VĂN THƠ NHẠC: Sử thi Odyssée 5

Thứ Bảy, 6 tháng 2, 2021

Sử thi Odyssée 5

Sử thi Odyssée 5

THI CA KHÚC 21: Trước giờ hành động (Từ câu 9457 đến 9906)
CHÚ THÍCH:
9020. Atrides (hai anh em vua Agamemnon và vua Ménélas)
9257. Odysseus tên Hy lạp, La Mã đọc thành Ulysse.
9074. Cảnh chó săn được tìm thấy trong các mảnh vàng khảo cổ tìm được ở Mycẻnes Hy Lạp.
9413. Cửa sừng, cửa ngà. Người Hy Lạp thích chơi chữ: chữ viết Ngà nằm trong chữ sai lầm. sừng nằm trong chữ thực hiện. Tôi dịch: sừng là sừng sững, ngà là ngà say.
THI CA KHÚC XXI: TRƯỚC GIỜ HÀNH ĐỘNG
TÓM LƯỢC: Ulysse không ngủ, nghe tiếng các thị tỳ giễu cợt, chàng muốn trừng phạt, nhưng nén lòng kiên nhẫn, Athéné làm phép cho chàng say ngủ. Pénélope than vãn nỗi khổ đau rồi thiếp ngủ. Ulysse dậy sớm cầu Zeus điềm lành, lời cầu được thực hiện. Télemaque họp Hội Đồng. Các gia nhân lau dọn phòng. Các chủ chăn mang heo, bò, dê đến. Quản trại dê Méllanthios muốn tống cổ người ăn mày ra khỏi cửa. Quản trại bò Philoetios lại bênh vực và nói với Ulysse lời cảm động. Điềm dữ hiện ra làm bọn cầu hôn bỏ ý định giết Télemaque. Télemaque với tư cách chủ nhà tiếp người khách lạ, tế thần, mở tiệc. Angélaos khuyên Télémaque mau gấp tái giá cho mẹ. Người khách Théoclymène tiên tri những điều xấu xảy ra cho bọn cầu hôn và bỏ đi.
Hiên phòng Uy Lĩnh dọn nền, (9457)
Trải da bò, trải thêm lên da mềm.
Trước khi chợp mắt tắt đèn,
O Chi Khuê đã mang thêm áo mền. (9460)
Chàng nằm thao thức thâu canh,
Nghĩ suy cuộc chiến thanh trừng cầu hôn.
Ngoài phòng thị nữ tụm tròn,
Vui đùa nhí nhảnh, khuya còn vọng sang.
Một đứa đóng vai cầu hôn,
Đứa vai Uy Lĩnh giả thân ăn mày,
Lời lời nhục mạ chua cay,
Rồi cười như dại, như ngây ngoài phòng.
Uy Lĩnh nỗi giận đùng đùng,
Muốn ra trừng trị nhưng lòng lại nguôi. (9470)
Đưa tay đấm ngực nén lời.
Hãy kiên nhẫn đợi, chớ thời nóng chi:
Ta còn nhẫn nhục từng khi,
Trong hang Độc Nhãn bắt nhai đồng hành. (Cyclope)
Ta còn chịu đựng đến chừng.
Kế thoát hang mới quay lưng trả thù.
Quay nằm trằn trọc canh thâu,
Quán Trí Tuệ đến bên đầu hiện ra:
Vì đâu thức mãi canh tà,
Hỡi người đau khổ nhất, qua cõi đời. (9480)
Người về đến chốn nhà người,
Vợ cùng người với con người gặp nhau,
Thế mà như chẳng biết nhau.
Uy Lĩnh cười đáp: Trớ trêu sự tình.
Vì đâu nghịch cảnh điêu linh,
Vâng thưa Thần Nữ nỗi lòng trái ngang.
Tim tôi bối rối vô vàn,
Một mình đứng trước đám đông kẻ thù.
Điều tôi lo lắng trong đầu.
Tôi sẽ giết họ, thương đau làm gì? (9490)
Dớt và Thần Nữ hộ trì,
Hay giúp tôi bỏ trốn đi nơi nào?
Tránh bàn tay nhuốm máu đào,
Cầu xin Thần Nữ làm sao nghĩ gì?
Quán Trí Tuệ : Chớ lo chi,
Bạn hiền khốn khổ, tin đây đồng hành,
Tuy là phái yếu Nữ Thần,
Ta từng trải chốn chiến trường hiểm nguy.
Nói cho rành rõ, thẳng lời,
Dù đây có mặt năm mươi binh đoàn. (9500)
Vây hai ta chúng tiến công,
Thì ta cũng hạ như muôn cừu bò,
Bây giờ ngủ chớ âu lo,
Ngày mai khỏe mới thắng to trận này.
Nói rồi hoá phép vào mi,
Thần tung cánh phượng bay đi Thiên Đình.
Uy Lĩnh say ngũ giấc hiền,
Nỗi lòng vơi bớt ưu phiền lo âu.
Vợ chàng thức giấc trên lầu,
Lặng ngồi đối bóng lạnh sầu con tim. (9510)
Đôi dòng lệ nóng trào tuôn:
Đạt Thế Mỹ hỡi, thiêng liêng Nữ Thần.
Tiên tử Thần Dớt vạn năng,
Sao Ngài chẳng bắn mũi tên ngực này.
Cho ta chết được tức thì,
Hay là lốc cuốn mang đi thân này,
Ném ta vào giữa đường mây,
Giữa cơn bão dữ sóng đầy Đại Dương.
Như cơn lốc dữ bão giông,
Mang các con gái của nàng Băng Đa Lê. (9520)
Mẹ cha, Thần Chết mang về,
Các cô con gái não nề đau thương.
Sống mồ côi giữa lầu trang,
Ngọc Vệ Nữ giúp các nàng mật thơm,
Bánh sữa tươi với thức ăn,
Hạ Cơ mang đến thông minh sắc tài, (Héré)
Trinh Thần Đạt Thế Mỹ đến hoài,
Mỗi này nâng tấm thân dài lớn lên,
Quán Trí Tuệ dạy khéo khôn,
Thêu hoa nhung gấm, thảm hồng khéo tay. (9530)
Thừa cơ Thần Nữ về mây,
Xin Dớt ban các nàng đầy phúc duyên.
Vắng nhà Hạc Phi đến liền, (Harpyes)
Bắt các nàng bán cho Chằng Độc Cô, (Érinyes)
Khổ đau làm phận con nô,
Nợ cha đền Dớt lấy cho chó vàng.
Khẩn cầu Thần cõi Thiên Đình,
Cho ta thoát khỏi cõi trần đớn đau,
Tìm chàng Địa Ngúc hay đâu?
Uy Lĩnh chàng hỡi biết sao gặp chàng. (9540)
Uy Lĩnh chàng biết đâu tìm?
Lòng em chẳng thể mơ màng cùng ai.
Yêu chàng thương nhớ nào phai,
Làm sao có thể yêu người ra chi?
Ngày thương nhớ khóc sầu bi,
Hồn em buồn héo đêm say nhớ chàng.
Đêm nay em muốn mơ màng,
Chân mây hồn mộng, ta tìm đến nhau.
Nhưng khi chợp mắt, ôi chao,
Mộng Thần gửi giấc mơ sao hãi hùng. (9550)
Đêm nay đêm thật lạ lùng,
Có người khách lạ ngủ trong hiên phòng,
Nhớ sao Uy Lĩnh quá chừng,
Lòng em bao nỗi vui mừng xuyến xao.
Như ngày chàng mặc chiến bào,
Lên đường ra trận, biết bao tâm tình.
Lòng em ấm cúng vô cùng,
Tưởng rằng một giấc mơ lành đến đây,
Nhưng không sự thật là đây,
Sao em cứ ngỡ khách đây là chàng? (9560)
Bình minh bừng sáng ngai vàng,
Uy Lĩnh nghe vọng tiếng nàng thở than.
Bồi hồi mong ước gặp nàng,
Gối đầu bên trái tim chàng khóc thương.
Xếp chăn da với áo choàng,
Vào trên chiếc ghế ở bên hiên phòng,
Ra ngoài trời mới rạng đông,
Đưa tay khẽ khấn cầu Thần linh thiêng:
Khẩn cầu Thần Dớt vạn năng,
Ý Thần dẫn dắt bước đường về quê. (9570)
Qua bao gian khổ não nề,
Cung đình kẻ nghịch bốn bề mưu toan.
Khẩn cầu Thần ý soi hồn,
Hộ trì xin hãy báo con một điềm.
Thần Dớt nghe tiếng cầu chàng,
Giáng ngay sấm sét đỉnh ngàn chớp giăng.
Bầu trời chẳng đám mây vần,
Uy Lĩnh vui sướng điềm Thần thiêng liêng.
Sân sau một nữ gia nhân,
Lắng nghe có tiếng cầu Thần sớm mai. (9580)
Đống rơm, không thấy mặt người,
Nghe lời khấn hoá thành lời thiêng liêng.
Mười hai tỳ nữ tinh sương,
Dậy lo xay bột nghiền làm bánh ăn.
Xay xong lại ngủ mơ màng,
Một o còn thức bên rơm nghe lời:
Thần Dớt soi thấu lòng người,
Đã cho sấm động trên trời báo tin.
Chẳng mây mà sấm động vang,
Chắc là gửi đến điềm lành chi đây? (9590)
Riêng con cầu khẩn điều này,
Ngày này ngày cuối tiệc bày cầu hôn.
Bao gia nhân thức sớm hôm.
Để mà xay lúa mì mòn mỏi vai.
Của đâu cho chúng ăn hoài,
Hôm nay lân cuối chúng thời đến đây.
Cầu vua Uy Lĩnh ra tay,
Trở về trừng phạt, từ nay an lành.
Bình minh vừa ửng nắng hồng,
Gia nhân chụm lửa quây quần bếp sân. (9600)
Thế Viễn Mạc bước xuống phòng,
Y trang nghiêm chỉnh, lưng choàng thanh gươm.
Đôi chân mang chiếc hài xinh,
Cầm trường thương xuống trước thềm hỏi thăm:
Vú ơi, lo khách đủ chăng?
Khách dậy ăn sáng lót lòng hay chưa?
Con đo ngủ sớm đêm qua,
Mẹ còn tiếp chuyện, đến khuya lên lầu.
O Chi Khuê vội đáp mau:
Con ơi mẹ có chăm lo hết lòng. (9610)
Mẹ cấp theo ý rượu nồng,
Bánh ngon đầy đủ, chẳng còn thiếu chi.
Đến khi từ giả khách đi,
Mẹ bảo thị nữ dọn ngay chăn giường,
Nhưng khách chẳng muốn nằm phòng,
Chỉ muốn da thú trải trong hiên nằm.
Vú đà mang chiếc áo thêm,
Đắp lên mình khách khỏi đêm lạnh lùng.
Thế Viễn Mạc bước qua phòng,
Trường thương tay nắm, chó săn theo cùng. (9620)
Bước nhanh về phía quảng trường,
Ở nơi bô lão Hội Đồng An Kinh.
O Chi Khuê ra lệnh gia nhân,
Người thì tưới nước, quét sân dọn nhà.
Người thì trải ghế nệm hoa,
Trải tấm thảm mới, chùi qua ghế bàn.
Lau khô chậu bạc, đục bình,
Rồi ra suối nước hứng trong vò đầy,
Đổ vào vại dùng hằng ngày,
Tiệc vui chuẩn bị hôm nay khách mời. (9630)
Gia nhân vội vã vâng lời,
Hai mươi người lấy nước nơi suối nguồn.
Còn lại xuống bếp lo phần,
Kẻ thì chẻ củi, kẻ vần bánh thơm.
Âu Mê về sớm mọi hôm,
Dắt theo lợn ỷ ba con béo tròn.
Ghé vào Uy Lĩnh hỏi han,
Khách ơi được tiếp nồng nàn hay chăng?
Đêm qua có ngon giấc không?
Hay là tôi tớ xem thường khinh khi? (9640)
Uy Lĩnh thoang thả trả lời:
Các Thần trừng trị những người xấu tâm.
Những người xấc xược xem khinh,
Ở ăn bạc ác, lại còn khinh chê.
Hai người đang đứng cận kề,
Bổng Mê Lăng Tuất chăn dê đến gần,
Dắt dăm dê béo nhất chuồng,
Đem về cung phụng tiệc tùng cầu hôn.
Cột bầy thú dưới cửa chuông,
Quay nhìn Uy Lĩnh nói sang cộc cằn: (9650)
Lão kia còn lại ăn xin,
Khi nào mày hết lằng nhằng, cút ngay!
Chắc là muốn cú đấm đây,
Vì mày mà cả nhà này loạn lên.
Còn các nhà khác trong thành,
Sao mày chẳng đến một vòng kiếm ăn?
Âu Mê toan tính khuyên răn,
Uy Lĩnh ra hiệu khuyên rằng chớ lo,
Phí công khuyên bảo nhỏ to,
Bổng Phi Anh Tuấn trại bò mang thêm. (Philoetios) 9660)
Một con bò cái vô sinh,
Vài con cừu béo cột cùng cửa chuông,
Lại gần quản lợn hỏi thăm:
Âu Mê khách lạ đến cùng chúng ta,
Gia đình quê quán đâu xa?
Mà sao hình dáng như vua trên trần,
Là thần hiện xuống thử lòng,
Hay vua gặp nạn còn trong cơ hàn?
Nói rồi chân bước đến gần,
Cúi chào Uy Lĩnh ân cần hỏi han: (9670)
Kính chào khách lạ đến thăm,
Mong rằng khách đã an lành đến đây,
Dù bao gian khổ đọa đầy,
Thần Dớt xui nỗi đắng cay cuộc đời.
Lòng tôi thương xót kiếp người,
Nhìn khách ta nhớ đến người chủ ta,
Uy Lĩnh chìm nỗi phong ba,
Cõi trần lưu lạc như là khách thôi.
Người còn sống dưới mặt trời,
Hay là thác xuống Dạ Đài, than ôi! (9680)
Khóc thương Uy Lĩnh, vua tôi,
Người giao từ trẻ trông coi trại bầy,
Bây giờ bò đã sinh đầy,
Giống bò trán rộng, nhưng nay vắng người.
Bây giờ kẻ khác ăn chơi,
Ngày ngày ra lệnh các nơi cấp hoài.
Tiệc tùng chẳng nể con trai,
Chẳng nể thần thánh, xem ai ra gì!
Bởi vì chúng chẳng nghĩ suy,
Muốn chia tài sản, muốn ngày cướp ngôi. (9690)
Nhớ thương đau xót tim tôi,
Nhớ thương đầu óc chẳng thôi quay cuồng.
Nghĩ thương cậu chủ trẻ trung,
Ngày ngày chịu đựng muôn phần oái ăm.
Gia tài kẻ lạ phí phung,
Tôi cầu cậu chóng trưởng thành khôn ngoan.
Tôi cầu Uy Lĩnh về nhanh,
Trở về đuổi bọn cầu hôn khỏi nhà.
Uy Lĩnh cảm lời thật thà:
Quản trại bò hỡi, thật thà chính trung. (9700)
Chẳng người vô trí, vô tình,
Khôn ngoan mực thước, sáng trong tâm hồn.
Tôi xin nói với người rằng,
Lời thề trân trọng các Thần chứng minh.
Uy Lĩnh sẽ về cung đình.
Mắt người sẽ thấy thanh trừng kiêu quân.
