Dâng tình ca của Rabindranath Tagore 1

Dâng tình ca của Rabindranath Tagore 1

CẢM ĐỀ

DÂNG TÌNH CA CỦA TAGORE

Triều dâng tư tưởng tình hồn,

Đơn sơ, giản dị, đáy lòng dâng cao.

Hoa yêu thương quá ngọt ngào,

Về nguồn đích thực ước ao con người.

Từng lời là những nụ tươi,

Từng tư tưởng tựa sen cười hạ trinh.

Từng câu là những bóng hình,

Của trời, của đất, của tình tri ân.

Hiến dâng Thượng Đế vẹn tòan,

Ngợi ca vẻ đẹp ân cần Cha Con,

Suy tôn tình bạn vàng son,

Con Người với CHÚA giòng hồn bến mơ.

Ngọt ngào diễm lệ lời thơ,

Đã đưa sóng dục đến bờ thiện chân.

Niệm suy sống chết kết thân,

Nôn nao, bỡ ngỡ về gần Thầy thương,

Hiến dâng, tình mến, khiêm nhường

Dâng cao như sóng trùng dương ngập tràn.

Lời thơ suối nước trong ngần,

Lời thơ ánh sáng tinh vân ngọc ngà.

Lời thơ là những diệu ca,

Lời thơ là những đóa hoa nhiệm màu.

Lời thơ là những ngọc châu,

Lời thơ là những nhịp cầu cảm thông.

Mùa xuân tư tưởng ańg hồng,

Ngất ngây tim nụ, mặn nồng não hoa.

Bạn thân, Thượng đế, gọi Cha,

Diệu kỳ kết hợp vượt xa thế trần.

Tình Cha Con đã tràn lan,

Nhiệm huyền siêu việt kết thân Đất Trời.

Ảnh hình Thượng Đế muôn nơi,

Đượm tình ân ái tuyệt vời bến mơ.

Dâng tình ca những Kinh Thơ,

Nhiều khi tôi đã dùng thơ nguyện cầu.

Ý thần phản ánh nhiệm màu.

Hướng tình Thượng Đế qua màu đông phương.

Giòng thơ như những trầm hương,

Như hoa sen sớm, như hương chiều tà.

Giòng thơ là những bài ca,

Kho tàng quý giá ngọc ngà vàng son.

Giòng thơ là những tình con,

Run run nhịp đập tim non cùng chiều.

Giòng thơ thần nhạc cao siêu,

Triệu muôn cám dỗ một điều chọn Cha,

Giòng tình hướng thượng nở hoa,

Kết tinh ý đẹp ngợi ca danh Thày.

Uống lời thơ đã ngất ngây,

Máu tim như đã men say bóng hình,

Giòng hồn tắm ý bình minh,

Sóng thơ lớp lớp ngập tình mến dâng...

Lê ngọc Hồ

ODE TO TAGORE’S
LOVE OBLATION SONGS

Poem by Le Ngoc Ho

Translated into English by Dr Peter Phung

In a tidal upsurge thoughts and emotions,

Pure and childlike from the depths of the soul,

Like exquisite flowers bursting with love, rise

Toward the true source that can fill man’s heart.

Every word is a flower bud joyfully opening,

Every thought a lotus blossom smiling its purity,

From earth, sky and all the creation.

All is offered up the Supreme Perfect Being,

As a paean to the munificent Father-child bond,

Totally gratuitous, caring and intimate union

Of man with God beyond man’s hope and dream.

By its grace and charm the poetry guides

The foul waves of lust to the shores of good and true.

So man, bewildered and restless, wishes to remain

Forever by the side of the loving Mentor.

Oblation is make, in a spirit of humble love

That rises and overflows like ocean waves,

Of lyrics with spring water limpidity

And with perfect diamond brilliance.

While carrying mystical bouquets

And magnificent poetical gems,

The lyrics bring with them uplifting songs

That help bridge the gaps of communion.

Springtime sheds light on my thoughts,

Inebriates my heart as it flushes the blooms.

For, wondrous and other worldly, this union

Lets me truly call Almighty God my Father. 

Father and child mutual love spreads out

Mystically to unite Heaven and Earth;

So the Almighty is present every where

With His intense love, exceeding any dream.

Those love oblations are true prayers in verse;

I often pray using them as formulas.

Thus by some inscrutable design, filial love

Is again offered to God with an Oriental flavor.

In these verses there exist sweet perfume,

Lotus blooms of the morn and fragrance of the eve.

His poetry is a bounteous treasure of songs,

Precious as diamond, ivory and gold.

It breathes a genuine and simple love,

Emanating from a throbbing tender heart.

It pours forth an ethereal music

Whose every note draws toward the Father.

Swelling love opens upward into flowers, yielding

Sublime thoughts in praise of the Mentor’s name.

Drinking from this poetry I become enraptured,

Its spirits in my blood make me tipsy.

My soul bathed, my mind enlightened,

I now offer up these love-laden waves of poetry.

