Phiêu lãng trong chiều hồ Tây

Phiêu lãng trong chiều hồ Tây

"Bồng bềnh trong sương mờ khói tỏa/ Lãng đãng trong nghi ngút hương trầm". Làm sao ai đã từng một lần ghé phủ Tây hồ lại không khỏi nao lòng khi nhớ về một cảm giác vừa hư vừa thực như thế. (Thanh Bình)

Hai câu thơ mở đầu Chiều Hồ Tây của Nguyễn Đức Nam là những nét phác họa khá ấn tượng. Nó làm cho nhạc sĩ Quỳnh Hợp như "say" với cái cảm giác "bồng bềnh", "lãng đãng" giữa hai bờ "thực" và "thơ". Cảm hứng dâng trào, thế là chị đã chọn phong cách ca trù phiêu lãng với nhịp điệu vừa phải viết nên ca khúc Một chiều với Tây Hồ.

Chiều ở chùa Trấn Quốc - hồ Tây. Ảnh: H.Q.

Nếu tác giả Nguyễn Đức Nam ít nhiều vẫn còn bị vướng chân với nhịp điệu và câu chữ của nàng thơ thì nhạc sĩ Quỳnh Hợp, ngay từ nét nhạc đầu tiên của ca khúc đã tô đậm cái ấn tượng của cảm giác hư ảo bằng cách sử dụng điệp từ "bồng bềnh, bồng bềnh" để khai triển tứ nhạc. Và cứ nương theo cái logic riêng của ngôn ngữ cảm xúc đó, ở câu nhạc kế tiếp là điệp từ "lãng đãng, lãng đãng". Chính sự nhắc lại của những điệp từ đó ở những cao độ khác nhau đã tạo nên mô-típ phát triển cho những câu nhạc ở đoạn A.

Trong cái không gian chiều Hồ Tây bồng bềnh, lãng đãng giữa sương khói của tự nhiên và hương trầm nghi ngút của tâm thức Việt, nhịp điệu thời gian dường như cũng chậm lại đến mức người nghệ sĩ không những có thể "thấy" được sự ngập ngừng của chiếc lá rơi mà còn “nghe” được âm thanh của nó khẽ khàng như tiếng bước chân. Chính cái khoảnh khắc không gian - thời gian ngưng đọng đó đã giúp cho ngôn ngữ của thơ nhạc trào tuôn, giao hòa:

Ở đây, ở đây ngày đi qua rất chậm

Lá ngập ngừng rơi nhẹ như bước chân

Đồng cảm với tâm trạng và giọng thơ mang đầy tính chất cảm khái, nét nhạc vụt đẩy lên quãng tám để tạo cao trào ngay từ câu đầu của đoạn B:

Một chiều giữa thanh bình Hà Nội

Cõi lòng ta hòa với đất trời

Đứa con xa tìm về nguồn cội

Nửa đời người mới thấu nghĩa non sông

Không đơn giản, bức tranh Một chiều với Tây Hồ được họa lên bằng tiếng nhạc da diết và niềm tự hào thầm kín, đậm chất Hà Nội trong tim người xa xứ. Phảng phất đâu đó là nét cổ xưa và đài các.

Có lẽ chính cái không khí háo hức chào đón 1000 năm Thăng Long - Hà Nội ít nhiều đã tạo nguồn cảm hứng để Quỳnh Hợp cất lên những nét nhạc bay bổng mang âm điệu ngợi ca thâm trầm, sâu sắc pha lẫn với cảm giác tự hào từ thơ của Nguyễn Đức Nam đến như vậy.

Bây giờ và ngàn năm sau nữa

Vẫn lung linh chùa Trấn Quốc bên hồ

Tiếng chuông chiều vọng hồn đất nước

Vĩnh hằng một cõi đất Đông Đô

Vượt qua mọi âm thanh dâu bể, tiếng chuông cổ tích vẫn vẹn nguyên sức mạnh kỳ diệu của nó.

Nếu có dịp tản bộ ven Hồ Tây, xa xa là chùa Trấn Quốc thi thoảng buông tiếng chuông thẫn thờ... thì dường như ta bị chìm vào một miền huyền thoại đủ lay động đến tâm can muôn người.

Và, để nghe và cảm nhận được "Tiếng chuông chiều vọng hồn đất nước" trong một chiều ở Hồ Tây, không gian và thời gian như ngưng đọng, giao hòa, chắc hẳn nữ nhạc sĩ đã hơn một lần “bảng lảng với Tây Hồ”...

Một chiều với Tây Hồ Nhạc: Quỳnh Hợp Lời thơ: Nguyễn Đức Nam Trình bày: Trang Nhung Một chiều với Tây Hồ nằm trong album "Mùa thu níu bước em" của nhạc sĩ Quỳnh Hợp, thực hiện mừng Lễ kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội. Ca khúc có thể xem là “cuộc hội ngộ” kỳ thú giữa nhạc sĩ Quỳnh Hợp và nhà thơ Nguyễn Đức Nam, hiện là Trưởng ban Thư ký Tòa soạn Báo Công an TP Đà Nẵng. Nhà thơ cho biết, anh sáng tác bài thơ vào năm 2005 trong lần đến viếng chùa Trấn Quốc. "Mỗi khi đến Hà Nội và đặc biệt là viếng chùa Trấn Quốc là mỗi lần tôi mang tâm trạng của người con nơi xa trở về với nguồn cội, trở về với đất Thăng Long nghìn năm thương nhớ. Khung cảnh tôn nghiêm, thiêng liêng và thanh bình của ngôi chùa gợi cho tôi niềm mến yêu thiết tha quê hương, đất nước từng trải qua biết bao thăng trầm. Và từ trong sâu thẳm tâm hồn, tôi trào dâng cảm xúc nghĩa non sông. Bởi vậy, với tôi, bài thơ được nhạc sĩ Quỳnh Hợp phổ nhạc đưa vào album quả là niềm vinh hạnh lớn", nhà thơ - nhà báo Đức Nam nói. Nhạc sĩ Quỳnh Hợp là người con của đất Hà thành, đang sinh sống và làm việc tại TP HCM. Chị luôn dành cho mảnh đất này một tình cảm đặc biệt qua những ca khúc viết về Hà Nội trong gần 10 năm qua.

Thanh Bình