Đối diện dòng chảy vô thường

Đối diện dòng chảy vô thường

Em học xong phải làm việc khác ngành em học. Người yêu em lại bỏ em đi lấy chồng. Em hoang mang quá.
Nguyễn Hòa Vinh, SV Thạc sĩ Điện tử, California, Mỹ.

Làm thế nào để biết mình đang đi đúng hướng mà không phải bị chệch đường ray?
Đoàn Công Điện, Dự án JICA-HUA, ĐH Nông nghiệp, Hà Nội.

Xong đại học, bắt đầu thực sự vào đời, vài người may mắn có công việc hợp ý mình và mọi sự xem như trôi chảy tốt, nhưng rất nhiều chúng ta có thể phải đối diện với nhiều điều ngoài dự tính: tìm không ra việc trong ngành mình học, tìm không ra việc có mức lương mong ước, không thích hợp với văn hóa công ty, không thích hợp với sếp, không thích hợp với nhân viên khác… Hoặc đang làm việc được một lúc thì công ty đóng cửa vì phá sản. Hoặc vào nhằm một hệ thống tham nhũng làm mình rất chán ngán… Đó là chưa kể đến việc chàng bị thất vọng và stress dữ quá, người yêu chịu không nổi đành bỏ đi nơi khác.

Đối diện với cuộc đời là đối diện một dòng sông luôn tuôn chảy, luôn thay đổi, luôn có nhiều điều ngoài dự tính, nhiều bất ngờ, mình không biết được điều gì sẽ xảy ra ngày mai… Và đây có lẽ là thử thách rất lớn cho nhiều sinh viên, vì từ trước đến nay cuộc đời các bạn rất chắc chắn—học tử tế thì mỗi năm lên một lớp, chăm chỉ thì đứng cao, có phần thưởng… Mọi sự đều có thể tiên đoán được, mọi kế hoạch đều có thể đạt được, cuộc đời học trò rất ít điều ngoài dự định. Và bây giờ, ra khỏi trường là rơi vào một dòng nước chảy xiết mà mình chẳng biết mình sẽ trôi về đâu.

Trước nay mình đi trên bờ, bây giờ phải vào ngụp lặn trong một dòng chảy.

Vì vậy, trước khi thực sự vào đời, các bạn nên hiểu rằng đời là một dòng chảy vô thường, và biết cách ngụp lặn trong dòng chảy vô thường đó.

Vô thường là không cố định, hay thay đổi. Hôm nay ta có việc, ngày mai ta mất việc; hôm nay ta thất nghiệp, ngày mai ta có việc; hôm nay ta đang lần mò, ngày mai ta thành thầy thiên hạ; hôm nay ta có tiền, ngày mai ta không có tiền; hôm nay công ty đang thịnh vượng, ngày mai công ty khánh tận; hôm nay ta yêu, ngày mai ta thất tình…

Cuộc đời là vô thường.

Cuộc đời là một dòng sông tuôn chảy, và ta là một con cá như nghìn con cá khác trôi theo dòng nước, chẳng biết phía trước có những gì.

Vì vô thường nên cuộc đời có nhiều điều ta không biết—sau này em còn yêu anh không? mai mốt anh còn ở thành phố này không? một năm nữa tôi còn làm việc ở đây không? năm năm nữa liệu tôi có thành công trong công việc không? liệu tôi có thể có một việc làm ít chán hơn việc này không? liệu sếp tôi và tôi có làm việc lâu với nhau được không? liệu tôi còn yêu công việc này không?… Đó chưa nói đến nhiều người còn băn khoăn xa hơn: liệu tận thế có đến không? liệu chiến tranh nguyên tử có xảy ra không?…

Đó là tương lai, nhưng đôi khi ngay cả hiện tại cũng có nhiều điều ta không biết—nàng có thật yêu tôi không? tôi có thích việc tôi đang làm không? tôi có thể thỏa hiệp với đám tham nhũng này không?…

Lo âu về những điều mình không biết như thế thường được các triết gia gọi là “băn khoăn” (anxiety), và băn khoăn là một căn bệnh lớn của con người, chẳng chỉ là của các cô cậu mới ra trường. Nhưng có lẽ mới ra trường thì nhiều áp lực băn khoăn hơn người khác.

Vì vậy chúng ta nên tập thói quen nhìn về cuộc đời với bản chất đúng của nói:

– Đời là vô thường, luôn biến đổi.

– Đời có rất nhiều điều ta không biết, và chỉ có rất ít điều ta biết. Như người lái xe đi trong đêm, chỉ thấy được một khúc sáng lờ mờ trước đèn xe, ngoài ta thì trước sau và hai bên chỉ toàn bóng tối.

– Vì đời là vậy rồi, lo hay không lo thì cũng chẳng được gì cả. Cho nên đừng quan tâm đến thay đổi vô thường, và cũng đừng quan tâm đến những điều ta không biết. Cứ tự nhiên yêu đời và sống với cuộc đời.

– Ta là con cá sống trong dòng đời trôi chảy. Dòng đời sẽ đưa ta đi nơi nào nó đưa đi. Con cá không thể chống lại dòng nước. Việc của dòng nước là cứ trôi, việc của cá là nước đưa mình đến đâu thì sống theo kiểu ở đó—xoay sở với điều kiện mới luôn luôn.

– Chỉ có một thực tại là “ở đây lúc này”. Quá khứ và tương lai chỉ là tư tưởng trong não bộ của bạn, không phải là thực tại. Cho nên chú tâm sống ở đây lúc này. Đừng để con ma tương lai dọa nạt mỗi ngày.

– Tương lai chỉ là thành quả của hiện tại, cho nên hãy dùng mỗi phút ở hiện tại cách tốt nhất mà bạn có thể. Ví dụ: Nếu bạn không thích công ty bạn đang làm, thì hãy cứ làm việc đắc lực và vui vẻ với mọi người, trong khi gửi đơn tìm việc các nơi khác. Nếu bạn ra đi thì hãy để nhóm đồng nghiệp cũ mến phục bạn. Ở đời càng có nhiều bạn bè càng dễ thành công.

Tóm lại, để tránh băn khoăn bạn cần có thái độ (1) điềm tĩnh đối với cuộc đời nhiều đổi thay và với tương lai không chắc chắn; (2) ta là con cá, nước đưa đến đâu ta sẽ xoay sở để thích ứng với nơi đó; (3) ta tập trung vào sử dụng mỗi phút của hiện tại một cách hiệu năng nhất, thì đương nhiên là tương lai ta phải khá, dù tương lai đó là gì.

Đừng vào đời cứng ngắc chậm chạp như một chiếc rô bô, mà uyển chuyển biến hóa như một vũ công trôi theo dòng nhạc.

Chúc các bạn một ngày uyển chuyển.

Trần Đình Hoành

Theo https://dotchuoinon.com/