TỰA

Ở tuổi học trò, tôi học Định Lý Pythagore trong hình học. Thế rồi, trong gia đình, tôi lại nghe các anh chị đôi lần nhắc đến Tagore với giọng khâm phục. Tôi mơ hồ, lầm tưởng hai danh từ này đều chỉ nhà toán học Hy Lạp cho đến khi hơi lớn một chút, tôi biết được Tagore là tên của một thi hào Ấn Độ đã từng được giải thưởng Nobel về văn chương. Lòng tôi vừa thẹn thầm vì nỗi “bé cái lầm”, vừa ngưỡng mộ một danh nhân Á Châu. Có lòng ngưỡng mộ đã đành, nhưng tôi không phải vì vậy mà để ý tìm hiểu về thân thế và sự nghiệp của một thi hào quá xa lạ đối với mình về thời gian, không gian, xã hội và văn hóa. Nếu không  có sự tình cờ thì cái biết của tôi về Tagore chắc sẽ không ngoài cái giải thưởng Nobel về văn chương năm 1913. Thực vậy tôi đã vô tình gặp cái tên Tagore và thêm lòng ái mộ danh nhân này trong khi tìm hiểu về Ấn Độ giáo. Tagore là một nhà lãnh đạo Tân phái Ấn Độ giáo, dùng thi, ca, nhạc, kịch làm phương tịện canh tân tôn giáo và xã hội. Từ đó tôi đọc một ít thơ và kịch của Tagore đã được dịch sang Anh ngữ. Tuy chưa dám nghĩ mình hiểu được tư tưởng, nhất là thi tứ của tác giả, tôi cũng thấy thích thú và càng ngày hình như mình quen thuộc với Tagore hơn.

Tự mình gặp gỡ Tagore trong sách vở, tôi nghĩ đã là sự tình cờ nhiều thú vị, nhưng một sự tình cờ khác đem lại tao ngộ mới, mối tương quan mới và cho tôi một niềm vui mới.  Đó là sự gặp gỡ thi sĩ Lê Ngọc Hồ.

Một lần cách đây đã nhiều năm, tôi tình cờ gặp trên một tập san Việt ngữ một bài thơ của thi sĩ Lê Ngọc Hồ. Ý thơ trong sáng, lời thơ nhẹ nhàng đã lôi cuốn tôi, và tôi, từ đó theo dõi, đọc thơ của anh. Nhờ một sự may mắn, tôi được gặp chính nhà thơ và chúng tôi trở thành bạn, tình bạn giữa một thi nhân và một khách yêu thơ. Nhờ tình bạn thân thiết tôi được hân hạnh đọc nhiều tác phẩm đã xuất bản cũng như chưa xuất bản của nhà thơ. Thơ Lê Ngọc Hồ có một phong cách cơ hồ không đổi, dù thuộc loại thơ nào - thơ đạo, thơ tình quê hương, thơ thưởng hoa, thưởng trà và kể cả thơ trữ tình có chút lãng mạn.  Những áng thơ phản ảnh một đức tin bền vững, những ý tưởng chân thành, những tình cảm ôn nhu được diễn tả trong giọng thơ dịu dàng với những hình ảnh đẹp trang nhã, những âm vận cùng nhịp điệu nhẹ nhàng.  Phong cách áng thơ như gợi lên phong thái của nhà thơ, phong thái của một nhà nho công giáo, đôn hậu và mực thước. Phong cách đó, phong thái đó âu cũng xứng với câu thơ của Vương Xương Linh đời Đường:

“Nhất phiến băng tâm tại Ngọc Hồ.”

Thơ của Lê quân đa số là thơ đạo. Cũng như thi hào, Tagore thi sĩ Lê Ngọc Hồ đã mượn thi ca nói lên niềm khao khát tìm đến Đấng Tối Cao và lòng “mến Chúa yêu người”. Tuy nhiên giữa hai nhà thơ cũng có chút khác nhau. Trong khi nhà thơ Ấn Độ giáo mượn văn chương làm phương tiện canh tân tôn giáo và xã hội của mình, nhà thơ Công Giáo Lê Ngọc Hồ mượn hình thức thi ca bình dân phổ biến Phúc Âm và xuất bản thi phẩm để làm công tác từ thiện. Chưa đủ thì giờ và cũng chưa đủ trình độ để nhận xét và phân tích đối chiếu phong cách thơ và phong thái con người của hai nhà thơ này, tôi vẫn có cảm tưởng họ có nhiều điểm giống nhau. Điều này đã khiến tôi vui sướng thấy mình đã gặp những tình cờ lý  thú trong đời.

Sự tình cờ chưa hết. Gần đây thi sĩ Lê Ngọc Hồ gửi cho tôi tập thơ Dâng Tình Ca, chuyển ngữ thi phẩm GITANJALI (Song Offerings) của thi hào Tagore. Được đọc thơ Tagore qua thơ Lê Ngọc Hồ là một sự tình cờ lý thú, nhưng kèm theo tập thơ là lời yêu cầu đề tựa. Đó là một vinh dự, nhưng tôi làm sao cho xứng đáng với điều ấy trong khi tôi chỉ là một kẻ yêu thơ Tagore và thơ Lê Ngọc Hồ. Tôi chẳng phải là thi sĩ, cũng chẳng phải là nhà phê bình để hiểu đúng tư tưởng và nghệ thuật của các nhà thơ. Cho nên để đáp lại thịnh tình của Lê Quân tôi chẳng biết làm gì hơn là nói lên những cảm nghĩ thô thiển của một độc giả.

