình san sẻ hết tình thương yêu qua cho vợ nó...

- Có hai thứ tình thương yêu: cho đi không điều kiện có nghĩa là chấp nhận và hy sinh, cái còn lại cũng là tình cho đi nhưng đòi hỏi phải đáp trả. Chuyện cho một đòi một xảy ra rất thường tình ở mỗi con người, như mày. Mày nghĩ thế nào nếu một ông nhà giàu ban phát bố thí tiền bạc cho kẻ nghèo khó mà còn lựa chọn tính toán xem tương lai nó có khá để trả ơn mình hoặc phải đền bù bằng cách nào cho tương xứng? Hạng người như thế có được gọi là tốt lành nhân đức hay họ sống bề ngoài, vì tiếng tăm hoặc một mưu đồ riêng? Tao không biết nói thế nào cho mày hiểu. Người ta bảo thà phá vỡ quả bom nguyên tử còn dễ hơn phá vỡ tư tưởng một người. Mày đã phong kiến lạc hậu lại còn bảo thủ và cổ xưa một cách sai lầm quá đáng. Để gột rửa tư tưởng lỗi thời chỉ còn có cách lăn xả vào đời sống xã hội, đối diện với thực trạng hiện tại, nhìn mọi người bằng con mắt thật chứ đừng qua lăng kính xám. Hãy đến với tao cuối tuần làm việc thiện nguyện, thăm nom an ủi những kẻ đang đau khổ tận cùng vì bệnh tật và chiến tranh mới thấy rằng cái khổ của lũ nhà giàu chúng mình chẳng thấm vào đâu. Nếu có chỉ là cái đau khổ cá nhân riêng tư, tuy lớn với mình nhưng lại nhỏ với mọi người. Không lẽ cuộc đời bọn đàn bà chúng mình sinh ra chỉ để lấy chồng, sinh con đẻ cái rồi lại chết đi thì nào khác cây cỏ? Gà nuôi còn ăn thịt, cọp chết để da không lẽ con người không để lại một cái gì cho xã hội? Nếu con người không có lý tưởng sống thì làm gì có Trưng Trắc, Trưng Nhị, làm gì có Nguyễn Huệ, Lê Lợi? Cúc ơi, tại sao mày không nghĩ mình là những người được diễm phúc hơn ai hết? Có những kẻ vừa sinh ra đã mù đôi mắt, không biết trời cao đất rộng, không biết cảnh sắc lộng lẫy huy hoàng như thế nào. Có những người được đôi mắt nhưng lại mất hai bàn tay làm việc hoặc câm điếc, què quặt. Thử đặt trường hợp nếu mày là họ thì sẽ như thế nào. Tại sao không hãnh diện đón nhận đặc ân của Thượng Đế đã ưu ái riêng cho mình và để chia sẻ bớt phần nào cho những kẻ vô phước kia bằng cách tận dụng khả năng đi đứng dễ dàng để tham gia hoạt động, dùng bộ óc lành lặn để sáng tạo, phát triển, dùng đôi tay khỏe mạnh dìu dắt kẻ mù lòa tật nguyền mà lại hủy hoại tất cả những gì Thượng Đế ban cho mình bằng tư tưởng yếm thế...?


Người Cúc lạnh toát dù mồ hôi vẫn vã ra. Những lời nói của Hiến như từng gáo nước lạnh tạt vào mặt, người bất tỉnh gặp nước tạt còn phải bò dậy huống hồ gì nàng. Xưa nay Cúc cứ nghĩ mẹ mình được đẻ trong bọc điều nên sung sướng cả đời, giờ mới thấy sướng hay không là do mẹ. Xưa nay ai chả khen chị Lãm có phước vừa đẹp, vừa giàu có, địa vị lại được chồng cưng yêu nhưng đùng một cái ông ta dấu bồ và hai đứa con riêng ở Texas. Nếu kết án thì trên thế gian này sẽ toàn là bị can và nếu kết án thì Cúc sẽ là người có tội trước tiên. Hiến đã tìm được chìa khóa mở tâm hồn Cúc rộng thêm ra thì dĩ nhiên sẽ mở được cho cả Mai.

Giờ thì Cúc mới biết Hiến và Mai cùng sống trong một xã hội mới và hòa nhập cuộc sống mới nhưng sự hấp thụ khác nhau. Mai muốn đả phá những phong kiến lỗi thời đang ràng buộc và cột cuộc đời con người trong đau khổ. Nó muốn phá đổ ngôi nhà cũ kỹ để xây toà lâu đài nguy nga nhưng vật liệu, tư tưởng đắp xây hạnh phúc không có thì khác nào kéo xập nhà rồi ra đường mà ở. Còn Hiến không phá nhưng lại khôn khéo sửa chữa, thay bỏ những cột kèo cũ mục. Thay đổi, sửa chữa, tu bổ, để có một căn nhà mới nhưng lại muốn giữ khuôn khổ, cái sườn lễ giáo của tổ tiên để lại. Nó sống theo lối sống mới nhưng là cuộc sống làm cho con người tươi đẹp, hạnh phúc thêm lên. Thế tại sao nàng không cố gắng để được như nó, hướng về những cái đẹp chân thiện mỹ để sống, nhìn loài người qua mắt kiếng màu hồng, qua những hình ảnh đẹp để cuộc đời xinh tươi hơn? Tại sao hoa thơm cỏ lạ không ngắm lại cứ đi ngửi bãi cứt trâu rồi nhăn mũi chê nó thối? Đúng, mày nói rất đúng Hiến ạ! Con người sinh ra lành lặn là đã được ban cho hồng ân, không biết dùng hồng ân để xoa dịu vết thương cuộc đời mà còn cố tham lam chạy theo sự ham muốn ích kỷ riêng tư thì có khác nào chối bỏ quyền làm người?

Giọng Hiến vẫn đều đều nhưng không hiểu sao đầu Cúc muốn vỡ tung. Hình như đang có trận đánh đấm kịch liệt trong nội tâm nàng. Càng đánh càng thấy thua nhưng Cúc vẫn ương bướng cố đánh, đánh chỉ vì sợ phải đối diện với lầm lỗi từ sự thiếu hiểu biết của mình.

- Nếu Thượng Đế nắn tạo con người lành lặn để phục vụ cho kẻ tật nguyền thì ai sẽ còn được gọi là may mắn, diễm phúc và thế gian này đã là thiên đàng. Tao không có lòng yêu thương tha nhân và mang cái mộng to lớn vĩ đại vì dân vì nước vì giống nòi như mày. Con người ta khi đói đầu gối phải bò. Kẻ đau khổ là những kẻ mang tâm hồn tật nguyền, đã tật nguyền làm gì có tình thương để bố thí? Con chó hoang bị người ta đánh đập dồn vào góc rào nhìn đâu cũng toé lửa thù hận, nhìn đâu cũng thấy loài người muốn đập muốn đánh mình...

- Tại sao chó nhà không muốn lại thích làm chó hoang, chó ghẻ? Có ai bắt mày phải ghẻ lở đâu? Tự mày cấu cho banh thịt rách da, tự mày nhồi nặn tư tưởng bi thảm u tối, tự mày đầu độc chính mày rồi thù hận cuộc đời. Mà thôi Cúc ạ! Nãy giờ mình tranh luận hơi kỹ về đường hướng sống nhưng không đi thẳng vào mục đích chính. Tại sao lại gọi tao giờ này? Mày nói thật đi Cúc, sống che đậy bộ không khổ tâm hay sao?

Vậy là không còn nghi ngờ gì nữa, nãy giờ nó cố tình cạy gỡ, đào khoét tư tưởng cổ xưa của Cúc mà vẫn chưa hả dạ lại còn muốn đổ cả thuốc khử trùng vào. Nước mắt Cúc chảy ra chan hoà. Đau, đau lắm nhưng nàng cố gắng bặm môi chịu đựng. Phải để cho nó tận diệt tất cả những con vi trùng bệnh hoạn xưa nay đã đục đẽo gặm nhấm thân thể nàng.

- Cúc à! Nếu không thể bỏ nhau được thì mỗi người nên lùi một bước để nhìn lại mình. Cái hạnh phúc tao muốn nói phải bắt nguồn từ sự nhận thức để sửa đổi chính mình...

Lời Hiến đột ngột vang lên, lần này Cúc muốn mình là một thứ thẩm...

CON XÀ MÂU

Bữa cơm tối được dọn ra, như thường lệ Thanh ngồi vào chiếc ghế đặc biệt nghĩa là gần ngay nồi cơm để có thể bới cho cả nhà. Đối diện, Hải cũng vừa xà xuống nhưng đã nhanh tay mở lon bia đưa lên miệng ngửa cổ ực một hơi dài. Cường, thằng con trai lớn mười bốn chỉ chờ có vậy bắt chước bố mở lon Pepsi khiến Thanh phải cau mặt:

- Rau nào sâu nấy, anh thấy chưa, rồi sau này bố con lại cũng như nhau, đến bữa không đọc kinh làm dấu gì cả cứ uống đại.

Hải mỉm cười để lon bia trên mặt bàn, hình như đã cạn xuống phân nửa.

- Thì cũng phải uống cho bớt khát mới nguyện được chứ.

- Anh cứ tập cho con cái hư đi. Mình là cha mẹ phải làm gương cho chúng, già cả đến nơi rồi.

Không để ý đến lời vợ phàn nàn, Hải làm dấu đọc lời nguyện rồi mời vợ:

- Sao, giờ ăn được chưa "cô"? Người gì khó na khó nết như "mẹ vợ".

- Ừ, thì mẹ vợ. Anh có sợ gì em đâu nào.

Thanh lườm yêu chồng nhưng lắng tai chờ cho Cường mời xong rồi mới quay sang Ti đằng hắng khi thấy cô con út đang gắp miếng thịt:

- Ti, con lại quên nữa rồi!

Con bé giật mình khi tên mình được nhắc tới nhưng mặt lại ngớ ra nhìn mọi người. Hải bênh vực hộ con:

- Chắc có mời nhưng mình không nghe.

- Con cũng đâu nghe thấy. Cường được dịp khơi ngòi nổ.

- Mời bố, mời mẹ, mời anh Cường. Ti mời cho có lệ rồi vội vàng ăn như muốn rút ngắn thời giờ.

- Con bệnh hả Ti?

Thanh hỏi vì thấy con bé có vẻ khác lạ hơn thường ngày không ngờ lại là tâm điểm cho cả nhà đổ dồn mắt vào. Cường nói khá lớn:

- Bố nhìn kìa! Hai cái má của nó đỏ au, đúng là hồi trưa lén mẹ đi ra suối hớt cá lia thia.

Giòng suối nhỏ ở ngay sau nhà cách hàng rào và phải băng qua cánh đồng đầy cỏ dại xa đến nửa cây số. Ở đó ít ai qua lại ngoài trừ những người nhàn rỗi đi câu. Mùa hè cỏ mọc cao gần đầu người khó có thể kiểm soát được nếu có những bất trắc xảy ra nên Hải triệt để cấm bọn nhỏ mở cổng sau ra ngoài lang thang dù cuối tuần hay những ngày lễ lớn. Thanh không nghĩ bé Ti dám đi một mình hoặc rủ đám bạn gái cùng lớp hớt cá vì dù suối cạn nhưng gai góc và bùn khô cùng cơn nắng bỏng rát lúc nào cũng muốn đốt cháy da thịt.

- Anh có nhìn thấy không mà vu khống?

Như mọi lần thể nào nó cũng phải nguýt Cường trước khi cong môi nhưng hôm nay lại cúi gầm mặt lùa cơm vào miệng tránh câu trả lời. Lẽ dĩ nhiên là Cường chỉ đoán mò vì nếu thấy chắc chắn sẽ chạy bay về nhà mách bố mẹ ngay lập tức.

- Đừng nghĩ hộ em. Không chừng nó bệnh đấy.

Thanh đưa tay định rờ trán Ti ai ngờ nó lách đầu sang một bên tránh né.

- Nó không trả lời tức là đã nhận tội. Để con tìm roi cho bố.

Thằng Cường không buông tha cố trêu chọc nhưng con bé vẫn im lặng. Hình như nó không hề lưu tâm đến sự việc chung quanh dù tay đang đưa ra gắp miếng thịt và miệng vẫn tóp tép nhai.

- Đừng trêu em nữa Cường, con ăn cơm đi...

Từ lúc đó Thanh bắt đầu để ý bé Ti. Càng nhìn càng thấy nó có những cái khác lạ kỳ kỳ, nhất là cái mơn mởn của tuổi mới lớn mà bấy lâu Thanh không hề nhìn thấy. Mười ba tuổi chứ còn bé dại gì nữa. Nữ thập tam, nam thập lục, thời xa xưa tuổi này đã có gia đình hoặc ít ra cũng đám dạm đám nói. Bây giờ con gái dưới hai mươi vẫn được coi là bé tí nhưng không thể phủ nhận rằng bé Ti đang mang thân xác của người lớn. Nhìn Ti với mái tóc dài bóng mượt ẩn hiện cái cổ thiên nga, đôi vai suông và bộ ngực nhu nhú bất giác Thanh giật mình. Con mình đang sắp sửa trở thành thiếu nữ mà người mẹ đoảng hậu như nàng không hề để ý đến những biến chuyển quan trọng ấy. Hôm nọ cách đây nửa năm con bé có kinh nguyệt. Tuy nó dấu nhưng lại cứ vào phòng tắm thay quần áo liên miên. Thấy lạ Thanh đeo theo hỏi thì mặt nó đỏ bừng lên và ấp úng mãi mới khai ra như kẻ phạm tội. Chính ra Thanh nên dành ít nhiều thời giờ cắt nghĩa cho Ti biết thêm về sự giữ gìn vệ sinh và bảo vệ sức khỏe vào những ngày có kinh, về những thay đổi trong cơ thể và tình cảm đôi lúc vui buồn bất chợt, về những rung động tự nhiên giữa trai và gái, những tò mò khám phá và vì thế nên vấn đề giao tiếp bạn bè phải rất thận trọng cần thông qua ý kiến của gia đình nhưng không hiểu sao Thanh vẫn im lặng. Phải chăng im lặng vì cảm thấy chưa cần thiết hay dưới mắt nàng, Ti còn nhỏ quá?

