Thế giới hoa cỏ trong tranh Van Gogh

Thế giới hoa cỏ trong tranh Van Gogh

Có lẽ câu “Sống bạc bẽo, chết huy hoàng” rất thích hợp để nói về cuộc đời của người họa sĩ tiêu biểu và nổi tiếng hàng đầu của trường phái hậu ấn tượng, Vincent Willem Van Gogh (1853 – 1890)

Tác phẩm Vase with daisies

Đến tận hôm nay, danh họa Van Gogh vẫn ngày ngày tạo ra những kỳ tích. Tháng 11–2014, trong đêm đấu giá chủ đề Nghệ thuật hiện đại và ấn tượng do nhà Sotheby’s New York tổ chức, vị chủ tịch một tập đoàn truyền thông có tiếng tại Trung Quốc đã mua thành công bức tranh tĩnh vật Vases with daisies and popiescủa Van Gogh với mức giá 61,8 triệu đô-la Mỹ. Đây không chỉ là kỷ lục về đấu giá đối với tranh tĩnh vật của Van Gogh mà còn là mức giá cao nhất từng được chi ra để mua một bức tranh của danh họa này từ năm 1998 đến nay. Chủ thể của tác phẩm là những đóa hoa màu đỏ tươi vươn lên từ chiếc bình màu nâu đất, xung quanh là những đóa cúc trắng và những bông hoa nhỏ màu xanh da trời. Van Gogh bắt đầu vẽ bức tranh này từ tháng 6–1890. Đến tháng 7–1890, sau khi hoàn thành tác phẩm sơn dầu cuối cùng Wheatfield with crows, chứng suy nhược thần kinh của ông tái phát. Ông tự sát vào ngày 27–7–1890 và trút hơi thở cuối cùng sau đó hai ngày. Loài hoa màu đỏ trong bức tranh được trồng nhiều trên cánh đồng nơi ông tự sát. Khi xem tranh và nhìn ngắm những đóa hoa mang tâm hồn phiêu diêu tự tại, tuy mọc trên những cành nhánh mong manh nhưng luôn khát khao vươn lên khoe sắc, chúng ta sẽ cảm nhận được đó cũng chính là cuộc đời của người họa sỹ tài hoa bạc mệnh.

Chân dung tự họa của họa sỹ Van Gogh

Van Gogh, cây cọ cuồng hoa

Những người trọn cuộc đời sống với đam mê, khát vọng dường như luôn dành tình yêu cho những loài cỏ cây hoa lá có sức sống ngạo nghễ, khí chất ngất trời. Hoa hướng dương và hoa diên vĩ là hai loài hoa hiện diện nhiều trong các tác phẩm của Van Gogh. Trong cuộc đời ngắn ngủi của mình, Van Gogh đã sáng tác tổng cộng 11 bức tranh về hoa hướng dương, bốn bức tại Paris và bảy bức tại Arles, Pháp. Van Gogh cho rằng màu vàng đại diện cho mặt trời, còn ánh nắng tượng trưng cho tình yêu. Ông đã dùng những bông hoa trong loạt tranhSunflowers để thể hiện con người mình. Tất cả những tác phẩm thuộc loạt tranh này đều tập trung thể hiện các sắc độ đậm nhạt khác nhau của màu vàng hoa hướng dương. Tuy nhiên, nếu quan sát tỉ mỉ, ta sẽ thấy số bông hoa trong các bức tranh hoặc là 12 hoặc là 14 bông. Không có trường hợp khác. Thực tế điều này mang một ý nghĩa sâu xa: Van Gogh dùng con số 12 để chỉ 12 tông đồ của Chúa Jesus, cũng như ước mơ thành lập phòng tranh Phương Nam (Studio of the South) với 12 thành viên, thêm ông và em trai Theodorus nữa là 14.

Tác phẩm Vase with daisies and poppies tại cuộc đấu giá

Tác phẩm Irises của Van Gogh ra đời trước tác phẩm Vase with daisies and poppies chỉ một năm. Tháng 5–1889, Van Gogh được đưa đến một bệnh viện tâm thần ở thị trấn Saint-Rémy nằm ở miền nam nước Pháp. Đó cũng là thời điểm hoa diên vĩ, quốc hoa của Pháp, nở rộ khắp nơi. Nếu so với hoa hướng dương nồng nàn khao khát, hoa cúc tao nhã thanh tân thì hoa diên vĩ lại có phần nhẹ nhàng, trầm lắng hơn nhưng vì thế lại mang đến một vẻ đẹp độc đáo, khác lạ. Chính trong thời gian đầu hè này, Van Gogh đã vẽ nên một tác phẩm tràn đầy sức sống với màu sắc phong phú, đường nét tinh tế. Những bông hoa màu trắng ở bên trái phối hợp ăn ý với những bông hoa màu xanh nhạt ở bên phải, đem đến cho bức họa một cảm giác hài hòa, uyển chuyển. Đối với Van Gogh, loài hoa với những cánh hoa hình cánh bướm tượng trưng cho tự do và ánh sáng ấy có một ý nghĩa hết sức phi thường. Ông vẽ hoa cũng là để thể hiện khát khao vượt lên số phận. Thậm chí, có thể nói hoa diên vĩ chính là loài “chim thiên đường” của linh hồn Van Gogh. Gần 100 năm sau ngày ông vẽ bức Irises, kiệt tác này đã được bán đấu giá với số tiền lên đến 53,9 triệu đô-la Mỹ và trở thành một trong 10 bức họa đắt nhất hành tinh.

