Đọc "Nơi tối tăm" của Nguyễn Viện

Đọc "Nơi tối tăm"
của Nguyễn Viện

Tại sao giữa cái thế giới vật chất trần trụi này, Nguyễn Viện có thể tìm ra một tượng trưng tinh thần bị đày ải đến ghê sợ như thế? 
Tựa hồ truyện ngắn này là vốc đá sỏi đẫm máu rải từ con đường roi quất trên lưng Chúa đến chân cây thập tự!
Nguyễn Viện tìm từ đâu ra những địa ngục thanh thiên bạch nhật - những đêm ác mộng của các linh hồn hết đường siêu thoát thoắt ẩn hiện, biến dạng thành dạ quỷ?...
Bị đè bẹp dưới một khối lớn vừa bê tông vừa đá tảng, gã Mèo là một con ma to mồm nhất vì sự kêu gào vĩnh cửu của gã. Thật ra, sức nặng của khối bê tông và đá tảng khổng lồ đè lên chưa phải là yếu tố quan trọng nhất giam giữ gã, mà chính bởi khói hương và lòng thành kính của người dương gian dành cho gã. Người dương gian có thể lầm lẫn và bị lừa bịp, nhưng ở cõi âm chỉ có sự thật. Chính vì thế, các hồn ma gọi gã là Mèo theo cách mà gã đã sống trên trần thế. Vả lại, tiếng kêu của gã cũng giống mèo đến độ mọi đẳng linh hồn đều tin rằng trong mọi kiếp của gã vẫn chỉ là mèo.
Không thể thoát. Mọi hồn ma đều bảo thế, nhưng gã Mèo vẫn luôn kêu gào như thể đấy là bản chất tồn tại của gã...
Thượng đế xui Nguyễn Viện dám mở toang những con đường địa ngục, phơi bày một cõi điêu linh, hoan tàn như một cánh đồng thây ma sau cuộc chiến?
Đau đớn vì quá tỉnh táo - Nguyễn Viện cho phép nhân vật của mình vĩnh viễn hôn mê chăng?
Có thể - có hay không - trạng thái chuyển dịch khác, khi mọi giá trị không chỉ lộn ngược mà còn đàng hoàng phi lý, bởi khuấy đảo xuôi ngược cõi âm dương?
Tỉnh táo vì quá đau đớn - Nguyễn Viện lôi người đọc tham dự cơn rồ dại tung hoành của tưởng tượng giấy bút, biến người thành ma, ma thành người trong cơn lý giải gắng sức những giản dị quái gở hiện sinh thời đại hôm nay? 
Chẳng thể bình yên từ chong chong nhận thức, từ nghẹn thở xúc cảm, Nguyễn Viện muốn người đọc  quay cuồng mệt mỏi, hòa vào cơn đau thảng thốt bắt buộc của nhân vật - mầm sống nho nhỏ, nhu nhú cứ muốn cọ quẫy vươn lên, rời sỏi đá nhợt nhòa, gắng sức hiểu giá trị duy nhất, đánh giá nổi mơ ước làm người: biết đau! 
Được chăng? 
Thừa sức! 
Bởi hiện thực trần trụi mang bóng hình siêu việt tối tăm: 
Chúng tôi không có nhiều thời gian lắm để gặp nhau. Sẽ rất tào lao nếu tôi bảo rằng phần lớn thời gian trong ngày nàng dùng để ngủ, nhưng thật sự đó là một nhu cầu cốt tử của K hiện nay. Nàng mỏng như một tờ giấy và khí huyết chập chờn. Những ngôi sao băng luôn rơi xuống linh hồn nàng và tạo ra một ảo tượng về sự đổ vỡ trong vũ trụ làm cho nàng mất chỗ bám víu...
Không thể thoát. Mọi hồn ma đều bảo thế, nhưng gã Mèo vẫn luôn kêu gào như thể đấy là bản chất tồn tại của gã.
Càng ngày, sự kêu gào của gã Mèo càng tăng âm lượng theo một tỉ lệ gia bội với cảm thức bị giam giữ của gã. Từ những phiên bản bằng đá đến thạch cao, hình ảnh gã được phát tán vào đình, chùa, miếu và cả các căn nhà mới xây. Càng được tôn thờ, nghiệp chướng càng nặng. Nhưng trần gian không nghe được tiếng gã. Người sống tiếp tục vinh danh gã dưới sức nặng của sự đày ải.
Vốn được xưng tụng như một người thanh bạch, gã trở nên trong trắng với cả đàn bà. Ở nơi sự tồn tại không còn bản năng mà chỉ là những ý lực, gã lại sống một cách bản năng hơn. Đó chính là sự cứu vớt có ý nghĩa nhất cho sự tồn tại cũng như khả năng tái sinh của gã cho một kiếp sau 
Bởi nỗi đau người không cần gắng gỏi tìm kiếm, tự nó sẽ đi tìm ta: 