Trong nhà, Cường và Ti là hai đứa con duy nhất mà Thanh có bổn phận chăm sóc và dạy dỗ nhưng lại trái ngược vì nàng dồn mọi thứ vào Hải, một phần tử cứng đầu mà theo nàng nghĩ, phải uốn nắn trước tiên để làm gương cho con. Mỗi ngày Thanh chỉ lo chu toàn bổn phận làm vợ, cơm nước, nấu nướng, giặt giũ mà quên rằng ngoài công việc nội tướng nàng còn là bà mẹ, mẹ của hai đứa con đang tuổi lớn cần phải theo sát để tìm hiểu, đi sâu vào tình cảm, học đường và để gỡ những khúc mắc cho chúng. Thanh đã quá sơ sót trong trách nhiệm làm mẹ, nhất là đối với đứa gái út. Tuy đôi lần nhận ra một vài điều khác lạ ở Ti nhưng nàng lại cố tình bào chữa bằng công việc bận rộn của mình. Thanh nhớ đã gần tuần nay con bé có vẻ lo lắng về một điều gì đó. Sau giờ tan học, vừa cất cặp vào phòng nó đã xin Thanh qua nhà con Nancy làm bài. Nhà con Nancy cách đây hai block đường chỉ chạy ù vài ba phút là tới nhưng nó mượn cái mũ rơm lù xù của Thanh chụp lên đầu và dồn ít sách vở cùng chai lọ, chén đĩa lỉnh kỉnh trong bịch lớn giống như đi picnic. Chính ra Thanh phải hỏi khi thấy nó cứ chạy ra chạy vào rồi lại lấm lét nhìn quanh mỗi lần mở tủ lạnh. Chính ra... Thanh thở hắt..., cái chính ra càng lúc càng nở lớn trong đầu đi kèm theo trách nhiệm nặng nề bủa vây.

Vừa ăn Thanh vừa suy nghĩ và thỉnh thoảng lén nhìn Ti. Con bé vẫn cắm cúi ăn, làn da không phải đỏ au như thằng Cường vừa nói mà rám hồng, một thứ hồng của nắng quá độ nên xạm lại gần như nâu. Hai cánh tay nó cũng vậy, phần phơi ra tiếp xúc với ánh nắng khác biệt hẳn lớp da bị che trong tay áo. Mấy ngày nay nó đã đi đâu? Chắc chắn không thể đến nhà con Nancy học như đã nói vì học bài đâu cần mũ nón, đâu cần chén đũa lỉnh kỉnh, đâu cần mắt la mày lét nhìn quanh, đâu cần... Thanh thấy lòng nóng như bị lửa đốt, những khúc mắc cùng a rập để quy mọi trách nhiệm vào mình. Phải chăng hậu quả chỉ xảy tới vì ỷ y và sự cả tin về con mình mà ra?

Cơm nước xong Thanh rửa chén cho thật nhanh để dành thời giờ cho Ti vì quyết khám phá ra những bí mật. Cửa phòng khép hờ nhưng nàng vẫn gõ cửa trước khi bước vào. Con bé không ngạc nhiên vì hành động khác thường mà trái lại có vẻ lo lắng khi nhìn thấy Thanh, hình như nét mặt quá nghiêm đã biến cái nhìn của nàng thành trầm trọng.

- Con có chuyện gì vậy Ti?

- Không mẹ ạ! Trả lời như thế nhưng nước mắt nó đã muốn đổ xuống.

- Ngẩng mặt lên nhìn mẹ rồi hãy trả lời.

Con bé nhát gan vừa nghe vậy đã vội bệu bạo khóc. Tim Thanh nhói lên với muôn lời thống hối. "Muôn sự tại tôi, vạn sự tại tôi. Sự ỷ y và vô trách nhiệm đã hại con mình".

- Ti, bình tĩnh lại và kể từ đầu đến cuối cho mẹ nghe.

- Con sợ bố biết sẽ đánh con.

Người Thanh lạnh toát, ôm con bé vào lòng che chở mà như đang tẩm nước đá vào người nó. Thảm kịch nào sẽ đổ xuống gia đình nàng?

- Đừng khóc kẻo bố biết. Để mẹ khóa cửa phòng lại.

Thanh tưởng như không thể đứng dậy nổi vì con bé bất thình lình ngưng khóc và chăm chú theo dõi từng động tác run rẩy của mẹ mình. Đúng là con nít, nó còn nhỏ quá, nhỏ quá để không thể ước lượng được sức chịu đựng vượt bực của Thanh đang phải mang trên người. Nào! Gà mẹ nhấc chân lên đừng để cho gà con nhìn thấy sự khiếp nhược. Từng bước nặng nề như buộc thêm gạch, cuối cùng thì Thanh cũng khóa được cánh cửa và trở về chỗ cũ nhưng thiếu điều ngã vật xuống giường.

- Ti, nói cho mẹ nghe đi. Chuyện gì vậy con?

- Mẹ à, khi có bầu sẽ lười biếng ăn và mệt mỏi lắm phải không mẹ?

Thanh nhìn Ti chết trân, không tin từ cửa miệng con mình thốt ra những lời khủng khiếp đó. Vừa xong chưa hỏi nó đã khóc vì sợ mà bây giờ trước sự việc động trời mắt nó ráo hoảnh. "Khốn khổ thân tôi". Người Thanh run lên vì giận nhưng lại hạ xuống cấp thời khi nhìn khuôn mặt ngô nghê non nớt của con mình. Bằng này tuổi biết gì mà đã phải làm mẹ, biết gì yêu với đương, trách nhiệm và bổn phận ngoài sự ngu dại lầm lỡ vì thiếu giáo dục của gia đình? Hơi thở Thanh dồn dập, mỗi lúc một nhanh đến nỗi nàng phải đưa tay trấn ngay ngực. Bình tĩnh lại đi Thanh, khúc mắc nào chả gỡ được, cái cần thiết là phải nghe sự giải bày mới có thể gỡ rối. Tuy bảo lòng thế nhưng đôi mắt Thanh không thể không dừng lại một thoáng trên chiếc cổ thiên nga tìm những vết tích để lại trên đường gân nổi. Không có gì hết. Chưa có gì hết. Thanh không tin nên cố khoét sâu, đào sâu...

- Mẹ nhìn làm con sợ quá!

Con bé lùi dần, lùi mãi cho đến khi đụng phải đầu giường.

- Con nói liền cho mẹ biết chuyện gì đã xảy ra?

Cố gắng lắm Thanh mới cất được giọng êm ả nhưng vẻ mặt nhăn nhúm khó coi làm con bé hốt hoảng.

- Mẹ có sao không vậy mẹ?

Ti không dám đến sát bên Thanh. Hình như nó sợ cái tát tai nên càng đào thêm nỗi đau đớn trong lòng người mẹ.

- Con bình tĩnh kể cho mẹ nghe chẳng có gì phải dấu quanh cả.

Nói thế nhưng Thanh không bình tĩnh chút nào và cố gắng lắm nàng mới quay được sang hướng khác để tạo sự can đảm cho chính mình và cũng để đừng đoán mò. Sự thật nào ai chả muốn nghe nhưng khi chờ đợi nghe ai lại không sợ?

- Con nghĩ nếu đúng như biếng ăn và mệt thì chắc chắn là có bầu.

Thanh muốn hét lên. Con bé đi trở lại cái vòng tròn luẩn quẩn mà nàng muốn tránh. Vậy là nó đã thực sự có bầu? Mười ba tuổi vừa mới nứt mắt đã vác một bụng. Trách nhiệm quy vào ai bây giờ, vào nó, vào Hải, vào học đường hay vào Thanh? Con hư tại mẹ, cháu hư tại bà. Thanh như người á khẩu, như kẻ ngập ngọng muốn nói mà không thể diễn đạt được.

- Chắc nó chết mất. Mấy ngày nay nó chẳng ăn uống gì cả.

- Nó nào? Nó là ai?

Sự đè nén được dồn tận lực vào câu hỏi vừa được bung ra như trút hẳn gánh nặng. Nó có nghĩa là không phải con nàng, bé Ti.

- Con Xà Mâu.

Tai Thanh lùng bùng cơ hồ không nghe tiếng bé Ti trả lời. Giờ thì có là con Nancy hay ai, ai đó nàng cũng không dấu được nỗi vui mừng, niềm vui hầu như ích kỷ của người mẹ khi biết con mình không phải là kẻ gặp khốn khó.

- Mẹ nghĩ con Xà Mâu chết được không mẹ?

- Con Xà Mâu?

Thanh ngỡ ngàng hỏi lại như không tin ở đôi tai mình. Bảo rằng bé Ti không rành tiếng Việt là vô lý nhưng hai tiếng xà mâu ở nhà đâu có dùng thì làm sao nó biết, nhất là cách phát âm đúng giọng và rất rõ ràng, như vậy phải là tên của một đứa bạn trong lớp.

- Con Xà Mâu là ai? Mỹ hay Việt Nam?

- Con nghĩ Việt Nam vì nó biết ăn cơm với thịt kho.

- Tại sao không hỏi cho rõ, vả lại nhìn tóc và màu mắt con cũng không thể đoán được hay sao?

- Tóc nó nâu và mắt nó cũng nâu. Con bé ăn nói ấm ớ.

- Thôi kệ nó, Mỹ, Việt, da đỏ, da đen gì cũng không cần thiết. Con học bài rồi còn đi ngủ sớm.

- Nhưng mẹ chưa biết gì về nó hết mà.

Thanh lại ngẩn người. Sự vui mừng làm người mẹ quên hết, kể cả chuyện con mình muốn nói. Nó đã khóc vì sợ là phải có chuyện, tại sao Thanh lại vô tình đến thế!

- Con muốn mẹ giúp gì nào?

Con bé nhìn Thanh thật lâu như ước lượng sự giúp đỡ có tận lực hoặc tận đáy lòng. Khi cảm thấy là có thể đặt được niềm tin nó mới mạnh bạo:

- Ba ngày hôm nay nó bỏ ăn chỉ nằm một chỗ thở khè khè. Con sẽ dẫn mẹ đi ngay bây giờ may ra mới cứu vãn được tình thế.

- Khi nãy con nói rằng nó có bầu thì dĩ nhiên thở khè khè là phải rồi. Thanh nhại lại tiếng khè khè con mình dùng sai khi diễn tả một người, nhất lại là người bệnh.

- Nhưng mấy ngày liền nó đã bỏ ăn... không ăn thì sẽ chết...

Con bé lại rơm rớm nước mắt để tấn công. Cuộc đời Thanh sợ nhất là bị nghe năn nỉ và nhìn thấy nước mắt, bây giờ cả hai đang dồn đọng trên khuôn mặt Ti. Nhìn vẻ lo lắng của con, nàng đã muốn xiêu lòng nhưng khi nhìn đồng hồ gần tám giờ nàng quyết liệt:

- Để ngày mai, có gì gấp đâu con?

- Cứu kẻ sắp chết như cứu lửa, mẹ... đi mẹ...

Thanh lắc đầu, phục nó thật. Mười ba tuổi mà ăn nói dứt khoát chững chạc như người lớn.

- Con đã soạn sẵn "đồ nghề". Ti kéo Thanh đứng dậy và lanh lẹ cầm cái đèn pin để gần đó.

- Mình khóa trái cửa phòng rồi trèo cửa sổ ra ngoài coi chừng bố biết.

Tim Thanh giật thót. Chỉ trong vài phút ngắn ngủi nó đã đưa nàng hết từ sợ hãi này vừa dứt lại đến sợ hãi khác xuất hiện. Tại sao Ti để sẵn đèn pin trong phòng ngủ nếu không có sự sắp đặt trước? Con bé Ti, con bé tưởng là chỉ lém lỉnh ai ngờ lại quá mưu chước. Với mánh khoé này chẳng cần thời gian mà ngay bây giờ nó cũng có thể qua mặt cha mẹ dễ dàng. Nó không còn nhỏ dại và khù khờ nữa, nhớ kỹ như thế, đừng ỷ y mà có ngày mang vạ. Lần này tai vạ đến cho bạn nó nhưng lại là tiếng chuông tỉnh thức cho những bậc làm mẹ như nàng. Người Thanh bắt đầu rịn mồ hôi. Biết đâu nó thoát lần này nhưng nếu Thanh cứ tiếp tục lơ là việc giáo dục hoặc chiều chuộng buông thả nó mãi thì những lần sau sẽ khó tránh được.

- Trèo cửa sổ? Ai dậy con thế Ti?

- Anh Cường cũng trèo nữa.

Lại thêm chuyện động trời. Thanh không dám la hoảng sợ nó ém nhẹm chuyện thằng Cường.

- Tại sao cửa chính không đi mà lại trèo cửa sổ?

- Anh ấy bảo trèo cửa sổ rồi phóng xuống đất giống như Tặc Giăng đu dây khoái hơn.

Cái thằng mới bây lớn đã đòi làm anh hùng, làm những gì khác thường. Phải đặt vấn đề này với Hải. Thanh thở hắt nhưng sự nặng nề vẫn còn đè trong lồng ngực.

- Và con cũng phóng như nó nhưng sao chân chưa gẫy?

- Con định cột dây ở cửa sổ rồi tuột xuống như trong ti vi...

Trẻ con khôn hơn mình tưởng, có điều khôn nhưng thiếu suy nghĩ chẳng khác gì loài khỉ trông thấy người nấu cơm cũng bắt chước đốt nhà.

- Con có biết những kẻ đào tường khoét gạch, những kẻ trèo cửa sổ hoặc lén cha mẹ trốn ra ngoài được xếp vào loại nào không Ti? Thanh nghiêm nét mặt.

- Con biết nhưng đôi khi có những chuyện cần phải dấu khi biết chắc gia đình không đồng ý.

Con bé lý sự thì đâu phải còn nhỏ mà đã là người lớn. Thanh thở dài:

- Chuyện cần phải dấu như chiếc đèn pin đi đêm và rủ mẹ trèo cửa sổ tối nay?

- Nếu mẹ không muốn bố biết.

Con bé dồn Thanh vào chân tường. Lẽ dĩ nhiên muốn dấu Hải chỉ còn cách theo lời nó bày vẽ.

- Không thể được. Không thể dấu bố được.

- Hay mẹ nói dối chở con đi chợ rồi mình theo đường vòng đậu xe ở lề cỏ lội bộ vào.

Cám ơn Trời Phật, từ lâu Thanh không biết gì về lũ con, về những công việc làm và sự liều lĩnh quá quắt. Không vào hang cọp sao bắt được cọp con? Không đi sát chúng sao biết được những vụng trộm, mưu chước mà ngăn ngừa? Thanh đè cơn giận dữ:

- Mẹ không thích nói dối.

- Chẳng còn cách nào hơn cả nếu chúng ta không muốn con Xà Mâu chết.