Irises, loài “chim thiên đường” của linh hồn Van Gogh

Hoa diên vĩ và tác giả, số phận lận đận như nhau

Cả cuộc đời Van Gogh sống trong nghèo khổ. Khi ông còn sống, người ta không đánh giá cao phong cách hội họa của ông. Cho đến khi qua đời, ông chỉ bán được một bức tranh duy nhất là Red vineyard với giá 400 franc. Mang nỗi bất đắc chí, ông thậm chí từng đem lòng oán ghét chính người em trai Theodorus chịu trách nhiệm buôn bán tranh của mình. Ông cho rằng Theodorus không giúp được gì cho việc kinh doanh. Irises là một trong hai bức họa của Van Gogh được trưng bày tại triển lãm Salon des Indépendants tại Paris năm 1889. Theodorus chia sẻ tại triển lãm này, bức tranh “được nhiều khách tham quan yêu thích… từ xa đã thu hút ánh nhìn của bạn, một tác phẩm rất đẹp, tràn đầy sức sống và không khí tươi trẻ”.

Sau đó không lâu, Theodorus mang bức tranh này đến để tại cửa hàng bán đồ vẽ của Père Tanguy, một người bạn của Van Gogh, tại Paris. Vào năm 1892, Père đã đem bán lại bức vẽ với giá 300 franc cho nhà phê bình Octave Mirbeau, một trong những người đầu tiên nhận ra tài năng của Van Gogh. Về sau, Irises không ngừng được đem ra mua đi bán lại. Năm 1987, bức họa này đã được bán đấu giá với số tiền như đã nói và được người trong giới ca tụng rằng “(bức họa) đã đặt ra tiêu chuẩn mới về sự thành công của các họa sĩ đương đại”. Sở dĩ như vậy là vì sự kiện này đã khiến người ta phải một lần nữa nhìn nhận và đánh giá lại giá trị của các tác phẩm nghệ thuật. Bức họa đã làm kinh động cả thế giới đồng thời thổi bùng lên nhiều cuộc tranh luận. Khi đó có cả một bài báo viết rằng: “Văn hóa và thương mại cần phải giữ được khoảng cách đạo đức”. Sau nhiều lần qua tay hết người này đến người khác, kiệt tác Irises cuối cùng cũng yên vị tại Bảo tàng J. Paul Getty ở Los Angeles, Mỹ.

Một tác phẩm trong loạt tranh về hoa hướng dương

Kỷ niệm 125 năm ngày mất của thiên tài hội họa Hà Lan

Năm 2015 này là dịp kỷ niệm 125 năm ngày mất của Van Gogh. Để tưởng nhớ vị họa sỹ thiên tài này, các nghệ sỹ Hà Lan đã thiết kế nên một con đường đạp xe vô cùng ấn tượng tại thành phố Eindhoven, Hà Lan, lấy cảm hứng từ bức họa Starry night của Van Gogh. Tại thủ đô Amsterdam của Hà Lan và nhiều thành phố khác cũng diễn ra các chương trình biểu diễn nhạc kịch và nhiều buổi triển lãm các tác phẩm của danh họa. Ngoài ra, chương trình triển lãm Vincent van Gogh: Con người và đất trời cũng đã được tổ chức tại trung tâm văn hóa nghệ thuật Palazzo Reale ở Milan, Ý. Triển lãm chia thành năm khu trưng bày với hơn 100 tác phẩm xoay quanh các chủ đề về canh tác nông nghiệp, do giám đốc giáo dục của Bảo tàng Quốc gia Luân Đôn, Kathleen Adler, tổ chức và chịu trách nhiệm giám tuyển. Triển lãm nằm trong khuôn khổ World Expo 2015 với chủ đề Nuôi dưỡng hành tinh - Năng lượng cho cuộc sống.

Bài: Vương Ngọc Khiết

Chuyển ngữ: Đông Phong

Theo http://esquirevietnam.com.vn/