Từ Huế một dòng thơ

Từ Huế một dòng thơ

Hình như Huế có một hấp lực lạ thường. Hễ ai đã một lần ở đó thì cả đời không quên. Với tôi, Huế là một ký ức ấu thơ có những chiếc bánh bèo nhỏ như đồng tiền xu; có những bài ca Huế ngọt như đường. Thuở ấy, tôi chưa đủ lớn để thưởng ngoạn tà áo dài, chiếc nón bài thơ. Bây giờ khi đọc những bài thơ mang một chút âm hưởng Huế lòng tôi bỗng dưng bồi hồi chi lạ.

Thi tập "Tìm Trong Yêu Dấu" của Đan Hà có thể được coi là tập thơ rất Huế. Huế của anh không phải vì những từ ngữ địa phương, mà vì cái dáng dấp nhẹ nhàng của hình ảnh, cái hiền hòa của lời thơ. Tôi tưởng tượng chỉ có những người con gái Huế mới có:

“Tóc nghiêng từng sợi trên vai nhỏ
Chảy xuống lan thành một suối thơ”

Hoặc chỉ ở Huế mới có: “trời bây giờ nắng nhạt mưa thưa” trong âm hưởng câu ca dao “sông An Cựu nắng đục mưa trong”.

Khởi đi từ Huế là một dòng nhớ mênh mông. Những hình ảnh cũ, những hoài niệm xưa được ghi lại rõ nét trong thơ Đan Hà. Đó phảng phất một nỗi buồn vời vợi.

“Đêm đêm cúi đầu tưởng tiếc
Úp mặt lòng tay cô liêu”

Hoặc:

“Nhìn lên tóc mẹ pha màu tuyết
Ngó lại vai em cũng rối nhàu”

Tôi thật thích câu thơ sau. Cuộc sống nhọc nhằn, thời gian gậm nhấm thì chắc hẳn không những chỉ có áo nhàu mà làn da cũng nhăn nheo. Có phải đây là một cách diễn tả thầm kín của tác giả ?

Như tựa đề của tập thơ, Đan Hà cho chúng ta những bài thơ tình rất mát. Thơ tình của Đan Hà không có cái đau khổ chất ngất của Nguyễn Tất Nhiên hoặc cái hoa mỹ của Nguyên Sa. Thơ tình của anh là những chuyện tình đẹp và bâng quơ. Chuyện tình của:

“Cái thuở em vừa biết cong môi
Thầm trao nhau một chiếc hôn dài”

Hoặc:

“Ngày đi để lại nơi đêm vắng
Một chút sầu đưa giữa bóng mờ”

Nhưng phải công nhận một điều, là dầu bất cứ cuộc tình xanh, cuộc tình hồng nào cũng để lại trong lòng người dự cuộc một chút xót xa như:

"Tình mới đó đã ngút ngàn sương khói
Nghe nỗi đau quạnh hút buổi chia lìa”

Đương nhiên nói đến chuyện dĩ vãng chắc hẳn không khỏi nhắc đến Quê Hương. Tôi viết hoa chữ Quê Hương vì thật ra nó không chỉ có Huế trong thơ Đan Hà, mà nó bao gồm cả tấm lòng vọng quốc của anh:

“Trong tâm cảnh gọi chân phương ngọt ngào”

Anh và rất nhều người cùng thế hệ, đã đi qua cuộc chiến đau thương và cuối cùng lưu lạc khắp nơi.

Nỗi băn khoăn của Đan Hà cũng là nỗi băn khoăn của nhiều người xa xứ:

“Đời ta về đâu chiều tối
Khi nhà ai đã lên đèn
Khi lòng dường như tiếc nuối
Một chút gì xưa đã quen”

Những vần thơ đơn giản mà thực tế. Có những chuyện hằng ngày đã quá quen làm ta không nghĩ đến, nhưng khi xa thì lòng thấy nhớ dâng tràn như tiếng rao đậu hủ, hoặc bánh bèo, chẳng hạn.

Thơ Đan Hà có những bài thơ năm, sáu chữ rất đạt. Nhẹ nhàng như tiếng Huế, êm dịu như dòng Hương.

Tôi có thể thấy được chân dung của tác giả sau những dòng thơ sáu chữ hiền hòa:

“Lá rơi về đâu chiếc lá
Ta rơi về đâu thân ta
Đời dù biển dâu chi sá
Chỉ thương cha mẹ tuổi già”

So với những người làm thơ khác, anh dường như thoải mái với thể thơ ít người dùng nầy.