Con bé biết hết, biết từ tính tình của mỗi người trong nhà. Biết Hải khó khăn, khó thuyết phục và rất khô khan tình cảm, biết Hải khắt khe và sẽ đưa vào vòng kỷ luật nếu nhìn thấy những gì chướng mắt. Nó biết Thanh lúc nào cũng thẳng thắn khước từ mọi đề nghị đi ngoài khuôn mẫu vì thế mà bấy lâu nay nó đã hành động một cách lén lút. Muốn tìm hiểu con cái hãy mở lòng ra, hãy bình đẳng và tôn trọng ý kiến của nó như đối với bạn. Nhưng Xà Mâu... Xà Mâu... Nó là con quái gì mà hành hạ thân xác con mình nắng cháy đen đúa như thế? Nó là hung thần ác quỷ gì mà ám ảnh con mình từng giờ từng phút? Bằng bất cứ mọi giá phải gặp cho bằng được con Xà Mâu rồi muốn ra sao thì ra, mặt Thanh bừng bừng:

- Tóm lại phải đi ngay tối nay?

Đè nén cơn giận Thanh chụp cái đèn pin nhưng tay vẫn run lên.

- Mẹ thoa thuốc không thôi muỗi mòng cắn chết.

Cầm chai thuốc muỗi thoa vào người mà Thanh chỉ muốn bật tiếng hét. Mọi chuyện đã có xếp đặt hẳn hoi, nếu tối nay Thanh không vào phòng có lẽ nó sẽ trốn ra ngoài một mình. Con nàng, một đứa bé mới mười ba tuổi...

õõõ


Thanh không trèo cửa sổ mà hỏi Hải khi đi nhưng không nói rõ là đi đâu. Cũng may Hải đang ngồi xem báo nên chỉ ừ hử cho qua. Ra tới đầu ngõ, chưa tới nhà con Nancy, theo tay con bé chỉ, Thanh rẽ vào con đường nhỏ và đậu sát vào lề cỏ.

- Tới rồi nhưng mình phải đi sâu vào trong một chút nữa.

Theo sau bé Ti, gió sông lồng lộng thổi, mát và tinh khiết nhưng không đủ sức đánh tan được những lo sợ và tự ái vu vơ đang thoảng đến trong lòng Thanh. Có thể sự chỉ đường của con cho nàng cảm thấy mình yếu đuối bé bỏng không thua một đứa trẻ ngang ngửa với tuổi con mình. Trẻ con bên Mỹ được học đường luyện tập nên tự tin và can đảm có thừa. Chẳng nói đâu xa bất cứ trong những buổi hội họp, shopping, nhà thờ hoặc những chốn đông người chúng mạnh bạo ăn nói không thua người lớn, ngay cả dáng điệu cử chỉ và cách phục sức cũng thế. Ti sinh trưởng nơi xứ người, lại may mắn được trau luyện hai thứ tiếng, thừa hưởng nền văn hóa giữa Âu và Á nên rất khác người. Nó đi trước dẫn lối nhưng vẫn quay lại quét từng vệt sáng dài theo bước chân Thanh như thể trấn an. Hành động người lớn của con cho Thanh biết mình yếu kém về nhiều mặt, vẫn biết tre già măng mọc nhưng bụp măng phát triển quá mạnh, nó làm thân tre tự động còm cõi với mặc cảm không đủ sức bảo bọc cho măng mà trái ngược lại.

- Gần tới rồi mẹ ơi. Con bé khích lệ vì sợ nàng chùn bước.

Thanh thở dài, theo con giống như đi vào cuộc phiêu lưu dại dột, nhất là để cho nó hướng dẫn mình. Nhưng nếu không có Thanh, nó sẽ dại dột hơn vì một mình mò mẫm trong đêm tối để đạt cho được mục đích. Sự mạnh dạn vừa thoáng nghĩ khi nãy chợt trở thành liều lĩnh, nàng gắt lên:

- Mẹ không ngờ con táo gan như vậy Ti à! Chung quanh đây rắn rết, bọ cạp...

- Đi ở cổng sau nhà mình phải xuyên qua cỏ mới sợ, còn chỗ này tuy xa hơn nhưng đường mòn mà mẹ. Hơn nữa rắn trong rừng mới độc, ở suối chỉ là rắn nước, rắn ráo. Con bé lại lý luận ngu xuẩn.

- Mẹ không thể tưởng tượng con Xà Mâu là con quái gì mà lại rúc ở bụi xó thế này.

Ngay khi xuống xe Thanh đã linh cảm con Xà Mâu chỉ là một con vật, con sóc, chồn hoặc mèo rừng.

- Mẹ ơi mau lên mẹ, con nghe tiếng nó rên.

Con bé thoắt chạy về phía trước khiến vệt đèn quét ngang dọc như lưới nhện. Thanh tất tưởi chạy theo quên rằng đã bỏ đường cái một đoạn khá xa, nếu có sự gì bất trắc xảy đến chắc chắn trở tay không kịp.

- Con dại cái mang, Ti đứng lại về gọi bố ngay.

- Tới rồi mẹ ơi.

Con bé ngồi xụp hẳn xuống, ánh đèn chỉ còn là một vệt dài.

- Nó còn thở mẹ ơi...

Còn sống mới rên được, còn sống mới thở được, vậy là vừa rồi nó chạy lẹ chỉ vì sợ Thanh đổi ý, là vì biết trước bóng đêm sẽ làm nhụt bước chân nàng? Con bé biết trước tất cả... Thanh khựng lại đến một giây nhìn hình ảnh bé Ti ngồi xổm tay nâng đầu con vật chỉ to bằng bắp vế người lớn. Vệt đèn chiếu ngay mặt con chó khốn khổ làm mắt nó nhíu lại, lớp ghèn ở hai khóe mắt nhòe nhoẹt nước.

- Nó khóc mẹ ơi. Tội nghiệp Xà Mâu quá hả Xà Mâu...

Thanh chết lặng trước hình ảnh thương tâm. Đúng như cái tên và còn hơn thế nữa vì người nó đầy ghẻ, những khoanh ghẻ khô bám chặt vào lớp da trụi lông từng bệt xoắn lấy nhau bốc mùi hôi nồng nặc. Con chó nằm nghiêng đưa cái bụng ễnh tướng lộ bốn cái núm vú đỏ hồng chứng tỏ sắp đến ngày sanh nở. Đau bụng đẻ là phải quặn lại, phải kêu rống lên vì cuồn cuộn chỗi đạp của đám chó con, đằng này cái bụng nó cứng ngắc như bị trương sình và hơi thở rất yếu tựa sắp sửa tắt hơi. Ngồi vội xuống quên cả ghê sợ, Thanh đỡ con vật bằng hai tay lật hẳn sang bên kia. Con chó khôn ngoan nằm im không gầm gừ chống đối hoặc cũng có thể không còn chút sức lực nào. Dưới vệt đèn mờ để lộ nguyên phần đùi sau bê bết máu khô, một vết thương chạy dài như vết chém nứt ra mảng thịt đã đen đặc hôi thối.

- Con ơi nó bị ai chém chạy lết được tới đây.

- Và nó có bầu?

- Cả hai thứ dồn lại nhưng một tuần rồi khó cứu.

Thanh để con chó trở lại như một chấp nhận bỏ cuộc.

- Sao mình không chở nó vào bệnh viện chó?

Bệnh viện chó... Bác sĩ thú y... con bé nói giọng ngọt lịm. Nó đâu biết vào đó là tốn cả vài trăm bạc, chữa cho một con chó hoang rồi lại thả nó chạy rông hoặc sở thú y sẽ chích cho nó chết sau khi sanh... Thanh rùng mình...

- Mẹ, cứu nó mẹ nhé!

Thanh không trả lời nhưng nhìn từng động tác của con mình. Ti ngồi bệt xuống cỏ, không chùi tay lau những vết bẩn như nàng mà tiếp tục thoa đều trên chiếc bụng căng phồng, tiếp tục ve vuốt cái đầu tròn trĩnh của con Xà Mâu như một người mẹ hiền chia sẻ sự đớn đau trước đứa con nằm chờ chết, như vị thầy thuốc não nuột đứt lòng vì phải bó tay trước con bệnh và như một bà tiên đang dùng tận lực quyền phép của mình vì không tin vào định mệnh. Thanh thấy thẹn cho mình đã không làm được như thế, đã không có những xúc động sâu xa, đã không có tình thương tối thiểu cho một con vật đang cơn hấp hối.

- Cứu nó cũng được... Thanh ngần ngừ... nhưng con sẽ làm gì với con chó này?

- Chữa xong mình mang về nuôi. Ti trả lời rất thản nhiên.

Nghĩ đến Hải và tính ghét chó của chồng, Thanh tìm cách thoái thác:

- Ngoài tiền thuốc men mình còn phải trả tiền chích ngừa và...

- Thích quá, mình sẽ có một đàn chó con.

Con bé ngắt ngay lời mẹ, reo lên như thể đã được chấp thuận. Nó lại dồn nàng vào ngõ bí.

- Mẹ sẽ xin bố mua cho con một con chó Nhật xinh xắn, sạch sẽ...

Con chó Nhật lông xù chẳng đáng bao nhiêu chỉ hai trăm bạc, Thanh vẫn thấy các bà bạn mỗi chiều dắt chó đi dạo. Nuôi chó đẹp đẽ xinh xắn là thể hiện một phần tính nết và sự sạch sẽ kỹ lương của người chủ. Không thích nhưng nàng vẫn có thể vì con mà chiều nhưng không thể là loại chó khốn khổ.

- Con chỉ thích con Xà Mâu thôi.

Lại con Xà Mâu, con chó ghẻ, con chó tật nguyền dơ bẩn. Thanh nhăn mũi dọa con:

- Biết đâu nó sẽ bị què.

- Con vẫn thích nó.

- Với bộ lông rụng hết và ghẻ chóc đầy người?

- Đi khám bệnh, thoa thuốc là hết ngay.

Con bé bắt đầu ương bướng nhưng cái ương bướng có lý. Đặt trường hợp Thanh, nếu nàng có một đứa con tật nguyền thì tình yêu thương đâu phải vì thế mà thuyên giảm. Ti đã săn sóc, lo lắng cho con Xà Mâu cả tuần nay thì tình quyến luyến phải ắp đầy và hy vọng hầu như đặt trọn vào đó. Lòng Thanh chùng hẳn xuống, cả tuần nay dù dấu diếm lén lút và dối trá với nàng nhưng nó đã làm một điều đúng. Ngoài tình thương dành cho con vật nó còn thể hiện được lương tâm của một thầy thuốc với con bệnh. Với mục đích tốt lành đó tại sao Thanh không khích lệ bằng một phần thưởng xứng đáng? Tại sao không mang con Xà Mâu đi khám bệnh và làm quà tặng cho nó để khuyến khích những việc làm bác ái kế tiếp? Tại sao không nuôi con Xà Mâu, một chứng tích để nàng nhớ lại những giây phút kinh hoàng dù trong trí tưởng tượng vừa qua và cũng để nhìn ra tầm mức quan trọng của mình, của một người mẹ.

- Mẹ... Mẹ nhé...!

- ...

- Mẹ... Mẹ nhé...!

Thanh thấy lòng xốn xang. Ánh mắt nó tràn ngập hy vọng nhìn nàng và cũng chứa chan tình thương xót khi dừng lại thân thể con chó khốn khổ đang đau đớn rên rỉ trên cỏ. Giọng nàng đặc lại với đầy cảm xúc và hãnh diện:

- Ừ!

Thanh lại thấy lòng chao động khi nghe tiếng con mình reo lớn, rộn ràng, tươi vui cùng tiếng gió đùa trên ngọn cỏ rì rào...

KIẾP TẰM

Mụ đàn bà to lớn phốp pháp như chiếc thùng phi đứng án ngữ trước mặt, phía sau một bầy con nít túa nhanh tựa đàn ong vỡ tổ đáp vào những sọt trái cây hút chặt hương vị ngọt ngào. Trang nhón gót cố nhìn qua bờ vai núng nính những thịt để bắt quả tang một đứa nào đó đang thi hành thủ đoạn nhưng mụ đã khôn khéo đưa người sang một bên. Mắt Trang lại bị che bởi cái đầu đen rối nùi.

- Lần sau bà đừng dẫn mấy cháu nhỏ đi theo, tôi không kiểm soát được.

- What? Bà nói cái gì? Nó là con tôi, không cho chúng đi theo thì cho ai?

Trang bước vội ra khỏi quầy sau khi rút chìa khóa máy tính tiền bỏ vào túi. Mụ đàn bà đằng hắng vội vàng. Lũ trẻ nghe mật mã ù lại dồn thành đống ngay phía sau lưng mụ, núp dưới đôi cánh tay xòe và cái mỏ nhọn của diều hâu mẹ đanh ác. Nghĩ rằng được che chở, chúng khoái chí cười hinh hích, miệng vẫn còn lép nhép nhai.

- Bà thấy không, đứa nào cũng nhét đầy một miệng. Trang khó chịu.

- Cái gì trong miệng là thuộc về nó, bà không có quyền thắc mắc.

- Nhưng chúng ăn trái cây của tôi.

Mặt Trang đỏ bừng khi mắt liếc qua những sọt nho căng mọng vừa xếp lên kệ lởm chởm vài cuống khô, đưa tay chỉ mà thấy toàn thân mình run lên.

- Đó tôi nói có sai đâu.

- Chúng mày há miệng hết cho tao coi, không có thì chết với tao.

Mụ đàn bà chanh chua chửi con nhưng lại ám chỉ Trang trong khi lũ nhỏ vội vàng nuốt trửng để phi tang.

- Tôi không muốn bà dẫn chúng đến đây nữa, dứt khoát như thế!

- Tại sao? Bà sống nhờ khách hàng mà lại đuổi họ đi? Như vậy còn ra đây làm gì?

- Tôi không thể chấp nhận những loại khách như bà... Để cảnh sát đến bà đôi co với họ.

Trang nhấc ống điện thoại, phương pháp hữu hiệu nhất khi có ai làm phiền đến mình, quả nhiên mụ đàn bà sưng ngay mặt và tru tréo:

- Tôi sẽ nói hết với cả xóm này bà không cần họ, rồi ai chết đói cho biết.

Mụ đàn bà khệnh khạng bước ra ngoài trước khi Trang quay số dẫn theo đám con trần trụi mỗi chiếc quần đùi vừa đi vừa nhảy cỡn lên. Chúng nhe răng nhe lợi, có đứa thọc hai tay vào mồm kéo cho rộng ngoác ra dọa Trang và cũng để biểu dương chiến công hiển hách của kẻ vô công rỗi nghề đi phá quấy hàng xóm. Chung quanh đây ai cũng ghét mụ. Ở các chợ, có nơi họ còn gọi cảnh sát khi mụ vừa dắt con vô tiệm. Chỉ mình Trang, tại ham ba cái đồng lời cỏn con cố chiều khách hàng, cứ nghĩ họ sẽ phải tự trọng khi biết mọi người đề phòng, cứ nghĩ họ sẽ sửa đổi khi có người đối xử tử tế nhưng Trang đã lầm. Càng tử tế mụ càng lờn mặt hoặc đó cũng là cái nghề sống độ nhật nên mụ và đàn con luôn đáp trả bằng những ngón tay đâm sâu vào thúng đào cho chảy nhầy nhụa nước, bằng những ngón tay bấm hàng loạt trên lê, táo, mận, bằng những cái bóp tận lực vào nải chuối đang chín tới. Lần nào cũng vậy, họ đi khỏi là Trang cay đắng dồn mọi thứ hư hỏng mang về nhà. Con Trang chẳng đứa nào ăn của đó khi khám phá những chỗ lủng hoặc bầm dập mà Trang, con sáo già bất đắc dĩ, tiếc của tiếc tiền cố gọt đẽo, cắt xén thế nào để có thể bỏ chút ít vào miệng gọi là của mồ hôi nước mắt, gọi là để thưởng công sức mình sau một ngày dài làm việc...