Thi phẩm GITANJALI, nguyên bằng tiếng Bengali, được tác giả tự dịch ra Anh Ngữ theo lời yêu cầu của một nghệ sĩ kiêm văn sĩ Anh Quốc. Về căn nguyên của bản dịch Song Offerrings tác giả nói “Tôi, một cách đơn giản, cảm thấy một thúc đẩy tìm lại, qua trung gian một ngôn ngữ khác, những cảm xúc và những cảm tình đã tạo trong tôi một niềm vui lớn trong những ngày qua.“ Thi phẩm bằng Anh Ngữ này được Tagore trao cho Rothenstein. Vị này trao cho Yeats, một thi hào Ái Nhĩ Lan. Song Offerrings, một tập thơ tôn giáo với sắc thái tượng trưng, đã khiến giới văn nghệ Tây Phương ngưỡng mộ thi sĩ thiên tài Tagore và đem lại cho tác giả giải Nobel.

Song Offerrings bản dịch Gitanjali, gồm có một trăm lẻ ba bài thơ bằng văn xuôi. Một nhà phê bình Tây Phương nhận định về phong cách thi phẩm này như sau: “phong cách quân bình, một cách nhịp nhàng, phối hợp cùng một lượt cái duyên dáng nữ tính của thơ và cái hùng tráng nam tính của văn xuôi”. Về ý thơ. Harald Hjarne, chủ tịch Ủy Ban Giải Thưởng Nobel, trong bài diễn văn giới thiệu, đã phát biểu như sau: “những tư tưởng riêng của thi nhân và những tư tưởng ông hấp thụ được hòa điệu trong một tổng thể trọn vẹn đến mức hoàn hảo”. Chưa nói cách lựa chọn từ ngữ một cách độc đáo và thận trọng của Tagore, nhưng đặc tính căn bản trên đây cộng với tính cách tôn giáo và tượng trưng của thi phẩm Song Offerrings chắc hẳn đã báo hiệu những nỗi gian nan đang chờ đợi các dịch giả.

Trước khi bàn về nghệ thuật dịch thơ, tôi xin nhắc lại đôi điều căn bản về nghệ thuật thơ. Tác giả Nguyễn Hưng Quốc đã vẽ mô hình các yếu tố một bài thơ như sau:

+ Hình Ảnh   -------   Hơi Thở

Âm + Vần + Nhịp    Nhạc Điệu

+ Cảm Xúc   -------   Giọng Thơ

THƠ

Ý Tưởng + Cảm Xúc + Hình Tượng -------- Tứ Thơ

Những yếu tố tạo nên cấu trúc của một bài thơ không thể thiếu (cũng không thể thừa) và phải hòa hợp đến hoàn hảo. Đó là nghệ thuật thơ. Như vậy nghệ thuật dịch thơ là gì? Phải chăng là tái tạo cấu trúc một bài thơ trong một ngôn ngữ khác? Nói như vậy xem ra đơn giản, nhưng xưa nay đã ai thực hiện được điều đó?

Việc dịch thơ Hán văn ra Việt văn được bao điều thuận lợi.

Hai ngôn ngữ Hoa, Việt đều đơn âm. Những từ Hán và Hán Việt hầu hết có âm vận giống nhau. Văn chương-nhất là văn chương bác học - Việt Nam vay mượn những hình tượng, những  điển cố trong văn chương Trung Hoa rầt nhiều. Người Việt Nam đã từng sử dụng những thể thi ca Trung Hoa trong hằng bao thế kỷ. Hơn nữa, hai dân tộc Hoa-Việt có chung một hậu cảnh văn hóa Đông phương nên cũng thường có lề lối suy tư, biểu lộ cảm xúc giống nhau. Nhờ những yếu tố trên đây, việc phiên dịch thơ Hán văn ra Việt văn, đối với người Việt, thông thạo Hán văn, khá dễ dàng, ngay cả khi những thể thơ thuần túy Việt Nam như lục bát hay song thất lục bát được xử dụng. Trái lại, những thi ca Tây phương bằng ngôn ngữ đa âm như Anh, Pháp, có những âm, vận, nhịp xa lạ, và nhiều khi cả ý tưởng, cảm xúc và hình tượng cũng không mấy quen thuộc với người Việt Nam. Cho nên việc phiên dịch những áng thơ thuộc loại này chẳng dễ dàng và cho đến nay ta có thể nói là còn ít ỏi, mặc dù trong hơn sáu thập niên qua hầu hết những nhà thơ Việt Nam đã ít dùng những thể cách xưa và thường làm thơ mới, thơ tự do và cả thơ bằng văn xuôi theo kiểu Tây phương.

Tuy nhiên phiên dịch thơ đâu phải hoàn toàn là tái tạo cấu trúc một bài thơ trong một ngôn ngữ mới.  Trước một áng ghơ hay, mỗi ngưòi có một phản ứng riêng, dù chỉ là độc giả hay độc gia để rồi thành dịch gia. Phản ứng riêng đó là kết quả sự hòa hợp giữa những điều lãnh hội khách quan và những điều sáng tạo chủ quan. Do đó mỗi người hiểu thơ và thưởng thức thơ theo cách riêng. Thơ không minh bạch thuận chiều lý luận như văn xuôi. Thơ gợi nơi người đọc những cảm xúc và những ý tưởng mới lạ như gây một hứng thú muốn làm thơ. Thơ như có hồn, có những từ ngữ như có thần. Gặp được hồn đó, bắt được thần đó, người đọc thơ sẽ cảm thấy một niềm vui chẳng khác gì niềm vui của thi nhân khi làm được một bài thơ đắc ý. Như vậy độc giả cũng là một nhà thơ trong vô thức.