Chủ trại bò mới nói rằng:
Khách ơi, Thần Dớt chứng minh lời này,
Sức tôi sẽ giúp đôi tay,
Cùng Âu Mê đó hẹn ngày đấu tranh. (9710)
Khẩn cầu tất cả các Thần,
Cho vua Uy Lĩnh về nhanh nhà này.
Trong khi nói chuyện mê say,
Bọn cầu hôn đã thầm thì bên nhau,
Mưu giết Viễn Mạc thế nào,
Bổng đâu phía trái bổ nhào chim ưng,
Bắt bồ câu trắng trên cành
Âm Phi Tuấn đoán chẳng lành điềm chim:
Bạn ơi, chẳng thể thành công
Điềm chim ưng đó, chẳng mong làm gì. (9720)
Chi bằng bỏ ý định đi.
Mọi người đồng ý, bỏ ngay chẳng bàn.
Chẳng chi bằng việc uống ăn,
Cởi áo choàng vắt khăn quàng hiên trong.
Xắn nhanh tay áo ra sân.
Chia nhau cắt cổ thịt đàn cừu tơ.
Vật hai heo với một bò,
Cắt nêm nướng chín rượu vò cùng chia.
Phi Anh Tuấn phát bánh mì,
Mê Lăng Tuất rót rượu đi chào mời. (9730)
Đầy phòng rộn tiếng nói cười,
Bọn cầu hôn dọn ghế ngồi ngổn ngang.
Thịt ngon đặt sẵn trước bàn,
Say sưa chè chén, huênh hoang cười giòn.
Thế Viễn Mạc sai dọn bàn,
Gần nơi cửa đá tàng tàng ghế son,
Dành cho Uy Lĩnh phần riêng,
Một mâm lòng thịt, rượu vang cốc vàng.
Rồi nâng ly cốc mới rằng:
Khách đây uống rượu và ăn như người. (9740)
Tôi sẽ bênh vực người thôi,
Chống lại ai nói những lời lố lăng.
Người là khách quý gia đình,
Bạn cha Uy Lĩnh đã từng thiết thân.
Các người hãy giữ lặng im.
Chẳng lo tranh cải, chẳng phiền đấm thoi.
Bọn cầu hôn răng cắn môi,
Ngạc nhiên Viễn Mạc những lời kể trên.
Án Tinh Lộc nói đỡ đòn:
Chao ôi, lớn lối già mồm làm sao! (9750)
Xem ra gì bao anh hào,
Những lời hăm dọa ồn ào thốt ra.
Nể vì Thần Dớt chẳng ưa,
Nếu không tôi đã chẳng chừa má ai.
Thế Viễn Mạc chẳng trả lời,
Sai gia nhân gánh đến nơi tế thần,
Trong rừng thông thần An Long,
An Kinh bô lão trong thành hội nhau.
Bếp hồng than lửa chín mau,
Gia nhân sắp xếp mâm thau lên bàn. (9760)
Uy Lĩnh cũng được chia phần,
Như bao người khác dĩa mâm thức đầy.
Như Thế Viễn Mạc bảo sai,
Gia nhân theo lệnh tiếp nghi như lời.
Quán Trí Thần Nữ khiến xui,
Bọn cầu hôn vẫn chưa nguôi trong lòng,
Gây điều hổn xược bất bình,
Cho lòng Uy Lĩnh uất căm tràn trề.
Xuyên Tuất vốn ở Sa Mê (Ctésippe, Samé)
Con nhà giàu có cũng về cầu hôn. (9770)
Nghĩ đem tiền của phí phung,
Nghìn vàng sẽ được giai nhân ngọc ngà.
Đứng lên phách lối gần xa:
Lắng nghe công tử đến nhà cầu hôn.
Nghe tôi hỏi chuyện cỏn con,
Vì đâu khách lạ phần ngang mọi người.
Ăn mày ngang chúng ta thôi,
Chẳng công bằng, chẳng đẹp đời chúng ta.
Cho nên tôi xin tặng quà,
Món quà xứng đáng gọi là tiếp tân. (9780)
Nói rồi với giỏ thịt gần,
Ném vào Uy Lĩnh một chân xương bò.
Uy Lĩnh cúi mặt lách vô,
Chân bò trúng vách tường khô rớt ầm.
Hắn cười nham nhở răng hàm,
Ra tuồng hãnh diện mặt càng váo vênh.
Thế Viễn Mạc thét: Đê hèn!
Mi không muốn sống cho nên ném người,
Hành động khốn nạn hổ ngươi,
Dù không trúng khách cũng người vô liêm. (9790)
Mi gánh hậu quả khôn lường,
Mũi thương này sẽ xuyên ngang thân người,
Hãy về bảo với cha người,
Thay vì đám cưới nay thời đám tang.
Cung ta xấc xược ngang tàng,
Ta đà suy nghĩ biết đường xấu xa,
Biết điều tốt đẹp, vì ta,
Chẳng còn trẻ dại như là trẻ thơ.
Ta đà biết các người sao,
Bấy lâu chẳng bỏ tơ hào đến ăn. (9800)
Ăn lỳ rượu thịt chia phần,
Làm điều xàm xỡ lại không trả tiền.
Mi hãy cút khỏi sảnh đường,
Còn không cầm kiếm sẵn sàng đấu gươm,
Ta thà sống chết quang vinh,
Còn hơn thấy kẻ xem khinh đớn hèn.
Khách ta mi đã xem thường,
Ngày tàn, mi chẳng thể yên bao giờ.
Cả phòng im lặng như tờ,
An Lao công tử Đà Tô mới rằng: (Agelaos, Damastor) 9810)
Các bạn ơi chớ vì chăng,
Một lời nói thẳng mà thành sân si,
Thế Viễn Mạc chớ giận chi,
Chẳng qua đùa giỡn, chẳng gì khinh ai.
Chúng tôi chờ chực đây hoài,
Muốn Viễn Mạc nói mẹ lời trấn an,
Một lần hứa hẹn cầu hôn,
Nên ra bày tỏ chớ đừng lặng thinh.
Hay là còn giữ trong lòng,
Hy vọng Uy Lĩnh về trong nhà này. (9820)
Chẳng ai trách cứ điều hay,
Bao niềm mong ước được ngày đoàn viên,
Mười năm chiến trận đã tàn,
Uy Lĩnh đã chết đắm thuyền bão giông,
Chẳng còn gì nữa mà mong,
Chẳng nên hy vọng xa gần còn đâu.
Thế Viễn Mạc hãy lên lầu,
Ngõ lời cùng mẹ ra mau chọn chồng.
Chọn người quý phái cầu hôn.
Dâng bao vàng ngọc, bạc đồng giàu sang. (9830)
Mọi người đây sẽ tan hàng,
Ai về nhà nấy, chẳng màng nhà ngươi.
Một mình ăn hết gia tài,
Mẹ người tái giá sang nơi nhà chồng.
Thế Viễn Mạc mới đáp rằng:
Ông An Lao hỡi, Dớt làm lìa xa,
Mất còn phiêu bạc cha ta,
Ta không hề cấm mẹ ta lấy chồng.
Ngược lại ta đã cầu mong,
Chọn người xứng đáng tấm lòng thương yêu. (9840)
Nhưng ta đã hổ thẹn nhiều,
Những điều ép buộc trái điều mẹ mong.
Những điều ngược với tấm lòng,
Các Thần đã dạy tâm tình trắng trong.
Mặc Thế Viễn Mạc nói năng,
Quán Trí xui chúng ngã lăn ra cười.
Óc đầu rỗng tuếch xa vời,
Cười lăn, cười lóc, cười hoài chẳng thôi.
Như hàm răng mượn của ai,
Thịt nhai nuốt trọng, máu thời tóe tung. (9850)
Mắt đầy nước mắt ngập tràng,
Tim buồn như quỷ nhập tràng rỉ rên.
Thế Chí Minh đứng đoán rằng: (Théoclymène)
A ha ! đến lúc khốn cùng rồi đây,
Cái gì khiến trận cười này,
Thê lương đang tới trong ngày hôm nay.
Bóng đêm đang phủ đầu người,
Mặt người, đầu gối miệng lời rỉ rên,
Má người đầy lệ ngập tràn,
Máu phun thịt bắn lên tường thối tha. (9860)
Giữa hàng cột đá chạm hoa,
Hiên phòng ngập đám quỷ ma hiện về.
Bóng ma rủ rượi lê thê,
Từ cõi Diêm Phủ hiện về âm u. (Erèbe)
Mặt trời khuất bóng thiên thu,
Khắp nơi che phủ sương mù quái ma.
Tiếng cười bổng nức nở ra,
Âu Tinh Mạc chợt ấp a buông lời:
Hắn điên kẻ lạ này thôi.
Ai là kẻ đã rước mời đến đây. (9870)
Chớ nên để hắn múa may,
Tống cổ hắn khỏi nơi này bạn ơi!
Chớ nghe lời nói rối tai,
Chuyện nhảm ma quỷ ai thời khiến xui.
Thế Chi Minh mỉa mai cười:
Âu Tinh Mạc hỡi, đây lời chẳng sai,
Ta đà có mắt có tai,
Óc đầu sáng suốt những lời tiên tri.
Khỏi cần đuổi ta sẽ đi,
Vì ta thấy trước những gì thê lương. (9880)
Ta biết trước các người thường,
Chẳng ai có thể kiếm đường thoát thân,
Chuyện làm thúc ép cầu hôn,
Làm nên tội ác oán hờn trả vay.
Nói rồi cất bước đi ngay,
Đến nhà Phi Lạc tiếp thay bạn hiền. (Piracos)
Ngẩn ngơ cả lũ cầu hôn,
Rằng: Ai mời kẻ lạ lùng đến đây?
Một tên trẻ đáp lời thay:
Thế Viễn Mạc dẫn kẻ này về cung. (9890)
Kẻ hành khất, kẻ lang thang,
Uổng cho rượu thịt quàng xiên nói xàm.
Vô nghề vô ngỗng lang bang,
Nói lời ma quái giả làm tiên tri.
Bắt hắn bán nô lệ đi,
Bán Si Chi Liên cũng được chi nghìn tiền. (Siciliens)
Thế Viễn Mạc đứng lặng yên,
Nhìn cha đợi lệnh lòng hiềm đợi lâu.
Nàng Nhã Lan bước xuống lầu.
Gia nhân đã đặt bụt cao ghế ngồi. (9900)
Bọn cầu hôn lặng im hơi,
Riêng nàng linh cảm lòng thời an vui.
Nghiêm trang chẳng nói, chẳng cười,
Bọn cầu hôn chẳng biết thời tàn vong,
Một Thần Nữ, một anh hùng
Sắp bày một trận cuối cùng thê lương.
Thi Ca khúc 22: Cuộc thi bắn với chiếc nỏ của Uy Lĩnh.
CHÚ THÍCH:
9520. Pandarée, Băng Lê, tên Hy Lạp Pandareus: ăn cắp trong đền thờ Thần Zeus một con chó bằng vàng, nên các con lớn lên phải trả nợ thay cha, bị bắt bán làm nô tỳ.
9859. Cười như hàm răng mượn của ai: cười không còn tự chủ được
THI CA KHÚC 22: CUỘC THI BẮN VỚI CHIẾC NỎ CỦA UY LĨNH
TÓM LƯỢC:
Pénéloppe lấy chiếc nỏ của Ulysse mang xuống mời bọn cầu hôn thi bắn qua lỗ 12 chiếc rìu. Télémaque thử chiếc nỏ của cha và giương được, Ulysse ra hiệu ngừng thử. Bọn cầu hôn lần lược thử nhưng không ai kéo nổi. Ulysse rời khỏi phòng với Eumée và Philoetos và cho biết sự thật mình là Ulysse. dặn dò đóng các cửa và sửa soạn chiến đấu. Eurymaque đến phiên thử nỏ nhưng không kéo được. Antinoos đề nghị ngày mai tế thần Apollon rồi mới thi, Ulysse xin thử nỏ, Antinoos phản đối. Télémaque nói mẹ lên lầu và tuyên bố mình làm trọng tài, ra lệnh Eumée trao nỏ cho cha mặc bọn cầu hôn phản đối. Télémaque ra lệnh vú già đóng cửa các phòng. Trong khi Philoetos đóng cửa sân. Ulysse giương nỏ bắn xuyên qua 12 lỗ rìu.
Quán Trí Mắt Cú tinh anh,
Gợi Nhã Lan hãy mở màn cuộc thi.
Nỏ cung Uy Lĩnh tranh tài,
Bắn xuyên qua được mười hai lỗ rìu. (9910)
Ai mà thắng được các điều,
Thì nàng sẽ chọn, đi theo làm chồng.
Nàng từ bước đến võ phòng,
Tay cầm chiếc khóa đồng cong cán ngà.*
Đi về phía góc lầu hoa,
Kho tàng vũ khí vua ra chiến trường.
Nơi đây chiếc nỏ treo tường *
Cạnh bên đầy giỏ, ống tên sáo dài.
Quà Y Phi Tố tặng cố tri, (Iphitos)*
Công tử Âu Tố thành La Cô Ni gặp người. (Eurytos, Laconie) (9920)
Nhà Ốc Ty Lộc cùng vui, (Ortiloque)*
Uy Lĩnh còn trẻ tuổi thời thanh niên,
Được cha gửi đến Mạc Gia Niên (Messenien)
Để đòi một món nợ tiền đã lâu,
Thương nhân mua ba trăm cừu,
Mang đi hẹn đến chuyến sau trả tiền,
Y Phi Tố tìm chục lừa con,
Bị bọn cướp biển bắt mang bán thuyền.
Gặp nhau hội ngộ tâm tình,
Y Phi Tô tặng nỏ, vật truyền cha ông. (9930)
Uy Lĩnh tặng chiếc kiếm đồng,
Và lao dài, buổi kết tình thân thương,
Y Phi Tố chết trong chuồng,
Nhà Hùng Anh Kiệt để tranh bầy lừa. (Héraclès)
Nhớ bạn thương chiếc nỏ xưa,
Uy Lĩnh cất chẳng mang ra chiến trường.
Khi chân cất bước xuống thuyền,
Chàng cất chiếc nỏ lưu truyền cho con.
Cầm tay chiếc nỏ, mơ màng,
Nhớ ngày Uy Lĩnh từng mang bên mình. (9940)
Lỗ rìu từng bắn xuyên tên,
Mấy ai kéo được nỏ cung như chàng.
Khóa kho tàng bước xuống phòng.
Vuốt ve chiếc nỏ hai hàng lệ tuôn.
Bên chân nức nở mơ màng:
Chàng ơi, em nhớ thương chàng biết bao.
Rồi nàng từ bước xuống lầu,
Theo sau thị nữ mang hầu nỏ cung.
Mang theo hộp gỗ chạm đồng,
Mười hai rìu sắp sẵn trong nhung mềm. (9950)
Trước phòng nhìn bọn đàn ông,
Vén khăn, nét mặt đoan trang lạnh lùng:
Lắng nghe các người cầu hôn,
Đến đây cầu cạnh uống ăn hằng ngày.
Các người muốn cưới ta đây,
Trăm người ta phải chọn người tài cao.
Cho nên mở cuộc thi sau:
Mọi người lần lượt đấu nhau trận này.
Giương được chiếc nỏ bắn thi,
Tên bay xuyên được mười hai lỗ rìu. (9960)
Ai người thắng được bấy nhiêu,
Thì ta sẽ bỏ nhà theo, làm chồng.
