Hai thiêng liêng

Hai thiêng liêng

TỰA CỦA TÁC GIẢ
(tình yêu và tổ quốc: hai thiêng liêng)
Bộ Truyện "hai THIÊNG LIÊNG" này đã đăng trong Nhựt báo Dân-Ta từ tháng 5 đến tháng 11 năm 1953, tuy bị Kiểm duyệt thời ấy bỏ rất nhiều, nhưng vẫn được bạn đọc thân mến của Dân-Ta hoan nghênh nhiệt liệt, và yêu cầu in thành sách. Nhưng Chính phủ Quốc gia Việt-Nam hồi bấy giờ không cho phép bộ truyền này được xuất bản thành sách, với lý do: sợ mích lòng nước Pháp! Bởi cốt truyện này xảy ra dưới thời Pháp thuộc, các nhân vật trong truyện đều là những nam nữ thanh niên, chiến sĩ Quốc gia, hoạt động cách mạng chống đô hộ Pháp, và thu hồi Độc lập Nước nhà.
Nay Chính phủ Cộng hòa Việt-nam đã thực hiện Độc lập hoàn toàn rồi, bộ Truyện "hai THIÊNG-LIÊNG" mới được may mắn in thành sách để trình diện với bạn đọc thân yêu, và đúng theo nguyện vọng của tác giả, không bị kiểm duyệt như hồi đăng trong báo Dân-Ta.
Đây là một bộ tiểu thuyết và lại là một tiểu thuyết ái tình và trinh thám, xây dựng trên các cuộc hoạt động bí mật của một nhóm Nam nữ Sinh viên Trung học và Cao đẳng Hà-Nội đã sống cuộc đời đầy phiêu lưu mạo hiểm, rất éo le, sôi nổi, vô cùng rạo rực say mê, để phụng sự một Lý Tưởng Quốc gia duy nhất:
Tổ-Quốc Độc-lập và Dân-Tộc Tự-do!
Nhiều bạn sau khi đọc hết bộ truyện, thế nào cũng sẽ hỏi: "Truyện này rất ly kỳ hấp dẫn, nhưng có thật không nhỉ?"
Tôi xin trả lời trước rằng: có và không.
Có, vì một số nhân vật trong truyện này đã có sống thật với truyện này. Không, vì chính bộ truyện này là một tiểu thuyết: tác giả viết nó với tưởng tượng nhiều hơn là thực tế. Nhưng mà là một tiểu thuyết sống, cho nên các nhân vật trong truyện luôn luôn biến hóa từ tưởng tượng qua thực tế rồi từ thực tế trở vào trong tưởng tượng.
Bạn đọc tinh ý sẽ thấy đâu là thực và đâu là mộng vậy.
CHƯƠNG I
Tại sao anh bĩu môi cười? Anh hèn lắm, anh Bá!
- Vâng, có lẽ anh hèn thật...
- Em không ngờ anh còn thốt ra câu ấy! Anh là thanh niên một nước Việt-Nam vong quốc. Bác anh là một vị Nho-học có danh tiếng trong tỉnh chỉ vì làm cách mệnh mà bị 15 năm đày ra Côn-Lôn. Thầy anh đang làm quan, chỉ vì tát tai một người Pháp kiêu căng vô lễ, mà bị tù bị tội. Cái hận của Tổ quốc và của gia đình anh, anh không làm sao rửa được trong lúc thiếu thời, nhưng ngày nay anh đã hai mươi mấy tuổi rồi, anh học giỏi, có tiếng trong đám bạn bè là một trang thanh niên tuấn tú, thế mà anh chỉ ngồi điềm nhiên cười trong lúc thành phố Hà-Nội đang sôi nổi phong trào khởi nghĩa!
- Sao hôm nay em nói những chuyện đó với anh nhỉ? Em chỉ nghe những lời đồn đãi vu vơ, và những giọng tuyên truyền nguy hiểm!
- Anh điếc rồi sao? Tiếng súng sáu nổ ở Chợ-Hôm đêm 30 Tết vừa rồi, anh cho là tiếng pháo mừng xuân đó hẳn?
- Chỉ là một vụ ám sát vì tình, có gì lạ đâu!
- Anh Bá! Anh đừng mê ngủ nữa chứ! Và anh đừng tưởng ở trên giải đất Việt-Nam này ai cũng mê ngủ như anh! Hãy nghe em đây, anh ạ. Nước nhà đang nguy khốn. Dân chúng bị lầm than, Việt-Nam Quốc-dân đảng đã mở đầu cuộc tranh đấu để phục hồi độc lập cho Tổ quốc! Tiếng súng sáu hạ sát tên thực dân Bazin hôm 30 Tết vừa rồi chính là tiếng báo hiệu cho toàn dân nổi dậy! Những hạng thanh niên như chúng ta phải có bổn phận góp một phần xương máu với đồng bào!
Trần-Bá lật đật đưa tay lên bịt miệng người yêu. Chàng khẽ bảo:
- Đừng nói tầm bậy mà bị tù tội đấy, em ạ!
Lệ-Chi đưa tay hất mạnh bàn tay chàng ra:
- Anh không có một chút can đảm nào hết sao, anh Bá? Anh quá sợ sệt mà không còn biết nhục nữa sao? Anh quên rằng bác anh đã bị đày, thầy anh đã bị xiềng xích trong lao?
- Thời kỳ rối loạn ấy đã qua lâu rồi, em ạ. Bác anh đã chết, thầy anh đã chết, nhưng hai cái chết ấy đã có ích gì cho xứ sở đâu nào?
- Anh là người con hai lần bất hiếu! Anh mải vui sống trong nô lệ. Và những trang sử vẻ vang của Việt-Nam, những trang sử còn đẫm máu của các bậc anh hùng, không thấm vào trong tâm hồn anh được tí nào hay sao?
Trần-Bá cười:
- Hôm nay anh không ngờ em Lệ-Chi kiều mộng của anh lại muốn vỗ ngực cho mình là bà Trưng, bà Triệu! Thật tình, anh thương hại em! Nhưng anh khuyên em hãy coi chừng, kẻo không làm được gì mà con bị tù oan uổng! Anh chỉ biết một điều: là anh yêu em. Hạnh phúc trong đời anh là ở trong tình yêu ấy. Hôm nay anh sợ em loạn óc mất rồi, Lệ-Chi ạ!
Nói xong, chàng cười sặc sụa. Lệ-Chi giận đỏ mặt:
- Anh không có lý tưởng gì cả?
- Lý tưởng? Sao em biết anh không có? Lý tưởng của anh là học đỗ trường Cao đẳng để sau ra làm quan. Lý tưởng của anh là xe hơi, nhà lầu. Lý tưởng của anh là giàu sang phú quý. Lý tưởng của anh là hưởng cho hoàn toàn hạnh phúc của tuổi trẻ, là chơi, là hát, là nhảy đầm, là ăn mặc bảnh bao, là say sưa hoan hỷ với ái tình, với mơ mộng, với tất cả những lạc thú của tài hoa son trẻ...! Đó, lý tưởng của anh! Và cũng là lý tưởng chung cho bọn trai trẻ chúng ta, thanh niên và thiếu nữ, của đời văn minh tân tiến.
- Anh vui chơi thỏa thích trong lúc nước mất nhà tan, dân chúng lầm thân nô lệ ư?
Trần-Bá cười ha hả:
- Nô lệ ở đâu nào? Anh vẫn tự do ăn chơi sung sướng cơ mà! Nước mất nhà tan ở đâu? Nước vẫn còn đây, nhà vẫn còn đây. Ai cướp đi đâu mà mất? Lệ-Chi à, chúng ta yêu nhau, chỉ nên biết yêu nhau. Em đừng có những ý nghĩ đen tối, điên cuồng, rối loạn. Đối với một bạn trẻ, chỉ có Tình yêu và cuộc đời vui sống là đáng phụng sự mà thôi.
Lệ-Chi đứng phăng ngay dậy, ngó chàng với cặp mắt đầy khinh bỉ:
- Tôi cho anh biết, anh Trần-Bá à, anh không xứng đáng được tôi yêu nữa đâu! Hơn sáu tháng nay yêu anh, tôi tưởng tôi yêu một bạn trẻ có chí hướng cao cả, có tâm hồn tranh đấu nhiệt thành, nhưng hôm nay, tôi mới thấy rằng tôi lầm! Tôi rất hối hận đã tin tưởng nơi một thanh niên rất tầm thường, tầm thường cho đến đỗi gần như đê tiện! Tôi cũng rất tiếc đã nói chuyện với anh từ nãy đến giờ, không ích gì hết! Thôi, tôi đi về! Chào anh và chào vĩnh biệt!
Lệ-Chi quắc mắt nhìn Trần-Bá một lần chót rồi ngoay ngoảy bỏ đi. Đi ba bước, nàng quay lai, đứng ngoài cửa nói vào:
- Từ nay anh đừng tìm gặp tôi, và cũng đừng viết thơ cho tôi nữa. Giữa anh và tôi, thế là hết. Hết cả! Hết cả!
Trần-Bá nhìn thẳng vào mặt người bạn gái:
- Lệ-Chi, anh không ngờ hôm nay, bỗng nhiên em thay đổi hẳn thái độ. Hôm nay em có cử chỉ và ngôn ngữ rất lạ lùng!
Thiếu nữ nhếch môi cười chua chát:
- Từ nãy giờ, tôi nói chuyện với anh đã quá 3 tiếng đồng hồ. Đến giờ phút này tôi mới hiểu rõ anh: anh chỉ là một kẻ thanh niên vô giá trị. Có lẽ anh đã tưởng lầm Lệ-Chi: đứa thiếu nữ hèn hạ này không phải hạng gái lãng mạn, phiêu lưu mơ mộng đâu anh ạ! Mấy lâu nay tôi yêu anh, vì tôi đã tưởng lầm rằng tôi có thể lấy ái tình chân chính để giác ngộ anh. Nhưng lần này gặp anh, tôi hoàn toàn thất vọng!
Trần-Bá đứng dậy. Chàng bước ra cửa, mỉm cười rất thản nhiên:
- Thôi, chào Lệ-Chi! Mong rằng chúng ta sẽ chưa hoàn toàn đoạn tuyệt.
Thiếu nữ bĩu môi:
- Đối với tôi, từ nay ái tình đã chết! Đã chết hẳn! Chào anh lần cuối cùng!
Lệ-Chi bước lẹ xuống cầu thang, không ngoảnh mặt lại nữa. Trần-Bá đứng trên cửa nhìn theo dáng điệu thướt tha của người bạn gái. Nàng thật là người yêu của Bá, người yêu đầu tiên từ khi chàng thành thật biết yêu. Nói về nhan sắc, thì trong đám nữ học sinh ở Huế và Trung kỳ ra học tại Hà-Nội dạo ấy, không có cô nào đẹp bằng Lệ-Chi. Nàng là Ngôi sao của kinh đô. Hai mươi tuổi là tuổi nẩy nở đầy đặn của xuân tình, Lệ-Chi mảnh khảnh, dịu dàng, uyển chuyển. Trần-Bá thật yêu nàng từ 6 tháng nay, tuy trước vẫn là bạn học thân nhau ở Huế. Ra Hà-Nội chàng thi đậu tú tài, vào trường Cao đẳng Sư phạm, gặp Lệ-Chi một chiều chủ nhật rồi trò chuyện vui vẻ, thân mật, và hẹn hò gặp gỡ nhiều lần. Dần dần tình bạn mến thương trở nên tình yêu tha thiết.
Nhưng Trần-Bá quả không ngờ hôm nay Lệ-Chi tỏ ra thái độ đột ngột như thế. Chàng biết Lệ-Chi là con gái của một ông Phó mật thám người Việt nhập tịch vào dân Tây, ở một tỉnh Trung kỳ. Thái độ của nàng khiến Trần-Bá ngạc nhiên vô cùng, là vì lần đầu tiên hôm nay, chàng nghe từ miệng nàng thốt ra những câu nói mạnh bạo, hùng hồn, cương quyết, đó là những ý tưởng mà trong thời kỳ đô hộ Pháp chỉ những thanh niên cách mệnh mới có mà thôi. Lệ-Chi, cô gái diễm kiều mơ mộng của ông Phó mật thám Q.N. có phải là một thiếu nữ cách mệnh không? Thật không bao giờ Trần-Bá tin như thế được!
Nhưng, nhớ lại tất cả những lời lẽ của nàng vừa nói, Trần-Bá mỉm cười. Hôm nay, có lẽ chàng tự cảm thấy vui sướng hơn tất cả hôm nào hết. Chàng vui sướng hơn những lúc Nàng đã đến, những ngày chủ nhật trước kia, ngả đầu vào ngực chàng ngửa mắt nhìn âu yếm lên mặt chàng, và mỉm cười say đắm khi chàng khẽ gọi: "Em yêu!".
Lệ-Chi ra đi một lúc lâu thì Trần-Bá đóng kín các cửa sổ rồi trở lại đóng cửa lớn. Chàng đã khóa chặt hai vòng, còn xem lại một lần nữa cho chắc chắn là đã khóa kỹ rồi.
Chàng đến ngồi nơi bàn giấy, móc túi áo lấy ra một chìa khóa mở ngăn kéo, trong đó có một chồng sách vỡ của nhà trường. Chàng rút quyển sách thứ ba, dở ra lấy một mảnh giấy trắng bỏ vào túi áo.
Mảnh giấy trắng này lúc nãy, nửa giờ trước khi Lệ-Chi đến, đã có một người đến trao tận tay chàng, rồi ra đi, không nói gì hết. Lập tức chàng đóng kín cửa, lại mở ngăn kéo, bỏ mảnh giấy vào quyển sách thứ ba, rồi đóng ngăn kéo lại cẩn thận. Chàng đến nơi góc phòng có cái lò sưởi. Chàng ngồi xuống, hốt một nắm than trong cái mẹt để bên, bỏ vào lò. Chàng đánh diêm đốt lửa và quạt cho than hung đỏ. Nhưng chàng nghe tiếng gõ cửa, vội vàng đứng dậy hỏi:
- Ai?
- Em.
Chàng ra mở cửa, cười đón Lệ-Chi.
Bây giờ Lệ-Chi đã ra về. Lò than đã tắt hết. Chàng đánh diêm đun lại, một lúc than hừng đỏ. Trần-Bá rút trong túi lấy mảnh giấy trắng ra. Mảnh giấy trắng tinh, không có một chữ, không một dấu vết, nhưng chàng cầm hơ lại trên lò than vài lần, tự nhiên tờ giấy sém vàng, và hiện ra mấy hàng con số sau đây:
6 4 7 3 8 8 4 8 5 7: 12-2-8. 7 4 2 0 7 0 0 3 0 4 7 0 6 4 5 5 7 6 80 5 374636. 80 5 3 654. 25.
Trần-Bá trở lại ngồi bàn. Chàng cầm mảnh giấy coi đi coi lại hai ba lần, bỗng chàng cau mày, sầm nét mặt xuống. Chàng suy nghĩ một lúc, châm điếu thuốt hút, rồi đứng dậy thay áo quần cầm mũ ra đi.
Chàng đến một nhà lầu ở đường Bichot. Bước vào cửa, chàng cúi đầu chào một bà cụ già đang ngồi ung dung ăn trầu trên bục gỗ:
- Lạy cụ ạ.
- Tôi không dám. Rước cậu ngồi chơi. Em nó vừa mới đi chơi đâu đó. chắc cũng sắp về.
- Thưa cụ, chốc nữa anh Huy cháu về, nhờ cụ nói lại với anh ấy rằng đúng 4 giờ chiều mai sẽ làm lễ rước dâu đấy ạ.
Bà cụ cười:
- Thế à cậu? Cô dâu có đẹp không?
- Thưa Cụ, không được đẹp lắm ạ.
Chàng mỉm cười, cúi đầu chào bà cụ, ra về.
Giả sử lúc ấy có người lạ nào nghe câu chuyện, chắc họ cũng tưởng rằng 4 giờ chiều mai có một đám cưới nào đó.
Gần 4 giờ chiều mai, trên từng lầu khá rộng của nhà bà Cụ, 5 người đang ngồi im lặng hai bên một chiếc bàn dài. Đầu bàn, sát vào vách, có một bàn thờ Phật, kê hơi cao.
Ngay trước áng thờ, trên bàn, có đặt một đỉnh trầm đang nghi ngút khói hương bay. Hai cửa sổ ngó ra ngoài đường đều đóng kín. Năm người, tuổi từ 20 đến 24, đều vào hạng trí thức, âu phục rất sơ sài. Một người có bộ mặt hốc hác gầy, nhưng vòm trán cao, đôi mắt sáng, lo pha trà mời các bạn. Đó là anh Huy, con trai bà cụ. Mấy người kia, người thì xem báo, người thì xem sách, nhưng tất cả đều im lặng. Huy nói thầm với người ngồi cạnh, sau khi ngó lên đồng hồ:
- Anh ấy sắp đến.
Hai phút sau vừa đúng 4 giờ, một người hơi lùn và mập, từ dưới cầu thang nhẹ nhàng bước lên. Nét mặt chàng buồn rầu, nghiêm nghị. Người ấy chính là Trần-Bá.
Bá bắt tay thân mật mọi người, rồi ngồi xuống chiếc ghế trống đặt đối diện với bàn Phật. Huy ngồi trong cùng, đưa tay ấn mạnh nơi chân bàn thờ. Dưới ngón tay chàng một miếng gỗ vuông thụt vào, hình như phía trong có một lò xo, và bỗng nhiên, từ trên buông xuống, che kín hết tượng Phật, một lá cờ vàng bằng lụa, trên cờ nổi bật hai chữ: "TỔ-QUỐC", thêu bằng tơ đỏ.
Cả 6 người đều đứng dậy một loạt, mắt chăm chú nhìn lên lá Đảng kỳ mà gió nhẹ phất phơ sau làn khói của đỉnh trầm thơm bát ngát. Một phút chào cờ im lặng rồi Trần-Bá bảo:
- Mời anh em ngồi.
Chàng thong thả móc trong túi áo lấy ra mảnh giấy mà chàng đã hơ trên lò sưởi tại nhà chàng hôm qua, và trên đó đã hiện ra hai giòng chữ số:
- Thưa các đồng chí, tôi có tin buồn xin báo cáo: nữ đồng chí Liên B ở tỉnh bộ Q. N. vừa bị bắt 8 giờ chiều ngày 12 tháng 2. Nhiều tài liệu quan trọng của Đảng đã bị tịch thu.
Chàng đưa mảnh giấy cho mọi người chuyền nhau xem. Năm phút sau, chàng bảo:
- Yêu cầu anh bí thư thủ tiêu tờ giấy. Và chúng ta nên thảo luận gấp phương pháp đối phó.
Người thứ hai nói:
- Tôi nghe tin hình như nữ đồng chí Liên B đã cổ động rất đắc lực trong đồn lính khố xanh tại Q. N. Xin anh chủ tịch cho biết anh có nhận được phúc trình của tỉnh bộ Q. N. về công tác ấy không?
Trần-Bá gật đầu:
- Có. Nhưng bản phúc trình chỉ nói sơ sài thôi, vì công tác này đang còn giữ bí mật.
Người thứ hai:
- Vậy tôi xin đề nghị phái một đồng chí vào Q. N. để điều tra rõ ràng.
Người thứ ba:
- Tôi xin tán thành đề nghị của anh Lê Huy.
Người thứ tư:
- Có tin cho biết nữ đồng chí Liên B có trai gái với một viên đội trong đồn lính. Tin ấy có đúng không?
Trần-Bá:
- Đúng.
Người thứ tư:
- Vụ bắt bớ này có ảnh hưởng tối quan trong. Sự phái một ủy viên đặc biệt vào Q. N. để tra cứu rất là khẩn cấp.
Trần-Bá:
- Chiều mai, sẽ có một đồng chí đáp xe lửa tốc hành vào Q. N.
Im một lúc, Trần-Bá hỏi:
- Các đồng chí, còn ai có gì nói nữa không?
Mọi người đều làm thinh. Trần-Bá tiếp:
- Tôi xin cám ơn các đồng chí đã đến dự phiên nhóm đặc biệt hôm nay, và đã góp ý kiến về vụ nữ đồng chí Liên B bị nhà chức trách bắt. Tôi mong rằng kỳ nhóm hằng tháng sắp đến, chúng ta sẽ có tài liệu đầy đủ về vụ này để liệu phương đối phó. Bây giờ xin giải tán buổi nhóm đặc biệt hôm nay.
Mọi người đều đứng dậy, mắt nhìn lên Bàn Thờ Tổ Quốc. Lê Huy đưa tay ấn mạnh vào miếng gỗ vuông, lá đảng kỳ từ từ rút lên. Trần-Bá nghiêm nghị, khẽ hô lên ba tiếng:
- Q. D. Đ!
Năm người kia đồng thanh hô tiếp:
- Vạn tuế!
- Việt-Nam!
- Vạn tuế!
Lá đảng kỳ đã thu kín, còn lại tượng Phật từ bi trên bàn thờ.
CHƯƠNG II
Lệ Chi đi học về. Bước vào cửa nhà trọ, một tiệm buôn tơ lụa giàu có vào bậc nhất ở phố hàng Ngang, cậu con trai của bà chủ, đứng đón ở giữa nhà, tươi cười đưa cô một bức thư:
- Cô có thư của Quan lớn gởi ra sáng nay.
Lệ-Chi nghiêm nghị, cầm phong thư đóng dấu nhà bưu điện Q. N. thấy nét chữ của cha:
- Cám ơn anh.
Rồi cô đi thẳng lên lầu, nơi đây cô có một phòng ở chung với hai cô con gái bà chủ.
Lệ-Chi ngồi bàn, mở thư ra xem:
"Q. N..., ngày... tháng 5, 1928.
"Con gái yêu quý của Thầy,
"Cùng với thư này, thầy gởi cho con Mandat 100$ để con tiêu vặt. Thầy tin cho con mừng thầy vừa được giấy ban khen của Quan Khâm-sứ vì thầy vừa khám phá được một Hội kín làm việc chính trị phi pháp, và thầy bắt được một lũ phiến loạn. Thế nào thầy cũng sẽ được thăng quan tiến chức. Nghe nói ở Hà-Nội độ này cũng chộn rộn lắm. Mấy đứa làm việc quốc sự nghe theo bọn Phan-Bội-Châu và bè đảng của chúng nó, đều khinh thường Luật pháp và dám tơ tưởng việc châu chấu đá voi.
Con là con gái, còn trẻ tuổi, con chớ nhẹ dạ a tùng kẻ bất lương mà một ngày kia bị tù tội nhục nhã suốt đời. Con đừng quên rằng con là con nhà thế phiệt danh giá, ông nội con làm quan đại thần, thầy con cũng là một vị quan trung thành với Nhà-nước Bảo-hộ, con phải gìn giữ thể thống của gia đình.
Sẵn đây thầy cũng tin cho con biết có hai nơi muốn dạm hỏi con. Quan Tuần-Vũ tỉnh ta góa vợ, muốn lấy con làm kế thất, và cụ Thượng Trần cũng sai quan Huyện Tri để nói chuyện muốn làm mai dong cho con trai của cụ. Con cũng biết cậu Ấm-Sĩ, con thứ của cụ Thượng hiện đang học trường Cao-đẳng Y-học ở Hà-Nội. Thầy chưa nhận đám nào, muốn để hỏi ý kiến con trước đã. Vậy được thư này, con trả lời cho thầy biết. Thầy rất thương nhớ con."
Lệ-Chi gấp thư, bỏ vào ngăn kéo riêng, rồi khóa lại. Sắc mặt nàng không thay đổi. Nàng muốn lấy một quyển sach, bất cứ là quyển gì, để đọc. Nàng vớ ngay trên ngăn tủ một bộ Légende des Siècles, dở ra xem một bài.
Vừa lúc Mỹ-Liên và Mỹ-Huệ, hai cô gái của bà chủ đi học về. Mỹ-Liên nhanh nhẩu cười:
- Lệ-Chi hôm nay về sớm nhỉ!
Mỹ-Huệ bỏ cặp sách trên bàn, vỗ vai Lệ-Chi:
- Thế nào, tối nay có Bal des Étudiants, đi chứ Lệ-Chi? (Bal des Étudiants: Dạ hội khiêu vũ của Sinh viên).
Mỹ-Liên chụp nói tiếp:
- Lệ-Chi chả đi thì còn ai đi! Có phải không, hở cô Tú tài Triết học kiều mộng của em?
Liên và Huệ cười. Liên bá cổ Lệ-Chi có vẻ âu yếm lắm. Huệ vịn tay trên vai nàng. Lệ-Chi ngồi giữa, lặng lẽ không nói gì. Mỹ-Liên cúi xuống nhìn Lệ-Chi:
- Lệ-Chi đẹp thật đấy chứ! Đôi mắt mơ mộng làm sao ấy!
Mỹ-Huệ:
- Làn sóng gợn của Sông Hương mà lị!
Chả trách tụi sinh viên trường Cao-đẳng đua nhau làm thơ tặng chị!
- À, thế nào, độ này sao tụi em ít gặp Trần-Bá nhỉ? Coi bộ anh ta chăm học ghê!
- Mình xem Trần-Bá với Lệ-Chi cũng na ná như Đạm-Thủy với Tố-Tâm trong tiểu thuyết ấy!
- Tối nay, Lệ-Chi với Trần-Bá khiêu vũ, thế nào mình cũng chụp cho được một tấm hình mới nghe!
Con ở đứng dưới cầu thang gọi lên:
- Mời ba cô xuống xơi cơm ạ!
Liên và Huệ kéo tay Lệ-Chi đứng dậy. Từ nãy đến giờ, Lệ-Chi không hề nói một lời.

Tối hôm ấy, Lệ-Chi viện lẽ nhức đầu, không đi dự dạ hội Sinh viên. Nhưng Mỹ-Liên và Mỹ-Huệ nhất định không nghe. Hai chị em rủ mãi, Lệ-Chi cũng từ chối mãi. Mỹ-Huệ bực mình, nói đùa:
- Lệ-Chi hôm nay làm nũng lạ!
Bỗng Lệ-Chi phá lên cười:
- Nào, thì đi! Một năm chỉ có một hai lần có Dạ hội khiêu vũ của Sinh viên, dại gì mà không đi nhỉ!
Huệ và Liên cũng vui mừng, cười ồn cả lên:
- Thế chứ! Dạ hội đêm nay mà không có Lệ-Chi, thì dạ hội sẽ biến ra bãi sa mạc còn gì!
Mỹ-Huệ tiếp:
- Và Trần-Bá sẽ biến ra cái tượng đá mất thôi!
- Riêng gì Trần-Bá!
- Thôi, sửa soạn nhanh lên, các bà!
- 7 giờ rồi nhe!
- 8 giờ đi cũng vừa. Còn dư thì giờ trang điểm chán!
8 giờ hơn, Lệ-Chi, Mỹ-Huệ và Mỹ-Liên cùng ra đi vui vẻ. Đi qua nhà dưới, cậu con trai bà chủ nhà, là anh của hai cô kia, đứng dựa nơi tủ hàng, ngắm nghía Lệ-Chi và nói:
- Chà! Cô Lệ-Chi đẹp như một nàng tiên giáng thế!
Nàng đang vui cười với Liên và Huệ, liền nghiêm mặt làm thinh. Mỹ-Liên không để ý, hỏi đùa lại anh:
- Còn chúng em, sao anh không khen?
- Hai cô thì đẹp như hai nàng em!
Ra đường, Mỹ-Huệ nói với Lệ-Chi:
- Anh Bính của em hay vui tính và nhanh mồm nhanh miệng, Lệ-Chi đừng giận nhe!
Lệ-Chi khẽ lắc đầu:
- Không, tôi có giận anh ấy bao giờ đâu.
Mỹ-Liên tiếp:
- Anh ấy thành thật lắm cơ.
Dạ hội Sinh viên năm ấy tổ chức tại nhà Hội Khai-Tri Tiến-Đức. Ba cô vừa vào cửa thì một làn mưa hoa giấy và một trận vỗ tay xen với tiếng cười dòn nổi lên đón tiếp. Người ta thấy trong phòng khánh tiết trang hoàng những ngọn đèn điện xanh, trắng, đỏ, và những lá cờ Pháp treo phất phới trên những cánh dừa lá tỉa ra xanh um. Có đông đủ sinh viên trường Cao-đẳng Hà-Nội, và các trường Trung học, cùng các vị Nam Nữ giáo sư Pháp và Việt.
Bên phái phụ nữ Việt, rất đông các cô sinh viên các trường lớn đều được mời đến dự. Mỹ-Liên và Mỹ-Huệ thấy Trần-Bá, sinh viên trường Cao-đẳng, đứng cười đùa với một sinh viên khác. Chàng thắt nơ đen, tóc chải bóng mướt, y phục màu xanh nước biển có vẻ bảnh trai lắm. Có điều Liên và Huệ hơi ngạc nhiên là Bá không lúc nào đến gần Lệ-Chi, mà Lệ-Chi cũng không để ý đến Bá. Hôm nay xem nàng không vui vẻ như trước. Bao nhiêu sinh viên bu lại quanh nàng, trò chuyện cười đùa, nàng chỉ mỉm cười để đáp lại. Sau những tiệc ăn uống phá phách và các bài diễn văn khôi hài, khiến cho cả phòng khánh tiết đều vang dậy những tiếng cười và tiếng vỗ tay ồ ạt, một vị giáo sư Pháp và một cô nữ sinh Việt bắt đầu khai mạc buổi khiêu vũ. Hai người ôm nhau nhảy, rồi từng cặp trai gái ôm nhau nhảy kế tiếp theo bài đàn trầm bổng du dương. Tất cả các cô nữ sinh kiều diễm Việt-Nam hôm ấy đều nhảy giỏi và thướt tha uyển chuyển, mềm mại, trong tay các cậu sinh viên bảnh bao phong nhã. Lệ-Chi ngồi riêng một bàn với một cốc kem. Nàng không nhảy. Nàng đã từ chối tất cả những sinh viên đến nhã nhặn mời nàng. Huệ và Liên để ý Trần-Bá không có lần nào lại gần Lệ-Chi và chàng đang nhảy với Ngọc-Minh ở trường Thuốc. Ngọc-Minh thì không đẹp, người mập và thô. Hầu hết những sinh viên nam nữ đã biết chuyện tình duyên giữa Trần-Bá với Lệ-Chi từ sáu tháng nay đều phải ngạc nhiên. Họ đoán rằng hai người đã giận nhau rồi.
Bỗng, giữa lúc các cặp khiêu vũ đang say sưa quay cuồng theo điệu nhạc tưng bừng, thì Mỹ-Huệ không thấy Lệ-Chi nơi bàn nữa! Nàng đưa mắt tìm kiếm khắp phòng, không trông thấy Lệ-Chi đâu.
Hết bài đàn, Huệ gặp Liên:
- Lệ-Chi đi đâu nhỉ?
Rồi từ miệng này qua miệng khác, hầu hết các cặp thanh niên trong đêm dạ hội đều hỏi nhau:
- Lệ-Chi đã về rồi à?
Riêng Trần-Bá vẫn khiêu vũ cho đến tàn cuộc, vui cười với các cô, không để ý gì cả.
Liên bảo khẽ Huệ:
- Chắc Lệ-Chi thấy Trần-Bá nhảy với Ngọc-Minh, cô ả nổi ghen, bỏ về chứ gì!
Nhưng lúc hai chị em trở về nhà gần hai giờ sáng, hỏi con ở, nó nói Lệ-Chi vẫn chưa về. Mỹ-Huệ ngạc nhiên bảo:
- Ít nhất Lệ-Chi cũng phải về ngủ chứ đi đâu đêm nay?
Mỹ-Liên nhún vai:
- Lần đầu tiên Lệ-Chi đi ngủ lan chạ!
Hai chị em nằm trên giường bàn tán suốt đêm. Hai cô đều quả quyết rằng Lệ-Chi đã"bỏ rơi" Trần-Bá. Thái độ của họ trong đêm dạ hội đã chứng tỏ cuộc đoạn tuyệt ly kỳ bí mật ấy. Và chắc chắn Lệ-Chị đang yêu một người khác, và yêu say mê, cho nên không thiết gì vui chơi và khiêu vũ nữa. Nhưng người tình nhân mới của Lệ-Chi là ai? Cả cái bí mật là ở chỗ đó. Họ biết chắc rằng Lệ-Chi không có cớ gì để đi đêm cả, trừ phi đi với một người đàn ông nào. Nhiều lần, nhất là trong hai tháng sau đây, Lệ-Chi nói đi xem chớp bóng, nhưng không lần nào rũ hai chị em Mỹ-Huệ, Mỹ-Liên. Nàng thích đi những buổi chớp từ 9 đến 12 giờ khuya, nhưng nàng chưa đi suốt đêm như đêm nay. Con gái tự do lãng mạn như 2 cô, cũng không bao giờ dám đi khuya, nữa là đi cả đêm không về nhà! Không ngờ Lệ-Chi hư hỏng đến thế nhỉ!
Mỹ-Huệ thở ra:
- Thế là xong cả cái đời người con gái còn đâu là tiết hạnh? Mà rồi đây, sẽ ra sao nhỉ? Một đêm nay, Lệ-Chi sẽ còn là Lệ-Chi nữa không? Một vài tháng nữa, nhỡ cô nàng... to bụng thì làm thế nào?
Mỹ-Liên và Mỹ-Huệ nói đến hai chữ"to bụng", không dám nói lớn. Chính hai chị em lúc nghĩ đến chuyện ghê gớm ấy, cũng đã thấy đỏ bừng hai má rồi! Họ trề môi, khinh bỉ người bạn gái mà lâu nay họ không ngờ đốn mạt như thế ấy! Học giỏi mà làm gì? Uổng công đèn sách bấy lâu! Đỗ được bằng tú tài Tây để rồi một đêm sa ngã về xác thịt, mang danh nhơ nhớp suốt đời ư? Thế mà dạo này Lệ-Chi làm ra vẻ trầm ngâm đạo mạo lắm chứ!
Mỹ-Huệ và Mỹ-Liên định từ nay tẩy chay Lệ-Chi, "không thèm chơi với nó nữa". Và hai cô định sáng ngày nói với mẹ đuổi Lệ-Chi đi, đừng chứa"nó" ở trọ làm gì cho xui xẻo trong gia đình...
Suốt đêm, Liên và Huệ chỉ nói xấu Lệ-Chi. Chán rồi kết luận:
- Đốn đời mạt kiếp đến thế thì thôi!
Sáng hôm sau cả thành phố Hà-Nội thức dậy đều ngạc nhiên kinh hoàng. Không biết truyền đơn ai rải từ lúc nào mà đầy đường đầy phố!
Người ta không dám lượm công khai. Ai nấy cũng len lén cúi xuống nhặt rất nhanh, rồi đem vào nhà xem rất nhanh. Xem xong, bỏ vào bếp dốt ngay. Không một người nào dám để lại hoặc giấu cất nơi nào. Truyền đơn in bằng động sương, chữ viết bằng mực tím và nét chữ theo kiểu chữ in, khó biết được nét chữ của người nào. Đây là trích một đoạn nguyên văn tờ giấy bí mật ấy:
Hỡi anh em chị em Đồng bào!
Nước Việt-Nam ta trải mấy nghìn năm xưa đã mấy lần bị quân Tàu đô hộ, nhưng mấy lần khởi nghĩa, cả một khối Dân tộc đều đứng dậy, lẫm liệt anh hùng, đuổi quân xâm lăng ra khỏi biên thùy, dựng cờ Độc lập. Một cô gái như Trưng-Trắc, một vị hoàng tử như Trần-Hưng-Đạo, một anh dân cày như Lê-Lợi, một chàng đi buôn như Nguyễn-Huệ, một nho sĩ như Phan-Bội-Châu, đều là tượng trưng vẻ vang của tinh thần Ái quốc mãnh liệt của con cháu Hùng-Vương... Ngày nay nước Việt-Nam ta...
Truyền đơn dài một trang giấy lộn. Dưới ký:
"Việt-Nam Cách-Mạng Đảng"
Tuy nhiên, thành phố Hà-Nội sáng hôm ấy chỉ có một không khí xáo động nhất thời. Một giờ sau không còn nghe ai nói đến truyền đơn bí mật kia nữa. Người ta sợ hãi không dám nói đến thì đúng hơn, vì ai nấy đều hiểu ngầm rằng đó là một"Hội Kín" làm về"Quốc sự" có tính cách nguy hiểm. Thanh niên nam nữ chỉ lo ăn chơi, ham mê tiểu thuyết kiếm hiệp và ái tình lãng mạn, bán mỗi tập 3 xu. Cho nên truyền đơn rải ra của một đảng cách mệnh để thức tĩnh đồng bào, ít người dám đọc.
Trong nhà hai cô Mỹ-Huệ, Mỹ-Liên, cũng có thằng ở nhặt được một tờ. Bà cụ bảo đem vào bếp dốt ngay. Cậu con cả hăng hái giật tờ giấy trong tay đứa ở:
- Đưa tao xem nào!
Tưởng cậu lấy xem, ai ngờ cậu đánh bật lửa đốt liền. Cậu không dám đọc trọn một câu nào, mới thấy hai chữ"Đồng-bào" đã mất hồn mất vía! Cậu lại sợ đứa ở đem dấu cất đi đâu, nhỡ nhà chức trách thấy được thì nguy, nên tự tay đốt lấy.
Vào khoảng 9 giờ, một em bé gái độ 10 tuổi đến đưa bà chủ nhà một phong thư.
Cô bé rất lễ phép, đưa xong thư cúi đầu chào. Bà cụ chưa kịp hỏi thư của ai, cô bé đã đi mất. Bà mở ra đọc:
Thưa cụ,
Khi hôm cháu ở trong Dạ hội sinh viên đến 10 giờ tự nhiên bị chóng mặt quá, cháu về ngay nhưng chắc giờ ấy cụ đã đóng cửa đi nghỉ, nên cháu thuê xe đến nhà bà thím của cháu ở Chợ Hôm. Hiện cháu bị sốt rét vẫn còn nằm đây. Chiều cháu khỏe cháu sẽ về nhà.
Xin cụ tha lỗi cho. Thân ái chào Mỹ-Liên, Mỹ-Huệ.
Kính thư,
Lệ-Chi
Bà cụ đưa thư cho Liên và Huệ xem. Huệ bảo:
- Lệ-Chi nói dối đấy, Me ạ! Chị ấy chả có bà thím nào ở Chợ-Hôm đâu. Chắc chị ấy đi với anh chàng nào rồi. Sợ tụi con cười, chị ấy nói dối để che lấp đấy! Tụi con còn lạ gì! Chiều nay chị ta về, tụi con vặn hỏi thế nào cũng lòi đuôi chuột cho Me xem!
Nhưng chiều, Lệ-Chi không về. Đêm, vẫn chẳng thấy bóng. Ngày hôm sau cũng biệt tích.
Cô Huệ nói đúng: Lệ-Chi chẳng có bà thím nào ở Chợ-Hôm cả. Nhưng có điều không đúng là Lệ-Chi đâu phải hạng gái hay đi lang chạ vẩn vơ. Tối hôm qua cô vờ đi dự Dạ Hội sinh viên để khuya cô lén đi rải truyền đơn cho dễ đó thôi.
Lệ-Chi rải gần hết năm trăm tờ truyền đơn, quẹo xe đạp ra đường Bờ sông. Đồng thời, khắp thành phố Hà-Nội có bốn người cùng làm việc ấy. Mọi người đi riêng một khu vực mà họ đã phân công từ trước. Song họ đều là đàn ông, trừ Lệ-Chi. Nàng đạp xe dọc theo bờ sông về miệt cầu Sông-cái, ung dung như người dạo mát đêm, mặc dù chung quanh nàng gió thổi buốt xương và sương mù dày dặc, đến nỗi cách nhau độ năm chục thước không còn trông thấy gì. Cảnh vật như chìm lịm trong sương mù. Trời đất như một bầu sương đục ngầu, làn mưa bụi lấm tấm bay ngập tràn khắp cả. Thỉnh thoảng một chiếc xe hơi từ đằng xa chạy tới, hai ngọn đèn pha đỏ rực chiếu rọi trong sương, Lệ-Chi đạp xe né bên lề đường. Nàng rải nốt tờ truyền đơn cuối cùng rồi quẹo xe lên Hồ Trúc-Bạch. Bỗng một người cảnh sát Pháp và một người cảnh sát Việt đạp xe rượt theo rất mau, đến kịp chặn Lệ-Chi lại. Nàng điềm nhiên xuống xe. Viên cảnh sát Pháp hỏi người tòng sự Việt:
- Có phải nó không?
- Dạ phải.
Lệ-Chi nhìn đăm đăm vào mặt người Pháp và hỏi bằng tiếng Pháp:
- Ông muốn gì?
- Cô đi đâu giờ này?
- Tôi đi chơi.
- Đi chơi trong sương mù gió lạnh, lúc 4 giờ sáng à?
- Tôi thức khuya quá, trong người mệt, muốn đi một vòng xe máy cho tỉnh táo một chút.
Viên cảnh sát Pháp thấy trên đầu tóc nàng còn dính đầy những hoa giấy, nói:
- Cô làm gì khi đêm?
- Tôi dự Dạ hội khiêu vũ của Sinh viên.
- Cô là sinh viên?
- Tôi là vợ sinh viên.
- Chồng cô học ở đâu?
- Trường Cao-đẳng Y-khoa.
- Nhà cô ở đâu?
- Đường Jacquin, số nhà 24.
- Được, mời cô đi theo tôi về bót Cảnh sát.
Lệ-Chi trố mắt giận dữ:
- Tại sao?
- Tại vì người ta đã thấy cô rải truyền đơn ở phố Hàng Bạc.
- Tôi? Tôi rải truyền đơn, ông bảo thế? Truyền đơn gì cơ chứ?
Nàng quay lại hỏi người cảnh sát Việt, với một nụ cười gằn:
- Thầy cũng có thấy tôi qua phố Hàng-Bạc lúc nãy? Thật hay bỡn?
Cô nói lại tiếng Pháp với viên cảnh sát Pháp:
- Tôi lại tưởng rằng tôi đã đạp xe từ nhà tôi ở đường Jacquin lên đường Bobillot, qua trước trường Cao đẳng, quẹo ra Bờ sông rồi thẳng lên đây. Tôi đang quay trở về thì gặp ông. Nếu ông không sợ mất thì giờ, thì nhờ ông đưa tôi về phố Jacquin..., thì ông sẽ biết rõ sự thật. Nếu tôi được hân hạnh ông đưa về đến nhà, chồng tôi sẽ cám ơn ông lắm.
Lệ-Chi trẻ, đẹp, nói tiếng Pháp giỏi. Một nụ cười ngoại giao của nàng khiến cho viên cảnh sát Pháp khoan khoái rung động. Y mỉm cười tỏ vẻ bằng lòng:
- Được. Chúng tôi đưa cô về nhà, để xem cô có nói dối không.
Ba người cùng lên xe đạp. Nàng phóng đi trước, hai viên đội xếp chạy theo, kèm sát hai bên.
Đến đường Jacquin, số nhà 24, trong nhà còn đèn điện. Cửa khép kín, nhưng không khóa, Lệ-Chi đẩy vào. Hai viên đội xếp bước vào theo.
Ngó qua gian nhà, biết ngay là nhà một sinh viên. Bàn ghế, đi-văng đầy sách vở nhà trường.
Trên tường bày la liệt những bức tranh các cô đào chớp bóng Pháp và Mỹ.
Một chàng thanh niên đẹp trai, mặc pyjama, đang nằm ghế dài, hút thuốc thơm Craven A, đọc một tạp chí tranh ảnh Pháp. Trông thấy hai người đội xếp vào, chàng vội vàng đứng dậy chào một cách sợ sệt. Mặt chàng tái mét. Nhưng Lệ-Chi vụt cười rất tự nhiên, chạy lại âu yếm để tay lên vai chàng, với một nụ cười rất đáng yêu. Nàng giới thiệu bằng tiếng Pháp:
- Chồng tôi.
Xong, nàng quay nhìn chàng thanh niên, cười và cũng nói tiếng Pháp:
- Anh biết không, ông Cò và thầy đội xếp này thấy em đi xe đạp một mình trên bờ Hồ Trúc-Bạch, hai ông có lòng tốt đưa em về...
Chàng thanh niên, ngơ ngác, vẫn còn vẻ lúng túng và sợ sệt, cười ngượng nghịu, nói với ông Cò:
- Các ông tử tế quá...
Lệ-Chi nhanh nhẩu chạy lại tủ, lấy một chai rượu tây, và bốn cái cốc đem ra bàn:
- Mới hai ông ngồi, và dùng tạm một ly rượu cho ấm. Trời hôm nay sao lạnh quá nhỉ?
Nàng rót bốn ly, mời khách hai, đưa chàng thanh niên một:
- Anh uống một tý?
Chàng gật đầu. Bốn người ngồi quanh bàn. Viên đội xếp tây nâng cốc:
- Chúc ông bà khỏe mạnh!
Lệ-Chi đáp:
- Chúc các ông khỏe mạnh.
Lệ-Chi rất vui vẻ nhã nhặn, và nói tiếng Pháp rất thạo.
Trò chuyện vớ vẩn độ mười lăm phút, Lệ-Chi nói toàn những chuyện liên hoan trong buổi Dạ hội sinh viên. Viên đội xếp Pháp nghe say mê. Cạn ly rượu, hai viên đội xếp đứng dậy lễ phép chào về.
Ra đường, viên đội xếp Pháp bảo với người tòng sự Việt:
- Coi bộ anh chồng ghen, vì cô vợ đẹp quá!
Người Việt gật đầu:
- Dạ. Cô vợ vừa đẹp vừa nói tiếng Tây giỏi!
Sực nhớ vụ rải truyền đơn, người Pháp bảo:
- Lúc nãy mày nhầm. Một thiếu phụ kiều diễm và sang trọng như thế không phải sinh ra để đi rải truyền đơn cách mạng!
- Tôi thấy một thiếu nữ vừa đạp xe vừa rải truyền đơn, giống na ná như cô ấy.
- Tại có sương mù, mày không phân biệt được một con tướng cướp với một nàng Tiên! Nó đẹp hơn vợ tạo một nghìn lần, mày không thấy sao!
Người cảnh sát Việt đáp:
- Vâng. Có lẽ tôi nhầm thật đấy!
Tôi xin trở lại chuyện Lệ-Chi và chàng thanh niên mà nàng đã giới thiệu là chồng.
Chàng thanh niên không phải người xa lạ. Trong bức thư của ông Phó Mật-thám Q. N., gửi cho con gái ông là Lệ-Chi, mà bạn đọc đã thấy rồi, ông Phó Mật-thám đã tin cho Lệ-Chi biết có hai người đã đến xin hỏi nàng: ông Tuần-Vũ góa vợ, và cụ Thượng Trần hỏi cho con trai của cụ là cậu Ấm-Sĩ, hiện đang học trường Cao-đẳng Y-khoa Hà-Nội. Chàng thanh niên chính là cậu Ấm-Sĩ, đúng tên là Trần-văn-Sĩ. Lúc bấy giờ học sinh đỗ bằng Cao-đẳng tiểu học Pháp-Việt, hay gọi là bằng Thành chung, có thể thi vào trường Cao-đẳng Hà-Nội, không cần có bằng Tú-tài. Cậu Trần-văn-Sĩ đỗ bằng Thành chung ở Huế, ra Hà-Nội thi vào trường Thuốc. Năm ấy, cậu mới vào học năm thứ nhất. Cậu học dỡ lắm, chỉ ăn chơi lêu lỏng. Con nhà quan, được cụ Thượng Trần chìu chuộng, cậu xài tiền rất phung phí. Cậu thuê nhà ở riêng một mình, để dễ bề phóng túng. Vì người cùng tỉnh, cậu quen biết Lệ-Chi từ lúc học ở Huế. Ra Hà-Nội, cậu lại gặp Lệ-Chi và thường mời cô về nhà. Trước, Lệ-Chi không bao giờ đến, nhưng từ hai ba tháng nay, Lệ-Chi đến thăm chàng hai lần. Thật ra nàng không có cảm tình gì với chàng thanh niên ấy cả. Nhất là từ khi nàng đã giác ngộ tư tưởng ái quốc, và được giới thiệu vào Việt-Nam Cách-Mạng-Đảng, nàng đã liệt cậu Sĩ vào hạng"không có đầu óc", hạng"thanh niên mục nát". Cậu Sĩ, trái lại, thấy nàng đẹp, đem lòng say mê, và nói với cụ Thượng có nhờ người mai mối. Được tin cha cho biết, nàng không thèm để ý. Nhưng nàng định lợi dụng chàng thanh niên si tình và ngây ngô này trong các cuộc hoạt động bí mật của nàng.
Đêm Dạ hội sinh viên, nàng lén ra đi lúc 10 giờ, thuê xe kéo đến một đường phố vắng. Nàng xuống xe, đi bộ một khoảng, rẽ vào một ngõ hẻm. Đến một căn nhà lầu, nàng gõ cửa gọi:
- Ngọc ơi, mở cửa cho chị.
Trong nhà có tiếng em bé hỏi:
- Chị Vinh đấy à?
- Vâng. Chị Tuyết còn thức chứ, hả em?
- Thưa chị, vâng a. Để em mở cửa mời chị vào chơi. Chị Tuyết em còn thức làm bài ạ.
- Em bảo chị Tuyết đưa chị mượn bài toán chép lúc chiều rồi sáng mai chị mang giả.
Cửa mở. Một thiếu nữ ra, chạc tuổi Lệ-Chi, cố mời nàng vào:
- Bài toán khó ghê, chị Vinh ạ. May có chị đến, thế nào đêm nay chị cũng phải ở lại đây với em, làm cho xong để mai chủ nhật tụi mình đi chùa Láng chụp hình chơi.
Hai thiếu nữ cười nói, rồi Ánh-Tuyết kéo Lệ-Chi vào, đóng cửa lại.
Hai người ngó nhau mỉm cười, nụ cười bí mật, vì đã khéo đóng tấn kịch vừa rồi cốt để cho hàng xóm láng giềng không ai nghi ngờ chuyện gì khác. Bạn đọc đoán biết rằng"Vinh" là cái tên mượn, đã sắp đặt từ trước để đừng thổ lộ tên thật của Lệ-Chi, và câu chuyện bài toán cũng chỉ là một câu chuyện vờ vĩnh để che mắt thế gian.
Tuyết và Lệ-Chi giả bộ cười nói bô bô, đi thẳng lên lầu, qua một gian phòng ở phía sau. Trong phòng đã có bốn chàng thanh niên ngồi chung quanh một chiếc bàn dài. Họ đang lặng lẽ viết và in truyền đơn.
Lệ-Chi vừa bước vào, một chàng lớn tuổi đứng dậy:
- Chào đồng chí!
Lệ-Chi ngồi xuống một chiếc ghế trống để chờ sẵn, bên cạnh Ánh-Tuyết.
Sáu người đều im lặng, làm việc. Ba thanh niên viết. Họ chắc 18, 19 tuổi, nét mặt đều thông minh, lanh lợi. Họ tận tụy vui vẻ trong công việc làm. Trước mặt họ là ba bình mực tím, một thứ mực đặc, hay động lại ngòi bút. Lâu lâu phải chùi ngòi bút mới viết được. Họ nhìn theo một bản đã in rồi, chép lại nguyên văn trên một tờ giấy trắng. Họ chép theo lối chữ in trong sách, xong mỗi tờ họ để riêng một bên cho khô mực.
Lệ-Chi lấy tờ nào đã gần khô, đặt sấp mặt có chữ trên mâm đông sương. Đợi một lúc mực tím rút hết xuống mặt đông sương, cô lấy bỏ tờ ấy ra, và đặt một tờ giấy trắng lên. Đưa bàn tay vuốt nhè nhẹ trên lưng giấy cho mực ăn đều, rồi gỡ giấy ra, thành bản in rõ ràng. Mỗi mặt đông sương có thể in ra được 15 tờ. Mấy tờ đầu thật đậm, tờ thứ 15 còn rõ, tờ thứ 16 đã hơi lu mờ, không đọc được. Xong lớp đông sương ấy, một chàng thanh niên hốt ra, lấy dao hớt mặt có chữ vứt đi, đổ mặt dưới vào son nấu lại cho chảy ra, để trút lại trên mâm.
Mỗi giờ đồng hồ, sáu người thanh niên bí mật này in được 400 tờ truyền đơn. Đến 2 giờ sáng hết giấy, họ đếm lại tất cả được 2000 tờ, chia cho 4 người, mỗi người nhận 500 tờ để đi rải ngoài phố. Lệ-Chi tình nguyện lãnh một phần, và nhận công tác khu tư, tức là từ chợ Hôm dọc theo đường Huế, đường Đồng Khánh, lên Bờ Hồ, Hàng Đào, Hàng Ngang, chợ Đồng Xuân, vòng sau chợ Đồng Xuân, trở xuống Hàng Bạc, Hàng Bè, ra Bờ Sông cho đến cầu Sông Cái, lên Yên Phụ. Ánh Tuyết ở nhà. Chàng thanh niên lớn tuổi, là anh ruột của Tuyết, cũng ở nhà. Đáng lẽ chàng đi, nhưng Lệ-Chi xin tình nguyện đi thế.
Họ quyết định tắt đèn nằm nghỉ đến 4 giờ sáng hãy đi làm nhiệm vụ. Nhưng Lệ-Chi nói:
- Phần tôi, tôi xin đi ngay.
- Sớm quá, chị ạ. Mật-thám và lính cảnh sát sẽ đi lượm hết những truyền đơn của chị. Không biết chừng họ sẽ lượm luôn cả chị nữa đấy!
- Tôi cũng đợi đến 4 giờ mới làm phận sự chứ. Nhưng tôi cần phải ra đi bây giờ. Có phải 2 giờ chưa anh?
Người thanh niên xem đồng hồ đeo tay, gật đầu. Lệ-Chi tiếp:
- Dạ hội sinh viên cũng đã gần tàn vào giờ này. Các đồng chí đừng hỏi gì hơn, để tôi ra đi, kẻo trễ.
Hai giờ sáng, thành phố Hà-Nội đang ngủ say mê. Sương mù bao phủ ba mươi sáu phố phường của Đô thị nghìn năm văn vật. Ánh-Tuyết toan lấy chiếc xe đạp của anh, trao Lệ-Chi. Nhưng Lệ-Chi lắc đầu. Ánh-Tuyết tỏ vẻ ái ngại: "Rải truyền đơn mà đi bộ?" Lệ-Chi mỉm cười: "Chị để mặc tôi". Nàng đi bộ ra dốc Hàng Gà, tay ôm gói giấy truyền đơn bọc kín. Nàng băng qua đường Doudart de Lagrée. Vừa trông thấy trong sương mù hai bóng lính cảnh sát từ xa đến, nàng vội đi sát vào một bức thành của một tòa biệt thự, chạy nhanh đến một cổng sắt, nấp vào bóng tối, dưới dàn hoa ang-ti-gôn. Con chó trong nhà sủa rùm lên. Hai người lính cảnh sát trùm áo lên đến nửa mặt đạp xe đi qua. Một người nói:
- Con chó nhà ai thính hơi nhỉ! Mình đi êm ru ngoài này mà trong nhà nó sủa!