Trước một áng thơ ngoại ngữ hay độc giả hứng thú trở thành dịch giả. Con đường chuyển ngữ thật nhiêu khê vì dịch gia là nhà thơ có ý thức. Theo phương pháp dịch từng từ, dịch gia cặm cụi dịch từng từ, rồi ráp những từ đó theo một thể thơ mình lựa chọn và sau khi đã gọt giũa thêm, bớt, tạo thành một bài thơ đúng cách. Một bài thơ dịch như vậy thường làm mất hầu hết vết tích tú thơ và nhạc thơ nguyên thủy. Thơ có hình không có hồn, từ có nghĩa không có thần.  Trái lại một dịch giả có tâm hồn thi sĩ phải làm sao cho tứ thơ nguyên thủy không đổi, và hơi cùng giọng của nhạc thơ nguyên thủy vẫn tồn tại. Tìm hiểu tứ thơ nguyên thủy không phải là việc dễ dàng.  Tứ thơ khi tụ trong vài câu, đôi chữ khi tản mác trong toàn bài thơ.  Cũng có khi tứ thơ ở ngoài bài thơ!  Hiểu được nhạc của một bài thơ ngoại ngữ nhất là ngoại ngữ Tây phương cũng không phải là dễ. Dù sao điều thiết yếu để hiểu thơ một ngoại ngữ là sự thông thạo ngoại ngữ và văn chương của ngoại ngữ đó. Hiểu tứ và nhạc của một áng thơ ngoại ngữ chỉ là bước đầu trên con đường dịch thơ. Việc chính yếu là dịch giả phải xử dụng một cách tinh vi và tài tình ngôn ngữ của mình để diễn tả tứ thơ và khéo léo lựa chọn thể thơ sao cho thích hợp việc duy trì nhạc của áng thơ ngoại ngữ mình muốn phiên dịch.

Song Offerrings của Tagore gồm những bài thơ văn xuôi Anh Ngữ.  Bằng lối suy tư qua chuyển nghĩa chúng ta có thể tìm thấy tứ trong từng bài thơ và có thể cái tứ nhất quán trong toàn bộ thi phẩm. Tuy nhiên, việc tìm kiếm tứ thơ của Tagore đòi hỏi một kiến thức về những nét đặc trưng của những tư tưởng, những cảm xúx và những hình tượng ông đã gửi vào thơ. Thơ Tagore trong thi phẩm Song Offerring là thơ tôn giáo và có tính cách tượng trưng thấm nhuần trong những bài ca dâng hiến nhà thơ đã đặt được dưới chân Đấng Tối Cao với lòng tin, cậy và kính mến. Đấng Tối Cao của nhà thơ là đấng thiêng liêng trong vạn vật, một ngôi vị hằng sống, toàn năng. Ngài là đấng chúa tể bao trùm vạn vật, nhưng quyền năng thiêng liêng ngoại nhiên của ngài được mặc khải trong toàn thể đời sống trần gian, bé cũng như lớn, nhưng đặc biệt là trong linh hồn con người với định mệnh sẽ về với vĩnh cửu. Sự sùng kính của Tagore không đòi hỏi khắc khổ và đạo đức nghiêm khắc. Người ta gọi hình thức sùng kính đó là chủ nghĩa hữu thần thẩm mỹ. Nó đã đem lại sự an bình trong tâm hồn nhà thơ. Và Tagore tin tưởng rằng sự an bình sẽ đem đến với mọi tâm hồn sầu tư, xao xuyến.

Sự sùng kính theo chủ nghĩa hữu thần thẩm mỹ là nền tảng cho tú thơ của Tagore. Nhạc trong thi phẩm bằng văn xuôi Song Offerrings theo một nhà phê bình như đã được nêu trên có cái duyên dáng nữ tính của nhà thơ và cái hùng tráng nam tính của văn xuôi. Việc tìm hiểu nhạc thơ Tagore trong trường hợp này quả thực không dễ dàng gì. Những nét đặc trưng của tứ nhạc thơ Tagore khiến chúng ta có cảm tưởng việc phiên dịch thi phẩm Song Offerrings rất khó khăn. Dịch giả nào có thể thích hợp cho việc phiên dịch thi phẩm này? Phải chăng là thi sĩ Lê Ngọc Hồ?

Hai nhà thơ Tagore và Lê Ngọc Hồ có một điểm giống nhau rõ ràng là cả hai cùng hay làm thơ tôn giáo với lòng sùng kính Đấng Tối Cao và thương yêu tha nhân. Ngoài ra hai nhà thơ có những điểm tương tự nhau. Nếu Tagore làm thơ để canh tân Ấn độ giáo và xã hội bằng cách đã phá việc thờ phượng ngẫu thần và đẳng cấp xã hội, đồng thời cũng cổ̉ võ biến cải tâm tư để dung hợp ảnh hưởng Kitô Giáo thì Lê Ngọc Hồ làm thơ để quảng bá Phúc Âm với tinh thần nhìn nhận và tôn trọng các tôn giáo khác, và có lẽ anh đã chịu ít nhiều ảnh hưởng của Tân Ấn độ giáo, đồng thời cũng để làm công tác từ thiện. Cả hai đều làm thơ với đức tin và đức ái. Nếu Tagore có tâm hồn an vui trong niềm tin vào định mệnh trở về với vĩnh cửu thì Lê Ngọc Hồ có tâm hồn an bình trong đức tin, vào niềm vui Phục Sinh. Cả hai đều lạc quan về định mệnh con người.