Bỏ gia đình, bỏ lầu vàng,
Biết bao kỷ niệm xuân sang trong đời.
Để mà cất bước theo người,
Bao nhiêu thương nhớ u hoài trong mơ.
Nói rồi nàng bảo Âu Mê,
Đặt rìu thẳng lối treo vừa đường tên.
Tay cầm kỷ vật chủ lên,
Âu Mê nức nở lệ tuôn đôi hàng. (9970)
Quản trại bò cũng lệ tràn,
Nhìn cung nỏ chủ thở than nhớ người.
Án Tinh Lộc giận thét lời:
Đồ điên thô bỉ, sao hoài khóc chi.
Để nàng tim dạ sầu bi,
Để nàng thương nhớ mất đi người chồng.
Hãy vào im lặng ngồi ăn,
Hay đi ra khuất khỏi căn phòng này.
Hãy đem tên nỏ lại đây,
Chúng ta sẽ đấu trận đầy khó khăn. (9980)
Bọn bây sức lực nào bằng,
So với Uy Lĩnh, chưa từng thấy ai,
Khi ta còn nhỏ thấy rồi.
Nghĩ riêng mình hắn có tài bắn thôi.
Chẳng ai kéo được, hết hơi,
Làm sao bắn được mười hai lỗ rìu.
Hắn nào biết phận hẩm hiu,
Mũi tên Uy Lĩnh sẽ tiêu cuộc đời.
Bao nhiêu tội mấy năm trời
Ra tuồng kích động những người cầu hôn. (9990)
Thế Viễn Mạc chợt đứng lên,
Cất cao tiếng nói như chàng bán rao:
Lạ thay trí não ta nào,
Cồ Nốt Thần Tử quấy vào óc ta. (Chronos Zeus)
Mẹ ta, ta yêu thiết tha,
Ngày mai từ bỏ cửa nhà ra đi.
Theo người thắng được cuộc chơi,
Rời nhà, rời cửa tôi cười tôi vui!
Đầu tôi rối loạn cả rồi,
Mại vô tranh giải, hỡi người cầu hôn. (10000)
Mẹ tôi đức hạnh khác thường,
Phi Lô, My Liên, Đạt Quốc chẳng tìm thấy ai! (Pylos, Mycènes, Argos)
Một người giá trị đức tài,
Khỏi cần tán tụng vẽ vời làm chi.
Mại vô! Tranh cải làm gì?
Chẳng nên cưa kéo, việc này đã lâu,
Hãy giương lấy cái nỏ nào,
Riêng tôi cũng muốn thử sao nỏ này.
Cho tên xuyên các rìu đây,
Nếu tôi thắng cuộc, mẹ thời chẳng đi. (10010)
Tôi đây thay mặt cha tôi,
Sẵn sàng thắng cuộc rạng ngời vinh quang.
Nói rồi cởi vất áo choàng,
Tháo gươm, ngắm lại cho hàng rìu ngay.
Rồi cầm chiếc nỏ căng dây,
Ba lần thử bật, nỏ bay vang lừng.
Sẵn sàng xuyên các rìu đồng.
Rồi toan gắn mũi tên trong nỏ này
Uy Lĩnh ra hiệu cản ngay,
Hãy khoan nhẫn nại, chớ đầy máu sôi. (10020)
Thế Viễn Mạc đành nghe lời,
Giả vờ nói với mọi người chung quanh:
Sức tôi chẳng kéo nổi cung,
Tôi còn trẻ chẳng thể tranh cùng người.
Các người hãy thử đi thôi.
Nói rồi bỏ lại ghế ngồi bên cha.
Án Tinh Lộc đứng ba hoa:
Các bạn hãy đứng dậy mà bắn tên,
Bắt đầu từ phía trái lên,
Hãy nâng ly rượu cho thêm sức người. (10030)
Mọi người đồng ý nghe lời,
Cậu Lai Ô Đắc bắn thời trước tiên, (Leiôdeès)
Hắn luôn ngồi cuối góc phòng,
Bên vò rượu quý, nỗi lòng đơn côi.
Bọn cầu hôn ngạo hắn hoài,
Lấy nỏ kéo thử, nhưng rồi bỏ ngay.
Nỏ không nhúc nhích mảy may,
Cánh tay yếu đuối nói thay thẹn thùng:
Tôi không đủ sức giương cung,
Các bạn hãy thử, nhích chăng được nào? (10040)
Nỏ này làm mất tình nhau,
Chỉ vì tranh cuộc, được nào danh đâu.
Chẳng ai đạt được mong cầu,
Đợi chờ vô ích từ lâu mọi người.
Chẳng ai cưới được nàng rồi,
Đi tìm người khác, tóc dài An Kinh.
Lấy làm vợ đỡ nhọc nhằn,
Mặc cho số phận dành riêng cho nàng.
Nói rồi tay cất nỏ cung,
Cất tên vào ống về bên ghế ngồi. (10050)
Án Tinh Lộc giận dữ lời:
Sao Lai Ô Đắc nói lời thảm thương.
Nỏ này làm chết ai chăng?
Hay vì người chẳng tập tành bắn cung.
Cha người chẳng dạy võ công,
Hãy coi người khác bắn tên thế nào?
Rồi truyền Mê Lăng Tuất làm theo. (Mélanthios)
Đốt lò sưởi ấm, nong mau nỏ này,
Thoa mở cho trơn bàn tay,
Bởi vì chiếc nỏ lâu nay chẳng dùng. (10060)
Nghe lời Lăng Tuất vội nhanh,
Đốt lò sưởi ấm đặt gần ghế da,
Mở bò khắp nỏ phết thoa,
Bọn công tử trẻ cùng là thay nhau,
Hết hơi, chẳng kéo lên nào,
Nỏ chẳng nhúc nhích, nhìn chau đôi mày.
Chẳng ai kéo được nỏ này,
Chỉ Án Tinh Lộc chân tay lực điền.
Âu Tinh Mạc cao to kềnh,
Hai chàng to lớn tranh hùng với nhau. (10070)
Cùng trong lúc đó sân sau,
Chủ trại bò với trại heo hẹn cùng,
Uy Lĩnh cũng rời khỏi phòng,
Dịu hiền chàng khẽ nói cùng gia nhân:
Âu Mê, Phi Anh Tuấn thân thương,
Ta đà muốn nói các em điều này,
Lẽ ra ta giữ kín đây,
Nhưng tim ta muốn phút giây tâm tình.
Em làm gì để đấu tranh?
Cùng với Uy Lĩnh, nếu Thần giúp ta. (10080)
Đã đưa Uy Lĩnh về nhà,
Các em đây sẽ cùng là theo ai?
Bọn cầu hôn, hay chủ người,
Nói thật tim óc những lời thân thương.
Chủ trại bò vội đáp rằng:
Khẩn cầu Thần Dớt vạn năng điều này.
Nếu mà Uy Lĩnh về đây,
Sẵn sàng đôi cánh tay này tận trung.
Âu Mê cũng nói đồng tình:
Khẩn cầu Uy Lĩnh được Thần giúp ta. (10090)
Biết người trung tín trong nhà,
Uy Lĩnh khẽ nói rằng: Ta hãy nhìn,
Ta là Uy Lĩnh ngụy trang,
Hai mươi năm hết chiến trường điêu linh,
Trở về đất tổ cha ông,
Biết hai em với tấm lòng trung kiên,
Còn bao kẻ khác đã quên,
Hay là mong ước, nhớ suông trong lòng.
Hôm nay thắng bọn cầu hôn,
Có Thần giúp sức giữ tròn giang sơn, (10100)
Công đầu công của hai em,
Ta sẽ gả vợ giúp luôn cửa nhà,
Nhà xây mới ở gần ta,
Gia tài, gia súc, vật quà thiếu chi,
Với Thễ Viễn Mạc chẳng khác gì,
Anh em bằng hữu cố tri một lòng.
Ta đây em hãy nhận chân,
Đây chân ta thẹo heo rừng ngày xưa.
Ngày xưa ta theo cậu ta.
Bạt Nê quê ngoại, gần nhà đi săn. (Pernèse) (10110)
Nói rồi tay vén ống quần,
Cả hai sung sướng mắt mừng lệ rơi.
Ôm hôn Uy Lĩnh quàng vai,
Cùng nhau nức nở những lời sướng vui.
Uy Lĩnh khẽ nói hai người:
Hãy ngừng khóc, kẻo có ai thấy mình,
Trở vào báo bọn cầu hôn,
Giờ đây ta hãy vào trong sảnh đường,
Khi nào ta muốn bắn tên,
Âu Mê đem nỏ tên liền đến bên, (10120)
Rồi nhanh lên các phòng trên,
Cùng vú già khóa cách ngăn các phòng,
Không cho ai bước lại gần,
Dù nghe có tiếng rỉ rên mặc tình.
Phi Anh Tuấn khoá cửa sân,
Và thêm dây cột xích đồng giúp ta.
Nói rồi cùng bước vào nhà.
Cả ba trở lại đi qua chỗ ngồi.
Lúc Âu Tinh Mạc loay hoay,
Cầm dây lay kéo hơi hong lửa hồng. (10130)
Căng dây thử kéo mấy lần,
Cũng đều vô hiệu nỏ không nhích gì.
Thở than bất lực thốt lời:
Hại thay! Nỏ chẳng chi thời chuyển lay,
Chẳng ai kéo được nỏ này,
Chẳng mong gì cưới được người ước mơ.
Chẳng ai tranh được cuộc đua,
Sức vua Uy Lĩnh hơn xa mọi người.
Chẳng ai đủ sức kéo dây,
Đời con đời cháu như vầy mà thôi. (10140)
Lo âu Tinh Lộc thốt lời:
Âu Tinh Mạc kéo cũng hoài công thôi,
Chắc là mi hiểu sức người,
Hôm nay chưa tế thần trời An Long,
Chẳng là lúc thử nỏ cung.
Chi bằng ta hãy tạm dừng nơi đây.
Các rìu để vậy chẳng thay,
Chẳng ai đánh cắp rìu này làm chi.
Bây giờ hãy rót rượu đi,
Tạm ngưng thử nỏ thi thì ngày mai. (10150)
Bảo Mê Lăng Tuất đem vài,
Cừu dê thật béo lễ nghi tế thần.
Cúng đùi dê cho An Long,
Là Thần cung nỏ mới cùng thi đua.
Mọi người theo ý a dua,
Lời Án Tinh Lộc cũng vừa thuận tai,
Chỉ vì chưa cúng thần thôi.
Cho nên dây nỏ kéo thời chẳng lay.
Quản gia rót nước rửa tay,
Rồi mời rượu mật người say chén nồng. (10160)
Sau khi cùng uống rượu xong,
Uy Lĩnh đứng dậy nói cùng chung quanh:
Lắng nghe các người cầu hôn,
Lòng ta cũng muốn nói lên ý cùng.
Với Âu Tinh Mạc như thần.
Với Án Tinh Lộc đầy lòng khôn ngoan.
Ngày mai thi bắn nỏ tên,
Thần cho ai sẽ vinh quang cưới nàng.
Nay tôi muốn thử nỏ cùng,
Xem tôi có sức lực còn bắn tên. (10170)
Hay là gian khổ phong trần,
Đã làm tôi cũng mỏi mòn sức trai.
Mọi người nghe nói cùng cười,
Kẻ ăn mày cũng học đòi thử chi.
Còn Án Tinh Lộc lo vì,
Chẳng may hắn bắn được thì ra sao?
Đứng lên hắn vội nói mau,
Thẳng thừng phản bác, ý nào răn hăm:
Mi là một kẻ khốn cùng,
Lại còn đòi hỏi lăng nhăng thế nào? (10180)
Người đã chẳng bằng lòng sao?
Ngồi ăn như mọi anh hào ở đây,
Là phần vinh dự lắm thay,
Chẳng ai mà được như mi bao giờ!
Chắc là rượu khiến người khờ,
Cho nên vô ý xô bồ nói năng.
Say mèm vì rượu chớ nên,
Âu Chi Tôn nhân mã, tiếng danh để đời, (Euryton)
Trong nhà Phi Chi Tuất say thôi, (Pirithoos)
Đấu cùng Lâm Bích để rồi thảm thương. (Lapithes) (10190)
Bị lôi ra khỏi sảnh đường,
Xẻo tai, cắt mũi, móc gan tàn đời.
Chỉ vì uống rượu say thôi,
Người xem gương đó, nhớ lời, chớ quên.
Mi mà cầm nỏ giương cung,
Sẽ bị trừng phạt, đau thương tức thì.
Mọi người đây sẽ trói mi,
Gửi vua Chằng Ác âm ty bằng thuyền. (Échétos)
Vua cực hung ác âm hồn,
Thì ngươi có muốn thoát còn được chăng? (10200
Ngồi yên uống rượu an lành.
Chớ tranh với bọn trẻ trung làm gì!
Nàng Nhã Lan vội cất lời:
Án Tinh Lộc hỡi, chớ thời nhục ai,
Chẳng hay, chẳng đúng với người,
Khách Thế Viễn Mạc tiếp nơi cung này.
Chẳng là, khách lạ đến đây,
Bắn cung Uy Lĩnh tên bay qua rìu,
Thì khách sẽ mang ta theo,
Ta sẽ làm vợ khách nào được chăng? (10210)
Chớ nên nghĩ thế mà lầm,
Khách đây chẳng nghĩ trong lòng thế đâu.
Chẳng nên vì thế lo âu,
Để cho khách bắn chớ sầu lo chi.
Âu Tinh Mạc đáp lời ngay:
Nương tử Anh Ca Tước vốn người đoan trang,
Chẳng nên nghĩ thế mà lầm,
Khách này chẳng thể mang nàng đi đâu.
Tôi sợ nhục tiếng danh nhau,
Nhục An Kinh chẳng ra sao bảo rằng, (10220)
Người cầu hôn chẳng ai bằng,
Chẳng ai giương nỗi nỏ cung trong nhà,
Để ăn mày tự phương xa,
Đến đây giương nỏ bắn qua hàng rìu,
Than ôi! nhục nhã bao nhiêu.
Nhã Lan mai mỉa tiếp theo trả lời:
Âu Tinh Mạc chẳng xét thôi,
Cầu hôn chẳng nhục, ăn ngồi lố lăng,
Trong nhà ta mấy năm ròng,
Thế mà lại nhục vì cung nỏ này. (10230)
Khách lạ tướng mạo đẹp thay,
Cũng dòng dõi thế gia đầy cao sang,
Âu Mê tên nỏ hãy mang,
Cho người được thử đàng hoàng như ai.
Ta xin nói trước điều này,
Hứa làm danh dự những lời nói ta.
Nếu người giương nổi nỏ và...
Mũi tên xuyên suốt bay qua rìu này,
An Long ban vinh dự thay,
Thì ta sẽ thưởng cho ngay áo quần, (10240)
Y trang, áo ngắn, áo choàng,
Ta ban cho một thanh gươm sáng ngời.
Gậy lao đuổi chó giúp người,
Một đôi dép mới, đôi hài vàng thêu,
Tùy theo người muốn đi đâu,
Giúp cho phương tiện thuyền tàu đến nơi.
Thế Viễn Mạc đứng dành lời:
Con là chủ khảo cuộc thi đua này,
Nỏ này con muốn cho ai,
Hay là từ chối, một lời con thôi. (10250)
Chẳng ai cắm cản hay đòi,
Vương tôn, công tử khắp nơi đảo này.
Đến vùng Âu Lịch xa sôi, (Elide)
Chẳng ai cản được ý lời của con.
Cho dù con muốn cho luôn,
Cho người khách lạ đem mang về nhà.
Mẹ là thân phận đàn bà,
Khuê phòng vui với lụa là dệt đan.
Hay là sai khiến gia nhân,
Trại vườn, nấu nướng, áo quần điểm trang. (10260)
Nỏ tên là chuyện đàn ông,
Con là duy nhất, chủ nhân nhà này.
Nghe lời con nói lạ thay,*
Chí tình, nàng Nhã bước ngay lên lầu.
Hai hàng thị nữ theo sau,
Nhớ chồng Uy Lĩnh, mắt trào lệ thương.
Quán Trí Tuệ đến bên giường,
Khép đôi mắt biếc sầu vương mơ màng.
Dưới phòng chủ trại vội vàng,
Lấy ngay tên nỏ xách mang đến người. (10270)
Bọn cầu hôn xỏ xiên lời,
Đứa thời huýt sáo, đứa cười vọng vang:
Đi đâu hỡi tên chủ chăn,
Đem tên bắn lợn, có điên không nào?
Nỏ cung dẫn chó săn heo,
Ngày mai nhớ dẫn lợn theo tế thần.
Tế xong Thần trời An Long,
Rồi thì tên nỏ mới cùng đua tranh.
Âu Mê nghe nói cuống cuồng
Khựng chân, cầm nỏ tên còn như ngây. (10280)
Thế Viễn Mạc thét bên tai:
Già ơi! Mang nỏ tên này đến nhanh,
Chớ nghe lời chúng nói xằng,
Chỉ tôi quyết định nỏ cầm cho ai.
Dù tôi còn trẻ hơn người,
Săn thỏ, ném đá, tôi thời mạnh hơn.
Dù đấu với bọn cầu hôn,
Cánh tay tôi sức mạnh còn vẻ vang.
Ai mà nói ngã, nói nghiêng,
Sức tôi thừa đủ đánh văng khỏi nhà. (10290)
Bọn cầu hôn tức, cười oà.
Xoay qua công kích ba hoa ồn ào.
Âu Mê đã vội chân mau,
Tận tay Uy Lĩnh, nỏ trao, tên đồng,
Uy Lĩnh mang tên vào lưng,
Ra hiệu Viễn Mạc bảo cùng O Khuê.
Khóa phòng đóng cửa mọi bề,
Dù cho tiếng lạ chớ hề mở ra.
Vú già nhanh gót chân qua,
Cầm chìa khoá hết cửa nhà chung quanh. (10300)
Phi Anh Tuấn cũng vội vàng,
Âm thầm khóa chặt cổng sang vườn ngoài.
Thêm dây đồng khóa khắp nơi,
Nút buồm, xích sắt khó người mở ra.
Rồi nhanh vào lại trong nhà,
Vào gần Uy Lĩnh đợi ra lệnh truyền.
Uy Lĩnh cầm nỏ nhẹ nhàng,
Như người sành điệu gảy đàn ngâm thơ.
Cung dây bậc một tiếng tơ,
Bọn cầu hôn trố mắt ngơ ngẩn nhìn. (10310)
Nhỏ to, to nhỏ thì thầm:
Lão già này hẳn tay sành bắn đây,
Chắc là từng bắn nỏ này,
Hay là có nỏ như vầy, giống nhau.
Hãy xem cách hắn cầm nào,
Hẳn tay cao thủ, phải đâu ăn mày.
Có người trố mắt như ngây:
Nhẹ nhàng tuyệt đẹp dây này giương cung,
Chắc rồi hắn sẽ thành công.
Cả phòng lặng tiếng tơ đồng âm vang. (10320)
Như nghe Uy Lĩnh gảy đàn,
Tiếng như chim én xuân sang bay về.
Mặt người như tỉnh như mê,
Mặt hồng bổng chuyển ra bề tái xanh.
Cả phòng nín thở lặng thinh,
Như trời lặng trước bão giông tố về.
Thần Vương Dớt lắng im nghe,
Trước khi sấm sét tư bề nổ vang.
Uy Lĩnh rút ống cầm tên,
Gắn vào chiếc nỏ nhắm xuyên hàng rìu. (10330)
Mũi tên đồng thẳng vút lao,
Xuyên mười hai chiếc rìu treo thẳng hàng.
Rồi quay sang nói cùng con:
Thế Viễn Mạc, khách chẳng làm hổ ngươi,
Bắn tên này một trò chơi,
Mũi tên đã trúng mười hai lỗ rìu.
Sức ta chẳng chỉ bấy nhiêu,
Những lời ngạo mạn là điều lầm to.
Bây giờ hãy uống ăn no,
Tiệc đêm còn đủ các trò múa ca. (10340)
Cho vui vẻ khách cả nhà,
Tiệc đêm còn hãy bày ra lắm điều.
Nhìn con ra hiệu mày chau,
Mang gươm Viễn Mạc đứng vào cùng cha.
Trường thương bên cửa mang qua,
Uy Lĩnh tiếp tục rút ra tên đồng.
Thi ca khúc 23: Trận đấu Uy Lĩnh và bọn cầu hôn
Câu 10247 đến 10872
CHÚ THÍCH:
9920. Laconie một vùng ở Lacédémone.
9920. Eurytos: Cha Iphitos là vua Oechalie ở Thessalie.
Ortiloque có con Dioclès đã tiếp Télémaque trong chuyến du hành tìm cha.
Iphitos bị bọn cướp biển bắt bầy thú bán cho Héraclès, là nguyên do sự tranh giành.
9914. Chữ chìa khoá tiếng Hy Lạp cũng là một loại móc để mở cửa...
9930. Chiếc nỏ; có nguồn gốc từ Á Châu, người Hy Lạp ít quen sử dụng.
10248. Télémaque nói nặng với mẹ có ý không muốn mẹ chứng kiến cảnh đánh nhau với bọn cầu hôn.
THI CA KHÚC 23: TRẬN ĐẤU UY LĨNH VÀ BỌN CẦU HÔN
TÓM LƯỢC: Ulysse giương nỏ bắn chết Antinoos, bọn cầu hôn hăm dọa. Chàng cho biết mình là Ulysse, Eurymaque xin tha tội, hứa đền bù, Ulysse từ chối. Eurymaque hô hào xông lên giết Ulysse, chàng bắn chết Eurymaque. Télémaque giết Amphimonos và chạy tìm vũ khí cho phe mình, vô ý để cửa kho mở. Mélanthios phản bội, lấy vũ khí cho bọn cầu hôn, hai người gia nhân phục kích, bắt trói hắn nhốt vào kho. Thần nữ Athéné hiện ra dưới dạng Mentor. Sáu tên cầu hôn đồng loạt ném lao vào Ulysse, Athéné làm vô hiệu các đường lao, cuộc đánh nhau dữ dội, phe Ulysse chiến thắng Leiôdès xin tha tội, Ulysse từ chối, du tử Phémios và quản gia Médon được tha, mười hai nữ tỳ phạm tội bị trừng trị, Mélanthios bị hành hình, Các gia nhân và Ulysse mừng vui gặp nhau.
Uy Lĩnh cởi áo ăn xin,
Vất ra khỏi cửa tay cầm nỏ cung,
Lưng mang chiếc ống tên đồng,
Quay ra lại hỏi với phường cầu hôn: (10350)
Bây giờ thi đấu đã xong,
Giờ mục tiêu khác tôi còn bắn tên,
Thần tiễn An Long cho chăng,
Mũi tên được trúng đích tầm vinh quang.
Dứt lời một ngọn tên băng,
Trúng Án Tinh Lộc ngay trên yết hầu.
Đang nâng chiếc cúp hai đầu,
Uống ly rượu cạn, ngờ đâu tử thần...
Cúp vàng rơi xuống đổ lăn,
Xác thân to lớn, ngã ầm thức ăn. (10360)
Máu tuôn từ cổ theo dòng,
Bất ngờ, hồn đã lìa trần đớn đau.
Kinh hồn cả bọn lao xao,
Một người mạnh nhất đổ ào chết lăn.
Đầm đìa máu đỏ tràn tuôn.
Tung bay hồn vía, hoảng kinh rụng rời.
Chạy xem tứ tán tơi bời.
Mắt nhìn gươm kiếm treo nơi các tường.
Chẳng còn vũ khí lao khiên,
Hướng về Uy Lĩnh, thốt lên một lời: (10370)
Kẻ kia sao bắn chết người,
Sau mi lại nhắm lấy người, bắn tên?
Chẳng hề tuyên chiến xưng danh,
Mi đà giết bậc hùng anh đảo này.
Tiếng danh An Thạch xưa nay,
Tội mày vất xác cho bầy kênh kênh.
Bọn cầu hôn cứ ngỡ rằng,
Uy Lĩnh lầm lỡ bắn nhầm mà thôi.
Chẳng hề có ý giết ai,
Tên bay xê xích thế thôi, chết nhầm. (10380)
Nào ngờ Uy Lĩnh hầm hầm,
Quát lên một tiếng thất kinh hoảng hồn:
Hỡi quân chó má bất lương,
Tưởng rằng ta chết trận tiền thành Troa,
Không bao giờ trở về nhà,
Bọn mi cứ mãi la cà đến đây,
Ăn lì rút rỉa ngày ngày,
Gia nhân phục dịch, thị tỳ cưỡng dâm.
Ta còn sống giữa cõi trần,
Bọn mi ép buộc lấy chồng, vợ ta. (10390)
Chẳng hề kiên sợ Thần xa,
Chẳng hề sợ kiếm cung ta trả thù.
Bây giờ cái chết thiên thu,
Đang treo lơ lửng trên đầu các ngươi.
Bọn cầu hôn thoáng rụng rời,
Mặt như chàm đổ, tìm lời chối quanh.
Trên đầu cái chết mong manh,
Âu Tinh Mạc vội van xin thay lời:
Nếu Ngài, Uy Lĩnh thật rồi,
Ngài vua An Thạch về nơi quê nhà. (10400)
Lỗi lầm xúc phạm đã qua,
Xin đền bù phẩm vật quà nhiều hơn.
Người xúi dục đi cầu hôn,
Bày mưu ăn ở, chẳng còn sống đâu,
Chính Án Tinh Lộc cầm đầu,
Muốn cầu hôn để mai sau trị vì.
Chiếm ngôi, giết con Ngài đi,
Giờ đây hắn đã chết thì hết thôi.
Công bằng Ngài đã trả rồi,
Xin Ngài thương xót dân Ngài, thứ tha. (10410)
Bọn tôi vô tội chẳng qua,
Thừa cơ lợi dụng đến nhà uống ăn,
Bây giờ xin trả công bằng,
Chúng tôi sẽ trả mười phần nhiều hơn.
Mỗi người ăn uống sẽ dâng,
Gấp đôi giá của chục con bò vàng.
Sẽ dâng vàng ngọc đồ đồng,
Xin Ngài bớt giận rủ lòng xót thương.
Uy Lĩnh nhìn hắn hầm hầm:
Âu Tinh Mạc hỡi lỗi lầm các ngươi. (10420)
Dù cho dâng hết gia tài,
Những gì người có trên đời cũng không,
Chuộc đi cho hết lỗi lầm.
Những gì xấc xược lộng hành bao năm.
Chớ nên quỳ gối ươn hèn,
Hãy cầm gươm đấu để đền nhục vinh.
Hay là trốn chạy bại vong,
Đường nào chẳng thoát tử thần mà thôi.
Bọn cầu hôn biết nhiều lời,
Gối quỳ cũng chẳng thoát đời nguy nan. (10430)
Âu Tinh Mạc đứng thét lên:
Người này chẳng thể ngừng bàn tay đâu,
Nỏ tên man rợ trước sau,
Chúng ta chẳng có đường nào thoát thân.
Chi bằng một trận cuối cùng,
Rút gươm cùng đấu, lấy bàn đỡ tên.
Trước sau đồng loạt xông lên,
Kẻ ra thành phố gọi thêm bạn bầy.
Nói rồi vội tuốt gươm ngay,
Xông vào Uy Lĩnh ra tay đánh liền. (10440)
Nhưng Uy Lĩnh đã nhanh hơn,
Tên bay một phát, trúng gan lộn nhào.
Thanh gươm hắn bắn lên cao,
Gục đầu xuống đất đổ vào bàn ăn.
Cúp hai quai cũng ngã lăn,
Đôi chân chỏng ngược, mắt trừng thiên thu.
Âm Phi Mô Nốt đến mau, (Amphimonos)
Rút gươm chặn cửa đánh vào một bên,
Nhưng Thế Viễn Mạc sau lưng
Phóng ngay ngọn giáo thẳng thừng vai sau. (10450)
Giáo xuyên qua ngực đổ nhào,
Gục đầu xuống đất máu trào tóe tung.
Thế Viễn Mạc chẳng chạy lên,
Sợ khi rút giáo chúng liền phía lưng,
Rút gươm bên cạnh canh chừng,
Bên cha đánh kẻ đến gần xung phong:
Cha ơi, con chạy tìm khiên,
Thương, lao, mũ giáp cho bên phe mình.
Đang cần vũ khí đấu tranh,
Uy Lĩnh khẽ bảo: Con nhanh đi tìm, (10460)
Lúc cha còn mãi bắn tên,
Cha cần bảo vệ không nên một mình.
Thế Viễn Mạc vội nhanh chân,
Đến kho vũ khí mang cùng lên vai,
Bốn khiên và tám thương dài,
Và giáp đồng với mũ cao sáng ngời.
Chàng mang giáp mũ vào người,
Hai người trung tín thương dài hai bên,
Ba người xông xáo với khiên,
Đánh vào những kẻ cầm gươm tiến gần. (10470)
Mũi tên Uy Lĩnh vút nhanh,
Kẻ cầm vũ khí ngã lăn khắp phòng.
Mũi tên vừa hết sau cùng,
Uy Lĩnh mắc chiếc nỏ cung lên tường,
Rồi chàng đội mũ mang khiên,
Hai tay hai chiếc trường thương oai hùng.
Bên ngoài là một dãy tường,
Cửa cao đóng kín con đường nhỏ ra.*
Cắt Âu Mê trấn lối qua,
Ba người còn lại xông pha khắp phòng. (10480)
Đánh ngang xẻ dọc kiên cường,
Thây rơi gục ngã máu tuôn dòng dòng.
An Giả Lao khẽ hỏi rằng: (Agélaos)
Có ai tình nguyện trèo tường chạy ra.
Bên ngoài kêu cứu gào la,
Họa chăng có kẻ giúp ta lúc này,
Thừa cơ hắn hết tên đây,
Có thì giờ để chạy ngay ra ngoài.
Mê Lăng Tuất vội trả lời:
Không còn thể được, cửa ai khoá rồi. (10490)
Lối tường hẹp họ chặn rồi,
Một người chắn lối khó thời thoát thân,
Hãy can đảm bước đường cùng,
Để tôi đi kiếm vũ trang mọi người.
Nghĩ rằng hắn dấu đâu thôi,
Một kho vũ khí, trước nơi vách tường.
Chủ trại dê chạy khỏi phòng,
Đến kho vũ khí cửa còn mở toang.
Lấy mười hai chiếc thương đồng.
Mười hai khiên mũ sắt mang xuống phòng. (10500)
Uy Lĩnh trông thấy bảo rằng:
Chúng đông vũ khí khó khăn thêm nào.