Bóng họ đã xa, Lệ-Chi bước nhè nhẹ ra đi. Con chó càng sủa dữ. Nàng đi rất nhanh, qua mấy lộ vắng teo, xuống đường Jacquin. Đến số nhà 24, nàng gõ cửa:
- Anh Sĩ ơi! Anh ngủ rồi à? Lệ-Chi đây.
- Cô Lệ-Chi hả?
- Vâng, tôi đây.
Đèn điện trong nhà bật lên. Tiếng Sĩ hỏi lại:
- Thật Lệ-Chi hả?
Lệ-Chi cười:
- Anh cứ mở cửa ra xem thì biết mà!
Cánh cửa hé mở. Lệ-Chi đẩy cửa bước vào, cười và tự khóa cửa lại. Trần-văn-Sĩ vui mừng quấn quít được gặp Lệ-Chi một cách bất ngờ. Chàng cũng ngạc nhiên sao Lệ-Chi đến chàng vào giờ này? Nhìn thấy đầu tóc nàng còn dính đầy hoa giấy, chàng hỏi:
- Cô ở Dạ hội Sinh viên về đây?
Lệ-Chi mỉm cười:
- Anh đoán giỏi đấy? Còn anh? Sao tôi không thấy anh ở Dạ hội? Hình như anh không có đi hả?
Trần-văn-Sĩ đánh diêm châm điếu thuốc thơm hút:
- Cô làm tôi mất hồn! Tôi nói chuyện này cho cô nghe... Cô uống tí rượu gì cho ấm đã nhe?
- Thôi cảm ơn anh. Tôi đã uống nhiều lắm rồi.
Sĩ ngồi xuống ghế, đối diện với Lệ-Chi. Chàng nhìn Lệ-Chi một cách say mê, và mỉm cười tình tứ. Chàng nghĩ thầm rằng Lệ-Chi đến đây với chàng trong giờ phút này, có lẽ vì Lệ-Chi... đã yêu chàng chăng? Có lẽ vì Lệ-Chi không thấy mặt chàng trong Dạ hội nên đến đây để tỏ tình thương nhớ chăng?... Chàng lại tủ lấy chai rượu bổ"con mèo" và hai cái ly, đem đến bàn. Chàng rót mời:
- Chắc cô đi ngoài đường rét lắm. Cô uống một tí cho ấm...
- Cảm ơn anh. Tôi không thể uống được nữa.
Chàng khẽ bảo:
- Cô có nhọc không, mời cô nằm tạm trên đi văng nghỉ cho khỏe?
Nhưng Lệ-Chi nhã nhặn từ chối:
- Cảm ơn anh. Tôi ngồi ghế được rồi.
Nàng đang xem một quyển tạp chí tranh ảnh lấy trên bàn. Nàng vừa lật xem, vừa hỏi:
- Sao anh không đi Dạ hội?
Trần-văn-Sĩ cười, nghĩ thầm rằng quả thật Lệ-Chi đã chú ý đến mình:
- Tôi rất buồn đêm nay không được khiêu vũ với cô. Vì nếu tôi có đi dự Dạ hội Sinh viên, là cốt để được nhảy với cô thôi. Tôi mong mỏi Dạ hội từ một tuần lễ nay. Tôi đã sẵn sàng để đêm nay hưởng tất cả hạnh phúc và vinh dự được ôm cô mà quay cuồng theo điệu đàn huyền ảo du dương...
Lệ-Chi cười rất tự nhiên:
- Chà! Anh này cũng thi sĩ ghê nhỉ!
Sĩ càng phấn khởi, nâng ly rượu uống, rồi đặt ly xuống bàn, nhìn Lệ-Chi với tất cả đắm mê rạo rực:
- Cô Lệ-Chi à, chính cô là Nàng Thơ... của tôi...
Lệ-Chi trở lại nghiêm trang:
- Tôi chả dám. Anh đừng nói thế, tôi không thích.
Nhưng Sĩ tấn công riết:
- Chắc cô cũng biết chứ, cô Lệ-Chi? Chìu theo lòng ao ước thiêng liêng và... và..., tôi muốn nói gì đây nhỉ?... và... thành thật, và nhiệt liệt, và nồng nàn của tôi. Thầy tôi là cụ Thượng Trần hình như đã có nhờ một quan Huyện đến xin được làm suôi gia với Thầy cô, Quan Phó Mật-thám tỉnh ta.
Lệ-Chi đỏ mặt, dở giọng cáu kỉnh:
- Tôi không bằng lòng anh nói đến chuyện ấy. Tôi đến đây cốt là để... thăm anh, vì ở Dạ hội ra khuya quá, tôi không về nhà trọ được. Tôi định ghé lại đây ngồi xem sách xem báo chơi cho đến sáng. Nhân tiện ngày mai là chủ nhật, thức đêm một bữa không sao... Anh nói chuyện học hành nghe vui hơn...
- Nhưng mà lúc nãy cô Lệ-Chi hỏi tôi chuyện khác...
- Tôi có hỏi anh gì đâu?
- Có! Cô hỏi tôi sao đêm nay tôi không dự Dạ hội?
- Ờ nhỉ! Tại sao anh không đi?
Sĩ cười, đứng dậy mở tủ lấy ra chiếc cà vạt đỏ tươi, khoe với Lệ-Chi:
- Cái cà vạt này làm ở Paris, bán ở Grands Magasins Réunis, tôi mới mua một tuần nay, chưa đeo tới. Tôi định đợi đêm Dạ hội này đeo vào để cô trông thấy. Không biết màu này có vừa ý cô không?
Chàng trở lại tủ, lấy một đôi giày mới đóng, rất đẹp, nói tiếp:
- Đôi giày này, tôi cũng định đêm nay mang nó lần đầu tiên, để khiêu vũ với cô. Nhưng, thật rủi rõ cho tôi, cô Lệ-Chi ạ. Tôi đã sửa soạn đâu vào đấy rồi, chờ đợi suốt một tuần lễ cho chóng đến đêm nay để tôi được gần gũi cô, được nhảy với cô, được hân hạnh quen biết cô một cách thân mật hơn, thì, trời ơi, ngay hồi 7 giờ tối nay, lúc tôi đang diện áo quần để đi Dạ hội, bỗng có một bức thơ của ai ở ngoài song cửa ném vào...
Lệ-Chi làm bộ ngạc nhiên:
- Ồ! Thật hả anh?
- Lúc nãy tôi ngạc nhiên hơn cô. Và tôi sợ mất hồn mất vía!
- Cái thư gì vậy anh?
- Tôi muốn lấy cô xem.
Sĩ đứng dậy lại bàn học mở ngăn kéo, lấy ra một phong bì, lại gần đưa Lệ-Chi:
- Đây. Cô đừng đọc lớn nhe.
Lệ-Chi thản nhiên rút thư ra xem. Một tờ giấy như những tờ giấy thường nhưng viết lối chữ in và in đông sương:
"Bạn...
"Đảng của chúng tôi làm việc để tranh đấu phục hồi Độc lập cho Tổ quốc. Lẽ dĩ nhiên là công việc của Đảng cần dùng rất nhiều tiền. Những thanh niên ái quốc, nhất là các sinh viên con nhà giàu, có bổn phận giúp Đảng để làm tròn nhiệm vụ. Vậy chúng tôi mong rằng bạn bớt tiền xa xỉ, rượu chè, nhảy đầm, chưng diện, để góp vào ngân quỹ của Đảng. Chiều mai đúng giờ này, hai đồng chí của chúng tôi sẽ đến nhà bạn để thu số tiền ấy. Nếu bạn báo cho Sở Mật-Thám biết, bạn sẽ......."
Còn một đoạn ngắn độ 5 câu nữa. Dưới thư ký:
Việt-Nam Cách-Mạng Đảng
Lệ-Chi xem xong, giả vờ rùng mình:
- Tôi sợ mấy cái này lắm! Thôi, trả lại anh!
Sĩ cầm thư, hỏi:
- Không biết có nên báo cho Sở Mật-Thám không?
- Tùy anh. Nhưng họ đã nói như thế, anh đi báo làm gì? Nguy hiểm lắm! Nên đốt giấy đó đi, và ngậm miệng thì hơn!
- Tôi cũng nghĩ vậy, cô Lệ-Chi à.
Lệ-Chi tỏ vẻ sợ sệt:
- Anh được cái thư, rồi không dám đi Dạ hội hả?
- Chứ sao! Tôi vội vàng thay đồ ngủ, đóng kín cửa, không dám thò đầu ra. Lúc nãy cô đến gõ cửa một cách bất ngờ, làm tôi mất hồn mất vía! Nhờ cô xưng tên ngay, tôi nghe rõ tiếng cô, tôi mới vội vàng chạy ra mở cửa. Nếu không, chắc tôi sợ quá, đã chết điếng trên giường mất rồi!
- Lệ-Chi cười khúc khích:
- Nhưng anh có làm gì mà anh sợ dữ vậy?
- Tính tôi nhát lắm, cô! Thầy tôi cũng đã dặn tôi khi tôi đi Hà-Nội, là đừng có giao du với bọn"Quốc sự". Hồi ở Huế, tụi học trò Khải Định bãi khóa, làm reo này nọ trong dịp để tang cho Phan-Chu-Trinh đó, tôi ở nhà có dám dự vào với tụi nó đâu!
- Hội-kín nào biết anh ở đây mà gửi thư đến anh?
- Mình biết đâu! Chắc trong đám sinh viên Cao đẳng có cậu nào có chưn trong Hội-kín...
- Đêm nay, trong Dạ hội Sinh viên, tôi thấy ai cũng cười dòn, nô đùa, rượu chè, nhảy múa, nào có thấy Hội-kín Hội hở gì đâu?
- Công việc của họ bí mật, mình làm sao biết được hở cô!
Lệ-Chi lắc đầu:
- Sinh viên đã lớn rồi không lo học, để lập hội hè làm bậy, tôi ghét lạ!
- Tụi nó ngu ngốc mà!
- Nhưng thôi, mặc họ! Ai làm gì thì làm, mình cứ lo học là được.
- Dạo này, tôi nhảy valse giỏi lắm, cô ơi!
Lệ-Chi xem lại quyền tạp chí tranh ảnh. Nàng chăm chỉ xem một bức ảnh cô đào Marlene Dietrich. Rồi ngước lên nhìn Sĩ:
- Đốt cái thư đó, đi anh! Đừng để trong nhà không nên.
- Ừ, phải đấy. Để đây, lỡ Mật-thám họ biết thì bỏ mẹ!
Chàng quẹt diêm, đốt. Lệ-Chi hỏi:
- Anh đừng đi thưa với sở Mật-thám, thêm rắc rối. Trong thư họ đã dặn anh như thế, nếu anh không nghe chắc là nguy đến tánh mạng của anh.
- Họ không dặn, tôi cũng chả dám thưa đâu cô ơi!
- Nếu chiều mai họ đến, anh có bao nhiêu tiền nên vui vẻ tặng họ bấy nhiêu để cho êm chuyện!
Sĩ do dự:
- Thầy tôi mới gởi cho tôi bưu phiếu 500 đồng. Chắc tôi phải cúng cho Hội-kín 250 đồng! Tôi còn phải trả tiền ông giáo sư khiêu vũ, tiền thợ may quần áo tây. Tôi phải... À, tôi tính mua tặng cô lọ nước hoa Rêve d'or, và...
- Cảm ơn anh. Tôi đã có rồi. Anh đừng mua, tốn tiền vô ích!
Trong lúc trò chuyện với Sĩ, Lệ-Chi vẫn ngó chừng đồng hồ treo trên tường. Vừa đúng 4 giờ, nàng đứng dậy:
- Tôi muốn đi chơi một vòng lên Hồ Trúc-Bạch... Để cho hết buồn ngủ. Anh cho tôi mượn chiếc xe đạp nhé?
- Cô điên sao? Trời rét mướt thế này mà cô muốn đạp xe đi chơi lên Hồ Trúc-Bạch? Chúng mình ngồi trong nhà ấm áp, có thú vị hơn không?
- Tôi ở trong Dạ hội đã mệt lắm rồi. Tôi cần đạp xe đi một vòng cho khỏe. Anh cho tôi mượn chiếc xe của anh chứ?
- Vâng... Nhưng tôi sợ cô rét...
- Anh khỏi lo.
Lệ-Chi, từ lúc bước vào nhà Sĩ, vẫn ôm luôn trong tay một gói có giấy nhựt trình bọc kín ở ngoài. Đứng dậy ra đi, cô mang gói ấy theo. Nhưng Sĩ không để ý, và cũng không hỏi.
Bạn đọc đã biết gói ấy là gói gì, và Lệ-Chi đạp xe máy đi đâu...
Sau khi hai viên cảnh sát Phát và Việt ra đi, Lệ-Chị ngồi dựa lưng ghế, uống một tý rượu. Sự thực, nàng cũng thấy lạnh. Nàng cảm thấy cơn lạnh thấm tận vào xương, vào tủy. Nhưng nàng điềm nhiên, mỉm cười ngó Trần-văn-Sĩ:
- Mấy ông đội xếp thật lọ! Mình đạp xe đi chơi sớm, mà cũng nghĩ mình trốn nhà đi tự tử xuống Hồ Bạch-Trúc! Họ bắt dẫn về nhà mới nghe! Suýt nữa nếu không có anh, tôi đã bị bắt đưa về bót rồi!
Lệ-Chi cười rất tự nhiên. Sĩ cũng cười:
- Lúc nãy, cô đóng kịch khéo quá! Cô làm y như thể cô là vợ...
Nhưng Lệ-Chi cắt ngang:
- Ở đời, phải thế anh ạ. Tôi biết tôi giới thiệu anh một cách đột ngột và sổ sàng như thế là không phải, và bây giờ tôi xin lỗi anh. Nhưng gặp trường hợp ấy, chả nhẽ tôi cứ nói dối quanh, để họ càng nghi tôi nữa hay sao? Thà tôi nói phăng ngay như thế, có phải được êm chuyện không!
Sĩ cứ nhớ lại câu Lệ-Chi giới thiệu mình là"chồng" của nàng, tự nhiên thấy sung sướng vô kể. Chàng nhìn thiếu nữ với đôi mắt âu yếm say mê:
- Lệ-Chi ạ, lúc nãy cô giới thiệu tôi với ông Đội xếp như thế, khiến tôi vui mừng, và suy nghĩ. Tôi suy nghĩ tại sao... Ừ nhỉ! Tại sao... Lệ-Chi hiểu tôi muốn nói gì chứ ạ?...
Lệ-Chi làm thinh, xem ảnh trong tập báo. Sĩ nói tiếp, giọng nói mỗi lúc mỗi run run, cảm động:
- Phải không, cô Lệ-Chi, tại sao hai chúng mình...
Lệ-Chi ngước nhìn tròng trọc vào mắt chàng thanh niên. Chàng không dám nói hết lời. Lệ-Chi bảo:
- Tôi không thích anh nghĩ những chuyện vớ vẩn ấy. Tôi coi anh như là người bạn, hay là người anh trai, thế thôi.
Sĩ ngượng nghịu đáp:
- Nhưng cô biết là tôi yêu cô...
Lệ-Chi cau mày, tỏ vẻ không bằng lòng:
- Yêu là cái quái gì? Tuổi của chúng ta là tuổi của học sinh, thì giờ của chúng ta là để học. Còn những chuyện ái tình là chuyện mơ mộng đâu đâu, tôi nói thật với anh là tôi không thích.
Mặc dầu thái độ lãnh đạm của Lệ-Chi, chàng sinh viên cũng đã bị sắc đẹp của nàng làm mê hoặc, và hoàn cảnh đặc biệt trong giờ này rất thuận lợi cho chàng để liều lĩnh tỏ nỗi lòng cuồng nhiệt, chàng chạy đến nắm tay thiếu nữ, nhìn nàng một cách si mê:
- Lệ-Chi... tôi yêu cô nồng nàn... say đắm...
Lệ-Chi dẫy dụa, gỡ được bàn tay của Sĩ, và nghiêm nghị bảo:
- Mời anh lại ngồi ghế, tôi hãy nói chuyện...
- Tôi chỉ xin Lệ-Chi một lời hứa...
- Mời anh lại ngồi ghế đàng hoàng, rồi muốn hứa gì thì hứa.
Sĩ nghe lời, lại ghế ngồi. Chàng mở hộp thuốc Craven A, rút một điếu, đánh diêm châm. Lệ-Chi ngó thẳng vào chàng, dõng dạc bảo:
- Trước hết, anh phải hứa với tôi rằng từ nay anh không được phạm vào người tôi một cách sỗ sàng và bất lịch sự như thế. Và xin lỗi anh, tôi không thích anh gọi tôi là"Lệ-Chi". Từ nay, tôi mong anh gọi tôi là"Cô Lệ-Chi" như trước. Còn tình yêu của anh, tôi xin khuyên anh không nên quá bồng bột. Tôi không phải có ác cảm gì với anh đâu. Sự tôi đến đây thăm anh rất là tự nhiên, không ngại ngùng, tỏ rằng tôi coi anh như một người bạn đáng mến, một người bạn tốt. Tôi mong anh đừng làm gì để tôi mất cảm tình đứng đắn ấy. Thỉnh thoảng tôi sẽ đến thăm anh, như bây giờ, để chúng ta nói chuyện văn chương, nghệ thuật, nói chuyện tự nhiên, như thế tôi cho là vui hơn, và tình bạn được lâu bền hơn.
Lệ-Chi đứng dậy, ngó đồng hồ:
- Gần 6 giờ rồi. Trời đã sáng. Tôi có hẹn với mấy chị em bạn gái 6 giờ rưỡi sẽ đi Sơn-Tây chơi với họ. Chắc họ đang chờ tôi. Thôi, xin chào anh nhé. Anh có giận tôi không?
Chàng sinh viên không dám giận. Nhưng chàng ngượng nghịu:
- Cô đi sớm thế?...
- Tôi muốn để 9 giờ tan hết sương mù rồi hãy đi. Nhưng tại mấy con quỹ ấy cứ đòi đi 7 giờ! Tụi nó có xe nhà...
Lệ-Chi khẽ nghiêng đầu chào:
- Thôi anh đừng ra, rét chết! Cảm ơn anh nhé. Nếu đi Sơn-Tây về có quà, tôi sẽ mang lại biếu anh.
Nàng mỉm cười khép cửa ra đi.
Sáng hôm ấy, truyền đơn đã rải khắp các phố Hà-Nội, mà Lệ-Chi cũng không về nhà trọ ở phố Hàng Ngang, nhà của hai chị em Mỹ-Liên, Mỹ-Huệ...
Nàng đi đâu cả ngày hôm ấy, và những ngày sau?
CHƯƠNG III
MỘT vài đồng chí trong Tỉnh bộ Cách-Mạng Đảng ở Q. N., nghi ngờ Lệ-Chi, từ khi cô Liên B, nữ đảng viên của"Quốc-Dân-Đảng" ở đây bị ông Phó Mật-thám bắt. Đành rằng Quốc-Dân-Đảng và Cách-Mạng Đảng là hai đảng khác nhau, tuy cùng nhau đeo đuổi một tôn chỉ là phụng sự Quốc-gia, phục hồi Độc-lập, và đành rằng Lệ-Chi không phải là người của Quốc-Dân-Đảng, nhưng một nữ cán bộ của Q.D.Đ. bị ông Phó Mật-thám bắt trong một trường hợp rất bí mật, khiến cho một vài đồng chí bên Cách-Mạng Đảng nghi ngờ rằng Lệ-Chi, trong lúc hoạt động ở Hà-Nội, đã dọ biết rõ những tổ chức"Hội-kín" ở tỉnh nhà, và mật báo cho ông Phó Mật-thám biết chăng? Ông Phó Mật-thám Q. N. chính là thân sinh của Lệ-Chi, nên biết đâu chừng Lệ-Chi cũng đã tố cáo cho cha biết rõ những hành động của Đảng mình? Vài đảng viên thanh niên của tỉnh bộ Cách mạng đảng phập phồng lo sợ đảng sẽ có thể bị phát giác, bị bắt bỏ tù tội và tan rã, vì cô Lệ-Chi.
Lệ-Chi hoàn toàn không biết tí gì về dư luận hoài nghi của vài đảng viên tỉnh nhà đối với mình. Sau khi rải truyền đơn ở Hà-Nội, và nói dối với Sĩ rằng nàng đi Sơn-Tây chơi với mấy cô bạn học, Lệ-Chi ra ga xe lửa mua vé về Q. N. Trưa hôm sau đến tỉnh nhà, thì chiều tối Lệ-Chi đến nhà viên Bí thư Tỉnh bộ. Sau khi nàng đi xe kéo qua lại trước nhà mấy lần, và ngó vào nhà không thấy gì khả nghi, nàng đổ xe đằng xa, thong thả đi bộ đến, rồi gõ cửa bước vào. Thầy Giáo Nam đang nằm coi sách trên chiếc ghế xích đu, bỗng ngạc nhiên đứng dậy:
- Ủa, Chị? Chị ở Hà-Nội về hồi nào?
- Tôi mới về chuyến xe lửa trưa nay.
- Chị và gia quyến đều mạnh, chứ anh?
(Tiếng lóng trong Đảng, nghĩa là: Các bạn đồng chí đều vô sự chứ?)
- Vâng, còn Chị? Chà! Chị ra Hà-Nội lại đẹp thêm lên nữa chứ! Chị thi lên lớp chưa?
- Thi rồi, cảm ơn anh và kết quả rất tốt.
(Tiếng lóng: Công việc đang tiến hành rất khả quan.)
Vợ thầy Giáo Nam dưới bếp bước ra. Hai người chào nhau với những tiếng cười, đùa vui vẻ rồi ngồi chung quanh bàn khách dùng trà. Bà Giáo Nam cho Lệ-Chi biết là bà có nuôi ba nông tằm ở phòng sau. Lệ-Chi bảo:
- Anh chị cho tôi ra xem được chứ?
- Vâng, mời chị ra xem. Tôi vừa cho tằm ăn dâu đấy, chị ạ. Chị ra xem, đẹp lắm cơ!
Bà Giáo Nam gọi đứa con lớn ra chào khách, rồi bảo:
- Con ngồi chơi coi nhà, để cậu mợ đưa cô Tú ra xem tằm nhe.
Bà lại dặn thầm con:
- Con ngồi ngoài hè chơi. Đừng đi đâu. Có ai đến, con chạy vào bảo ngay nhé!
- Dạ.
Vào phòng nuôi tằm, thầy Giáo Nam hỏi nhỏ:
- Chị có hay tin cô Liên B bị bắt không?
Lệ-Chi ngạc nhiên:
- Liên B nào?
- Bí thư của Tỉnh bộ Quốc-Dân-Đảng.
- Tôi không biết chị ấy. Nhưng tôi biết có một Hội-kín vừa bị khám phá. Chính vì thế mà tôi lật đật về đây. Ở Hà-Nội được tin ấy, tôi cứ lo sợ là Đảng ta. Gặp anh chị vô sự, tôi thật vui mừng. Bây giờ tôi mới yên tâm.
- Ở Hà-Nội, làm sao chị biết tin ấy được?
- Thầy tôi viết thư cho tôi hay, nói vừa khám phá được một Hội-kín, và bắt được nhiều đảng viên cách mạng. Nhưng thầy tôi không cho tôi rõ là Hội nào, và những ai. Vì thế, tôi lo sợ cho anh chị và các đồng chí trong Đảng ta.
Giáo Nam lặng thinh một phút, hỏi tiếp:
- Chị có thể cho tôi xem cái thư ấy không? Để coi có tài liệu gì cần thiết...
Lệ-Chi lấy bức thư trong túi ra đưa Giáo Nam coi. Xong nàng bảo:
- Như tôi vừa cho anh biết, trong thư Thầy tôi không nói rõ gì cả. Bây giờ tôi muốn biết vụ Quốc-Dân-Đảng bị khám phá như thế nào?
- Tôi cũng không được rõ. Chỉ nghe ban tình báo cho hay tin qua loa thế thôi. Tôi tưởng chị có thể điều tra rất dễ dàng, và rất nên điều tra cho biết, để chúng ta rút kinh nghiệm.
- Thế nào tôi cũng sẽ làm việc ấy. Tôi hẹn anh 3 hôm. Anh sẽ nhóm Hội nghị bất thường để tôi báo cáo về vụ ấy và những hoạt động của Đảng ta ở Bắc kỳ luôn thể. Sẵn dịp, anh sẽ cho tôi biết công việc của Đảng ở tỉnh bộ chúng ta tiến hành như thế nào? 3 hôm nữa nhé!
- 24, Cây-Quéo.
(Cây-Quéo là tiếng lóng riêng của Tỉnh bộ, chỉ một ngôi chùa mà vị Hòa-Thượng có chân trong đảng, 249 là ngày 24, đúng 9 giờ sáng.)
- Được rồi. Thôi anh chị cho phép tôi về.
- Mời chị ra phòng khách ngồi chơi một tý nữa đã.
Đêm ấy, Lệ-Chi về nhà, tìm cách nói chuyện với Thầy nàng. (Nàng gọi ông Thân sinh bằng Thầy.)

Từ chuyện học hành đến chuyện các hội-kín rải truyền đơn ở Hà-Nội, nàng hỏi đến bức thư nàng nhận được hôm trước:
- Ở tỉnh mình cũng có hội-kín sao, Thầy?
Ông Phó Mật-thám kể đầu đuôi cho nàng nghe. Chỉ vì một chuyện tình mà đổ bể chuyện Cách mạng. Liên B là một thiếu nữ bán hàng tạp hóa. Nàng học khá, tuy chỉ mới đổ bằng Tiểu-học, nhưng nàng có học tư với thầy giáo cũ của nàng là giáo Thái. Thanh-niên có óc cách mạng, và chính là một đảng viên của Quốc-Dân-Đảng ở Q. N. Thái vừa dạy Liên B học thêm Pháp-văn, Việt-văn, vừa huấn luyện cho nàng trở nên một đảng viên rất đắc lực. Sau, hai người yêu nhau. Được lịnh của Tổng bộ ở Bắc-kỳ gửi về bảo phải cố tuyên truyền trong đồn Lính-Tập(cũng gọi là Lính khố xanh) để kéo binh lính vào đảng, gây quân lực cho đảng chờ ngày khởi nghĩa. Thái tìm cách chơi thân với các viên cai đội trong đồn, nhưng trên ba tháng mà không có kết quả.
Thái suy nghĩ không biết làm sao. Trong tỉnh bộ mới thành lập được 6 tháng, đảng viên chưa quá 60 người. Ngoài Thái và Liên B còn Liên A, con gái một nhà giàu, coi về ban tài chánh. Liên A lớn tuổi quá, vừa xấu xí và chột mắt, không được lanh lợi, không có mưu mẹo, hăng hái nhưng quá thật thà, không thể tin cậy được. Còn các đảng viên khác đều là tư chức, nhà buôn, các ông Tú, ông Cử của phái nho học, rải rác ở các phủ, các huyện. Thái đo đắn mãi, chỉ còn một kế là ủy Liên B nhiệm vụ tuyên truyền trong đồn lính Tập. Viên Đội có uy thế nhứt trong đồn lại là một chàng đa tình. Liên B vừa đẹp, vừa khôn khéo, nhanh nhẹn, cương quyết. Chính Thai chưa có vợ. Lúc yêu Liên B, chàng định cưới nàng... Nhưng, trước nhiệm vụ cần thiết đối với Đảng, đối với Tổ-Quốc, chàng quyết hy sinh tình yêu, để làm tròn sứ mạng. Chàng bảo người yêu:
- Từ nay, chúng ta gác bỏ tình cảm vị kỹ ra ngoài. Phải nhìn lên Tổ-Quốc.
Liên mỉm cười, nhưng cũng cương quyết:
- Em xin lĩnh sứ mạng của anh ban cho em. Nhưng em cũng thưa trước với anh rằng em đã nguyện hy sinh tính mạng của em để dâng Tổ-Quốc; còn tình yêu em đã nguyện dâng anh. Sứ mạng mà, nhân danh Đảng, anh trao phó cho em hôm nay, em coi là một vinh dự, và một bằng chứng của Ái tình bất diệt. Em sẽ gắng sức để xứng đáng lòng tin cậy của anh.
Cả đoạn văn trên có chép trong quyển nhật ký riêng của Liên B mà ông Phó Mật-thám đã tịch thu được trong các giấy tờ ở nhà nàng.
Liên B là một thiếu nữ được giáo dục theo nề nếp nho phong. Nàng rất đứng đắn, tính tình đoan nhã và giản dị. Từ khi thôi học, nàng ở nhà coi việc bán hàng thay cho Mẹ, săn sóc ba em nhỏ, dạy các em học thêm ở nhà buổi trưa và buổi tối. Trừ những lúc đi chợ, hoặc đi mua sắm hàng hóa, nàng ở nhà luôn, ít khi đi chơi đâu. Người thon thon, không cao không thấp, nét mặt trái xoan, đều đặn, xinh xắn với hai hàm răng trắng nõn. Nàng cười rất có duyên, nhưng ít cười. Liên B thuộc về hạng con gái đẹp và đứng đắn nhất trong thành phố.
Từ khi lĩnh sứ mạng rất khó khăn và nguy hiểm của Thái trao cho, nàng thường đi ngang qua trước cửa đồn Lính Tập. Nàng để ý thấy viên Đội nhứt Bùi-Quang-Đạt cứ đến 2 giờ cắt việc làm cho binh sĩ xong, có lệ quen ra quán thím Năm ăn bánh xèo. Ăn xong chàng uống một ly rượu trắng. Một buổi chiều, vào khoảng 2 giờ kém 5, Liên B từ nhà đi thẳng đến quán ấy, gọi thím Năm bán cho một đĩa bánh xèo nóng. Bà chủ quán còn đang đúc bánh, thì Bùi-Quang-Đạt từ ngoài bước vào. Trong quán, chỉ có một bàn. Thầy Đội ngồi ngay trước mặt Liên B. Nhìn thiếu nữ, thầy Đội tủm tỉm cười, hỏi:
- Cô này... tôi nhớ mặt quen quen...
- Dạ, hôm nọ thầy gặp tôi ở nhà giây thép.
Thầy Đội lân la tiếp chuyện. Hôm ấy thầy uống thêm đến ba ly rượu đế. Hôm sau, hôm sau nữa, và hôm sau nữa thầy cũng được gặp cô Liên và trò chuyện với cô tại quán bán bánh xèo. Cô Liên rất vui vẻ, dịu dàng đối với thầy Đội, khiến thầy càng mê cô. Nhưng một tháng sau, thầy đội xin cưới, cô không bằng lòng.
Cô viện những lý lẽ để từ chối, nhưng vẫn an ủi, ngọt dịu, không để kẻ si tình hoàn toàn thất vọng. Hơn nữa, cô sẵn sàng tiếp thầy tại nhà cô, nơi cửa hàng tạp hóa ở gần cầu Bà-Kiệu. Cô xem thầy Đội như người bạn rất thân, dần dần trở nên người tri kỷ. Từ đó, thầy Đội Bùi-Quang-Đạt tối nào cũng đến thăm cô Liên. Cứ xong bữa cơm chiều 6 giờ, thầy đến nhà cô ngồi nói chuyện cho đến 8 giờ. Trong đồn thổi kèn tựu binh, thầy đứng dậy từ giã cô, lòng còn đoái tiếc, trí óc khoan khoái đầy tin tưởng nơi một mối tình siêu việt. Tinh thần của thầy đã chịu một ảnh hưởng huyền bí, do sức mạnh của một ái tình trong sạch thanh cao. Bùi-Quang-Đạt càng yêu cô Liên, càng phục chí khí và tư tưởng của cô. Thầy sẵn sàng hy sinh để theo cô, trong vinh quang hay là trong khổ ải.
Ba tháng qua. Một hôm Bùi-Quang-Đạt nói với Liên:
- Anh muốn cưới em, để công việc của chúng ta được đề dàng hơn và kín đáo hơn.
Liên mỉm cười đáp:
- Thong thả, anh à. Khi nào cách mạng thành công, chúng ta sẽ nói đến chuyện ấy.
- Ít nhất, anh cũng muốn được một lời hứa của em.
- Em không muốn hứa gì cả một khi em còn nặng tình với Tổ-Quốc. Em không muốn vì yêu em mà anh dâng cả tâm hồn anh và tính mệnh anh cho Quốc-gia Dân-tộc. Anh phải vì Quốc-gia Dân-tộc mà yêu em, thế mới đáng là kẻ trượng phu! Đáng lẽ anh phải hứa với em rằng, dù em sống hay em chết, dù em mất hay còn, dù em sẽ không là em nữa, anh cũng vẫn một lòng một dạ quyết chí phụng sự Non-Sông. Tình yêu của chúng ta ngày nay, của anh cũng như của em, là nước Việt-Nam, là Tổ-Quốc thiêng liêng, Tổ-Quốc đang đau khổ rỉ rên trong Huyết lệ! Em không vì anh, anh đừng vì em, mà đóng góp một phần đời, một mảnh đời phù hư cam khổ, vào cuộc giải phóng Sơn-Hà. Hận non sông là hận chung của 25 triệu Đồng bào...
Bùi-Quang-Đạt im lặng nghe:
Liên cười nói tiếp:
- Em quên cho anh biết rằng hiện giờ anh chưa phải là đồng chí của em đấy nhé!
- Em còn chưa tin anh sao?
- Tin lắm chứ! Tin anh em mới nhắc anh câu ấy.
- Anh không hiểu em muốn nói gì?
- Một đồng chí bao giờ cũng tuyên thệ, mới thật là đảng viên chính thức của đảng. Anh phải trung thành với Quốc-Dân-Đảng, và phải có lời tuyên thệ đảm bảo lòng trung thành bất diệt.
- Anh sẽ tuyên thệ.
- Em muốn anh sẽ tuyên thệ tại nhà anh. Sáng mai, anh kiếm cách cho cậu em của anh và đứa ở về quê hết. Chỉ một mình anh ở nhà. Chiều mai, anh lau dọn bàn thờ Phật trang hoàng sạch sẽ, anh cắm bình hoa sen và trầm hương để sẵn. Tượng Phật, anh kê cao lên một bực, bực dưới anh treo lá cờ của Đảng, tượng trưng cho Tổ-Quốc. Lư trầm để dưới ghế, ngay trước bàn thờ. Và anh đừng quên chén huyết gà mà em đã nói với anh... Đúng 9 giờ đêm mai, anh Chủ tịch Tỉnh bộ, Đại diện Đảng, sẽ đến với hai đồng chí nữa, và em. Các đồng chí đến gõ cửa theo như ám hiệu mà em đã cho anh biết.
Thầy Đội Bùi-Quang-Đạt cảm động, vui sướng:
- Chiều mai, anh cáo bịnh xin phép ông Giám bịnh ở nhà. Anh sẽ tắm rửa sạch sẽ, và mặc bộ binh phục mới của ngày lễ, để tuyên thệ trước bàn thờ Tố-Quốc. Xong rồi anh sẽ mời anh Chủ tịch Tỉnh bộ và các đồng chí cùng với hai chứng minh dự tiệc trà thân mặt để kỷ niệm.
Liên phản đối:
- Không nên. Theo điều lệ của Quốc-Dân-Đảng, buổi lễ tuyên thệ rất nghiêm, không được phép ăn uống, rượu trà. Nếu anh muốn tỏ tình thân ái với các đồng chí, nên đợi một hôm khác.
- Chủ tịch là ai, em nhỉ? Và Bí thư là ai? Các đồng chí khác là những ai?
- Đêm mai anh sẽ biết. Em sẽ giới thiệu anh với Ủy ban Chấp hành Tỉnh bộ.
Thầy Đội Bùi-Quang-Đạt mê khoái, nhìn cô Liên B như một Nữ anh hùng trong tâm tưởng của thầy:
- Thật anh không ngờ được vinh hạnh cao quý như thế! Liên ơi...! Anh thề sống chết với em!
Liên cau mày:
- Anh phải nói: Anh thề chết sống với Quốc-Dân-Đảng, với Tổ-Quốc Việt-Nam, với Dân-tộc Việt-Nam!
Rồi nàng cười, với giọng âu yếm:
- Anh Đạt à, anh thật là một người can đảm, em quý anh và phục anh lắm.
Nàng đưa tay bắt tay thầy Đội, nắm chặt một phút, cảm động nhìn vào mặt thầy:
- Tôi thành thật khen ngợi đồng chí! Chào đồng chí! Sẽ gặp nhau tối mai.
Tối mai, thầy Đội Bùi-Quang-Đạt mặc lễ phục toàn trắng, đeo lon Đội nhứt màu ngân tuyến mới tinh, ống quần quấn nỉ xanh cũng mới.
Thầy đi ra đi vào nhà trong, nơi có bàn thờ Phật bài trí đúng như cô Liên đã dặn. Thầy hồi hộp chốc chốc lại ngó đồng hồ. Liên đã định 9 giờ đúng anh Chủ tịch sẽ đến với Ủy ban chấp hành.
Nhưng 9 giờ kém 15, có tiếng gõ cửa, theo ám hiệu của Liên: ba tiếng thật mau, rồi hai tiếng chậm. Thầy Đội lo sợ chưa dám mở cửa. Tiếp theo ám hiệu thứ hai: hai tiếng chậm rồi ba tiếng thật mau. Cửa mở. Liên vào, khép cửa chứ không đóng. Thầy Đội nửa mừng, nửa lo, hỏi thăm Liên:
- Anh Chủ tịch đâu?
Liên đáp thầm:
- Chưa đúng 9 giờ. Anh đứng đây coi chừng cửa.
Nói xong, Liên đi thẳng vào nhà trong, xem cách bài trí trên bàn thờ, ngó quanh quẩn trong nhà, rồi xuống bếp, mở cửa bếp ra sân sau, nhìn kỹ các bóng tối. Xem xét cẩn thận và chắc chắn đâu đấy, nàng trở lên, bảo thầy Đội:
- Anh vào đốt trầm hương lên. Để em đứng gác cửa.
Đúng 9 giờ ba người đàn ông mặc y phục lính tập, bằng vải kaki vàng giống hệt như lính khố xanh trong đồn, cười nói rất tự nhiên, đến trước nhà Bùi-Quang-Đạt. Họ bước lên hè, đi vào nhà. Đóng cửa lại. Hàng xóm tưởng là lính đến thăm ông Đội.
Liên đưa ba người vào nhà trong. Thầy Đội hơi ngạc nhiên đứng trước ba người lính tập không quen biết, trong đó có một người cũng đeo lon đội nhứt như thầy.
Thầy rất cảm động, đứng thẳng người chào theo lối nhà binh, bàn tay đưa lên màng tang, mạnh bạo. Ba người kia cũng chào lại như thế.
Trước bàn thờ Tố-Quốc, có đức Phật-Tổ ngồi trên tòa sen chứng minh, có kê chiếc bàn vừa đủ 5 người ngồi. Chủ tịch, người đeo lon đội nhất là Giáo Thái, ngồi ghế giữa đối diện với bàn thờ. Bốn người ngồi hai bên, mỗi bên hai người. Cao-Hữu-Thái, chỉ chỗ Liên ngồi cạnh Bùi-Quang-Đạt và để Đạt ngồi phía ngoài, gần Thái.
Cao-Hữu-Thái đứng dậy. Tất cả 4 người kia đứng dậy một lượt trước bàn thờ trầm hương nghi ngút. Tượng Phật ngồi từ bi tĩnh tọa, rực rỡ dưới ánh đèn măng sông sáng tỏ. Lá Đảng kỳ màu vàng trên có thêu hai chữ"TỔ-QUỐC" bằng tơ đỏ, từ từ buông xuống sau làn khói của lư trầm.
Cao-Hữu-Thái nói:
- Nhân danh Chủ tịch Ủy ban Chấp hành Tỉnh bộ Q. N. của Quốc-Dân-Đảng, tôi tuyên bố khai mạc buổi lễ Tuyên thệ của một đồng chí mới.
Xong, Thái ngồi. Cả bọn người kia cũng ngồi.
Liên đứng dậy:
- Thưa các đồng chí, tôi xin giới thiệu đồng chí Bùi-Quang-Đạt, Đội trưởng ở Đồn Lính khố xanh Q. N.
Giới thiệu xong, Liên ngồi. Bùi-Quang-Đạt đứng dậy:
Chủ tịch nhìn y, nghiêm nghị hỏi:
- Vì sao đồng chí xin vào Q.D.Đ.?
- Thưa chủ tịch, tôi xin vào Q.D.Đ. vì tôi tán thành mục đích và tôn chỉ của Đảng.
- Mục đích và tôn chỉ của Đảng là thế nào?
- Là chống Đô-hộ Pháp, thu hồi Độc-Lập Tự-Do cho Tổ-Quốc Việt-Nam.
- Thực hiện tôn chỉ ấy bằng phương pháp nào?
- Bằng cách mạng.
- Đồng chí có tin cách mạng thành công không?
- Tin triệt để.
- Xin đồng chí tuyên thệ.
Bùi-Quang-Đạt quay mình nhìn vào bàn thờ Tố-Quốc, dõng dạc nói:
- Tôi là Bùi-Quang-Đạt, công dân Việt-Nam, hiện làm Đội nhứt đồn trú tại Đồn lính tập Q. N., đứng trước Đức Phật-tổ chí cao minh, và bàn thờ Tố-Quốc Việt-Nam Thiêng-liêng yêu dấu, tôi xin thề: Tôi giữ bí mật công việc của Đảng. Tôi trung thành triệt để với Đảng. Tôi hết lòng hết sức hy sinh cho Đảng. Tôi tuyệt đối phục tùng mệnh lệnh của Đảng. Tôi không bao giờ ly Đảng. Nếu tôi không giữ lời thề, tôi xin cam chịu Đảng trừng phạt tôi. Việt-Nam vạn tuế! Q.D.Đ. vạn tuế!
Đồng chí Nguyễn-Thị Liên đứng dậy, đưa tay lên bàn thờ Tổ-Quốc, bưng một chén huyết gà đã để sẵn đấy. Nàng trao chén huyết cho Bùi-Quang-Đạt.
Đạt bưng chén huyết đưa lên ngang miệng nói:
- Tôi xin uống chén huyết này để bảo đảm cho lời tuyên thệ của tôi.
Đạt bưng chén vào miệng, uống một hơi.
Xong, chàng trao trả chén không cho Liên. Liên cầm chén, cung kính để lại trên bàn thờ.
Cao-Hữu-Thái đứng dậy:
- Nhân danh Chủ-tịch Ủy-ban Chấp-hành Tỉnh-bộ Q. N. của Q.D.Đ., tôi tuyên bố nhận đồng chí Bùi-Quang-Đạt, Công-dân Việt-Nam, hiện làm Đội-nhất đồn trú tại Đồn Lính-Tập Q. N., từ nay là đảng viên chính thức của Quốc-Dân-Đảng.