- Bà có phải là chủ tiệm bán trái cây này? Người đàn ông ra vẻ khúm núm khi hỏi.

- Không, thưa ông, tôi chỉ là người làm công.

Với Trang, làm chủ gian hàng bán trái cây cỏn con dựng bên lề đường bằng những cây chống, mái tôn thấp lè tè mà mùa hạ chỉ mỗi chiếc quạt phành phạch chạy thì có gì ngon lành hoặc vinh dự mà phải khoe ra. Hơn nữa mình làm công, dễ hòa đồng thân thiện với đám dân đen quanh đây vì cùng tầng lớp giai cấp với họ.

- Mày có biết là mày rất may mắn khi được làm ở đây không? Gã đàn ông đổi ngay thái độ và cách xưng hô, như tao, dân Mỹ chính tông mà cả đời xin việc chẳng ai cho...

Lại thêm một người bất mãn cuộc sống tìm chỗ xả uẩn ức nhưng khốn nỗi Trang không phải là cái thùng rác.

- Ông nói thêm cũng vô ích vì tôi không thể giúp gì được cho ông.

Để mặc ông ta lải nhải, Trang tiếp tục lục soát những trái cây vừa mới bị lũ trẻ đâm thủng.

- Mày có gì cho tao không? Vài củ khoai, vài trái chuối...

Rõ nghèo gặp cái eo, giá ông ta xin ngay từ đầu có lẽ Trang đã mở rộng tâm hồn, đàng này sau một hồi chửi bới, nguyền rủa khiến tai Trang no đầy nên lòng cũng đã khép lại.

- Tôi chỉ có thể cho ông những thứ này, thích thì lấy. Trang trao cả bịch trái cây cho ông ta.

- Tao không ăn mận, già như tao đâu có răng mà nhai, còn trái lê ném chó, chó cũng chết.

Lão thọc tay vào bịch lôi từng trái chuối đưa lên cao ngắm nghía rồi trề môi:

- Chuối này chỉ cho khỉ. Tao không phải là khỉ...

Buổi sáng vừa mở cửa gặp hai khách hàng quái đản Trang không thể nín nhịn:

- Nếu muốn mọi thứ vừa ý thì ông cứ bỏ tiền ra là sẽ có tất cả.

- Có tiền là có tất cả... ha ha..., ông ta cười lớn, có tiền là có tất cả, mày nói đúng nhưng kẻ không tiền cũng vẫn có. Trẻ thì ăn cắp cướp giựt, già như tao chạy không nổi thì ăn xin. Mày làm ở đây lâu rồi mà không hiểu lề lối, quy luật của chúng tao.

- Chẳng lề lối quy luật gì cả, Trang cầm ngay ống điện thoại lên, đây là ông xử ép chứ thực lòng tôi không muốn gọi cảnh sát.

- Tao làm gì mà mày gọi chúng? Thách đấy, thách cả họ hàng làng nước chúng mày, tao không ăn cắp, ăn trộm, tao...

- Nhưng ông làm phiền tôi...

Câu trả lời cứng cỏi khóa miệng ông ta ngay tức thời. Luật pháp bên Mỹ tuy dễ mà khó, cùng một hành động nhưng cố ý vẫn nặng hơn. Cùng trong đám đánh nhau nhưng tự vệ và tấn công lại khác. Trong nhà người ta dẫu bị nhạo báng hay khiêu khích mà xảy đến chuyện đổ máu là mình bị thiệt vì những ông trạng cãi chỉ chờ dịp để làm đen thành trắng dễ dàng. Còn gã này, gã lải nhải trong tiệm Trang, cảnh sát đến chắc chắn lão sẽ phải bị đuổi đi, nếu kháng cự chiếc còng sắt không nể nang.

Người ta bảo có yêu nghề mới làm việc được, Trang không thích cái nghề vừa vất vả lại tùy thuộc rất nhiều vào thời tiết nhưng vẫn phải lăn xả vào kiếm sống. Tháng nắng, mọi thứ trái cây để vài ngày đã muốn hư nên phải bán đổ bán tháo hoặc phơi khô, hoặc làm mứt cho vào lọ bán sỉ ở mối chợ trời. Cuối thu, khí hậu khoảng năm mươi độ là chuối thâm đen dù chưa kịp chín. Ba tháng mùa đông đóng cửa nhưng vẫn phải trả tiền tiệm, mà tiệm ở xứ Mỹ đa số mua vào phải trên mười năm mới hết nợ. Thuyền lớn sóng lớn, Trang có cửa hàng nhỏ, quá nhỏ nên tiền nợ cũng nhỏ nhưng lợi tức thu vào chẳng được bao nhiêu chỉ đủ chi chế cho bốn mẹ con nếu cố gắng tằn tiện. Được cái các con nàng không đua đòi theo chúng bạn cho nên Trang vẫn tự hào với chính mình. Con mất cha như nhà mất nóc, dù các con Trang mất bố nhưng vẫn còn có mẹ, cái nóc được đắp điếm, chắp nối bằng tình thương yêu thiết tha như một thứ keo mủ càng lúc càng dầy, càng vững chắc mà không sợ gió mưa bão táp phá sập.

Hàng ngày Trang đi làm thì các con cũng đi học. Tối về bốn mẹ con quây quần bên mâm cơm, bên những câu chuyện ở trường học và trường đời nổ dòn. Họ học lẫn của nhau, học chữ nghĩa văn chương, học những va chạm cuộc đời, học để biết cái hay cái dở, cái tốt cái xấu và học để so sánh tại sao nước mình vẫn mãi nghèo, chậm tiến dù người dân rất cần cù, chăm chỉ và nhiều sáng kiến.

- Mẹ ạ sao không tập đánh máy làm thư ký nhàn hơn.

Con Út mang xấp giấy nháp ra khoe. Mười một tuổi ở trường đã dậy đánh máy chữ, đánh computer trong khi Việt Nam mình làm gì có tiền mua những thứ ấy và nếu có cũng không dám cho các lớp tiểu học xử dụng, như vậy có phải nước chậm tiến là vì thiếu tiền bạc và phương tiện?

- Làm thư ký ít tiền lắm, đứa lớn mười bẩy tuổi lên tiếng, mẹ vào đại học bốn năm khi ra trường dẫu tệ lương tháng cũng trên hai ngàn.

Các con Trang sống ở xứ Mỹ gần bẩy năm, lại đang tuổi ăn học nên nhìn đời bằng đôi mắt lạc quan là phải.

- Làm người ai lại chẳng muốn có kiến thức và cuộc sống sung sướng hở con nhưng ai sẽ nuôi mẹ ăn học và các con thì sao?

Mấy đứa nhỏ chợt im lặng. Hình như chúng đang liên tưởng tới một số bạn, gia đình chỉ sống dựa vào tiền trợ cấp nên cũng chật vật và rất khó để theo đuổi việc học cho đến nơi đến chốn. Hoặc cũng có thể chúng đang thấm thía câu nhất nghệ tinh, nhất thân vinh mà Trang vẫn nói hàng ngày, về người mẹ bán trái cây mơ ước có những đứa con thành danh, về Trần Minh khi xưa đóng khố chuối đến trường. Các con Trang hơn hẳn họ, nhưng chỉ trên phương diện vật chất chứ cái danh chưa đạt được. Muốn thành danh phải thành người trước, muốn thành người phải là những trẻ ham học và là những đứa con ngoan ngoãn có hiếu với cha mẹ. Trang nhắc nhở mỗi ngày, như một chiếc máy đã rè, đã gần hết pin, như Trang mỗi ngày mỗi yếu, mỗi thêm tuổi và công việc kiếm sống càng lúc càng khó khăn hơn. Cũng may các con Trang không hổ thẹn vì có người mẹ quê mùa, khù khờ giữa xã hội bon chen, không mặc cảm với bạn bè về trình độ học thức của mẹ mình và rất may mắn chúng không phải ra tiệm bòn nhặt từng đồng, từng hào, ngóng khách hàng như trẻ ngóng mẹ về chợ để thấy rằng Trang đang cần phải phụ giúp cấp thời hơn là chờ đến khi chúng thành danh.

- Mam...

Trang giật mình quay lại, hình như ông khách đã đứng ở đó lâu lắm.

- Xin lỗi tôi hơi vô ý, ông cần mua loại nào thưa ông?

- Không thưa bà, bà cứ để tôi tự nhiên và tiếp tục làm việc. Gian hàng rộng và bày biện đủ mọi mặt hàng trông trang nhã quá...

Trang xụ ngay nét mặt vì biết chắc chắn những người tán láo lếu không ngoài mục đích nhờ vả hoặc xin xỏ, càng tỏ ra ân cần săn hỏi thì càng sớm bị vướng vào cái vòng lừa đảo lớn lao. Bao nhiêu lần Trang đã bị cái lòng nhân to lớn hơn trí óc nên cứ mãi bị lừa, thật không còn gì bực dọc bằng lòng tốt của mình bị lợi dụng.

- Thưa bà, tôi ở tiểu bang xa tới bị cướp giật nên không còn phương tiện trở về, xin bà giúp cho chút tiền xăng.

Gì chứ bị cướp giật thì đành chịu vì không thể xét đoán họ qua bề ngoài. Người lái chiếc Corvette vẫn có thể ngửa tay xin tiền ăn sáng. Kẻ mặc sang trọng cổ thắt cravatte vẫn có thể xin một quarter gọi điện thoại còn ông này trông tuy chưa đến nỗi nào nhưng không thể liệt vào loại ăn mày cò con dù có mỗi chiếc Pinto cũ rích. Trang móc trong túi ra hai đồng, một phần mười số tiền phải bỏ ống mỗi tuần để sắm sửa sách vở cho các con hàng năm.

- Ông đi xin mỗi nơi một chút. Của ít lòng nhiều, tôi chỉ có thể giúp ông được có thế!

- Cảm ơn bà. Đội ơn bà. Bà tử tế quá! Tôi nghĩ bà là người sung sướng được sinh ra trong một nước Nhật giàu có. Dân Nhật thật là tốt lành.

Đối với ông ta, có thể Trang là người rộng lượng nên chỉ nhìn vẻ cuống quýt khi cất tiền vào túi và lối cám ơn vụng về, nếu không muốn nói là quá ngu xuẩn khi tâng bốc một người nước khác mà quên cái tự hào và phẩm cách của chính mình, Trang vẫn cảm thấy tự ái bị tổn thương trầm trọng nếu không giải thích sự hiểu lầm đó.

- Chỉ là tình người giúp đỡ lẫn nhau chứ tôi không có cao vọng đại diện người nước này giúp đỡ người nước khác. Hơn nữa sinh trưởng trong đất nước giàu có mà keo kiệt thì đâu bằng nghèo vật chất như đất nước Việt Nam chúng tôi nhưng lại có tấm lòng rộng lớn.

- What? Mày là Vietnamese? Ông ta đổi ngay thái độ tựa phường ăn cháo đá bát, tụi tị nạn nghèo khó chuyên ăn tiền trợ cấp xã hội?

Sự trở mặt của người đàn ông khác gì lửa đang cháy được chế thêm dầu, mặt Trang nóng bừng:

- Không ăn tiền trợ cấp sao được gọi là tị nạn? Có điều ông nghĩ thế nào khi ngửa tay xin tiền của một con tị nạn? Người như ông được xếp vào loại nào và những kẻ cũng lãnh welfare foodstamp dân của các ông thuộc loại nào?

Người đàn ông quay hẳn mặt lại nhìn Trang, đôi mắt bẹt ra như chiếc chổi chà quét một vòng từ đầu xuống đến chân, từ chân ngược lên đầu và cuối cùng dừng lại ngay chiếc cần cổ xương xẩu đầy những gân xanh, đôi bàn tay cũng nắm lại rồi thả ra như ước lượng có vừa tầm nếu muốn vặn ngược. Trang cũng đáo để đứng lùi lại một chút, phía sau quầy hàng để có thể tấn công lẫn tự vệ, khí giới là con dao gọt trái cây, là chiếc búa đóng đinh, là cái điện thoại và nút báo động thẳng đến cảnh sát. Trong tích tắc cả hai cùng biết sự lợi hại của nhau cho nên chỉ còn biết đánh võ mồm.

- Nếu ông can đảm trả lại hai đồng tôi mới phục ông là người tự trọng...

Hai tay người đàn ông xỏ vào túi quần nhưng không phải lấy tiền ra mà dùng nó để nâng cao đôi vai, cố tỏ ra ngang tàng, khí phách cùng với cái lừ mắt thị oai:

- Tao không hiểu sao chúng mày không cút về nước mà sống bám ở đây?

- Nhờ sống bám nên ông mới có hai đồng.

Trang biết mình đang cãi nhau theo kiểu trẻ con, cãi chày cãi cối, cãi nhây cãi nhợ, cãi cho qua để chấm dứt câu chuyện lẹ làng không gây thù oán nhưng người đàn ông cố tình châm chọc, hình như để hả sự bực tức từ lâu đè nặng trong ý tưởng.

- Chúng mày qua đây ăn tiền trợ cấp nên đứa nào cũng có nhà có xe...

Không phải một mà đã rất nhiều lần Trang bị nghe những lời buộc tội quá đáng mà nàng biết chắc chỉ phát xuất từ lòng ghen hờn, ích kỷ, thiếu suy xét hoặc từ mặc cảm mà ra vì đa số dân bản xứ sống cả đời cũng chỉ sắm nổi căn nhà hoặc tuổi già lang thang vất vưởng phải nằm trong viện dưỡng lão trong khi dân tị nạn qua đây mới mười bẩy năm đã có kẻ trở thành triệu phú hoặc làm chủ các hãng xưởng lớn nhỏ trên toàn quốc. Số còn lại là công tư chức, bác sĩ, kỹ sư thì cũng có motel, condo, apartement hoặc tệ lắm cũng có vài căn nhà cho mướn, như vậy danh từ sống bám có phải chỉ là lời buộc tội trơ truốc? Trang cười mai mỉa:

- Thưa ông, dân các ông cũng ăn tiền trợ cấp sao nghèo vẫn cứ nghèo?

