Những giai điệu mùa Xuân

Những giai điệu mùa Xuân

          Một năm qua đi rất nhanh, mùa đông khép lại một chặng đường và mùa xuân là sự khởi đầu mới. Giao thừa là thời khắc chúng ta tạm biệt những kỷ niệm vui buồn của quá khứ để hướng tới những hy vọng và niềm vui khi năm mới sang. Không còn háo hức, nôn nao lắng nghe tiếng pháo giao thừa như những cái tết xa xưa. Không thích chộn rộn hòa cùng dòng người xuôi về những điểm bắn pháo hoa mừng năm mới. Thời khắc đón giao thừa, trước khi thắp mấy nén nhang lên bàn thờ tổ tiên- với tôi là giây phút trầm lắng suy tư cùng những bản nhạc xuân yêu thích…

1-Happy New Year (ABBA):

         ABBA (1972–1983) là một ban nhạc pop Thụy Điển. Tên của ban nhạc do tập hợp các chữ đầu tên của bốn thành viên tạo thành: Anni-Frid Lyngstad, Björn Ulvaeus, Benny Andersson và Agnetha Fältskog. ABBA là một trong những ban nhạc thành công nhất trong lịch sử âm nhạc. Tính đến nay, ABBA đã tiêu thụ được gần 370 triệu đĩa và mỗi năm họ tiêu thụ được từ 2 đến 4 triệu đĩa.

      Nằm trong album Super Trouper và ra đời từ năm 1980, Happy New Year mang phong cách Pop đặc trưng của Abba;  thật đẹp đẽ, thật sâu lắng khiến người nghe có cảm giác như đang được thưởng thức một ly rượu táo thơm nồng, mang đủ hương vị đắng, cay, ngọt, chát. Cho dù được cất lên từ chiếc đài cát sét cũ kỹ trong căn gác nhỏ của một khu phố cổ hay những bữa tiệc tất niên sang trọng với rượu vang và nến, thì cảm xúc nó đem lại cho người nghe vẫn trọn vẹn như lần đầu tiên xuất hiện. Với nhiều thế hệ người yêu nhạc Việt Nam, dù trẻ hay già, dù “gu” thưởng thức âm nhạc có khác nhau nhưng giai điệu Happy New Year vào mỗi độ xuân về là không thể thiếu được.

2- Mùa xuân đầu tiên - Văn Cao (Ca sỹ Thanh Thúy)

   Những ngày đầu xuân 1976, Văn Cao ngồi vào đàn. Mùa xuân thanh bình, thống nhất, cái mùa xuân hằng đau đáu mơ ước của mỗi con người Việt Nam trong suốt 30 năm, có lúc tưởng chừng sẽ không bao giờ đến, cuối cùng đã đến, thật tự nhiên nhưng quá đỗi bất ngờ, thật bình thường nhưng vô cùng kỳ diệu, thật xưa cũ nhưng cũng thật mới mẻ, tinh khôi. Trong nhịp valse dịu nhẹ, khoan nhặt , Văn Cao bắt đầu ca khúc mới của mình bằng những hình ảnh giản dị về cái “mùa xuân đầu tiên” tự nhiên – bất ngờ, bình thường – kỳ diệu, xưa cũ – tinh khôi ấy:         
         Rồi dặt dìu mùa xuân theo én về

         Mùa bình thường mùa vui nay đã về

         Mùa xuân mơ ước ấy đang đến đầu tiên

         Với khói bay trên sông, gà đang gáy trưa bên sông

         Một trưa nắng vui cho bao tâm hồn…

  Như số phận trắc trở, truân chuyên của thiên tài sinh ra mình, phải 20 năm sau ngày ra đời (1996), sau cả khi Văn Cao mất (1995), Mùa xuân đầu tiên mới đến được phổ biến rộng rãi đến công chúng trong nước. Từ đó, Mùa xuân đầu tiên phát lộ toàn bộ chân giá trị của một tuyệt phẩm, được ưa thích  và trở thành khúc nhạc lòng của mỗi người Việt Nam mỗi độ xuân về