Thế Viễn Mạc hãy xem sao,
Gia nhân có kẻ gian nào lên kho,
Đã đem vũ khí giúp cho,
Chắc Mê Lăng Tuất hãy lo liệu phòng.
Thế Viễn Mạc mới nhớ rằng;
Cha ơi con đã để quên khóa phòng,
Con quên khóa, vì vội vàng,
Cho nên có kẻ gian mang ra ngoài. (10510)
Âu Mê ơi hãy lên coi,
Khóa kho vũ khí xem ai lại gần.
Chắc Mê Lăng Tuất gian manh,
Chỉ mình hắn mới biết rành chứ ai.
Mê Lăng Tuất lại đến nơi
Tìm thêm vũ khí cho người cầu hôn.
Âu Mê nhanh gót nhẹ chân,
Thấy Mê Lăng Tuất trong phòng kho trên,
Vội về báo với chủ nhân:
Thấy Mê Lăng Tuất lục tìm trong kho. (10520)
Tôi cần thêm bạn giúp cho,
Để mà bắt hấn trói gô trong phòng,
E rằng sức hắn mạnh hơn,
Hai người bắt hắn việc thêm vững vàng.
Để rồi xử hắn làm gương,
Sau khi dẹp bọn cầu hôn này rồi.
Uy Lĩnh vội khẽ trả lời:
Ta, Thế Viễn Mạc đủ thôi lúc này.
Hai người hãy vội đi ngay,
Hãy bắt sống hắn trói chân tay liền. (10530)
Treo lên trên đỉnh nóc trần,
Rồi xong khóa lại cửa phòng về đây.
Hai người vội chạy đi ngay.
Mê Lăng Tuất bận chẳng hay có người,
Hắn đang tìm kiếm lui cui.
Tay thì mũ sắt tay thời mang khiên,
Chiếc khiên bụi bẩn cũ mèm,
Của vua Lã Đạt thuở còn thanh niên.
Đứt quai vất bỏ lâu năm.
Hai người rón rén âm thầm từ sau. (10540)
Nắm ngay đầu tóc vật nhào,
Trói tay chân lại và treo đỉnh trần.
Âu Mê mới bảo hắn rằng:
Tội mi phản bội hãy thầm nghĩ suy.
Chủ giao trang trại vui thay,
Quyền hành một cõi lại nay phản người.
Suốt đêm nay đến ngày mai,
Mặt trời thần ngự trên ngai chiếu hồng.
Tội mi sẽ xử công minh.
Tội trao vũ khí, tội gian nịnh thần. (10550)
Hai người mặc giáp mang khiên,
Khóa ngay cửa lại, cầm thương vào phòng.
Đến cùng Uy Lĩnh đấu tranh,
Bốn người xông xáo vẫy vùng trường thương,
Quán Trí Tuệ bỗng hiện hình,
Thành Mạnh Tô đến bên chàng cười tươi. (Mentor)
Uy Lĩnh thoáng thấy mừng vui:
Mạnh Tô hãy đến giúp người bạn xưa,
Bao năm thương nhớ cách xa,
Bạn đồng niên thuở chúng ta chân tình. (10560)
Uy Lĩnh thầm biết trong lòng,
Quán Trí Tuệ lúc hiện hình đấu tranh.
Bọn cầu hôn chẳng biết Thần,
An Giả Lao thét, nghiến răng bảo người,
Răn đe hùng hổ, dằn lời:
Mạnh Tô chớ để mọc mời rủ ren.
Bởi lời Uy Lĩnh mật đường,
Giúp cho Uy Lĩnh đánh luôn bọn này.
Thì mi biết chúng ta đây,
Diệt cha con hắn, đến ngay đầu người. (10570)
Tịch thâu gia sản cả đời,
Ruộng vườn nhà cửa ta thời sung công.
Con trai ta giết đã đành,
Con gái ta bán, chẳng mong cửa nhà.
Vợ người ta đuổi đi ra,
Khỏi thành An Thạch, vì cha vì chồng.
Quán Trí Tuệ bỗng đùng đùng thét lên:
Uy Lĩnh, ngài chẳng ươn hèn,
Bao năm sức lực đã dành thành Troa. (10580)
Cho Hạ Lan Cánh Tay Ngà, (Hélène)
Nương tử Thần Dớt, nay đà hết hơi.
Chín năm lở đất long trời,
Bất phân thắng bại ở nơi chiến trường,
Nhờ người mưu trí khôn ngoan,
Năm thứ mười hạ được thành vua Bi Am. (Priam)
Kinh đô đường rộng huy hoàng.
Dọc ngang trời đất, chiến công lẫy lừng.
Nay về đất tổ cha ông,
Bọn này lũ kiến, chòm ong xá gì. (10590)
Thế mà chẳng ra sức chi,
Để bọn lếu láo dỡ trò dọa hăm.
Uy Lĩnh cười : Bạn lại gần,
Mạnh Tô bạn hỡi ta tranh đấu cùng,
Mạnh Tô công tử Anh Kim, (Alcime)
Biết điều tín nghĩa ta tìm giúp nhau.
Nữ Thần kích lệ tâm bào,
Nhưng chưa phải lúc lao vào đấu tranh.
Để cho Uy Lĩnh dọc ngang,
Sảnh đường xông xáo cùng con kiêu hùng. (10600)
Vươn tay Thần Nữ vụt nhanh,
Như con chim én bay lên sườn nhà.
Bám đầy bụi khói đen nhòa.
An Giả Lao khẽ khề khà thiệt hơn,
Cùng năm tên bọn cầu hôn,
Cả sáu đồng loạt phóng liền ngọn thương.
Nhắm vào Uy Lĩnh can trường:
Mạnh Tô tổ dóc trốn trên sườn nhà,
Chỉ Uy Lĩnh mục tiêu ta,
Nhắm vào Uy Lĩnh phóng ra một lần. (10610)
Nếu Dớt cho thắng quang vinh,
Bọn kia sẽ hạ dễ dàng chẳng lo.
Sáu ngọn thương đồng chĩa vô,
Nhắm vào Uy Lĩnh phóng cho một đường.
Quán Trí Tuệ phẩy tay lên,
Thương bay bỗng dạt ra liền hai bên.
Một ngọn trúng cửa bậc thềm.
Ngọn trúng cửa khác, ngọn tường cắm sâu.
Bên phe Uy Lĩnh chẳng sao,
Cầm thương cổ võ, hô hào tiến công: (10620)
Đây là lúc bọn cầu hôn,
Phải đền tội ác, chúng làm lâu nay.
Bọn chúng chỉ khát vọng này,
Giết ta chiếm đoạt gia tài, ngôi vương.
Bốn người đánh trả phóng nhanh
Đề Mô ngã gục thương đâm ngang mình. (Démoptolème)
Bởi Uy Lĩnh phóng tài tình
Viễn Mạc phóng Âu Bát bên tường ngã lê, (Euryade)
Âu La Tô giết bởi Âu Mê, (Elastos)
Phi Nam gục chết công về chủ chăn. (Pisandre) (10630)
Bốn người xông rút ngọn thương,
Bọn cầu hôn lại lùi bên góc phòng.
Sáu thương còn lại phóng nhanh,
Quán Trí Tuệ lại hóa thành dạt bên.
Ngọn rơi xuống dưới bậc thềm.
Ngọn rơi trúng cửa trúng trên bức tường.
Tay Viễn Mạc suýt bị thương,
Ám Phi Đông phóng trớt làn da tay. (Amphimédon)
Âu Mê thương lướt qua vai,
Ngọn lao Xuyên Tuất bay rơi trước thềm. (Ctésippe) (10640)
Bốn người phóng trả ngọn thương,
Uy Lĩnh phóng Đà Mạc gục liền xuống ngay. (Eurydamas)
Thế Viễn Mạc phóng thương bay,
Ám Phi Đông trúng buông tay ngã ầm.
Bồ Luân trúng thương chủ chăn,(Polybe)
Xuyên Tuất trúng bởi chủ chăn trại bò. (Ctésippe)
Kiên cường chàng lại hét to:
Ngọn thương ta trả chân dò nhà ngươi.
Hổn láo xấc xược những lời,
Ném vào Uy Lĩnh giả người xin ăn. (10650)
Nay ân oán trả công bằng,
Các Thần quyết định số phần nhà ngươi.
Rút thương giáp trận tơi bời,
Ngọn thương Uy Lĩnh tàn đời An Giả Lao.
Thế Viễn Mạc giết công tử Âu Vệ Nô, (Événor)
Lê Ô Tích gục trán vô bậc thềm. (Léocrite)
Quán Trí Tuệ bỗng hiện lên,
Chiếc khiên danh tiếng oai nghiêm lẫy lừng.
Bọn cầu hôn thấy kinh hoàng,
Tái xanh hồn vía, chẳng còn giao tranh. (10660)
Như chuột chạy rút tháo thân,
Nhưng nào vô ích, chẳng hòng thoát chi.
Bốn người chận các đường đi.
Lao đâm, gươm chém chẳng ai thoát nào.
Như đàn ruồi nhặn lao xao,
Như đàn thú chốn rừng sâu hãi hùng,
Trước chân vuốt chúa sơn lâm,
Như đàn gà trước chim ưng vẫy vùng.
Bay từ đỉnh núi xa xăm,
Vuốt tung, mò mổ, cánh lông tưng bừng, (10670)
Bốn người như đuổi thú săn,
Máu tuôn lênh láng trên thân xác người.
Lai Ô Đắc bổng đến nơi,
Ôm chân Uy Lĩnh ngỏ lời cầu xin:
Xin Ngài Uy Lĩnh anh hùng,
Tha cho mạng sống, xót thương kẻ này,
Tôi không xấc xược khinh khi,
Tôi không cưỡng hiếp thị tỳ Ngài đâu.
Một lòng khuyên bảo trước sau,
Chẳng ai nghe một lời nào khuyên răn. (10680)
Chúng còn trêu chọc lố lăng,
Chẳng nghe lời nói thành tâm thẳng lòng,
Giờ đây phận chúng đã đành,
Tôi đây vô tội, xót tình tha tôi.
Uy Lĩnh nhìn xuống trả lời:
Ví dầu lời nói chẳng người nào nghe,
Cớ sao chẳng bỏ ra về,
Còn tham ăn uống, u mê ở lỳ.
Là còn một mối tình si,
Muốn vợ ta với nàng ngày có con. (10690)
Còn tham ngôi báu bạc vàng.
Tội này chẳng thoát dã man tử thần.
Nói rồi tay nhặt thanh gươm
An Giả Lao rớt dưới thềm lóc lăn.
Đôi tay cầm chiếc gươm đồng.
Vung lên một nhát ngang tầm tóc may.
Hắn còn muốn nói chi đây,
Đầu đà rơi rụng, tung bay bụi trần.
Bổng chàng du tử đến gần,
Là con Thạch Bác ca ngâm nghiệp nhà. (Terpias)* (10700)
Phù Minh Tử người du ca, (Phémios)
Bọn cầu hôn bắt hát là mua vui.
Bên bàn thờ rẩy run ngồi,
Bàn thờ Thần Dớt cao nơi bậc thềm.*
Vua Ông Lã Đạt xây nên,
Thờ Thần bảo hộ bình an gia đình,
Nơi đây Uy Lĩnh cúng Thần,
Tế đùi bò cứ mỗi năm hội kỳ.
Đàn lia run rẩy trong tay,*
Quỳ bên ghế bạc giữa hao đỉnh đồng. (10710)
Cầu mong thoát khỏi tử thần,
Ôm chân Uy Lĩnh nhủ lỏng xót thương:
Xin Ngài chớ có giết con,
Thì Ngài sẽ hối hận buồn mai sau.
Giết người du tử thương đau,
Hát cho Thần với người câu thơ truyền.
Tôi không có một chủ nhân,
Vì tôi thi hứng được Thần nhiệm trao.
Lời thơ tình ý ngọt ngào,
Thi truyền đủ loại từ bao nhiêu đời. (10720)
Ngài như thần thánh cõi người,
Cuộc đời Ngài sẽ thành lời thơ tôi,
Chớ nên vì máu say thôi,
Lưỡi gươm oan nghiệt nát đời du ca.
Vả chăng Ngài cũng nên ra,
Hỏi Thế Viễn Mạc tôi đà làm chi.
Bọn cầu hôn ép đêm ngày,
Ngâm thơ hầu chúng vui say tiệc tùng.
Bọn cầu hôn chúng số đông,
Tôi không cưỡng được số phần mua vui. (10730)
Thế Viễn Mạc đến nhanh lời:
Ngừng tay, cha chớ lầm người trắng trong,
Người này vô tội hát đàn,
Một lòng ngay thẳng, chẳng làm điều chi.
Còn Mê Đông nữa đâu đây,
Nếu chưa chết bởi tên bay, giáo nhầm.
Hãy tha cho chú gia nhân,
Quản gia hầu thuở con còn ấu thơ.
Một lòng trung tín đến giờ,
Chắc còn lẫn trốn vất vơ trong phòng. (10740)
Mê Đông nghe nói vui mừng,
Trốn chui dưới ghế phủ chăn da bò.
Tung da chồm dậy âu lo,
Ôm Thế Viễn Mạc xin cho một lời:
Tôi đây Mê Đông cậu ơi!
Nói cùng cha cậu rằng tôi trung thành,
Sợ người quen trớn gươm đồng,
Giận bọn nghịch tặc, giết lầm đến tôi.
Giận bọn phá của hại người,
Giận bọn mất trí, điên rồi chẳng hay. (10750)
Bao năm ăn bám nhà này,
Chẳng còn kính nể cậu ngày lớn khôn.
Mỉm cười Uy Lĩnh trấn an:
Con ta che chở, chớ còn sợ chi.
Tấm lòng trung tín thẳng ngay,
Chẳng còn lo lắng điều này xảy ra.
Người và du tử hãy qua,
Ngoài sân đứng đợi chờ ta dặn dò.
Chờ ta xong cuộc hãy lo,
Phụ tay dọn dẹp nhà cho gọn gàng. (10760)
Hai người vội vả ra sân,
Bên bàn thờ Dớt mắt nhìn chờ mong.
Uy Lĩnh nhìn lại khắp phòng,
Xem ai còn thoát tử thần hay chăng?
Khắp phòng la liệt xác thân,
Như đàn cá giữa biển dâng lưới dày.
Người ngư phủ kéo về đây,
Nằm phơi bãi cát bừng say đuốc hồng.
Bao năm gieo rắc oán hờn,
Lưới trời lồng lộng, chẳng đường thoát thân. (10770)
Ngày nào phách lối cha ông,
Mượn cơ sính lễ, ép lòng trung trinh.
Cung đình phép nước xem khinh,
Giờ hồn lìa xác, tử thần chẳng tha.
Uy Lĩnh khẽ bảo: Con qua,
Phòng bên gọi bảo vú già đến đây,
Cha cần muốn hỏi điều này.
Thế Viễn Mạc vội chạy đi kiếm tìm.
O Chi Khuê ở phòng bên:
Vú ơi, mở cửa cha con đang cần, (10780)
Vú già sai bảo gia nhân,
Chắc là cha muốn hỏi chăng việc này.
O Chi Khuê mở cửa ngay,
Theo Thế Viễn Mạc đến nơi sảnh đường.
Uy Lĩnh đang đứng giữa phòng,
Bọn cầu hôn gục lóc lăn lìa đời.