Những điểm tương đồng và tương tự trên đây chắc đã đưa Lê Ngọc Hồ đến gần Tagore và hiểu thơ của thi hào này đến mức độ để cảm thức tứ cũng như nhạc của các bài thơ trong thi phẩm Song Offerrings. Điều kiện cần cho việc phiên dịch tôi thiết tưởng anh đã đáp ứng. Điều kiện đủ là nghệ thuật phiên dịch, nhất là dịch gia phải làm sao để biểu diễn được phong cách hòa hợp nét duyên dáng nữ tính của thơ và vẻ hùng tráng nam tính của văn xuôi trong thi phẩm Tagore. Dịch gia đã chọn con đường dể̃ có rủi ro. Thay vì dùng thể thơ bằng văn xuôi như nguyên tắc anh đã chọn thể thơ lục bát đặc biệt của Việt Nam.

Theo nhà thơ Lê Ngọc Hồ, sở dĩ thể thơ lục bát được chọn vì anh hy vọng những câu thơ dể̃ đọc, dễ nhớ sẽ “bình dân hóa” thi phẩm của Tagore. Mộng của Tagore đã thành sự thực vì thơ của ông đã được dân chúng Ấn Độ ca ngâm hàng ngày và nhiều người đã quen hay không biềt tác giả là ai. Mộng của Tagore được như vậy, còn mơ ước của Lê Ngọc Hồ thì sao? Tôi chia sẻ với nhà thơ niềm mơ ước này. Tuy nhiên trong việc dịch thơ Tagore thành thơ lục bát dịch gia có thể phản ảnh nét duyên dáng nữ tính của thơ một cách tương đối dễ dàng, nhưng anh có thể gặp khó khăn trong việc diễn tả nét hùng tráng nam tính của văn xuôi trong Song Offerrings. Dù sao điều này tùy thuộc vào nghệ thuật của dịch gia. Việc nhận định anh thành công đến mức nào là việc của những nhà phê bình. Phần tôi, tôi có cảm tưởng là các độc giả sẽ chia sẻ niềm tin và niềm vui của thi hào Tagore và thi sĩ Lê Ngọc Hồ khi đọc tập thơ lục bát Dâng Tình Ca và sẽ có những phát giác lý thú về nghệ thuật dịch thơ của Lê quân.

BS Nguyễn Đình Lý

Rabindranath Tagore

GINTANJALI

DÂNG TÌNH CA 

Lê Ngọc Hồ chuyển lục bát

1

Trong niềm vui thích của Ngài,

Tạo nên bất tận dài dài cho con.

Thân này dòn mỏng thuyền con,

Ngài bao lần tát cạn, xong đổ đầy

Cuộc đời tươi mát mãi này.

Xác con cây sậy gầy teo được Ngài

Mang đi qua  núi qua đồi

Qua bao lũng thổi nhạc trời tinh khôi

Tân kỳ giai điệu đời đời.

Bàn tay bất tử không rời vuốt ve.

Trái tim con nhỏ tràn trề

Niềm vui sướng quá chưa hề có như

Thế nên con thốt nên lời

Không làm sao tả đầy vơi cõi lòng.

Quà Ngài bất tận cho con,

Tay con nhỏ quá, quà còn có dư.

Tuổi đời trôi mãi từ từ,

Ngài luôn ban phát,sao lòng như chưa đầy.

2

Cha mời con cất tiếng ca,

Tim con hãnh diện vỡ ra trăm nghìn.

Con nhìn Cha lệ rơi im,

Những gì thô thiển trong tim những ngày.

Những gì không đẹp mê say,

Mềm như hòa điệu ngất ngây ngọt ngào.

Hồn con thán phục dâng cao,

Tựa như cánh rộng gíó vào hải âu.

Vượt trùng dương sướng đẹp màu,

Hài lòng tiếng hát từng câu ân tình.

Của con dâng tiến Cha mình,

Là con được thấy bóng hình Thánh Nhan.

Chỉ khi con hát hân hoan,

Lời ca tựa cánh chim ngàn tung bay.

Run run chạm đến chân Ngài,

Điều con khao khát bao ngày năm xưa.

Niềm vui biết mấy cho vừa,

Con quên con, chỉ biết thưa cùng Thầy.

Gọi Cha bằng Bạn lúc này,

Cha ơi... Con những ngất ngây giòng hồn.

3

Làm sao Ngài hát được đây,

Ngạc nhiên, im lặng nghe Thầy tiếng êm

Nhạc Thầy chiếu sáng trần gian

Diệu kỳ hơi thở nhạc lan tầng trời

Giòng tình Nhạc Thánh của Người

Vượt qua trở ngại muôn nơi tiến vào

Tim con muốn nhịp hòa cao,

Gắng công vô ích chẳng sao theo liền

Muốn hát theo, tiếng nghẹn chìm

Khóc than bối rối nói lên cùngThầy

Đã giam tim nhỏ con này

Vào vùng giai điệu của Thầy, Chúa ơi!

4

Cha ơi! cuộc sống đời con,

Giữ mình trong sạch gắng luôn suốt đời

Biết rằng thần khí của Người

Mãi hằng tác động từng nơi thân này.

Những điều gian dối không hay

Tim con xua đuổi ngày ngày không thôi.