- Tao có ăn con gì thì cũng là tiền của ông cha tao, cũng là tiền của nước tao, còn chúng mày...

- Còn chúng tôi thì sao? Trang ngắt lời. Các ông sợ chiến tranh thì tôi cũng thế. Nhưng không phải tại vì chiến tranh mà chúng tôi có mặt nơi này. Nhìn lại hai mươi năm về trước...

- Tao chẳng nhìn tới nhìn lui gì cả chỉ cần chúng mày cút khỏi nơi đây. Hòa bình rồi đó, thông thương rồi đó, hãy cút xéo về quê hương nghèo khó của chúng mày...

Giọng người đàn ông đầy vẻ cố chấp cho nên dù Trang có lôi cái hòa bình giả tạo, lôi cái thông thương từ bọn con buôn ham lợi nhỏ làm hại muôn ngàn người ở các trại tị nạn ra phân trần cũng chỉ phí lời. Cũng như tranh luận tại sao quân đội Việt Nam Cộng Hoà phải bỏ chạy, tại sao dân Việt Nam lại có mặt trên đất nước này với người vô ý thức, với kẻ chữ i chữ tờ không biết, lịch sử nước mình không tường và ngay đến vấn đề Trung Đông nóng bỏng cũng mù tịt thì nói chi đến chính anh chính chị, có chăng như nước đổ đầu vịt. Vì thế muốn quật ngã hắn phải dùng ngay những thí dụ điển hình, Trang mím môi hạ từng nhát búa:

- Về Việt Nam rồi ai đóng thuế nuôi những người nghèo trong viện dưỡng lão? Ai đóng thuế cho các ông các bà nằm ở nhà chỉ biết ăn rồi đẻ? Ai đóng thuế...

- Im đi, chúng mày là một lũ lừa lọc, ăn cướp, ăn chận trên xương máu người khác.

- Ăn cướp ăn chận như người đàn bà bán trái cây lam lũ đang đứng trước mặt ông với mười hai tiếng làm quần quật trong một ngày? Thưa ông đã đặt vấn đề thì nên đi sâu vào chi tiết, Trang hạ giọng xuống và lấy vẻ mặt bình thản, không nói đâu xa, năm 1976 thành phố Biloxi không có bóng dáng người Việt, mọi cơ sở làm seafood đông lạnh sắp sửa phải đóng cửa vì không kiếm được nhân công. Tôi không ám chỉ ai nhưng dân các ông sống sung sướng từ trong trứng nước bởi thế không làm vẫn có ăn vì đã có chương trình trợ cấp xã hội để nương dựa, bám vào. Gia đình càng đông con thì tiền trợ cấp càng cao nên đẻ cũng chính là đầu tư tiền bạc...

- Mày nói như "shit".

Không để ý đến vẻ tức tối của ông ta, Trang cứ cất giọng đều đều:

- Trong tình thế kiệt quệ, các chủ hãng họp lại và một người đưa ra sáng kiến là mỗi buổi sáng lái xe lên New Orleans, thành phố ở tiểu bang kế cận, đón người tị nạn xuống làm vì nghe đồn người Việt không nề hà cực nhọc kể cả số lương thấp nhất. Mới qua tiếng Mỹ tiếng Tây không biết, được việc làm ai nấy ùn ùn rủ nhau khăn gói, cơm nước kéo nhau đi. Ông nhớ lại xem, cả một thành phố sắp chết mà chỉ có vài trăm người tị nạn làm cho nó sống lại thì những năm sau đó với số bốn ngàn dân chúng tôi tại sao không thể biến thành phố của các ông thành bộ mặt mới? Những căn nhà ọp ẹp quanh đây đã được sơn phết tu sửa. Những con đường bẩn thỉu đã xuất hiện đầy những chiếc xe mới. Tất cả những thứ họ kiếm được là nhờ đôi bàn tay, nhờ công sức. Thưa ông công sức và đôi bàn tay chứ tôi chưa nói đến những người biết tiếng địa phương và có đôi chút tính toán. Chỉ vài năm sau, những người không đi học như chúng tôi dành dụm được một số tiền kha khá họ bung ra làm chủ apparterment, chủ hãng xưởng, chủ tiệm, chủ tàu. Dù làm chủ nhưng không ông bà nào không lăn xả vào làm. Vừa làm chủ vừa làm công thì làm sao không có của ăn của để? Ngay đến chủ tàu đánh cá như ông thấy cũng đi theo thợ thuyền lênh đênh trên mặt biển nhặt cả đầu tôm, cạo từng con mực. Họ đánh ngày đánh đêm, tôm cá kéo lên loại nhỏ luộc phơi khô tại chỗ, loại lớn phân ra để riêng vào thùng đá, khi tàu cặp bến, phần tươi bán cho hãng, phần khô các chủ chợ người Việt chờ sẵn lấy mối. Người đàn bà Việt chúng tôi ngoài tám tiếng ở xưởng tôm, thời gian còn lại gỡ ghẹ, búng đầu tôm cho các quán ăn kiếm thêm tiền vậy mà khi vừa về đến nhà đã vội lo cơm nước cho thật lẹ để còn ra vườn cào xới, bón phân hoặc hái rau bó lại đi bán. Họ bòn nhặt từng đồng từng cắc, chỗ ở dồn đống năm mười người trong một nhà, ăn uống chỉ vài ba lá rau, chén nước mắm là xong vậy thì đồng tiền dành dụm đó là cướp giựt hay ăn trộm?

Lời giải thích của Trang không làm ông ta dằn cơn bực tức mà trái lại còn hùng hổ thêm vì bị đụng chạm tự ái.

- Chúng mày qua đây làm xáo trộn kinh tế. Dân tao đang sung sướng không làm cũng có ăn, nhất là mấy thằng chủ tàu chỉ tà tà đi ra biển vài ngày là kéo đầy một tàu thế mà bây giờ nửa tháng cũng chưa vào. Chúng mày hốt hết kể cả con lớn lẫn con nhỏ. Chúng mày là thứ làm ăn phạm pháp.

- Bộ chính phủ Mỹ không có mắt chắc? Nếu phạm pháp đã bị tịch thu giã còn đâu nữa mà đánh với đấm? Tiền rừng bạc biển, ai có sức thì làm, ai chịu khó thì được hưởng. Các ông muốn ngồi trên ăn trốc nhưng không muốn bỏ công thì cứ ôm bóng tàu. Các ông mất tàu cũng chỉ vì lười, chỉ vì không muốn xa vợ xa con, chưa bung giã đã muốn trở vô, còn chúng tôi... Mà thôi có nói nữa ông cũng không hiểu.

- Hiểu thế chó nào được. Chúng mày là quân ăn cướp, không ăn cướp sao gần sáu chục phần trăm tàu đánh cá đều thuộc về người tị nạn?

Trang cảm thấy thương hại vì sự tức tối quá đáng của ông ta:

- Mùa tôm tàu lớn tàu nhỏ chúng tôi quần đầy trên biển, ngày cũng như đêm trong khi các ông còn ngủ, còn hưởng thụ. Chúng tôi làm tận lực, làm bất kể giờ giấc chỉ vì lo trả cho hết nợ, chỉ vì muốn rút ngắn sự vất vả để tiến thêm một bước khác khá hơn, có nghĩa là từ tàu nhỏ năm ba chục ngàn lên tàu sắt năm sáu trăm ngàn. Tàu càng lớn thì nợ càng nặng mà nợ càng nặng thì tiền lời càng nhiều và đóng thuế càng cao. Chúng tôi làm cho bản thân, gia đình và cũng để đóng thuế nuôi một số thành phần nghèo đói cũng như trí giới thức, ngân hàng, bảo hiểm các ông, để làm giàu cho đất nước các ông và cũng để chứng minh rằng chúng tôi, những người Việt đi tìm tự do dù ở đất nước nào cũng là một thứ cây sống đời, sống đẹp và sống tốt lành. Thưa ông, ở đời có làm có hưởng là lẽ đương nhiên...

Trang chưa dứt câu người đàn ông đã quay ngoắt ra khỏi cửa. Chiếc Pinto 78 được sự đồng tình của chủ rống to như cố đẩy mọi bực tức, uất hờn kể cả ganh ghét ra ngoài. Trang nhìn theo làn khói mịt mù lòng không khỏi áy náy vì đã quá lời nhưng đòn đau nhớ đời. Có người chỉ một cái cau mày cũng đã tự hiểu nhưng cũng có những người cần phải nói như đập vào mặt họ mới chịu mở rộng tầm mắt. Ở đời ai không làm mà có ăn?

- Mam...

Lần này thì Trang uất lên thật sự vì từ sáng đến giờ toàn bị nghe tiếng mam, mở cửa hàng chưa bán được một đồng một cắc mà chỉ thấy chửi nhau với cãi nhau, buôn bán như thế thì dẹp tiệm cho rồi. Trang không quay lại nhưng nghe bùng lên nỗi cay đắng.

- Mam...

Cố bậm môi, tay bấu vào thành bàn cho nước mắt khỏi trào ra và cũng để dằn sự hờn tủi với ý nghĩ kiếm được đồng bạc nơi xứ người chua chát khổ sở như thế đó nhưng Trang vẫn phải quay đầu lại.

- Tôi cần năm thùng cam thật ngọt cho đám cưới tuần này cùng dưa leo, cà rốt, củ cải mỗi thứ thêm mười pounds...

Như được liều thuốc hồi sinh, Trang cười tươi với khách hàng bằng đôi mắt còn long lanh nước...

CHỐN CŨ

Được cởi dây neo, chiếc tam bản thôi giật đùng đùng, quay ngược đầu nhìn kẻ đã trói buộc nó bấy lâu nay như thách thức rồi mới vươn mình theo chiều gió phăng phăng phóng ra sông lớn. Đám lục bình bị sóng đánh bầm dập tả tơi nhưng vẫn phải giạt cả hai bên tránh né như tránh một loài trâu điên gặp ai cũng húc. Trên thuyền, mái chèo cũ kỹ nằm chổng trơ bất cần định mệnh đưa đẩy trong khi đôi dép da tuy bé nhỏ nhưng lại phản ứng mãnh liệt, nó nhảy tưng tưng trên bục gỗ để rồi cuối cùng lao mình xuống lòng khoang sóng sánh những nước.

Dự ôm lấy mặt run rẩy. Cuộc đời nàng khác chi đôi dép định mệnh kia, dù chống cự trì níu, dù luyến tiếc hơi hám người đã mang nó vào chân cũng không tài nào quay ngược được mũi thuyền. Con thuyền đã ra đi, nó mang trọn vẹn sự sống của người góa phụ ngoài ngũ tuần. Mẹ Dự đó. Từ đây bà phải gánh trên lưng thêm một cái tang, cái tang cuối cùng và cũng đau đớn nhất trong đời vì không còn gì để bám víu, hy vọng và dựa dẫm. Cái chết của Dự và những mảnh thuyền vỡ nát dù trôi giạt về phương nào vẫn làm tấm thân còm cõi của bà xụm xuống và rơi vào những ác mộng cô đơn ngày đêm triền miên. Quả là ác độc, kẻ tạo ra sự khốn khổ ấy lại chính là đứa con ruột thịt trong bụng bà nứt ra.

Dự bật tiếng khóc. Suốt ba tuần nay từ lúc biết mình có thai nàng đã bỏ học chết lặng hàng giờ ngoài bờ sông. Giòng sông hiền hòa bấy lâu vẫn ưu ái đón nhận những ăn năn xám hối nhưng lại thả nổi nỗi lo lắng lên trên không sao tản mác đi được. Nó như vũng nước ao tù, như bùn lầy lắng đọng, chất chồng muộn phiền và chất chồng mãi. Nếu không có cơn bão lớn chắc chắn không bao giờ đánh bật được những cặn bã ngàn năm và nếu không có một động lực khủng khiếp thúc đẩy chắc chắn không thể bứt rời Dự ra khỏi tình thương yêu ruột thịt. Mỗi ngày nhìn dòng sông âm thầm nhẫn nại, lòng Dự lại cuồn cuộn sôi sục. Dự không thể bó tay sống lì ở đây với cái bào thai càng ngày càng lớn, không thể thản nhiên trước dư luận nguyền rủa và càng không thể mỗi ngày ra vô nhìn mẹ bị nỗi đau cắn xé, chịu chung sự nhục nhã của con mình. Nàng chờ và chờ mãi một ngọn gió thần, một tỉnh trí để đừng tìm đến cái chết tuy biết rằng chết là hết, là ngủ yên, là thoát nợ đời nhưng người ở lại làm sao chống trả với dư luận nguyền rủa khinh miệt? Dự đã hoàn toàn tuyệt vọng khi Mẫu nhất quyết khước từ trọng trách làm cha.

- Mình còn trẻ quá mà, cưới nhau chi vội rồi mai mốt cũng ly dị.

Dự kinh hãi mở tròn mắt nhìn gã thanh niên đầu tiên đi vào đời mình và để lại vết nhục. Cưới rồi ly dị? Hôn nhân đâu phải như ghi danh chọn một môn học, không thích thì bỏ.

- Thì mình sống với nhau luôn chứ tại sao lại ly dị?

Mẫu không nhìn để biết rằng Dự rất quyết liệt trong khi trả lời.

- Tớ không muốn bị ràng buộc. Tạm thời cứ coi nhau như bạn rồi sau này tính.

Ôi tên Mỹ da vàng mũi tẹt chưa gì đã học đòi tự do, phủi bỏ trách nhiệm do chính mình tạo ra. Dự mãi nuốt cay đắng nên nghẹn lời đối đáp. Sung sướng ngất ngây thì cả hai cùng hưởng mà bây giờ đau khổ để một người phải mang. Không. Không phải một mình Dự mà trong đó còn có cả bà mẹ già.

- Nhưng còn mẹ em làm sao chấp nhận được đứa con chửa hoang?