Máu tung bụi bẩn khắp người,
Như con sư tử bước oai hào hùng,
Bên bầy thú đã đi săn,
Vuốt cằm đẫm máu trên đồng xác phơi. (10790)
Kinh hoàng trận địa tơi bời,
O Chi Khuê một thoáng vui reo mừng.
Nhưng Uy Lĩnh đã bảo rằng:
Vinh quang trên những xác nằm chẳng nên,
Có vui hãy giữ trong lòng,
Chẳng hay chi khúc khải hoàn chiến công.
Những người gục chết đầy phòng,
Ấy là ý chí các Thần mà thôi.
Làm điều áp bức với người,
Bạo hành xấc xược, chịu đời trả vay. (10800)
Nhãn tiền ác báo việc này,
Ấy là số phận trả vay oán hờn,
Riêng ta muốn hỏi Vú rằng,
Biết người biết chuyện ai bằng Vú đây,
Gia nhân thị nữ nhà này,
Ai người phản bội, ai người trung kiên.
O Khuê suy ngẫm triền miên:
Con ơi! ta nói chuyện riêng chân thành,
Năm mươi thị nữ gia đình,
Dệt len, bếp núc, thêu đan việc nhà, (10810)
Mười hai thị nữ xấu xa,
Bán thân cho bọn gian tà cầu hôn.
Cả Nhã Lan cũng xem thường,
Cả tôi chẳng nể, chẳng thương nghĩa tình.
Từ khi Viễn Mạc trưởng thành,
Mẹ không cho khiển sai đoàn nữ nhân,
Bây giờ tôi sẽ lên phòng,
Cho bà tin tức bà hằng đợi mong.
Bà còn say ngủ giấc nồng,
Thần nào cho giấc mơ màng say sưa. (10820)
Nhưng Uy Lĩnh bảo: Khoan chưa
Để nàng say ngủ, việc vừa cần ngay,
Gọi bầy dâm đảng đến đây,
Đã làm ô nhục mặt mày danh ta.
Vú già vội bước chân ra,
Phòng ngoài truyền lệnh chúng đà đến ngay,
Uy Lĩnh gọi đến con trai,
Và người trung tín, một hai dặn dò:
Mang thi thể vào sân kho,
Bảo đoàn thị nữ giúp cho dọn phòng. (10830)
Và lau vết máu tung văng,
Tẩy nhiều nước với bọt mềm san hô.
Đem mười hai đứa tội đồ,
Đánh mười roi tội dâm ô với người.*
Lẽ ra đáng chết mà thôi,
Nhưng tha cho tội đuổi đi khỏi nhà.
Mười hai thị nữ bước ra,
Dòng dòng nước mắt đầm đìa thở than.
Rồi khiên thi thể cổng bên,
Dọn phòng sạch sẽ rửa nền máu tanh. (10840)
Rồi đành gánh chịu nhục hình,
Nỗi lòng đau xót, nỗi tình ăn năn.
Rồi đem Mê Lăng Tuất ra sân,
Tiếp tay cho giặc tội tình chẳng nương,
Cắt tai, xẻo mũi, móc gan,
Tội hình phản bội, tội gian đã làm.
Xong vào lau rửa tay chân,
Trình cho Uy Lĩnh việc xong hoàn thành.
Uy Lĩnh gọi vú già mang:
Lưu huỳnh cùng lửa tẩy xông khắp phòng. (10850)
Hết mùi tử khí hôi tanh,
Rồi cho mời hết gia nhân trong nhà,
Cùng vào ra mắt chào ta,
Rượu mừng sum họp cùng là mừng vui.
O Chi Khuê mới tỏ lời:
Con ơi, ta sẽ làm thôi việc này,
Nhưng còn việc khác cần ngay,
Ta mang quần áo con thay chỉnh tề,
Chớ chi gia chủ đã về,
Vai còn áo rách lê thê tức cười. (10860)
Uy Lĩnh khôn khéo trả lời:
Hãy khoan tẩy uế, việc thời trước tiên.
Vú đành theo lệnh làm liền,
Mang lưu huỳnh, lửa xông hương khắp phòng,
Sau cùng sai bảo gia nhân,
Cho vời gọi hết người thân trong nhà,
Mọi người mừng rỡ cùng ra.
Ôm hôn Uy Lĩnh thiết tha chân tình.
Dòng dòng nước mắt vui mừng,
Cùng nhau thổn thức nỗi lòng nhớ thương. (10870)
Con tim năm tháng tủi buồn,
Giờ nay sum họp sớm hôm một nhà.
Thi ca khúc 24: Nhã Lan nhận ra Uy Lĩnh
Câu 10347 đến 10872
CHÚ THÍCH:
10409. Đàn Lia: Lyre dụng cụ âm nhạc từ thời Cố Đại Hy Lạp. Thần Apollon thường cầm đàn lia, các tượng, tranh bích họa Tây phương thường vẽ nhạc cụ này hình chữ U các dây ở giữa.
10703. Bàn thờ Zeus do Vương ông Laerte xây chính giữa sân.
10491. Cửa bậc thềm: thông ra ngoài đường hẹp, chỉ cần một người cầm vũ khí chắn ngang là không thể đi ra. Kiến trúc Hy Lạp xây tường rất dày, mái vòm cũng bằng đá dày kiên cố, sơn trắng, cửa xanh biển có nhiều ngõ ngách hẹp do điều kiện khí hậu nóng mùa hè, tuyết lạnh mùa đông và thường động đất.
10700. Nhiều nhà nghiên cứu đoán rằng Homère đã cho du tử Phémios tên của mình. Vì du tử Phémios là người kể chuyện cuộc đời Ulysse, đã chứng kiến những chuyện xảy ra.
10833. Tử tội: Đoạn này trong nguyên tác Ulysse ra lệnh chém các tỳ nữ phạm tội bằng gươm từng nhát cho đến chết. Télemaque lại xử bằng cách treo cổ trên một sợi dây cáp giữa sân, cái chết nhanh chóng. Tôi lượt bỏ bớt hình phạt tàn ác này cho bớt nặng nề. Nơi xử là một cái sân tròn cách xa nhà gần thành.
10850. Lưu huỳnh: thời cổ Hy Lạp lưu huỳnh không chỉ tẩy uế mà còn là lễ nghi tôn giáo làm sạch những ô uế người chết.
THI CA KHÚC 24: NHÃ LAN NHẬN RA UY LĨNH
TÓM LƯỢC: Vú già Euryclée lên báo tin cho Pénéloppe rằng Ulysse đã về, nhưng nàng không tin. Bước xuống phòng đại sảnh gặp chồng, khi thì nhận ra, khi thì nghi ngờ, có vị Thần nào giả làm Ulysse. Télémaque trách mẹ sao quá lạnh lùng. Ulysse cho rằng tại chàng dơ bẩn, nên vợ nhìn không ra, chàng đi tắm, hai cha con bàn chuyện gia đình bọn cầu hôn nổi dậy. Ulysse ăn mặc sạch sẽ trở vào, nàng vẫn ngồi yên, chàng buồn chán muốn đi ngủ. Pénélope thử lòng Ulysse, chàng tả chiếc giường do chàng đóng với chi tiết chính xác. Pénélope không còn nghi ngờ gì nữa mới oà khóc ôm hôn chồng. Ulysse kể cho Pénélope những điều tiên tri của Tirésias. Hai người kể cho nhau những gian truân đã qua. Sáng hôm sau Ulysse dặn dò Pénéloppe và đi thăm cha Lão Vương Laerte.
Thi ca khúc này là một kiệt tác. làm rơi nước mắt bao thế hệ người Hy Lạp và nhân loại ba nghìn năm qua. Không vì Uy Lĩnh và Pénélope gặp lại nhau mừng rỡ mà vì thái độ lạnh lùng cuả nàng để thử thách người anh hùng mưu trí nhất trần gian. Ngờ đâu người anh hùng mưu trí lại rơi vào bẩy mưu trí của nàng phải thổ lộ hết chuyện cái giường đóng bằng gốc cây ô liu còn sống, lúc đó Pénélope mới ôm hôn chàng thổ lộ tâm tình. Homère đã cho Pénélope sánh với Hélène, vì nhẹ dạ bị chiếc thắt lưng của Thần Vệ Nữ quyến rũ mà bỏ chồng trong lúc Ménélas đi vắng đi theo Parîs - Alexandre là nguyên nhân cuộc chiến thành Troie, gây thảm cảnh bao máu xương. Nhiều tác gia thời cổ đại cho rằng đây là thi ca khúc cuối cùng của Sử thi Odyssée, chương XXV do người đời sau thêm vào.
Tươi cười sung sướng vú già,
Lên lầu cao báo chủ gia chồng về.
Thênh thang chân bước đến kề.
Bên Nhã Lan khẽ vỗ về thiết tha:
Con ơi hãy mở mắt ra,
Điều con mơ ước giờ là hôm nay.
Uy Lĩnh đã trở về đây,
Muộn màng bao nỗi, nay ngày đoàn viên. (10880)
Chàng diệt hết bọn cầu hôn,
Bức ép hoàng hậu chọn chồng tái hôn.
Nhã Lan ngái ngủ đáp rằng:
Vú ơi! Thần Dớt đã làm vú điên.
Thần gieo ám ảnh triền miên,
Những người yếu vía, trí liền hiện ra.
Thần làm quấy óc đầu ta,
Làm tim ta lắm thiết tha đau buồn.
Vì đâu Vú nói luôn tuồng,
Làm ta tỉnh dậy, bàng hoàng giấc xuân. (10890)
Mới vừa chợp mắt ngủ yên,
Chưa bao giờ được giấc hiền như nay.
Từ ngày Uy Lĩnh ra đi,
Về Y Quốc những tháng ngày thương đau. (Ilios)
Vú ơi! hãy xuống phòng nào,
Để ta say giấc chiêm bao gặp chàng.
Kẻo ta nóng giận bực mình.
Già hay nghĩ lẩn, nghĩ lầm Vú ơi!
Vú già vội đáp tiếp lời:
Con ơi, ta chẳng vẽ vời đùa chơi. (10900)
Con ta yêu mến một đời,
Chính là Uy Lĩnh về nơi quê nhà.
Chàng về đây, sự thật mà!
Chính chàng khách lạ con đà tiếp tân,
Đã làm nhục bọn cầu hôn,
Thế Viễn Mạc biết nhưng còn làm thinh.
Cha con mưu kế vẹn toàn.
Dẹp tan hết lũ bạo hành kiêu quân.
Nàng Nhã Lan thoáng vui mừng,
Nhảy ra giường nắm tay chân Vú già, (10910)
Mắt tràn lệ đẫm như mưa,
Nghẹn ngào hỏi Vú: Chuyện là thật sao?
Vú ơi! chuyện xảy thế nào?
Một mình chàng đấu ra sao bọn này?
Làm sao chỉ đôi cánh tay,
Mà chàng diệt hết trăm người cầu hôn?
O Chi Khuê tiếp lời mừng:
Ta đà chẳng thấy việc từng xảy ra,
Chỉ nghe tiếng hét rên la,
Của người bị giết vọng ra ồn ào. (10920)
Chàng bảo khóa cửa phòng vào,
Góc phòng run sợ biết đâu việc gì!
Cuối cùng Thế Viễn Mạc ra đây,
Bảo ta mở khóa ra ngay gặp chàng.
Ta thấy Uy Lĩnh giữa phòng,
Chung quanh xác bọn cầu hôn gục đầy.
Tim ta vui sướng ngất ngây,
Chàng như sư tử giữa bầy thú săn.
Máu còn vương vãi áo quần.
Mọi người khiêng xác chất tràn sân kho. (10930)
Uy Lĩnh bảo ta mang cho,
Lưu huỳnh và lửa tẩy ô uế phòng.
Con ơi, mau hãy xuống liền,
Đôi tim sum họp bao năm chia lìa.
Bao năm đau khổ đợi chờ,
Ngày vui đã đến, ước mơ vẹn toàn.
Uy Lĩnh về đây, phải, chính chàng,
Bên lò sưởi ấm lầu trang chúng mình.
Gặp vợ hiền, gặp lại con.
Bao năm chịu đựng mõi mòn xót đau. (10940)
Những người vay oán chuốc thù,
Là ngày trừng phạt thiên thu nơi này.
Nàng Nhã Lan lại nghĩ suy:
Vú ơi! chuyện thật hay là trò chơi?
Lòng ta biết mấy sướng vui,
Chàng về, sao chẳng cho tôi biết cùng?
Cả con tôi nữa cũng không?
Hay là Vú có dối chăng việc gì?
Lời Vú có điểm lạ kỳ,
Chàng làm sao được việc đầy khó tin. (10950)
Chắc Thần nào đã bất bình,
Hóa thân diệt bọn bạo hành cầu hôn.
Giết người như kiến trị trừng,
Những điều ác báo, ác tâm đã làm.
Còn chàng Uy Lĩnh xa xăm,
Mất rồi, chẳng thấy đất lành An Kinh.
Biển khơi bão tố đảo điên,
Chàng không còn nữa đắm thuyền từ lâu.
Vú già nhẫn nại thương yêu:
Con ơi! Sao mãi lòng nào nghi nan. (10960)
Lời nào chua xót cho bằng,
Mới vừa thoát khỏi môi răng muộn phiền.
Chồng con đang ở trong phòng,
Cớ sao lại bảo chàng không trở về!
Tim con sao quá não nề,
Cứng lòng, cứng dạ, ê chề khó tin.
Ta đà nhận được ra chàng,
Từ khi mang nước vào phòng rửa chân.
Trên chân vết thẹo heo rừng,
Có từ thuở bé, cuộc săn lâu rồi. (10970)
Ta đà muốn nói con thôi,
Nhưng chàng bịt miệng bảo thời lặng im.
Chàng còn mưu kế khôn ngoan,
Đến khi diệt bọn cầu hôn hoàn thành.
Theo ta, con hỡi xuống liền,
Tận nơi mắt thấy, mắt nhìn mới hay.
Ta rằng thề với con đây,
Nếu ta lừa dối việc này, giết ta.
Dù cho chết dữ cũng là...,
Kiên trinh nàng Nhã còn da diết lòng: (10980)
Vú ơi! Bí mật các Thần,
Làm sao biết được nghìn trùng bao la.
Dù đầu óc sáng suốt ta,
Làm sao biết hết thiên hà huyền vi?
Nhưng ta cũng xuống lầu ngay,
Bên con ta, hỏi việc này ra sao?
Bọn cầu hôn chết ra sao?
Và người họ giết, thế nào là ai?
Nói rồi bước xuống lầu ngay,
Lòng đầy thấp thỏm, việc nay lạ lùng. (10990)
Hỏi chàng từ đứng xa trông?
Ông chồng yêu quý lại không được nào!
Hay là vội đến ôm mau,
Hôn tay, hôn má, bên nhau tâm tình?
Nàng từ trước ngưỡng cửa phòng,
Đến ngồi đối mặt bên chồng, lặng yên.
Bên lò lửa sáng bập bùng,
Bóng nàng, in bóng trên tường lặng câm.
Chàng ngồi tựa cột âm thầm,
Mắt chàng cúi xuống, đợi nàng nói sao? (11000)
Nàng ngồi im lặng thật lâu,
Sững sờ không nói một câu tiếng lòng.
Khi nàng ánh mắt cháy bừng,
Khi nàng xa lạ, áo quần rách tươm.
Thế Viễn Mạc chợt giận hờn,
Đắng cay nhìn mẹ, mắt lườm nhìn cha:
Mẹ sao tàn nhẫn quá là...