Biết Chân Lý chính là Người

Đã nung đốt sáng chân trời trí con

Con luôn hướng trái tim non

Tránh xa thần dữ lòng son ngạt ngào

Tình yêu hoa nở hương vào

Ngai Ngài ngự trị thẳm sâu tấm lòng

Gắng luôn tâm sự hồn con

Với Thầy chí thánh trong công việc làm,

Quyền năng rất thánh đã ban

Cho con sức mạnh vững vàng theo Cha

5

Xin Thầy khoan hậu cho ngồi

Bên Thầy khoảnh khắc một nơi con chờ

Dù bao công việc cần lo

Con làm sau, gắng dành cho phút này.

Xa dung nhan thánh của Thầy

Tim không bình tĩnh bất an bồn chồn

Việc không hết, khổ vô cùng

Biển lo khổ cực cũng không có bờ

Hôm nay hạ đến không ngờ

Thì thầm cảnh sắc gót chờ ngoài song

Hòa âm xếp cánh loài ong

Trong lùm hoa nhỏ đường mòn bóng cây

Con ngồi lặng phút giây này

Mặt con nhìn mặt của Thầy không thôi

Con cam dâng hiến cuộc đời

Màu hoa chiêm niệm tuyệt vời thời gian

6

Xin Cha hái nhận hoa hèn,

Đừng chần chờ - sợ đến phen hoa tàn

Phải đem vất giữa bụi trần

E rằng hết chỗ nơi bàn của Cha

Xin ban vinh dự cho hoa,

Niềm đau tận hiến dâng Cha lúc này.

Sợ không ý thức cuối ngày

Thời gian dâng tiến đã thay đổi rồi

Xin thương màu sắc pha phôi

Mùi hương phai lạt hết thời nồng thơm.

Xin dùng hoa tiến của con

Vào trong công cuộc vàng son của Thầy

Đúng thời xin hãy hái ngay

7

Thơ con giờ hết khoe khoang

Không còn kiêu hãnh ngọc vàng điểm tô

Đồ trang sức chỉ làm mờ

Cha con kết hợp giòng mơ thuở nào,

Cướp đi vào cửa hân hoan

Lớn lao hội chợ muôn dân nhân loài.

Tình cha con chúng xen vào

Xôn xao át giọng êm sao tiếng Người

Trước nhan thánh Chúa tuyệt vời

Nhà thơ chết thẹn những lời thơ kiêu

Thầy Thi Nhân, Đấng quá siêu,

Chân Thầy con muốn sáng chiều ngồi bên

Thẳng ngay, dản dị con xin

Tựa như ống sáo nhạc tim tràn đầy.

8

Như em nhỏ sắm vai tuồng,

Ông Hoàng sân khấu phô trương bào vàng

Điểm trang chuỗi ngọc xênh xang,

Bước đi từng bước ngỡ ngàng ngượng chân

Sợ rằng áo vướng bụi trần,

Hay là nhầu nát bé cần đứng yên.

Không còn dám cử động thêm,

Tìm đường xa lánh người trên cõi đời.

Đồ vô giá trị, lỗi thời

Đã ràng buộc mãi! Mẹ ơi con lầm !!!

Nếu mà chúng giữ con ham

Không hòa mình với bụi lành trần gian

9

Ngu si sao cứ đặt trên

Vai chính mi những lo toan ngày ngày

Than ôi! như kẻ ăn mày

Ăn xin gõ cửa bao ngày nhà mi

Sao không phó thác ngay đi

Bao nhiêu gánh nặng những gì nơi Cha

Tay Thầy mang giúp cho ta,

Đừng bao tiếc những là ngày xa

Ước mơ trần tục thổi qua,

Coi chừng làm tắt lửa hoa đèn thờ

Thật là bất xứng không bờ

Không trong sạch ở, tay dơ dâng Ngài

Đừng dâng những của lễ này

Dâng khi thánh thiện tình ngay chí thành

10

Nơi đây đặt bệ chân Ngài

Nhưng Ngài đứng đó với người tiện dân

Với người hèn mọn, bần hàn

Khi con cung bái trước nhan thánh Ngài

Kính tôn chẳng với được gần

Nơi Ngài đứng đó với người tiện dân

Với người hèn mọn bần hàn

Vì kiêu con chẳng sao gần Ngài đâu

Áo Ngài tơi tả nát nhàu,

Như người hèn mọn, như người tiện dân

Ở chung những kẻ bần hàn,

Lòng con chẳng thấy một lần hướng đi

Đến nơi Ngài đang bước đi

Với người hèn mọn, với người tiện dân

11

Cầu kinh, lần hạt xin ngừng

Hay là thờ phụng góc trong đền thờ

Đã cài cửa chặt không ngờ?

Mau mau mở mắt đừng mơ hão huyền

Cha đâu có, hãy nhìn xem

Chính Ngài là ở người hèn cày thuê,

Đất đồng chai đá nặng nề.

Người làm đường đập đá nghề của Cha

Thầy cùng họ nắng hay mưa

Áo quần Thầy cũng dư thừa bụi đen.

Cởi ngay chiếc áo thần thiêng

Như thầy dấn bước đến miền bụi dơ!