Trong thơ các loại thơ vần khác của Đan Hà đâu đó có âm vang của thi pháp thơ tiền chiến. Đúng ra, có nhiều đoạn anh viết gần như tứ tuyệt; có câu bằng, câu ngẫu như:

“Mơ cau thơm nụ, trầu xanh lá”

Hoặc:

“Lần theo dấu quê hương ngày đổ nát
Trải bao mùa lá rụng vẫn nguyên trinh”

Thơ lục bát của anh thuần thành, không có những sự cải tân như lục bát của Du Tử Lê hoặc Viên Linh.

Nhìn chung, “Tìm Trong Yêu Dấu” là một tập thơ chuyên chở được tâm sự của một người xa quê.

Chắc chắn có những người cùng cảnh ngộ sẽ tìm thấy điểm tương giao khi đọc tập thơ nầy.

Và nói cho cùng thơ ca chẳng qua chỉ là một nhịp cầu tương giao của hai tâm hồn mà thôi!.

Cầu Trường Tiền và Phượng Huế

Huế không phải là nơi tôi sinh trưởng
Nhưng đã nuôi tôi sống buổi loạn ly
Ân dưỡng dục sinh thành như nhau cả
Nên một đời một dạ vẫn khắc ghi
          Chưa về thăm Huế (thơ Đan Hà)

Đôi khi chợt nhìn ngang lòng phố thị
thấy tóc xưa bay loạn giữa chiều thu
tay hờ hững đếm thời gian hoang phí
trót tiêu pha tuổi mộng đến không ngờ
                                        Thơ Đan Hà

Tìm trong yêu dấu

Anh trót đã hơn mười năm phiêu bạt
ôm tình quê trong nỗi nhớ ngút ngàn
phía đại dương còn xanh màu bát ngát
con sóng còn vỗ mãi giữa hồng hoang

Đôi khi chợt nhìn ngang lòng phố thị
thấy tóc xưa bay loạn giữa chiều Thu
tay hờ hững đếm thời gian hoang phí
trót tiêu pha tuổi mộng đến không ngờ

Kỷ niệm cũ về ngang con phố nhỏ
như mái đời tắm mát giọt mưa sương
anh cất giữ suốt đời trong khốn khó
dù mai sau nắng lụa có phai hường

Thời gian chảy về đâu dòng suối mát
để hôm nay anh cất bước đi tìm
lần theo dấu quê hương ngày đổ nát
trải bao mùa lá rụng vẫn nguyên trinh