Hai người ngồi bên kia bàn, đều đứng dậy một lượt. Cả 5 người đều nhìn vào lá Đảng kỳ lóng lánh màu vàng có 2 chữ"TỔ-QUỐC" rực rỡ màu đỏ.
Thái khẽ giọng hùng dũng hô lên:
- Việt-Nam!
Bốn người kia cũng hô theo!
- Vạn tuế!
- Quốc-Dân-Đảng!
- Vạn tuế!
Thái quay lại bắt tay đồng chí mới:
- Từ nay, bí danh của anh là"Trần-Thảo".
Bùi-Quang-Đạt cảm động, cung kính chấp hai tay, nhìn lên Bàn Thờ Tổ Quốc, rồi quay ngó anh chủ tịch:
- Thưa chủ tịch, thưa các đồng chí, tôi rất vui sướng và vô cùng cảm động được vinh dự từ nay làm đảng viên của Đảng ta để phụng sự Giang Sơn Việt-Nam yêu dấu của chúng ta. Tôi đã tuyên thệ, tôi xin trung thành trọn đời tôi, với Quốc-Dân-Đảng, với các đồng chí, để thực hiện lời thề trước bàn thờ Thiêng-Liêng của Tổ-Quốc. Tôi xin cám ơn đồng chí Nguyễn-Thị-Liên đã dắt dẫn tôi đến nhiệm vụ cao cả. Suốt đời tôi, tôi không quên ơn ấy.
Chủ tịch mỉm cười bắt tay Bùi-Quang-Đạt một lần nữa. Rồi lần lượt, các đồng chí khác đều vui vẻ bắt tay khen ngợi chàng.
Duy có Liên, nàng trầm ngâm yên lặng nghiêng đầu chào. Tất cả đều từ giã ra về. Bùi-Quang-Đạt tiễn ra đến cửa.
Bùi-Quang-Đạt đóng cửa, trở vào gỡ lá cờ, xếp nhỏ lại giấu kín một nơi mà người ngoài khó tìm ra được. Chàng dọn lại bàn thờ, kê lại chiếc bàn để xê ra giữa như trước. Xong, chàng vào buồng trong, thay áo quần để đi nằm.
Nhưng chàng không nghe thấy gì lạ cả. Chàng không để ý một điều gì bất thường, vì nếu chàng nghe thấy chàng sẻ kinh khủng, lạnh người, nằm nghỉ không yên: một tiếng động ở trên mái nhà chàng.
Rồi một tiếng động ở bức tường sau bếp. Cái gì thoáng qua như một bóng người, rồi biến mất...
Muốn hiểu rõ tiếng động gì, và bóng ai, tôi xin kể một chuyện riêng của cô Liên, bí danh là Liên B, Bí thư của Tỉnh bộ Quốc-Dân-Đảng ở Q. N.
Liên đâu phải là một thiếu nữ đa tình. Như các bạn đã biết, nàng là một cô gái đứng đắn nhứt ở trong tỉnh. Nhưng vì nàng đẹp quá, và 22 tuổi mà chưa có chồng nên nhiều người trai trẻ cứ lăm le thèm muốn. Trong số người si mê Liên, có cậu Ba Mẹo là đeo đuổi nàng siêng năng hơn cả. Ba Mẹo là con trai của ông thầu khoán giàu có nhất ở tỉnh. Hoc hành chẳng có mấy, sẵn tiền bạc của cha, chỉ ăn chơi đàng điếm, cậu lại nổi tiếng trong giới cờ bạc là một tay đánh me anh chị.
Ba Mẹo đã tán tỉnh Liên nhiều lần không được. Hắn cho người mối lái đến nói với mẹ nàng rằng hắn sẽ đi lễ cưới những là kiềng vàng, xuyến vàng hoa tai kim cương, và lụa, gấm, v.v... toàn là đồ châu báu. Liên thẳng tay từ chối. Ba Mẹo ức lắm. Hắn cho người đi rình để quấy rối Liên, và tìm cách làm nhục người nào được Liên yêu chuộng. Người thân cận hắn, là Sơn, một cu li làm công cho cha hắn, được hắn cho tiền để làm việc lưu manh ấy. Hắn hứa cho Sơn một căn nhà ngói nếu Sơn dụ dỗ được Liên bằng lòng lấy hắn. Sơn dò xét trong một tháng, biết Liên quen thân với Đội Đạt, mà người ta thường gọi là Đội Mười. Tối nào Sơn cũng đi lãng vãng trước nhà cô Liên, và cũng thấy Đội Mười thầm thì nhỏ to với thiếu nữ. Hắn tức lắm, quyết để tâm phá cuộc tình duyên này.
Tối hôm ấy, Sơn lãng vãng như mọi khi trước nhà Liên, nhưng hắn rất ngạc nhiên: thầy Đội Mười không đến. Tối nay, Liên lại không bán hàng, mà để cho mấy đứa em ngồi bán. 9 giờ kém 20, Liên ra đi. Sơn làm bộ dạo chơi phía bên kia đường, lén theo bóng cây, rình xem Liên đi đâu. Hắn đoán chắc Liên đến nhà Thầy Đội Mười. Hắn lẽo đẽo theo sau không cho Liên biết. Khi Liên rẽ qua đường hẻm vào nhà thầy Đội, Sơn đi vòng ngã sau xuống vườn bắp, lên một bờ ao: hắn đi dọc theo bờ, đến một bức tường thấp phía sau nhà Đội Đạt. Ngay góc tường có một cây sung. Sơn trèo lên cây sung, ngồi im một lúc, rồi vượt qua tường, tuột xuống sân sau. Chính lúc cô Liên ra sân bếp, để xem xét kỹ càng, thì Sơn ngồi ép mình vào mot cành sung, nấp trong bóng tối. Liên không trông thấy. Chung quanh nhà thầy Đội, cửa đóng kín mít. Sơn dò ra phía bếp nơi mái nhà triền xuống thấp hơn cả, hắn trèo lên chum nước, đạp trên miệng chum, leo lên mái nhà.
Hắn là thợ nề, cho nên công việc này hắn làm rất lẹ và rất êm. Hắn bò lên giữa mái, khẽ kéo một miếng ngói ra bên, để hở một lỗ trống vừa đủ cho hắn dòm vào. Hắn nằm sát xuống ngói, dán hai mắt vào lỗ hở, ngó ngay vào nhà giữa, nơi mà Đội Đạt đang lăm le tuyên thệ.
Sơn nhìn thấy rõ hết các cử chỉ hành động của"Ủy-ban Hành-chánh Tỉnh-bộ Q.D.Đ." và hắn nghe hết những câu nói của từng người.
Ủy-ban giải tán, y còn nằm im trên mái nhà. Một lát sau, thừa dịp Đội Mười vào nhà, hắn ngồi dậy bò xuống lẹ làng và rất êm, rồi nhanh như chớp, trèo tường ra ngoài.
Sơn về thẳng nhà Ba Mẹo. Y nói hết cho Ba Mẹo nghe. Hai người thầm thì, bàn tán với nhau hồi lâu rồi khuya đi mật báo với ông Phó Mật-thám.
5 giờ sáng hôm sau, Thầy Đội đang ngủ bỗng có tiếng đập cửa. Thầy giựt mình tỉnh dậy, lắng tai nghe. Tiếng đập cửa rầm rầm ghê rợn. Thầy hoảng hốt biết không phải lối gõ cửa theo ám hiệu riêng của Đảng. Thầy đang lo sợ không dám ra, bỗng một tiếng súng bắn chỉ thiên nổ chát, xé tan màn không khí thanh tịnh của buổi sớm. Trời vừa rạng đông. Thầy biết ngay là có chuyện nguy biến liền chạy xuống bếp định lấy con dao để phòng thủ, thì cánh cửa bếp bị xô mạnh và đập tan vỡ: bốn viên thám tử nhảy vào, chĩa súng lục. Thầy Đội chạy trở ra ngoài nhà, mở cửa để tẩu thoát, nhưng hai thám tử khác đã đứng chận đấy. Thầy té xỉu xuống ngửng cửa, bị bắt liền. Theo bóng thám tử, Sơn bước vào. Hắn nhe rằng cười, ngó Bùi-Quang-Đạt:
- Lá cờ Hội-kín thầy cắt đâu, thầy vào đây tôi chỉ cho thầy coi!
Nói xong, Sơn cầm đèn pin đi thẳng đến Bàn thờ Phật, rọi đèn vào ngay dưới bệ Tòa-sen, quay ngó một viên Mật-thám và cười:
- Ở dưới đó!
Thám tử bưng tượng Phật lên, một người khác thò tay rút ra một tấm lụa vàng. Y mở tấm lụa, dăng ra một lá cờ vàng của Quốc-Dân-Đảng. Thầy Đội, mặc dầu bị hai Thám tử kèm hai bên cũng đứng thẳng người, nhìn ngay vào lá cờ, và đưa tay lên chào.
Rồi thầy gục đầu xuống khóc.
Một viên Mật-thám bảo:
- Thôi, việc thầy làm đã vỡ lở ra rồi, mời thầy qua sở, sẽ hay.
Bùi-Quang-Đạt lặng lẽ đi theo.
7 giờ sáng, Sơn đến nhà Liên B. Vừa bước vào cửa thấy Liên, hắn cười:
- Lúc 5 giờ, cô có nghe tiếng súng không, cô Liên?
Thiếu nữ thản nhiên đáp:
- Tôi không nghe. Tiếng súng gì hở anh?
Sơn bảo nhỏ:
- Cô vào nhà trong, tôi có chuyện rất quan trọng muốn nói cho cô hay.
Sự thật, lúc 5 giờ, Liên có nghe tiếng súng. Liên nghe ở phía nhà thầy Đội Đạt, chưa hiểu chuyện gì. Nhưng nàng hơi lo ngại. Bây giờ nghe Sơn hỏi, nàng rất ngạc nhiên. Sơn đến làm gì sớm thế? Tại sao Sơn hỏi nàng về tiếng súng lúc 5 giờ? Có lẽ nào Sơn biết chuyện bí mật của Đảng? Nhưng nàng giữ vẻ bình tĩnh, hỏi anh thợ nề:
- Việc chi mà quan trọng dữ vậy anh?
- Việc này dính líu tới cô. Nguy lắm.
- Tôi là đàn bà con gái, biết chuyện gì mà anh nói lạ!
- Có, tôi mới nói chứ!
- Được, mời anh vô đây.
Liên đưa anh thợ nề vào nhà trong, chỉ ghế mời ngồi. Sơn ngó trước ngó sau, không thấy ai, rồi nói thầm cho Liên nghe:
- Tôi nói chuyện này, cô phải giữ bí mật nhé. Thầy Đội Mười bị Mật-thám bắt lúc nãy, vì thầy ấy làm Hội-kín. Tôi biết vụ này là nhờ có người bà con tin cẩn làm việc trong sở Mật-thám. Người ấy có cho tôi biết rằng cô cũng có ở trong Hội-kín. Đáng lẽ họ đến khám nhà cô và bắt cô. Nhưng tôi thương cô, vì thấy cô là đàn bà con gái. Ở tỉnh này, ai cũng biết cô là người hiền lành, phúc hậu, cho nên, tôi nói với người bà con của tôi đừng bắt cô. Nhưng chuyện này giấu kín không được lâu vì tôi sợ thầy Đội Mười sẽ khai với Mật-thám là cô cũng có đồng lõa với thầy. Bây giờ tôi bàn cô việc này. Cậu Ba-Mẹo chơi thân với mấy thầy Mật-thám. Tôi sẽ nhờ cậu Ba nói giùm với mấy thầy để cô khỏi bị bắt. Tôi biết cậu Ba thương cô ghê lắm, cho nên tôi mới bàn với cô như thế. Tôi chắc cậu ấy sẽ nói được, miễn là cô chịu. Hay là bây giờ cô đi với tôi, đến nhà cậu Ba? Nếu có chuyện gì, cậu Ba sẽ che chở cho cô được. Tôi chắc chắn như thế. Cô bằng lòng không?
Liên lắc đầu:
- Không!
Sơn ngạc nhiên, nhưng nói tiếp:
- Sao lại không? Nội trong tỉnh này, chỉ có cậu Ba là che chở được cho cô. Nếu cô không nghe tôi, tôi sợ nội nhựt ngày hôm nay cô bị khám nhà và bị bắt bỏ tù. Tôi biết cô là người thông minh trí dõng, nhưng cô phải biết: làm Hội-kín là chuyện tày trời chớ chơi sao! Có thể bị chết chém, cô Liên à! Ở nhà, cô còn bà mẹ già, đàn em dại, cô mà bị bắt đi thì ai nuôi dưỡng gia đình? Tôi nghĩ như ông Đội Mười thật là ác! Ông thấy cô là con gái nhẹ dạ, ông quyến rũ cô, dụ dỗ cô làm việc bá xàm bá láp, chuyện quốc cấm, để bây giờ ông bị vào tù lại còn làm lụy đến cô! Nhưng cũng may là tôi có người bà con cho biết, tôi xin tình nguyện hy sinh để cứu cô. Phần tôi là cu ly, chữ nghĩa không có, nhưng có cậu Ba là thầy tôi, thế nào cậu cũng nễ tình thầy trò. Vả lại câu đã có lòng thương cô thì nhứt định cậu cứu cô khỏi chốn hang hùm ổ cọp. Tôi muốn cô mặc áo ra đi với tôi ngay bây giờ, đến nhà cậu Ba. Mau mau chớ không thì nguy mất, cô ơi!
Liên thản nhiên đáp:
- Tôi không đi đâu hết.
- Cô không sợ tù à?
- Không.
Sơn cười gằng:
- À, cô nói bướng, cô liệu hồn!
Bỗng Ba Mẹo ở ngoài chạy vào. Cậu vào thẳng nhà trong, coi bộ hối hả lắm:
- Cô Liên có ở nhà không?
Trông thấy Sơn, Ba Mẹo làm bộ ngạc nhiên, hỏi:
- Mày đến đây để làm gì, mày?
Sơn cũng làm bộ hốt hoảng, nói nhỏ với Ba Mẹo:
- Cậu ơi, em có nguoi bà con ở sợ Mật-thám cho hay cô Liên có chân trong Hội-kín gì đó, em đến cho cô biết.
- Mày cũng hay chuyện đó sao? Trời ơi! Chuyện này nguy quá!
Xoay lại Liên, Ba Mẹo bảo:
- Mấy thầy trong sở Mật-thám chơi thân với tôi vừa báo tin cho tôi biết. Họ nói nhựt ngày hôm nay, thế nào cô cũng bị bắt. Chuyện này vở lở ra, chắc cô không khỏi bị tù. Nhưng cô đừng lo. Cô cứ vui vẻ làm ăn, không sao đâu. Mấy thầy chơi với tôi cũng như anh em ruột thịt. Tôi có nói mấy thầy rằng cô là đàn bà con gái, chẳng qua cô nhẹ dạ nghe lời lão Đội Mười làm chuyện vu vơ. Tôi xin đảm bảo cho cô.
Sơn tiếp lời:
- Dạ, nhờ cậu Ba có thần thế, thì chắc là cô Liên đây không bị họa lây. Chớ như ai thì tránh sao được lưới trời! Thưa cậu Ba, em cũng vừa nói với cô, cô thật là tốt số! Nhờ phúc đức bà Tư nên khiến cho cậu đem lòng thương cô, mà lo cứu cho cô khỏi bị hoạn nạn!
Ba Mẹo đắc chí, nói thêm:
- Cô Liên ạ, cô đừng lo! Tôi đến đây để báo tin mừng cho cô đấy. Tôi định tối nay tôi làm bữa tiệc đãi mấy thầy để tạ ơn mấy thầy. Sẵn đó tôi sẽ giới thiệu cô là người bạn thân của tôi, để mấy thầy biết. Chà! Mấy thầy mà trông thấy cô đẹp như Tiên thế kia, thì lác mắt, chớ chơi à! Tối nay tôi mời cô đến, cô diện thật bảnh nghe cô?
Liên B ngồi trầm ngâm lặng lẽ.
Sơn thấy Ba Mẹo móc túi lấy ra gói thuốc châm hút, liền ngửa tay ra xin:
- Cậu cho em một điếu.
Hắn vừa đưa hai tay lĩnh điếu thuốc, vừa cười:
- Chà! Cậu Ba ơi, cô... Ba đây mà diện áo gấm quần hàng vào thì có thua gì nàng Tiên! Em cho cô đẹp nhất ở tỉnh này, cậu Ba à.
Ba Mẹo hỏi Liên:
- Tối nay cô đến dự tiệc với tôi chứ?
Liên ngẫm nghĩ một phút, rồi gật đầu:
- Vâng. Tối nay tôi đến.
Ba Mẹo bằng lòng, reo mừng:
- Quý hóa quá! Cái chú Đội Mười thế nào cũng bị tù chung thân! Cái tôi dụ dỗ đàn bà con gái làm chuyện phi pháp, là tội nặng lắm đấy! Nhưng thôi, chuyện đó bỏ đi. Tôi nói tôi cứu cô, là tôi nhất định cứu cô. Tối nay, làm sao cô cũng đến, nghe cô? Tôi muốn cô diện bảnh, để cho mấy thầy Mật thám ghê hồn! Nếu cô không có kiềng vàng, thì tôi có. Cô đến sớm, để tôi đưa kiềng cho cô đeo. Và tôi có sắm nhẫn vàng, xuyến vàng, cho cô đủ cả. 6 giờ tối, tôi cho xe nhà đến rước cô, nghe cô Liên?
Liên gật đầu:
- 6 giờ?... vâng!
- Chắc chứ!
-... Vâng!
Ba Mẹo và Sơn hí hởn ra về.
5 giờ rưởi, Liên còn viết nốt mấy trang nhựt ký của nàng:
"... Tôi không đi trốn, vì trong tình thế này tôi bỏ trốn đi là hèn. Tôi chỉ mong đồng chí Trần-Thảo(1) có can đảm, để làm gương cho các bạn khác.
"Tôi cũng không tự tử, vì tự tử cũng như trốn đi vậy! Vụ đổ bể này không phải lỗi ở Trần-Thảo, không phải lỗi ở tôi, không phải lỗi ở ai cả. Chẳng qua là một biến cố thật bất ngờ, không sao đề phòng được. Vả lại, cũng không có gì di hại đến Đảng hay là nguy hiểm cho tôi. Tôi bị bắt? Bị tù? Ừ, rồi sao nữa? Chẳng sao cả! Đảng vẫn tiến hành công việc cách mạng, thức tỉnh đồng bào, phục thù Tổ-Quốc. Một ý nghĩ đã sinh nở trong đầu, nó sống mãi, nó lớn lên mãi, nó phát triển ra ngoài vô tận, vô biên, trường trường, cữu cữu! Tổ-Quốc Việt-Nam bất-diệt!
"Tôi chờ. Mật-thám cứ đến bắt tôi, tôi không kháng cự...
"Đây, tôi xin ngừng bút, tạm từ giả các bạn đồng chí.
"Q. N., ngày... tháng... 1928
Nguyễn-Thị-Liên"
Liên viết tập nhật ký xong, bỏ vào một hộp thiếc, đậy lại, và sắp sửa đem đi đào lỗ chôn một nơi kín đáo, thì Ba-Mẹo và Sơn chạy ùa vào.
Ba-Mẹo cười:
- Cô chưa sửa soạn đi sao, cô Liên?
Liên trừng mắt ngó:
- Đi đâu?
- Ủa? Cô đã hẹn đến nhà tôi dự tiệc mà!
Liên cười gằng:
- Không, tôi đợi Mật-thám đến, để đi với họ.
- Cô đợi Mật-thám đến bắt cô?
- Vâng!
Ba-Mẹo cau mày chụp nắm tay Liên:
- Cô Liên, cô biết tôi thương cô chứ? Tôi muốn cứu cô...
Liên đẩy mạnh Ba-Mẹo, xô hắn xuống ghế. Ba-Mẹo đứng dậy:
- Cô muốn ở tù hả? Sao cô lại muốn ở tù? Không! Tôi đã vận động cả ngày nay rồi. Tôi đã làm tiệc mời lính Mã-tà. Cô đến với tôi là êm xuôi hết cả. Tôi thương cô lắm, cô!
- Im mồm! Tôi không cần nghe nữa.
Sơn, thấy Liên găng thật, thừa lúc nàng sơ y, vội chụp lấy cái hộp thiếc trong tay nàng. Nàng cố giựt lại, nhưng hắn cười:
- Lá cờ Hội-kín trong này chứ gì mà giấu!
Sơn ôm cái hộp toan chạy đi nộp sở Mật-thám, thì Ba-Mẹo gọi lại:
- Em đứng lại đã, Sơn! Tôi còn muốn hỏi cô Liên một câu cuối cùng, nếu cô bằng lòng thì thôi.
Quay lại thiếu nữ, Ba-Mẹo hỏi:
- Cô có muốn đổi cái hộp thiếc này lấy một hộp vàng không?
Liên bĩu môi:
- Không.
Ba-Mẹo bảo Sơn:
- Bây giờ thì em cứ việc đem hộp đó đi trình Quan và phúc bẩm tường tận hết thảy mọi việc cho Quan phó Mật-thám rõ!
Nửa giờ sau, nhân viên Mật-thám ập vào bắt Liên.
Lệ-Chi nghe cha thuật lại rõ đầu đuôi vụ Liên B bị bắt như thế, và cũng đọc hết quyển nhật ký của cô Nữ Bí-thư tỉnh-bộ Q.D.Đ. Nàng hỏi ông Phó Mật-thám:
- Hiện giờ Thầy giam con nhỏ ấy ở đâu?
- Ở bên Lao.
- Con muốn xem cái mặt nó thế nào. Đàn bà con gái mà làm Hội-kín thì ghê quá! Chắc nó dữ lắm hả Thầy?
- Con bé xinh lắm và coi bộ hiền lành. Nhưng con gái hay nhẹ dạ...! Cho nên Thầy cứ sợ con đi học ngoài Hà-nội bị tụi du thủ du thực chúng nó quyến rủ con làm chuyện quốc cấm!
Lệ-Chị cười:
- Con, mà ai dám rủ ren? Con chỉ thích Thầy cho con học nhảy đầm thôi!
- Con muốn làm gì tùy ý con. Thầy chìu con được hết. Miễn là con đừng dính líu đến những chuyện lộn xộn về quốc sự.
- Nhà mình là nhà danh giá, con biết chứ không ư? Con đâu phải như tụi ít học, làm chuyện ngu dại để bị tù, uổng cả cái đời!
- Sáng mai, Thầy cho đòi con Liên qua đây để lấy khẩu cung. Con muốn xem mặt nó thì con ở trong phòng giấy của Thầy.
- Còn ông đội lính tập?
- Nó chết rồi. Ngay tối sau khi bị bắt, nó xé lưng quần làm giây thắt cổ tự tử chết trong Lao.
- Tội nghiệp chưa! Tại sao mà ông Đội phải thắt cổ tự tử, hả Thầy?
- Chắc là nó rủ lính bên Đồn vào Hội-kín đông lắm. Có lẽ nó sơ khai ra nhiều quá, tụi kia sẽ thù oán nó, nó phải tự vận chứ gì! Vì nó tự tử, chưa thú nhận gì cả, nên Thầy không biết nó rủ bọn lính tập vào Hội-kín với nó được bao nhiêu người và những ai. Khám nhà nó, chỉ có một lá cờ, ngoài ra không có giấy tờ gì nữa cả. Con Liên chắc biết nhiều hơn. Xem tập nhựt ký của nó thì biết nó làm chức gì lớn lắm trong Hội-kín...
- Thầy không sợ con Liên tự tử sao?
- Thầy cho canh phòng gắt lắm, nó không thể làm gì được.
Sáng hôm sau, đúng 9 giờ, Lệ-Chi đứng đợi trong phòng giấy ông Phó Mật-thám. Một người lính dắt Liên B vào. Cô Tổng Bí-thư của Q.D.Đ., mặc áo cánh, quần đen, quấn tóc, chân đi guốc. Vừa bước vào, trông thấy một thiếu nữ lạ đứng cạnh bàn với ông Phó Mật-thám, Liên B cau mày có vẻ bực bội. Đoán chắc đó là con gái của ông Phó Mật-thám, Liên càng thêm ác cảm. Nhưng Lệ-Chi điềm nhiên. Người lính dẫn Liên B vào rồi, đứng thẳng người chào ông Phó Mật-thám, quây ra, khép cửa lại. Ông Phó mở tập hồ sơ để trước mắt, đăm đăm nhìn tù nhân, hỏi:
- Tại sao cô làm Hội-kín?
- Thưa ông, Q.D.Đ. không phải là Hội-kín.
- Thế thì Hội gì? Hội hở à?
- Q.D.Đ. là một Đảng cách mạng.
- Cô là đàn bà con gái, biết gì mà cũng cách mạng cách miếc? Cách mạng? Hừ! Cách mạng như Phan-Bội-Châu đó!
- Thưa ông, ông không có quyền xúc phạm đến thanh danh một bậc Chí-sĩ Việt-Nam.
- Cô đừng dở cái giọng du côn đó với tôi nghe? Cô liệu hồn!
Ông Phó sừng sộ nhìn cô tù nhân. Nàng cũng ngó ông, làm thinh không nói. Ông Phó hỏi gằng lại:
- Cô có nghe không?
- Ông muốn hỏi gì, tôi xin sẵn sàng trả lời.
- Đảng cô có bao nhiêu người?
- Hai người.
- Sao lại hai người?
Ông đập bàn cái"rầm!", la lớn:
- Đảng gì lại có 2 người?
- Vâng, tôi chỉ biết có tôi với một ông Đội lính tập.
- Cô khỏi cần giới thiệu Đội Đạt. Chắc cô cũng biết hắn bị giam bên lao, hả? Nhưng tôi sẽ tha hắn ra nay mai, vì hắn đã thú nhận hết. Chính hắn khai cô là chủ mưu Hội-kín.
- Vâng, thưa ông, tôi là chủ mưu.
- Cô là chủ mưu, cô phải biết trong Hội-kín của cô có mấy người chứ?
- Tôi đã nói là hai người.
- Cô nói láo! Đội Đạt khai là có mấy trăm người.
- Ông ấy khai láo.
- Cô tưởng tôi là con nít như cô sao! Dễ thường tôi không có cả tập hồ sơ đây sao! Hội cô có bao nhiêu tiền?
- Đảng tôi không có tiền.
- Hừ! Đảng không có tiền! Cô có mấy khẩu súng?
- Đảng tôi không có súng.
Ông Phó Mật-thám còn hỏi nhiều câu nữa, nhưng Liên B cứ trả lời một giọng như thế. Đến 10 giờ, ông gọi lính dắt cô trở về nhà lao.
Lệ-Chi từ nãy giờ đứng im nghe. Liên B vừa ra khỏi phòng giấy, cô bước theo khép cửa, rồi trở lại cười nhõng nhẽo với ông Phó:
- Thầy cho con 100 đồng, con bày cho Thầy một cái mưu.
Ông Phó châm điếu thuốc hút, nhìn con, tủm tỉm cười:
- Con cũng mưu mẹo nữa kìa? Trong trường dạy con học mẹo Pháp-văn, chứ cũng dạy cả mẹo Hội-kín nữa sao!
- Vậy mà con vừa nghĩ ra cái mẹo này hay lắm, Thầy à! Hay hơn mẹo Pháp-văn nữa đấy. Nhưng con không nói ra đâu!
Ông Phó âu yếm, ngó con gái cưng của ông nhí-nha nhí-nhảnh đáng yêu tệ.
Lệ-Chi đứng sau lưng cha, dựa vào ghế, tay mân mê mấy sợi tóc bạc lơ thợ của ông Phó trên đỉnh đầu đã sói hơn một nửa. Nàng vừa vuốt từng sợi tóc của cha, vừa nói nhỏ nhẹ dễ thương:
- Con cũng thích làm Mật-thám, Thầy ạ... Ở nhỉ! Tại sao con gái lại không làm được Mật-thám nhỉ? Con mà làm Mật-thám, thì cái vụ Hội-kín này con khám phá ra như chơi! Con sẽ có cách dỗ con Liên thú nhận hết mà không cần dọa nạt nó.
- Thầy giúp việc cho nhà Nước đã trên 30 năm, chưa gặp con nhỏ nào lì lợm như cái con Liên này. Bởi Thầy thấy nó còn nhỏ dại như con, nên chi Thầy không nỡ đánh đập nó. Chớ không thì...
- Cần chi đánh đập! Thầy cứ nghe con bày cái mưu mô này là tự nhiên nó có chuyện gì bí mật nó cũng phun ra hết!
- Mưu sao, con nói Thầy nghe nào?
Lệ-Chi phá ra cười:
- Ơ! Không đời nào con nói! Ít nhất, Thầy cũng phải...
Nàng chạy thoăn-thoắt ra trước mặt ông Phó Mật-thám, đứng dựa vào bàn, quây lưng lại cha, hai chân tréo lại, nói pha trò:
- Lúc nãy con xin Thầy 100 đồng, Thầy không cho. Bây giờ con có cái mưu kế này quí lắm cơ, đắt tiền lắm cơ, mà Thầy lại bảo con cho không Thầy, sao được!
- Thì con cứ nói ra cho Thầy nghe, nếu đáng giá một xu, Thầy sẽ trả cho con một xu!
Lệ-Chi quây lại ngó cha, cười nhí nhảnh:
- Một xu thôi, hả Thầy?... Thôi, con chả lấy một xu của Thầy đâu! Con thấy Thầy hút thuốc Ang-lê thơm, con thích cái mùi ấy quá. Thầy cho phép con hút thử một điếu, rồi con nói Thầy nghe.
Ông Phó chìu con, mở hộp thuốc, rút một điếu đưa Lệ-Chi:
- Này! Nhưng Thầy không muốn con quen mùi, rồi nghiện.
Lệ-Chi lấy bao diêm, quẹt lên châm thuốc hút. Xong, nàng thong thả nói:
- Này nhé, chiều nay chừng 3, hay 4 giờ, Thầy làm cách nào cho con được gặp riêng con Liên. Con dắt nó vào buồng con, con đóng cửa lại, một mình con với nó trong buồng thôi. Con dụ dỗ nó. Chị em bạn gái với nhau, dễ nói chuyện lắm, Thầy ạ. Con cam đoan với Thầy, hễ con nói chuyện với nó độ 2 tiếng đồng hồ, thì tự nhiên chuyện bí mật gì của nó con cũng biết hết. Thầy đừng làm cho nó sợ. Chiều nay, 2, 3 giờ, Thầy gọi nó vào đây, Thầy nói dịu ngọt với nó, rồi kiếm cách khéo léo giao nó cho con...
- Lỡ nó chạy trốn thì sao?
- Trốn làm sao được? Con dẫn nó vào buồng riêng của con, con đóng cửa lại nhốt nó trong buồng với con, kia mà! Buồng của con còn chắc chắn hơn là cái hầm kín ở nhà Lao của Thầy nữa đó!
- Ngộ lỡ nó đâm con, hay nó bóp cổ cho con chết, rồi nó mở cửa trốn thoát thì sao?
Lệ-Chi cười:

- Con cam đoan với Thầy, nếu ở bên lao hay đi ngoài đường, nó trốn thoát được thì con không biết. Chứ nó đã vào buồng con, đừng có hòng! Vả lại, tụi con là con gái với nhau, dễ nói chuyện tâm sự lắm. Con sẽ có cách nói sao cho con Liên bùi tai, rồi tự nhiên con biết hết những chuyện bí mật của nó.
Ông Phó Mật-thám ngồi im nghe. Đôi mắt ông mơ màng nhìn lên làn khói thuốc. Ông suy nghĩ. Một lúc, ông ngó Lệ-Chi:
- Có lẽ đó cũng là một cái kế, tuy là kế trẻ con!
Lệ-Chi cười tươi như hoa nở:
- Con tưởng Thầy khen cái kế của con không thua gì kế Khổng-Minh chứ! Con không dè là Thầy không tin ở tài của con chút nào hết!
- Có lẽ, con cũng có tài!
Lệ-Chi cười:
- Con, thì con nói rằng: Có lẽ con sẽ thành công ở chỗ mà Thầy đã thất bại! Biết đâu đấy!
Từ nãy giờ, Lệ-Chi châm thuốc mà không hút. Bây giờ nàng mới hút một hơi, nhưng nàng không biết hút thuốc, nàng chụm hai môi lại, hít một hơi thuốc rồi phun khói ra, kế tiếp sặc luôn mấy cái, thiếu điều chảy nước mắt. Nàng dụt mạnh điếu thuốc vào dĩa gạt tàn, nhăn mặt:
- Thuốc thơm mà sao đắng thế hả Thầy?
Ông Phó Mật-thám không để ý đến trò nghịch ngợm ngây thơ của con gái. Ông đang chìm đắm trong suy nghĩ. Một lúc sau, ông ngó Lệ-Chi, tủm tỉm cười:
- Ý kiến của con hay lắm! Thế mà Thầy không nghĩ đến. Chiều nay, cái buồng của con sẽ thành ra cái nhà lao. Thầy sẽ giao cô"Tổng bí-thư" cho con canh gác!
Phì một đụn khói thuốc, ông nói tiếp:
- Nếu con cần, Thầy sẽ đưa con một súng sáu để con hộ thân.
Lệ-Chi lắc đầu:
- Chính tại Thầy có con chó lửa đó, mà con Liên nó không sợ. Súng lục của con, là nụ cười của con đây, Thầy ạ!
Lệ-Chi nở môi cười toe toét, rồi nói tiếp:
- Trong khi chờ đợi con làm nghề Mật-thám cho Thầy, bây giờ Thầy trả trước tiền lương cho con. Thầy hãy móc túi lẹ lẹ lấy thưởng con 200 đồng. Con chạy ngay ra phố mua lọ nước hoa để rưới mùi thơm cho cái đầu của con đã nẩy ra mưu cao. Thầy thưởng con 200 đồng đi!
Ông Phó Mật-thám móc túi lấy 200 đồng cho con gái, và cười bảo:
- Nếu chiều nay mưu con không thành, thì con phải trả lại tiền cho Thầy nghe?
- Vâng. Con xin hứa danh dự!
Lệ-Chi cầm 200 đồng, vui vẻ ra đi. Nàng nhí-nha, nhí-nhảnh, vừa đi vừa hát, tiếng hát thanh thanh êm ả:
J'ai deux amours.
Mon pays est Paris!...
Ông Phó Mật-thám tủm tỉm cười, nhìn theo thân hình thướt tha của cô con gái đi xa xa ra ngoài, với tiếng hát thanh thanh còn văng vẳng du dương...
Bạn đọc thân mến, bạn hãy đoán thử xem Lệ-Chi đi đâu? Có phải thật nàng đi ra phố mua lọ nước hoa chăng? Hay là nàng đi đâu mà từ 10 giờ 30 đến mãi 12 giờ 30 mới về nhà?
3 giờ, ông Phó Mật-thám mở cửa phòng giấy. Ông sai lính qua bên Lao dẫn cô Liên sang lấy khẩu cung nữa. Lần này, Lệ-Chi không dự thính.
Theo mưu kế của Lệ-Chi, ông Phó nói chuyện dịu ngọt với cô Tổng Bí-thư của Q.D.Đ., và nửa giờ sau, ông bấm chuông. Người lính vào:
Ông bảo:
- Anh sang nhà mời cô Hai đến tôi nói chuyện.
- Dạ.
Người lính ra khép cửa. Một lúc, Lệ-Chi đẩy cửa vào. Lần này, nàng khẽ nghiêng đầu chào Liên, rồi hỏi cha:
- Thầy gọi con hả?
- Ừ. Đây, cô Liên mà lúc ăn cơm trưa, Thầy đã kể chuyện cho con nghe. Con nói con trông thấy cô Liên con thương, thì Thầy chìu con, cho phép con làm quen với cô ấy.
Lệ-Chi giả bộ ngây thơ, hỏi:
- Có sao không, Thầy?
- Không sao cả.
Quay lại Liên B, ông bảo:
- Con gái tôi thích nói chuyện với cô, thì tôi cho phép cô lại phòng nó chơi một lúc. 6 giờ lính đến dẫn cô về Lao. Nhưng tôi cấm cô không được nói chuyện Hội-kín hoặc là chuyện quốc sự bậy bạ cho nó nghe.
Quay lại Lệ-Chi, ông bảo:
- Thầy chìu con, Thầy mới cho cô ấy được tự do vài giờ để chơi với con như thế, chứ theo luật thì không được đâu đấy. Con muốn nói chuyện học hành, chuyện văn chương chữ nghĩa, chuyện may vá thêu thùa, chuyện làm bánh làm mứt thì được, chớ không được nói chuyện nhảm nhí, nhứt là chuyện chánh trị, nghe con? Nếu con không nghe lời Thầy, ngày mai Thầy không cho con chơi với cô ấy nữa, con nghe? Con nên biết... (ông lại xoay sang chỉ vào mặt Liên B), và cô cũng phải biết... cô thuộc về hạng PRISONNIERS DANGEREUX, hạng TÙ-NHƠN NGUY-HIỂM. Tại tôi chìu ý con tôi, bởi nó thấy cô cũng trẻ tuổi như nó và có học hành chữ nghĩa, nó thương cô, nên tôi mới cho cô cái đặc ân tự do vài giờ qua chơi bên buồng nó. Nhưng nếu tôi biết cô có chuyện gì lôi thôi, thì..., attention!... ngày mai tôi sẽ giam cô trong ca-sô, cô nghe?
Ông bấm chuông. Người lính rón rén xô cửa vào, đứng thẳng người, chờ lịnh:
- Chú đưa cô tù này đi với cô Hai qua phòng cô Hai. Rồi chú đứng gác ở sân trước, nghe?
- Dạ, bẩm quan, con nghe.
- Chú gọi 316 ra đứng gác ở sân sau, baionnette au canon! Cắm lưỡi lê vào đầu súng, và nạp đạn sẵn. Nếu cô ấy có nhảy ra cửa sổ để trốn, hoặc làm điều gì lộn xộn, thì cứ việc bắn, tôi cho phép, nghe?
- Dạ, bẩm quan, con nghe.
Lệ-Chi phàn nàn với cha:
- Tụi con đánh đờn và dỡn chơi cho vui, chớ có việc gì mà Thầy truyền lịnh gắt gao dữ vậy?
- Con chơi với cô ấy thì con cứ chơi, lính gác cứ gác. Họ đứng gác ngoài sân, có quấy rầy gì con đâu?
- Con cấm lính không được vào buồng con đấy!
Lệ-Chi nói xong, nắm tay Liên:
- Chị qua bên phòng học của tôi chơi. Tôi xin phép Thầy tôi rồi. Tụi mình đánh đờn, ăn mứt, nói chuyện bậy bạ cho vui. Tôi ở đây một mình không có bạn buồn quá.
Liên rất ngạc nhiên, và ái ngại. Nhưng nàng điềm nhiên đi theo cô con gái của ông Phó Mật-thám.
Lệ-Chi đóng kín cửa buồng, mời Liên ngồi ghế. Liên không ngồi. Lệ-Chi rất thân mật tự nhiên, cười:
- Ngồi chơi, chị.
Nhưng Liên lãnh đạm trả lời:
- Cảm ơn cô. Cô muốn nói gì với tôi?
Lệ-Chi vẫn tươi cười vui vẻ:

