Lê Quang Đông, xao xác những hoàng hôn truyền thuyết

Lê Quang Đông, xao xác 

những hoàng hôn truyền thuyết

Khẳng định bản thân tri thức và thẩm thấu lòng hoài niệm với hồn thiêng, phải chăng là hình ảnh bạch diện sĩ phu? Trải qua nhiều giai đọan làm thơ, đoạt nhiều giài thưởng danh vọng, nhưng trong lúc nầy, thơ Lê Quang Đông xoay ngược những âm vọng của dòng thơ một thuở. Những kỷ niệm phôi thai bước vội trên tuổi trẻ, thi ca đột nhiên hiện đến như những tinh hoa phải có của người nặng nghiệp văn chương. Trong quá trình gần 30 năm rong ruỗi trên thi phú, những hình ảnh đời thường thời thượng vẫn còn vương vấn nhẹ nhàng trên nếp áo. Chính vậy, thơ Lê Quang Đông không tách biệt được những tư tưởng xu hướng như những nhà thơ đồng tuổi. Thơ Ông loanh quanh trong những suy tư của trôi nổi thế sự, vằng vặc bên những cảm nhận đơn biệt, trong những giây phút mà thời gian trao cho Ông sự hạnh ngộ bắt gặp và làm thơ. Thơ bùng vỡ trong những thi hứng của một bạch sĩ đang cô đơn bước vội trên đường đời. Bởi sự độc hành đó, còn chưa tiếp giáp hạnh ngộ với vầng trăng văn khúc xa vời trên đỉnh đầu. Những vụn rời từ bất chợt thơ rơi cũng chỉ đưa người hàn sĩ dậm bước đầu tiên trên sân vườn sáng hóa của nghệ thuật. Tử Tuyệt Trung Du là một minh chứng sức sáng tạo phong phú của những người nghệ sĩ, đang vượt thoát khỏi khuôn sáo tuổi quê, mà như con chim hồng hộc cố vượt trời xanh phóng mình vào vũ trụ bao la. Sức lực của loài chim quý không thể hiện chân phương cho dòng thơ nối tiếp, nối tiếp bước đường khuynh khoái trước mặt, hay lại bị rào đón trong một dòng tư thức chìm nghẹn trong nỗi nước non xưa? Lê Quang Đông thừa hành một kiến tri thức độc đáo của một sĩ phu, đầy đủ bản năng sinh tồn trong thơ cả trong đời sống. Mà những biến dịch chung quanh cuộc đời bên Ông, bên Người, bên quê hương, phải chăng đã bất chợt động lòng khí phách mấy ngàn năm văn sử trải qua. Bất chợt, tha nhân đang thẩn thờ trước lẽ sống bất chợt ngoảnh lại, trước những ngôn ngữ bạch sĩ mà thơ Lê Quang Đông bỗng nhiên hoác ngộ một cách sáng tạo, khiến thơ Ông mở hoác một hướng trời mới đậm đặc tinh huyết thi ca. khi mực xanh chảy vào sử sách người về ngược trăm năm bia đá bi hùng những hình cờ long ly qui phụng phất vào nguyên khí núi sông (Nam Quốc Sơn Hà Đối Mặt Trời Xanh) Nhiều bài hành, bài phú tự cổ chí kim vang vọng những tâm hướng bức phá của thi nhân, trên những phát biểu tâm can với hiện thực. Chứa đựng những thao thức, bức nén dồn ép quanh cân não người thừa sử bạch diện thời xưa. Sự bày tỏ như những thống thiết trước những huyển hóa hắc bạch, trong suốt hóa trình gần năm ngàn năm lập nước theo mệnh trời, mà bài hịch Nam Quốc Sơn Hà cùa Lý Thường Kiệt là bản tuyên ngôn cổ sử khai nguyên. Nam quốc sơn hà Nam đế cư Tịch nhiên định phận tại thiên thư Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư (*) Ngoài bản tuyên ngôn độc lập của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thì thần khí tổ tiên ngàn đời bất di bất dịch, kẻ sĩ phu cũng âm ấp trong hồn những chánh khí tổ tiên. Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời Phạm Duy ngồi hát trong mê vọng Khóc cười theo vận nước nổi trôi Truyện Kiều còn tiếng Việt còn Tiếng Việt còn nước Việt ta còn Phạm Quỳnh ứa mắt thương sông núi Máu nhuộm hoàng sa đỏ sắt son (Ru Non Nước) Một thời máu nhuộm trong kinh sử/ Xác núi hồn sông u uẩn đau, nhưng tại sao những bi thống của nhà thơ lại trang trải thẩn thờ trong nỗi ước vọng đơn thuần: Ai gom nước mắt cha ông/ Mượn bình bát Phật mà đong nỗi buồn/ Để gió nam non rờn ải bắc/ Nghìn tay nghìn mắt rợn quê hương. Quả thật, nhà thơ đã gom tụ được những phù sa sông Hồng, sông Cửu Long mà trải dài trên vuông đất tri thức của người làm thơ. Cái diệu vợi trong thi tập mới nhất của Lê Quang Đông gói ghém những hóa thân tuyệt vời của hàn sĩ bạch y, mà khí tiết trung trinh là điều hệ trọng bậc nhất của sĩ phu. Người ta bước đi gập ghềnh trên những đoạn đường chông gai, điều tâm huyết chỉ mong hướng tới phút hoằng dương chánh pháp. Đạo làm người trong một vũ trụ hỗn man, mà lòng người trăm người trăm hướng, lạc lõng như đứng trước mê cung… Lê Quang Đông trầm tích trong tư tưởng vừa chếch bóng trong những buổi chiều tự kỷ, ngồi ôm những nỗi bâng khuâng và hỏi đáp chính mình. Dù sao, những sáng tác mới trực diện du hành trong hồn sử, Lê Quang Đông vương vấn trong tâm bởi nhân bản thiêng liêng của một loài người đang sừng sững có mặt, đứng vươn mình trước mênh mông ân điển quê hương. bất khuất trong tim Việt sử bi hùng nghe linh khí Cửu Long cuộn sóng có dáng Trường Sơn trùng trùng khí trận Nam quốc sơn hà đối mặt trời xanh (Nam Quốc Sơn Hà Đối Mặt Trời Xanh) Thật sự, nhà thơ Lê Quang Đông đã đem trọn vẹn trái tim hồng, bày lên đĩa ngọc tràn đầy khí thiêng. Thêm cho sử thi chút tinh anh của những hồn thơ đậm đặc nỗi niềm hoài vọng… NGÔ NGUYÊN NGHIỄM Mùa phong vũ, 2013 (*) Chú thích: Hịch Nam Quốc Sơn Hà Bản Nam Quốc Sơn Hà của Lý Thường Kiệt! Nam quốc sơn hà nam đế cư Tiệt nhiên định phận tại thiên thư Như hà nghịch lỗ lai xâm phạm? Nhữ đẳng hành khan thủ bại hư! Lý Thường Kiệt 南 國 山 河 南 國 山 河 南 帝 居 截 然 定 分 在 天 書 如 何 逆 虜 來 侵 犯 汝 等 行 看 取 敗 虛 李 常 杰 Vua Nam cai trị nước Nam ta Ranh giới sách trời đã vạch ra Quân giặc, cớ sao sang cướp phá? Bọn ngươi chuốc lấy nhục thua mà!... Thích Đức Nhuận (dịch) Sông núi nước Nam Vua Nam ở Rành rành định phận tại sách trời Cớ sao lũ giặc sang xâm phạm Chúng bay sẽ bị đánh tơi bời. (Bài dịch trong sách giáo khoa) THƠ LÊ QUANG ĐÔNG Nam Quốc Sơn Hà Đối Mặt Trời Xanh Khi mực xanh chảy vào sử sách Người về ngược trăm năm Bia đá bi hùng Những hình cờ long ly qui phụng Phất vào nguyên khí núi sông… Phất vào tiếng ru đất mẹ Những triều vua đổ máu lắm nhân tài Những triều vua truy sát người ở lại Ngậm ngùi vạ gió tai bay… Ngậm ngùi đế vương vô đạo Những trầm luân khanh tướng gian thần Những hèn nhân lạy thờ phương bắc Phải trả bằng máu nhuộm phương nam!... Ôi những hình cờ ám ảnh nghìn năm Sử xanh đau đớn lắm Trời biển cha ông máu xương thăm thẳm Tội đồ nào mãi quốc cầu vinh Kìa những anh hùng lẫm liệt uy linh Khí phách vang danh sông núi Thà làm quỷ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc Sử xanh hương khói vi thần Bất khuất trong tim Việt sử bi hùng Nghe linh khí Cửu Long cuộn sóng Có dáng Trường Sơn trùng trùng khí trận Nam quốc sơn hà đối mặt trời xanh Gửi lại nghìn sau đất nước thanh bình Trong kinh sử đồng bào không là giặc Hỡi những hiền tài năm xưa còn mất Hãy tìm về đất mẹ hồi sinh Hãy tìm về thắm lại sử xanh. LÊ QUANG ĐÔNG

15/7/2013 Ngô Nguyên Nghiễm

Theo https://www.vanchuongviet.org/