Tim mẹ chai cứng, hóa ra lạnh lùng.
Sao mẹ ngồi cách cha con?
Sao mẹ không đến ngồi bên hỏi chào? (11010)
Lòng mẹ sắt đá làm sao!
Lòng đâu cứng rắn thế nào, mẹ ơi!
Chồng xa hai chục năm trời,
Bao nhiêu gian khổ về nơi quê nhà,
Vợ ngồi im lặng cách xa,
Chằng mừng, chẳng nói, thế là làm sao?
Mẹ ơi cứng rắn thế nào?
Tim mẹ là đá hay sao lạnh lùng?
Kiên trinh Nhã Lan mới rằng:
Lòng mẹ kinh ngạc quá chừng con ơi! (11020)
Mẹ không sao nói nên lời,
Làm sao nhìn thẳng, để rồi hỏi han.
Mới đây một lão xin ăn,
Kể cho mẹ biết, cha trên đường về,
Bây giờ nhận diện phu thê,
Sượng sùng lòng mẹ, tái tê, ngỡ ngàng.
Nếu là đích thực cha con,
Mẹ cha rồi sẽ nhận trông dễ dàng.
Mẹ cha có kỷ niệm riêng.
Chỉ hai người biết để tìm đến nhau. (11030)
Chẳng ai khác biết được nào,
Chưa nên trách vội, mẹ sao lạnh lùng.
Uy Lĩnh kiên nhẫn bảo con:
Thế Viễn Mạc hỡi, chớ phiền mẹ chi.
Mẹ còn thử thách cha đây,
Thế nào mẹ cũng nhận ngay cha liền,
Cha còn bẩn thỉu quá chừng,
Một người hành khuất, áo quần rách tươm.
Làm sao mẹ nhận ra liền,
Để cha tắm rửa, áo quần thơm tho. (11040)
Cha con ta phải nghĩ lo,
Chuẩn bị đối phó gấp cho việc này,
Giết người trong nước xưa nay,
Gia đình thân thuộc họ thay trả thù.
Chúng ta đã giết bao nhiêu,
Chàng trai công tử là điều thương đau.
Oán thù họ sẽ làm sao?
Con nên suy nghĩ thế nào cùng ta.
Thế Viễn Mạc đáp lời cha:
Chí cha đã quyết lòng đà sắt đanh. (11050)
Sức cha mưu trí ai bằng,
Chẳng ai có thể giao tranh được cùng.
Lòng con chẳng kém anh hùng,
Cùng cha quyết một tấm thân can trường.
Nếu cần bè bạn xa gần,
Theo con tất cả quyết lòng cùng cha.
Uy Lĩnh quay bước chân ra:
Vú ơi, Vú hãy mang ta áo quần.
Cho ta y phục cung đình,
Bảo người du tử lên đàn hát ca. (11060)
Hội vui múa hát một nhà,
Cử hành lễ cưới sẽ là hôm nay,
Dấu tin ta ở chốn này,
Dấu tin cái chết bọn người cầu hôn.
Ngày mai ta sẽ đi thăm,
Chốn quê hưu dưỡng trại đồng Vương Ông.
Rồi ta sẽ tế các Thần,
Dớt Thiên Đình sẽ phán rằng ra sao?
Mọi người cùng bắt tay vào,
Người lo nước tắm, kẻ trao áo quần. (11070)
Người du tử nắn dây xoang,
Hát bài sum họp cung đàn hoan ca.
Kẻ tin ra phố bảo là:
Một chàng công tử bắn qua hàng rìu,
Hoàng hậu đã chọn người yêu,
Ngày mai lễ cưới, cờ treo hội hè.
Mọi người trên phố lắng nghe,
Chẳng ai hay biết, bốn bề kín bưng.
Uy Lĩnh tắm rửa trong phòng.
O Khuê hầu hạ trong lòng sướng vui. (11080)
Dầu thơm nước nóng khăn chùi,
Áo choàng thêu đẹp lên người trang nghiêm.
Quán Trí Thần Nữ hiện lên.
Phép mầu tay vẫy phong trần biến đi,
Đẹp trai lẫm liệt uy nghi,
Hồng ân huyền diệu, nhung y anh hùng.
Bước chân ra đến sảnh đường,
Hiên ngang như một thiên thần giáng lâm.
Trở về chỗ cũ ngỡ rằng...
Ngờ đâu nàng vẫn lạ lùng lặng im: (11090)
Nàng người sắt đá ai bằng,
Chắc Thần nào đã ban nàng trái tim,
Khác người phụ nữ trần gian,
Yếu lòng, xúc động, dễ dàng khóc thương.
Chẳng người nào cứng như nàng,
Bao năm xa cách, gian nan chồng về.
Tưởng rằng vồn vả, tỉ tê,
Choàng vai âu yếm cận kề yêu đương.
Nào ngờ băng giá lạnh lùng,
Vú ơi! Hãy bảo dọn giường cho tôi. (11100)
Cho tôi ngủ một mình thôi,
Như bao năm tháng sống đời phong sương.
Thật là buồn chán quá chừng,
Vì nàng sắt đá lạnh lùng con tim.
Nàng rằng: Khách lạ chớ lầm,
Tôi không khinh rẻ, trái tim kiêu kỳ,
Tôi không kinh ngạc chai lỳ,
Xa chàng từ thuở ra đi con thuyền,
Rời quê An Thạch lên đường,
Bao nhiêu thuyền chiến, những thanh chèo dài. (11110)
O Chi Khuê hãy nghe lời,
Vú ơi, xúm lại cùng ai khiêng giường,
Chiếc giường xinh đẹp yêu thương,
Chính Uy Lĩnh đóng ngày cùng hợp hôn.
Hãy khiêng giường khỏi bức tường,
Trải chăn nệm ấm cho ông khách này.
Lời nàng muốn thử lòng nghi,
Những điều riêng biết thật đây là chồng.
Uy Lĩnh sửng sốt thật tình,
Rơi ngay vào bẫy biết lòng thực hư: (11120)
Lời nàng làm nhói tim đau,
Quả tình xúc phạm, lòng nào xót xa,
Ai người dời chiếc giường ra,
Đến nơi chốn khác trước ta hôm này.
Là điều khó nhọc cực kỳ,
Không thần linh giúp, mấy ai xoay giường.
Các Thần xê dịch dễ dàng,
Nhưng người trần thế, sức hùm chẳng lay.
Giường ta được đóng lạ kỳ,
Chính ta đo đạc một tay khác thường. (11130)
Nguyên cây ô liu trong sân,
Gốc to tươi tốt lá cành bạc xanh,
Ta giữ lấy gốc làm chân,
Làm giường rồi mới xây phòng chung quanh.
Đá tảng xếp kín làm tường,
Bốn bên vững chắc cất lên căn phòng.
Cửa cao gỗ ván nhọc công,
Chặt cành lá giữ gốc thành chân vuông.
Đục khoan ráp nối làm giường,
Nhẵn bào đánh bóng, chạm thêm ngọc ngà. (11140)
Khảm hình hoa trái, căng da,
Màu da tím bóng, đan đà chéo nhau.
Chiếc giường kỳ lạ chẳng đâu,
Dấu riêng ta biết trước sau với nàng.
Nàng ơi giường có còn nguyên,
Hay ai đốn gốc dời giường nơi nao?
Chàng nói, nàng bỗng xuyến xao,
Chân run tim thắt, từng câu bàng hoàng
Đúng đây, chính xác là chàng,
Chẳng ai khác biết, chiếc giường hợp hôn. (11150)
Nàng oà lên khóc, gieo mình,
Ôm chầm Uy Lĩnh hôn vầng trán cao:
Chàng ơi! Chớ giận hờn nào,
Khôn ngoan Uy Lĩnh mưu sâu hơn người.
Các Thần ganh ghét ta thôi,
Giáng bao bất hạnh, cuộc đời thương đau.
Nay Thần muốn ta bên nhau,
Hưởng ngày hạnh phúc mai sau đến già.
Xin chàng đừng giận em mà,
Xin đừng oán trách chẳng ra hôn chàng. (11160)
Nỗi lòng nghi ngại chẳng tin,
Lòng em chẳng phải vô tình thế đâu!
Từ ngày chàng bước xuống tàu,
Lòng em cẩn trọng lo âu phập phồng,
E người mạo nhận danh chàng,
Dùng lời ngào ngọt mà lòng dối dang.
Trên đời nào thiếu lưu manh,
Óc đầu lừa đảo, tính toan hại người.
Nếu Hạ Lan chẳng nghe lời, (Hélène)
Con gái Thần Dớt để đời đau thương. (11170)
Biết về sau có ngày, chồng,
Tướng quân anh dũng An Kinh cứu về.
Kinh thành yêu dấu hương quê,
Thì nàng chắc hẳn chẳng hề gửi trao,
Tấm thân trên chiếc giường nào.
Của người khách lạ gây bao khốn cùng.
Thần nào khơi dục thấp hèn,
Trong tim nàng chớ phải nàng muốn đâu!
Trái tim lầm lỡ phút nào,
Mà gieo khốc hại, thương đau bao người. (11180)
Giờ đây chàng nói em rồi,
Những bằng chứng thật, chẳng lời dối dang.
Chiếc giường thân thiết hợp hôn,
Chỉ ta và một gia nhân biết cùng,
Nữ tỳ Anh Tố, cha em, (Actoris)
Đã cho hầu cận ngày mình kết hôn.
Bây giờ chàng thuyết phục em,
Trái tim bướng bỉnh khó tin của chàng.
Bây giờ tin tưởng hoàn toàn,
Trái tim em thuộc về chàng yêu thương. (11190)
Lời nàng xúc động tâm hồn,
Đầm đìa Uy Lĩnh lệ tuôn đôi hàng.
Ôm nàng nức nở yêu thương,
Hôn nàng yêu một tấm lòng thủy chung.
Chàng còn tưởng nhớ bóng hình,
Đêm đen bão tố, đắm thuyền biển giông.
Hải Long đánh gảy cột buồm, (Posséidon)
Gió lên sóng dữ, biển vần tang thương.
Bóng người lặn lội cuối cùng,
Rơi trong tuyệt vọng sóng dâng bạc đều. (11200)
Chàng còn lội suốt đêm thâu,
Bóng nàng ôm sóng dục mau mơ màng.
Chàng còn ôm lấy bóng nàng,
Nhã Lan, biển lặng dịu dàng đam mê.
Nàng còn ấp ủ say sưa,
Đôi tay trắng mượt, tỉ tê vai chàng.
Bình minh bừng ngón tay hồng,
Hai người còn mãi tiếng lòng yêu đương.
Quán Trí Tuệ kéo bóng đêm,
Dài thêm giây phút ái ân tuyệt vời. (11210)
Chiếc xe tứ mã trên trời,*
Chẳng buồn kéo ánh sáng ngời lên ngôi.
Giờ lâu Uy Lĩnh mỉm cười:
Nàng ơi chưa hết cuộc đời truân chuyên,
Tương lai còn nỗi nhọc nhằn,
Khó khăn chưa hết gian nan còn chờ.
Hồn tiên tri Tinh Thế bảo cho, (Tirésias)
Ta từng tìm đến hỏi lo tìm đường.
Đi vào sông cả Đại Dương (Océan)*
Vào nơi Địa Phủ mênh mang sương mù. (11220)
Nhưng thôi nàng hãy vào mau,
Chiếc giường sum họp chờ nhau lâu rồi,
Ta còn giấc ngủ tuyệt vời,
Gối chăn hạnh phúc một đời yêu nhau.
Nàng rằng: Giường sửa soạn mau,
Vui lòng chàng nỗi yêu thương mong chờ.
Bao năm gian khổ bến bờ,
Thần cho sum họp bây giờ là đây.
Nhưng em còn ý lạ này,
Em cần muốn biết tiên tri bảo gì? (11230)
Nói cho em, thử thách chi,
Chàng còn phải trải, đường đi mới tròn.
Cho em biết trước thì hơn,
Để không khổ sở, việc còn xảy ra.
Chàng cười: Gấp gáp chi mà,
Vợ hiền khốn khổ thiết tha tỏ bày.
Thì ta xin trả lời ngay,
Chẳng còn giấu giếm việc đây trong lòng.
Cho tan thắc mắc chờ mong,
Cho bao hạnh phúc nồng nàn sướng vui. (11240)
Tiên tri chỉ bảo khuyên lời,
Ta nên đi khắp các nơi kinh thành,
Cõi người với mái chèo thanh,
Đi hoài trong cuộc viễn trình mà vui,
Đến khi gặp được giống người,
Chẳng hề biết biển, thuyền chài là chi,
Chẳng dùng muối mặn món gì,
Tiên tri bảo gặp nơi đây một người,
Ngạc nhiên người ấy thốt lời:
Rằng ông mang chiếc chày vồ trên vai. (11250)
Bấy giờ dựng mái chèo dài,
Dâng Hải Long tế lễ nơi đất này,
Một con cừu đực lông dày,
Một con bò mộng tốt tươi trán sừng.
Một con heo nọc nhảy chuồng
Tế xong rồi mới thẳng giong thuyền về.
Rồi còn tế lễ tại quê,
Tạ thần linh giúp vượt bề gian nan.
Tri ân chẳng sót một thần.
Giúp cho An Thạch yên lành nạn qua. (11260)
Về sau ta sẽ chết già,
Thanh bình hạnh phúc lời ca lưu truyền.
Điều tiên tri nói rõ ràng,
Những điều phải biết, phải làm về sau.
Nàng cười: Thần phúc nhiệm mầu,
Cho chàng sống đến bạc đầu tuổi cao,
Thì ta mơ ước bên nhau,
Giải trừ đi nỗi khổ đau con người.
Trong khi trao đổi nhau lời,
O Chi Khuê vú già nơi loan phòng, (11270)
Đã xong nệm ấm chăn êm,
Đuốc hoa thắp sáng bên thềm mừng vui,
Quản gia lên tiếng rước mời,
Vua và hoàng hậu đến nơi cung phòng.
Hai người vào nghỉ gian trong,
Lòng vui tìm lại chiếc giường đã lâu.
Dượi phòng đại sảnh cùng nhau,
Thế Viễn Mạc suốt canh thâu vui mừng.
Cùng hai người chủ trại chăn,
Và cùng tất cả gia nhân hát đàn. (11280)
Đêm vui điệu múa nhịp nhàng,
Bập bùng ánh lửa mơ màng ru êm.
Rồi vào giấc ngủ êm đềm.
Lầu trang chìm đắm trong đêm sương mờ.
Tàn đêm chăn gối mộng mơ,
Đôi thân đắm đuối từng giờ ái ân.
Đã qua bao nỗi phong trần,
Giờ đây tìm lại mặn nồng hương xưa.
Yêu thương biết mấy cho vừa,
Bến bờ hạnh phúc cùng chia nỗi lòng. (11290)
Nàng rằng: Từ mấy năm ròng,
Trong nhà đối mặt một đoàn cầu hôn.
Nỗi đau như sóng vỗ dồn,
Lựa lời mà nói, mưu khôn dần dà.
Đợi con thêm lớn khôn ra,
Đợi chồng phiêu bạt phương xa trở về.
Chúng làm áp lực chẳng nghe,
Ở lỳ ăn uống rượu chè liên miên,
Ép em dứt khoát chọn liền,
Một người trong đám cầu hôn làm chồng. (11300)
Bò cừu mang đến đãi đằng,
Mỗi ngày hai tiệc, chẳng còn nể nang.