Dự tưởng rằng lòng sẽ nhẹ đi vì nói được những uẩn khúc tích trữ không ngờ lại càng hoảng sợ hơn khi hàng đêm vẫn phải một mình đối diện với nỗi lo lắng mỗi lúc mỗi lớn. Gió ơi... Gió ơi... Dự ngồi chờ gió ở bờ sông ngày qua ngày cho vơi nỗi tuyệt vọng cùng cực. Chờ gió nhưng gió tới nàng sẽ làm gì hay cũng chỉ lặng lẽ ngồi nhìn chiếc tam bản cũ kỹ cột chặt ở bến đậu đã ba năm nhào lộn vật vã? Từ khi người anh trai chèo thuyền chết đuối, chiếc tam bản là hình ảnh chết chóc nhưng lại gần gũi mật thiết nhất. Mẹ nàng giữ lại như nhìn sự hiện hữu của con mình nhưng cũng là một ngấm ngầm đe dọa nếu Dự ngu dại bước chân lên đó. Gió đến, chiếc tam bản sẽ như con trâu điên cột chặt vào gốc cây. Sợi dây tuy không dài nhưng đủ để nó có thể vùng vẫy, giãy giụa, nhào lộn và bằng mọi cách cố thoát khỏi sự trói buộc. Chính Dự không ngờ hình ảnh chiếc tam bản mộc mạc lại nuôi dưỡng ý tưởng gớm ghê và bây giờ ngọn gió Andrew sau khi san bằng Miami thành bình địa lại sắp sửa đến đây. Hurricane nào chẳng mang đến hoang tàn đổ nát nhưng mọi thứ đổ nát trong cuộc sống vật chất còn có thể kiến tạo, xây dựng, hàn gắn mà tình cảm thì trái lại rất khó khăn. Dự biết trận bão lần này sẽ mang đến cho mẹ nàng một sự mất mát khủng khiếp không có gì bù đắp. Hai đứa con cùng chết trên chiếc tam bản và giòng sông tưởng là hiền hòa nhưng vẫn từ từ nuốt xác người. Nghĩ đến mẹ, hai hàng nước mắt Dự cứ thế chảy xuống. Dự sắp mất mẹ, sắp phải rời xa tổ ấm, sắp phải mang đôi cánh giả khi con chim non còn quá yếu đuối, chưa đủ lông đủ cánh bay bổng giữa trời. Dự đã không đủ sức lo được cho mình nói gì đến đứa con trong bụng.

- Đi lẹ đi còn luyến tiếc gì nữa.

Dự để mặc gã thanh niên kéo đi như phó thác cả cuộc đời mình cho hắn. Hắn, học lớp mười hai hơn Dự một tuổi mặt còn búng ra sữa, da dẻ còn căng phồng trắng mịn nhưng đầu óc đã có những tinh ranh của người lớn, biết lừa lọc xảo trá và biết luôn cả phủi bỏ trách nhiệm. Hắn, gã thanh niên chưa thực thụ trưởng thành mà Dự sẽ phải nương tựa, nhờ vả, tin cẩn như một người cha, người chồng.

- Khóc làm gì. Đi rồi mai mốt cũng bò về chứ có chết thật đâu.

Dự bàng hoàng. Nếu chết thực có lẽ mẹ nàng khỏi phải thêm một lần sống nhục và nếu chết thật có lẽ Dự khỏi băn khoăn khi biết mình đang làm một chuyện kinh thiên động địa, vừa dại dột vừa liều lĩnh.

- Lẹ lên để hàng xóm bất chợt ra bắt gặp là hỏng cả.

Dự quay lại nhìn căn nhà thân yêu lần cuối cùng. Căn nhà nhỏ bé trơ trọi nằm giữa những ngôi biệt thự hai ba tầng. Cuộc sống đơn giản của hai mẹ con nàng xưa nay là hình ảnh tương phản rõ rệt nhưng cái hạnh phúc ấm cúng thì hòa đồng như mọi người. Chung quanh ai cũng nghĩ Dự là đứa con ngoan ngoãn và hiếu thảo, ngoài giờ học quanh quẩn ở nhà dù mẹ nàng làm ca nhì và bà chỉ có mặt sau mười hai giờ đêm. Sáng sớm khi Dự sửa soạn đón xe bus đến trường thì mẹ nàng vẫn còn say sưa ngủ. Mẹ con không thường xuyên giáp mặt nhau nhưng tình yêu thương vẫn ắp đầy được thể hiện qua công việc hàng ngày, qua những bữa cơm chu đáo và sự cố gắng học hành thế mà chỉ mới hơn ba tháng nay. Mới ba tháng từ ngày Dự quen và tìm cách đưa gã về nhà thì sự vắng mặt của bà chính là động lực giúp Dự đi đến sự hư hỏng mau chóng.

- Mau lên, mình còn phải vượt hết ngọn đồi này mới tới chỗ dấu xe.

Cả hai len lỏi đi vào ngõ tắt cắt ngang khu rừng. Ngôi nhà mái đỏ lùi lại sau lưng, chìm sâu dưới lòng thung lũng cho đến khi chỉ còn là một chấm nhỏ và khuất hẳn dưới đám cỏ dại vượt khỏi đầu người. Gió bắt đầu đổi chiều, từng luồng mạnh quất vào hàng cây cao, những cành mục thi nhau rơi rớt như cố tình trì níu sự ra đi. Dự đưa hai tay che đầu và cảm thấy chóng mặt, cơn buồn nôn chợt tới đột ngột.

- Đi đại cho rồi còn ói mửa gì nữa.

Dự gập người dựa vào gốc cây mửa thốc mửa tháo dù suốt buổi trưa không ăn miếng gì trong bụng.

- Trời ơi đúng là cái thân tội, phải đến mười lăm phút nữa mới tới nơi. Điệu này bị mưa là khốn khổ khốn nạn.

Dự nhìn gã nhân tình như nhìn kẻ xa lạ, chưa nhờ vả nhau ngày nào mà tưởng đã là gánh nặng trăm năm. Nàng úp mặt vào thân cây giọng nghẹn đặc:

- Chắc em không đi nữa đâu.

- Tùy à! Đi hay ở thế nào cũng được.

Dự cố cắn chặt môi nuốt trọn tủi nhục:

- Biết có ngày này em đã chẳng...

- Trời ơi giờ này mà còn hờn trách. Bộ lỗi một mình tớ sao? Chính đằng ấy cũng thuận lòng mà.

Đúng, chính vì thuận lòng nên chuyện ăn nằm đâu phải một hai lần, giờ bị lãnh hậu quả là lẽ đương nhiên, Dự đưa đôi mắt mệt mỏi nhìn hắn:

- Em có cảm tưởng không đủ sức vượt qua.

- Sao cũng được. Lũ con gái lằng nhằng õng ẹo quá, đòi đi cho được rồi bây giờ...

Mày nghe hắn nói chưa hả Dự? Ói mửa vì thai nghén gọi là õng ẹo. Sợ hãi vì cuộc phiêu lưu quá dại dột là lằng nhằng rắc rối. Người đàn ông như thế sao có thể gọi là chồng. Kẻ yếu hèn chối bỏ trách nhiệm sao mày lại đặt kỳ vọng? Biết thế nhưng đã phóng lao có mấy ai không phải theo lao? Người lỡ cỡi lên lưng cọp đâu thể trèo xuống cho nó cắn? Miệng đời, dư luận, nó là bản án nặng nề cho những kẻ đi khuya về tắt như mày. Gái ngoan, gái hiền. Ôi danh từ hoa mỹ. Nó chỉ là bộ lông óng ả chụp lên thân thể loài chồn cáo tanh hôi. Vẻ nhu mì hiền lành của mày xưa nay chỉ là đội lớp, chỉ là trá hình trong khi nguyên thủy chính mày cũng muốn học đòi văn minh hưởng thụ. Xưa nay mày đã tự làm thì lần này cũng tự quyết định, đi hay ở, chết hay sống cũng phải do mày, không ai có thể quyết định tương lai cuộc đời của kẻ khác và chính hắn cũng có rủ mày trốn đi đâu mà phải hờn trách. Dự đứng bật dậy, cơn mệt mỏi tan biến đàng nào.

- Em không thể ở đây để cho mẹ mang nhục. Dù thế nào cũng phải theo anh.

- Tớ nói rồi, ở đó gần sa mạc khổ lắm đấy.

- Dì anh ở được thì em cũng ở được.

Dự không còn sự lựa chọn vì trước mặt chỉ duy nhất một con đường..

òòò

Mặt trời đã khuất hẳn sau dãy núi dài nhưng sức sáng vẫn bị ép dội ngược lên cao. Cụm mây gần nhất được tiếp nhận trọn vẹn sự phản chiếu rực lên từng mảng cam vàng óng ả như vảy cá nối tiếp theo nhau mang đầy hình thù kỳ dị chậm rãi vặn mình như một sinh vật sống dưới mặt đất. Cả một ngày oi ả nóng bức nên chiều đến gió vẫn đứng lặng mặc cho lũ mối với đôi cánh mỏng lượn tròn từng đàn như những đám khói đen di động xuôi ngược lạ kỳ. Cảnh hoàng hôn ở sa mạc luôn buồn thảm có thể vì con đường độc nhất vào giờ đó rất ít xe qua lại. Thỉnh thoảng mới có một chiếc vụt qua với làn khói èo ọt và tiếng động cơ ì ạch tựa tiếng kêu thê lương của con trâu già phải cố kéo cho xong thuở ruộng trước khi trời xẫm tối. Quốc lộ mười chạy ngang sa mạc Arizona ngoằn ngoèo giống con rắn khổng lồ bò sâu vào lòng đá nhưng nửa thân trên bị rặng núi vắt ngang. Núi cao, đen thẫm nằm sừng sững giữa trời hỗ trợ thêm vẻ tĩnh mịch hoang vu cho những ai lỡ bị hư xe phải dừng lại thế mà cách đó khoảng ba mươi dặm, từ đường cái đi sâu thêm hai dặm nữa, trên khu đất khá cao xuất hiện một ngôi nhà nhỏ nằm trơ trọi giữa những bụi hoa xương rồng trắng cao vút. Thoáng nhìn ai cũng phải mang cảm giác ớn lạnh vì trông y hệt ngôi nhà mồ.

Dự không ngờ một vùng đất khô cằn nắng cháy lại có người chọn để ở và đã ba năm qua bà ta vẫn sống tuy môi tắt hẳn nụ cười. Nàng nhớ hôm đầu tiên, cách đây ba tuần, thoạt bước vào nhà, dẫu sau cuộc hành trình hơn hai mươi bốn tiếng Dự vẫn không cảm thấy mệt mỏi mà trái lại đầu óc căng ra. Nàng ngồi bất động nhìn người đàn bà lạ với tiếng dì quen thuộc thốt ra từ miệng gã nhân tình.

- Bố mày giờ ra sao hả thằng kia?

- Thì vẫn vậy. Hắn trả lời miễn cưỡng và nhát gừng, miệng không buồn há.

- Rau nào sâu nấy chẳng chạy đi đâu được. Còn con này thế nào với mày? Sao không dẫn về nhà mà lại mang của nợ đến đây? Chúng mày mới bây lớn mà đã bày đặt đi hoang, có mang theo tiền bạc gì không?

Dự giật mình. Đi hoang. Lần đầu tiên nàng bị gán ghép danh từ gớm ghê nhưng lại thấm thía và chua xót làm sao. Chỉ những kẻ hư hỏng, muốn tự do phóng túng, muốn vượt khỏi khuôn khổ nề nếp gia đình mới bỏ trốn lang thang. Chỉ những kẻ sa cơ lỡ bước, bị chửa hoang, bị tình phụ mới trốn chui trốn nhủi. Kẻ đi hoang là kẻ đầu trộm đuôi cướp, không nhà không cửa sống ngoài vòng luật pháp và đi đến đâu người ta đều sợ tai vạ không dám chứa chấp. Kẻ đi hoang cũng là một hành khất gián tiếp hoặc dùng sự liều lĩnh để có tiền sống qua ngày. Cũng may Dự chưa đến nỗi mặt dạn mày dầy ăn cắp tư trang tiền bạc của mẹ dù biết rằng đã làm một cuộc giả chết thì phải đóng cho trọn vẹn vai trò. Dự nhìn sững gã nhân tình bí câu trả lời đang đưa tay lên đầu gãi xồn xột, những vảy gầu trắng đục được dịp tróc ra dính đầy trên tóc.

- Lúc nào dì cũng nghĩ đến tiền bạc.

- Thằng này nói lạ, không có tiền lấy cứt ăn à! Giòng họ nhà mình đúng là bị trời quả báo chỉ nuôi toàn thứ cô hồn dịch vật.

- Ai bắt dì nuôi trọn đời mà chưa chi đã than. Tụi cháu ở đây vài bữa chờ gia đình hai bên giảm bớt phẫn nộ rồi mới dám về thú tội.

Dự biết đó chỉ là câu mồi chài vì mục đích để nàng ở luôn đây cho đến khi sanh nở hắn đã nói từ lúc còn ở nhà. Người đàn bà nheo đôi mắt hí cho nhỏ thêm để chỉ nhìn thẳng vào khuôn mặt đểu cáng của thằng cháu ruột.

- Tử tế thế hả cháu? Nếu mày giống tí tẹo bên ngoại thì đúng là con này tu từ kiếp trước.

Chẳng cần nghe bà nói Dự cũng liệt gia đình nội ngoại của hắn vào hạng nào rồi. Dự không muốn nhìn người đàn bà khô đét nhưng câu chuyện liên quan đến mình và những giằng co mặc cả của hai bên khiến mắt nàng mãi đứng tròng chụp gọn hình ảnh người không xứng đáng để nhìn. Ngoài cái dáng còm cõi, bà còn có khuôn mặt sát xương và đôi mắt trắng dã chìm sâu làm gồ đôi lưỡng quyền đã quá cao chứng tỏ vừa bạc, vừa ác lại vừa sát phu, sát tử. Trái ngược với thân hình cao lênh khênh, giọng bà khàn, kéo cưa trong cổ họng nghe tận cùng mệt mỏi.

- Ở mấy ngày cũng chẳng có gì mà ăn. Mày xem tao chỉ nuôi vài ba con vịt lấy trứng thế mà vì không đủ ăn nên bữa đẻ bữa không.

- Thôi dì ơi, ai còn lạ cái miệng dì hay than. Xứ sở này mà nói chuyện đói chẳng ai tin...

Dựa theo lời hắn, Dự đưa mắt nhìn quanh. Giữa nhà chỏng trơ mỗi bộ sa lông đã sờn rách còn ngổn ngang mền gối chưa gấp gọn. Từ bộ bàn ăn Dự đang ngồi và xích vào tận bên trong, qua vách gỗ có cửa ra vào là phòng ngủ. Xéo qua phải một chút, gian bếp treo lủng lẳng vài cái nồi móp méo, một rổ chén chỉ trơ vài chiếc. Nghèo, nhà bà ta nghèo thật, có lẽ nghèo nhất nước Mỹ.

- Lâu nay chú có về không dì?

- Nó về vì đói ăn, vì xe chết dọc đường, vì bị cảnh sát lùng bố chứ có thèm khát gì tao.

Nhìn người đàn bà, Dự không thể đoán tuổi tác, trình độ hoặc xếp thứ hạng cho bà. Nếu nói là vợ thì khó có thể tìm được người đàn ông tương xứng cho đủ đôi, còn để làm nhân tình thì càng không thể vì thân hình gầy đét khó gây được xúc cảm hoặc tạo mảy may rung động.