Tình mới đó đã ngút ngàn sương khói

nghe nỗi đau quạnh hút buổi chia lìa

chân đã nặng qua mấy lần đau mỏi

vẫn chưa tìm hạnh phúc cuối trời kia

Anh mơ ước ngày về thăm quê cũ

tìm lại con đường ngập lá me bay

nơi anh có những chuỗi ngày ấp ủ

hồn xanh như tình ngủ giữa chiều 

Nét ngây thơ

Em đứng trong vườn thu biếc xanh

nhìn lên xa thẳm mắt long lanh

đôi tà áo mỏng như sương lệ

ngại nắng chiều hôm xuống đỏ cành

Lá biếc đan che nét hững hờ

tay vin cành nhỏ đứng như mơ

tóc nghiêng từng sợi trên vai nhỏ

chảy xuống lan thành một suối thơ

Bóng lá nghiêng che vạt áo hồng

như bức tranh lụa nét tươi trong

phía chiều lặng lẽ trong xa vắng

chợt vọng trong anh một tiếng lòng

Anh ngẩn ngơ nhìn theo bóng cây

dáng em chìm khuất dưới chân mây

biết mai mộng ước xanh hoa nắng

và nắng thơm màu hoa đắm say

Rồi ước mơ sao có một ngày

cành hoa nghiêng xuống đến tầm tay

hái về anh ướp vào trang giấy

và sẽ nâng niu cánh mộng đầy

Huế xưa áo trắng

Chao ôi ! … thơ Huế chi dệ ghét

 Phong Thủy diễn ngâm rất tuyệt vời

 áo trắng ngày xưa bay phất phới

 khiến lòng tôi cũng tuổi xanh phơi

 Trắng cả không gian chiều tan học

 em về như bướm lượn vườn xuân

 thấy ai không khỏi lòng yêu mến

 cái tuổi xanh xưa bước lại gần

 Và mỗi lần qua trường Đồng Khánh

 thấy em bay lượn dáng thanh tân

 con đường Lê Lợi nằm im bóng

 từng đón em lên xuống vạn lần

 Thương lắm đi thôi trời xứ Huế

 và nhớ nhung ghê mấy con đường

 bóng cây che mát như nhiều buổi

 ai đợi bâng khuâng đến dại người

 Đã có lần xưa lòng mãi ngóng

 những điều không thể nói cho ai

 bây chừ xa cách tìm đâu thấy

 nên kỷ niệm xưa vẫn mãi đầy

 Viết bài thơ tặng người xứ Huế

 để thương và nhớ lại một thời

 nhớ những buổi chiều vui chi lạ

 khiến lòng tôi cũng phải chơi vơi 

 Áo trắng ngày xưa sao nhớ quá

 từ khi nghe được một bài thơ

 với cảnh với tình rất duyên dáng

 lòng tôi nhung nhớ đến ngẫn ngơ

 Thương mãi bài thơ ai dệ ghét

 tiếng xưa vọng lại đến xao lòng

 thôi xin một phút cùng giao cảm

 thơ Huế khung trời áo trắng xư 

 Cám ơn bạn Huế gởi cho nghe

 với một bài thơ thương nhớ về …

 nếu có khua vang thêm chút nữa

 cũng lòng mình sẽ phút nên thơ!.

 Trường Tiền soi bóng

Xưa áo trắng như mây chiều trôi nổi

đậu trên vai em tha thướt dịu dàng

mấy nhịp Trường tiền còn in bóng đợi

đón bước chân vui mỗi lúc em sang

Nắng trải lụa trên hàng cây long não

đường Lê Lợi che rợp bóng mây chiều

nghiêng vành nón nụ cười e ấp mộng

tuổi chưa đầy nên hồn vẫn nguyên tiêu

Lúc buổi sáng mặt trời lên sóng nước

khua mái chèo làm mặt nước lung linh

bóng dáng em như rung lên mộng ước

hòa cùng nhau câu chào nói rất tìn

Em bên nớ trên đường vào lớp học

Mẹ bên ni đang đến chợ Đông Ba

tuy đôi ngã nhưng lòng chung một lối

sẽ gặp nhau khi chiều tối về nhà 

Từ những sáng con đường vui rộn rã

đón bước người qua lại gặp tình nhau

chung một lối hay đường về đôi ngã

vẫn trao nhau thắm thiết mộng ban đầu 

Mặt trời lên soi dòng sông bóng lượn

nhìn lên thượng nguồn hun hút mênh mông

cây xanh biếc phủ xuống lòng sông lạnh

tấm thảm màu tuơi mát những cành thông 

Ghét những buổi mưa dầm lâu trơn ướt

đường em về đôi ngã thấy buồn không

nhiều khi muốn trách ông trời dệ ghét

mưa làm chi lầy lội những con đường 

Chừ áo trắng biết tìm đâu lại thuở

buổi em về ngang mấy nhịp Trường tiền

nghiêng vành nón em nụ cười huyền thoại

chừ lặng nhìn chiều mộng đã tan vơi 

Ai có phương nầy về ngang xứ Huế

xin cho người biền biệt một lời thăm

cầu chúc Huế mãi xanh như bóng mát

đã che nhau một thuở ngát hương thầm

Huế xưa nỗi nhớ

Nhớ Huế chao ôi trắng mộng dài

nón bài thơ lụa vướng tóc mai

mây bay gần thấp như trêu ghẹo

cánh gió lùa vào phủ xuống vai

Thương dáng vô tư chợt dỗi hờn

khiến hoa úa héo kém hương thơm

khi trường xưa vắng đi hình dáng

để nhớ nhung chừ một bóng đơn

Hoang vắng chao ôi buổi trưa hè

nảo nùng ai oán tiếng sầu ve

hàng cây phượng vỹ còn in bóng

như gọi lòng ai mãi ngóng về

Chiều xuống con đò lạnh nước trôi

vườn xanh xao bởi vắng thưa người

ngõ hoang dấu kín hương mùa cũ

thành Nội mây bay trắng một trời

Nhớ bóng chiều xưa dáng ai cười

khua vang guốc mộc rộn đâu nơi

khi em về bước chiều thu muộn

giòn dã khua vang tiếng lẫn lờ 

Trời Huế nghiêng lòng ôm bóng xa

khi chiều mưa đổ xuống phôi pha

đường dài chân bước trời quan tái

giây phút nhớ nhung bổng lệ nhò 

Đồng Khánh ngày xưa áo trắng giờ

còn không hay chỉ thoảng trong mơ

mỗi lần thấp thoáng sau khung cửa

hoài nhớ trong lòng những bóng thơ.

 Thẩm Lạc

Theo http://phusaonline.free.fr/