- Chị ngồi xuống đã nào! Sao chị không ngồi? Chị sợ cái ghế của tôi hả? Tôi nói thật với chị nhé, tôi không phải mật-thám đâu! Tôi là một đứa con gái, một nữ sinh. Do sự ngẫu nhiên, sáng nay tôi đang ngồi chơi trong bàn giấy, thì người lính dắt chị vào. Trưa nay tôi hỏi, Thầy tôi có kể hết chuyện chị ở trong Q.D.Đ. như thế nào, và chị bị bắt như thế nào. Nghe thế, tự nhiên tôi thương chị lắm. Tôi có xin Thầy tôi đừng tra khảo chị, đừng đánh đập chị, vị chị là thiếu nữ như tôi. Tôi muốn gặp chị, để làm quen với chị. Tôi muốn cứu chị. Chị hãy tin tôi. Chị ngồi xuống ghế, tôi nói chuyện rõ chị nghe.
Lần này, Liên ngồi:
- Chị là con gái Cụ Phó?
- Vâng. Nhưng chị đừng sợ, đừng nghi ngờ gì hết. Nếu chị nghi ngờ thì hỏng hết chương trình của tôi. Việc này gấp lắm. Cho nên tôi không muốn khách sáo dài giòng, mất thì giờ vô ích. Trước hết tôi cho chị biết rằng tôi đã đọc hết cả hồ sơ của chị, và chị bị bắt không phải là đó ông Đội khai ra như Thầy tôi nói lúc sáng để đánh lừa chị đó. Chị bị bắt vì thằng Ba-Mẹo mưu mô với thằng Sơn là cu-li của nó. Ba-Mẹo muốn lấy chị lắm, đem vàng bạc của cải ra để mua chuộc, nhưng chị một lòng giữ vững chí hướng, đeo đuổi nhiệm vụ đối với Đảng, với người Yêu, với Tổ-Quốc. Chính vì thái độ rất cao thượng của chị mà tôi cảm phục chị vô cùng. Bây giờ, tôi quyết cứu chị ra khỏi vòng lao-lung. Chị nghĩ sao?
Liên B nhìn chòng chọc Lệ-Chi:
- Chị nói nữa đi. Tôi còn muốn nghe chị nói hết.
- Thông thả. Chị đợi tôi một phút.
Lệ-Chi đứng dậy lấy hai cây đờn, đưa Liên một:
- Chị và tôi hòa vài bài đờn chơi, để cho Thầy tôi và lính gác đừng nghi ngờ.
Hai cô đánh đờn một lúc rồi Lệ-Chi lại tủ lấy một hộp bánh đem lại bàn, mở ra lấy bánh để vào một dĩa lớn rồi cười:
- Mời chị. Tôi có pha sẵn một bình trà ngon lắm. Hai chị em mình ăn bánh, uống trà, cười dỡn chơi cho vui.
Lệ-Chi lấy một chiếc bánh trao tận tay mời Liên B. Nàng cũng ăn một cái. Hai cô nói chuyện phiếm và cười đùa một lúc, rồi Lệ-Chi khẽ hỏi:
- Chị Liên, chị biết Đội Đạt hiện giờ ở đâu không?
- Chắc ổng ở trong Lao chớ đâu!
- Không phải. Người thanh niên chí khí ấy đã tự tử và được đem chôn rồi, chị à.
- Trời ơi! Thật hả chị?
- Tối hôm nọ chị ra đi, đến nhà anh ấy dự lễ tuyên thệ, thì thằng Sơn đi theo rình chị. Nó đi vòng phía sau nhà Đội Đạt, lén vào sân, leo lên mái nhà, mở ngói dòm xuống, trông thấy rõ hết. Nó về bàn với Ba-Mẹo. Ba-Mẹo nắm ngay cơ hội trừ được tình địch của nó(vì nó tưởng rằng Đội Đạt là người yêu của chị), nó bảo Sơn vào báo sở Mật-thám. Vì thế mà Đội Đạt bị bắt. Nhưng nó cũng lợi dụng luôn cơ hội để ép chị lấy nó. Nếu chị bằng lòng, nó sẽ làm thinh. Nếu chị cưỡng lại, nó sẽ báo sở Mật-thám bắt chị.
Liên B lo sợ hỏi:
- Còn ai bị bắt nữa không, hả chị?
- Hiện giờ thì không. Đội Đạt chết rồi. Chỉ còn một mình chị đây thôi. Nhưng trong tập nhật ký của chị, có nói đến một đồng chí khác.
- Người ấy tên gì, chị nhớ không?
- Tên Giáo-Thái. Giáo-Thái là ai? Vì ở tỉnh không có ai tên là Giáo-Thái cả. Riêng tôi, tôi đoán chắc đó là bí danh của anh Chủ-tịch Tỉnh-bộ Q.D.Đ. Vụ này đổ bể ra, lôi thôi lắm. Chị là Tổng Bí-thư của Tỉnh-bộ, chị bị bắt là rất nguy. Vì thế, tôi nhất định cứu chị nội nhật chiều nay. Nói đúng hơn là 6 giờ chiều nay.
Liên mỉm cười, tỏ vẻ hoài nghi:
- Chị cứu tôi cách nào?
- Tôi không tiện nói trước. Nhưng tôi đã sắp đặt sẵn chương trình rồi. Tôi lừa dối cả Thầy tôi để rủ chị qua chơi trong buồng tôi bây giờ, tức là thực hiện được bước đầu của chương trình rất bí mật ấy.
Liên B ngơ ngác nhìn con gái của ông Mật-thám:
- Tôi không hiếu chị muốn làm gì?...Tôi hỏi thật chị định muu kế gì để giúp Cụ Phó bắt các bạn đồng chí khác của tôi chăng? Chị muốn khám phá bí mật gì của chúng tôi nữa chăng?
- Chị đừng hỏi bây giờ. Chị sẽ hiểu sau khi chị được thoát ra, chốc nữa đây, khỏi vòng giam hảm. Sau khi thoát được rồi, đêm nay chị phải tức tốc trốn đi nơi khác. Hiện giờ cả xóm nhà chị ở, bị Mật-thám canh phòng tứ phía. Tôi khuyên chị đừng về nhà. Ngay trong thành phố, thiên hạ đang nhôn nhao lo sợ lắm. Nhưng không sao. Tôi tin rằng chị sẽ thoát được. Chớ nếu chị còn bị giam thì lần lần thế nào các đảng viên khác của Q.D.Đ. cũng sẽ bị lọt vòng vây. Cho nên chị sẽ thoát ra được, là một đảm bảo cho sự an toàn của tất cả Ủy-ban Chấp-hành Tỉnh-bộ Q.D.Đ. của chị.
- Nhưng tôi muốn rõ chị sẽ cứu tôi cách nào?
- Tôi không muốn chị biết trước các chi tiết.
- Chị đã nói rằng chị thành thật với tôi, sao chị còn bí mật?
Lệ-Chi cười:
- Tôi cũng có cái bí mật của tôi vậy chứ! Chị tưởng đâu một mình chị là bí mật thôi ư? Hiện giờ đây ở tại nhà này, có 3 người bí mật: Thầy tôi là một, chị là hai, tôi là ba. Mỗi người có mỗi bí mật riêng, không ai nói cho ai biết hết! Riêng về phần chị, tôi chỉ cho chị biết trước những điều cần thiết này. Tôi sẽ giữ chị ở lại đây cho đến 6 giờ, trời gần tối, tôi mới cho chị về. Dĩ nhiên là có người lính đi kèm bên chị. Nhưng lúc chị đi ngoài đường, gần đến cửa Tây, sẽ có 2 người lính tập cứu chị trốn thoát.
- 2 người lính tập?
- Vâng, 2 người lính tập. Nhưng chị không biết mặt hai người ấy.
- Tôi muốn chị cho tôi biết 2 người ấy là ai và họ sẽ hành động cách nào?
- Đó là chuyện bí mật riêng của tôi. Chị đừng hỏi. Thôi, từ nãy giờ, hai chị em mình nói chuyện đã đủ rồi, chúng ta lấy đàn gảy vài bài nữa chơi, để lính đừng nghi ngờ. Mời chị xơi bánh.
- Cảm ơn chị.
- Chị biết gảy đàn thập lục không?
- Tôi chỉ đánh được đàn nguyệt này thôi.
- Chúng mình họa một vài bản cổ nhạc nhé!
Lệ-Chi cười dòn tan, đứng dậy đi lấy cây đàn thập lục đặt trên đi văng. Nàng pha trà vào chén:
- Chị dùng trà, chị Liên.
- Vâng. Cảm ơn chị.
- Chúng mình họa một bản Lưu-thủy chơi nhé?
- Vâng.
Hết Lưu-thủy đến Hành-vân, hết Hành-vân đến Tứ-đại... Rồi Liên bảo:
- Chúng ta họa một bản cung-oán nữa đi!
Lệ-Chi cười:
- Đừng! Chiều nay chúng mình đừng nên nghe Cung-oán... Thôi chúng ta mở cửa, ra sân cho mát. Mới có 5 giờ.

Lệ-Chi nói xong, đứng dậy ra mở cửa, Liên đi theo ra ngoài. Chú lính ngồi chơi trên ghế đá, ngoài bồn hoa. Thấy Lệ-Chi ra, chú đứng dậy. Lệ-Chi không để ý, nắm tay Liên đi ngắm hoa:
- Bụi hoa này, chị biết là hoa gì không?
Liên đang nghĩ ngợi về những câu chuyện bí mật của cô gái ông Phó Mật-thám, nên không để ý nghe. Lệ-Chi cười, nhìn Liên:
- Chị làm Hội-kín mà cũng mơ mộng à?...Nói đùa chớ tôi cũng mơ mộng ghê lắm, chị Liên ạ!
- Con gái, ai lại chả mơ mộng! Nhưng mỗi người có mỗi giấc mơ khác nhau.
- Chị nói có lý. Như tôi, tôi chỉ mơ ước được làm tài tử xi-nê! Chứ tôi không thích làm việc Hội-kín như chị!
Lệ-Chi vừa nói vừa cười, nhí-nha nhí-nhảnh. Nàng nói chuyện huyên thuyên, hết chuyện này sang chuyện khác, và nói đùa rất có duyên đến chú lính đứng nghe cũng phải cười, mê tít!
Ông Phó Mật-thám trong phòng giấy bước ra. Ông đứng trước cửa, nét mặt nghiêm nghị, gọi chú lính. Chú lính chạy lại đứng thẳng người chào. Ông bảo nhỏ với chú lính những gì, Lệ-Chi và Liên không nghe. Xong, ông trở vào. Chú lính ra sân, lễ phép bảo Lệ-Chi:
- Thưa cô, quan lớn bảo xin phép cô cho tôi dẫn cô này về Lao. Trời đã tối rồi.
- Mấy giờ?
- Đã 6 giờ!
- Mau tối quá nhỉ! Tôi đang thích nói chuyện chơi với cô này, chưa chi đã 6 giờ?
Lệ-Chi cười, ngó chú lính:
- Nhưng thôi, tôi đâu có quyền giữ cô này ở lại! Đây, tôi trả lại chú.
Quay lại Liên B, nàng bảo:
- Thôi chào chị nhé! Chúc chị đêm nay ngủ ngon! Sáng mai tôi sẽ xin phép Thầy tôi cho chị quá chơi với tôi nữa.
Liên mỉm cười đáp:
- Cảm ơn cô. Xin chào cô.
Liên B ra đi. Người lính theo lệ quen cầm chiếc roi mây, đi kèm sau. Lệ-Chi ngó theo, nhoẻn một nụ cười âm thầm, đắc chí.
Chú lính đưa cô tù nhân đi từ sân ông Phó qua sân sở Mật-thám, ra cổng, ngang qua đường Chợ, ra phố, quẹo vô Thành.
Ngoài đường, phu Lục-lộ phụ trách về việc thắp đèn, (hồi đó, ở Q.N. chưa có đèn điện) đã bắt thang dựa cột đèn để trèo lên lấy cái đèn bình xuống, bỏ đá carbure và đổ nước vào. Anh sắp sửa đánh diêm châm đèn. Bỗng, hai người lạ mặc y phục lính khố xanh, từ trong một ngôi đền gần đó, đi ra thật mau. Cô Liên và chú lính vừa đến. Nhanh như chớp, một gói vôi bột từ trong tay một người lính khố xanh vứt vào mắt chú lính dẫn Liên. Chú chỉ kịp la lên:
- Ai chơi lạ vậy?
Nhưng đôi mắt đầy vôi bột, chú lấy hai tay dụi mắt, mở mắt không ra.
Hai người lính lạ mặt đã dắt Liên B chạy mất. Hai bên hàng phố nhiều người trông thấy cũng như anh cu-li thắp đèn, nhưng không ai dám la lên. Không ai thấy rõ mặt 2 người lính tập kia.
15 phút sau, ông Phó Mật-thám mới biết chuyện ấy. Ông còn ngồi bàn giấy, có người lính kín chạy vào báo tin.
Lệ-Chi hãy còn ngồi chăm chú bắt sâu cho một bụi cúc vàng ở bồn hoa. Ông Phó hối hả chạy ra, trông Lệ-Chi, ông gọi:
- Lệ-Chi! Con Liên trốn mất rồi!
Lệ-Chi vội vàng đứng dậy ngơ ngác nhìn cha:
- Có lẽ nào? Làm sao nó trốn khỏi?
Ông Phó, coi bộ giận dữ, đưa hai tay lên trời nắm chặt hai bàn tay, trố mắt ngó Lệ-Chi:
- Ấy thế mà"người bạn" của con muu mô với 2 chú lính tập nào đó, đã tẩu thoát rồi! Nguy to! Nguy to! Thật là một chuyện tày trời, chứ không phải đùa đâu nhé!
Lệ-Chi chạy vội vàng vào gần ông Phó. Nàng sợ sệt hỏi:
- Thầy ơi! Con Liên, nó trốn đi như thế, có sao không?
- Có chứ! Nó cũng như đầu đảng. Nó trốn, là hết chuyện! Chắc hai người lính nào trong đồn là đồng đảng với nó! Lính của Đội Đạt chứ không ai vào đây! Chết thật! Chết thật!
Ông Phó rối rít, chạy ra, chạy vào. Rồi ông bảo:
- Thầy phải qua bẩm với Cụ Sứ ngay tức khắc! Không khéo đêm nay có loạn mất!
Mặt ông tái mét. Lệ-Chi càng làm ra vẻ hoảng hốt. Nàng thở dài:
- Trời ơi! Ai ngờ con bé thật thà ấy mà ghê nhỉ! Lúc nãy ở trong buồng con, thấy bộ nó hiền lành lắm mà!
- Lịt-lịt mà đ... ra khói, con đừng nhầm! Thế lúc nãy nó nói với con những gì?
- Nó bảo nó nhẹ dạ nghe lời Đội-Đạt, chứ nó có biết cách mạng cách múng gì đâu! Đội-Đạt với nó, hai đứa phải lòng nhau rồi Đội-Đạt dụ dỗ nó làm cách mạng. Nó bảo: "Chị nghĩ xem một khi người ta đã yêu nhau, thì thân mình là của người yêu, tâm hồn mình là của người yêu, cái đời sống hay chết của mình là của người yêu tất. Em đã yêu Đội-Đạt, thì anh ấy làm gì, em đều cho là phải cả!" Thầy tính xem chỉ vì con Liên nó mê Đội-Đạt mà nghe lời Đội-Đạt làm chuyện bậy bạ, chớ thật ra nó có đầu óc xấu xa đâu. Cái vụ bắt cóc nó, do 2 người lính tập chủ mưu, chắc chắn là người đồ đệ của Đội-Đạt, kiếm cách cứu con Liên đó.
- Thôi! Thôi! Lỗi cùng tại con hết!
- Sao lại lỗi tại con? Thầy nói gì lạ thế?
- Thầy tin con, cho nó qua nhà chơi với con cho đến 6 giờ chiều mới cho nó về. 6 giờ trời đã tối, chúng nó mới thi hành thủ đoạn dễ dàng như thế được. Chứ mỗi khi Thầy hỏi khẩu cung đến 4 giờ là đưa tù về Lao, giờ ấy đường còn đông nghịt, trời còn sáng trưng, làm sao chúng nó dám làm việc táo bạo ấy được?
Lệ-Chi tỏ vẻ giận dỗi:
- Thầy cho là lỗi tại con ư? Lỗi tại Thầy không còng tay nó lại chứ. Nếu Thầy còng tay nó, làm sao nó trốn thoát được? Lỗi tại lính của Thầy dẫn nó từ Lao qua sở mà không mang súng. Nếu lính có súng, xem đứa nào dám bắt cóc con Liên?
- Thầy có ngờ đâu từ Lao qua đây chỉ có 200 thước cần gì phải còng tay nó, và phải mang súng theo đề phòng? Vả lại lần này là lần đầu tiên, ở tỉnh này mới có một đứa con gái làm Hội-kín, cũng tưởng là không có gì quan trọng lắm. Ai ngờ đâu?
- Thế là lỗi tại Thầy sơ suất!
- Thôi, đừng nói nữa! Thầy bực lắm rồi. Thầy biết ráp-bo với Cụ Sứ làm sao đây! Mẹ cha con nhỏ! Thầy bắt lại được nó, thì Thầy đánh cho tan xương nó ra. Nhưng thế nào bắt cũng được cho con xem! Nó có chạy trốn đằng Trời!...
Ông Phó Mật-thám ra hè lấy xe máy cởi qua Cụ Sứ. (Lúc bấy giờ ở Q.N. chỉ có mấy ông quan Tây có xe hơi, ông Tổng-Đốc cũng chỉ sắm được xe kéo nhà.)
Đêm ấy ở tỉnh Q.N. có lịnh báo động. 8 giờ, kèn gọi lính về hết trong đồn để ông Giám-binh điểm. Toàn thể lính đều hiện diện. Chỉ thiếu một người là ông Đội-Đạt bị bắt và chết trong Lao. Tất cả khí giới súng đạn đều bị tịch thu cất vào kho. Ông giám binh giữ chìa khóa. Lính, cai đội đều phải ở trong trại. Không một người nào được ra ngoài.
Lính Mật-thám ô Q.N. dạo ấy ít lắm. Vì trong tỉnh bấy lâu không xảy ra chuyện gì. Chỉ có năm ba người, gọi là"lính điềm chỉ", không phải chuyên nghiệp. Ngoài ra, có lính cảnh sát mà dân chúng thường gọi là"lính cò". Đêm ấy, lính cò đi rảo khắp các đường phố. Nhưng họ cũng thật thà lắm. Phần nhiều, họ đến quán rượu ngồi, hách dịch với bà chủ quán, bảo rót rượu uống, rồi nói toạc móng heo ra hết cả:
- Có con Liên không biết là nó làm gì, mà bị bắt giam bên Lao, rồi nó trốn được! Cụ Phó bảo đi tìm bắt nó, mà bắt làm sao được? Nó chạy trốn mất đất, biết đằng nào mà tìm?
Rồi hễ thấy người đàn bà con gái nào đi ngang qua, bác lính cũng nạt nộ, đưa roi mây lên dọa:
- Chị có phải là Nguyễn-Thị-Liên không?
Các bà, các cô sợ hoảng, bỏ chạy. Tiếng đồn gần rồi đồn xa, suốt mấy đêm đàn bà con gái không ai dám ra đường. Chuyện cô Liên đã trốn làm xôn xao cả dư luận.
Nhưng cô Liên trốn nơi nào, không ai biết cả.
9 giờ sáng hôm sau, trong phòng nuôi tằm của cô Giáo-Nam, là nơi nhóm họp các đảng viên của Cách-Mạng-Đảng, Lệ-Chi bắt tay thầy Giáo-Nam:
- Tôi khen anh đã tổ chức rất chu đáo cuộc giải cứu cô bí-thư của Q.D.Đ. đúng theo kế hoạch của chúng ta đã định.
Rồi quay lại hai người đàn ông khác, nàng cười, bảo:
- Và rất hoan nghênh hai anh đã thi hành đúng theo huấn lịnh của anh Bí-thư, và đã thành công rất tốt đẹp! Tôi về Trung-ương sẽ tường thuật rõ ràng. Hiện giờ, các anh giấu cô ấy ở Cây-Quéophải không? (Cây-Quéonhư các bạn còn nhớ, là tiếng lóng của các đảng viên Cách-Mạng-Đảng ở Q.N., để chỉ một ngôi chùa gần tỉnh lỵ.)
- Vâng.
- Đồng-chí Minh-Tàn(Bí-danh của ông Hòa-thượng) để cô ấy ở đâu?
- Ở một phong rất kín.
- Chúng ta cần phải giải quyết gấp trường hợp đặc biệt này.
Giáo-Nam nói:
- Cô Liên không phải là người trong đảng ta. Nhưng chị Lệ-Chi đã nghĩ mưu kế để giải cứu giùm cô, đó là một cử chỉ rất cao thượng và rất đáng kính phục. Thay mặt tỉnh bộ, tôi xin chị nhận cho những lời thành thật khen tặng chị. Nhưng hiện giờ, để cô Liên ở Cây-Quéolâu ngày, rất là bất tiện cho cô. Không sớm thì muộn, bí mật cũng sẽ bị tiết lậu. Mà nếu bị tiết lậu, thì sẽ liên can đến Đảng ta, và nhứt là đến chị. Vậy, theo ý tôi, nên đưa cô Liên ra Bắc, để cô được liên lạc với Trung-Ương Q.D.Đ.
Trong hai người đàn ông kia,(chính là hai người giả làm lính tập cứu cô Liên. Cũng như bên Q.D.Đ., đảng Cách-Mạng có may sẵn mấy bộ y phục lính tập để phòng khi bất trắc phải dùng đến, như trong trường hợp cứu cô Liên), một người bí danh là Ba-Dẹo(nhưng anh không dẹo) nói:
- Tôi rất đồng ý với anh. Nhưng tôi xin góp thêm ý kiến này, mà tôi cho là rất quan trọng, là không nên để cô Liên biết chúng ta là Cán-bộ của Lớp Nhì.
(Hồi ấy, ở Trung-kỳ ngoài Q.D.Đ. còn 2 đảng đối chọi nhau, là Đảng Cộng-Sản, và Đảng Cách-Mạng. Như các bạn đã biết, Đảng Cách-Mạng có khuynh hướng Quốc gia như Q.D.Đ. mặc dầu chương trình hành động khác đôi chút. Hai đảng riêng biệt nhau, nhưng không chống nhau. Cũng như Q.D.Đ., Cách-Mạng đảng chống lại với Cộng-Sản đảng. Muốn phân biệt và nói lóng cho dễ hiểu, Cách-Mạng đảng gọi Cộng-Sản là C.S. hay là Cours Supérieur, là Lớp Nhất. Còn Cách-Mạng là C.M. Cours Moyen, là Lớp Nhì.)
Lệ-Chi tiếp:
- Tôi cũng đồng ý với anh. Tôi chỉ lo khi hôm trong lúc 2 anh đưa cô Liên đến Cây-Quéo, 2 anh vô tình tiết lộ bí mật ấy ra cho cô ấy biết.
Ba-Dẹo cười:
- Không bao giờ. Chị cứ tin chúng tôi. Bọn Lớp Nhì chúng mình tuy vậy chớ mà học giỏi lắm đấy!
Giáo-Nam cười tủm tỉm:
- Chả giỏi mà chiều hôm qua thi đỗ!
Người thứ hai, bí danh là Vạn-Lý, tự nãy giờ ngồi im, bây giờ nói:
- Chị biết không, khi hôm cô Liên hỏi hai đứa tôi: "Các anh là ai?". Tôi đáp: "Chúng tôi là lính tập trong đồn, đệ tử của Thầy Đội-Mười". Cô lại hỏi: "Ai bảo 2 anh giải cứu tôi?" Ba-Dẹo trả lời: "Chúng tôi là người trong đảng". Cô ấy hỏi: "Ở Tỉnh-bộ, hiện giờ chưa có một đảng viên nào là binh sĩ cả, kia mà!" Ba-Dẹo nói:"Có 2 chúng tôi, nhưng Thầy Đội chưa muốn cho cô hay đấy". Rồi cô lại bảo: "Vậy thì bây giờ các anh cho tôi biết tên, để sau này tôi trình về Trung-Ương Đảng-bộ". Đến đây, tôi bắt đầu lo ngại, câu chuyện nói dối của chúng tôi không nên đi sâu nữa. Tôi liền cắt đứt: "Hôm khác chúng ta hãy nói, không muộn. Bây giờ chúng ta nên im lặng mà đi, đừng thầm thì, lỡ có người nghe".
Ba-Dẹo tiếp lời Vạn-Lý:
- Rồi từ đó về Cây-Quéo, chúng tôi làm thinh luôn.
Lệ-Chi gật đầu:
- Được đấy.
Quay lại Giáo-Nam, nàng hỏi:
- Vậy bây giờ chúng ta tính sao?
Giáo-Nam ngẫm nghĩ một lúc. Rồi bảo:
- Theo thiển ý của tôi, như tôi đã nói lúc nãy, chúng ta nên đem cô Liên ra Bắc, giao trả cô cho Q.D.Đ. Nhưng nếu để cô ấy đi một mình thì không được, cô ấy sẽ bị bắt lại. Vậy, theo tôi, sẵn hôm nào, chị ra Hà-Nội, chị nên dua cô ấy đi theo chị.
- Vì sao?
- Lẽ thứ nhất, vì trong lúc sở Mật-thám đang truy nã cô Liên, nếu cô ấy đi một mình, tất nhiên Mật-thám sẽ chú ý. Lẽ thứ hai, nếu lỡ có việc gì, chị có thể che chở được, vì chị là con gái ông Phó Mật-thám. Lẽ thứ ba, tôi tin nơi trí thông minh sáng suốt của chị. Chị có nhiều mưu kế rất cao. Nếu lỡ gặp tai nạn bất ngờ, chị có thể tùy cơ ứng biến được.
Vạn-Lý ngắt lời:
- Riêng tôi, tôi không tán thành. Chị Hai đã cứu giùm cô Bí-thư của Tỉnh-bộ Q.D.Đ. ra khỏi tù tội, đó là cái ơn rất lớn rồi. Giờ cô Liên phải liều đi ra Bắc một mình. Chứ Tỉnh-bộ còn nhờ chị Hai đưa cô ấy đi nữa, là nghĩa lý gì? Còn gì thể thống của Đảng ta? Tôi nhiệt liệt phản đối.
Ba-Dẹo nói:
- Đồng chí Vạn-Lý nói phải. Nhưng làm ơn thì làm cho trọn. Cử chỉ của chị Hai là một vinh dự cho Đảng ta, chứ đâu phải là một cái nhục, mà gọi là mất thể thống? Tỉnh-bộ làm phiền chị Hai, nhờ chị đưa một cô bí-thư Tỉnh-bộ của Q.D.Đ. ra Bắc để cô ấy khỏi bị truy nã và bị bắt ở đây, thì Tỉnh-bộ ta làm một việc tối ư nhân đạo, thật là cao thượng vậy. Vả lại chúng ta đâu cần phải cho cô Liên biết là chúng ta ở Cách-Mạng-Đảng?
Giáo-Nam tiếp lời:

- Đồng chí nói đúng. Tỉnh-bộ coi cô Liên như một thiếu nữ bị lâm nguy mà bổn phận chúng ta là phải cứu giúp cho chu đáo. Thế thôi. Đảng ta không nên bỏ rơi cô ấy nửa chừng, viện lẽ là cô không phải đồng chí của chúng ta.
Vạn-Lý hỏi lại:
- Đồng chị nói vậy, giả sử gặp trường hợp một kẻ phản nghịch với Đảng, Tỉnh-bộ cũng che chở cho họ sao?
- Đó là chuyện khác.
- Sao lại chuyện khác?
Lệ-Chi lấy tư cách là chủ tọa buổi nhóm đặc biệt, gõ ngón tay xuống bàn, tủm tỉm cười:
- Xin hai đồng chí đừng nổi nóng, và đừng cãi nhau. Chúng ta bình tĩnh mà xét. Lý lẽ của anh Vạn-Lý không phải là không đúng. Giờ tôi xin thưa với Tỉnh-bộ như thế này. Tôi biết rằng 7 giờ sáng nay, sở Mật-thám đã gọi điện tín khắp ngoài Bắc trong Nam để truy tầm cô Liên. Tôi sợ e nếu cô ấy đi một mình thế nào cũng sẽ bị chặn lại dọc đường. Rủi ro mà cô ấy bị bắt lại, há chẳng phải là công giải cứu của chúng ta hóa ra công dạ tràng ư? Chúng ta đã cứu cô ra khỏi vòng luy tiết ở tại tỉnh nhà, mà để cho cô lại bị túm cổ ở chỗ khác, thì thật uổng công quá! Vậy thì hai lẽ, một là ta giao cô ấy cho Tỉnh-bộ của Q.D.Đ. ở đây. Hai là tôi xin chịu trách nhiệm đưa cô ấy ra Bắc. Các đồng chí có ai biết một đảng viên nào của Q.D.Đ. ở tỉnh không?
Cả ba người nhìn nhau im lặng. Không ai biết cả. Lệ-Chi mỉm cười:
- Tôi biết hai người: Ông Chủ-tịch Tỉnh-bộ và cô Ủy-viên tài-chánh. Nhưng cả hai đều đã trốn thoát cả rồi!
Giáo-Nam hỏi:
- Sao chị biết?
- Trong các giấy tờ quan hệ ở nhà cô Bí-thư Liên, tức là Liên B, nhà Mật-thám bắt được một quyển nhật ký riêng của cô trong đó có nói đến Giáo-Thái và cô Liên A. Giáo-Thái chính là người yêu của Liên B. Nhưng sau khi nghe tin Đội-Đạt và Liên B bị bắt, Giáo-Thái bỏ nhà trốn đi đâu mất. Liên A thì xin phép ở nhà cho đi ra Đà-Nẵng buôn hàng, có lẽ cô đi luôn. Thầy tôi cho lịnh đến vây nhà hai người ấy, nhưng đã muộn. Họ đi từ hôm trước. Còn 2 người nữa có dự buổi tuyên thệ của Đội-Đạt, nhưng trong nhật ký của Liên B, không có chép tên. Đảng-viên Tỉnh-bộ Q.D.Đ., theo trong tài liệu bí mật ấy, có 60 người. Nhưng khó biết được là ai. Tóm lại, Tỉnh-bộ Q.D.Đ., hiện giờ có thể bị tan rã. Cho nên tôi có ý kiến này, Tỉnh-bộ ta cứ để tôi đảm nhận việc đưa cô Liên ra Bắc, nếu cô bằng lòng.
Giáo-Nam nói:
- Tôi xin tán-thành.
Ba-Dẹo tiếp lời:
- Tôi cũng xin tán-thành.
Vạn-Lý ngập ngừng một lúc rồi bảo:
- Tôi cũng xin tán-thành, nhưng tôi xin góp một ý kiến nữa là nếu Tỉnh-bộ Q.D.Đ. bị tan rã như thế, tại sao chúng ta không tìm cách lôi kéo các Đảng-viên của họ đang bị chơ vơ, vào đảng ta? Tôi xin đề nghị nữ đồng-chí Lệ-Chi sắp đặt khôn khéo thế nào để kéo được Liên B nhập vào hàng ngũ của ta. Một cô học trò giỏi như Liên B, nhập vào Lớp Nhì là một lợi ích rất lớn.
Lệ-Chi dịu dàng đáp:
- Vâng, đó cũng là một kế hoạch hay có lợi cho Đảng ta. Nhưng tôi sợ làm như vậy thì có vẻ mình đi cướp người của Q.D.Đ. chăng?
- Theo tôi thì không. Hơn nữa, nếu cô Bí-thư của Tỉnh-bộ Q.D.Đ. sát nhập vào Đảng ta, thì tất cả đảng viên Q.D.Đ. ở tỉnh bộ hiện không có chưn đứng, sẽ sát nhập hết vào với ta.
Giáo-Nam ngẫm nghĩ từ nãy, lên tiếng:
- Thưa nữ đồng chí Lệ-Chi: tôi hoàn toàn tán thành đề nghị của Vạn-Lý.
Nhưng Lệ-Chi nhìn ra đồng hồ, đã 11 giờ trưa.
Nàng nói:
- Tôi xin các đồng chí nghĩ kỹ về vấn đề này. Chúng ta sẽ giải quyết một cách bình tĩnh và sáng suốt hơn, không hấp tấp. Buổi nhóm hợp sáng nay cũng vừa đúng 2 giờ, không nên kéo dài hơn, theo huấn lệnh vừa rồi của Trung-Ương Đảng-bộ. Chiều mai 3 giờ, xin các đồng chí nhóm phiên đặc biệt thứ hai tại Suối-Cát. Tôi xin bế mạc phiên nhóm đặc biệt hôm nay.
Phiên nhóm sau, Tỉnh-bộ Cách-Mạng-Đảng quyết định 6 điều quan trọng:
1. Nhờ đồng chí Lệ-Chi đưa cô Liên ra Bắc nội trong tuần này, nhung không cho cô Liên biết tông tích của Cách-Mạng-Đảng. Ba-Dẹo sẽ hộ vệ chị Lệ-Chi đi xe đò đến Đà-Nẵng.
2. Đồng chí Lệ-Chi sẽ tường thuật vụ Tỉnh-bộ Q.D.Đ. bị tan rã, để Trung-Ương Đảng-bộ biết, và yêu cầu Trung-Ương gởi gấp huấn lịnh về tỉnh-bộ C.M.Đ. quyết định nên, hay không nên, thâu nhận các đảng viên Q.D.Đ. hiện bị rời rạc ở Q.N.
3. Trong khi chờ huấn lịnh Trung-Ương, C.M.Đ. sẽ không hành động gì về phương diện ấy.
4. Đình chỉ tất cả các cuộc nhóm họp và tuyên truyền của Tỉnh-bộ C.M.Đ., trước khi nhận được chỉ thị Trung-Ương. Nhưng bí mật theo rõi và điều tra xác thực về tình hình các đảng viên Q.D.Đ. và hoạt động của Ty Mật-thám đối với đảng này.
5. Giao phó cho đồng chí Sáu-Thơm nhiệm vụ khẩn cấp điều tra về đời sống, hành động hằng ngày và các bạn bè thân thiết của Ba-Mẹo và Sơn. Cuộc điều tra phải kết liễu truớc ngày 31-8.
6. Giao cho nữ đồng chí Minh-Tuyền(tức là cô Giáo-Nam) nhiệm vụ đến Cây-Quéonội nhật trưa nay để đưa chỉ thị cho đồng chí Minh-Tân(Bí-danh của ông Hòa-thượng) về việc cô Liên.
Buổi nhóm đặc biệt này giải tán vào lúc 4 g 30 chiều. Ba-Dẹo đến nhà Sáu-Thơm. Lệ-Chi trở về nhà nàng, tức là nhà ông Phó Mật-thám.
Chú thích:
(1) Bí danh của Thầy Đội Bùi-Quang-Đạt.
CHƯƠNG IV
TRỜI mờ sáng, một chiếc xe đò ở Q.N. vừa ra khỏi Bến-đò Quán-Cơm độ hai cây số, thì từ xa đã thấy bóng một người lính tập với một thiếu nữ đứng lề đường hình như đợi xe. Lệ-Chi ngồi ghế đầu, bảo Tài-xế:
- Anh làm ơn đi chậm chậm.
Đến chỗ thiếu nữ và người lính tập, Lệ-Chi bảo xe ngừng lại, mở cửa xe, và cười gọi:
- Chắc Thu-Nguyệt đợi lâu lắm hả? Lên đây! Thu-Nguyệt đi với ai đấy?
- Cậu em. Sẵn cậu em đi Đà-Nẵng, đưa em đi luôn.
Thiếu nữ lên xe ngồi cạnh Lệ-Chi, ghế đầu. Người "lính tập", "cậu" của thiếu nữ, leo lên phía sau. Trong lúc đi đường, Lệ-Chi với thiếu nữ trò chuyện vui vẻ, toàn chuyện học và chuyện chơi bời.
12 giờ trưa đến Đà-Nẵng. Lệ-Chi rũ thiếu nữ đến nhà người chị em bạn:
- Chúng mình ghé đây nghỉ một lúc rồi chốc nữa lên xe lửa, Thu-Nguyệt nhé?
Bác "lính tập" cũng được mời đi theo.
Bác từ chối, vì còn phải đi mua đồ, nhưng Lệ-Chi bảo Thu-Nguyệt:
- Chị mời cậu chị ghé đằng nhà chị Minh, uống nước đá.
Thu-Nguyệt bảo người "lính tập":
- Cậu ghé đây nghỉ một lát rồi sẽ đi mà! Cậu phải đưa cháu lên xe lửa chớ!
- Cũng được.
Người "lính tập" ngoan ngoãn đi theo bên cạnh Lệ-Chi và Thu-Nguyệt.
Đi được một đoạn đường, Lệ-Chi nói nhỏ với người lính tập:
- Coi chừng! Trời sắp mưa!
(Tiếng lóng của các đảng viên C.M.Đ., có nghĩa là: có người lạ đi theo sau.)
Thu-Nguyệt không hiểu tiếng lóng của Lệ-Chi, liền nhìn lên trời:
- Trời nắng chan chan, mưa thế nào được!
Lệ-Chi cười. Người lính tập lặng lẽ đi, không nói.
Bóng một người lạ lượn qua lượn lại mấy lần trước nhà cô Minh, là bạn của Lệ-Chi. Gần đến giờ ra ga xe lửa, ba người uống nước xong, từ giã ra đi.
Lệ-Chi đưa tiền, bảo Thu-Nguyệt chen vào đám đông người mua hai vé hạng nhì, Lệ-Chi và người lính tập đứng ngoài. Lệ-Chi bảo nhỏ người lính:
- Trời sắp mưa, anh thấy không?
Người lính đáp:
- Ở đây có chỗ đụt, không lo.
Bóng người lạ, y phục thường dân, đi qua lại mấy lần, rồi chen lấn đám đông người đến gần Lệ-Chi. Mười lăm phút sau, Thu-Nguyệt cầm hai vé hạng nhì ra, cười đưa Lệ-Chi:
- Gớm! Sao hôm nay đông thế! Em phải lấn mãi mới mua được vé đây nè.
Lệ-Chi vừa cầm vé, người lạ liền chồm tới hình như để xem vé đến ga nào. Đầu hắn cuối gần sát đầu Lệ-Chi, hắn cười hỏi như cố ý trêu ghẹo:
- Cô đi đâu đó, cô?
Lệ-Chi bỏ vé vào túi áo, quay ngó chòng chọc vào mặt hắn:
- Chú này lạ nhỉ! Chú hỏi làm gì?
- Tôi nhớ cô quen quen.
- Tôi không hề quen chú bao giờ.
Người lạ quay hỏi thiếu nữ tên là Thu-Nguyệt:
- Cô, tôi cũng thấy mặt quen quen. Có phải cô ở Q.N. không?
Thu-Nguyệt lắc đầu:
- Tôi không biết chú là ai.
Vừa lúc đó, cửa ga mở cho hành khách ra sân tàu. Chuyến tàu suốt Saigon-Hà-Nội đã đến. Lệ-Chi nắm tay Thu-Nguyệt kéo đi. Nàng còn xách một chiếc va-li:
- Tàu đến kia, chị ơi!
Người lính tập bảo Lệ-Chi:
- Cô đưa va-li tôi xách hộ cho.
- Vâng. Cảm ơn bác.
Cả 3 người cùng đi ra cửa. Người lạ đi theo sau.
Kẻ lên người xuống đông đảo. Lệ-Chi gặp một người Pháp to lớn, mập mạp, xách va-li đến toa hạng nhất. Nàng và Thu-Nguyệt đến toa hạng nhì. Nhưng sắp lên tàu, quay lại trông thấy người lạ, đi lẽo đẽo theo sau, nàng tức mình đến gần bảo nhỏ người Pháp, bằng tiếng Pháp:
- Xin lỗi ông, có một thằng du-côn cứ theo chọc ghẹo chúng tôi hoài. Nhờ ông làm ơn cho nó một bài học.
Người Pháp nhanh nhẩu hỏi:
- Nó đâu?
- Chàng thanh niên đội mũ cát-két đi theo chúng tôi đó.
Người Pháp nhìn chòng chọc vào mặt người lạ đang lảng vảng sau Lệ-Chi và Thu-Nguyệt, và bảo nó:
- Liệu hồn nhé! Mầy muốn cái gì? Sao mầy cứ đi theo hai cô thiếu nữ này hoài? Mầy muốn tao cho mầy ăn quả đấm hả?
Người lạ hoảng hốt, lánh đi xa. Còi xe lửa huýt. Bác lính tập đưa hai thiếu nữ lên tàu, chúc đi đường bình yên vô sự. Sau khi tàu chạy, bác chen trong đám đông người ra ngoài nhảy lên xe kéo biến mất.
Xe lửa chạy khỏi Đ.N. độ năm phút, Lệ-Chi cười hỏi cô thiếu nữ mà từ lúc lên xe đò nàng gọi là Thu-Nguyệt:
- Bây giờ chúng ta có thể nói chuyện tự do, phải không, chị Liên?
Liên B mỉm cười:
- Vâng, bây giờ chỉ có một mình chị với tôi. Tôi có nhiều chuyện thắc mắc cũng muốn hỏi chị.
- Ở đây cũng như ở trong phòng riêng của tôi ở Q.N. Chúng ta không còn sợ gì. Có điều may mắn, là toa hạng nhì hôm nay không có hành khách nào khác nữa.
Liên ngó Lệ-Chi:
- Tôi thành thực cảm ơn chị đã cứu tôi thoát khỏi nhà lao Q.N. Nhưng tôi thú thật với chị rằng tôi còn tưởng là một giấc chiêm bao. Tôi không hiểu vì sao có những chuyện đã xảy ra mấy hôm nay. Chị có thể cho tôi biết chị là ai không? Xin chị đừng bí mật nữa.
Lệ-Chi cười:
- Tôi là con gái của ông Phó Mật-thám Q.N. như chị đã biết rồi. Có gì là bí mật đâu?
- Vâng, nhưng mà còn hai người lính tập nào đã cứu tôi thoát đó?
- Đó là hai người lính tập, như chị đã biết! Và chắc chị cũng đã biết rằng người lính tiễn chị đi sáng nay từ chùa T.A. đến Đ.N. mà anh ta đã sắp đặt trước và đã yêu cầu chị gọi bằng "cậu" để tránh mọi sự nghi ngờ, chính là một trong hai người lính tập đã cứu chị hôm nọ. Chị xem, có gì bí mật nữa đâu?
- Hai người lính đó là hai người nào?
- Là lính trong Đồn Khố-xanh.
- Sao họ cứu tôi?
- Vì có lẽ họ là đệ tử của ông Đội-Đạt.
- Sao chị biết kế hoạch giải cứu tôi mà cho tôi hay trước?
- Chính hai người lính ấy nhờ tôi giúp họ.
- Tại sao họ dám nhờ chị can thiệp vào một việc nguy hiểm như thế?
- Vì họ có quen với tôi, thấy tôi tuy là con gái ông Phó Mật-thám nhưng là một thiếu nữ hiền lành không nỡ làm hại họ. Và tôi cho chị biết rằng một trong hai người lính ấy trước kia là bạn cùng học với tôi một lớp. Lẽ nào tôi không giúp họ một việc mà tôi cho là không quan trọng gì đối với cá nhân của tôi hay sao?
- Hôm nọ, chị bảo chị có chuyện bí mật của chị. Chị có thể vui lòng cho tôi biết cái bí mật gì không, nhứt là bây giờ chị là người ân nhân của tôi, chị đã cứu tôi?
Lệ-Chi cười:
- Cái bí mật của tôi, là chẳng có cái bí mật nào cả. Tôi giả vờ làm bộ bí mật để cho chị khỏi nghi ngờ tôi đó thôi. Nay chị đã được thoát ra khỏi tù tội, thì cái bí mật ấy không con là bí mật nữa! Chỉ nghe rõ chưa? Chính chị đó, chị Liên à, chị mới là người đàn bà bí mật! Nhưng, nói thật với chị, chuyện của chị làm, tôi không quan tâm đến. Tôi, một thiếu nữ, một nữ sinh, tôi chỉ biết học và chơi. Tôi rất yêu tự do lãng mạn. Tôi là một đứa con gái chỉ thích vui vẻ trẻ trung. Tôi thấy chị bị tù, tôi không hiểu chuyện chi, nhưng tôi không thích. Cho nên khi anh lính tập bạn học cũ của tôi, gặp tôi đi chợ, năn nỉ tôi cứu chị, thì tôi ừ liền! Thấy chị cũng là một thiếu nữ như tôi, bỗng dưng bị tai họa, tôi thương hoàn cảnh của chị, tôi muốn bày chuyện rủ chị qua phòng tôi chơi, cho đến 6 giờ để cho chị về Lao trong lúc trời tối nhá nhem, nhờ đó hai người lính sẽ giải cứu chị. Có thế thôi, chứ chả bí mật gì cả! Bây giờ nghe chị nói chị không quen biết hai người lính ấy, thì tôi thật là ngạc nhiên. Té ra hai người lính ấy là bí mật hơn ai hết!
Lệ-Chi nói xong cười ngặt nghẹo! Liên B hỏi tiếp:
- Sao lúc sáng chị gọi tôi là Thu-Nguyệt!
- Người lính tập dặn tôi gọi tên chị như thế.
- Tôi cũng không hiểu sao chị cùng đi chuyến tàu này với tôi?
- Đó gần như một tình cờ thôi, chị Liên ạ. Chị còn nhớ không? Hôm chị ở trong phòng tôi, tôi có dặn chị rằng đêm chị được cứu thoát chị nên trốn đi tỉnh khác ngay. Tôi dặn chị như thế vì tôi biết Sở Mật-thám cho người đi dò la tin tức của chị, họ đang truy tầm chị. Nhưng tôi chỉ biết thế thôi, nên tôi bảo chị đề phòng để khỏi bị bắt lần thứ hai. Không ngờ, lần sau người lính tập gặp tôi đi chợ, lại nhờ tôi đưa chị ra Hà-Nội để chị tìm người bà con, chớ đừng về Q.N. nữa.
Sẵn dịp tôi đi Hà-Nội học, tôi cũng nhận lời ngay. Anh lại dặn tôi đi xe đò cách Q.N. độ 2 cây số, sẽ có anh ở đây chờ xe với chị. Tôi thấy anh ấy có vẻ bí mật ghê, cái tính hiếu kỳ của tôi được dịp thỏa mãn. Tôi nhận lời để sáng nay xem ra sao. Quả nhiên, việc xảy ra đúng như người lính đã sắp đặt! Nhưng tôi cho chị biết trước nhé: ra đến ga Hà-Nội, chị làm gì thì làm, chứ tôi không thể che chở chị được nữa đâu! Tôi chỉ biết đưa chị đến ga thôi. Chị có bà con với ai ngoài ấy không?
- Có!
- Được rồi. Ra đến Hà-Nội, chị cứ gọi xe kéo về nhà người bà con, thế thôi! Tôi chỉ yêu cầu chị một điều, không biết chị sẵn sàng theo ý mong muốn của tôi không?
- Chị cứ nói.
- Một điều rất dễ và rất khó.
- Điều gì, chị?
- Chị biết tôi là con gái của ông Phó Mật-thám Q.N. Việc tôi "bí mật" giúp người lính tập để cứu chị thoát khỏi lao tù, là một chuyện rất liều lĩnh. Nếu Thầy tôi biết được, hay là một người nào khác biết được, thì nguy cho tôi lắm! Tôi không phải là một cô gái làm Hội-kín như chị, tôi chỉ là cô học trò, nếu chị nói cho ai biết chuyện tôi đã dự vào vụ này, thì tôi sẽ bị đuổi khỏi nhà trường, sẽ bị Thầy tôi đánh, sẽ bị tù tội nữa. Cho nên bây giờ tôi hối hận vì tính nghịch ngợm của tuổi trẻ, muốn cứu giúp người hoạn nạn mà thành ra vô tình đã nhúng tay vào một vụ Hội-kín! Thầy tôi đã la mắng tôi về sự tôi đã xin với Thầy tôi cho phép chị sang phòng tôi nói chuyện chơi. Thầy tôi, khi được tin báo là chị đã "lập mưu trốn thoát" - theo lời Thầy tôi, - thì Thầy tôi rầy la tôi kịch liệt, và dọa bỏ tù tôi nữa. Vì sợ lôi thôi, nên tôi vội vàng xin Thầy tôi cho tôi đi Hà-Nội để lo việc học hành. Vậy tôi yêu cầu chị đừng nói cho một người thứ ba nào biết việc tôi đã làm giúp chị.
- Vâng, tôi sẽ giữ kín.
- Chị lấy danh dự thề với tôi cơ!
- Tôi lấy danh dự thề với chị rằng tôi sẽ không nói cho một người nào biết việc chị đã nhúng tay vào âm mưu cứu thoát tôi.
- Cả với những người đồng đảng với chị?
- Vâng. Cả với những người đồng đảng với tôi.
- Tôi đã liều lĩnh giúp cho chị khỏi bị tù. Nếu chị tiết lộ cho ai biết cái bí mật ấy, chị sẽ là người phản bội lòng tốt của tôi đó.
- Chị nói chí lý. Nhưng tôi không bao giờ phản bội ai, chị cứ tin tôi.
- Vâng, tôi tin nơi chị.
- Ra Hà-Nội, chị ở đâu, chị Lệ-Chi?
- Chị hỏi như thế để làm gì?
- Để tôi đến thăm chị.
- Chị nghĩ đến tôi, tôi rất cảm ơn. Nhưng tốt hơn là chúng ta đừng gặp nhau nữa, chị Liên à.
- Vì sao?
- Vì tôi không thích. Tôi là Học-trò. Tôi bận việc học, đâu có thì giờ rãnh, chị Liên?
- Chúa nhựt, chị không nghỉ sao?
- Chúa nhựt, tôi học đàn, và học nhảy đầm. Tôi thích đàn địch, ca hát, và nhất là khiêu vũ. Khi nào chị biết khiêu vũ, tôi sẽ chơi với chị!
Lệ-Chi cười, nói tiếp:
- Thú lắm, chị Liên ạ. Lúc đầu tôi thấy họ ôm nhau nhảy tôi ghét đáo để. Trông lố bịch lạ! Nhưng một khi tôi theo mấy con bạn tập nhảy chơi, tôi nhảy được như tụi nó, thì say mê lắm cơ! Tối thứ bảy nào tôi cũng nhảy ở các tiệm ở Khâm-Thiên như Rex... Chị không biết nhảy, hả?
Liên lắc đầu:
- Không.
- Sao chị không học nhảy, chị Liên? Mình là con gái tân thời, không biết nhảy, tụi con trai chúng nó cười là nhà quê!
Liên cười:
- Tôi thì nhà quê thật rồi, đâu được như chị! À, chỉ học trường nào?
- Tôi học ba bốn trường.
- Chị có lý tưởng gì đeo đuổi sau này, để sự học của chị giúp ích cho Nước nhà không?
- Thôi, chị đứng nói chuyện ấy với tôi. Tôi thấy chị bị bắt, bị tra, bị tù, bị tội, tôi ngán quá! Tôi không ưa những chuyện viển vông.
- Sao chị gọi là những chuyện viển vông?
- Chứ không ư? Có gì thực tế đâu? Mình là thanh niên, thiếu nữ, tuổi của mình là tuổi ăn chơi học hành, đâu phải tuổi làm Hội-kín? Nhưng thôi, tôi không muốn nói nhiều, mích lòng chị.
- Tôi ngạc nhiên vì những lời lẽ của chị. Tôi càng ngạc nhiên vì chính chị đã dự vào việc cứu thoát tôi!
- Chị kỳ cục quá, chị Liên! Chị làm một chức lớn trong Hội-kín của chị, mà sao chị thật thà quá như thế! Tôi đã nói với chị từ nãy giờ, chị chưa hiểu rõ sao?
- Tôi hiểu là chị đã vô tình giúp tôi trốn thoát. Nhưng ít nhứt, chị cũng có đôi chút cảm tình với phong trào cách mạng chớ?
- Tôi đã nghịch ngợm đóng một vai trò trong tấn kịch bí mật của chị. Thế thôi! Ngoài ra, tôi chẳng biết vở tuồng như thế nào, và ông thầy tuồng là ai! Tôi không muốn chị nhắc lại vụ ấy nữa. Tôi cho nó là một ác mộng. Tôi đã trải qua một bước đường rất nguy hiểm. Bây giờ bảo tôi trở lại, tôi chịu thôi!
Lệ-Chi cười nói tiếp:
- Tôi không tin chị được. Mới đó, chị đã quên lời hứa danh dự của chị rồi!
- Tôi chỉ nói chuyện với chị thôi.
- Ngay với tôi cũng thế. Tôi không thích chị nhắc lại chuyện đã qua, nó đã làm cho tôi lo sợ lắm rồi. Giờ tôi nói thật với chị, chị Liên à, tôi chỉ mong xe lửa ra đến Hà-Nội mau chóng. Tôi cam đoan với chị rằng ở Hà-Nội, nếu tôi lỡ còn gặp chị, tôi sẽ cúi đầu đi thẳng, không dám chào chị nữa đó! Chừng ấy, chị tha lỗi tôi nhé. Thứ nhất là Thầy tôi đã cấm tuyệt tôi giao du với những người tình nghi làm chuyện quốc cấm. Thứ hai, là chính tôi cũng không thích. Vả lại, tôi cho chị biết trước, nếu chị nói với một người nào, mặc dầu là người trong Hội-kín của chị biết việc tôi đã vô tình nhúng tay một lần vào vụ chị trốn thoát về Hà-Nội, đó là chị làm hại cả đời tôi. Chừng ấy, tôi sẽ có cách trả thù lại chị!
Liên cười:
- Chị trả thù cách nào?
- Tôi sẽ mách cho Thầy tôi biết là chị ở Hà-Nội. Tôi nói thật, chứ không cười đâu! Chị đừng quên rằng tôi là con gái ông Phó Mật-thám. Đời chị ở trong tay tôi. Nếu chị để tôi yên, tôi sẽ để chị yên. Nếu không, tôi sẽ nói với Thầy tôi truy tầm chị rất dễ dàng. Tôi nhắc lại chị một lần nữa rằng chuyện tôi đã liên can vào vụ cứu chị ở Q.N. là chuyện đã qua, để cho nó qua. Vả lại đó chỉ là một cuộc đùa nghịch của tôi, chứ không có ý gì khác. Chị đã hứa danh dự với tôi rằng chị không tố cáo việc ấy với ai, tôi mong chị giữ lời hứa.
- Chị khỏi phải nhắc.
- Thôi chúng ta nói chuyện khác. Tôi nhức đầu lắm rồi, chị Liên!
Khuya, xe lửa gần đến Huế. Một hồi còi dài rú lên, trước khi xe từ từ vào ga. Lệ-Chi bảo Liên:
- Chị nên vào trốn trong cầu tiêu, đợi tàu đi rồi hẵng ra. Tôi sợ ở đây có Mật-thám Huế lên kiếm chị.
- Vâng, tôi cũng nghĩ thế.

Tàu vừa ngừng. Lệ-Chi đứng dựa vào cửa toa, ngó xuống hè ga xem đám đông người, kẻ lên người xuống, ồn ào náo nhiệt. Một chàng thanh niên âu phục rất sang, tay xách chiếc va-li, tay ôm cặp da rẽ đám hành khách, bước lên toa hạng nhì. Một thanh niên khác đưa chàng lên xe, tìm chỗ để chàng ngồi. Họ có vẻ là một đôi bạn thân. Thấy mấy ghế trống ở căn bên trái, thanh niên bảo:
- Anh ngồi đây được rồi.
Chàng thanh niên bắt đầu kéo cánh cửa xuống, rồi mới ngồi, để va-li ngay bên chân. Nơi căn bên phải Lệ-Chi vẫn đứng yên, tựa cửa nhìn xuống hè ga, không để ý tới hai người mới lên cùng toa hạng nhì. Một chàng ngó qua phía thiếu nữ, vừa hất hàm liếc người bạn, có vẻ bí mật. Người bạn bảo nhỏ:
- Chắc là một cô nữ sinh.
Người kia khẽ đáp:
- Gặp bạn tốt! Có hên!
Chàng nói tiếp:
- Thôi, chúc anh đi đường bình yên nhé!
- Vâng, cảm ơn anh. Anh ở lại mạnh giỏi.
Người kia xuống.
Lệ-Chi tự nãy giờ tuy dựa cửa nhìn ra ngoài, nhưng vẫn lắng tai nghe câu chuyện thì thầm ở căn bên kia. Nàng ngó theo anh chàng vừa bước xuống hè. Một thanh niên mà nàng không quen biết. Dưới ánh đèn điện, mắt nàng vẫn theo rõi bóng chàng chen lấn trong đám người lăng xăng vui vẻ, và vội vàng hấp tấp ra cửa một mình.
Tàu sắp chạy. Lệ-Chi ngoảnh mặt vào, ngồi xuống ghế. Người hành khách lạ đang ngồi một mình trên ghế ở căn bên kia vừa ngước lên ngó nàng, bỗng biến sắc mặt. Chàng kịp thì giờ tự chủ, và, điềm nhiên, lễ phép, khẽ nghiêng đầu chào. Lệ-Chi nhã nhặn chào lại.
Tàu huýt một tiếng dài, rồi bắt đầu rung chuyển... Lệ-Chi dở một cuốn truyện ra xem, không để ý người hành khách lạ.
Tàu đang qua cầu Bạch-Hổ, thì Liên từ trong cầu tiêu ra. Lệ-Chi hỏi đùa, cố ý cho người lạ khỏi nghi ngờ:
- Chị đau bụng sao mà lâu thế?
Liên vui vẻ đáp lại:
- Tại lúc chiều, chị cho em ăn bánh xèo nhiều quá!
Liên vô tình nói "bánh xèo" nhưng sực nhớ cuộc gặp gỡ đầu tiên của Liên với Đội-Đạt tại quán bánh xèo ở Q.N., Lệ-Chi bỗng cười xòa lên. Liên hiểu ý, thẹn đỏ mặt. Nàng ngồi xuống bên cạnh Lệ-Chi. Thấy Lệ-Chi xem sách, Liên hỏi:
- Chị đọc quyển gì thế?
- La Maitresse légitime.
Liên cười. Lệ-Chi bảo:
- Chị cúi xuống đây, tôi chỉ cho chị xem câu này, buồn cười đáo để!
Liên nghe lời, cúi xuống ngó trang sách. Hai đầu tóc kề nhau: Lệ-Chi, ngón tay chỉ trên một đoạn văn, giả vờ đọc thầm, rất khẽ:
- Tôi có cảm tưởng như anh chàng ngồi phía bên kia cứ nhìn chị chòng chọc ấy! Chị có quen với người ta không?
Liên không dám ngó người kia, chỉ hỏi thầm lại:
- Người ta vào ngồi đây từ lúc nào?
- Ở ga Huế vừa lên.
- Mặc kệ họ!
Liên cười lớn lên, nói tiếp:
- Sao họ tả khéo quá nhỉ!
- Nhà văn mà!
- Chị còn quyển nào nữa, cho em mượn xem với! Buồn ngủ quá!
Lệ-Chi đưa quyển truyện cho Liên:
- Đây, chị xem rồi ngủ sau. Tôi cũng buồn ngủ rồi.
Lệ-Chi dựa lưng ra ghế, vờ nhắm mắt ngủ.
Liên xem chưa được một đoạn, lòng vẫn ái ngại từ khi Lệ-Chi cho biết thái độ của người hành khách mới lên. Nàng cũng có cảm giác rõ ràng là người ấy cứ chăm chú nhìn mình, nhưng tự nghĩ rằng bề nào cũng không tránh sự người ta để ý đến, nàng mạnh dạn ngó xem là ai.
Thật là một chuyện ly kỳ, quái gở! Nàng không tin được. Mà người kia cũng không tin được. Người ngạc nhiên nhất, lại không phải là Liên, mà chính là người kia! Chàng muốn gọi Liên, nhưng Liên nhìn chàng, mỉm cười, ngoảnh lại bên cạnh thấy Lệ-Chi đang nhắm mắt, Liên quay ngó chàng, và để một ngón tay lên môi, làm dấu hiệu phải im lặng.
Lệ-Chi vừa mở mắt. Liên vội vàng ngó xuống sách. Lệ-Chi bảo:
- Không ngủ được, chị ơi!
Liên đáp:
- Em cũng thế, không bao giờ em đi tàu mà ngủ được.
- Chị xem đoạn nào đấy?
- Mới xem đến đây, chưa hiểu gì cả.
- Chị đưa tôi chỉ chị xem đoạn này mới ly kỳ chứ!
Liên đưa quyển truyện. Lệ-Chi bảo thầm:
- Sao anh chàng cứ nhìn tụi mình hoài?
Liên làm thinh. Lệ-Chi hỏi tiếp:
- Chị quen với hắn không?
- Không. Nhưng tụi đàn ông hễ thấy con gái thì làm như muốn nuốt sống người ta, chị còn lạ gì!
- Nhưng anh chàng này coi bộ khả nghi lắm, chị Liên à!
- Hai đứa cũng có bộ khả nghi chứ không à!

Lệ-Chi ngờ rằng người khách lạ chính là Thám-tử do sở Mật-thám Huế cho lên để theo rõi Liên. Nàng ngồi im lặng, ôn lai những chuyện đã xảy ra có liên can đến vụ này. Nàng cho rằng người lạ đã theo nàng từ Đà-Nẵng là một viên Thám-tử. Người này đánh điện ra sở Mật-thám Huế cho biết có hai thiếu nữ khả nghi đi chuyến tàu suốt, ngồi toa hạng nhì, nhưng không biết đi đâu. Sở Mật-thám Huế cho hai người lên ga, một người giả làm hành khách. Nếu khi tàu đến Huế, ở toa hạng nhì có một hay hai thiếu nữ xuống, thì họ sẽ theo rõi. Nếu không có thiếu nữ xuống, tức nhiên hai cô còn đi xa, thì chàng thanh niên lên toa hạng nhì, để theo. Lệ-Chi tin sự phỏng đoán của nàng là đúng. Nhưng nàng vẫn yên dạ vì nàng đã sắp đặt các kế hoạch trước khi ở Q.N. ra đi. Nàng đã đề phòng đủ mọi trường hợp. Nhưng nàng không muốn bàn trước với Liên để tự ý nàng định. Kế hoạch thành công rồi Liên sẽ biết sau. Nàng không bao giờ muốn cho Liên nghi ngờ nàng là một đảng viên Cách-Mạng-Đảng.
Nhưng lúc đầu Lệ-Chi còn nghi ngờ lý lịch của người hành khách lạ kia. Y là ai, chỉ có Liên biết mà thôi! Liên thật là không ngờ. Người hành khách lạ lại càng không ngờ hơn nữa. Vì chàng chính là Cao-Hữu-Thái, tức là Giáo-Thái, Chủ-tịch Ủy-ban Chấp-hành Tỉnh-bộ Q.D.Đ. ở Q.N. Chàng lai là người yêu của Liên, như các bạn đã biết rõ.
Giáo-Thái làm cách nào có mặt ở đây? Chàng đi đâu đây? Liên rất thắc mắc, nóng lòng muốn biết ngay mà không dám hỏi. Nàng không dám giới thiệu Giáo-Thái với Lệ-Chi, vì mặc dầu Lệ-Chi đã cứu nàng, nhưng vì Lệ-Chi là con gái ông Phó Mật-thám Q.N., và là một cô nữ sinh ăn chơi lãng mạn, như nàng đã biết trong những câu chuyện và cử chỉ của cô gái tân thời khó tin được kia. Có lúc nàng muốn liều lĩnh nói rõ sự thật cho Lệ-Chi biết, để được công nhiên trò chuyện với Giáo-Thái, để tường thuật cho chàng nghe những việc đã xảy ra từ hôm nàng bị Mật-thám bắt, và được Lệ-Chi cứu giúp. Nàng còn biết bao nhiêu chuyện muốn tường trình với Giáo-Thái, bao nhiêu điều nàng đã nghi ngờ về vụ hai người lính tập không quen biết đã giải thoát cho nàng, về vụ Đội-Đạt đã chết trong lao, v.v... Gặp Giáo-Thái, tức là nàng gặp lại viên Chủ-tịch của Ủy-ban Chấp-hành Tỉnh-bộ, tức là nàng gặp lại người yêu mà từ nay, nàng càng cương quyết phụng sự trung thành. Nhưng Liên lại nghĩ rằng Lệ-Chi là một cô gai phiêu lưu lãng mạn, nàng cứu Liên chỉ vì nghe lời một người lính tập, bạn học cũ (mà cũng có lẽ là một người tình nhân cũ của nàng, biết đâu!). Chứ không phải vì có tinh thần cách mạng. Những ngôn ngữ, cử chỉ của Lệ-Chi đều chứng tỏ rằng nàng thuộc về hàng phụ nữ trưởng giả, quý phái, trụy lạc, đọc sách thì đọc loại sách khiêu dâm như "La Maitresse Légitime", thích nhảy đầm, thích đàn ca hát xướng, nói chuyện thì nói rặt những chuyện mơ mộng, vu vơ, lại có óc phiêu lưu, trinh thám giống cha! Một thiếu nữ như thế, con gái ông Phó Mật-thám Q.N., làm sao đáng tin cậy được? Chẳng qua Liên lợi dụng sự Lệ-Chi sẵn sàng nghe lời người lính tập, nhờ nàng đưa Liên ra Bắc, thì nàng thân thiện bề ngoài đó thôi. Lệ-Chi nhút nhát đến nỗi nàng đã nói với Liên rằng nàng sẽ đưa Liên đến ga Hà-Nội, rồi nàng sẽ không dám tìm gặp Liên lại một lần nữa, sợ bị liên lụy đến nàng. Một cô thiếu nữ như thế, Liên có nên giới thiệu với Cao-Hữu-Thái không? Sau cùng, nàng nghĩ rằng nàng sẽ giới thiệu chàng là một bạn học cũ, một người quen thường thôi, miễn được dịp chuyện trò với người yêu.
Nhưng trong lúc ấy, chính Cao-Hữu-Thái cũng suy nghĩ đắn đo nhiều lắm. Chàng yên trí rằng Liên đã bị bắt và hiện đang bị giam ở Lao Q.N. Tại sao Liên lại được thả ra mau chóng như thế, mà chàng không hay biết chi cả? Chàng lại biết rằng cô thiếu nữ xinh đẹp cùng đi với Liên, chính là con gái ông Phó Mật-thám Q.N. Lệ-Chi không biết chàng là ai, nhưng ở Q.N., chàng đã được biết rõ gia đình các nhân viên Ty Mật-thám. Chàng biết Lệ-Chi bao nhiêu tuổi, học trường Cao-đẳng Hà-Nội, là một cô gái rất tự do, lãng mạn. Nhưng tại sao Liên lại đi với nàng? Thân với nàng? Đi đâu với nàng? Cao-Hữu-Thái bắt đầu nghi ngờ cả đến lòng trung thành của Liên, không những đối với chàng, mà cả với Đảng nữa! Chàng lo ngại rằng ông Phó Mật-thám đã mua chuộc được Liên rồi, và sai con gái ông đưa Liên ra Hà-Nội để tường trình cho Ty Mật-thám Bắc-Hà biết rõ tông tích hành động của Trung-Ương Đảng-bộ Q.D.Đ. ở Bắc chăng? Nếu như thế, thật là một tai họa rất lớn cho Đảng. Chàng lại tự hỏi: "Tại sao trông thấy chàng, Liên không vồn vã hỏi han mà cứ điềm nhiên như không? Sao Liên lại để ngón tay lên môi, làm dấu hiệu bảo chàng im lặng?" Cao-Hữu-Thái bỗng như bị cơn gió lốc thổi mạnh vào tâm thần, khiến trí óc chàng bị đảo điên xáo loạn. Chàng lo ngại cho tính mệnh của chàng, không khéo sẽ bị Liên phản bội. Chàng sợ cuộc hành trình của chàng sẽ không đến đích, và tới ga Hà-Nội, chàng sẽ bị Mật-thám Hà-Nội đón bắt ngay chăng?
Chàng đi Hà-Nội làm gì? Các bạn nhớ rằng ngay hôm Liên bị Mật-thám Q.N. bắt, chàng đánh giây thép cho liên lạc viên ở Hà-Nội biết. Liên lạc viên bèn chép lại trên mảnh giấy trắng, bằng thứ mực bí mật, để trao lại cho Chủ-tịch của Ủy-ban Tình-báo. Chính là tấm giấy mà các bạn đã thấy Trần-Bá đem hơ lên lửa, hiện ra giòng chữ số: 64738848 57 = 12-2-8. 742070030470 645576 805374636. 8 0 5 3 654.25.
(Nữ Đồng-chí Liên B bị bắt 8 giờ chiều ngày 12 tháng 2 ở Q.N. Nhiều tài liệu quan trọng của Đảng đã bị tịch thâu.) Trần-Bá triệu tập liền hội nghị bất thường để báo cáo cho Ủy-ban biết. Xong chàng phái một ủy viên vào Q.N. để điều tra. Vào đến nơi, ủy viên được lịnh bảo Giáo-Thái ra Huế để tiếp xúc với Chủ-tịch Kỳ-bộ. Giáo-Thái liền đi Huế. Ủy-viên về thẳng Hà-Nội cho biết rằng Ty Mật-thám Q.N. đang bủa vây các nơi, không thể làm gì được và Giáo-Thái cũng đã bỏ nhà trốn đi ra Huế. Chủ-tịch Kỳ-bộ ở Huế lấy tin tức và tài liệu, xong nhận được huấn lịnh đòi Giáo-Thái ra Hà-Nội gấp. Người bạn đưa Giáo-Thái ra ga, cùng với Giáo-Thái lên toa hạng nhì lúc nãy, là một đảng viên Q.D.Đ. ở Huế.
Giáo-Thái không ngạc nhiên sao được khi lên trên xe chàng trông thấy Liên B vui đùa thân mật với con gái ông Phó Mật-thám Q.N. Giáo-Thái không ngạc nhiên sao được khi thấy thái độ của Liên B tuy bề ngoài làm ra vẻ điềm nhiên, nhưng không dấu được nỗi bối rối ngượng nghịu? Chàng làm sao hiểu được sự thân mật giữa Liên B và con gái ông Phó Mật-thám? Trong lúc nóng nẩy và thiếu bình tĩnh, chàng quả quyết rằng Liên B đã phản đảng và phản cả tình yêu của chàng nữa! Giáo-Thái thật là hoang mang về sự gặp gỡ đột ngột ly kỳ trên chuyến tàu đêm này! Rồi âm thầm chàng sắp đặt một cuộc ám sát hai thiếu nữ, nếu không thì một mưu mô gấp rút nội trong đêm nay, trên chuyến tàu này, để ngăn ngừa sự phản bội của Liên B, và sự tố giác của cô gái ông Phó Mật-thám. Nghĩ lại người phản chàng, chàng đứng dậy, mở cửa nhìn ra ngoài, hai giòng lệ từ từ rơi trên má. Chàng muốn khóc oà lên một tiếng, nhảy xuống đường sắt tự tử. Tiếng bánh xe chạy trên đường rầy, như nghiền nát cả trái tim chàng. Lần đầu tiên trong đời, chàng cảm thấy sự đau khổ đến cực điểm, bao nhiêu mộng cao xa, hoài bảo Nước non, đều tan nát hết!
Nhưng, chàng giận lắm. Nồi nhiệt huyết sôi lên trong tim, một uất hận xâm tràn cả linh hồn. Chàng cương quyết phải cứu Đảng khỏi tai biến. Chàng quyết phải thi hành một biện pháp gì nội đêm nay, trong toa tàu vắng vẻ này, để thủ tiêu hai người thiếu nữ đáng tội với Lịch sử.
Lệ-Chi đang nói thầm với Liên:
- Nếu tôi là Nữ gián điệp, tôi sẽ theo rõi anh chàng kia. Và tôi sẽ tìm cách bắt đầu làm quen với hắn.
Liên cũng hỏi thầm lại:
- Vì sao?
- Chị không thấy à? Hắn cứ ngó trộm chúng mình hoài.
- Tại họ thấy chúng mình là con gái. Nhất là thấy chị đẹp nữa! Nếu tôi là đàn ông, tôi cũng nhìn trộm chị!
- Không phải. Tôi có linh tính báo cho biết rằng hắn đang dò dẫm chúng mình, và có lẽ đang sắp đặt một kế hoạch làm hại chúng mình, không biết chừng!
- Tôi không tin như chị. Trông anh chàng có vẻ một thanh niên mơ mộng.
- Phải, một thanh niên mơ mộng, mà biết đâu trong túi có súng lục?
- Tôi đoán trong túi chàng, có tấm ảnh một thiếu nữ, thì đúng hơn:
- Nếu không phải khẩu súng lục, thì cái xích tay..., để ra ga Vinh, hay ga Hà-Nội, hắn lấy ra xích tay chúng mình!
- Chị bi quan quá!
- Có lẽ vì tôi là con gái một ông Phó Mật-thám, nên tôi trông thấy ai cũng có vẻ khả nghi...
- Tùy theo người chứ chị. Một chàng công tử như thế kia chẳng lẽ làm Mật-thám à?
- Ai có ngờ một thiếu nữ kiều diễm ngây thơ như chị lại là một đảng viên... Hội-kín? Ta không nên xét người ở một lớp vỏ bề ngoài.
- Nhưng một cô tiểu thư tân thời, có cặp mắt mơ màng, nụ cười huyền dịu như chị, ai dám nghi ngờ được?
- Biết đâu, tôi cũng là một đảng viên Hội-kín nếu không phải là một nữ thám tử.
- Với chị, thì tôi không tin.
- Tại vì chị đã biết rõ tôi.
- Nhưng chị có thể trở nên một Nữ Thám tử đại tài.
- Sao thế?
- Chị khôn ngoan ghê lắm! Chỉ một việc chị mưu mô với 2 người lính tập nào đó để giải cứu tôi, cũng đủ khiến tôi cảm phục chị vô cùng.
- Tôi rất tiếc không được hân hạnh đó, bởi đó không phải là sáng kiến của tôi. Tôi chỉ làm theo kế hoạch của anh Lính tập. Không nói giấu chị, Tuyên là người yêu cũ của tôi lúc chúng tôi còn học lớp nhứt ở Huế.
- Tuyên nào cơ?
- Tên anh Lính tập ấy mà! Sự thực, anh không phải là Lính tập. Anh là Đội nhứt, bạn của ông Đội-Đạt. Anh ấy học giỏi lắm.
- Sao anh ấy dám nhờ chị làm một việc nguy hiểm như thế?
- Anh cho tôi biết anh không phải làm cách mạng cách múng gì đâu. Anh thương Đội-Đạt bị tù. Đội-Đạt nói thật với anh rằng chị là vị hôn thê của ông Đội, chỉ vì tình yêu mà chị nghe lời Đội-Đạt. Hôm Đội-Đạt bị bắt, có nhờ anh tìm cách cứu chị và đưa giấu chị một nơi cho khỏi bị bắt. Anh hứa lời. Rồi Đội-Đạt chết trong lao. Tuyên thấy có bổn phận giữ lời hứa với người bạn quá cố. Hôm nọ Tuyên gặp tôi ngoài nhà giây thép, mới thổ lộ sự tình như thế, và nhờ tôi giúp anh. Anh ta bày mưu mẹo cho tôi phỉnh Thầy tôi, để cứu chị đó! Tôi vì nễ lời người bạn cũ, với lại thấy chị là con gái vô tội, và là vị hôn thê của Đội-Đạt, tình cảnh của chị đáng thương, tôi mới nghe lời anh Tuyên mà lập mưu kêu chị qua chơi trong buồng tôi để cầm chị đến 6 giờ, hẵng cho chị về. Tuyên chỉ nhờ tôi có thế thôi. Còn việc giải cứu chị thế nào, Tuyên đâu có cho tôi biết! Sau cùng, Tuyên lại nhờ tôi đưa chị ra Hà-Nội để chị khỏi bị bắt ở Trung-kỳ. Ra Hà-Nội, chị làm gì tùy chị. Tôi chỉ đưa chị đi đến ga thôi. Tôi chỉ sợ chị bị bắt dọc đường, chứ tôi thì tôi không ngại lắm. Và nếu tôi bị bắt, tôi sẽ nói rõ tôi là con gái ông Phó Mật-thám, người ta sẽ thả tôi ra. Tôi sợ anh chàng ngồi kia là Mật-thám. Hắn đang nghi ngờ hai đứa mình, nhất là chị!
- Dù sao tôi cũng biết ơn chị, đã cứu tôi. Giờ tôi không sợ gì nữa hết.
Liên ngồi làm thinh, không muốn nói chuyện nữa. Nàng hồi hộp sung sướng được gặp lại Giáo-Thái, được biết Giáo-Thái không bị bắt, và đoán chừng Giáo-Thái đi Hà-Nội để báo cáo tình hình tỉnh bộ của Q.D.Đ. Nhưng làm thế nào nói chuyện được với chàng? Nàng mỉm cười, nghĩ rằng ở trong toa xe lửa hạng nhì này, nàng có khác chi một người tù bị giam hãm ở trong lao, thấy mặt người yêu mà không dám hở môi nói được nửa lời. Không ngờ Lệ-Chi, cô con gái kiều diễm và vui vẻ của ông Phó Mật-thám, đã là người cứu thoát nàng, mà giờ lại là vô tình làm như người lính theo canh gác nàng vậy! Nàng muốn biết Giáo-Thái suy nghĩ những gì, trong cuộc gặp mặt ngẫu nhiên rất ly kỳ, và rất bí mật này! Chàng phải biết rằng nàng đã bị bắt thì khó lòng mà thoát ra được, và chàng phải hết sức ngạc nhiên gặp nàng đêm nay, trên xe lửa, có vẻ tự do, vô tội, trò chuyện vui vẻ với một người bạn gái?
Nàng lai tủm tỉm cười một mình, tự nhủ thầm: "Xuống ga Hà-Nội, ta càng làm bộ bí mật để chàng sợ hãi một phen chơi! Ta sẽ bịa đặt rằng ta đã thoát ngục trốn đi được, để cho chàng ghê hồn chơi! Ta sẽ... Ta sẽ...". Nàng chỉ nghĩ toàn những chuyện vui, chuyện sung sướng một khi nàng sẽ cùng chàng hoạt động ở Hà-Nội hăng hái hơn nữa, và say mê hơn nữa. Hiện giờ, nàng cố giữ vẻ điềm nhiên, để cô gái ông Phó Mật-thám khỏi nghi ngờ. Nàng lại mỉm cười, được biết rằng cô gái ngây thơ ấy cứ lo sợ chàng là một thám tử!... Ra Hà-Nội, nàng sẽ tường thuật hết cuộc phiêu lưu rất bí mật này cho chàng nghe, chắc là chàng sẽ không tin! Ừ, nhưng mà tin làm sao được nhỉ? Thật là một giấc mộng: một giấc mộng lúc đầu tiên rất là kinh khủng, nhưng kết cục lại thành ra êm đềm, đẹp đẽ vô cùng! Nàng thật cũng không ngờ chính nàng được sống trong giấc mơ kỳ thú ấy!
Thấy cô con gái ông Phó Mật-thám dựa vào lưng ghế, lim dim ngủ, Liên liếc nhìn sang Giáo-Thái ngồi tận căn bên kia. Chàng đang cúi mặt xuống, trầm ngâm nghĩ ngợi những gì? Liên mỉm cười, nghĩ thầm: "Chắc chàng đang đánh một dấu hỏi to tướng trong đầu? Biết đâu chàng lại nghĩ rằng Liên đây không phải là Liên, mà là một cô tiểu thư nào giống hệt Liên đó thôi! À, xuống ga Hà-Nội, ta đợi xem thái độ của chàng thế nào! Nếu chàng hỏi, ta sẽ trả lời rằng ta không phải là Liên, xem bộ mặt chàng ra sao! Chắc có lẽ chàng nghĩ ta không phải là Liên thật, nên nãy giờ chàng cứ nhìn ta chòng chọc, mà biệt có dám đến hỏi! "Đàn ông, con trai gì mà nhát thế! Nếu ta là Thái, ta sẽ đến gần nhìn tận mặt xem có phải là Liên không. Nếu không phải, thì ta sẽ nhã nhặn hỏi: "Xin lỗi cô, tôi có một người bạn gái giống hệt cô như đúc..." Như thế, thì có làm sao nào? Tội nghiệp Thái! Ta cũng không dám nhìn! Hay là Thái biết...? Nói chứ, nhẽ nào ta đây là Liên, mà Thái còn ngờ vực nữa sao? Giá đừng có cô con gái của ông Phó Mật-thám, thì trong toa xe lửa này chỉ có chàng với ta, chỉ có ta với chàng, ôi, vui mừng xiết bao! Hạnh phúc xiết bao!... Thế nhưng cơ mà..."
Nghĩ đến đây, Liên sầm mặt buồn bã cúi xuống. Nàng nghĩ tiếp: "Dù thấy ta đi với một thiếu nữ lạ, Thái trông thấy ta cũng phải vui mừng chứ? Chuyện bí mật giữa hai đứa mình, đành rằng không nói đến, nhưng còn gặp nhau sao lại chẳng hỏi han một lời? Bao nhiêu chuyện xảy ra từ khi ta bị bắt đến nay, trông thấy ta chàng có thể điềm nhiên như thế ư? Chàng đi Hà-Nội hay đi đâu? Chàng đến Huế từ bao giờ? Tại sao có sự gặp gỡ ngẫu nhiên bí mật trên toa xe lửa này? Ô! Bao nhiêu chuyện lạ! Những chuyện lạ, mà than ôi, chính ta cũng không hiểu nổi! Ai đời, chàng ngồi đó, ta ngồi đây, mà như giang san cách trở nghìn trùng! Trời ơi! Sao có chuyện lạ lùng như thế nhỉ?"
Liên rưng rưng nước mắt, muốn khóc, Lệ-Chi tỉnh dậy:
- Chị không ngủ một tí, chị Thu-Nguyệt?
- Tôi không buồn ngủ, chị ạ.
Cao-Hữu-Thái ngồi căn bên kia có lẽ nghe hai tiếng "Thu-Nguyệt" ngạc nhiên ngoảnh lại nhìn hai thiếu nữ.
Lệ-Chi nói thầm: "Chị cho phép tôi gọi chị là Thu-Nguyệt như lúc ở Đ.N. nhé. Vì ở đây có người lạ".
- Vâng.
- Chị biết tôi mới chợp mắt ngủ được một tí, đã thấy một giấc mơ gì không?
- Ngủ trên xe lửa, chị có thể mơ mộng được cơ?
- Có chứ! Tôi mơ thấy... một cặp bồ câu...
Bỗng Lệ-Chi cười. Nàng cười đáng yêu lắm. Liên vui vẻ nói:
- Đó là một điềm tốt.
Lệ-Chi lấy khăn mù soa thấm mấy giọt mồ hôi trên trán, rồi mân mê chiếc khăn, nói tiếp:
- Thu-Nguyệt đã yêu, biết tình yêu là thế nào. Tôi cũng đã yêu. Nhưng tình yêu của tôi lại khác.
Liên mỉm cười, im lặng nghe. Lệ-Chi tiếp:
- Tôi đã yêu một người, nhưng một người không cùng tôi một lý tưởng... Một người rất thông minh... Học rất giỏi... Kể ra không phải là người đẹp... Tôi không nói đẹp trai theo quan niệm của một số phụ nữ... Vì chàng có một sắc đẹp khác. Sắc đẹp của một người đàn ông biểu lộ một tâm hồn cao quý. Trông thấy chàng tôi có cảm tưởng như Thượng đế đã gây ra một giống người riêng biệt, khác hẳn với những người thường, và trong đầu óc họ, Ngài đã để một cái gì thanh tao quý báu nhất của Ngài. Chàng chỉ mơ tưởng những việc cao siêu tuyệt vời. Chàng chỉ nói những lời thanh khiết. Và tiếng nói đẹp nhất của chàng, cao nhất, quý nhất, là tiếng nói của chàng trong im lặng. Sắc đẹp của chàng chính là sắc đẹp của im lặng... Tôi yêu chàng lắm. Tôi đã yêu say mê. Tôi đã yêu chàng như tôi đã thờ một vị thần linh mà tôi được ngồi bên chưn. Chàng thanh cao lắm. Chàng siêu việt lắm. Chàng xa xôi lắm, mà rất gần gũi bên tim tôi. Chàng ở khiêm tốn trong tim tôi, nhưng chàng ở mênh mông trong tất cả những trái tim của sự vật. Vì tim tôi nhỏ hẹp quá không chứa hết tình yêu bao la thăm thẳm ấy!... Nhưng bây giờ hết rồi! Chỉ là một giấc mơ! Một giấc mơ đã tan vở! Đền Thờ Tình ái đã sụp đổ tan tành, vì đấng Thần-linh đã chết! Tim tôi bây giờ là một đống gạch, ngói tan hoàng từng mảnh vụn, như một Tháp Chàm xưa, mà nay ta còn thấy đứng đìu hiu quạnh quẽ trong gió sương!
Liên tủm tỉm cười:
- Chị nói chuyện như làm thơ vậy!
- Tôi không phải là Thi sĩ, mà chính là chàng. Chàng đã ở đầy rẫy trong tim tôi, trong hồn tôi, trong mạch máu tôi, trong ngấn lệ tôi, trong nụ cười của tôi, trong hơi thở của tôi. Khi tôi nói, chính là chàng nói. Nhưng Thu-Nguyệt ạ, đây là tiếng nói của xác chết!
- Chàng đã chết ư?
Lệ-Chi buồn bã tiếp:
- Vâng.
- Tội nghiệp! Chàng chết vì gì?

- Xã hội đã giết chàng! Cái xã hội lung lạc, xa hoa, cái xã hội khốn nạn, bần tiện, bẩn thỉu, tội ác; cái xã hội vật chất nó đầu độc loài người, nó đầu độc con người, nó tiêm nhiễm vào tận trong thớ thịt, trong tư tưởng, cái xã hội của âm phủ, của Ma-vương, của tất cả những cái gì khả ố, khả bỉ, chính cái xã hội ấy đã giết chết tình yêu tôi.
- Tôi không hiểu chị nói gì. Hiện giờ chàng còn sống, hay đã chết?
- Chàng còn sống, nhưng tình yêu tôi đã chết. Đối với tôi, chàng đã chết hẳn.
- Nghĩa là chị không yêu chàng nữa.
- Trước đây một năm, nếu chị hỏi tôi câu ấy, tôi sẽ giận chị lắm. Hồi đó hỏi tôi "không yêu chàng nữa", tức là xúc phạm vào tình yêu Thiêng-Liêng của tôi. Nhưng giờ nghe chị hỏi, tôi thản nhiên như không. Từ một năm nay, chàng đã thay đổi hẳn. Chàng không còn là chàng nữa. Chàng không còn một cái gì thanh cao như xưa. Ngọn lửa thiêng đã tắt, do một làn gió độc. Chàng bây giờ như một bóng ma, một u hồn vất vưởng trong đêm đen. Chàng say sưa với rượu chè, khiêu vũ chung quanh vị ác thần của Trụy lạc.
- Tại sao chàng ngã sụp xuống đến thế?
- Tôi không hiểu. Có lẽ tôi còn ít kinh nghiệm về cuộc đời, chưa hiểu thấu hết những bí ẩn của Tạo Hóa. Nhưng, giờ tôi oán hận cái xã hội mục nát đã đầu độc loài người, không chừa lại cho ta những cái gì thanh cao tuấn tú nhất. Cho nên giờ đây, tôi oán hận vô cùng. Tôi thương tiếc chàng, nhưng tôi thù cái xã hội. Đối với tôi, người yêu của tôi đã chết rồi. Chàng đã chết trong sạch, nhưng chàng đã chết. Tôi không còn biết yêu nữa, bởi tim tôi đã chết theo chàng. Chỉ còn lại những kỷ niệm tinh khiết, những hơi thơm phảng phất của Trầm-Hương. Nhưng mỗi khi trở về với hoài niệm thiêng-liêng, tôi buồn lắm, chị ạ... một cơn buồn mênh mông thăm thẳm.
- Thế rồi bây giờ, chị thích lãng mạn, tự do nhảy đầm, ca hát..., giống như chàng?
- Vâng...
Lệ-Chi cười, tiếp:
- Vâng... Tôi phải theo số kiếp của tôi. Tôi đuổi theo chiếc bóng cho đến tận nơi mả mồ của nó... Nhưng thôi, tôi không muốn nói nữa. Cuộc đời là cái gì? Tóm lại, nó cũng như một cuộc du lịch trên xe lửa. Chị với tôi gặp nhau chưa quen với nhau nhiều, chưa ai biết ai sẽ đi đến ga chót đâu, nhưng cùng ngồi một chuyến xe đi một đoạn đường, để rồi từ giả, đến một nơi vô định!...
Tàu qua mấy ga nhỏ, không ngừng. Từ khi tàu đổ ở Huế, trong đám đông hành khách lên xuống, có hai người lạ, mặc sơ mi cổ trần, quần trắng, mang giày vải, lên toa chót, hạng tư. Tàu bắt đầu chạy, thì họ cũng bắt đầu đi hỏi giấy căn cước các hành khách. Họ hỏi rất kỹ, nhất là đàn bà, con gái. Ngang qua buồng tiêu, họ mở cửa ngó vào. Họ đi từ toa này sang toa khác, không bỏ sót một người nào họ không hỏi căn cước.
Trong toa hạng nhì, Lệ-Chi và Liên đang ngồi dựa lưng vào ghế, thì hai người đẩy cửa vào, rồi kéo đóng lại. Hai người này y phục như thường dân, nhưng đôi mắt họ sắc sảo như đôi mắt diều hâu đứng nhìn chòng chọc vào hai thiếu nữ. Họ đến gần hỏi Liên:
- Cô cho xem giấy căn cước.
- Tôi không có căn cước.
- Tại sao?
- Tôi chưa đến tuổi làm căn cước.
Họ ngó sang Lệ-Chi:
- Giấy căn cước của cô?
Lệ-Chi có giấy, nhưng đáp:
- Tôi cũng không có. Tôi là học sinh, có thẻ nhà trường.
Một người móc trong túi áo một quyển sổ con, trong đó có một tấm ảnh nhỏ. Người ấy ngó ảnh rồi nhìn Liên.
- Tên cô là gì?
- Thu-Nguyệt.
- Không phải... Tên cô là Nguyễn-Thị-Liên.
Liên tái mặt. Nhưng Lệ-Chi bình tĩnh ngó hai người lạ. Người kia lại hỏi Liên:
- Cô ở Q.N.?
Liên làm thinh gật đầu. Người kia ngó bạn của y:
- Phải cô này rồi.
Quay lại Liên, y hỏi:
- Hành lý của cô đâu?
- Tôi không có hành lý.
Chỉ chiếc va-li đẹp để bên chân Lệ-Chi, y hỏi:
- Cái này?
Liên chỉ Lệ-Chi:
- Của cô này.
- Cô này quen với cô?
- Không.
Quay lại Liên, y bảo:
- Chúng tôi có lịnh bắt cô.
- Các thầy là ai?
- Chúng tôi là lính Mật-thám.
- Các thầy cho xem giấy bắt tôi.
Người có sổ con, lấy tấm hình đưa Liên coi:
- Phải cô đây không?
Liên thấy đúng bức ảnh của mình, liền bảo:
- Vâng chính tôi, các thầy cứ bắt đi.
- Cô sẽ xuống ga Đồng-Hới với chúng tôi.
Một người lấy trong túi áo ra một khóa tay để khóa hai cổ tay của Liên trong lúc người khác đứng kèm bên cạnh cô, sợ cô chạy trốn.
Ở ghế bên kia, Giáo-Thái hút thuốc, làm bộ như vô tình nhưng cố lắng tai nghe, theo rõi rất tỉ mỉ mà không hiểu gì hết, những chuyện xẩy ra trên chuyến tàu suốt này ngay từ lúc chàng ở ga Huế bước chân lên toa hạng nhì. Chàng băn khoăn nghĩ ngợi, chưa biết phải làm thế nào, và sẽ có biến cố gì có thể xẩy đến ngay cho chàng nữa chăng? Điếu thuốc của chàng sắp tàn, chàng châm một điếu khác, hút tiếp. Xe lửa huýt một hồi dài. Tiếng còi rú lên cao, rồi dần dần hạ xuống. Người lính Mật-thám bảo Liên:
- Cô sửa soạn xuống.
Tàu chạy bớt nhanh, từ từ vào ga, ngừng lại.
Nhưng Liên rất đỗi ngạc nhiên thấy Lệ-Chi xách va-li xuống trước.
Nàng nghĩ thầm: "Lạ! Cô này lấy vé ra Hà-Nội, sao giờ lại xuống đây?" Lệ-Chi điềm nhiên chào Liên, không nói một lời, vội vàng đi xuống trước.
Lệ-Chi vừa bước xuống hè ga, gặp ngay một người đàn ông đang đứng lảng vảng ở đây. Nàng mỉm cười chào:
- Anh!
- Chị đưa va-li tôi xách.
- Vâng, cảm ơn anh.
Lệ-Chi trao va-li cho người ấy, và đi thẳng ra cửa ga.
Người soát vé ở cửa là ông xếp ga, hình như cũng biết Lệ-Chi. Nàng chào, đưa vé cho ông, và đi thẳng ra sân như một hành khách thường. Người xếp ga ngó tấm vé rồi bỏ liền vào túi.
Người kia đi vòng cửa sau, đem va-li của Lệ-Chi để trong phòng riêng của ông xếp ga. Xong, chàng theo Lệ-Chi ra đường cái lớn. Trông chàng có vẻ như một thầy ký. Trên quãng đường từ ga đến sở Mật-thám, cách ga độ 20 thước, trong một chỗ tối, một chiếc xe hơi đã đậu sẵn đó. Lệ-Chi và người đàn ông từ trong ga ra đến đây thì ngừng lại. Hai người ngồi trong xe liền mở cửa xe ra đón. Lệ-Chi nói khẽ mấy câu với họ, rồi tất cả đều chạy nấp sau xe.
5 phút sau, hai người lính kín dẫn cô Liên từ trong ga đi ra về sở Mật-thám, vừa đi đến đây thì, nhanh như chớp, hai người lạ từ trong bóng tối phía sau xe nhảy xổ ra, mỗi người ôm choàng lấy một người lính. Hai anh này dẫy dụa hất ra, nhưng Lệ-Chi đã hiện ra trước mắt họ, chỉa một khẩu súng lục mà nàng luôn luôn giấu sẵn trong người. Nàng bình tĩnh bảo:
- Mời hai thầy mau mau lên xe.
Hai người lạ đẩy 2 anh lính kín vào ghế sau. Họ ngồi kèm hai bên. Cô Liên hoảng hốt, không hiểu gì cả, toan chạy trốn. Nhưng Lệ-Chi nắm tay kéo lại, mỉm cười:
- Tôi đã để giành sẵn một chỗ cho chị, phía trước. Mời chị lên:
Nàng chỉ chỗ cho Liên ngồi bên cạnh thầy ký làm tài xế, xong bảo Liên:
- Chúc chị gặp may!
Xe rồ máy chạy êm xuôi về hướng Huế. Tất cả công việc bí mật xẩy ra không đầy hai phút.
Lệ-Chi mỉm cười, một mình trở lại ga. Người xếp ga đã đợi sẵn ở cửa, dúi trong tay nàng tấm vé nàng đưa lúc nãy. Xong nàng đi thẳng lên toa hạng nhì. Một người phu của ga xe lửa xách chiếc va-li của nàng đưa lên sau. Chuyến tàu suốt đêm ấy ở ga Đồng-Hới đi trễ 3 phút.
Giáo-Thái ngồi ở ghế nơi căn bên kia rất kinh ngạc thấy con gái ông Phó Mật-thám Q.N. trở lên tàu, nét mặt điềm nhiên tỉnh táo. Nàng vui vẻ cảm ơn anh xách va-li, lấy trong bóp ra cho anh hai đồng, rồi ngồi xuống ghế.
Tàu chạy được một lúc, Giáo-Thái đứng dậy đến gần Lệ-Chi, lễ phép hỏi:
- Thưa cô, xin lỗi cô, chuyện vừa xảy ra trong toa tàu lúc nãy, ở đây tôi không hiểu sao cả.
Lệ-Chi nhìn người hành khách lạ:
- Tôi cũng không hiểu sao cả. Nhưng tại sao ông hỏi tôi về chuyện ấy?
- Tại vì tôi thấy lúc nãy hai cô đi với nhau rồi sao một cô bị Mật-thám bắt?
- Chuyện đó không có liên can gì đến tôi.
- Tôi tưởng cô với cô kia là đôi bạn thân, và thấy việc ly kỳ xẩy ra ở đây, tôi muốn biết nguyên do.
- Không, cô kia với tôi không có quen nhau nhiều. Chỉ gặp nhau trên tàu, thế thôi.
- Sao lúc nãy cô xuống, giờ cô lại lên ngay?
Lệ-Chi cười mỉa mai:
- Xin lỗi ông, ông tò mò quá! Có lẽ ông là thám tử chăng?
- Thưa cô, cô lầm.
- Tôi mong rằng tôi lầm.
Giáo-Thái ngồi xuống ghế, đối diện với ghế Lệ-Chi. Chàng chậm rãi lấy một điếu thuốc, đánh diêm châm hút, vừa nói:
- Xin lỗi cô, cô cho phép tôi hút thuốc?
Lệ-Chi nghiêm trang đáp:
- Ông được tự do hút, không cần xin phép.
Giáo-Thái hút một hơi thuốc, xong nói:
- Tôi có cảm tưởng là cô không bằng lòng thấy tôi ngồi đây. Nhưng xin cô tha thứ. Trong toa hạng nhì này vắng vẻ, không có ai tò mò nghe chuyện của chúng ta...
- Ông muốn nói gì?
- Chuyện cô lúc nãy bị Mật-thám bắt, khiến tôi thắc mắc là tại sao cô ấy bị bắt, cô nhỉ?
- Ông lại hỏi tôi một việc mà tôi không hiểu biết một tí gì.
- Cô phải biết mới được. Tôi tin như thế.
- Tại sao?
- Tại vì vụ cô kia bị bắt, có liên can đến cô.
- Lý lẽ của ông kỳ cục quá.
- Câu chuyện tôi hỏi chắc làm phiền cô lắm, nhưng thật là bất đắc dĩ tôi mới dám hỏi cô. Tôi muốn biết rõ vì sao cô Liên bị bắt?
- Cô Liên? Ông quen biết cô ấy đã lâu, hay là ông vừa nghe lóm ở miệng viên Mật-thám lúc nãy?
- Tôi vừa nghe lúc nãy.
- Coi bộ ông chú trọng đến vụ này lắm. Nhưng đó là chuyện riêng của ông, tôi không cần biết. Tôi không thích tò mò.
- Nhưng tôi muốn biết...
- Nếu ông là thám tử, ông không cần hỏi tôi.
- Tôi không phải là thám tử.
Lệ-Chi cười:
- Dù ông là thám tử đi nữa, tôi cũng không cần biết cơ mà! Tại sao ông cứ hỏi tôi những chuyện mà tôi không thích?
- Tôi chỉ muốn hỏi cô, hai người Mật-thám ban nãy đưa cô Liên đi đâu?
Lệ-Chi nhìn chòng chọc vào mặt người hành khách lạ:
- Ông cho tôi là người thế nào? Sao ông dám hỏi tôi câu ấy?
- Tôi chắc cô có dính líu với vụ cô Liên.
Lệ-Chi cười gằng:
- Tôi cũng chắc rằng ông có dính líu với vụ cô Liên. Nhưng tôi xin cho ông hay một lần nữa rằng vụ ấy không ăn thua gì với tôi cả. Ông đừng hỏi tôi mất công. Nếu ông có liên lạc với cô ấy, tôi khuyên ông nên để thì giờ đi tìm cô, để cứu cô, chứ hỏi tôi không ích gì. Chuyện đó đối với tôi không quan trọng.

- Nhưng, với tôi, nó quan trọng. Vì thế, tôi muốn biết rõ tại sao Liên bị bắt ở Q.N. rồi vì sao Liên được thả ra để đi với cô? Vì sao đến Đồng-Hới Liên lại bị bắt?
- Chuyện ấy, ông nên hỏi người khác hơn là hỏi tôi.
- Nếu tôi không lầm, cô là con gái của ông Phó Mật-thám Q.N.
Lệ-Chi cười mỉa mai:
- Tôi thật không ngờ một người làm cách mạng như ông mà vụng về đến thế!
- Cô không phải là người để dạy tôi học làm cách mạng. Vả lại, cô là một tiểu thư ăn chơi lãng mạn, cô đâu có hiểu cách mạng là gì? Nhưng tôi cho cô hay rằng nếu Liên đã bị tù trong tay Mật-thám thì giờ đây cô là người tù trong tay tôi. Nếu cô cho tôi biết rõ việc Liên bị bắt ở Q.N. cho đến bây giờ, tôi sẽ tha cô được vẹn toàn tính mệnh.
- Ông định làm gì tôi?
- Tôi chỉ muốn cô trả lời rõ ràng mấy câu tôi hỏi. - Vì sao Liên bị bắt ở Q.N.? Từ lúc Liên bị bắt, xảy ra việc gì? - Liên đã khai tên đồng đảng những ai? - Tại sao Liên được thả? Liên đi với cô có mục đích gì? Tại sao đến Đồng-Hới, lại có hai thám tử bắt Liên xuống? Lúc nãy cô đi đâu, trong khi tàu đổ ở ga Đồng-Hới? Hiện giờ Liên ở đâu? Tôi muốn cô trả lời rõ ràng từng câu một, vì tôi biết cô trả lời được những câu tôi vừa hỏi đó.
Lệ-Chi lại cười, nhìn ngay người hành khách lạ:
- Thật là một cuộc phiêu lưu ngẫu nhiên và lý thú! Cái toa xe lửa hạng nhì này bỗng dưng trở nên một tòa án!
- Phải đây là một tòa án. Nếu cô không trả lời suông sẻ cho tôi, tôi sẽ kết án cô, ngay bây giờ.
- Ông đừng đe dọa tôi chứ! Ông thật là khiếm nhã với phụ nữ!
Giáo-Thái rút trong lưng quần ra một khẩu súng lục:
- Tôi không cần nghe cô luận thuyết. Tôi chỉ muốn biết ngay: cô và các nhân viên Mật-thám của cha cô đã bắt Liên để làm gì, và đem Liên đi đâu? Cô nói mau!
Lệ-Chi bình tĩnh nhìn khẩu súng lục, mỉm cười:
- Coi bộ ông hãnh diện với khẩu súng của ông lắm, ông Giáo-Thái ạ!
Giáo-Thái ngạc nhiên trố mắt ngó Lệ-Chi:
- Tôi không phải là Giáo-Thái.
Lệ-Chi cười:
- Ông xoàng lắm! Lúc nãy ông bảo tôi là con gái của ông Phó Mật-thám, tôi không cải chính. Bây giờ tôi gọi ông là Giáo-Thái, ông lại chối! Ông làm cách mạng mà không có can đảm.
- Ai bảo với cô rằng tôi là Giáo-Thái?
Lệ-Chi lại cười:
- Cô Liên bảo, ông ạ! Cô Liên là Bí-thư ông, và người yêu của ông, nếu tôi không lầm!
Giáo-Thái mỗi lúc mỗi kinh ngạc, cứ trố mắt nhìn Lệ-Chi:
- Liên đã chỉ cho cô biết tôi là Giáo-Thái ư?
- Sự thật không phải Liên bảo ông là Giáo-Thái đâu. Chính là tôi! Lúc ông mới bước lên tàu, tôi nghi ông là Mật-thám. Nhưng khi tôi làm bộ lim dim ngủ để rình cử chỉ của ông, tôi lại thấy một việc khác hẳn. Tôi thấy Liên ba lần làm dấu hiệu bí mật với ông, thì tôi hiểu ngay không cần suy nghĩ nhiều. Sau đó, tôi thấy Liên bối rối, tôi càng tin là tôi đoán không lầm. Vả lại, người nào cũng phải có một chút ít thông minh chứ! Câu chuyện ông cứ vặn đi vặn lại để hỏi tôi về việc cô Liên, càng tỏ rằng ông là Giáo-Thái, chứ còn ai nữa! Cho nên lúc nãy tôi xin lỗi ông, tôi đã bảo ông làm cách mạng còn vụng về hấp tấp lắm! Bây giờ ông lấy súng sáu ra dọa nạt một kẻ thiếu nữ khờ dại như tôi, ông lại làm cho tôi tức cười, ông Cao-Hữu-Thái ạ! Cũng may cho ông, là lúc nãy Mật-thám không bắt ông, vì họ chưa biết ông là ai!
- Cô biết rõ việc Liên và tôi, sao lúc nãy tôi hỏi, cô vẫn chối?
Lệ-Chi trừng mắt ngó:
- Ông vừa nói một câu rất là vô lễ đối với một người thiếu nữ biết tự trọng. Tôi đã chối gì? Tôi sợ ai mà tôi chối?
- Cô đã bảo cô không biết gì về vụ cô Liên vừa bị bắt?
- Chính thế. Tôi chẳng biết tí gì về vụ Liên bị bắt ở trên toa xe lửa này.
- Thật lạ!
- Và tôi cho ông biết rằng tôi không phải là nhân viên Mật-thám! Mặc dầu tôi là con gái của ông Phó Mật-thám Q.N.
- Cô nói không biết gì về vụ Liên bị bắt, là cô nói láo!
Lệ-Chi đứng phăng dậy, định đánh Giáo-Thái một tát tai:
- Tôi không ngờ ông thô lỗ đến thế!
Giáo-Thái vừa chỉa súng lục ra, Lệ-Chi lẹ tay chụp lấy được. Giáo-Thái nhảy vồ đến muốn giựt lại, nhưng Lệ-Chi bảo:
- Ông đứng yên!
Giáo-Thái thấy Lệ-Chi cầm khẩu súng lục của chàng, quay chỉa lại chàng. Chàng đứng yên. Lệ-Chi vứt khẩu súng xuống chân chàng:
- Đấy! Tôi trả lại ông! Và tôi khuyên ông đừng nên phô trương nó ra lắm.
Lệ-Chi ngồi xuống, điềm nhiên lấy quyển sách xem.
Giáo-Thái đã cúi xuống nhặt súng lục, đút lại vào trong lưng quần. Hai người đều im lặng. Tiếng tàu chay trên đường rầy vun vút trong đêm khuya.
Trên con đường quan lộ Quảng-Trị - Huế, chiếc xe hơi bí mật cũng vùn vụt chạy. Hai người lạ ngồi kèm 2 viên thám tử, hỏi họ:
- Hai Thầy ở Quảng-Trị, hay ở Huế?
- Ở Huế.
Hai viên thám tử nhìn mặt hai người lạ ấy, trong đêm tôi không biết rằng họ đeo mặt nạ, vì mặt nạ rất khéo, dán sát vào mặt.
Đến một nơi xa thành phố, chung quanh là đồng không mông quạnh, xe ngừng. Hai viên thám tử hỏi:
- Các anh định làm gì chúng tôi ở đây?
- Chúng tôi mời 2 thầy xuống để 2 thầy đi bộ trở về Huế.
Người mặt nạ ngồi bên phải bước xuống xe, tay vẫn luôn luôn cầm khẩu súng lục:
- Mời hai thầy xuống.
Xe vẫn rồ máy. Hai viên thám tử vừa bước xuống đường, người mặt nạ leo lên xe, quay ra nói:
- Chào hai thầy!
Rồi đóng cửa. Xe chạy thẳng vô Huế.
Hai viên thám tử nhìn theo số xe, không trông thấy rõ, một tấm giấy đen, sơn bốn con số trắng chắc là những con số giả.
Cô Liên thật không hiểu đầu đuôi câu chuyện như thế nào cả. Nàng khẽ hỏi thầy ngồi lái xe:
- Thưa ông, ông đưa tôi đi đâu đây?
Thầy lắc đầu:
- Cô đừng hỏi gì hết thì hơn.
Gần Huế, còn độ một cây số đến ga Kim-Luông, xe ngừng cho hai người mặt nạ ngồi ghế sau, xuống. Hai người chào thầy lái xe và biến vào một đường hẻm.
Còn thầy lái xe một mình với Liên. Không rõ là nơi nào, gần bến sông Hương, xe ngừng. Một chiếc thuyền đậu đấy. Trong thuyền, một chị đàn bà chui ra, đứng trên mui thuyền, lấy tay vẫy. Thầy lái xe khẽ bảo Liên:
- Mời cô xuống đò.
Liên không hiểu gì, nhưng cũng vội vàng đi xuống bến, và leo vô thuyền. Khi nàng ngoảnh lên đường cái thì chiếc xe hơi bí mật đã biến đi đâu mất.
Chiều chủ nhựt trong tuần ấy, trên sườn núi Ngự-Bình vắng vẻ, có bóng thông che mát, Ủy-ban Trinh-thám của Cách-Mạng-Đảng nhóm họp. Thầy lái xe bí mật là một ủy viên, tường trình vụ giải cứu cô Liên:
- Sau khi nhận được giấy khẩn cấp của chị Lệ-Chi do Túy ở Cầu-Đồn đưa ra, cho biết phải sắp đặt trước rất chu đáo để phòng bị cứu cô Liên nếu thấy có Mật-thám lên xe bắt cô Liên ở Miếu-Bà (Huế) hoặc ở Núi-Dâu (Quảng-Trị), tôi liền cử Bửu-Quang lo chương trình A (Huế). Tôi phụ trách chương trình B (Đồng-Hới). Còn từ Núi-Dâu ra đến Châu-Hải (Vinh) và Liên-Chiếu (Hà-Nội) thì đã có chương trình C, do Lệ-Chi tự liệu. Tôi ra Núi-Dâu buổi chiều để bố trí đâu đó sẵn sàng thì đến khuya xe lửa vừa đến ga, tôi gặp chị Lệ-Chi trên toa đi xuống. Tôi biết là chuyện không tránh khỏi. Nhưng đã sẵn sàng cả. Lệ-Chi hành động giúp chúng tôi, xong chị lên xe lửa, đi ra Châu-Hải. Kế hoạch đã thực hiện có hiệu quả đúng như tôi đã dự định. Hiện giờ cô Liên đã được đưa đi Châu-Hải (Vinh).
- Đi bằng cách nào?
- Phải đi thuyền.
- Ai đưa đi?
- Sanh, chị Sáu, và em chị Sáu là cậu Ba Lài. Đến Châu-Hải, mình có bà con thiếu gì! Và đã có Lệ-Chi đến trước, sắp đặt chu đáo.
Kết luận, thầy lái xe, tức là Ủy-viên Trinh-thám, nói:
- Tôi phục Lệ-Chi hết sức! Hy sinh hoàn toàn. Tận tâm với Nghĩa vụ. Không kể là người ở Đảng khác, hễ thấy bị tai nạn là ra tay cứu vớt. Hăng hái lạ thường. Lúc nào cũng vui cười, tỉnh táo. Chết không sợ! Thật là hãnh diện cho Đảng ta!
Buổi nhóm họp ở núi Ngự-Bình, giải tán lúc 5 giờ chiều. Ai nấy vui vẻ xách xe đạp xuống núi, chia tay ra về, với nụ cười thân ái, hoàn toàn tin tưởng.
CHƯƠNG V
Không ai ngờ cái biệt thự lộng lẫy ấy lại là một trong những nơi hội họp của Uỷ-ban Trinh-Thám Q.D.Đ. ở Hà-Nội. Một đinh thự thì đúng hơn, vì đó là nhà riêng của một vị quan lại cao cấp của Nam Triều, dưới quyền chính phủ Bảo-hộ. Nó ở vào khu quý phái của Hà-thành, trên một con đường lớn cây cối sùm sề mát mẻ. Bên lề đường đồ sộ một cổng tam quan có bốn trụ vuông và cao, nạm mẻ sành, trên chót vót ngồi chễm chệ bốn con kỳ lân bằng đá xanh. Hai bên là bức tường dài, che một khu vườn rộng, trồng nhiều cây cỏ lạ, có những bông hoa đẹp đủ màu, và những chuồng chim kiểu nhà dù, song sắt sơn xanh, bên trong có những giống chim lạ nhảy qua nhảy lại, kêu ríu rít. Cổng đóng luôn đêm ngày, bằng cánh cửa sắt, đúc thành những hình mỹ thuật, và cũng sơn xanh. Cụ Lớn làm quan ở tỉnh xa, lâu lâu Cụ mới về, ở vài giờ, lâu nhứt là một ngày, rồi Cụ Lớn lại đi. Hôm nào Cụ Lớn về, người nhà biết trước và ai đi ngoài đường trông thấy chiếc xe Citroen đen bóng mướt đậu ngoài sân, cũng biết. Hôm nào Cụ Lớn về, cổng mở cho xe vào rồi đóng lại.
Có một dạo, dinh thự vắng lắm.
Những con cháu của Cụ Lớn đều sang Pháp du học cả. Cụ Lớn giao nhà cho một người hầu tín cẩn nhất của Cụ. Anh này có một phòng riêng ở dưới bếp. Anh không có vợ con, và theo đạo Phật. Anh ăn chay trường, tuy còn trẻ tuổi, anh rất thông minh, chữ Hán giỏi, chữ Pháp khá, chữ Việt thông. Có đồng tiền nào là ra phố mua sách báo về xem. Nhà anh đầy những sách báo Việt, Pháp, Tàu, Anh chuyên môn đọc. Ngày đêm anh nằm đọc sách, coi nhà cho Cụ Lớn. Tính nết anh rất hiền lành, ít nói, ít cười, rất lễ phép, cẩn thận, sạch sẽ, chăm chỉ, đàng hoàng, giản dị. Cụ Lớn tin anh lắm. Tên thật của anh, không ai biết. Anh có kể chuyện hồi nhỏ, vì mẹ anh nhiều lần đẻ con mà không nuôi được, nên đến khi anh ra đời, ông thân anh nhất định không đặt tên và đem gởi anh trên chùa Bà-Đá. Sư Cụ làm lễ cúng, rồi buộc vào chân phải của anh một cái khóa đeo vào giây kẽm. Từ đó, ông Cụ bà Cụ gọi anh là "Thằng Khóa". Nhớn lên, thấy anh thông minh, và học chữ Nho giỏi, Sư Cụ đặt luôn cho anh cái tên "Khóa" ấy, rồi các cô con gái ở quanh chùa thấy anh đẹp trai, mà thật thà, ít nói, cứ mỗi khi gặp anh thì các cô hát đùa câu thơ rất thịnh hành hồi ấy của thi sĩ Á-Nam.
"Này, anh Khóa ơi...!"
Sư Cụ là chỗ quen thân với Cụ Lớn, nên Sư Cụ mỗi lần đến thăm Cụ Lớn, đều dắt cậu Khóa đi theo. Cụ Lớn thấy cậu Khóa dễ thương và nết na hiền hậu, bèn xin Sư Cụ cho Cụ Lớn nuôi. Hồi ấy cha mẹ cậu Khóa đã chết hết, bà con gần không có ai.
Đến khi anh mười tám tuổi, Cụ Lớn muốn kiếm vợ cho anh, anh không chịu. Anh không thích đàn bà. Anh ở vậy mãi cho đến lúc tôi kể chuyện đây, anh đã 30 tuổi vẫn không lấy vợ. Bạn bè của anh thương anh lắm, tin anh lắm, và gọi là "Cả Khóa". Anh là một đồng chí đắc lực của Quốc-Dân-Đảng.
Đêm ấy, vào khoảng 10 giờ, trời mưa lâm râm, trên từng lầu cao của dinh thự Cụ Lớn, Uy-bản Trinh-thám của Q.D.Đ. nhóm họp. Anh Cả Khóa pha nước trà mạn sen vào sáu tách xong, ngồi xuống. Mọi người đều quay mắt về anh Chủ Tịch.
Trần-Bá đứng dậy:
- Tôi xin tuyên bố khai mạc buổi nhóm hằng tháng hôm nay.
Thưa các đồng chí, tôi xin giới thiệu anh Cao-Hữu-Thái, chủ tịch tỉnh bộ Q.N. Đồng chí sẽ báo cáo tình hình tỉnh bộ Q.N. và vụ đồng chí Liên B bị bắt trong những trường hợp lạ lùng. Tôi xin nhường lợi cho Đồng chí Cao-Hữu-Thái.
Trần-Bá ngồi xuống. Giáo-Thái đứng dậy, nói. Chàng kể rành mạch từ đêm có tiếng súng đầu tiên nổ ở Q.N. và Đội-Đạt bị bắt một cách rất thình lình, bí mật, rồi sáng hôm sau chàng định đến nhà Liên B để dò tin tức. Chàng kể rõ:
- Tôi chưa dám vào nhà cô Liên. Nhưng đi ngang qua cửa, tôi nghe tiếng người lạ, tôi biết có chuyện nguy hiểm. Tôi liền đến nhà một người bạn thân và phái một em nhỏ đi dò tin. Thì quả thật, tôi đoán không nhằm. Sáu giờ chiều hôm ấy, cô Liên bị bắt. Tôi liền tin ra cho kỳ-bộ biết, kỳ-bộ đã tin ra cho tổng-bộ biết ngày hôm sau.
Giáo-Thái kể tiếp công việc của chàng đã đem hết các tài liệu quan trọng gởi nhà một đồng chí tin cẩn. Chàng định ở lại Q.N., để dò xét tình hình, nhưng anh ủy-viên của Trung-Ương phái vào ở được một hôm thì được huấn lịnh phải lập tức cùng đi với chàng ra Huế. Thành thử Giáo-Thái chưa hiểu một tí gì về vụ đổ bể ly kỳ bí mật này.
Chàng nói tiếp:
- Người bí mật nhất trong vụ này là cô con gái của ông Phó Mật-thám Q.N. Sau khi cô Liên bị bắt 5 hôm, tôi ở Huế lên ga đi Hà-Nội, thì tôi rất ngạc nhiên gặp trên toa hạng nhì Đồng chí Liên B đi với cô ấy!
Giáo-Thái kể những điều chàng đã mục kích và nghe ngóng về hai thiếu nữ ở trên toa hạng Nhì, từ ga Huế đến ga Đồng-Hà. Chàng nói tiếp:
- Gần đến ga Đồng-Hà, hai người Mật-thám tự nhiên đẩy cửa vào, hỏi giấy căn cước. Nữ Đồng chí Liên B bị nhìn mặt và bị bắt liền. Nhưng có điều lạ, là tàu vừa đến ga, cô con gái của ông Phó Mật-thám Q.N. vội vàng xách va-li xuống trước. Lạ hơn nữa, là 15 phút sau, cô con gái của ông Phó Mật-thám trở lên xe, vào toa hạng Nhì, ngồi lại chỗ cũ.
Giáo-Thái kể lại vụ chàng nghi ngờ cô con gái của ông Phó Mật-thám Q.N., và cãi lẩy với nàng, sau cùng vì quá nóng tính chàng rút súng sáu toan bắn nàng.
Thái tiếp:
- Nhưng tôi chưa bắn. Vì tôi rất kinh ngạc thấy cô ấy đã biết rõ tên tôi! Lẹ như chớp, cô chụp được khẩu súng của tôi và vứt xuống đất, với vẻ mặt thản nhiên lạ lùng. Từ đó, tôi và cô ngồi trong toa xe không nói với nhau một lời. Đến ga Quảng-Bình, thì có một ông hành khách lên hạng nhì. Đến ga Vinh, cô ấy xuống, và lần này cô không trở lên tàu nữa.
Trần-Bá điềm nhiên lẳng lặng nghe như bốn người kia. Đến đây, Giáo-Thái ngồi. Trần-Bá hỏi:
- Đồng chí có biết tên cô con gái của ông Phó Mật-thám ấy là gì không?
- Tên cô ấy là Lệ-Chi. Ở Q.N., tôi biết cô nhưng cô không biết tôi.
Trần-Bá nhìn khắp bốn người kia:
- Các anh muốn hỏi gì đồng chí Cao-Hữu-Thái không?
Cả Khóa đứng dậy:
- Tôi xin hỏi đồng chí Tỉnh-bộ Q.N. Hiện giờ ban Trinh-thám của Tỉnh-bộ có tiếp tục tiến hành công việc dò la tin tức không?
- Vẫn tiếp tục.
- Còn đồng chí nào bị bắt nữa không?
- Hiện giờ Ủy-viên tài chánh là cô Liên A đã trốn đi rồi. Cô nói với người nhà rằng cô đi Đ.N. để buôn thêm hàng về bán, nhưng thực ra thì cô đi Saigon. Còn các đồng chí khác vẫn làm việc, nhưng trước khi ra đi, tôi có cho chỉ thị phải hết sức thận trọng. Vì vụ này rất quan hệ: một đồng chí trong đồn lính khố xanh là Đội-Đạt bị bắt.
Các người kia thay phiên nhau hỏi Giáo-Thái về các điểm họ thắc mắc. Duy có Trần-Bá chỉ hỏi một câu lúc nãy, rồi thôi. Chàng vẫn điềm nhiên, chủ tọa buổi nhóm có trật tự, và thân mật.
Mười hai giờ khuya buổi nhóm đã kéo lâu hai giờ, Trần-Bá đứng dậy:
- Thưa các đồng chí, tôi sẽ tường trình vụ này lên Ban Chấp-hành Trung-Ương, rồi tôi sẽ định ngày một phiên nhóm bất thường sau. Tôi xin cảm ơn đồng chí Cao-Hữu-Thái đã sốt sắng tận tâm với Đảng. Xin gởi đồng chí ở lại đây với anh Cả Khóa trong thời kỳ đồng chí ở Hà-Nội. Tôi tuyên bố bế mạc buổi họp hằng tháng hôm nay.
Hội-Chợ của Sinh-viên trường Cao-đẳng Hà-Nội tổ chức đã mở cửa từ lúc 5 giờ 30, có ông Thống-sứ Bắc-kỳ đến khai mạc. Trần-Bá được anh em giao cho phụ trách một gian hàng xem tướng, vì bình nhựt chàng có coi sách tướng số, và hay xem chỉ tay chơi cho các bạn bè.
Nét mặt chàng hay trầm ngâm, lặng lẽ, cử chỉ bí mật, nên vì đó các bạn ở trường Cao-đẳng gọi luôn chàng là "Thầy tướng Ấn-Độ".
Ông thầy tướng Ấn-Độ ngồi trong một gian hàng buông tấm mành mành, ngoài đề mấy câu Pháp-văn và Việt-văn:
"Thầy tướng Ấn-Độ Đại-tài. Mỗi quẻ 100$."
Ban tổ chức buộc những anh nào phụ trách về gian nào đều phải có mặt tại gian hàng của mình ít nhứt là 30 phút trước giờ khai mạc.
Trần-Bá đến đúng 5 giờ. Chàng bắt tay các bạn, cười đùa vui vẻ với hết thảy mọi người rồi đến gian hàng thầy bói. Chàng vào trong buồng riêng để cải trang. Chàng vừa lùn, vừa béo, lại mặc đồ Chà-và, quấn khăn trắng lớn tướng vắt qua lại 3 vòng trên đầu, và đeo mặt nạ da đen, y hệt đồng bào của Thánh Gandhi.
Ngay các bạn thân của chàng cũng không ai nhận được chàng là Trần-Bá nữa. Người khách hàng đầu tiên đi ngang qua, trông thấy chàng đã phải phì cười, là ông Thống-sứ Bắc-kỳ. Ông này dừng lại, theo sau là một đoàn tùy tùng. Sinh viên Trưởng-ban Tổ-chức giới thiệu anh chàng Ấn-Độ xem tướng này tên là Mohamed Adrananabaranana, học nghề bói ở núi Hy-Mã-Lạp-Sơn mới về, thất nghiệp, xin mướn một cửa hàng xem bói. Ông Thống-sứ hỏi anh:
- Anh xem giùm tướng của tôi coi sao!
Anh gật đầu trả lời:
- Một đồng bạc, thưa ông!
Ông Thống-sứ cười:
- Vâng, tôi bằng lòng trả 1 đồng bạc.
Ông Thống-sứ móc túi lấy ra 1 đồng đưa chàng. Chàng bỏ tiền vào hộp, xong rồi nói:
- Tôi bằng lòng xem tướng cho ông, giá 1 đồng bạc. Xin ông đưa cái mũi của ông cho tôi xem.
Vì chàng đã thấp, lại ngồi ghế thấp, ông Thống-sứ cao quá, phải cúi xuống đưa cái mũi cho chàng xem. Chàng ngó hai bên mũi của ông Thống-sứ rồi bảo:
- Cái mũi của ông cao hơn ông. Ông là người tham lam.
Ông Thống-sứ cười rộ lên. Chàng điềm nhiên hỏi:
- Ai muốn xem nữa?
Ông Thống-sứ ngạc nhiên la lớn:
- Ủa! Phần tôi, thế là xong rồi à? Một câu thôi ư?
- Vâng, thưa ông, 1 đồng bạc, 1 câu. Tôi chỉ nói một câu thôi.
Ông Thống-sứ lại cười rộ lên.
Đến lượt ông Phó Thống-Sứ, ông Đốc-Lý...
Trần-Bá hốt bộn xu cho quỹ Sinh viên. Chàng xem tướng mỗi người một câu, toàn một giọng khôi hài, ai cũng thích trả một đồng bạc để nghe chàng nói mà không cười, một câu làm ai cũng phải bật cười. Một tốp ba bốn cô thiếu nữ đi ngang qua, nói cười vui vẻ. Trong đó có Lệ-Chi. Nàng vừa ở Vinh về, chưa biết gì hết, thì tối ấy các bạn bè liền rủ nàng đi xem Hội-chợ. Nàng ngạc nhiên:
- Hội-chợ?
- Người ta đã chơi hai ba hôm nay. Vui đáo để! Đi xem, chị!
- Ừ, đi!
Đến gian hàng ông thầy tướng Ấn-Độ, Lệ-Chi tò mò đứng lại:
- Thầy xem giùm tôi.
- Một đồng bạc, thưa cô.
- Trả tiền trước hả?
- Luôn luôn.
Các cô thiếu nữ bật cười, thấy ông thầy tướng Ấn-Độ không biết có giỏi không mà đòi tiền quẻ trước, Lệ-Chi lấy một đồng, đưa thầy. Thầy bỏ tiền vào hộp, xong nói:
- Tôi bằng lòng xem tướng cô với giá 1 đồng bạc.
Trần-Bá (ông thầy tướng Ấn-Độ) nhìn thấy thiếu nữ là Lệ-Chi nhưng quyết chắc nàng không thể biết chàng là ai trong y phục Chà-và và dưới mặt nạ da đen. Chàng nói bằng tiếng Pháp, bắt chước giọng Tây đen:
- Cô xuýt bị tai nạn trên xe lửa. Một người muốn bắn cô.
Xong chàng ngó các cô khác và cũng hỏi bằng tiếng Pháp:
- À la suivante! (Ai muốn xem nữa?)
Lệ-Chi rất ngạc nhiên, hỏi:
- Mỗi người một câu thôi à?
- Một đồng bạc, thưa cô, chỉ được hỏi 1 câu.
Lệ-Chi đưa một đồng bạc nữa.
Thầy tướng điềm nhiên nói tiếp, không cười, cũng bằng tiếng Pháp, giọng Chà-và:
- Đặc biệt cho cô câu thứ hai:
- Déception d'amour. (Cô bị thất vọng về tình.)
Lệ-Chi ngó các bạn gái. Tất cả đều khúc khích cười.
Lệ-Chi đưa một đồng bạc nữa, nhưng ông thầy tướng Ấn-Độ không lấy:
- À l'année prochaine! (Để sang năm tôi sẽ nói tiếp.)
Thầy tướng coi tướng cho cô khác, một cô nữ học sinh trường Thăng-Long, mà Trần-Bá biết, thầy bảo:
- Cô đang yêu say mê một người lính thủy.
Thiếu nữ đỏ mặt, mắc cở kéo Lệ-Chi đi. Cả đoàn cười ríu-ra ríu-rít. Một cô bảo:
- Nói đúng ghê nhỉ!
Một cô hỏi Lệ-Chi:
- Chị xuýt bị tai nạn trên xe lửa, thật hả?
- Vâng. Đúng lắm.
- Thế thì ông thầy tướng giỏi quá nhỉ!
Đêm ấy Lệ-Chi về nhà, suy nghĩ mãi. Không phải nàng suy nghĩ về câu thứ nhất của ông thầy tướng. Một đôi lần nàng bói bài, cũng thấy đúng là thường. Mấy ông thầy bói đi lang thang ngoài đường, nói mười câu có khi cũng trúng ba, bốn câu. Có lẽ ông thầy tướng này cũng giỏi thật, nên mới ngó tướng mạo của nàng, có thể biết được việc nàng xuýt bị Giáo-Thái bắn trên xe lửa. Nhưng câu sau: "Cô bị thất vọng về tình" là chuyện tâm sự riêng của nàng, nàng không hề tỏ cho ai biết, sao ông thầy tướng nói đúng ngay được nhỉ? Nàng thầm khen ông thầy tướng mà nàng không thể đoán được là ai? Nàng rất buồn nhớ lại cuộc tuyệt giao sôi nổi giữa nàng và Trần-Bá. Trần-Bá là một chàng thanh niên đã hoàn toàn trụy lạc theo như nàng đã biết. Nàng rất tiếc cho người bạn "tâm-tình" mà nàng đã muốn yêu thành thật và yêu mãi mãi. Từ lúc Lệ-Chi biết Trần-Bá hồi còn học ở Huế, chàng là một cậu con trai dễ thương nhất. Chàng không đẹp trai, không "Công-tử Bột", không lòe loẹt, bảnh bao như các thanh niên khác. Chàng ít nói, thuần hậu, nghiêm trang, và rất thông minh. Chàng học giỏi nhất ở Q.N., ở Huế, ở Hà-Nội. Chàng làm thơ thật hay (theo Lệ-Chi thấy), và có tâm hồn siêu việt, thanh cao. Chàng có nhiều đức tính mà Lệ-Chi rất quí, rất phục. Do đó nàng đã cảm chàng, và đã yêu chàng. Nhưng hơn một năm nay, từ khi chàng vào học trường Cao-đẳng, Lệ-Chi thấy chàng đổi tính một cách mau lẹ phi thường.
Trần-Bá đã giao du với tụi thanh niên lãng mạn của phòng trào trụy lạc. Chàng đã nhiễm theo những thói ăn chơi thích lân la các nơi tửu điếm trà đình, hay đi hát ả đào ở Khâm-Thiên, Vạn-Thái, hay đi nhảy đầm đến khuya, đến sáng.

Mấy lần Lệ-Chi khuyên can chàng, nhưng Trần-Bá không nghe, lại còn chế nhạo nàng là không biết hưởng những thú vui của vật chất, không tân thời tân tiến. Lệ-Chi đã nhiều lần muốn rủ chàng vào C.M.Đ. nhưng chàng không theo, và tỏ vẻ sợ sệt một cách hèn nhát. Nàng rất tiếc và cho rằng Trần-Bá một người yêu lý tưởng của nàng, đã bỗng nhiên bị xã hội thối nát tiêm nhiễm nọc độc vào tâm hồn, không làm sao cứu chữa được nữa. Lệ-Chi cho rằng người yêu của nàng đã bị tinh thần mai một chết dần mòn trong trụy lạc xa hoa. Buổi cuối cùng nàng đến thăm chàng, là cố ý còn khuyên lơn chàng, để đưa chàng đi ra khỏi con đường mê hoặc; mong được cùng chàng thờ chung hai lý tưởng: Tình-yêu và Tổ-Quốc.
Không ngờ Trần-Bá không có chút hối hận về tính nết suy đồi của mình. Nàng quyết định tuyệt giao, và tự hứa từ nay sẽ gác bỏ tình yêu, mà nàng thù oán cho là tầm thường, đáng khinh bỉ, để hoàn toàn hy sinh tinh thần và thân thể cho Tổ-Quốc đang rên rỉ đau thương.
Nhưng, than ôi, Lệ-Chi có ngờ đâu người yêu mà nàng ghét bỏ, khinh khi vì tưởng là một gã ăn chơi lêu lổng, lại chính là một thanh niên Cách mạng hăng hái nhất và bí mật nhất trong đám Sinh viên Hà-Nội! Lệ-Chi rất xinh đẹp, rất can đảm, rất đáng yêu đáng phục, đã bị Trần-Bá ngờ vực và lánh xa, chỉ vì nàng là con gái một viên Thanh-tra Mật-thám có tiếng là tàn bạo nhất ở Q.N. thời bấy giờ!
Trần-Bá đóng một vai trò quan trọng trong Đảng của chàng, cho nên chàng hết sức dè dặt, sẵn sàng gạt bỏ tình yêu để tránh những bất trắc có thể xảy ra, hại cho công việc của chàng và cả cho Quốc-Dân-Đảng nữa!
Lệ-Chi đâu có hiểu thấu nỗi thắc mắc của người yêu! Nàng đâu có biết rằng vì mang danh là con gái của một viên Phó Mật-thám có tiếng là độc ác nhứt ở Trung-kỳ, mà nàng bị Trần-Bá không tin dùng, và không những nàng đã mất một người yêu tha thiết chân thành, mà nàng còn mất cả một người bạn đồng chí trung kiên tận tụy. Chỉ vì nàng là con gái của một viên Phó Mật-thám dân Tây, và một tên Việt gian hạng nặng.
Bây giờ chúng ta mới biết Lệ-Chi khác hẳn với cha. Nhưng Trần-Bá đâu có hiểu như thế! Chúng ta đã thấy Lệ-Chi là một nữ Đảng-viên của Cách-Mạng-Đảng, rất lanh lợi, và rất bí mật, nhưng, mỉa mai làm sao! Chính nàng cũng không hiểu được cái bí mật của Trần-Bá, người thanh niên chơi bời lêu lổng đã khéo đánh lừa được những cặp mắt rình mò của các thám tử. Lệ-Chi đâu có ngờ rằng Trần-Bá sống hai cuộc đời!
Cuộc đời sinh viên vui vẻ, trẻ trung, tự do, lãng mạn, để che lấp cuộc đời cách mạng đầy nguy hiểm, chông gai, và đầy phản bội bất ngờ.
Dù sao, Trần-Bá rất ngạc nhiên, và suy nghĩ rất nhiều từ khi Giáo-Thái tường thuật vụ Liên B bị bắt hai lần, ở Q.N. và ở ga Đồng-Hới đang lúc nàng cùng đi với Lệ-Chi.
Trần-Bá đặt ra rất nhiều giả thuyết để tự giảng giải những bí mật ly kỳ ấy. Có lẽ Liên B sau khi bị bắt ở Q.N. đã tìm cách vượt ngục, không ngờ lên xe lửa gặp Lệ-Chi, cô này đến Huế đã làm dấu hiệu cho nhân viên Mật-thám ở Huế biết để chặn đường bắt Liên ở Đồng-Hới? Đó là thuyết của đa số đồng chí trong Ủy-ban Trinh-thám Q.D.Đ. mà Trần-Bá là chủ tịch.
Còn Giáo-Thái lại nghĩ Liên B đã bị mua chuộc, nên được tha, và Liên B đã tố cáo nhiều đồng chí ở các tỉnh, nên ông Phó Mật-thám cho nàng đi ra Quảng-Trị, ở đây C.M.Đ. hoạt động mạnh hơn. Cuộc bắt bớ cô ở trên xe lửa có lẽ chỉ là một trò hề mà Sở Mật-thám bố trí ra để che mắt các bạn đồng chí của cô mà thôi.
Nhưng tất cả những giả thuyết trên đều không đứng vững vì Trần-Bá nhận thấy có nhiều chỗ mâu thuẩn nhau. Có đều chàng hết sức ngạc nhiên là chàng không ngờ Lệ-Chi đã trở nên một cô gái bí mật vô cùng. Nghe vụ tường thuật của Giáo-Thái, chàng rất phục Lệ-Chi, mặc dầu chàng vẫn cứ nghĩ rằng nàng có thể là một nữ thám tử, giúp việc cho cha.
Chàng mỉm cười một mình, nhớ lại lúc ở Hội-chợ, chàng làm ông thầy tướng Ấn-Độ để lòe Lệ-Chi chơi. Chàng sung sướng được chơi "bí mật" với nàng lần này là lần thứ hai, mà nàng tuyệt nhiên không biết. Lần thứ nhứt là hôm nàng tuyệt giao với chàng, mắng nhiếc chàng, khinh bỉ chàng mà chàng đã trơ trơ, điềm nhiên, lãnh đạm, trong khi chính chàng làm chủ tịch Ủy-ban Trinh-thám Q.D.Đ!.
CHƯƠNG VI
BUỔI họp của Uỷ-ban Chấp-hành C.M.Đ. lần này thật là sôi nổi. Lệ-Chi nhiệt liệt phản đối thái độ lừng chừng của một số đảng viên nhất là từ khi Tổng-bộ Đảng "THANH NIÊN" đóng trụ sở ở bên Tàu, tìm cách chia rẽ, phá hoại hai đảng quốc gia trong nước, là Q.D.Đ. và C.M.Đ. Những đảng viên C.M.Đ. sang Tàu để dự Hội-nghị cách mạng, đến lúc trở về, đều bỏ hàng ngủ C.M.Đ., nhảy qua T.N. Lệ-Chi nhiệt liệt công kích những "đồng chí phản bội" ấy. Bề trong, thì T.N. dùng các thủ đoạn để ly tán các đảng viên C.M.Đ., làm cho hàng ngủ C.M.Đ. bị rời rạc hết, nhưng bề ngoài họ lại hô hào đoàn kết và hợp nhất. Vừa rồi, họ phái người về nước, đề nghị với C.M.Đ., gởi đại diện qua Quảng-Châu để dự hội nghị "hợp nhất", hầu "đoàn kết các lực lượng cách mạng".
Ủy-ban Chấp-hành C.M.Đ. nhóm lần này, chính là đề thảo luận về việc ấy. Đa số đảng viên không tán thành "hợp nhất" vì họ cho rằng nếu C.M.Đ. hợp nhất với T.N. thì chắc chắn là sẽ bị T.N. chi phối và dần dần lôi kéo hết đảng viên của C.M.Đ.
Những người ấy cương quyết không công sự với T.N. và không tán thành gởi phái đoàn sang dự Hội-nghị ở Quảng-Châu.
Nhưng Lệ-Chi chủ trương nên đi dự để xem xét tình hình. Nàng bảo:
- Tôi thiết tưởng chúng ta cần tiếp xúc với họ, tìm hiểu thâm ý của họ, để biết cách đối phó. Có điều chúng ta nên chọn kỹ phải đoán. Tôi rất buồn thấy rằng một số đồng chí của chúng ta đi sang Quảng-Châu mấy kỳ trước, lúc về đã bỏ chúng ta mà nhập vào T.N. Lần này, chúng ta nên thận trọng. Tôi đề nghị cử thẳng người trong Ủy-ban Trung-Ương.
Đề nghị của Lệ-Chi được đa số chấp thuận.
Đến khi bỏ thăm kín khui ra thì ba người được toàn thể Ủy-ban tín nhiệm đề cử, là Lệ-Chi, và hai đồng chí Vinh, Siêu.
Muốn hiểu rõ sự việc xảy ra sau này, tôi xin nói qua về Vinh và Siêu.
Vinh, một thanh niên 23 tuổi, đã đổ bằng tú tài Pháp, làm giám đốc một trường Tư thục Hà-Nội. Chàng chưa có vợ, người mập trắng, tính tình vui vẻ, hăng hái. Chàng đã tuyên truyền trong đám học sinh được nhiều người vào đảng C.M.Đ. Chính Lệ-Chi là người đã được chàng huấn luyện và được chàng giới thiệu vào Đảng. Lệ-Chi mến chàng như người bạn thân, chứ không bao giờ đối xử như người yêu. Lệ-Chi thường bảo: "Đời tôi chỉ yêu một lần". Vinh thì say mê Lệ-Chi lắm, nhưng thái độ đứng đắn của nàng, và theo giới luật của Đảng, chàng không dám đeo đuổi riết. Hai người vẫn giao thiệp thân mật trong phạm vi đồng chí.
Siêu, cũng thanh niên 23 tuổi, một văn sĩ cách mạng rất hăng hái. Thơ văn của chàng được Lệ-Chi thích lắm. Trước kia, Siêu thường đăng bài trong một tờ báo Hà-Nội được Lệ-Chi quen và giới thiệu vào đảng. Chàng ốm yếu, mặt hốc hác; trán rộng, mắt sáng ngời, lấp lánh với đôi kiến cận thị. Chàng trầm ngâm ít nói hơn Vinh, nhưng cương quyết hơn. Chàng cũng có nhiều cảm tình với Lệ-Chi, cảm tình sâu sắc, vì là bạn thanh khí với nhau. Nhưng chàng chưa hề tỏ mối tình riêng cho Lệ-Chi hay.
Sau khi khui phiếu kín, Lệ-Chi thấy mình được Uỷ-ban tín nhiệm cử vào phái đoàn sang Quảng-Châu, nàng hơi e ngại. Lần đầu tiên, nàng được vinh dự bôn ba ra hải ngoại để tiếp xúc với các nhóm cách mạng ở ngoài, nàng tự cho là hãnh diện lắm. Nhưng thân gái dặm trường, xấn vào cuộc phiêu lưu nguy hiểm, với hai bạn đàn ông, nhỡ có xẩy ra biến cố gì chăng? Nghĩ thế, lo sợ, nhưng nàng trấn tỉnh lại, tin rằng nàng đang lãnh một nhiệm vụ quan trọng, và nàng sẽ có đủ can đảm để vượt qua khỏi hết thảy trở ngại trong cuộc phiêu lưu thám hiểm này.
Lần đầu tiên, một phụ nữ cách mạng được dự vào phái đoàn C.M.Đ. để đi nhóm Hội-nghị Quảng-Châu. Vinh và Siêu đồng thanh cử Lệ-Chi làm Trưởng Phái-đoàn.
Lệ-Chi, đứng trước trách nhiệm nặng nề quá, bèn từ chối. Nhưng toàn thể Ủy-ban chấp thuận đề nghị của hai đồng chí kia. Lệ-Chi nhận lời.
Với vẻ mặt cảm động nhưng cương quyết, nàng bảo:
- Tôi xin cảm ơn các đồng chí đã tín nhiệm, nơi tôi, và giao phó tôi nhiệm vụ quan trọng này. Mặc dầu nó quá sức tôi, tôi cũng xin hứa cố gắng làm tròn bổn phận cùng hai đồng chí Vinh và Siêu, và xin thề triệt để trung thành với Đảng.
Lệ-Chi họp riêng Vinh và Siêu để tổ chức cuộc hành trình bí mật. Nàng bảo:
- Muốn sang Tàu, có hai đường đi, như hai bạn đã biết, đường núi và đường biển. Đường núi thì các anh em nhớ lần trước Lệ-Thu làm hướng đạo dẫn Trần-Hậu đi, vào tới Đồng-Đăng sắp băng vào rừng núi qua biên giới thì Trần-Hậu bị bắt ngay, giải về Hà-Tĩnh. Trước đây, hồi tháng bảy năm 1926, Tổng-bộ còn ở Vinh, cũng đã sai Quý và Việt sang Tàu, do Diễm dẫn đường, ngày 13 gặp nhau ở Nam-Lai khách sạn, Hà-Nội, ngày 15 khởi hành ra đi xe lửa xuống Hải-Phòng đáp tàu thủy Émeraude ra đến Móng-Cáy ngày 17. Từ Móng-Cáy, mấy đồng chí định đi bộ sang biên giới, nhưng vừa đến Mũi-Ngọc thì bị Mật-thám dọn đường bắt cả hai người. Xem lại hồ sơ của Đảng, chúng ta nên lấy mấy cuộc thất bại ấy làm bài học kinh nghiệm. Nay Tổng-bộ phái chúng ta đi, với số tiền lộ phí đầy đủ, thì theo thiển ý của tôi, chúng ta nên đi đường biển tiện hơn, và chắc chắn hơn. Xin hỏi hai anh có tàn thành ý kiến ấy không?
- Rất đồng ý.
- Nhưng, theo thiển ý của tôi, thì muốn đi đường biển, chúng ta phải nhờ người Tàu che chở. Vậy hai anh có quen với người Tàu nào ở Hải-Phòng không?
Siêu cười:
- Tôi có quen chú Méo, bán đậu phụng rang.
Vinh bảo:
- Tôi biết chú Xìn, con ông chủ hiệu N.H., nhưng thằng nhỏ ấy coi bộ không tin được.
- Vì sao?
- Nó ăn chơi quá, đêm nào cũng đi hát Ả-đào.
- Chính những bọn ấy mới dễ mua chuộc. Theo thiển ý của tôi, anh Vinh nên xuống Hải-Phòng trước, rủ nó đi chơi vài lần, rồi dò ý xem nó có quen với tụi khách bồi tàu không?
- Bảo nó thế nào?
- Cái đó, xin hai anh cho biết ý kiến.
Siêu bảo:
- Tôi xin đề nghị một kế hoạch: trước hết anh Vinh cho nó 100$ để nhờ nó giới thiệu ba chúng mình cho một khách bồi tàu. Theo tôi, nên đi tàu Canton tiện hơn, vì, theo chỗ tôi biết, tàu ấy có nhiều khách trú làm việc. Anh Vinh gặp mặt người khách trú ấy, cũng cho nó 100$ và nói anh muốn dẫn vợ và em qua Quảng-Châu buôn bán. Anh Vinh làm anh, tôi làm em, hai chúng tôi mặc đồ khách trú. Nếu chị không thấy có gì trở ngại, trong công việc công tác cách mạng, chị làm bộ nhận là vợ anh Vinh, và chị mặc đồ xẫm.
Lệ-Chi thẹn đỏ mặt, nhưng biết rằng Siêu chỉ đề nghị một kế hoạch để trốn qua Tàu, chứ không có tà ý gì. Nàng hỏi Vinh:
- Anh nghĩ sao?
- Xin chị cho biết ý kiến trước.
Lệ-Chi nghiêm nghị bảo:
- Tôi thì tôi thấy không có hại gì cả, miễn làm sao họ đừng nghi kỵ là được. Đối với Đảng, chúng ta phải thành thật lo cho tròn nhiệm vụ. Có thế thôi. Dĩ nhiên, như kế hoạch của anh Siêu, đó chỉ là bề ngoài. Bề trong, thì người nào cũng phải giữ lương tâm và phẩm giá của người ấy, đối với riêng mình, và đối với Đảng.
- Vâng. Tôi rất tán thành.
Lệ-Chi nghiêm nghị ngó thẳng vào mặt Vinh, bảo:
- Và mong anh nhớ rằng các anh đã ban cho tôi cái vinh dự đặc biệt làm Trưởng-phái đoàn C.M.Đ. sang Quảng-Châu dự Hội-nghị với đảng "Thanh-Niên"...
Nàng tủm tỉm cười, nói tiếp:
-... chứ đừng hiểu lầm là một cuộc du lịch tình cảm, hay là một tuần trăng mật đâu nhé!
Vinh và Siêu cùng cười. Siêu tiếp:
- Thưa đồng-chí Trưởng-phái-đoàn, lúc nào chúng tôi cũng sẵn sàng xin theo mệnh lệnh của đồng chí ạ!
Lệ-Chi vui cười, nhã nhặn bảo:
- Thay mặt Ủy-ban Chấp-hành, tôi xin cảm ơn đồng chí đã nhận thức được trách nhiệm nặng nề và rất khó khăn của chúng ta đối với Đảng.
Lệ-Chi trao 250$, cho Vinh đi Hải-Phòng, để vận động với các bồi tàu. Năm hôm sau, tàu Canton đậu bến Hải-Phòng, sắp nhổ neo đi Hồng-Kông. Trong phòng chú khách bồi tàu, có hai tên khách bà con với chú, một tên là Tcheng-Tsu-Yu, một tên là Tcheng-Tsu-Wan, và một cô xẩm quê mùa, ngớ ngẩn, tên là Lee-Ling, vợ của Tcheng-Tsu-Yu.
Ty Thương-chánh có xuống khám tàu, theo như thường lệ, nhưng không gặp ai khả nghi, không có đồ buôn lậu. Tàu nhổ neo ra khơi, vô sự. Hành trình trên mặt bể không có gì xẩy ra. Ngay đêm đầu, lúc 12 giờ khuya, Lệ-Chi ra đứng mũi tàu một mình, ngắm bể. Đêm ấy là đêm 21, trăng vừa lú lên nơi chân trời phương Đông. Tuy là trăng khuyết, nhưng lần đầu tiên Lệ-Chi được ngắm cảnh trăng nước mênh mông, cảm thấy một khoái trá huyền diệu trong tâm hồn. Nàng sung sướng, tự đặt mình trong mây gió mông lung của vũ trụ. Tim nàng hồi hộp, phập phồng, rung động như gợn sóng dưới trăng khuya, như từ thiên-vạn cổ lưu truyền thiên-vạn kiếp!... Nàng nghĩ gần, nghĩ xa, chút thân bèo mây lênh đênh nơi hải ngoại, mang theo Hoài-niệm của Quê-hương rên-rỉ âm-thầm phía sau trời ảo-mộng.
Nàng muốn gọi lên: "Tổ-Quốc Việt-Nam! Con đây! Kìa sương bao nhiêu lệ, gió bao nhiêu hơi thở, trời mây bát ngát bao nhiêu tình! Ôi thiêng-liêng! Ta chỉ còn có Tổ-Quốc để yêu, để thờ! Ta nguyện hy sinh tất cả tấm thân đào tơ liễu yếu cho Việt-Nam, bà mẹ vinh quang của bao nhiêu Anh-hùng Liệt-sĩ! Bà mẹ đau khổ của bao nhiêu Chiến-sĩ vô danh! Bà mẹ rất Hiền-lành, rất vẻ vang, bà mẹ Hiển-linh của bao nhiêu thế hệ thanh-niên anh-dũng! "Nàng chấp hai tay trước ngực, như để ôm chặt trái tim, ôm lấy tất cả bao nhiêu cảm xúc trong máu, trong gan, như say mê, như chìm đắm, trong giấc mơ diệu huyền! Hai ngấn lệ rưng rưng trên mí mắt. Nàng mỉm cười, sung sướng. Rồi Lệ-Chi tưởng nhớ đến người yêu, người yêu duy nhứt trong đời nàng, mà than ôi đã chết trong tim nàng! Nàng tưởng tượng Trần-Bá đang say đắm trong trụy lạc giữa Hà-thành hoa lệ, Trần-Bá, một vị thiên thần đã bị rơi vào ngục thẳm Âm-ty! Đời tình ái của nàng đã chấm dứt, từ khi nàng cảm thấy chàng đã mất hết cả chàng! Nhưng không hiểu sao, nàng vẫn còn âm thầm nhớ người yêu cũ! Nàng phải đoạn tuyệt Trần-Bá vì lý tưởng cách mạng nhưng nàng vẫn thờ trong tâm khảm của nàng hình ảnh dịu dàng của người bạn lòng yêu dấu năm xưa!

Lệ-Chi, nhớ Trần-Bá, bỗng buồn vô hạn. Nay nàng dấn thân vào một cuộc phiêu lưu đầy nguy hiểm phụng sự MỘT Lý-tưởng, MỘT Thiêng liêng: Tổ-Quốc!
Bỗng có tiếng người đến gần:
- Chị chưa đi nghỉ, chị Lệ-Chi?
- À, anh Siêu. Anh có quen biết một đảng viên "Thanh-niên" nào ở Quảng-Châu không nhỉ?
- Không.
- Tôi chưa biết làm cách nào tiếp xúc với họ nhanh chóng.
- Họ sẽ phái người đón chúng ta chứ.
- Dĩ nhiên, nhưng nếu chúng ta không quen trước một vài người, chắc sẽ bỡ ngỡ... Điều cần nhất là chúng ta phải lợi dụng cuộc Hội-nghị này để dò xét cho tường tận thái độ của T.N. đối với Đảng ta.
Lệ-Chi và Siêu đang nói chuyện rầm rì thân mật về cuộc Hội-nghị thì Vinh ra. Bỗng một làn gió lạnh. Siêu, ốm yếu, cáo lỗi:
- Thôi, tôi xin lỗi, vào nằm. Tự nhiên thấy ớn lạnh!...
Siêu quay lại, hỏi Vinh:
- Anh cũng chưa đi nghỉ, anh Vinh?
Vinh sầm mặt xuống, đáp cụt ngủn:
- Chưa.
Lệ-Chi tinh ý, nhận thấy cử chỉ của Vinh không lịch sử.
Siêu đã vào phòng. Vinh đến gần Lệ-Chi đang im lặng nhìn ra bể. Chàng hỏi:
- Sao Lệ-Chi chưa đi nghỉ?
Nàng không đáp liền. Nhưng một phút sau, nàng hỏi, mà không ngó Vinh:
- Lần đầu tiên tôi nghe anh gọi tôi như thế. Tôi tự hỏi vì sao có sự thay đổi ấy?
- Chúng ta không thể có đôi chút thân mật nhau hơn trước sao?
- Có thể lắm chứ.
Vinh cười:
- Thế thì tôi gọi Lệ-Chi bằng tên thật, chính là để tỏ tình thân mật ấy vậy.
- Đó không phải là thân mật. Đó là lợi dụng sự thân mật.
Vinh tìm cách bào chữa:
- Chà! Đồng-chí Trưởng phái-đoàn nghiêm quá!
- Đứng đây và giờ này, tôi không phải là Trưởng phái-đoàn.
- Vậy thì nếu tôi không lầm, cô là...
- Tôi là tôi...
- Không. Cô là Lee-Ling, vợ của Tcheng-Tsu-Yu, là tôi.
- Xin lỗi đồng chí.
Lệ-Chi bỏ đi vào phòng. không nói chuyện với Vinh nữa.
Hai ngày sau, tàu Canton cặp bến Hương-Cảng. Tcheng-Tsu-Yu, Tcheng-Tsu-Wan và Lee-Ling lên bến. Không có một đảng viên T.N. nào ra đón cả. Theo lời đề nghị của Lệ-Chi, ba người liền thuê xe qua Hoàng-Phố, thuê một phòng ở trọ. Cả ba đều ở chung một buồng. Vinh và Siêu nằm giường. Lệ-Chi nằm trên một chiếc võng mà nàng có đem theo trong đồ hành lý. Sáng hôm sau, họ đến trường Hoàng-Phố là một trường Võ-bị có danh tiếng và có nhiều sinh viên võ quan Việt-Nam. Họ được gặp ngay ông D.T. Dân, giáo quan ở đấy. Ông này, là người Việt, vui mừng mời 3 thanh niên Cách mạng về ở nhà ông. Năm hôm sau, ông Dân đưa họ sang Quảng-Châu, trọ tại nhà Đại-Đồng Học-Lữ, và giới thiệu Lệ-Chi với Cụ Võ.
Lệ-Chi bảo hai bạn đồng chí:
- Hai anh ở lại, tìm các người bên T.N. và thảo luận với họ về chương trình nghị sự của ngày Hội-nghị. Tôi muốn sang Nam-Kinh để nghiên cứu về tình hình chính trị, độ 5 hôm tôi sẽ trở lại đây.
Siêu hỏi:
- Đồng-chí nhất định dự thính cuộc Toàn-Quốc Hội-nghị lần thứ ba, của Trung-Hoa Q.D.Đ., nhóm ngày mai.
- Vâng. Tôi có giấy giới thiệu của Cụ Võ. Có chuyện cần gấp, 2 anh đến chỗ Cụ Võ biết để cụ đánh điện tín gọi tôi. Vinh hỏi:
- Chà! Đồng-chí đi một mình nơi xa lạ, nhỡ có chuyện gì không may xảy ra, ở đây chúng tôi làm sao biết được?
- Anh khỏi lo. Tôi sẽ có mặt ở Quảng-Châu trong 5 hôm để dự Hội-nghị của T.N. 2 anh ở lại tiếp xúc với đảng viên của họ để dò la thái độ, và chương trình hành động của T.N. đối với các đảng cách mạng trong nước.
Lệ-Chi sang Thượng-Hải nghỉ ba giờ rồi đáp tàu sang Nam-Kinh. Một người Việt-Nam đã đón nàng ở đây, đưa nàng về trọ nhà hai vợ chồng một viên Thư-ký bộ Nội-vụ Tàu. Nàng ở Nam-Kinh mới được hai hôm, bỗng một buổi trưa, nàng đang ăn cơm với vợ chồng viên thư-ký bộ Nội-vụ, có người gõ cửa. Con xẩm hầu cơm ra mở cửa. Người khách lạ bước vào. Lệ-Chi rất ngạc nhiên:
- Ủa! Anh Lê-Vinh!
Nàng vui vẻ đứng dậy giới thiệu với chủ nhà. Nhưng cơm xong, nàng hỏi Vinh:
- Anh đến Nam-Kinh, có chuyện gì gấp?
Vinh mỉm cười:
- Lần đầu tiên được sang Tàu, tôi muốn đi xem các thành phố chơi cho biết. Vả lại tôi sợ ở đây một mình, đất khách quê người có điều không tiện, tôi đến để có bạn cho vui.
- Anh tử tế quá! Tôi rất cảm ơn anh đã lo giùm cho tôi. Nhưng công việc của Đảng, mà tôi đã giao phó cho anh ở Quảng-Châu, đã xong chưa?
- Tôi và Siêu đã gặp hai đảng viên của T.N. Ngày 18, tức là ngày kia đây, sẽ nhóm. Họ sẽ tiếp phái đoàn chúng ta.
- Anh đã thảo luận trước với họ về chương trình nghị sự chưa?
- Có Siêu làm việc ấy.
- Tôi tưởng anh nên ở lại Quảng-Châu, giúp với anh Siêu. Để một mình anh ấy, sợ công việc nhiều quá chăng? Vả lại Siêu ốm yếu, anh nên săn sóc anh ấy. Còn tôi, anh khỏi lo!
- Tôi định ở đây với cô đến ngày mốt. Chúng ta cùng về Quảng-Châu để dự Hội-nghị.
- Không được. Chúng ta đi đây, là do Đảng phái đi, có nhiệm vụ nặng nề quan trọng. Chúng ta nên dùng thì giờ làm việc để đem về Nước nhà các tài liệu cần thiết cho công cuộc hoạt động của chúng ta. Xong Hội-nghị rồi, anh sẽ đi chơi một vài hôm cũng không trễ. Vả lại, anh nhớ rằng Tổng-bộ chỉ cho phái đoàn kỳ hạn có 20 ngày, để trở về, kịp kỳ Hội-nghị toàn quốc.
Vinh mỉm cười, âu yếm nhìn Lệ-Chi:
- Chúng ta thật là một cặp vợ chồng hờ! Tôi chưa được hân hạnh...
Lệ-Chi ngắt lời liền:
- Tôi rất buồn, nghe anh nói chuyện không đứng đắn, anh Lê-Vinh ạ. Tôi mong rằng từ nay anh đừng nghĩ đến chuyện ấy. Tôi không muốn nói nhiều nữa.
Lệ-Chi mỉm cười, tiếp:
- Bây giờ, Trưởng phái-đoàn C.M.Đ. yêu cầu đồng chí Lê-Vinh trở về gấp Quảng-Châu để giúp việc với đồng chí Hồ-Siêu, chứ không được ở Nam-Kinh.
Nàng lai nghiêm nghị nói:
- Vả lại chiều mai tôi cũng về Quảng-Châu. Tôi muốn xem trước chương trình nghị sự.
Vinh từ giả Lệ-Chi, nét mặt buồn rầu đau đớn nhưng không dám cãi lịnh của Trưởng phái đoàn.
Chiều hôm sau, Lệ-Chi đã về ở nhà Cụ Võ. Nàng đi tìm ngay Vinh và Siêu đang trọ ở nhà Đại-Đồng Học-Lữ. Nàng bảo:
- Chúng ta nên buộc anh em bên T.N. phải thảo luận gấp về việc "hợp nhất". Tôi thấy không nên kéo dài cuộc hội nghị này quá 3 ngày. Vì chúng ta cần trở về Nước ngay.
- Có gì gấp lắm?
- Tôi được tin ở Nam-Kinh, do người ở bộ Nội-vụ bí mật cho hay, tại Quảng-Châu này sắp xảy ra cuộc chính biến lớn.
Cuộc Hội-nghị của Tổng-bộ T.N. và phái đoàn của Tổng-bộ C.M.Đ. họp trên lầu một căn phố lớn. Ngay buổi nhóm đầu đã rất sôi nổi. Đại diện của T.N. nhiệt liệt công kích các đảng cách mạng trong nước, nhất là Q.D.Đ. và C.M.Đ. cho là tay sai của thực dân, v.v. Lệ-Chi chống trả lại rất hùng hồn và chỉ trích anh em T.N. cố ý phá hoại phong trào cách mạng của dân tộc Việt-Nam. Mặc y phục phụ nữ Việt-Nam, áo tím dài và quần lụa trắng Hà-Đông, tóc vấn theo kiểu Huế, cổ đeo một sợi giây chuyền nhỏ nhắn xinh xinh xuống đến ngực, nơi đầu sợi giây chuyền gắn vào một chữ bằng vàng, nơi mà các thiếu nữ khác đeo một trái tim, một hình Phật, hay một Thập-ác. Chữ V này là một bí mật riêng của Lệ-Chi mà các bạn đồng chí không bao giờ hiểu được. Có kẻ tò mò hỏi, nàng mỉm cười bảo: "V: Việt-Nam" Nhưng họ đoán rằng chữ ấy còn có một ý nghĩa khác mà Lệ-Chi không nói.
Nàng đeo giây chuyền chữ T từ lúc nàng đã yêu Trần-Bá. Chỉ một vài bạn gái thân nhất của nàng là hiểu được mà thôi. Từ khi dự vào phong trào cách mạng và đoạn tuyệt với Trần-Bá, người ta tưởng Lệ-Chi bỏ chữ T ấy rồi, nhưng nàng vẫn đeo, mỗi khi có dịp nào long trọng. Tuy mối tình đã chết, nhưng Lệ-Chi vẫn còn muốn mang mãi kỷ niệm êm đêm ấy trên lòng.
Lệ-Chi phục sức giản dị, không phấn son nhưng dưới ánh đèn, khuôn mặt hồng hào đầy đặn của nàng lộ ra một sắc đẹp cực kỳ mê đắm. Nàng đứng nói giữa một Hội-nghị 32 người. Tiếng nói trong trẻo và hùng hồn của nàng vang trong căn phòng lặng lẽ như tiếng nói huyền diệu thiêng liêng của Tổ-Quốc. Tuy nói rằng đây là cuộc Hội-nghị Hợp-nhứt các đảng cách mạng T.N. nhưng thực ra thì đảng T.N. chú trọng nhất về sự hợp nhất với C.M.Đ., vì các đảng khác như P.Q.H. chỉ gởi đại diện đến dự thính mà thôi. Còn Q.D.Đ. thì nhứt thiết không dự.
Lệ-Chi dõng dạc nói:
- Các anh nói rằng Hợp nhất, vâng thì hợp nhất! C.M.Đ. vẫn chủ trương hợp nhất từ lâu. Nhưng từ lâu, hợp nhứt không thành, vì chính hành động của T.N. cũng không hợp nhất với chủ trương của T.N. Các anh đã phá hoại, muốn ly tán các phong trào cách mạng trong nước. Để chi? Có phải để cho các anh dễ bề chi phối hay không? Than ôi! Tổ-Quốc Việt-Nam đang quằn quại trong đau thương. Dân tộc Việt-Nam đang say sưa trong giấc mộng. Chúng ta phải đứng dậy, tay nắm tay đoàn kết chặt chẽ để cứu vãn cuộc sinh tồn của Đất-nước: chớ sao lại tìm cách chia rẽ?
Chúng tôi tha thiết kêu gọi các anh hãy cùng với chúng tôi góp sức vào để tranh đấu cho Độc-lập, chứ đừng chia rẽ nữa! Chỉ có một Tổ-Quốc mà thôi: nước Việt-Nam, nước Việt-Nam yêu quí của chúng ta, nước Việt-Nam đau khổ của chúng ta, nước Việt-Nam trường cửu, bất diệt của Trưng-Vương, của Nguyễn-Huệ!
Tiếng vỗ tay nổi dậy, rải rác trên các dãy ghế. Lệ-Chi ngồi xuống. Nhưng một đại diện của T.N. đứng dậy chỉ trích các phong trào cách mạng ở trong nước mà họ cho rằng không đủ điều kiện phát triển. Họ đề nghị với C.M.Đ. đoàn kết với họ, nghĩa là nhập vào với họ, để họ chỉ huy, theo một chương trình riêng của họ đưa ra.
Phái đoàn C.M.Đ. không tán thành. Sau bốn buổi bàn luận ráo riết, và rất sôi nổi, phái đoàn C.M.Đ. xin từ giả về nước. Lệ-Chi bảo:
- Tôi xin đem các đề nghị của T.N. về bàn lại với Tổng-bộ C.M.Đ. Chúng tôi sẽ xác định thái độ, và yêu cầu các anh cho kỳ-bộ T.N. ở Hà-Nội biết để tiếp xúc với chúng tôi, sau khi chúng tôi về nước.
Tối hôm ấy, Siêu lâm bịnh, sức yếu không chịu nổi khí hậu ở Quảng-Châu. Chàng đau nặng. Vinh coi bộ lơ là, không sốt sắng chăm lo. Lệ-Chi thấy thế, phải ở lại Đại-Đồng Học-Lữ để trông nom cho bạn đồng chí. Nàng lo thuốc thang, ngồi ghế bên cạnh giường của Siêu, để săn sóc cho chàng. Vinh tỏ vẻ không bằng lòng. Đến 10 giờ đêm chàng bỏ đi chơi, viện cớ là đi tiếp xúc với đảng viên T.N. để dò la thêm tin tức, lấy thêm tài liệu. Chàng rủ Lệ-Chi đi. Nhưng Lệ-Chi từ chối. 12 giờ khuya, Vinh về. Thấy Lệ-Chi còn ngồi bên cạnh giường, và Siêu nằm mê man bất tỉnh, chàng hỏi:
- Cô chưa đi nghỉ à?
Lệ-Chi cười chua chát:
- Tôi còn có bổn phận phải săn sóc một bạn đồng chí bị lâm bệnh!
Vinh làm thinh, ngồi hút thuốc lá, nét mặt hằm hằm khó chịu.
Sáng hôm sau, Siêu đã khỏe, dậy ăn bánh bao và uống trà, do Lệ-Chi đi mua về.
Chiều, cả ba người đi Hồng-Kông, xuống tàu Émeraude về Hải-Phòng.
Thái độ của Vinh mỗi ngày mỗi trái ngược. Từ khi đi Tàu về, chàng có vẻ bí mật, thường giao du với đảng viên của T.N. ở Hà-Nội, và trong mấy cuộc nhóm họp của Tổng-bộ C.M.Đ., chàng chủ trương nên để C.M.Đ. sát nhập vào với T.N. dưới quyền chỉ huy của T.N. Thái độ ấy đã gây ra một cuộc tranh luận sôi nổi giữa Vinh và toàn thể Ủy-ban Chấp-hành C.M.Đ. Siêu rất phẫn uất thấy rằng Vinh đi Quảng-Châu về là đổi ý kiến ngay, mặc dầu Lệ-Chi đã đề phòng trước. Nhưng trong cuộc tranh luận này, Lệ-Chi hoàn toàn khuyên giải, để giữ không khí hòa thuận và tinh thần đoàn kết. Nàng dõng dạc bảo:
- Thưa các đồng chí, lập trường của C.M.Đ. là gây ra mặt trận thống nhất các lực lượng Cách mạng Toàn quốc, và tìm các giải pháp củng cố mặt trận ấy. Mặc dầu đã ba bốn lần hội nghị với các anh em cách mạng ở Hải ngoại mà không đạt được kết quả gì vững vàng, mặc dầu đảng T.N. cứ tìm cách phá hoại và mưu mô ly tán các đảng phái trong nước để dễ bề chi phối, mặc dầu vậy chúng ta cũng cố gắng tỏ thiện chí hoàn toàn trong công việc đoàn kết. Phái đoàn C.M.Đ. của chúng ta sang Quảng-Châu là nhằm vào mục đích ấy. Vậy hôm nay chúng ta chỉ nên thảo luận về các điều kiện hợp tác của T.N. đề xướng, chứ không nên gây cuộc chia rẻ trong Tổng-bộ chúng ta. Tôi thiết tha kêu gọi các đồng chí giữ vững tinh thần đoàn kết.
Nhưng Vinh chủ trương giải tán C.M.Đ. để sát nhập vào T.N. Siêu và các đồng chí lại cực lực phản đối, và quyết bãi bỏ ý định hợp nhứt với T.N. theo những điều kiện độc đoán của đảng ấy.
Rút cuộc, Vinh xin theo chủ trương của đảng, và xin lỗi Tổng-bộ đã vô tình gây ra không khí bất hòa.
Ba hôm sau, Siêu bị sở Mật-thám bắt ngay sau khi xem một phim chớp bóng ra về.
Cuộc bắt bớ này làm xáo động các đảng viên C.M.Đ.
Tổng-bộ họp tức khắc, không mời Vinh đến dự.
Lệ-Chi đứng dậy:
- Theo tình thế cấp bách cực kỳ nghiêm trọng có nguy hại đến Đảng ta, tôi xin hoàn toàn tán thành giải pháp thứ nhứt. Ngay chiều hôm nay, Tổng-bộ phải dời đi tức tốc đến nơi đã định. Còn việc ám sát Lê-Vinh, thì xin thông thả. Tôi xin tình nguyện ở lại Hà-Nội để điều tra kỹ càng, rồi sẽ báo cáo sau.
Tổng-bộ chấp thuận, và nửa giờ sau các lãnh tụ C.M.Đ., trừ Lệ-Chi, đã chuyển đi một nơi bí mật.
Ngay đêm ấy, Lệ-Chi biết tin: một giờ sau khi bị bắt, Siêu thắt cổ tự tử trong lao, để khỏi bị ép buộc khai tên các đồng chí.
Lệ-Chi sửa soạn ra đi, thì Vinh bước vào. Vinh tủm tỉm cười, bảo:
- Lệ-Chi sắp đi đâu?
- Đi kiếm anh.
- Tôi biết trước, nên đến đây để Lệ-Chi khỏi mất công.
- Nhưng tôi không muốn tiếp anh ở nhà này. Mời anh đi chơi với tôi.
- Đi đâu?
- Tùy anh.
- Một chỗ vắng?
- Dĩ nhiên.
- Phúc-Trang nhé?
- Được.