tôi từ chối ký vào biên bản đồng ý cho mổ không phải vì tôi không có trách nhiệm pháp lý nào để làm chuyện đó, mà bởi tôi biết rõ chẳng có đứa bé nào trong bụng K. Tôi cũng biết K không hề có một chút tình cảm nào như thể tình mẫu tử với cái “thai” trong bụng mình, bởi vì nàng cũng biết đó chỉ là một khoảng trống. Nhưng cơn đau thì quá thật. Nó chòi đạp và muốn nổ tung. 
Đời sống sẽ  tươi đẹp nếu ta luôn mơ gặp những giấc mơ đẹp?
Dù chỉ trong cõi âm - như một nhận thức dương thế? 
Có thể lắm 
những giấc mơ chuyển bụng ham muốn sinh nở quái thai!
Để tương xứng với nhân gian lộn ngược... 
Cái chết không đồng đẳng. Gã Mèo không đi tìm ma nữ bởi những con ma nữ không còn mùi vị và đã mất cảm xúc. K là một trường hợp độc nhất mà gã Mèo khao khát vươn tới, sự thanh sạch của linh hồn và mùi người thuần khiết. Gã không thể tạo nên cảm xúc giao hợp cho K, vì gã vô hình tướng, nhưng nhờ K, gã cảm nhận được bản năng của mình giao động. Trong thế giới của gã, việc giao hợp chỉ là sự chồng lấn giữa hai cảm thức và có thể thực hiện xuyên suốt với mọi linh hồn, phi giới tính và tuổi tác. Thời gian là vô nghĩa. Bởi thế, K thu hút gã. Không những thế, trong bối cảnh thân thể K, gã thấy mình hiện diện như một sự sống.
Đêm tối là thời điểm thích hợp để gã Mèo bước ra khỏi nơi trú ngụ trong lồn K. Nhưng K chỉ nhìn được khi gã chui vào cửa mình nàng với một dương vật to cứng, như một tư thế của nỗi khát khao vĩnh hằng. Tận cùng đáy lòng K, hình ảnh đó chỉ là sự xỉ nhục cái tự do lựa chọn của con người. 
Tìm được chăng những chuẩn lý phù hợp với thứ tư duy lành mạnh muôn thuở, tạo dựng nổi bóng dáng một kẻ bình thường?
Không,
tác giả bức tranh siêu ảo này không biết phù phép, chỉ lẵng nhẵng đi theo cái quái gở trần tục mang tên gọi "thời đại của chúng mình” mà thôi.
Để làm gì Nguyễn Viện? 
Để đỡ đòn cho một cảm giác đắng cay của sự tỉnh táo đớn đau...
Sau ngày ở bệnh viện về, K khỏe hơn chút đỉnh. Nàng cảm nhận được hơi thở của mình thông thoáng hơn. Ông Thày dạy khí công nói, con đã có phần tinh tiến. Khí sắc của sự sống đã rạng lên. Thày hài lòng khi nhìn thấy con tịnh niệm với một thần thái thanh thoát.
Tuy thế, con ma Mèo con không biết gì tới những cố gắng của K. Nó ganh đua với Mèo bố hãm hiếp nàng. Đối với nó, việc đó chính là sự sống và nó cần phải sống.
Người ta không thể giải thích được tại sao ma chỉ đến với người này mà không đến được với người khác. Tôi tin rằng có những kẻ được chọn để nối liền những thế giới khác nhau. Và rằng luôn có một thông điệp về sự liên thông giữa các thế giới. Tuy nhiên, tôi không tin con Ma mèo con đã được gửi đến với K như một sứ mạng của sự bí ẩn trong vũ trụ. Nó chỉ là một hệ lụy ngoại lệ của tính vĩnh hằng của lòng dục. Bởi thế nó mãi mãi chỉ làm một việc duy nhất là đụ.
Con ma Mèo con vẫn nhìn thấy những phụ nữ khác, nhưng nó là sản phẩm của sự độc tôn và không thể thay đổi với nguyên mẫu, nó sẽ chỉ biết đến K như không còn một cõi tồn tại nào khác.
Và K không thể nào xô đẩy nó ra như thể nó là một thuộc tính của sự áp chế đương nhiên trong cuộc sống. Ý thức phản kháng làm K mệt và máu ngừng trệ trong huyết quản...
Ẩn dụ văn chương đôi khi bay lồng lộng như tà áo đen lạnh lẽo của thần chết, phủ khắp bầu trời mây mù xám xịt một màu đau buồn ảm đạm, rắc những giọt mưa mặn như nước mắt xuống những mẩu đời sống ngắn ngủi hấp hối - những thân phận người.
Nhưng thật lạ: chỉ con người, duy nhất chỉ con người biết Đau bởi chính Tình yêu của nó với cuộc sống!
Tôi gọi truyện ngắn kỳ lạ này của Nguyễn Viện là một phút thao thức của tình cảm đích thực Người... 

27/12/2009

Nguyễn Hồng Nhung

Theo https://vanchuongviet.org/