Nhớ và quên trong nhạc Trịnh Công Sơn
Có hai tình khúc nổi bật của Trịnh Công Sơn đề cập đến vấn đề
nhớ và quên: Bài "Tình Nhớ" và "Tưởng rằng đã quên".
Điểm nổi bật trong hai ca khúc này là Trịnh dùng hình ảnh rất
sống động để diễn tả những nỗi niềm của ông.
Trong "Tình Nhớ": "Tình ngỡ đã quên đi nhưng
tình vẫn còn đầy. Người ngỡ đã đi xa nhưng người vẫn quanh đây. Ôi! áo xưa lồng
lộng đã xô dạt trời chiều..."
Tôi thích chữ “áo xưa lồng lộng”.
Chữ “áo xưa lồng lộng” làm ta thấy được, nghe được. Kể cả cảm
giác được (vẻ mềm mại của vạt áo)...
Ngôn ngữ của Trịnh Công Sơn qua câu này cho ta hình dung một
cách sống động thế giới trước mắt ta: Người xưa, hai tay níu chặt vạt áo để khỏi
bay vì gió đang lồng lộng và tà áo xưa hẳn phồng căng vì gió.
Đâu người xưa một chiều nào ta mê đắm. Hai tay níu chặt vạt
áo vì gió đang lồng lộng. Có thể nàng đang đi bộ qua cầu Trường Tiền hay trên
đường Lê Lợi về Đập Đá hoặc một con đường nào đó mà tôi nghĩ là của Huế như
Nguyễn Huệ, Trần Hưng Đạo, Phan Bội Châu. Mai Thúc Loan hay đường trong Thành Nội,...
Thế nhưng ảnh tượng về nàng: “Áo xưa lồng lộng” đã trôi dạt
trời chiều hay trôi dạt vào miền Ký ức xa tắp?,…
Vậy mà chủ thể nhớ lắm, nhớ quay quắt “Ôi! áo xưa lồng lộng”…
Thì trong "Tưởng rằng đã quên":
"Tưởng rằng đã quên, cuộc tình sẽ yên. Tưởng rằng đã
quên, em qua phố rộng"
Hình như với Trịnh Vông Sơn: Quên cũng là một dạng "nhớ".
Ông muốn quên lắm chứ nhưng ông bất lực..
Sinh hoạt con người mà cụ thể qua cấu tạo của não bộ, có khả
năng lưu trữ được những biến cố, những sự việc xảy ra hàng ngày với ta, ta với
những người chung quanh, ta với với xã hội. Tất cả như những cuốn phim, tự động
quay và lưu trữ,… để rồi một lúc nào đó ta đối diện với nó, sống cùng với nó bằng
ký ức. Cái đó người ta gọi là kỷ niệm.
Ta nhớ, nhớ mãi, hay nhớ một lần rồi thôi quên luôn, nhưng
cũng có thể một lúc nào đó ta lại nhớ về nó mồn một, mãnh liệt… có khi gây cho
ta những chấn thương về tinh thần hay về thể xác mà biểu hiện rõ ràng nhất, cụ
thể nhất là qua những giấc mơ, ngụy trang dưới những hình thức khác nhau như những
chiếc mặt nạ đánh lừa ta.
Có những biến cố, những sự việc, những đối tượng xảy ra với
ta, đi qua đời ta, ta đau khổ hay khiến người khác đau khổ, ta cố tìm cách quên
đi, muốn quên hay tìm mọi cách để quên đi. Ta ngỡ rằng ta đã quên được, kỷ niệm
về một người nào đó đã bị xóa nhòa, ta thảnh thơi, thong dong.
Thế nhưng một sự tình cờ nào đó, một sự xui khiến nào đó tự
nhiên ta lại nhớ về nó, nhớ rõ ràng, nhớ cuồng điên…
Bài hát của Trịnh Công Sơn “Tưởng rằng đã quên” nói lên sự thất
bại của chủ thể: Muốn quên đi và tưởng rằng đã quên được rồi nhưng chủ thể đã
nhầm:
Kỷ niệm trở về hành hạ làm cho chủ thể rơi vào một cảm trạng
bi đát:
“Tưởng rằng đã quên. Cuộc tình sẽ yên.
Tưởng rằng đã quên. Nhưng tim yếu mềm
Một ngày thấy em là đời bỗng đêm vây khốn.