Lệ-Chi cùng Vinh đi Phúc-Trang. Vào trong nghĩa địa vắng vẻ, tịch mịch, hai người vừa đi thong thả, vừa nói chuyện thì thầm.
Lệ-Chi hỏi ngay:
- Tại sao anh tố cáo việc đảng cho Mật-thám biết?
- Tôi đâu có tố cáo.
- Thế là anh hèn.
- Tôi không có tố cáo.
- Vậy thì tại sao anh Siêu bị bắt?
- Tôi không biết.
- Anh đến tìm tôi hôm nay có chuyện gì?
- Tôi nhớ Lệ-Chi nên đến thăm.
- Không! Anh nên cho tôi biết hết sự thật của anh, tôi sẽ cho anh biết sự thật của tôi. Nếu anh giấu tôi điều gì, tôi sẽ không tha anh.
- Tôi không có gì dấu Lệ-Chi cả.
- Có. Tôi biết hết. Nhưng tôi muốn từ miệng anh thú nhận.
Vinh ngập ngừng. Lệ-Chi hỏi dồn:
- Anh phải nói ngay. Tôi muốn biết tại sao anh phản đảng?
- Tôi không phản đảng.
- Anh tố cáo cho Mật-thám bắt anh Siêu, mà không phản đảng à?
- Tôi xin thú nhận riêng với Lệ-Chi rằng tôi có tố cáo với Mật-thám để họ bắt Siêu nhưng không phải vì phản đảng.
- Vì gì?
- ...Vì tôi yêu Lệ-Chi. Tôi ghen với Siêu. Tôi không chịu được mỗi khi thấy Siêu thân thiện với Lệ-Chi.
- Anh khốn nạn! Anh hèn nhát! Anh không xứng đáng là một chiến sĩ cách mạng.
Vinh cúi mặt, nói nhỏ:
- Lệ-Chi tha thứ cho tôi. Nhưng tôi hành động như thế chỉ vì tôi mê Lệ-Chi quá...
- Tôi cấm anh nói câu ấy. Anh còn tố cáo những ai trong Đảng?
- Chỉ Siêu thôi.
- Anh đã hợp tác với đảng T.N.?
- Chưa. Nhưng tôi muốn rủ Lệ-Chi bỏ công việc cách mạng để qua Tàu buôn bán với tôi. Tôi có ba chục ngàn bạc vốn.
- Không bao giờ! Và tôi cho anh biết rằng anh Siêu đã tự tử trong tù. Chính vì anh mà lần đầu tiên Đảng phải bỏ một xác chết trong tay Mật-thám Pháp. Anh là một kẻ sát nhân. Tội ác của anh đối với đảng rất lớn. Anh có hối hận không?
- Tôi hối hận, nếu Siêu đã chết.
- Anh Siêu đã hy sinh tính mệnh của anh ấy để bảo toàn tính mệnh của Đảng. Còn anh?
- Tôi...? Lệ-Chi muốn tôi phải thế nào?
- Tôi muốn anh có can đảm tự hủy thân anh, để đền tội.
- Tại sao Lệ-Chi có thể có một quyết định ghê gớm như thế?
- Anh đã có ý nghĩ ghê gớm hơn, vì anh đã phản đảng.
Vinh cười gằn, đổi giọng:
- Tôi gặp Lệ-Chi hôm nay không phải để nói chuyện đảng, mà để nói chuyện tâm tình. Tôi hỏi thiệt, Lệ-Chi có yêu tôi không?
- Không bao giờ.
Vinh rút khẩu súng lục ra, đăm đăm nhìn vào mặt Lệ-Chi, tay run run, miệng lẩm mẩm:
- Tôi đợi Lệ-Chi trả lời lại lần thứ hai.
Lệ-Chi rất thản nhiên, bĩu môi với một nụ cười khinh bỉ:
- Không bao giờ!
Bỗng một tiếng súng lục nổ vang. Một viên đạn trúng ngay vào đầu Vinh. Vinh ngã gục xuống. Lệ-Chi ngơ ngác không rõ tiếng súng từ đâu bắn và do ai bắn? Nhưng nàng ngó Vinh nằm chết trên vũng máu, rồi điềm nhiên đi ra.
Ai giết Vinh? Tiếng súng bí mật từ đâu nổ tới?
Lệ-Chi tin chắc rằng viên đạn bắn thủng đầu kẻ phản bội này không phải là của một đảng viên C.M.Đ. Vì vụ Lê-Vinh từ khi sang Quảng-Châu về, trở mặt phản bội Đảng, chỉ Tổng-bộ C.M.Đ. biết mà thôi. Ngoài ra, các Ủy-ban khác, và toàn thể đảng viên, không ai hay cả. Ban Chấp-hành Trung-Ương muốn dấu kín, để tránh sự xôn xao của các cấp dưới. Vả lại, Ban Chấp-hành Trung-Ương đã dời ra biên giới, chỉ còn lại một mình Lệ-Chi ở Hà-Nội thôi.
Vậy thì ai giết Lê-Vinh? Và giết Vinh vì một lý do gì?
Lệ-Chi về nhà nghĩ mãi không hiểu. Nàng cố tìm cho ra bàn tay bí mật đã hạ sát Lê-Vinh, một cách rất không ngờ, nhưng tuyệt nhiên không hiện ra một bóng mờ khả nghi.
Chỉ có một người biết rõ là Trần-Bá. Nhưng Trần-Bá không nói cho ai biết hết.
Muốn hiểu vụ này, tôi xin trở lại cuộc Hội-nghị Quảng-Châu một tháng trước. Đảng T.N. có giấy mời Q.D.Đ. dự hội nghị. Q.D.Đ. trả lời không dự. Vì thực ra, lực lượng của Q.D.Đ. lúc bấy giờ đang mạnh. Mấy lần T.N. muốn kêu gọi Q.D.Đ. hợp nhất, để đặt tất cả các tổ chức cách mạng trong nước và hải ngoại dưới một cơ quan điều khiển duy nhất do T.N. cầm đầu.
Q.D.Đ. đã bác lời đề nghị ấy. Lần này, T.N. lại mời Q.D.Đ. Tổng-bộ Q.D.Đ., sau khi bàn luận rất kỹ càng, có đưa ra hai quyết định:
1. Gửi thư cho Tổng-bộ T.N. ở Quảng-Châu biết rằng Q.D.Đ. không tán thành Hội-nghị, và cũng sẽ không gửi đại diện sang Quảng-Châu để dự thính.
2. Ban Trinh-thám Q.D.Đ. bí mật cho người sang dự trong hàng ngủ T.N. để biết rõ tình hình.
Trần-Bá rất tán thành cả hai quyết định ấy, nhất là điểm thứ hai. Vì chàng có hai nhân viên Trinh-thám đã lọt được vào hàng ngủ của đảng T.N. ở Hà-Nội, để dò xét đảng này. Hai chàng ấy là K2 và Ký-Minh. Theo huấn lịnh và chỉ thị rõ ràng của Trần-Bá, hai đảng viên này rất trung thành của Q.D.Đ., đã xin gia nhập vào đảng T.N. ở Vinh từ lâu, dần dần xin đổi ra Hà-Nội. Anh em các kỳ-bộ T.N. ở Bắc-kỳ và Trung-kỳ tín nhiệm K2 và Ký-Minh lắm. Hôm được giấy của Tổng-bộ T.N., ở Quảng-Châu, yêu cầu kỳ bộ T.N. phái 3 đại diện sang dự hội nghị Quảng-Châu để báo cáo tình hình trong nước, thì K2 đã khôn khéo vận động được đi trong phái đoàn kỳ bộ T.N., chính thức gồm có Sanh, Tú-Cẩn và K2.
Xong Hội-nghị, Sanh và Tú-Cẩn xin ở lại Quảng-Châu, để làm việc với Tổng-bộ, K2 về một mình.
K2 đi đường bộ về đến Đồng-Đăng hồi 2 giờ sáng, có xe đón về Hà-Nội.
Ngay đêm hôm sau, tại nhà Cả-Khóa có cuộc nhóm họp bất thường vẫn do Trần-Bá chủ tọa để K2 báo cáo về kết quả cuộc công cán của anh ở Hội-nghị Quảng-Châu.
Anh tường trình những việc quan trọng như sau đây:
- Thưa các đồng chí, lần này có một điều nên đặc biệt chú ý, là phái đoàn C.M.Đ. Các bạn có biết Trưởng-phái-đoàn là ai không? - Tôi nói ra sợ các bạn không tin, vì chính tôi lúc đầu cũng không tin! Thưa, chính là một thiếu nữ. Thiếu nữ ấy là ai? Thưa, chính là cô Lệ-Chi!
Cao-Hữu-Thái (Giáo-Thái), ngạc nhiên, hỏi:
- Cô Lệ-Chi?
Trần-Bá vẫn thản nhiên, bảo:
- Yêu cầu đồng chí đừng ngăn lời đồng chí K2. Xin đồng chí K2 nói tiếp.
K2 tiếp:
- Vâng. Nhưng trước khi Hội-nghị, tôi đâu có biết mặt cô Lệ-Chi. Trong danh sách phái đoàn C.M.Đ. chỉ để 3 tên là: Thanh-Vân, Hồng-Yến, Bích-Hải. Phái-đoàn T.N. (cả tôi trong đó!) và Tổng-bộ T.N. Quảng-Châu chỉ biết cô Hồng-Yến là chủ tịch phái đoàn C.M.Đ. chứ tuyệt nhiên không ai biết tên Lệ-Chi cả. Cô Hồng-Yến tỏ thái độ rất cương quyết giữa Hội-nghị. Những lời bình luận của cô rất hùng hồn khiến cho phái đoàn T.N., Tổng-bộ T.N. và cả đại diện P.Q. đến dự thính, đều phải rung động. Nhưng T.N. vẫn chủ trương cách khác. Họ vẫn giữ lập trường của họ. Thành thử cô Hồng-Yến và phái đoàn C.M.Đ. bỏ ra về.
Có điều mà chính cô Hồng-Yến không ngờ là một nhân viên trong phái đoàn C.M.Đ. là Bích-Hải, tức là Lê-Vinh, đã phản đảng. Ngay lúc còn ở Quảng-Châu, Lê-Vinh gặp tôi và phái đoàn T.N. đã tỏ ý chán ghét C.M.Đ. và muốn nhập vào T.N. Tôi dò la kỹ càng, thì hình như không phải vì ý kiến chính trị, mà vì một sự ghen tuông vô lý. Vinh nghĩ Thanh-Vân (tức là Siêu) đã được Hồng-Yến yêu, nói đúng hơn, thì Siêu đã được Hồng-Yến yêu. Nhân đó, Lê-Vinh cho tôi biết tên thật của Hồng-Yến là Lệ-Chi. Tôi sực nhớ kỳ Hội-nghị trước, đồng chí Cao-Hữu-Thái thuật chuyện bí mật của Lệ-Chi trên chuyến xe lửa tốc hành ở Huế đi với đồng chí Liên B.
Từ đó, tôi theo rõi Lê-Vinh và tìm đủ các cách để chiếm được lòng tin cậy hoàn toàn của hắn. Hắn đã nhờ tôi giới thiệu với kỳ bộ T.N. và rời bỏ hàng ngủ C.M.Đ. Hắn đã được vào T.N. với tư cách là đảng viên tạm thời, vì chưa được đảng huấn luyện. Nhưng thực ra hắn vẫn còn ở lại trong Tổng-bộ C.M.Đ. để tìm cách phá hoại đảng ấy. Hắn còn hứa với tôi rằng hắn sẽ lôi kéo Lệ-Chi vào đảng T.N.! Vừa rồi hắn bàn với tôi rằng muốn ly tán C.M.Đ., hắn có một cách rất kín đáo là viết thư nặc danh tố cáo cho sở Mật-thám biết hành động của Siêu để Siêu bị bắt. Siêu bị bắt thì tự nhiên C.M.Đ. bị rời rạc, lo sợ khủng hoảng. Theo hắn, thì đảng T.N. sẽ lợi dụng tình trạng đó mà lôi kéo tất cả đảng viên C.M.Đ. vào đảng T.N.
Sau khi nghe lời báo cáo của K2 và bàn kỹ về sự cương quyết từ chối hợp tác với T.N., Ủy-ban cho huấn lịnh ban Trinh-thám phải đặc biệt chú ý đến hành động của đảng T.N. ở trong nước.
Trần-Bá có giao riêng cho K2 một sứ mạng quan trọng: là theo rõi từng giờ các hành động của Lê-Vinh, và tùy trường hợp đối phó ngay nếu xét thấy Vinh có hại cho công cuộc cách mạng chung.
K2 lãnh sứ mạng tuy khó, nhưng dễ. Vì K2 đã được lòng tin cậy của Lê-Vinh, đảng viên mới của T.N. Hôm Lê-Vinh đến nhà Lệ-Chi, K2 có lén lút đi theo sau, mà Lê-Vinh không hay.
Thấy Lê-Vinh và Lệ-Chi đi Phúc-Trang, K2 đạp xe máy đi trước đến ngã tư Trung-Hiền, gởi xe tại nhà một bạn đồng chí. Anh băng ruộng đến nghĩa địa Phúc-Trang, chui vào hàng rào sau. Biết rằng ở nghĩa trang có một khu đất còn bỏ hoang và kín đáo nhất, anh lẻn đến đấy, rình. Nửa giờ sau, quả nhiên Lê-Vinh và Lệ-Chi đến, đủng đỉnh đi ra khu vườn hoang. K2 lẻn theo bên kia hàng rào dò hành động của hai người. K2 nghe rõ hết câu chuyện giữa Lê-Vinh và Lệ-Chi. Đến lúc anh thấy hai bên gây cấn quá, và Lê-Vinh rút súng lục ra toan bắn Lệ-Chi, K2 bèn rút súng của mình nhắm ngay Lê-Vinh nổ phát súng vào đầu. Lê-Vinh ngã gục liền.
K2, sau khi làm xong nhiệm vụ, về báo cáo với Trần-Bá. Chủ-tịch ban Trinh-thám Q.D.Đ. hỏi anh:
- Anh tin chắc rằng Lệ-Chi không thấy anh bắn?
- Chắc, vì nàng không thể trông thấy tôi nắp phía sau hàng rào bên kia.
- Sau khi Vinh chết, nàng làm gì?
- Khi Lê-Vinh ngã gục trên vũng máu, khẩu súng trên tay hắn cũng rơi xuống đất. Lệ-Chi cúi xuống lượm súng, nhưng nàng vội lấy vạt áo chùi để khỏi để lại vết tay nàng, rồi quăng xuống đất, trả lại chỗ cũ. Xong nàng tỉnh táo ra đi. Có lẽ lúc đầu nàng định lấy khẩu súng, nhưng sau nàng suy nghĩ nên bỏ súng lại đó để Mật-thám tưởng rằng nạn nhân đã tự tử với khẩu súng lục của hắn.
Trần-Bá bắt tay K2:
- Tôi khen tặng anh, anh đã hạ thủ một kẻ phản động rất lợi hại, mặc dầu hắn chưa làm hại được Đảng ta. Và anh đã cứu khỏi chết một thiếu nữ can đảm của Cách-mạng, người đã cứu đồng chí Liên B của chúng ta.
CHƯƠNG VII
Trong thời gian một tháng, Tổng-bộ C.M.Đ. ngưng hoạt động tạm thời, vì có vụ Lê-Vinh phản đảng, và bị người lạ bắn chết. Lệ-Chi vẫn tiếp tục đi học như thường. Nàng được đưa qua tập sự tại nhà thương Bạch-Mai. Nàng là một cô nữ hộ sinh vừa xinh đẹp, vừa vui vẻ, siêng năng, rất tận tụy với người đẻ.
Thỉnh thoảng, nàng đến thăm Trần-Sĩ, con trai của cụ Thượng Trần ở Q.N., người đang say mê nàng, và đã dạm hỏi nàng nhưng nàng đã từ chối, viện lẽ còn đi học. Trần-Sĩ phàn nàn với Lệ-Chi rằng mỗi tháng chàng phải đóng góp 200 đồng cho "Đảng-Cách-Mạng" nào đó, mà chàng không dám nói cho ai biết. Chàng cũng giấu cả với Cụ Thượng, phải nói dối là xin thêm tiền mua sách. Lệ-Chi cười:
- Anh tưởng chỉ có một mình anh phải nộp tiền cho họ sao? Tôi cũng nộp mỗi tháng 100$, vì tôi nghèo hơn.
Lệ-Chi không ở nhà phố Hàng-Ngang nữa nhưng lâu lâu nàng vẫn đến chơi với hai chị em cô Mỹ-Huệ và Mỹ-Liên, rủ đi xem chớp bóng.
Cuộc đời sinh viên của cô bề ngoài vẫn thản nhiên như thường, không tiết lộ ra một điều gì bí ẩn.
Một tháng sau, tình thế hơi êm, Lệ-Chi phái người đến biên giới báo cáo với Ủy- ban Chấp-hành để về Hà-Nội hoạt động trở lại. Cùng một lúc, Lệ-Chi được tin các đồng chí ở Huế đã phải gởi cô Liên B theo một ghe nước mắm đi đường biển vào Saigon, vì không thể ra Vinh được. Liên B sau này qua Xiêm, đến năm 1946 mới đến Hà-Nội.
Lệ-Chi dạo này mới quen thân với một thiếu nữ khác, học trường Thăng-Long, tên là Kim-Xuyến. Kim-Xuyến, 18 tuổi, mặt trái xoan, người thon thon, có một nốt ruồi đen ở môi dưới. Nàng tính nết rất thùy mị, đứng đắn, không đẹp lộng lẫy như Lệ-Chi, nhưng có cặp mắt quyến rũ lạ lùng. Học trò con trai ở Thăng-Long, nhiều cậu đeo đuổi Kim-Xuyến chỉ vì "đôi mắt quỷ-thuật" theo như lời họ khen tặng nàng.
Kim-Xuyến tìm cách làm quen với Lệ-Chi trước. Bắt đầu gặp gỡ là một buổi tối thứ bảy, đi xem chớp bóng ở Philharmonique, Lệ-Chi vừa mua vé, thì một thiếu nữ đứng gần đấy, hỏi mua số vé kế tiếp. Vào phòng, hai cô ngồi hai ghế gần nhau.
Trong khi xem chương trình, thiếu nữ lân la nói chuyện với Lệ-Chi về tài tử Charles Boyer đóng bi kịch trong một phim trước khiến nàng cảm động, ngồi xem ứa nước mắt. Ngay lúc mới quen với Lệ-Chi, nàng đã tỏ ra một tính tình rất đa sầu đa cảm. Lệ-Chi tự nhiên mến nàng:
- Chị học trường nào?
- Em học Thăng-Long, chị ạ. Còn chị?
- Tôi học trường Thuốc.
- Chà, chị giỏi quá nhỉ! Em vừa thi Diplôme trượt, chị ạ!
- Tên chị là gì?
- Kim-Xuyến. Còn chị?
- Lệ-Chi.
Hai người thân mật chuyện trò cho đến lúc tan rạp. Kim-Xuyến hỏi địa chỉ của Lệ-Chi để sáng mai nàng đến chơi.
Sáng chủ nhật, Kim-Xuyến đến nhà Lệ-Chi. Đây là một căn phố lầu ở Bạch-Mai. Lệ-Chi ở riêng một gác lầu. Dưới nhà là một gia đình công chức mà Lệ-Chi giới thiệu là ông anh họ và bà chị dâu, với hai cháu nhỏ. Ông làm Tham-tá Phủ toàn-quyền.
Kim-Xuyến thích văn chương, thi phú, thấy trên bàn Lệ-Chi nhiều sách Việt-ngữ và các tập thơ Pháp của Mallarmé, Baudelaire, Rambaud, nàng tỏ vẻ khoái trá lắm, hỏi Lệ-Chi:
- Chị cũng thích đọc thơ nhỉ?
- Vâng. Đọc thơ không bao giờ chán, chị ạ.
Đôi bạn mới quen nhau, vì yêu thơ mà trở nên thân nhau.
Lệ-Chi rút một quyển đưa Kim-Xuyến:
- Chị có đọc quyển này chưa?
- Gì đây chị? À, André Chénier! Em đã đọc nhiều bài.
- Chị thích bài nào nhất?
Kim-Xuyến lật mấy trang, rồi mỉm cười, chỉ:
- La Jeune Captive. Em thuộc lòng bài này.
Lệ-Chi cười:
- Sao chúng mình tâm đầu ý hợp thế! Tôi cũng ưa bài này lắm.
Kim-Xuyến chậm rãi phê bình bài thơ:
- Tả tâm trạng một thiếu nữ trẻ đẹp bị nhốt trong lao tù, với những câu thơ kiệt tác làm cho ta phải rung động! Chỉ bài thơ ngắn thôi, cũng đủ ghi lại những tiếng rên rỉ bi thương của một tâm hồn bị áp bức.
- Cả một mối hận của tuổi trẻ, chị nhỉ?
- Biết đâu bọn thiếu nữ vô tội như chúng ta tuy đang tự do bay nhảy dưới trời xanh, nhưng cũng khác nào cô thiếu nữ bị bắt giam trong tù bên cạnh buồng giam của Thi-sĩ!
Lệ-Chi và Kim-Xuyến chuyện trò thân yêu nhau lắm. Trong đám bạn gái, Lệ-Chi chưa gặp được ban trị âm như Kim-Xuyến. Đôi bạn tin nhau và mến nhau ngay. Từ hôm ấy, nói đúng hơn là từ bài thơ La Jeune Captive, Kim-Xuyến và Lệ-Chi gặp nhau rất thường, và đi đâu cũng có nhau.
Mới một tháng mà hai cô thiếu nữ thân nhau như đã năm mười năm.
Kim-Xuyến cho Lệ-Chi biết mẹ nàng buôn bán ở Hải-Dương. Cha nàng bị tù chính trị và chết trong tù, lúc nàng 10 tuổi. Nàng là con thứ ba, hai người chị lớn đã có chồng ở Nam-Định và Hà-Nội. Hiện nàng ở với hai vợ chồng người chị thứ hai ở phố Hàng Cót. Chồng làm công chức ở sở Tài chánh. Nàng định nếu đỗ bằng tú tài năm nay thì sang năm thi tú tài toàn phần rồi cũng xin vô học trường Thuốc. Hồi nhỏ, nàng không hiểu sao cha bị tù, sau này, lớn lên nàng đọc Sử và mẹ nàng nói rõ cho biết, nàng cảm thương cha chết vì Tổ-Quốc, và tâm tình ấy cứ vấn vương mãi trong tâm trí nàng.
Lệ-Chi cảm động rưng rưng nước mắt, nhưng làm thinh. Kim-Xuyến hỏi, nàng cũng nói lý tưởng cách mạng của nàng, nhưng không muốn cho bạn biết rõ về gia đình.
Lệ-Chi thỏ thẻ bảo:
- Nếu có ai rủ tôi vào một đảng cách mạng, có lẽ tôi theo liền, chị Xuyến ạ.
- Em cũng thế. Phần chị thì vì Tình Tổ-Quốc, vì Dân-tộc, vì giòng máu nóng của 2000 năm lịch sử. Phần em, lại còn thêm một mối hận gia đình. Vì cha em đã bị tù cách mạng và đã chết trong tù.
Sau đó hai tháng, Lệ-Chi đã hoàn toàn tin Kim-Xuyến, là người bạn tâm phúc đủ tin cẩn được và cùng một chí hướng với nàng. Một hôm nàng nói thầm thì với Kim-Xuyến, vừa tủm tỉm cười:
- Tôi thú thật với chị nhé: tôi đang học Lớp Nhì.
- Sao lại chị học Lớp Nhì? Em không hiểu.
- Lớp Nhì là Cours Moyen ấy mà!
- Là thế nào hả chị?
- Là C.M. chị không hiểu à?
- Em chịu! C.M. là thế nào, hở chị?
- Là Cách-Mạng.
- À! Gớm, chị khéo tìm chữ bí mật, thế mà em chả nghĩ ra.
- Tôi đã được giới thiệu vào một đảng cách mạng.
- Thế thì hay quá! Em phục chị lắm, nhưng em không ngạc nhiên tí nào.
- Lâu nay tôi giấu chị, vì tôi mới vào Đảng. Nay mới thiệt thọ là Đảng viên, chị ạ!
- Sao chị còn giấu em?
- Đảng chúng tôi là C.M.Đ. Luật lệ trong đảng nghiêm khắc lắm. Muốn cổ động một bạn đồng chí mới, phải hoàn toàn tin người bạn ấy đã.
- Lâu nay chị chưa tin em sao?
- Tin lắm chứ! Nhưng nay tôi mới thật là hoàn toàn hiểu chị, và muốn mời chị vào đảng, để chị em mình làm việc với nhau.
- Thế thì có gì bằng! Em sung sướng lắm. Em vẫn ao ước có thế, như chị đã biết.
- Hôm nào, tôi sẽ giới thiệu chị với Thành-bộ.
- Vâng. Nhưng chuyện này quan trọng lắm. Em xin phép chị cho em suy nghĩ rất kỹ nội trong hai hôm, em sẽ trả lời chị biết.
- Sao lại còn suy nghĩ? Chị chưa tin tôi sao?
- Chị tin em, hay em tin chị là việc hẳn nhiên rồi. Nhưng cũng chưa đủ. Em cần phải tự tin em trước đã. Em muốn để hai ngày thảnh thơi, suy nghĩ thật chín chắn, tin tưởng hoàn toàn nơi năng lực của em rồi em sẽ quyết định.
- Vâng. Việc này rất bí mật và nhiều nguy hiểm. Kim-Xuyến muốn nghĩ kỹ cũng phải.
- Về việc bí mật, Lệ-Chi cứ tin em. Chỉ chị và em biết thôi. Về việc nguy hiểm, em không ngại. Đã là cách mạng, nguy hiểm là chuyện đáng khinh thường. Em suy nghĩ, là để xét về năng lực và hoàn cảnh của em. Dù sao sang ngày mốt, em cũng trả lời để Lệ-Chi rõ quyết định của em.
- Tôi hy vọng nơi chị.
- Em cũng tin tưởng vào chị.
Sang ngày hẹn, Kim-Xuyến tươi cười vui vẻ, trả lời Lệ-Chi:
- Chị ạ, em đã quyết định rồi.
- Thế nào?
- Em theo học Lớp Nhì với chị!
Lệ-Chi sung sướng, ôm lấy Kim-Xuyến, không nói được. Đôi bạn đều cảm động, nhìn nhau, tủm tỉm cười.
Kim-Xuyến được Lệ-Chi giới thiệu vào Thành-bộ. Kim-Xuyến được đề cử lịnh một công tác có thể gọi là... rất nguy hiểm. Lệ-Chi ở Tổng-bộ, chứ không ở Thành-bộ. Nhưng việc gì, Kim-Xuyến cũng cho Lệ-Chi biết. Lệ-Chi bảo:
- Chị ở Thành-bộ, vì chị mới vào Đảng. Chị công tác được có thành tích đẹp, sẽ được lên kỳ-bộ. Nhưng tôi tin rằng đối với công tác nào khó khăn nguy hiểm đến đâu, Kim-Xuyến cũng sẽ thành công.
Một dạo, đang C.M.Đ. cần tiền để mua thêm khí giới. Theo quyết định mới rồi của Tổng-bộ và theo biến chuyển của tình thế, toàn thể đảng viên đều phải được võ trang.
Thành-bộ có đề nghị lên Kỳ-bộ một số danh sách ba người triệu phú có tiếng ở Hà-Nội có thể "quyên tiền giúp đảng". Trong số ba người này có ông K, là một ông nhà giàu có lớn ở phố H.B. Vừa là nhà giàu, lại vừa là tay ăn chơi xa xỉ, có con trai cho sang Pháp cũng chuyên môn học nhảy. Người ta lại còn đồn ông có cô con gái lớn thi bằng Brevet mấy lần đều trượt, đã 18 tuổi, mà ông thường đến thuê một phòng trên Nhà hàng Métropole để tập cho cô khiêu vũ với ông.
Buổi sáng ngày lễ 14-7, thành phố đang lúc náo nhiệt động đảo thì một chiếc xe traction còn mới đổ trước cửa nhà ông.
Một người đàn ông ôm cặp da và một thiếu nữ, rất sang trọng ra vẻ một cặp vợ chồng quý phái bước vào nhà, đi thẳng lên gác. Ông K. ở nhà một mình. Cô con gái còn nằm phòng kế cận, xem tiểu thuyết. Ông K. ngac nhiên thấy khách sang không quen, tưởng rằng khách mua đồ cổ. Vì ông K. vẫn buôn bán đồ xưa. Ông K. hỏi:
- Xin lỗi, ông bà đến chơi, có việc gì?
- Chúng tôi ở Thái-Bình lên xem hội 14 juillet. Nghe tiếng nhà ông có nhiều đồ cố quý giá, muốn đến xem.
- Vâng, mời ông bà ngồi chơi ạ.
Nhưng người đàn ông liền rút trong túi ra một khẩu súng lục chĩa ngay vào mặt ông.
- Nhân tiện chúng tôi cũng yêu cầu ông cho Đảng vây món tiền 5000$ để mua khí giới.
Ông K. tái mặt, làm thinh.
Người thiếu nữ mỉm cười.
- Xin ông đừng ngại. Chúng tôi không phải là kẻ cướp.
Ông trọc phú run run, ấp úng, muốn mở miệng nói, nhưng người khách đàn ông bảo:
- Ông khỏi phân trần vô ích. Số tiền 5000$ Đảng nhờ ông giúp chỉ là số tiền nhỏ so với các món tiêu pha xa xỉ rất vô ích của ông. Nay, chúng tôi không có nhiều thì giờ. Ông mở két ngay cho. Đảng sẽ nhớ lòng tốt của những người giúp Cách-mạng.
Nói xong chàng bước lần tới, tay vẫn chĩa súng sáu vào ngực ông nhà giàu, ông này đi dật lùi đến trước két bạc. Thiếu nữ cầm súng lục đi theo. Ông mở két lấy ra mấy gói bạc, không dám đếm. Thiếu nữ chỉ lấy đủ 5 gói là 5000$ cất trong cặp da, còn bao nhiêu để lại.
"Cặp vợ chồng" này lại nhờ chủ nhà tiễn họ xuống nhà dưới, sau khi căn dặn:
- Nếu ông cho nhà chức trách biết ông có giúp tiền cho Đảng, ông sẽ bị coi như là kẻ thù của Đảng. Vả lại, chúng tôi cho ông hay rằng cô gái lớn của ông đã đi với chúng tôi rồi... Trong một tháng, nếu ông không tố cáo, và không có việc gì xảy ra, cô ấy sẽ trở về với ông bình yên vô sự. Nếu ông tố cáo, cô ấy sẽ biến mất luôn. Giờ, xin ông đưa chúng tôi ra đến tận xe, ông vui vẻ thân mật bắt tay chào chúng tôi đàng hoàng, khi nào xe chúng tôi rồ máy chạy, ông hẵng trở vào làm thinh, không nói gì cho ai biết.
- Vâng... vâng...
Ông chủ nhà đưa hai khách quý ra đến tận xe đậu ngoài lề đường. Mọi người ngoài đường và hai bên hàng phố đều trông thấy ông niềm nở tiễn cặp vợ chồng sang trọng ra xe. Ông chồng lên xe, rồ máy. Chủ nhân đứng trước cung kính chắp tay vái chào:
- Kính ông bà ạ.
- Kính ông.
Ông chủ nhà vào đóng cửa lại. Nhớ người khách bí mật có nói một câu mà ông không hiểu: "Cô gái lớn của ông đã đi với chúng tôi..." Thế là thế nào? Cô gái lớn của ông ở nhà chứ đi đâu? Mới lúc bảy giờ sáng, cô còn hát "J'ai deux amours" ở bên phòng cô, tiếng véo von vang qua đến phòng ông. Còn cặp vợ chồng lạ chỉ ở trong phòng ông từ lúc mới bước vào đến lúc ra đi không đầy 10 phút, không hề thấy họ sang phòng cô con gái.
Tuy vậy, ông nghi ngờ vì câu nói của người khách, nên vội vàng lên lầu. Ông vừa bước lên cầu thang, vừa gọi:
- Lan! Lan!
Không nghe tiếng cô Lan đáp lại, ông chạy vào phòng cô, không thấy cô. Ông goi:
- Lan! Lan!
Ông đi tìm khắp các phòng, biệt có bóng dáng cô.
Ông xuống bếp gọi anh bồi. Anh này đã đi chợ.
Ông triệu phú định đến trình sở mật-thám. Nhưng ông nhớ lại người khách lạ đã dặn ông, nên ông do dự, rồi sau cùng nhất định giấu kín vụ này, đợi một tháng nếu con gái ông không về thì ông sẽ đi tố cáo.
Ông suy nghĩ nhức óc: con gái ông bị đảng Cách-mạng bắt lúc nào? Hay là cô ấy có đồng mưu với họ? Hai câu ấy cuồn cuộn trong đầu óc của nhà trọc phú ngày đêm, khiến ông ngồi thừ người, lo sợ, bỏ ăn, bỏ ngủ.
Ông hồi tưởng lại tỷ mỉ từng chi tiết nhỏ, việc vừa xảy ra rất nhanh chóng như một giấc mộng ly kỳ. Ông cũng còn chưa tin hẳn là sự thật. Ông mơ ngủ chăng?
Ông đứng dậy lại tủ kiến, nhìn vào kiến, rõ ràng ông đang thức, đôi mắt ông mở rộng, chứ đâu phải ông đang ngủ mê! Ông để tay lên trán bình tĩnh tự hỏi: "Nào, ta nhớ lại xem nào, có phải rõ ràng là sự thật không? Phải! Phải! Không phải ta nằm mê! Rõ ràng có thật! Hai người ấy vào... họ đưa súng ra..."
Ông rùng mình: "Nếu ta cưỡng lại, chắc họ đã bắn ta chết rồi! Thế mới biết nhà ta còn phúc đức lớn mới khỏi bị giết ghê rợn trên vũng máu!..."
Ông lại tủ sắt, cánh cửa tủ còn mở, bàn tay yêu kiều của nàng Tiên bí mật đã lấy 5 xấp... Ông đếm lại bạc và tự nhủ: "Phải rồi! Họ đã lấy 5000$". Nhưng tại sao họ không lấy hết nhỉ? Kể ra họ cũng quân tử đấy chứ! Thảo nào người đàn bà đẹp đã bảo: "Chúng tôi không phải là kẻ cướp!" Vâng, nếu họ là kẻ cướp, thì họ đã vơ vét sạch sành sanh, chứ họ dại gì để lại cho mình những 20.000$, và đồ nữ trang quý giá của Lan! Thôi! Thôi! Đích thị họ là Cách-mạng. Họ chỉ cần 5000$ để làm việc cho họ, thì ta cũng nên cúng số tiền ấy cho xong. Miễn là họ giữ chu toàn tính mạng của Lan là may phúc rồi!"

Nhưng ông cụ đánh đầu hỏi lớn: "Lan ra đi lúc nào, mà ông không hay không biết? Không có một tiếng động? Không thấy một bóng người? Lạ quá nhỉ! Lạ thật nhỉ!"
Thật là một việc vô cùng bí mật đối với ông, khiến ông cứ băn khoăn, thơ thẩn, đi ra, di vào, thở dài, thở ngắn như người mất trí.
Tuy nhiên, suốt một tháng trời, nhà trọc phú giữ kín miệng, biệt dám hở môi cho ai về vụ bí mật ly kỳ quái gở này. Ông có hỏi người bồi. Anh này cũng tỏ vẻ ngạc nhiên hết sức:
- Thưa ông, con đi chợ lúc 8 giờ, thì cô Lan hãy còn ở nhà cơ mà!
- Mầy ra đi có đóng cửa không?
- Con vẫn khép cửa như mọi lần. Theo như lệ quen, mỗi buổi sáng còn đi chợ xong, thì chị hàng hoa đem hoa đến, cô Lan xuống chọn hoa rồi cô đóng cửa. Hôm nay con về, thấy bó hoa đã để trên bàn.
- Thôi, mầy đừng nói cho ai biết là cô Lan đi vắng nhé.
- Hay là cô ấy đi chơi đâu, chốc trưa cô về?
- Không. Tao biết. Nó bỏ nhà ra đi không nói với tao.
- Ông để con đi tìm cho. Con chỉ nghĩ cô đi chơi với cậu công tử nào. Để con hỏi hai bên hàng phố xem họ có trông thấy cô Lan ở nhà ra đi với ai không?
- Thôi, thôi! Tao lạy mầy! Chuyện này nếu hàng phố biết được thì sẽ có chuyện không hay. Tao cấm mầy, đừng nói với ai hết nhé! Nếu mầy nói thì mầy mất mạng đấy!
Suốt một tháng, nhà trọc phú giữ kín. Ai hỏi cô Lan. Ông cũng bảo:
- Cháu nó vừa đi chơi.
Có điều lạ, là thường thường bồi bếp hay đem chuyện nhà chủ nói tung ra ngoài, và còn phóng đại cho to chuyện nữa là khác. Nhưng anh bồi nhà này không hề thủ thỉ một câu nào về vụ bí mật vừa xẩy ra trong nhà chủ anh. Chính anh cũng có vẻ bí mật nữa. Anh bảo chủ:
- Chuyện này, ông dặn con đừng nói cho ai hay thì con đâu dám nói, vả lại nếu nói ra thì nguy hại đến tính mệnh cô Lan và cả của ông nữa. Con chỉ sợ ông nói ra, Mật-thám họ hay được thì rầy rà cho ông lắm.
Thỉnh thoảng, anh lợi dụng tính sợ sệt của chủ, mà đe dọa thêm, một cách khéo léo, để chủ ngậm miệng đừng đi tố cáo.
Suốt một tháng trời, ông trọc phú không dám ở nhà, cứ đi đến nhà bạn bè đánh tổ tôm, tài bàn, hoặc uống rượu, hút thuốc phiện, cho khuây khỏa. Chín mười giờ đêm, ông mới dám về nhà, ngó trước ngó sau, đóng cửa nẻo rất kỹ, rồi lên nằm im thim thíp trên lầu.
Ông lo sợ "người ta" đến lấy tiền của ông và bắt cóc ông nữa.
Nhưng không có gì xảy ra trong tháng ấy. Sự thực thì cô con gái của ông sau một tháng biệt tích, đã trở về nhà. Xe kéo đưa cô về đỗ trước cửa vào lúc 8 giờ tối. Cô vẫn vui vẻ, quần áo bảnh bao, son phấn đàng hoàng, như đi chơi về. Cô vội trả tiền xe, rồi chạy nhanh vào nhà. Mọi lần giờ ấy, anh bồi đã đóng cửa, ở trong nhà nằm đọc truyện kiếm hiệp, mà tối nay anh ra ngồi hóng gió ngoài vỉa hè đề cửa mở một cánh.
Thấy cô Lan về, anh bồi mừng rỡ:
- Cô đã về?
Rồi anh đứng dậy đi vào, theo sau cô.
Đêm ấy, cô Lan thuật rõ chuyện đầu đuôi cho cha nghe:
- Con không hiểu vì sao lúc bấy giờ chị hàng hoa rủ con đi chơi là con đi ngay. Con cũng chẳng nhớ là con đi đâu, nhưng con đến ở một ngôi nhà sang trọng, người nhà đối với con rất niềm nở, vui vẻ, thân thiện, con không có điều gì phàn nàn cả. Cơm nước ngày hai buổi rất tử tế. Sáng dậy ăn xôi hoặc cháo đậu xanh. Áo quần có chị ở giặt ủi sạch sẽ. Có nước tắm, có đèn điện, có phòng đọc sách và chơi bóng bàn. Con được tự do, thong thả, như ở nhà. Thỉnh thoảng họ mua quà bánh, cũng mời con ăn với họ. Con không nhớ nhà, không nhớ papa, vì ở đấy thích lắm, nhưng cả ngày không đi đâu. Con thích nhất là mỗi buổi sáng, mặt trời vừa mọc, con dậy tưới nước cho hoa. Nhiều thứ hoa đẹp lạ cơ! Xong ngồi đan áo len, hoặc nằm võng xem sách. Chiều mát, đánh bóng bàn. Tối con ngủ chung với chị hàng hoa. Giường có nệm, màn, chăn, gối, đủ cả. Con ở đấy một tháng trời, nhưng hình như mới có một tuần lễ thôi. Sáng nay, con vẫn tưới nước cho mấy cây thược dược, hoa nở bằng cái bát, đẹp ghê đi, papa! Trưa nay, khác hơn mọi hôm, con ăn cơm xong buồn ngủ quá. Con đi ngủ. Con ngủ say mê mãi đến lúc con dậy, nhìn đồng hồ thấy 7 giờ. Trời tối, đèn điện đã bật sáng các phòng, nhưng người nhà đi chơi đâu cả. Chỉ có chị hàng hoa ở nhà, chị bảo con:
- Mấy anh đi xem chớp bóng. Hôm nay cô về nhà cô ở phố H.B. kẻo ông Cụ ở nhà mong nhé.
Con mặc đồ đạc xong, chị đưa con ra đường có chiếc xe hơi đang chờ, con lên xe đi đến chợ Hàng-Da, con xuống xe hơi gọi xe kéo về đây.
- Nhà của chị hàng hoa ở chỗ nào?
- Con chả nhớ là ở chỗ nào.
- Nhưng ở trong thành phố hay ở ngoại ô?
- Con cũng chả nhớ nữa, papa à!
- Ít nhất, con cũng nhớ con đi đường nào, đến đường nào, chứ lý gì con sống ở đấy một tháng mà con quên được?
- Con đã bảo là từ khi con gặp chị hàng hoa ở dưới nhà, là con quên hết cả. Con chỉ nhớ những chuyện con vừa kể papa nghe, còn chỗ nào, ngày nào, những ai ai, con quên tất!
- Có cặp vợ chồng trẻ đi xe "traction" không?
- Con đã bảo với papa là con chẳng nhớ mà lị! Con chỉ biết người nhà vui vẻ và tử tế lắm, tiếp đãi con như người bạn thân, thế thôi.
- Nhà họ có súng ống đạn dược gì không?
- Con chả thấy gì. Chỉ có bồn hoa có ba cây thược dược nở hoa sao mà đẹp thế! Lúc ra về, con muốn xin một cành, nhưng lại thôi.
- Ra về, họ dặn con những gì?

- Chả dặn gì cả. Lúc đến cũng như lúc về, đều vui vẻ tử tế cả. Con thích ở đấy ghê, papa!
- Con không nhớ nhà, không nhớ papa ư?
- Không. Con đã bảo là con chả nhớ gì tất cả.
- Thế sao con còn thuộc đường gọi xe về nhà?
- Từ lúc xuống xe ở chợ Hàng-Da, tự nhiên con biết đường về nhà.
- Có ai đe dọa gì con không?
- Ồ, sao lại đe dọa con? Họ thương con, chìu con lắm chứ!
- Papa sợ họ cho con uống bùa mê?
- Không có đâu, papa ạ! Con uống toàn nước trà mạn sen ngon lắm cơ. Trà ở đấy thơm ghê đi! Con vẫn còn nhớ mùi trà, phảng phất, con khoái uống lắm.
- Nếu con muốn trở lại chỗ ấy để thăm họ, con nhớ đường không?
- Con chịu thôi! Mù mịt tăm tăm, làm thế nào đi được, papa?
- Xa hay gần? Đi xe hơi độ mấy giờ? Đi hướng nào?
- Papa cứ hỏi con mãi, con làm sao biết được cơ chứ?
- Con còn nhớ mấy bài hát Tây con vẫn hát ấy không?
- Con nhớ lắm chứ! Ở đấy con vẫn hát luôn.
Cô Lan nói đến đây, buồn ngủ quá, đi vào phòng ngủ. Sáng hôm sau, cô lại dậy sớm như thường lệ, cô mở rộng cửa sổ, cô tập thể thao, xong cô hát: "J'ai deux amours..." Cô vào buồng tắm, vặn nước nóng và nước lạnh để tắm. Tắm rồi, cô trang điểm qua loa, mặc áo dài xuống nhà dưới, đợi chị hàng hoa.
Theo thường lệ, chị hàng hoa đến vào khoảng giờ này, đội cả một thúng hoa đi bán, ghé vào bán cho cô Lan (bán thẳng), nhưng phải để tùy ý cô ấy chọn. Sáng nay, hình như chị hàng hoa đi trễ. Cô Lan ngồi phòng khách đọc tiểu thuyết đợi mãi chị cho đến trưa. Từ hôm ấy, sáng nào cô Lan cũng đợi chị hàng hoa, nhưng chị không đến như trước nữa. Cô Lan buồn bã nhớ chị, nhớ những bó hoa thơm ngát và tươi đẹp của chị, nhất là cô nhớ mùi trà mạn sen của chị. Cô Lan lo sợ chị ấy có lẽ không đi bán hoa nữa, hay là làm nghề khác. Cô cứ hỏi anh bồi có gặp chị ở ngoài chợ không? Nhưng anh bồi không bao giờ gặp.
Một tháng sau, Lan mới quên dần dần, rồi quên hẳn.
Bạn đọc thân mến của tôi chắc không cần tôi cho bạn biết cặp vợ chồng đi xe Citroën đến nhà ông trọc phú ở phố H.B. mượn 5000$ cho đảng C.M.Đ. thật không phải là vợ chồng. Người đàn ông là một đảng viên của Thành-bộ Hà-Nội. Thiếu nữ chính là Kim-Xuyến, bạn mới của Lệ-Chi, và đã thành ra nữ đồng chí của nàng.
Chị hàng hoa là ai? Anh bồi là ai? Chắc bạn đã hiểu thừa rồi. Vâng, họ đều là đồng chí của Lệ-Chi, và Kim-Xuyến. Toàn là học trò Lớp Nhì cả đấy.
Còn nơi để cho cô Lan nghĩ hè một cách tự do, thong thả, vui chơi đầy đủ, có ba bụi hoa thược dược làm cho Lan say mê, nếu bạn tò mò hỏi tôi: "Chỗ ấy là chỗ nào?", thì tôi xin chịu lỗi, chứ tôi không nói rõ ra đây được. Vả lại, trong Bộ truyện này, có nhiều điểm bí mật khác, còn bí mật hơn, nhưng tôi cũng không thể thuật rõ hết được. Tôi giữ làm của riêng vì nhiều lý do, xin bạn miễn chấp. Bạn cũng khỏi phải lo cho tình trạng của cô Lan. Tuy lúc mới về nhà, cô ấy tỏ ra lãng trí đôi chút, nhưng qua một tháng, cô trở lại hoàn toàn như cô lúc trước. Có điều cô không nhớ những chuyện đã xảy ra từ lúc cô đi theo chị hàng hoa đến lúc cô trở về nhà cô. Đoạn đời ngắn ngủi ấy phảng phất trong trí cô, êm êm và dịu dịu, như một giấc mơ thế thôi. Và cô không bao giờ kể lại cho ai nghe. Papa của cô thường hỏi đi hỏi lại mãi về vụ ấy, nhưng cô vẫn trả lời như bạn vừa nghe lúc nãy.
Đối với cô, giấc mộng ấy đã qua, không nhắc lại làm gì nữa!
Cô Kim-Xuyến sau khi công tác được kết quả mỹ mãn, theo chương trình của Thành-bộ đã vạch sẵn cho, được đưa lên Kỳ-bộ, sung vào ban Trinh-thám. Ở Kỳ-bộ 3 tháng, Kim-Xuyến còn thành đạt rực rỡ hơn nữa trong một vụ khó khăn và nguy hiểm hơn nhiều.
Nhưng trước khi tiếp tục kể lại những thủ đoạn của Kim-Xuyến trong C.M.Đ. dưới quyền điều khiển kín đáo của Lệ-Chi, tôi muốn đưa bạn đọc đến một căn phòng mà bạn đã trông thấy ngay từ lúc bắt đầu bộ truyện này. Đó là căn phòng của Trần-Bá ở phố Hàng-Nón. Tại nơi đây, bạn đã thấy xảy ra 2 việc: thứ nhất là Lệ-Chi đến rủ Trần-Bá vào Đảng-Cách-Mạng, Trần-Bá từ chối với điệu bộ sợ sệt, hèn nhát, thì lại bị Lệ-Chi mắng là thanh niên ăn chơi trụy lạc, và từ đấy nàng tuyệt giao với Bá. Thứ hai, là sau khi Lệ-Chi ra về rồi, Trần-Bá xem một giấy bí mật của Tỉnh-bộ Q.D.Đ. ở Q.N. gởi ra báo tin cô Liên B bị bắt.
Hôm nay đây, cũng trong căn phố ấy, Trần-Bá đang trầm ngâm nghe một nữ đồng chí, cán bộ Q.D.Đ. báo cáo về công việc của nàng đã làm do Trần-Bá giao phó cho. Nữ đồng chí ấy cũng không phải ai xa lạ, chính là Kim-Xuyến.
Kim-Xuyến mà bạn đã biết rõ hình dung, ngồi kế bên Trần-Bá, trên chiếc đi-văng coi bộ thân mật lắm. Nàng nói chậm rãi, rõ ràng:
- ...Thế là đúng theo huấn lịnh của anh, em đã tìm được cơ hội để làm quen với chị Lệ-Chi. Em phải thú nhận rằng muốn tiếp xúc với cô bạn "Lớp Nhì" ấy, em đã chịu khó theo rõi bí mật trong một tuần lễ. Chừng một khi quen được nàng rồi em đã trở nên một người bạn thân rất mau chóng. Lệ-Chi là một thiếu nữ rất đa cảm, nhưng cũng rất cương quyết. Và nàng có một đức tính em phải khâm phục, là nàng vô cũng khéo léo trong công việc giao tiếp ở ngoài. Nàng rất lanh lợi, sáng suốt, không thể bị ai lừa gạt được...
Trần-Bá mỉm cười, ngắt lời ngay:
- Kim-Xuyến xét đoán câu sau có hơi sai. Vì chính em đã lừa gạt được Lệ-Chi!
- Trái lại, em cảm thấy chính em bị Lệ-Chi lừa gạt! Chứng cớ là lắm lúc em quên em là người của Q.D.Đ. mà em lại trung thành tận tụy với Lệ-Chi, công tác đắc lực cho C.M.Đ.! Thế mới buồn cười! Đành rằng em tìm cách lẻn vào hàng ngủ C.M.Đ. là theo huấn lịnh của anh, để dò xét tường tận những hành động của cô gái cực kỳ bí mật ấy. Nhưng một khi em đã vào đấy rồi, em có cảm tưởng như chính em là người mắc bẫy. Chứng cớ là em đã thành công trong vụ "mượn 5000$" của ông nhà giàu ở phố H.B. mà em đã tường thuật lại rõ ràng cho anh nghe lúc nãy. Trong vụ ấy, em hoàn toàn là người của C.M.Đ. Nói đúng hơn là người của Lệ-Chi! Và nay em biết rõ Lệ-Chi là linh hồn của ban Trinh-thám trong Tổng-bộ C.M.Đ. Mặc dầu Lệ-Chi giấu em sự thật quan trọng ấy, và chỉ cho em biết rằng nàng là mot nhân viên thường của Kỳ-bộ mà thôi.
Có điều Lệ-Chi không biết rằng em đã hoàn toàn giấu được nàng một bí mật quan trọng hơn vì nàng tuyệt nhiên không ngờ em là người của Q.D.Đ., một thám tử của anh!
Kim-Xuyến âu yếm nhìn Trần-Bá, khẽ nói tiếp:
- ...và là người yêu của anh.
Trần-Bá mỉm cười:
- Đừng nói chuyện ấy trong lúc này. Em nói tiếp về công việc của em đi!
-... Hiện giờ Lệ-Chi tin em lắm anh ạ. Và em cũng phải thành thật thưa anh hay rằng em cũng tin Lệ-Chi lắm. Anh muốn biết rõ tung tích của người mà anh đã bảo em "Cô gái Việt-Nam bí mật nhất" thì đây, Lệ-Chi quả thật là một thiếu nữ cách mạng, có tâm hồn thanh cao, khí phách siêu việt, trái tim rất đa cảm, trong trắng hoàn toàn, và bí mật nhất. Chính vì nàng là một phụ nữ cao quý, hiếm hoi như thế, nên đôi khi em thấy hối hận đã phải lợi dụng tình thân ái của nàng để dọ thám nàng... Thành thử, em đang ở vào một địa vị không được chánh trực quang minh lắm. Vừa là đảng viên của Q.D.Đ., vừa là đảng viên của C.M.Đ. để dò la tin tức của cô Lệ-Chi! Có điều em tự nghĩ buồn cười, là ở Q.D.Đ. em trung thành với anh bao nhiêu, thì ở C.M.Đ. em cũng gần như trung thành với Lệ-Chi bấy nhiêu!
- Lệ-Chi có biết anh không?
- Không. Không bao giờ em nói việc bên đảng mình cho cô ấy nghe. Vả lại cô ấy có biết đâu rằng em là người của Q.D.Đ.?
- Lệ-Chi có yêu ai không?
- Không bao giờ cô ấy muốn nói đến việc tâm tình. Chỉ có một lần em ướm hỏi, cô ấy trả lời rằng trước kia cô có yêu, đó là tình yêu đầu tiên của cô, mà cũng là tình yêu độc nhất. Cô bảo: "Chỉ một người!"
- Em không hỏi người ấy là ai?
- Em có hỏi nhưng không bao giờ cô ấy nói. Vả lại, hình như Lệ-Chi đã đoạn tuyệt với người ấy rồi.
- Vì sao họ đoạn tuyệt?
- Vì bất đồng tư tưởng. Chàng chơi bời trụy lạc quá. Lệ-Chi buồn nên dứt bỏ. Nhưng mỗi lần nhắc đến, Lệ-Chi vẫn còn thương tiếc người ấy nhiều. Em nhớ có một lần Lệ-Chi nói với em: "Rất tiếc, người ấy là một thanh niên có tư cách, nếu chàng không bị xã hội quyến rủ vào những cạm bẫy tai hại của vật chất, thì ngày nay chàng có thể là một chiến sĩ gương mẫu cho thế hệ chúng ta. Chàng có thể là một vị anh hùng trẻ tuổi lôi kéo chúng ta trong cuộc cách mạng tranh đấu cho Độc-lập Tự-do! Nhưng thân ôi... chàng đã bị nhiễm con vi trùng trụy lạc!... Nhưng tôi không giận chàng, tôi chỉ thù ghét cái xã hội khốn nạn đã làm hư hỏng chàng thanh niên mà tôi vẫn coi như người bạn lòng duy nhất của tôi, tuy tôi đã đoạn tuyệt, để đeo đuổi lý tưởng Quốc gia. Tôi vẫn mong được trở lại với chàng khi nào chàng giác ngộ.
Trần-Bá châm thuốc hút, điềm nhiên bảo:
- Phải, tôi cũng phục cô Lệ-Chi, mặc dầu tôi không được hân hạnh biết cô ấy. Một thiếu nữ cách mạng, có tâm hồn như cô Lệ-Chi làm sao yêu được một chàng thanh niên chơi bời lêu lổng! Tôi tưởng...
Kim-Xuyến ngạc nhiên ngó Trần-Bá:
- Sao hôm nay anh xưng "Tôi" với em?
- Anh quên đấy, em ạ. Em tha thức cho anh. Anh tưởng một thiếu nữ như Lệ-Chi phải được một tình yêu xứng đáng với cô. Có điều đáng phục ở Lệ-Chi, là cô đã biết khinh rẻ một mối tình tầm thường, để lo phụng sự Tổ-Quốc. Nếu anh là kịch sĩ, anh sẽ viết một bản kịch làm cảm động tất cả những trái tim, để biểu dương đức tánh của một thiếu nữ cao quý, như cô Lệ-Chi. Nếu anh là Thi-sĩ, anh sẽ làm một bài thơ hay nhất trên thế gian, để ca ngợi mối tình thiêng liêng hy sinh cho Tổ-Quốc, của người con gái ấy...
Kim-Xuyến mỉm cười:
- Anh thử viết một bộ truyện vậy!
Trần-Bá ngẫm nghĩ một lúc:
- Biết đâu Lệ-Chi có thể là vai chính của một bộ tiểu thuyết ly kỳ và cảm động! Nhưng trong bộ truyện cách mạng, ái tình và trinh thám ấy, có lẽ cả anh và em mỗi người cũng sẽ đóng một vai tuồng, mà kết cuộc chưa biết sẽ ra thế nào!
Kim-Xuyến cười:
- Em đang vô tình sống trong một chương (không biết là chương thứ mấy!) của quyển tiểu thuyết mà không biết tác giả chính là ai!
Trần-Bá đứng dậy:
- Thôi, đây là chúng mình nói chuyện chơi cho vui. Chúng ta mong rằng quyển tiểu thuyết mà hiện chúng ta đang sống, sẽ kết cuộc trong vinh quang, trong thắng lợi của tinh thần Cách-mạng Việt-Nam!
- Em đợi huấn lịnh mới của anh.
- Anh muốn em tiếp tục dò xét tỷ mỷ các hành động của Lệ-Chi và của đảng C.M.Đ. Và nhân đó có thể biết thêm được các hoạt động của đảng T.N. toan tính làm tan rã C.M.Đ. và sẽ phá rối trong hàng ngủ Q.D.Đ. của chúng ta nữa. Anh tin tưởng hoàn toàn nơi em trong nhiệm vụ ấy.
- Em sẽ cố gắng mãi mãi để xứng đáng lòng tin cậy của anh.
Nguyễn Vỹ
Theo http://vietnamthuquan.eu/