3- Điệp khúc mùa xuân - Quốc Dũng (Ca sỹ Cẩm Ly, Lam Trường, Minh Tuyết)

        “Xuân thanh bình, Mùa xuân đầu tiên, Xuân dịu êm, Hẹn ước mùa xuân, Xuân xa vắng"…Quốc Dũng có hơn 20 ca khúc viết về xuân, lấy chữ xuân làm tựa đề. Cảm hứng xuân rõ ràng là đầy tràn nhưng cảm thức về xuân ở Quốc Dũng là một dị biệt. Với anh, xuân không là biểu tượng của sức sống tươi nguyên, của niềm hy vọng, của rộn ràng nên xuân không có bướm trắng mai vàng, câu đối đỏ, nụ cười hồng thắm …Ngay cả Điệp khúc mùa xuân như một tưng bừng xuân ca có hoa vàng, nắng say, bướm bay vang lên trong một giai điệu tiết tấu rộn vui, bài hát vẫn chỉ là một gọi mời của tình yêu:
            Tình yêu ơi xin dệt nối yêu thương

            từ bao nhiêu năm tình sầu muôn hướng.

     Những bài hát của Quốc Dũng không thể là xuân ca mà chỉ là những khúc xuân tình. Xuân với anh là cõi tâm xuân, là ý xuân, tình xuân.

4- Xuân và tuổi trẻ - La Hối (Ca sỹ Khánh Ly)

        Xuân và tuổi trẻ được La Hối sáng tác năm 1944, một năm trước khi ông bị phát xít Nhật sát hại. Khởi đầu bài hát được nhạc sĩ soạn theo giai điệu một bản hòa tấu, đến năm 1946 Thế Lữ mới viết lời Việt khi đoàn kịch nói Anh Vũ của ông vào Nam biểu diễn.
         Với giai điệu valse đầy sức sống trẻ trung, yêu đời, lạc quan, bản nhạc “Xuân và tuổi trẻ” có một sức lôi cuốn lạ kỳ, nhất là thời điểm chúa Xuân đang trở về nơi trần thế. Ta hãy nghe ngôn ngữ âm nhạc, ca từ của bài hát để nhớ về người nhạc sĩ tài hoa nhưng mệnh yểu:

             Ngày thắm tươi bên đời xuân mới, 

                        Lòng đắm say bao nguồn vui sống.                            

            Xuân về với ngàn hoa tươi sáng.

            Ta muốn hái muôn ngàn đóa hồng.

            Ngày thắm tươi bên đời xuân mới.

            Lòng đắm say bao nguồn vui sống.

            Xuân về với ngàn hoa tươi sáng.

            Ta muốn luôn luôn cười cùng hoa... ”

5- Cánh thiệp đầu Xuân - Minh Kỳ & Lê Dinh (Ca sỹ Ngọc Huyền)

      Thập niên 70-80 ở miền Nam, Tết đến xuân về, ngoài chợ thì xôn xao bánh mứt còn các quán sách chợ tỉnh thì tha hồ các loại thiệp để cho thiên hạ lựa chọn. Chuyện mua thiệp tặng nhau hồi này là thông lệ và không thể thiếu mỗi dịp đầu xuân,  có người phải mua sớm để gởi bưu điện cho bà con, bạn bè nơi xa vì sợ gởi cận tết thiệp đến trễ là điều "vô duyên nhất".
       Hình ảnh cành mai, cành đào ngày Tết cùng cánh thiệp đầu xuân là hai thứ không thể tách rời nhau trong ngày đầu năm, tiếc là đang mai một dần

6- Em Ơi Mùa Xuân Đến Rồi Đó -Trần Chung (Ca sỹ Lê Dung)

        Em ơi mùa xuân đến rồi đó

        Thắm đỏ ngàn hoa sắc mặt trời

  Dưới hình thức người con trai nói với người con gái, bài hát "Mùa xuân đến rồi đó" ra đời như một bản tình ca. Trong bài hát, những "ngàn hoa thắm đỏ", những "chim én lướt bay về" chỉ cốt tạo không khí, gợi một chút xuân, điều cốt yếu là tác giả nói đến sức sống mãnh liệt, dồi dào, tiềm tàng của tuổi trẻ, nói đến mùa xuân với ý nghĩa khái quát tượng trưng. Mùa xuân là biểu tượng của sự sống, của sức vươn lên,  như một bức tranh đẹp lộng lẫy về mùa xuân. Giai điệu và âm nhạc của bài này rất giản dị nhưng vô cùng duyên dáng, trong sáng. Cái rạo rực của đất trời, cái tí tách của chồi non lộc biếc, cái xôn xao của gió núi mây ngàn... tất cả đang bừng lên như men rượu nồng. Và những bài ca về mùa xuân cũng góp lửa cho rượu thêm men, cho tình người thêm đậm, như hòa quyện, đan dệt với nhau tạo nên nhiều cung bậc cảm xúc. Đây không hẳn đã là mùa xuân cụ thể mà là mùa xuân của lòng người.
        Em ơi mùa xuân đến rồi đó

        Giang rộng vòng tay đón cuộc đời.

7- Xuân đã về - Minh Kỳ (Hợp ca):

      Chỉ cần nghe tên ca khúc thôi ta đã cảm nhận thấy nàng xuân đã đến, nàng len lỏi qua từng con đường , tràn vào từng ngôi nhà. Ngay từ câu đầu bài hát: “Xuân đã về, xuân đã về”  đã như lời reo đầy ngạc nhiên lôi cuốn của một chú bé, chú như muốn chia sẽ cả không khí mùa xuân tươi mới và rộn ràng, từng ánh mắt, nụ cười của đàn em nhỏ, màu sắc của muôn loài hoa xuân, tiếng hót ríu rít của đàn chim non, tiếng pháo đì đùng …tất cả đều tụ hội trong những ngày xuân tươi thắm. “…Xuân đã về, xuân đã về, kìa ngàn hoa hé môi cười vui đón gió mới. Xuân đã về, xuân đã về, ta hát vang lên câu ca mừng chào xuân...Xuân đã về, xuân đã về, kìa bao ánh xuân về tràn lan mênh mông. Xuân đã về, trên cánh đồng bao bác nông dân cày ruộng vui say xuân…”.

8- Đón xuân này nhớ xuân xưa – Châu Kỳ (Ca sỹ Cẩm Ly)

   Nhạc sỹ Châu Kỳ được mệnh danh là Ông hoàng của dòng nhạc beléro.Những bài hát do ông sáng tác đều đi vào lòng công chúng yêu âm nhạc. Ông còn là một người có tiếng đa tình, bài “Đón xuân này nhớ xuân xưa” là cái buồn man mác của của một tâm hồn nghệ sỹ cô đơn hoài nhớ về một mùa xuân đã xa

           Đón Xuân này tôi nhớ Xuân xưa

           Một chiều xuân em đã hẹn hò

           Như ươm tình trong cánh hoa mơ,

           đưa hương theo làn gió

           Em nói rằng em viết thành thơ

      Ta không đa tình như nhạc sỹ, nhưng lòng ta cũng nhiều bâng khuâng nhớ về những mùa Xuân xưa, mùa xuân có tiếng pháo nổ sớm từ trước tết trong dịp cúng tất niên, đêm 29-30 thức canh nấu bánh tét, bánh chưng trên hè phố;  làm mứt bánh… Bây giờ không còn đốt pháo, kinh tế thị trường cái gì cũng có sẵn, chỉ việc đi lựa mua, …trong lòng mỗi người đều có chút tiếc nuối cho những nề nếp xưa 

9-  Đón Xuân – Phạm Đình Chương (Ban nhạc ATB)

        Phạm Đình Chương còn một tác phẩm bất hủ về Xuân nữa là "Đón Xuân" theo điệu Swing. Lời ca trong bài hát là những ước vọng về một mùa Xuân thái hòa, tái dựng lại một cuộc sống yên vui, xóa đi những đau buồn bi lụy trong cuộc sống nhật thường.

Kìa trong vạt nắng

Mạch Xuân tràn dâng

Khóm hoa nhẹ rung,

môi cười thẹn thùng

cùng bao nguồn sáng

Bướm say duyên lành

Thắm tô trời Xuân

Bầy chim tung cánh

Hát vui đón mừng mùa nắng tươi lan.

10- Khúc nhạc ngày xuân - Nhật Bằng (Đoan Trang):

    Trong ca khúc "Khúc Nhạc Ngày Xuân" của nhạc sĩ Nhật Bằng, hình ảnh ngàn hoa thắm tươi cùng những bầy chim tung cánh bay đã tạo nên một khung cảnh mùa Xuân thật huy hoàng:
           Ngàn hoa thắm tươi, hé môi mừng chào đón xuân 

          Bầy chim tung cánh bay trên muôn cành cùng hát vang

          Tính tang tính tang tiếng đàn vang lời ca

          mừng xuân vàng về cùng ta hòa vui thắm tươi

         Tay cầm tay cầm tay đều múa nhịp theo điệu ca cùng hát khúc ca xuân.

          Xuân về chim hót ca, hoa nở tình thướt tha

          Êm đềm ánh huy hoàng khúc bình minh đang reo vang.

11- Câu chuyện đầu năm - Hoài An (Ca sỹ Như Quỳnh)

        Ca khúc "Câu chuyện đầu năm" là một trong những sáng tác viết về mùa xuân đi vào lòng người của nhạc sĩ Hoài An. Ca khúc đã ghi lại nhiều cảm xúc với biết bao hình ảnh quen thuộc của những ngày đầu năm với đầy đủ sắc màu của cuộc sống, dường như có cái gì đó thúc giục, tất cả như hối hả hơn, rồi lại trầm lắng, ngưng động như chính nhịp điệu bất tận của mùa xuân.
         Trên đường đi lễ xuân đầu năm, 

         qua một năm ruột rối tơ tằm,

         năm mới nhiều ước vọng chờ mong 
         may nhiều rủi ít ngóng trông

         vui cùng pháo nổ rượu hồng.

      Một năm qua đi với vô số bộn bề cuộc sống, sự xô bồ đời thường dường như làm mỗi chúng ta quên đi dòng chảy của thời gian và sự hiện hữu của không gian. Để rồi khi nhìn lại đã hết một năm, trước mắt mỗi người là những lễ hội xuân, là nồi bánh chưng xanh, là rượu hồng, câu đối…Tất cả đều để chúc tụng nhau một mùa xuân an lành và thịnh vượng. Bỏ lại sau lưng mọi lo toan của dòng đời. Ta hãy cùng đón thêm mùa xuân, đón thêm những niềm vui mới để yêu cuộc sống hơn như chính sức sống mà mùa xuân của tạo hóa đã ban tặng.

       Xin khấn nguyện kết chặt tình thân, 

         duyên cành lộc những băn khoăn,

         năm này chắc gặp tình nhân.