- Cho chúng mày ở đây vài bữa rồi phải dẫn nhau đi. Tao chẳng hơi đâu chứa thứ đĩ có chửa, rắc rối lằng nhằng và khối chuyện trông bẩn mắt lắm.

Hình như sự im lặng chịu đựng của Dự khiến người đàn bà càng lúc càng trở nên lố bịch. Nếu bà ta không liếc xéo có lẽ Dự vẫn cố giữ vẻ bình thản, tảng lờ như không nghe thấy, đàng này cái liếc như dao sắc cắt đôi cổ con gà, mặt Dự tái theo không còn chút máu, cả thân người run lẩy bẩy và các tế bào tê liệt ngấp ngoái chỉ chừa mỗi đôi mắt bi thương pha lẫn oán hận. Đĩ có chửa. Còn lời miệt thị khinh bỉ nào nặng nề hơn vậy mà Dự vẫn cố phải cắn răng nuốt nhục nhã chỉ vì đang cần sự giúp đỡ.

- Cô ấy là con nhà đàng hoàng. Gã nhân tình bênh vực.

- Đàng hoàng mà chưa cưới đã vác một bụng. Đàng hoàng mà lang chạ với giòng họ đĩ đực. Tao bảo thật, bà quay sang Dự, phá thai đi rồi kiếm thằng khác làm lại cuộc đời chứ ở với thằng này chẳng sơ múi gì đâu. Mày cứ trông gương tao thì biết.

Có lẽ hình ảnh Dự rũ rù chẳng khác con gà mắc toi nên bà chẳng cần che dấu cái thực trạng mình đang sống. Chính ra ở tuổi này người ta đã có con cháu đầy đàn, anh chị em ra vô thăm hỏi còn bà chỉ thui thủi một mình, sống chẳng ai hay mà chết cũng không người biết. Đã vậy ông chồng hờ như bà vừa kể thỉnh thoảng về thăm chỉ biết bòn đẽo, rỉa rúc, hèn chi bà chẳng nặng lời miệt thị. Con người ta gay gắt chỉ trích đều có lý do và nguyên do nào cũng là trốn chạy sự thật. Họ không dám nhìn lại kẻ đang mang quá khứ của mình hoặc cũng có thể dùng những khe khắt kết án nặng nề cho lương tâm đỡ cắn rứt, đỡ mang mặc cảm tội lỗi đè nặng trong lòng đã quá lâu. Biết đâu ngày xưa bà cũng có những lầm lỗi, nhục nhã và biết đâu cũng chính bà đã đang tâm bóp chết những đứa con còn nằm trong bụng. Hèn gì bà cằn cỗi khác người. Hùm dữ đâu nỡ ăn thịt con thế mà bà lại xúi Dự làm chuyện độc ác.

- Ở đây chợ búa xa lắm, đi một lần ăn cả hai tuần hoặc một tháng. Nghỉ một lát cho khỏe rồi hai đứa lái xe mua cho tao tất cả mọi thứ cần xài cho cả ba.

Người đàn bà khô đét chấm dứt câu chuyện như thể tránh nghe những lằng nhằng xin xỏ bằng cách đứng lên và bước nhanh về phòng. Dự nhìn theo cái bóng cao lênh khênh khốn khổ ấy với cõi lòng tan nát. Tương lai mày và đứa con sẽ ra sao nếu sống với gã nhân tình chẳng ra hồn và người dì không có tình cảm? Con người không tình cảm nào chắc đã có lòng nhân mà ban phát? Người sống cô độc gần sa mạc khác gì loài xương rồng không cần nước, tự nó, nó vẫn sống với gai góc bao bọc nhưng Dự không phải là xương rồng, cũng không phải là người đã khô đét cằn cỗi nhất là hiện tại trong nàng đang chòi thêm một mầm sống.

- Hay là mình kiếm chỗ khác ở nhờ đi Mẫu.

- Cầu mong được ở đây là nhất rồi, sống xa xôi như vầy không ai dòm ngó thì không bao giờ bị lộ.

- Anh nhìn ra ngoài mà xem, cả một rừng xương rồng trải rộng ngàn dặm. Hoa của nó như những ngọn cờ phủ màu tang trắng. Em sợ lắm Mẫu ơi.

- Đúng là khùng, đói khát không sợ, sợ cờ tang.

- Nhưng sự sợ hãi sẽ ảnh hưởng đến đứa con trong bụng...

Dự cố nói, dù bị hắn nghĩ là năn nỉ van xin cũng chẳng sao.

- Ở đây thiếu thốn đủ mọi thứ. Khí hậu lại nóng nực ngay đến con vật còn sống không nổi...

- Vậy chứ dì của tớ không phải là người hả?

- Em muốn nói tại sao mình không chọn nơi khác khá hơn?

- Nơi khác có ai để nương nhờ? Rồi lấy gì mà sống? Tiền đâu thuê nhà, ăn uống...?

Hắn nói và nói nhiều lắm nhưng toàn những lời vô tình bạc bẽo nên đã đẩy hồn Dự đi xa, vượt qua cả dãy núi nằm chắn ngang trước mặt để tưởng như thấy mẹ mình giờ này đang cạn khô nước mắt. Suốt cuộc hành trình Dự luôn lắng tai nghe radio nói về trận bão, nó không xoáy thẳng vào Biloxi mà vòng xéo sang New Orleans, cách đó hơn một trăm dặm. Tuy nhiên những vùng lân cận bị ảnh hưởng khá nặng và nơi mẹ nàng trú ngụ mưa rền cho đến hết tuần. Mưa to gió lớn, chiếc tam bản và đôi dép da sũng nước... Dự nhìn ra khoảng trống mơ hồ như thấy mẹ mình đang thất thểu gào thét đi tìm xác con. Tình thương mẹ làm mắt Dự mờ đi và nỗi cô đơn ùa đến.

- Em sợ ở đây quá, buồn rũ người ra.

Buồn thật, buổi trưa trời nắng gắt, ánh nắng xen kẽ giữa những đám mây loang lổ rọi xuống triền núi như da của loại bò vàng đốm. Mây cao, màu núi đậm hơn nhưng ngay vùng mây thấp nhất lại đen xậm. Nhìn xa dãy núi loang lổ từng khoanh chỗ lợt chỗ đậm như đàn bò khổng lồ, không phải vài chục mà cả trăm con đang nằm gục chết.

- Mẫu ơi cả đống bò nằm chất chồng lên nhau mà chết thì con người làm sao sống nổi.

Không có tiếng trả lời. Dự quay lại. Hắn đã biến mất tự lúc nào... ngay hôm đầu tiên...

òòò

- Nó đi mà không nói gì với mày hết sao?

- Thưa không...

Suốt hai tuần lễ sống ở đây không ngày nào người đàn bà không hỏi Dự câu đó. Bà hỏi đi hỏi lại như một cái máy dù mãi phải nghe duy nhất một câu trả lời.

- Thằng khốn nạn vậy là nó bỏ mày rồi. Ai đời cháu ăn ốc bắt con dì già khốn khổ này phải đổ vỏ.

Dự cúi gầm mặt không dám hó hé đến một câu. Cả hai tuần nay bà nổi cơn điên vì của nợ phải mang.

- Mèo vào nhà thì khó, chó vào nhà thì sang. Mày không phải mèo cũng chẳng là chó. Là chó mèo tao đập chết ăn thịt còn mày... Trời ơi là Trời... Kiếp trước tao đã làm gì...

- Thưa dì con chỉ xin ở thêm một hai ngày chờ anh ấy trở lại.

- Ai dì cháu với chúng mày? Người đàn bà trừng mắt thị oai.

Dự không dám nói thêm dù trong lòng rất bực dọc. Gọi dì không được gọi bà cũng chẳng xong.

- Bà? Tao là bà đã chẳng ở xó xỉnh này. Mới tí tuổi bày đặt mánh khoé xóc óc.

- Thưa cô...

- Con đĩ, dẫu tao có động cỡn cũng không thể gọi là cô ở cái tuổi này.

Những đay nghiến chỉ trích vô lý thường xảy ra trong bữa cơm mà cơm nước ngon lành gì cho cam, ngày nào cũng có mỗi miếng bắp cải luộc và vài khoanh lạp xưởng, cũng có bữa vài con cá khô đã hết mùi vì để quá lâu. Cơm Dự nuốt không vào, không ăn thì đói vì ngoài ngày hai bữa chẳng thêm một thứ gì có thể nhét vào miệng. Bà đã nghèo nàn tình thương còn thêm keo kiệt về ăn uống.

- Này, nếu nó không đến thì mày cũng phải dọn đi chứ hả?

Dọn đi? Đi đâu khi xe cộ không có tiền bạc cũng không?

- Hay vào thành phố kiếm việc làm hoặc cùng lắm cũng phải đi mà xin tiền trợ cấp xã hội chứ rúc ở đây làm gì?

Cực chẳng đã Dự phải kể tình trạng của mình và giàn cảnh giả chết để mẹ nàng bớt nhục.

- Đứa nào xúi mày làm chuyện dại dột như thế! Nhục hay không thì mẹ mày cũng còn sờ sờ đấy có hao mòn hoặc tốn cắc bạc nào. Bây giờ báo chí loan tin, tên tuổi, địa chỉ cùng số căn cước của mày nằm chình ình trong hồ sơ mất tích thì đi đến đâu cũng bị lộ và mẹ mày sẽ biết trước tiên. Con ạ, có khôn ngoan và liều một chút thì tìm giấy tờ giả mà xài còn không phải sống ngoài lề xã hội mà thôi. Chỉ có dân trộm cắp đĩ điếm và nhà tù mới có thể dung túng mày chứ tao thì không.

Người đàn bà dằn mạnh đôi đũa xuống mặt bàn sau khi lùa hết chén cơm vào miệng rồi vội vã đứng lên. Dự cúi gầm mặt cố nuốt từng hột cơm đắng ngắt trong cổ họng. Ôi còn cái nhục nào bằng nhục chửa hoang, còn cái ê chề nào bằng cảnh ăn nhờ ở đậu khi không một đồng xu dính túi, khi tình cảm bị vứt bỏ và khi bị tên sở khanh buông rơi. Có đau có nhục mới thấy rằng để trở thành con người tốt lành toàn vẹn thật là khó. Có sống lang thang vất vưởng mới thấy rằng chỉ có gia đình mới là tổ ấm, là nơi trú ngụ, che mưa nắng. Như bây giờ ngay đến căn nhà tồi tàn tưởng không ai dám ở cũng không muốn chứa nàng. Dự có cảm tưởng mình luôn thừa thãi, vô dụng mặc dù từ khi về đây sân trước sân sau gọn gàng sạch sẽ hơn. Mảnh vườn bên hông rộng bằng hai manh chiếu trồng vài luống lang cằn cỗi, vài bụi xả xác xơ hôm nào đã bắt đầu chồi thêm lá. Những hạt giống cũng đang nảy mầm dưới lớp đất xốp. Nắng, nắng cháy da bỏng cổ nhưng buổi sáng, bên cái giếng sâu Dự vẫn ra sức làm việc. Nàng muốn hòa nhập trong cuộc sống, thay người đàn bà cáng đáng mọi chuyện. Gà vịt đã đẻ ngày một vì Dự chịu khó đào giun bắt dế. Chuồng ngựa cũng được quét dọn sạch sẽ và bốn con ngựa đua lúc nào cũng phè phỡn với thùng nước uống tràn đầy. Người ta lắm tiền mướn bà nuôi ngựa. Chủ giàu có thì con vật được sung sướng với thức ăn tươm tất. Nhiều khi nhìn đàn ngựa, Dự tủi thân nhưng không dám ghen cho số kiếp của mình. Ngựa được chăm sóc kỹ lưỡng, được thương yêu vuốt ve vì nó làm ra tiền, vì nó mang vinh quang, chiến thắng trong những trận đua về cho chủ. Còn Dự, nàng chỉ là một ký sinh trùng ăn bám, ngay đến việc ở đợ để chỉ đổi lấy hai bữa cơm cũng còn khó lòng nói chi đến được thương yêu giúp đỡ. Dự trông ngóng và cầu xin cho cuộc sống thay đổi, cho Mẫu trở lại nhưng gần hai tuần trôi qua mà hắn vẫn bặt tăm.

- Vậy là thằng khốn đánh con bài tẩu. Mày lo mà dọn đi thôi.

Người đàn bà nhắc nhở Dự như cố tình đập chiếc dùi vào màng trống dù biết rằng nó đã rách tơi tả. Âm thanh lùng bùng xoáy vào lỗ nhĩ nhói lên từng cơn nên mỗi lần thấy mặt bà là Dự tìm cách lẩn đi chỗ khác. Trong nhà có hai người mà ít khi giáp mặt nhau, kẻ trong phòng người bên ngoài, kẻ dưới bếp người ra sân sau. Dự sợ phải đối diện với bà vì câu hỏi tuy được lập đi lập lại cả trăm lần nhưng câu trả lời phải nói theo ý bà muốn. Phải làm sao bây giờ? Năn nỉ bà lái xe thả xuống phố cách đây hơn trăm dặm để lang thang ăn mày hay đứng ngoài đường ngoắc tay quá giang những chiếc xe chạy ngang rồi lại ăn nhờ ở đậu hoặc làm bất cứ công việc gì sống lây lất cho qua ngày tháng? Phiêu lưu và dại dột quá, còn dại dột hơn việc đẩy chiếc tam bản cho nó trôi ra ngoài sông lớn. Không, dù thế nào đi chăng nữa cũng phải chờ Mẫu. Chắc chắn hắn sẽ trở lại, dẫu không còn tình cũng phải còn lương tâm con người. Mẫu không thể bỏ Dự trong lúc bụng mang dạ chửa và khốn khổ như thế này. Dự luôn hy vọng vì hy vọng là mầm sống của con người nhưng ngày rồi lại ngày qua, nắng vẫn gay gắt và những lời đay nghiến của người đàn bà vẫn xoáy vào óc:

- Con đĩ, mày dấu hai chục của tao ở đâu?

Người đàn bà đã giở quẻ. Bà tạo chuyện mất tiền rồi vu khống để đuổi Dự đi.

- Mày không trả lời tao hả con ranh. Tao hỏi mày dấu tiền ở đâu?

Hôm đến Dự chỉ mang mỗi túi xách nhỏ, cả gia tài cộng lại không đáng giá trăm bạc, còn thua chiếc nhẫn đeo ở tay đã đưa cho bà ngay hôm ấy.

- Con đâu biết chỗ cất tiền mà lấy.

Dự cố bậm môi trả lời nhẫn nhục vì nàng nghĩ sẽ phải sống nhờ ít nhất cũng một hai tuần nữa.

