Hàng Đào - Phố tơ lụa nổi tiếng một thời ở đất Kinh Kỳ

Hàng Đào - Phố tơ lụa 

nổi tiếng một thời ở đất Kinh Kỳ

“Ổi Quảng Bá, cá Hồ Tây, Hàng Đào tơ lụa làm say lòng người”. Câu ca dao cổ từ lâu đã khắc sâu vào tâm trí biết bao thế hệ những người con yêu mến đất Thăng Long về hình ảnh một con phố buôn bán nổi tiếng của Hà Nội - phố Hàng Đào.

Quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục 

hướng ra Hàng Đào. (Ảnh: vivuhanoi)

Nằm ngay phía bắc Hồ Gươm, dài khoảng 260m, chạy dài theo hướng bắc - nam, phố Hàng Đào được coi là đường trục chính của 36 phố phường. Phía Nam của phố là quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục, sát bờ hồ Hoàn Kiếm. Đầu phía bắc là phố Hàng Ngang. Cũng như mọi con phố khác ở Hà Nội, tên gọi của phố Hàng Đào cũng có một ý nghĩa lịch sử riêng của nó.

Phố Hàng Đào xưa. (Ảnh: baotanglichsu)

Thời Pháp thuộc, phố Hàng Đào có tên là "Rue de la Soie" nghĩa là "phố lụa". Xưa kia, nơi đây có nghề nhuộm màu và theo nhiều nhà nghiên cứu, từ "đào” (hay "điều”) với nghĩa "màu đỏ” là xuất phát từ cái nghề nhuộm màu này. Còn tên phố Hàng Đào ngày nay là bởi do màu sắc nhuộm vải. Không giống như phố Thợ Nhuộm nhuộm vải nhiều màu sắc, phố Hàng Đào chỉ nhuộm những màu sắc tươi sáng chủ yếu là hồng và đỏ.

Biển tên phố Hàng Đào xưa. (Ảnh: vivuhanoi)

Từ thế kỷ thứ 15, 16, người dân từ nhiều nơi khác nhau, đặc biệt là từ Hải Dương, đã đến đây lập nên phường Đại Lợi chuyên làm nghề nhuộm tơ lụa, khiến cho Hàng Đào trở thành một trung tâm nhuộm tơ lụa và sầm uất nhất Hà Nội thời bấy giờ. Những phiên chợ vải của phố thu hút mọi làng dệt tứ xứ đến mua bán như: the từ La Cả, La Khê; lĩnh từ làng Bưởi ven Hồ Tây; gấm, vóc của Vạn Phúc… 

Một góc phố Hàng Đào những năm 1920. 
(Ảnh: Charles Peyrin)

Hiện nay vẫn còn tấm bia có từ năm 1706 ghi rõ tên cụ tổ sư nghề nhuộm là người của phường và là thành hoàng làng tại số nhà 90A. Sau này khi nghề nhuộm màu chuyển sang phố Cầu Gỗ thì phố Hàng Đào lại chuyển thành phố bán các hàng tấm: the, lụa, lượt, là, cấp, đũi, băng, sa, xuyến, chồi…

Số nhà 90 Hàng Đào xưa. 

Năm 1986, khi có chính sách đổi mới của Nhà nước, mở cửa nền kinh tế thị trường, hội nhập kinh tế thế giới thì phố Hàng Đào bừng dậy với sự xuất hiện của hàng loạt những cửa hàng tạp hóa, đồng hồ, quần áo may sẵn, nhiều nhà cao tầng, làm thay đổi hoàn toàn diện mạo con phố cổ Hàng Đào. Hàng Đào trở thành phố du lịch chuyên bán đồ cho du khách nước ngoài.

Nhà số 10 phố Hàng Đào. (Ảnh: kienthuc) 

Đình Đồng Lạc tọa lạc ở số 38 Hàng Đào. Ngôi đình có 

lịch sử hình thành từ thế kỷ 17, được xây lại năm 1941, là một 

di sản kiến trúc được bảo tồn đặc biệt của phố cổ Hà Nội.

Người Hàng Đào từ lâu vẫn nổi tiếng là người thanh lịch, con người của “Kinh Kỳ” kiểu cách đến thành cầu kỳ, hào nhoáng. Mặc dù là phố buôn bán nhưng Hàng Đào lại được coi là cái nôi của văn hóa và phong trào yêu nước kháng Pháp năm 1907. Chính tại ngôi nhà số 10 và 63 ngày nay, cụ Lương Văn Can cùng các sĩ phu yêu nước đã lập nên phong trào Đông Kinh Nghĩa Thục, nhằm thực hiện cải cách xã hội Việt Nam dưới thời thuộc Pháp. 

Phố Hàng Đào ngày nay là điểm du lịch, mua sắm 

yêu thích của khách tham quan phố cổ. (Ảnh: hanoimoi)

Hiện nay, diện mạo của phố cổ Hàng Đào đã hoàn toàn thay đổi. Vẫn đóng vai trò là phố buôn bán chính, sầm uất, đông đúc nhất Hà Nội, nhưng phố Hàng Đào chuyên bán quần áo phục vụ khách du lịch và người dân Hà thành. Từ năm 2006, UBND quận Hoàn Kiếm cho phép thành lập tuyến phố đi bộ Chợ Đêm Hàng Đào - Đồng Xuân vào các tối thứ sáu, thứ bẩy, chủ nhật. Chợ chủ yếu bán các mặt hàng thủ công mỹ nghệ, tơ lụa truyền thống, đồ lưu niệm, và cả hàng quán giới thiệu văn hóa ẩm thực Hà Nội, thu hút rất nhiều khách du lịch đến thăm quan. Tuyến phố đi bộ trên Chợ Đêm Hàng Đào - Đồng Xuân thực sự đã tạo nên một nét văn hóa hoàn toàn mới của Thủ đô, một nếp sinh hoạt thương mại mang đậm chất văn hóa.

Hàng Đào nay lúc nào cũng tấp nập kẻ bán người mua. 

Diện mạo Hàng Đào có thể đã thay đổi nhiều, nhưng những 

nét đẹp văn hóa nơi đây sẽ trường tồn mãi với thời gian.

Mọi du khách khi đến thăm Hà Nội đều có những cảm nhận rất riêng về phố Hàng Đào, nhưng chắc chắn đều có chung một cảm nhận rằng: Phố Hàng Đào rất cổ kính nhưng cũng rất hiện đại. Cổ kính bởi nơi đây vẫn còn ghi dấu những di tích cổ của một thời vang bóng như di tích trường Đông Kinh Nghĩa Thục tại số nhà 10; Miếu Đồng Lạc tại số nhà 31; Đình Hoa Lộc Thị ở số nhà 90A (là đình của người làng Đan Loan, thờ vọng thành hoàng làng Đan Loan là Triệu Xương và phu nhân Phương Dung và ông tổ nhuộm vải xưa); Đình Đồng Lạc ở số nhà 38 thờ thần Bạch Mã, Linh Lang, Cao Sơn. Hiện đại bởi đây là con phố du lịch và là trung tâm buôn bán lớn của phố cổ Hà Nội.

Mai Phương

Theo http://hanoitv.vn/