Thương nhớ mùa hoa xoan

Thương nhớ mùa hoa xoan Khi những màn mưa phùn cuối tháng Giêng, tháng hai còn vương vấn trên lộc biếc của cành cây, khi tiếng ếch nhái kêu râm ran gọi hạt giống mẹ gieo ngoài bãi ven triền đê cựa mình nảy mầm, gọi hoa gạo về đỏ rực... cũng là thời điểm đánh thức tháng ba, gọi tháng ba về cùng bao nỗi nhớ. Và tháng Ba về chuyên chở theo cả một mùa hoa xoan tím. Quê tôi, nhiều đồi núi nên trồng nhiều xoan và cây xoan từ bao đời nay vẫn gắn bó với những người dân quê hiền lành chân chất. Sau một mùa ngủ đông dài trong giá lạnh với những thân cành gầy guộc, khẳng khiu, trong tiết trời ấm áp của mùa xuân, xoan cựa mình để đâm trồi nẩy lộc. Lạ lùng thay, những ngày cuối tháng hai, xoan vẫn còn e ấp trong mầm nụ mà vừa sang tháng 3, "mùa con ong đi lấy mật”, xoan lấy hết sức bình sinh để tuôn trào sức sống. Từ đầu những thân cành, bung ra những lá non mướt, mỡ màng. Rồi chỉ khoảng một tuần sau, từ những kẽ lá, xoan nở hoa, nở nhiều vô kể. Hình như đây mới bắt đầu cho một hành trình "mãn khai” của loài hoa này. Vào độ giữa tháng Ba, xoan đồng loạt cất lên giàn đồng ca. Hình như từ bao đời nay, xoan bám rễ sâu xuống lòng đất, ngủ đông dài và bền bỉ sức sống là để thêu dệt cho màu tím dễ thương, dễ cảm, dễ nhớ của nó. Cả một khoảng trời quê thân quen được vẽ bằng màu tím của hoa xoan. Sinh sôi ở đồng đất quê nên loài hoa này cũng nhỏ nhẹ và bình dị. Một cành hoa mọc chi chít những bông hoa nhỏ tí xíu trông rất đáng yêu. Mùa hoa xoan nở, chẳng biết ở đâu, lũ ong bướm lại kéo nhau về để thưởng ngoạn bữa tiệc hoa. Hoa xoan không chỉ đẹp, dịu nhẹ, e ấp mà còn có mùi thơm rất đỗi lạ lùng. Cả một không gian trong khu vườn, man mát hương xoan làm cho không khí trở nên rất đặc trưng vào mỗi độ tháng Ba. Mỗi mùa hoa xoan về làm tím rực trời quê. Mùa hoa ấy cũng rạo rực trong kí ức tuổi thơ của lũ trẻ quê chúng tôi. Sinh ra ở chốn "bông lúa củ khoai” nên cũng hồn nhiên, tinh nghịch và bình dị như xoan vậy. Mùa hoa xoan nở, không gian chơi đùa hàng ngày của chúng tôi có thêm một hương vị mới. Không chỉ được chiêm ngưỡng hoa xoan trên những cành cây cao mà khi có những cơn gió thổi làm cho những cánh hoa rơi nhè nhẹ xuống thảm cỏ xanh rì. Lũ trẻ chúng tôi sung sướng thả mình xuống tấm thảm hoa để nghe mùi hương lan tỏa khắp thân mình, nghe tiếng thì thào của những cánh hoa đang nhảy múa trên thảm cỏ. Cả không gian mát lành, thơm ngào ngạt và lý thú biết mấy. Bọn trẻ còn nhặt hoa xoan, lấy dây cỏ xâu thành từng chiếc vòng hoa xoan tím xinh xắn, đeo vào cổ, vào tay. Rồi những trò chơi với hoa xoan được bọn trẻ thích thú như lấy hoa xoan xếp thành hình ngôi nhà, con cá, con trâu, hình người... Lấy hoa xoan để chơi đồ hàng... Những trò chơi ấy cứ kéo dài mãi cho đến hết tháng ba, nó như một khoảng trời cổ tích làm tâm hồn trẻ thơ trở nên trong sáng, êm đềm. Mùa xoan nở hoa, sáng thức dậy, vại nước của bà đã tràn ngập những cánh hoa. Bà lấy gáo dừa gạt hoa sang một bên rồi múc nước rửa mặt, cánh hoa tím vẫn bám đầy chiếc khăn mặt mềm mại. Khắp không gian, ngõ ngách ngôi nhà nhỏ của bà ngập tràn hoa xoan. Mỗi khi dấm chuối, bà sai chúng tôi trèo lên vặt nắm lá xoan cho có hơi nóng. Chỉ sau một tuần, vào mỗi độ chợ phiên, nải chuối của bà đã vàng ươm, chín trứng cuốc thơm lừng. Mùi thơm của chuối quện với mùi hăng hăng của lá xoan. Tháng Ba về, đong đầy nỗi nhớ. Đó là mùa lễ hội của quê tôi từ bao đời nay. Hình như đã có hẹn trước, khi khắp nơi trong làng tưng bừng lễ hội cũng là lúc hoa xoan nở rộ. Trong tiết trời se lạnh mùi thơm của hoa xoan, mùi thơm của hương trầm đã làm cho không gian làng quê trở nên ấm áp, thiêng liêng. Lễ rước thánh về qua mỗi ngõ nhỏ, mỗi cánh đồng, hoa xoan rơi xuống trải thảm trên những lối đi. Một mùa hoa xoan qua đi, mùa hoa xoan tiếp lại về trong vòng tuần hoàn của bước chân thời gian. Mỗi mùa hoa xoan nở, tím rực trời quê, tím cả một miền thương nhớ, tôi lại lật tìm về những trang kí ức tuổi thơ êm đềm, ngọt ngào. Nguyễn Thế Lượng (Đại đoàn kết)