- Nhà này có quân ăn cắp nên tao không cất mà phải dấu. Mày không trả hai chục thì ông giần cái xác thối tha của mày cho nát be nát bét.

Dự vẫn chưa có thái độ chống đối dù trong ánh mắt đã thoáng chút khinh miệt. Hình như bà chỉ sống ở nơi đồng khô cỏ cháy nên không biết pháp luật Mỹ như thế nào.

- Con đã nói là con không lấy.

- Thứ ăn cắp còn nỏ mồm. Cút xéo khỏi đây ngay, nhà tao không chứa quân ăn cắp.

Cây muốn lặng mà gió chẳng muốn ngừng, đã đến nước này thì đứa què cụt cũng phải vùng chạy, kẻ câm điếc cũng phải gào lên, Dự dằn từng tiếng một:

- Hai chục bạc đáng là bao để bị mang tiếng ăn cắp?

- Bởi vậy tao mới dùng tiếng ăn cắp chứ nhiều hơn nữa đã gọi ăn trộm, ăn cướp. Giống đĩ một đồng nó cũng nằm ngửa lên, ăn cắp thấy một đồng nó cũng vồ lấy. Một đồng danh dự mày biết to như thế nào không? Nó bằng cái trôn của mày. Thứ ăn cắp còn đòi phẩm giá, thứ đĩ còn đòi tiết hạnh. Phẩm giá tiết hạnh của mày đã cho trai từ hồi còn bé tí. Đồ thứ gái hư gái thối còn bầy đặt.

Người Dự run lên, cơn giận mỗi lúc một tăng vọt không như hôm đầu mới đến, nó biến cái nhìn quật ngược của Dự thành những lưỡi dao bổ cau, sắc và mỏng dính đâm tới tấp vào mặt người đàn bà.

- Bà không phải mẹ tôi mà nói giọng thầy đời. Muốn chỉ trích người khác hãy nhìn lại mình, nếu là người tốt lành đã chẳng chui rúc ở cái xó xỉnh này.

Người đàn bà cũng đánh trả quyết liệt, tia mắt là những vệt vôi cay nồng lạnh ngắt, nó xông xáo quệt vào ngay con đỉa Dự chuyên hút máu và ăn đồ thừa nhà bà. Con đỉa Dự lần này phải co quắp đau đớn vì không còn chỗ bám. Con người độc ác ít khi nghĩ đến quyền lợi hơn thiệt, hình như ngoài sự ích kỷ ghen tuông ngấm ngầm bà còn sợ trách nhiệm và những phí tổn nặng nề khi Dự sanh đẻ.

- Con đĩ con, cuốn gói cút khỏi nhà này ngay lập tức.

- Bà khỏi đuổi tôi cũng đi, ở gì được với con người tàn nhẫn vô lương tâm.

- Ha ha, người đàn bà cười giọng đểu cáng, vậy mà lại có đứa muốn chui rúc theo tao. Tao mà là mẹ mày thì một là bằm mày thành tương còn hai là chết lăn quay vì nhục nhã.

- Tôi cấm bà nói đụng đến mẹ tôi. Bà là người tồi. Giòng họ bà là thứ tồi... tồi... tồi... Mặt Dự tái xanh, cả thân hình đứng vụt dậy.

- Đồ nỡm con. Cút khỏi đây tao không muốn thấy cái bản mặt hôi thối của mày.

Dự không chịu nổi những lời chửi bới quá nặng nề, cũng chẳng đủ bình tĩnh gom góp quần áo dù chỉ có vài cái. Phải đi ngay bây giờ để thoát khỏi giọng cười khinh bỉ tàn nhẫn, bằng bất cứ mọi giá phải lánh xa mụ đàn bà ghê tởm xấu xa kia.

- Mấy người là quân ăn cướp. Thằng cháu ăn cướp thân xác lại còn đẩy sang cho bà dì nuốt cả chiếc nhẫn của mẹ tôi.

Chiếc nhẫn, vật vô giá đã tạo sự tiếc nuối in sâu trong óc Dự từ khi đến đây bây giờ bỗng chốc hiện ra rõ rệt đẩy cái miệng Dự nói trôi chảy. Dự không hiểu tại sao mình lại chuyển sang thế tấn công dù rất yếu ớt vì biết chắc chẳng đời nào bà vứt trả lại chiếc nhẫn.

- Mày có ngon đi thưa cảnh sát chứ đứng ở đây càng nói càng thối mồm. Tóm lại mày phải cút khỏi nơi đây lập tức. Đi đi đi... Giọng người đàn bà hùng hổ đuổi theo.

- Xí cô hồn cho bà đó nhưng trời không bao giờ tha kẻ gian ác.

Vừa nói Dự vừa cắm đầu cắm cổ chạy bay ra ngoài, chân xủi trên lớp đất xốp tung đầy bụi đỏ. Nhục còn hơn con chó ăn cứt. Con chó dẫu ăn cứt vẫn còn no bụng nhưng Dự, mày được gì ngoài những phút giây rung động ngắn ngủi? Khôn ba năm dại một giờ, Dự không dại một giờ mà có cả sáu mươi ngày để nghiền ngẫm. Phải trả giá cho việc làm của mình. Phải trả cho nó một cái giá...

Con đường đất vừa dốc vừa ngoằn ngoèo đi mãi không hết, Dự rẽ lên đồi chọn gốc xương rồng to nhất ngồi nghỉ ở đó. Nắng đã tắt hẳn nhưng từ lòng đất hơi nóng vẫn ngùn ngụt bốc lên khiến Dự luôn tay quệt mồ hôi chảy tong tong trên trán. Ngồi ở đây có thể thấy tất cả mọi hướng nhất là xéo về phía trong nơi có căn nhà như loài quỷ ám với đôi mắt người đàn bà ác độc trấn án ngay đầu ngõ. Đôi mắt trắng dã không chút tình người mà Dự, kẻ hành khất đang cơn khốn cùng cần chỗ nương tựa đã bị chủ nhà xua đuổi. Chiếc gậy từ miệng bà ta phóng ra đập tới tấp vào tâm não Dự còn thảm thê hơn thân thể bị bầm dập. Không thể nán lại dẫu một giờ, một phút nhưng đi đâu bây giờ? Câu hỏi luôn nằm trong đầu Dự từ khi Mẫu biến mất. Dự chần chừ ở lại chờ Mẫu với hy vọng trong ngàn lẻ một nỗi tuyệt vọng và dẫu biết rằng hắn chẳng ra gì, như mảnh gỗ mục nát phải bám giữa giòng, sống được một ngày là biết một ngày, nhưng biết được một ngày là hy vọng con nàng sống thêm một ngày dù sống không ra hồn sống. Mẫu là loại người tàn nhẫn, rõ ràng thế vì những ngày sống ở đây Dự đã nghiệm ra rằng nếu vứt nàng vào đống rác hoặc ném vào xó xỉnh nào đó mà không bị làm phiền có lẽ Mẫu đã chẳng từ. Chuyện chờ Mẫu chỉ là chuyện đói ăn vụng túng làm liều trong lúc cấp thời chờ ngày sanh đẻ chứ chấp nhận hắn làm chồng có lẽ không bao giờ. Mỗi ngày ra vô đối diện với người đàn bà, Dự lại học thêm bài học đời và bây giờ là bài học cuối cùng, cay đắng chua xót nhất. Nước Mỹ bao la rộng lớn và giàu có là thế nhưng hiện tại Dự không có chỗ để nương thân nếu cố tình che dấu tông tích...

Dự thẫn thờ nhìn bãi sa mạc rộng mênh mông. Trời đang chập choạng tối nhưng từ xa thỉnh thoảng vẫn có những cơn lốc mang theo bụi đỏ bốc lên cao, cao mãi và di động theo hình trôn ốc như tên phù thủy đang phù phép cho làn khói hồng bay ra khỏi chiếc lọ thần. Dự là làn khói mỏng manh nhưng may mắn không do bàn tay phù thủy điều khiển nên vẫn còn có thể tự quyết định đời mình, nhất là tương lai con nàng không thể để vùi dập ở mảnh đất khô cằn thiếu hẳn tình người. Nó khó vươn lên và sống mạnh nếu không có những khuyến khích cùng liên hệ máu mủ họ hàng thì Dự, nàng cũng không thể tự vươn nếu vứt bỏ những ràng buộc bẩm sinh. Tại sao lại cắt đứt niềm sống của mẹ nàng trong khi chính đứa bé trong bụng là nguyên do thúc đẩy để Dự vươn sống? Nếu Dự sống nhục được vì con thì tại sao mẹ nàng lại không thể sống nhục vì Dự? Trở về thôi, dù thế nào cũng phải trở về, về để xin sự thứ tha và về để gây dựng lại từ đầu.

Nóng khát, mệt mỏi và đói cùng một lúc kéo về, Dự thèm bữa cơm no và đặt mình xuống chiếc giường nệm êm ái ở nhà thuở nào ngủ một giấc thật dài, để mơ tưởng mẹ mình với thân thể còm cõi đang rón rén ngồi xuống lén đưa tay kéo những sợi tóc mai dính bệt mồ hôi trên trán. Sự xúc động làm Dự bật khóc thành tiếng. Không có gì quý báu và cao cả bằng tình mẹ thương con. Không có gì ấm êm tha thiết và tác dụng sâu đậm bằng những lời trách mắng chân thành. Con biết mẹ nhục nhã với mọi người nhưng tin rằng tình mẫu tử sẽ vượt hẳn lên trên, như con bây giờ, tinh thần lẫn thể xác dẫu bầm dập nhưng bằng hết khả năng vẫn phải giữ cho được mầm sống trong bụng. Không có một sức mạnh và quyền lực nào có thể lấy nó ra khỏi tay của con thì cũng chẳng có một áp lực nào bứt con ra khỏi tình thương yêu của mẹ.

Ý tưởng trở về lại chợt thoáng qua và những réo gọi thiêng liêng làm Dự lo buồn vật vã. Trở về. Liệu nàng đủ can đảm quỳ dưới chân mẹ thú tội và chấp nhận hình phạt không? Dẫu biết rằng nước mắt chảy xuôi chứ không bao giờ chảy ngược; người mẹ luôn khóc vì thương nhớ, vì lo lắng và mong muốn sao cho con mình có hạnh phúc sung sướng, sẵn sàng giang rộng đôi tay đón đứa con hoang đàng trở lại nhưng liệu mẹ nàng có đủ sức sống dài lâu với sự nhục nhã? Liệu mẹ nàng có bình thản trước dư luận để đón nhận kẻ chết vừa sống lại, một đứa con từ bùn đất nhơ nhuốc bò lết về xin tình thương và sự giúp đỡ hay lòng mãi quặn đau và bệnh hoạn vì những đêm dài âu sầu mất ngủ? Dự biết và biết rất rõ con người ta không thể sống đẹp khi không có tình thương yêu. Dự yêu gia đình, yêu mẹ, yêu chốn cũ thì chuyện trở về là lẽ đương nhiên. Nhưng về với miệng đời mai mỉa rằng chẳng thà chết vinh còn hơn sống nhục thì về làm gì?

Sự sống giằng bửa, dính chùm vào Dự cùng với nhục nhã bủa vây tứ phía quanh đi quẩn lại cũng vẫn một câu hỏi có nên về không? Sự trở về của nàng sẽ cứu tỉnh được ba mẹ con trong thoáng chốc nhưng bù lại, tất cả phải trả cho cảnh đoàn tụ một cái giá bằng bia miệng cười cay độc. Về hay không? Về để nghe dư luận nhạo cười hay trốn chui trốn nhủi ở một xó xỉnh nào đó cho hết cuộc đời với đứa con rơi rớt không cha? Nghĩ đến con Dự lại thấy lòng thương mẹ tràn trề và càng quyết phải vùng lên ngoi khỏi vũng bùn. Dư luận dẫu khắc nghiệt cách mấy cũng không thể mãi lên án một khi kẻ cắp đã hoàn lương. Vượt được chặng đường khổ nhục để bảo vệ sự sống của con thì tại sao Dự không can đảm quay đầu trở lại để cho mẹ biết là con của mẹ vẫn còn sống và muốn làm lại cuộc đời. Phải quay trở về. Dù thế nào cũng phải trở về...
Dự đứng lên thất thểu tiến ra con lộ chính. Sa mạc vắng lặng như một bãi tha ma, thỉnh thoảng hai đốm vàng từ ngọn đèn xe trờ đến rồi lại vút đi và tắt ngấm để lại nỗi lo sợ cứ thế chồng chất lên nhau. Một chiếc hai chiếc rồi ba chiếc... Dự vẫn không đủ can đảm đưa tay ra vẫy xe quá giang dù lòng đã nhất quyết. Sự hổ thẹn lương tâm to lớn hơn nàng nghĩ. Lòng thương nhớ mẹ cũng bị đánh át mà thay vào đó hình ảnh vật vã quát mắng và đôi mắt nghiêm khắc của mẹ khi hay tin Dự đã làm chuyện điếm nhục tổ tiên. Làm sao bây giờ? Dự ngần ngừ nửa muốn bước nửa muốn trở lui dù biết rằng cả hai đều rất khó thực hiện.
Bóng đêm mỗi lúc một dầy đặc, vang vọng chung quanh côn trùng rả rích khóc than làm lòng Dự thêm bồi hồi thương cảm. Phải quyết định ngay bây giờ. Phải quyết định cuộc đời mình. Dự thở dài nhắm mắt liều tay vẫy khi một chiếc nữa vụt qua. May mắn, theo trớn nó chạy thêm một quãng ngắn rồi mới quay đầu lại được.
- Sao giờ này còn lang thang ở đây? Cô có cần tôi giúp đỡ gì không?
Bà Mỹ già thấy Dự có vẻ hiền lành nên quay kiếng xe thò hẳn đầu ra ngoài.
- Lên xe đi rồi hãy nói chuyện, ở đây nguy hiểm lắm cô không biết sao?
Như đứa cháu ngoan ngoãn trước lời dỗ dành của bà ngoại, Dự mở cửa lên xe rồi chợt khóc oà lên. Hình như từ lâu lắm rồi hôm nay Dự mới được nghe tiếng khóc của mình, khóc vì ăn năn và khóc vì tủi nhục dày vò. Bà Mỹ già như cảm thông với nỗi khổ của Dự nên một lúc lâu khi tiếng khóc dứt hẳn mới từ tốn hỏi:
- Cô muốn về đâu bây giờ?
- Thưa bà, cho con đến sở cảnh sát nào gần nhất.
Dự đã đi đúng đường, đến sở cảnh sát nhờ họ giúp đỡ phương tiện để trở về chốn cũ...  

Lê Thao Chuyên

Theo https://vietmessenger.com/