Mắt xanh và cái duyên văn học

Mắt xanh và cái duyên văn học 

Trên tay tôi là tập chân dung văn học thể hiện bằng thơ của nhà thơ nhà giáo Trần Ngọc Hưởng (Tác phẩm "Mắt xanh" NXB Hội Nhà văn ấn hành tháng 9/2010). Sách dày 144 trang viết về 26 gương mặt thơ văn của dòng văn học đương đại Việt Nam.

Có thể là do ngẫu hứng cũng có thể là do cái duyên tri ngộ hết sức tình cờ hoặc đặc biệt mà nhà thơ chỉ chọn ra 26 chân dung trong đó có mình với đôi dòng phác thảo về thân thế sự nghiệp cùng với một hai bài thơ khắc họa trong đó liệt kê tên các tác phẩm của chân dung đã đề cập. Một việc làm không cũ cũng không mới nhưng đặc biệt. Bởi lẽ qua cách viết này tác giả phải có một năng lực cảm thụ và khái quát cao cùng tài thơ uyển chuyển thấu lý đạt tình của mình. Một công việc không phải cây viết nào cũng có thể thể hiện được.

Chỉ với "Vài dòng..." ở trang 5 6 7 và 8 bạn đọc đã nắm bắt được Trần Ngọc Hưởng là ai? Cuộc sống và duyên nợ văn chương thế nào? Một sự PR rất khéo của chàng trai quê cù lao Lợi Quang thuộc Tân Phú Đông Tiền Giang xuất thân từ gia đình bán tạp hóa nhỏ ở chợ huyện Gò Công Tây nhờ cái gian "hàng xén" nhỏ ấy mà Trần Ngọc Hưởng làm quen với các sách báo của Do Quang Tân Việt Bút Nghiên (Mỹ Tho). Lên Thị xã Gò Công rồi Sài Gòn trọ học chàng thư sinh quê sông Tiền ấy may mắn gặp gỡ các nhà văn Sơn Nam nhà thơ Kiên Giang càng nuôi cái mộng văn chương và mang nó suốt hành trình về Long An dạy học từ năm 1972 và bấy giờ là giảng viên khoa Ngữ văn của trường CĐSP Long An Hội viên hội Nhà văn Việt Nam.

Bạn đọc còn được biết "Mắt xanh" là tác phẩm thứ 9 của Trần Ngọc Hưởng (Không kể 8 luận đề và 3 tập thơ dịch được in dùng cho công tác giảng dạy) đủ biết anh miệt mài và mê đắm với văn chương chừng nào. Tập "Mắt xanh" lần này trọng tâm là chân dung văn học và cái cách anh lựa chọn cũng không theo một qui luật nào: Người lâu nhất và xưa nhất là Hồ Biểu Chánh rồi Bình Nguyên Lộc Hữu Loan Phi Vân Võ Hồng Lý Văn Sâm... đến người mới như Phạm Công Trứ Ánh Tuyết. Có người đã mất có người còn sống (Việt Chung Tử Phạm Thiên Thư Minh Đức Triều Tâm Ảnh Trần Anh Tài Phạm Công Trứ Ánh Tuyết...). Có người miền Tây (Hồ Biểu Chánh Phi Vân Truy Phong) có người miền Đông (Lý Văn Sâm Thẩm Thệ Hà...) có người miền Trung miền Bắc có người tầm văn chương lan tỏa cả nước có người chỉ ở khu vực song với tấm lòng tri ngộ trân trọng... Trần Ngọc Hưởng đều kỳ công có thơ cho chân dung ấy. Viết về Hồ Biểu Chánh Trần Ngọc Hưởng kết luận: "Nhà văn lớn đất phương Nam/ Đọng hồn sông nước mênh mang bến bờ/ Lục bình nghìn cụm dật dờ/ Vượt qua một cõi hoang sơ thế tình!" ít nhiều đã khắc họa cái cốt cách văn phong Hồ Biểu Chánh hay như Sơn Nam thì: "Nghe ngan ngát những hương rừng/ Cà mau Vọc nước Giỡn trăng tội tình! Đi về Hai cõi u minh/ Sơn Nam...đỉnh núi một mình Phương Nam...Từng trang văn mở đây rồi/ Ông già Nam bộ của tôi vẫy chào/ Gốc cây Cục đá Ngôi sao/ Lắng nghe hạt bụi bay vào ngàn năm".

Với Phạm Thiên Thư Trần Ngọc Hưởng viết: "Suối nguồn một cõi mênh mang/ Ngửa lên cúi xuống nhân gian mịt mờ/ Lòng thiền khẽ động bao giờ/ Hóa văn hóa chữ hóa thơ... tặng đời" còn với Nguyễn Tất Nhiên người đình đám một thời ở miền Nam thì: "Xót con nước lỡ xa nguồn/ Quê xưa lạc giữa mười phương bụi hồng/ Nhà thơ về cõi hư không/ Duyên con mắt biếc môi hồng với ai!" nếu không tri kỷ tri âm anh sẽ khó có những cảm nhận tưởng chừng bình thường nhưng lại tinh tế như thế.

Ngoài những hình ảnh và bút tích của những chân dung mà Trần Ngọc Hưởng đã "vẻ" bằng thơ tập sách còn có thêm các phụ lục khi nhà thơ đến viếng mộ cụ Tú Xương hay bất chợt nhớ về Bích Khê Thạch Lam Nam Cao v.v... cũng bằng sự cảm nhận thâm trầm hồn hậu của một tâm hồn nhà giáo không khoa trương cường điệu. Đi từ những tiếp xúc ban đầu với tác phẩm chiêm nghiệm và đồng điệu bằng trái tim đam mê văn học để rồi truyền dần sự đồng cảm ấy bằng những vần thơ ăm ắp nhân tình.

Tôi cũng là một nhà giáo làm văn chương lại ở gần dòng sông Vàm Cỏ Đông Trần Ngọc Hưởng ở gần dòng Vàm Cỏ Tây. Hai gã họ Trần hai phía của dòng Vàm Cỏ cũng coi là tri ngộ khi đã nhiều năm đọc tác phẩm của anh và có thể nói "Khen cho con mắt tinh đời" con mắt ấy là "Con mắt xanh" nên hiển nhiên sự nhìn nhận đánh giá vừa phải có sợi dây vi diệu của "ngộ" và "duyên" nó còn đòi hỏi ở "tuệ giác" tri thức với sự công bằng vô tư. Trần Ngọc Hưởng vốn là nhà giáo anh có thuận lợi của việc nắm vững phương pháp tiếp cận tác giả tác phẩm. Tập "Mắt xanh" cũng có thể là một tập "tư liệu" cho những người muốn "truy cập" nhanh các tác giả mà nhà thơ yêu mến và yêu thích. Không thể đòi hỏi hơn ở Trần Ngọc Hưởng là phải có tác giả này tác giả kia. Vì bởi một chữ "tình" và chữ "duyên" trong tập sách mà Trần Ngọc Hưởng muốn gửi tặng.

Vàm Cỏ Đông ngày 29/10/2010.

Trần Hoàng Vy

Theo http://tranhoangvys.vnweblogs.com/