12- Mộng chiều Xuân - Ngọc Bích (Ca sỹ Ý Lan)

     Với  Mộng Chiều Xuân - nhạc sĩ Ngọc Bích đã diễn tả cảm xúc về mùa xuân đầu tiên trong cuộc đời . Đó là thuở ban đầu của " nghìn năm hồ dễ mấy ai quên ", một giai đoạn gấm hoa đầy mơ mộng . Dù chỉ là một thoáng ngó nhau đã là tinh tú quay cuồng choáng ngộp tâm tư . Dù chỉ như cơn gió thổi nhẹ ,cũng để lại bao nhung nhớ , mong chờ - bao rung động với mộng lòng vương vấn . Một thoáng đó là khói sóng , là tiếng đàn ngân , là giấc mơ của những ngày xuân hoa bướm. Giai điệu trữ tình và lời ca lãng mạn đã đưa người nghe bước vào một giấc mộng đẹp của mùa xuân, xua tan đi bao nỗi sầu của năm cũ và vẽ nên niềm hy vọng vào một ngày mai hạnh phúc :

           Mối tình đầu xuân ai thấu chăng 

           Lòng tha thiết vương theo tiếng đàn

           Mơ đời ái ân những ngày phong trần ,

           Sống trong mộng đẹp ngày mai.

13- Ly rượu mừng - Phạm Đình Chương (Hợp ca)

       Năm 1955, tại Sài Gòn, theo đề  nghị của cụ Trần Văn Ân và nhà văn quá cố Nguyễn Đức Quỳnh, Phạm Đình Chương đã viết bản nhạc này để đăng trên số Tết báo Đời Mới. Sự xuất hiện những người đẹp trong Ban hợp ca Thăng Long: Thái Thanh, Thái Hằng và Khánh Ngọc trên trang bìa cùng với ca khúc bất hủ "Ly rượu mừng" đã làm cho giai phẩm Xuân Đời Mới lúc bấy giờ  "cháy số " và phải in thêm mới có đủ số lượng cho bạn đọc
       Có thể nói rằng, ca khúc Ly Rượu Mừng của Phạm Đình Chương là một nhạc phẩm xuất sắc viết về mùa xuân của dân tộc và được nhiều người biết đến. Với những giai điệu hân hoan xuất thần, cách sử dụng ca từ dân giã, Phạm Đình Chương đã đưa chúng ta về một miền đất tươi sáng, ấm áp và thanh bình:

           Ngày xuân nâng chén ta chúc nơi nơi 

           Mừng anh nông phu vui lúa thơm hơi

           Người thương gia lợi tức

           Người công nhân ấm no

           Thoát ly đời gian lao nghèo khó...

14- Lắng nghe mùa Xuân về - Dương Thụ (Ca sỹ Mỹ Linh)

     Trong dòng chảy sôi động của nhịp sống hiện đại đôi khi chúng ta bất chợt nghe được một giai điệu đẹp và sáng đến mức như lạc vào một thế giới khác. Cái thế giới ấy mới mẻ, tinh khôi và mọi sự đều như mới bắt đầu: Ánh sáng bắt đầu của một buổi sớm mai, tình yêu chớm nở như nụ hồng gửi hương cho gió, đâu đây dòng suối nhẹ chảy chở những cánh đào phai như dấu chỉ phía đầu nguồn có một rừng hoa đang khoe sắc.
            Kìa tiếng chim rộn hát xa vời

           Cánh hoa đào bỗng như cười, báo tin mùa xuân về

           Kìa bóng đêm mùa cũ đâu rồi

           Với em chỉ thấy xanh ngời, lá hoa của xuân tươi

           Và anh... tới, mùa xuân về…”

15- Hoa Xuân - Phạm Duy (Ca  sỹ Hà Thanh):

     Nhạc sĩ Phạm Duy  có nhiều ca khúc rất tuyệt về Xuân. Phổ biến là Hoa Xuân, viết năm 1953 trên nhịp Slow tha thiết. Lời ca xưng tụng mùa Xuân nơi thôn quê, có đàn em bé ngoài đê, có chàng trai ngắt bông hoa biếu người thiếu nữ tuổi xuân thì. Xuân trong hồn người tỏa hương với đất trời. Ðây là một trong những ca khúc dễ hát, hát dễ hay, người dễ nghe; nhưng không kém cảm xúc, da diết tình cảm  đôi lứa trong trong những ngày đầu xuân

Sưu tầm & biên soạn: NPV