Nơi đâu giải thoát bến bờ

Thầy vui phận thụ tạo như loài người

Thầy thương hạ cố muôn đời

Với ta làm bạn muôn nơi, muôn lần

Thôi đừng suy niệm không cần

Hoa, hương cũng vậy đừng ngần ngại chi

Áo quần tơi tả hại gì

Gặp Thầy đứng cạnh xin vì cộng lao

Mồ hôi giọt chảy thấp cao

Nhìn thầy thấy lấm tấm cao chân mày

12

Thời gian dong duổi lâu dài

Trên xe ánh sáng ban mai khởi đầu

Đường trường muôn dặm đi sâu,

Vào vùng thế giới thuở nào hoang mơ

Lưu bao dấu vết chưa mờ

Ngân hà, tinh tú mịt mù không gian

Đoạn đường xa thẳm đã mang

Con gần cha nhất con mong lúc này.

Biết bao rèn luyện đã đầy

đã đưa đến một giản đơn tuyệt vời

Lữ hành gõ cửa khắp nơi

Để đưa anh đến chính nơi nhà mình

Như người tìm kiếm nhiệt tình

Bên ngoài thế giới hành trình dài lâu

Trước khi đến chốn thẳm sâu

Của nơi đền thánh nhiệm mầu thâm cung.

Mắt con tìm kiếm xa gần

Trước khi nhắm mắt thốt ngôn những lời

Cha đâu rồi!  lệ suối rơi!

Tràn dâng ngập lụt nơi nơi trên trần

Cha đây  lên tiếng ân cần

Như triều dâng sóng trấn an biển hồn

13

Đến nay chưa hát được bài

Thì giờ mất bởi đàn hoài so dây

Thời gian ca hát đợi dài

Lời ca chưa lựa buồn cài tim đau

Nụ hoa chưa nở ngậm sầu

Chỉ lời gió thở than câu bẽ bàng

Con chưa gặp được Thánh Nhan

Chưa nghe lời gọi tiếng vàng của Cha

Chỉ nghe bước nhẹ thoảng qua

Chân Ngài gót ngọc trước nhà của con

Ngày chờ Ngài ngự hồn con

Đã trôi qua mất chẳng còn thời gian

Đèn chưa được thắp tối tăm

Nên con chẳng thể xin ban, viếng nhà

Con trong hy vọng gặp Cha

Nhưng chưa gặp gỡ xảy ra lúc này

14

Cha ơi! Con muốn quá nhiều

Con tha thiết khóc sớm chiều kêu xin

Thương Cha! Con mãi giữ gìn,

Ngăn, từ chối thẳng điều xin sai lầm

Đời con đã được bao lần

Hưởng ân huệ đó lòng nhân của Thầy

Cha thương cho hưởng ngày ngày

Muôn quà đơn giản, lành thay sớm chiều

Ban cho con mãi! Thầy yêu!

Dù con không biết! để nhiều kêu van

Bầu trời này, sáng hào quang

Thân mình này, trí khôn ngoan, cuộc đời

Cứu nguy con thoát chơi vơi

Đắm muôn ước muốn không rời lòng con

Con mò mẫm đã có lần

Hay khi chợt tỉnh con cần hướng đi

Cha như chốn ẩn nhiều khi

Tìm Thầy không thấy làm chi bây giờ!

Ngày ngày biến đổi không ngờ

Cho con xứng đáng đã do tay Thầy

Của Cha tất cả phút này

Cứu con bằng cách chối ngay những gì

Yếu hèn lòng muốn hiểm nguy cho hồn

15

Đến đây con hát dâng Ngài,

Con ngồi một xó ở ngay hội trường

Không nghề thất nghiệp luôn thường

Đời con vô dụng không ngừng hát ca

Giờ cầu thinh lặng nửa khuya

Con xin được lệnh từ Cha bước vào

Đền thờ, để hát ngợi ca

Ánh bình minh đẹp,đàn ngà vang vang

Cho con vinh dự ngọc vàng

Là con đến trước Thánh nhan của Ngài

16

Được mời dự hội trần gian

Con càng cảm thấy phúc ân cuộc đời

Mắt con thấy, tai nghe rồi

Phần con dạo khúc tuyệt vời âm giai

Hoàn thành viên mãn miệt mài

Những gì có thể dâng  Ngài một khi

Xin thưa đã  đến giờ chưa

Cho con bước nhẹ đi vào gặp Cha

Lời chào thầm lặng dâng Cha

17

Thầy ơi! Con chỉ có mong

Tình yêu giao phó mình trong tay Thầy

Hiến dâng tất cả con đây

Đó là nguyên cớ chậm này cũng như

Tại sao con có lỗi dư

Vì chưng con thiếu đợi chờ Tình Cha

Họ mang luật lệ để mà

Cố mong ràng buộc con ngay tức thì

Nhưng con vượt thoát luôn khi

Nên con chỉ đợi tình vì muốn trao

Cuối cùng dâng hiến cho Thầy

Người ta trách mắng không hay e dè

Không tin họ lúc khen chê

Ngày phiên chợ hết, hết nghề khen chê

Việc công bận quá nhiều phen

Những người đến gọi con lên đường về

Giận con vì đã chẳng nghe

Con còn chỉ đợi tình yêu của Thầy

18

Chất chồng mây nặng đè mây

Bắt đầu trời tối, áng ngày đã qua

Ôi tình yêu! tại sao Cha

Để con cô độc đứng xa cửa ngoài?

Những trưa bận rộn miệt mài

Thì con sống với ở ngoài đám đông,

Nhưng ngày đen tối cô đơn

Chỉ Thầy hy vọng tâm hồn con thôi.