Tưởng rằng đã quên. Cuộc tình sẽ yên
Tưởng rằng đã quên Thân đau muốn nằm
Vì từng bước em là từng mũi đinh cuồng điên”.
Trịnh hình dung bước chân của người tình trở về làm cho ông
đau nhói. Ông so sánh với những mũi đinh đóng điên cuồng trên da thịt ông!
Không! Không thể được, tất cả lỗi lầm đều bắt nguồn từ chủ thể
vì trái tim có tội lưu vong, anh một đời lang bạc, không tạo được nơi em một niềm
tin, một sự yên bình.
“Còn gì đâu những đóa hoa hồng
Vì trái tim tội lỗi lưu vong
Còn gì đâu những má xưa nồng
Dù xác thân còn phút ăn năn”.
Chủ thể đã thua cuộc:
“Tưởng rằng đã quên. Cuộc tình sẽ yên
Tưởng rằng đã quên. Em qua phố rộng
Một lời trối trăn. Còn tìm thấy trong đôi mắt.
Tưởng rằng đã quên. Cuộc tình sẽ yên
Tưởng rằng đã quên. Tay em vẫn còn
Dựng đời bão lên. Làm từng vết thương hồn nhiên...
Còn lại đây những sớm mai buồn
Vì phố xưa cỏ lá mong manh
Còn lại đây những bến hoang tàn
Vì xác thân đã quá lênh đênh”.
Hởi em yêu dấu! Ngày đã hoang tàn, bóng đêm đã vây phủ, anh một
mình ngồi đây, với kỷ niệm.
(Tuấn Nguyễn)
Tình ngỡ đã quên đi
như lòng cố lạnh lùng
Người ngỡ đã xa xăm
bỗng về quá thênh thang
Ôi áo xưa lồng lộng
đã xô dạt trời chiều
Như từng cơn nước rộng
xóa một ngày đìu hiu
[Lyrics from: http://www.lyricenter.com]
Tình ngỡ đã phôi pha
nhưng tình vẫn còn đầy
Người ngỡ đã đi xa
nhưng người vẫn quanh đây
Những bước chân mềm mại
đã đi vào đời người
Như từng viên đá cuộị
rớt vào lòng biển khơi
Khi cơn đau chưa dài
thì tình như chút nắng
Khi cơn đau lên đầy
thì tình đã mênh mông
Một người về đỉnh cao,
một người về vực sâu
Ðể cuộc tình chìm mau
như bóng chim cuối đèo
Tình ngỡ chết trong nhau
nhưng tình vẫn rộn ràng
Người ngỡ đã quên lâu
nhưng người vẫn bâng khuâng
Những ngón tay ngại ngùng
đã ru lại tình gần
Như ngoài khơi gió động
hết cuộc đời lênh đênh
Người ngỡ đã xa xưa
nhưng người bỗng ngại về
Tình ngỡ sóng xa đưa
nhưng còn quá bao la
Ôi trái tim phiền muộn
đã vui lại một giờ
Như bờ xa nước cạn
đã chìm vào cơn mưa
Tưởng rằng đã quên. Cuộc tình sẽ yên
Tưởng rằng đã quên. Nhưng tim yếu mềm
Một ngày thấy em. Là đời bỗng đêm vây khốn.
Tưởng rằng đã quên. Cuộc tình sẽ yên
Tưởng rằng đã quện Thân đau muốn nằm
Vì từng bước em. Là từng mũi đinh cuồng điên.
Còn gì đâu những đóa hoa hồng
Vì trái tim tội lỗi lưu vong
Còn gì đâu những má xưa nồng
Dù xác thân còn phút ăn năn.
Tưởng rằng đã quên. Cuộc tình sẽ yên
Tưởng rằng đã quên. Em qua phố rộng
Một lời trối trăn. Còn tìm thấy trong đôi mắt.
Tưởng rằng đã quên. Cuộc tình sẽ yên
Tưởng rằng đã quên. Tay em vẫn còn
Dựng đời bão lên. Làm từng vết thương hồn nhiên...
Còn lại đây những sớm mai buồn
Vì phố xưa cỏ lá mong manh
Còn lại đây những bến hoang tàn
Vì xác thân đã quá lênh đênh.
Theo https://www.facebook.com/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét