Đọc Ru tình lưu lạc của Nguyễn Ước

Đọc Ru tình lưu lạc
của Nguyễn Ước

Một trong những bài thơ tình đẹp nhất, cảm động nhất, đau đớn nhất.
Đúng là một lời Ru. Bởi kỷ niệm chỉ là một phút nhớ, một sực tỉnh dây lát, một nhói đau. Nhưng lời ru - kỷ niệm đã trở thành huyền thoại, đã trở thành sương khói lãng đãng bay trong không gian quanh ta - lời ru vì ngọt ngào êm ái, vì đằm thắm đẫm tình người, và vì ân sủng trao tặng nhau, tạo thành một nỗi nhắc nhủ không thể quên, không xa rời, và không bao giờ hết. 
Lời ru chỉ có thể hình thành và tồn tại, khi những gì đã xảy ra, nâng đỡ con người trên đôi cánh của thời gian, vượt muôn vàn tủi khổ, và tiến lên phía trước. 
Dấu ấn đầu tiên của bài thơ này là giai điệu hết sức mềm mại, uyển chuyển và tình tứ của thơ lục bát. 
Thể thơ này vô hình làm nội dung câu chuyện trở thành huyền thoại, với tất cả những nỗi đau đặc thù của nó: tình yêu đến - sự gặp gỡ - cuộc hội ngộ đến đỉnh cao của trái tim và thể xác - để rồi giã biệt - sự mất đi vĩnh viễn của từng cá nhân riêng biệt - nhưng để lại vĩnh viễn ân sủng gặp gỡ và trao duyên mà thượng đế ban tặng một mẩu đời người.
Tác giả dùng tiếng Việt thật đẹp: những động từ, tính từ trạng từ chính xác khiến câu thơ đầy ắp hình ảnh và chứa chan cảm xúc. Đọc bài thơ như tái hiện một đoạn phim sống động, có đủ âm thanh, màu sắc, hình ảnh, nhưng Chữ mang đến xúc cảm của linh hồn, chỉ xúc cảm người mới chân thành và sâu sắc như thế.
Tình yêu thường mang đến niềm vui, nhưng tình yêu trong một hoàn cảnh đau đớn của thân phận lưu lạc, trong nỗi thống khổ kìm nén và trong nỗi đau lớn hơn, nỗi niềm từ biệt quê nhà, tình yêu này đẹp một cách ngậm ngùi và cao cả.
Bởi men tình chính là chất xẻ chia, là chất cảm thông, là chất yêu thương nhân hậu mà con người tìm đến với nhau, kể cả trong hoàn cảnh hiểm nghèo hoặc bất hạnh nhất.
Đấy là cái đẹp của sự bi hùng tồn tại, mà con người, không cam chịu nỗi kìm hãm của số phận, vươn lên, đi về phía trước, tìm nguồn sống cho mình. 
Cho dù trong chua chát: "Vài năm sẽ bạc tóc xanh, run chân ngựa mỏi loanh quanh xứ người” sự chua chát lớn nhất: cái hữu hạn đời người, nhưng không tiêu diệt được con người, mà trái lại, với những gì được hưởng - dù ít ỏi - trong buồn đau, chỉ làm con người cảm nhận thêm nỗi sinh tồn bất diệt của mình trong vũ trụ bất tận này. 
Bài thơ như một màn sương mỏng bay mênh mang trên cánh đồng xanh mỗi sớm mai thức dậy. Màn sương của xa xôi hồi ức, của âu yếm tình người, của giây phút rưng rưng ân sủng cảm động lớn lao, khi con người thả mình vào những mơ dệt thời gian…
NGUYỄN ƯỚC
Ru tình lưu lạc
Ru em mai ở lại bầy,
Ru ta một bóng chim bay xa miền. 
Ru đêm câm nín xuống thuyền,
Trùng khơi sóng vỗ say nghiêng ngữa người,
Trơ vơ đảo lạ ven trời,
Bập bùng đốt lửa hơ đời héo hon.
Tóc xơ xác gió hoàng hôn,
Tiếng em hát nhỏ trên boong thuyền dài,
Tưởng ngàn thu gọi hồn ai,
Chập chờn ngọn sóng, ngất ngây trong chiều. 
Ru đời đơn điệu đìu hiu,
Khô khan doanh trại, chắt chiu tháng ngày.
Hôm nào mắt sóng còn say,
Mà nay giọt lệ chan đầy chén cơm,
Chung quanh nhân ngãi chập chờn,
Chao ơi thèm nhớ sắt son dáng kiều!
Ru tình không nói lời yêu,
Sao tay mười ngón thương dìu dập nhau,
Tận cùng hơi thở xôn xao,
Còn âm u lạnh nỗi đau không rời,
Sáng sương trưa nắng quê người,
Chiều hoang vu gió môi cười tủi thân,
Ðã không hẹn cuộc dương trần,
Nửa khuya âu yếm vẫn thầm gọi anh!
Nồng nàn nhịp thở dồn nhanh,
Ngọt môi ướt đẫm những thanh âm tình,
Trong cơn cuống quít bồng bềnh,
Em và da thịt hoá thành ơn thiêng,
Cho anh vơi chút niềm riêng,
Và em tươi lại trái tim nhọc nhằn.
Ru thuyền và bến cách ngăn,
Nước non lạnh nửa chỗ nằm từ đây,
Em ven rừng thẳm lưu đày,
Anh xuôi phố thị nhớ cây thương cành,
Vài năm sẽ bạc tóc xanh,
Run chân ngựa mỏi loanh quanh xứ người. 
Ơi em mai lạc nhau rồi,
Phương anh ngàn dặm mù trời tuyết bay,
Ơn đời cao mấy tầng mây,
Ơn em sưởi ấm tháng ngày điêu linh,
Mai em ra suối một mình,
Có buồn lúc gió ru tình cùng cây,
Có nghe một thoáng mắt cay,
Chừng hương ngày cũ đâu đây thoảng về. 

1/8/2009

Nguyễn Hồng Nhung

Theo https://vanchuongviet.org/