Nếu con không được gặp Thầy,

Nếu Thầy bỏ mặc con đây một mình

Biết làm sao được thiệt tình

Vượt qua giây phút thất kinh hãi hùng

Con nhìn sâu thẳm không trung

Tim tìm khắc khoải không ngừng gió sang

19

Nếu Cha không nói lời nào,

Thì con sẽ đổ đầy vào tim đây

Lặng im Thánh ý của Thầy

Và con yên chịu tình này của Cha

An tâm con sẽ đợi hoài

Như sao canh thức đêm dài kiên trinh.

Cúi đầu thật thấp chí tình

Thế rồi chắc đến bình minh ngọc ngà

Bóng đêm màu tối đã qua

Tiếng Thầy trải xuống âm ba dịu dàng

Như suối vàng chảy đầy tràn,

Qua bàu trời rộng cao sang tiếng vàng.

Lời Thầy cháp cánh nhạc vang

Từ trong mỗi tổ tim nồng của con

Hòa âm của Chúa làm con

Cõi rừng sâu kín tấm lòng nở hoa

20

Ngày hoa sen nở thật tươi

Ôi! Tôi bận trí chẳng cười với hoa!

Vẫn còn trống rỗng giỏ hoa

Đoá sen xinh đẹp không ta đoái hoài.

Giờ đây buồn chán thở dài

Tỉnh mê, thoáng ngửi gió ngoài nồm nam

Ướp hương ngọt dịu lan dần,

Trong tim khắc khoải thoáng làm tôi say

Tìm trong thao thức suốt ngày,

Như hơi thở hạ ngất ngây kiếm tìm

Đong đầy trọn vẹn vào tim

Tôi nào hay biết chính sen trong vườn

Vẫn hằng kề cận tôi luôn

Ngọt ngào tuyệt dịu mùi hương thơm nồng

Nở từ sâu thẳm tấm lòng

Của tôi ngây ngất tình hồng hương hoa

21

Chắc rồi con phải xuống thuyền

Những giờ uể oải vô duyên trên bờ

Tội nghiệp con! cứ vật vờ!

Mùa xuân hoa nở giờ khô cánh tàn.

Bẽ bàng chờ đợi bàng hoàng

Sóng xô mặt nước hiên ngang tiến vào

Trên bờ mờ bóng cây cao,

Cành gầy vàng đỏ lá mùa thu bay.

Con đang chú mục đâu đây!

Hư không chốn đó đường mây nơi nào!

Có nghe lời gọi trên cao

Vượt không gian đến, thanh tao nhạc vàng

Từ xa xăm, vọng tiếng vang

Bên bờ đối diện đại dương ngàn trùng

22

Bóng sâu tháng bảy mưa đêm

Thầy âm thầm bước như đêm im lìm.

Tránh người qua lại ngó nhìn

Mắt ban mai khép, mây chìm không gian

Thiết tha lời khẩn tiếng vang

Gió mùa đông gọi hoang mang ầm ầm.

Bỗng nhiên dầy đặc tấm màn,

Phủ che luôn cả màu xanh bàu trời

Đã thao thức tự muôn đời

Cánh rừng lặng lẽ không lời bài ca

Cửa cài đóng kỹ mọi nhà

RiêngThầy, lữ khách thực là cô đơn

Là bạn thân nhất hết lòng

Là người độc nhất bên con tự giờ

Nhà con cửa ngỏ đợi chờ

Đừng vô tình bước như mơ nhé Thầy

23

Bạn ơi có phải bạn đang

Dấn mình đêm tối bão bùng này đây

Hành trình vì mến yêu đầy

Bầu trời rên rỉ như ai mang sầu

Mắt mình không chợp đêm nay

Ngóng trông cánh cửa mở hoài đêm thâu

Con không trông thấy được nơi,

Bạn đi lầm lũi im lời đường khuya!

Phải chăng qua tít bờ xa

Của dòng sông mực tối hòa màu đen

Hoặc từ rừng rậm mé bên,

Những đầy đe dọa qua miền tối hung

Bóng huyền thăm thẳm mịt mùng,

Bạn đang lần bước đến cùng với con.

24

Nếu ngày trôi hết đã tàn

Chim không còn hát gió than mệt nhoài

Xin Thầy kéo bức màn dài

Màu đen che phủ bên ngoài thân con

Như bao phủ trái đất tròn,

Vào trong giấc ngủ dài ngon đêm trường

Nhẹ nhàng khép cánh sen hương,

Mỗi khi chiều xuống tím hường hoàng hôn

Như người lữ khách chồn chân

Túi lương thực rỗng trước hành trình  xong

Tả tơi quần áo bụi đường,

Xin ban sức mạnh tăng cường cho con

Nghèo nàn tủi hổ thay luôn

Canh tân đời sống; như hương sen hồ

Dưới màn đêm đẫm sương mơ

Trong đêm từ ái đã do tay Thầy

25

Cha ơi! mòn mỏi đêm này,

Con xin trao phó tay Thầy hồn con.

Để con ngủ được giấc ngon,

Đặt niềm tin của con vào Thầy

Đừng nại yếu ớt tinh thần,

Vụng về sửa soạn đến gần với Cha.

Màu đêm Thầy phủ chính là

Lên đôi mắt mỏi mệt mơ của ngày

Đổi thay mới cái nhìn này

Mát tươi tỉnh giấc hồn đầy hân hoan.

 Lê Ngọc Hồ

Theo http://www.art2all.net/