Hơn trăm người uống rượu vang,
Từng thùng kho chứa cũng mòn, cũng vơi.
Chàng rằng: Góc biển chân trời,
Nhớ thương nàng những bồi hồi nắng mưa.
Yêu thương biết mấy cho vừa,
Trải bao gian khổ phong ba cuộc đời.
Nàng nằm nhắm mắt lắng tai,
Lòng vui sung sướng từng lời ấm êm. (11310)
Chuyện từ chiến thắng anh hùng,
Trên đường về nước đánh thành cướp lương.
Chuyện từ tiến đánh Si Côn, (Cicones)
Say mê chiến thắng xem thường địch quân,
Say sưa rượu thịt chẳng màng,
Lời ta khuyên nhủ chớ lòng xem khinh.
Y lời, địch đến trùng trùng,
Thuyền đồng súng lớn đùng đùng tiến công.
Rút quân ra khỏi biển ngàn,
Để bao thảm bại chiến trường ra đi. (11320)
Thuyền trôi đến biển cá phi,
Lô Tô Pha sa mạc cát bay trắng trời. (Lotophages)
Xóm làng ốc đảo chân trời,
Gửi ba trinh sát đến đồi dò xem.
Nào ngờ đi, lại mất tin,
Ta đi đến chốn, thì tìm được ngay,
Chúng ngây dại chẳng biết chi,
Vì ăn trái mật mê say quên đường.
Trói gô mang chúng về thuyền,
Mấy ngày chữa trị, tỉnh hồn say sưa. (11330)
Lại lên đường trải nắng mưa,
Đoàn thuyền dừng lại một trưa đảo cồn,
Đảo bên kia thật lạ lùng,
Ta và các bạn đáp thuyền xét xem.
Bước lên dốc núi thấy hang,
Trong hang chuồng trại nuôi đàn cừu dê.
Ngờ đâu người khổng lồ về,
Lớn cao một mắt, cồng kề hung hăng.
Bắt hai người giết thịt ăn,
Lấp hang đá tảng, ngủ lăn lối vào. (11340)
Giết hai người nữa hôm sau,
Lấp hang lùa thú đi vào đồng xa.
Phục thù ta tính suy ra,
Mời hắn uống rượu, hắn đả ngã lăn.
No nê nằm ngủ say mèm,
Đun thanh cọc nhọn, đâm con mắt mù.
Hắn đà rên rỉ đớn đau,
Gọi bầy Độc Nhãn kêu nhau cứu giùm.*
Ta đà nhanh trí xưng danh,
Chẳng Có Ai, ám hại, chúng đành bỏ đi. (11350)
Sáng sau Độc Nhãn chận nơi,
Lối ra vào để mò người thoát ra,
Ta cho cừu thoát hàng ba.
Cột bạn cừu giữa, thoát qua tay mò,
Ta còn bám một cừu to,
Thoát thân lại được tiệc no cừu bầy.
Đoàn thuyền vượt biển ra đi,
Đến đảo Thần Gió lễ nghi tiếp mời.
Tháng ròng ngơi nghỉ vui chơi,
Tặng lương nước uống thuyền rời đảo đi. (11360)
Đường về Thần Gió ra tay,
Nhốt gió hung dữ, cột nơi khoan thuyền.
Túi da bò cột xích xiềng,
Cho đoàn thuyền được bình yên về nhà.
Thấy quê An Thạch từ xa,
Nào ngờ định mệnh thật là trớ trêu.
Thừa cơ ta giấc say chiều,
Bạn bè đã mở tò nò túi da,
Nào ngờ gió dữ thoát ra,
Đẩy đoàn thuyền lại trở qua đảo Thần. (11370)
Thần Gió nổi giận đùng đùng,
Chẳng còn chứa chấp dứt tình đuổi đi.
Lạc vào bão tố chân mây,
Thét gào biển cả, sóng say ngàn trùng.
Đến Thế Lê Bình xứ lạ lùng, (Télépyle)
Lét Tri Gông tàn bạo giống dân khổng lồ. (Lestrigons)
Đoàn thuyền vào vịnh chẳng ngờ,
Thuyền ta đậu cuối ghềnh mờ khuất xa.
Gửi ba trinh sát dò la,
Nào ngờ khắp chốn tủa ra Khổng Lồ. (11380)
Ném đoàn thuyền tảng đá to, *
Săn người như cá, ăn no tiệc mừng.
Riêng thuyền ta ở đầu ghềnh,
Mười một thuyền vỡ, một thuyền thoát thôi.
Rồi đi lưu lạc phương trời,
Dừng chân một đảo tìm nơi nước lành,
Đồi cao cuối dốc rừng xanh,
Lầu trang tráng lệ của nàng Phù Lê, (Circé)
Phép mầu phù thủy bùa mê,
Hai mươi trinh sát, trở về một thôi. (11390)
Tham ăn bữa tiệc nàng mời,
Cả đoàn hóa lợn loi choi trong chuồng.
Cứu các bạn ta lên đường,
Nhờ Thần Mai Hạc ban chùm cỏ tiên. (Hermès)
Trừ thuốc mê, chỉ mưu khôn,
Nên chinh phục được nàng tiên cứu người.
Biến nàng hiền thục tuyệt vời,
Bỏ tâm phù thủy, giúp đời phiêu linh.
Phù Lê chỉ dẫn hành trình,
Tìm về Diêm Phủ cầu hồn tiên tri. (Hadès) (11400)
Thế Ban Tinh Thế chốn này, (Thébain Tirésias)
Hỏi đường về, bước hiểm nguy đợi chờ.
Gặp hồn tử sĩ bạn bè,
Gặp hồn mẹ đã lệ mờ chờ con,
Cho hay tin tức quê hương,
Tin cha già yếu, tin nàng trung trinh.
Rời Phù Lê lại lên đường,
Đi qua vùng biển các nàng Ngư Nhân, (Sirènes)
Bịt tai dặn các bạn thuyền,
Cột ta vào giữa cột buồm để nghe. (11410)
Tiếng ca quyến rũ đê mê,
Bao người thủy thủ chẳng về quê hương,
Đảo Ngư Nhân đã gửi xương,
Vì mê tiếng hát trên đường đi qua.
Khi nghe tiếng hát thiết tha,
Đoàn Nhân Ngư đến tiếng ca dịu dàng,
Ta toan bứt rứt vẫy vùng,
Bạn bè thủy thủ dây vòng trói thêm.
Đến khi qua khỏi các nàng,
Mình ta nghe tiếng ca thanh tuyệt vời. (11420)
Rồi qua vùng đá biển trời,
Đá như dao nhọn chơi vơi con thuyền,
Đến hang yêu quái hai bên,
Một con hút nước xoáy liền vực sâu,
Một con thủy quái sáu đầu,
Cướp sáu người bạn, thêm sầu đau thương.
Đảo Thái Dương Thần dừng chân, (Hélios)
Bão giông cả tháng lương ăn cạn dần,
Tiên tri từng đã dặn rằng:
Đến đây nhớ thịt bò Thần chẳng ăn. (11430)
Dặn dò đã biết bao lần,
Thế mà khi đói bạn thuyền chẳng nghe.
Thừa cơ ta vắng, bạn bè
Giết bò làm thịt, nẻo về tang thương,
Thần Thái Dương giận đùng đùng,
Dớt đà trừng phạt trên đường hương quan.
Sét Thần đánh gãy cột buồm.
Con thuyền lăn lóc, biển ngàn, nát tan.
Bạn bè chẳng thoát tử thần,
Một mình ta lại lênh đênh biển trời. (11440)
Bám vào bè ván nổi trôi,
Sóng đưa ta lại qua nơi quái thần.
Bám vào cành vả nước ròng,
Chờ qua nước rút bè gần lại qua.
Thoát cơn nguy biến rời xa,
Lênh đênh góc biển, bao la chân trời.
Đảo Ô Chi giạt đến nơi, (Ogygie)
Kiều Ly Cơ tiên nữ cứu người điêu linh, (Calypso)
Từ lâu mong một tấm chồng,
Giữ ta chăm sóc, mấy tầng hang sâu.* (11450)
Hứa đời bất tử nhiệm mầu,
Tuổi xuân mãi mãi chẳng mau chóng già.
Nhưng lòng ta chẳng phôi pha,
Nhớ thương nàng, nhớ mái nhà quê hương.
Tấm lòng ta động Thiên Đình,
Quán Trí Thần Nữ giúp cùng cơ may.
Bảy năm giam một tình dày,
Bảy năm nước mắt vơi đầy nhớ thương.
Sứ Thần Mai Hạc truyền tin,
Lệnh cho tiên nữ phúc ban tình tù. (11460)
Đóng thuyền rời đảo tiễn đưa,
Lương khô nước uống giúp cho một thuyền.
Thổi cơn gió mát phương Nam,
Mười tám ngày gió đưa con thuyền về.
Thấy Phan Xuyên ngỡ thoát cơ, (Phéacien)
Thuyền chưa đến bến bất ngờ bão giông.
Đắm thuyền Thần Biển Hải Long,
Ý Nô Thần Nữ giúp khăn vào bờ, (Ino)
Vua An Chính Vương giúp lo,
Đưa thuyền về nước tặng cho lụa vàng. (11470).
Đến bờ ta giấc mơ màng,
Bạn thuyền tay nhẹ khiêng mang vào bờ...
Cùng bao quà vật tặng cho,
Rồi đi, ta tỉnh giấc mơ biển ngàn.
Quán Trí Thần Nữ hiện bên,
Chỉ đường mưu kế, hoá trang ăn mày.
Thử lòng thử dạ người ngay,
Bảo rằng tìm đến trại này Âu Mê,
Ngày sau Thế Viễn Mạc về quê,
Cha con bàn tính mưu về lầu trang. (11480)
Nàng còn nghe mãi mơ màng,
Thiếp đi trong giấc mộng vàng yêu đương.
Đôi tâm hồn mãi vấn vương,
Quyện nhau quấn quít yêu thương vô bờ.
Bao nhiêu năm tháng đợi chờ,
Bao nhiêu tai biến hải hồ đau thương.
Giờ đây ấm lại tâm hồn,
Gối chăn hạnh phúc yêu đương lâu dài.
Phong trần xưa cũng nguôi ngoai,
Mắt trong mắt lệ môi cười giao hoan. (11490)
Nghĩ rằng ân ái đã tròn,
Quán Trí Thần Nữ tinh anh mắt thần.
Từ Thiên Sơn đến cõi trần,
Đã ban hạnh phúc mơ màng yêu thương.
Kéo trời ra khỏi Đại Dương,
Bình minh ngự trị ngai vàng sáng tươi.
Để ban ánh sáng loài người,
Cho đồng xanh tốt cho đời ấm vui.
Tiếng chim ríu rít bên trời,
Uy Lĩnh thức dậy chân rời gối chăn, (11500)
Khẽ lay giấc ngủ vợ hiền:
Nàng ơi, ta trải vô vàn gian truân,
Bao năm chờ đợi thủy chung,
Âu lo mắt lệ ngàn trùng nhớ thương.
Dớt đả định phận, các Thần,
Cho ta xa cách ngàn trùng quê hương.
Nay cho sum họp với nàng,
Nay cho tìm lại người thương mong chờ.
Nay cho Vương trượng phải lo,
Cung đình, dân dã phải cho chu toàn. (11510)
Bọn cầu hôn đã bao năm,
Việc nhà, phép nước điêu linh trăm bề,
Bao phần hao hụt bò dê,
Bao phần hư hại trại quê điêu tàn.
Phải còn phân định sửa sang,
Phải còn lo liệu góp phần thuế thu,
Đình đài, Thần miếu trùng tu,
Giúp người cô phụ, đền bù tử vong.
Cho yên ấm hết toàn dân,
Cho đời tươi sáng hội mừng đoàn viên. (11520)
Hôm nay ta sẽ thăm đồng,
Thăm cha già đã bao năm xa nhà,
Nghe lời ta dặn để mà,
Đối đầu với việc xảy ra trong ngày.
Mặt trời lên sáng hôm nay,
Phố phường hẳn biết tin này mà thôi.
Bọn cầu hôn chết cả rồi,
Hẳn là những chuyện lôi thôi còn nhiều,
Nàng nên lên ở lầu cao,
Cùng với tôi tớ, cửa vào khóa ngay. (11530)
Chẳng tìm ai, chẳng làm gì,
Mặc ai thăm hỏi, việc này mặc ta.
Nói rồi Uy Lĩnh xuống nhà,
Y trang giáp phục bước qua võ phòng.
Thế Viễn Mạc cũng sẵn sàng,
Cùng hai chủ trại tay mang thương đồng.
Bốn người mở cửa lên đường,
Uy Lĩnh bước trước oai hùng dáng đi.
Mặt trời bừng sáng chân mây,
Tiếng chim ríu rít cành lay nắng hồng. (11540)
Băng qua đường tắt qua thành,
Phố phường còn mãi giấc nồng sương mơ,
Quán Trí Tuệ đã phủ mờ,
Bốn người chân bước trong tơ vô hình,
Đưa người ra khỏi kinh thành,
Đưa người về chốn đồng xanh ruộng vườn. (11546)
Thi ca khúc 25: Nơi Địa ngục - Hòa Bình (Câu 11547 đến 12110).
CHÚ THÍCH:
11134. Nền nhà Ulysse: bằng đất sét nện, không lót gạch, không lót bằng gỗ.
Đến thời La Mã mới tìm thấy di chỉ khảo cổ nền nhà trang trí bàng gạch men mảnh nhỏ hình chim thú, hoa lá.
11129. Chiếc giường. Uy Lĩnh dùng một gốc cây ô liu già, chật cành làm chân giường, đục lỗ, đóng mọc, căng giường bằng dây da đánh bóng màu tím, lót nệm bọc rơm, chung quanh giường chạm khắc bạc, ngà tinh vi. Làm giường rồi mới ngăn phòng, muốn dời giường đi phải chặt gốc ô liu, Điều bí mật này chỉ có chàng nàng và một nữ tỳ biết... Pénélope thử lòng ghen Uy Lĩnh, bảo dời giường, lúc này nàng mới tin thực đúng là Uy Lĩnh.
11211. Theo thần thoại Hy Lạp Thần Mặt Trời đi lên bằng chiếc xe tứ mã soi sáng trần gian.
11219. Thời Homère Đại Dương là con sông rất lớn bao quanh mặt đất.
11312-11480. Đoạn này nguyên tác ngắn, khô khan khó hiểu tôi thêm vào các chi tiết cho dễ hiểu.
11348. Một Mắt, còn còn nghĩa núi lửa tròn một lỗ sâu,
11381. Đoạn này Homère nhân cách hóa núi lửa phun ra làm chết người và tan nát đoàn thuyền trừ thuyền Ulysse..
11450. Tương truyền Ogygie là đảo Goyo ở Malte, tôi có đế́n thăm nơi này và vào thăm động thiên nữ Calypso.
11510-11520. Nguyên tác Ulysse muốn thay số gia súc thiệt hại bằng cách đem quân đánh cướp các dân lân cận, điều này thường tình cho phép bởi phong tục đương thời, tôi lược bỏ.
11521. Vương ông Laerte nhường ngôi cho Ulysse lui về đồng quê, có vú già người Silicienne, cựu quản gia Dolion và sáu con chăm sóc. Trại quê trồng cây táo, lê, cây vả, cây ô liu...
Chương XXIV: Sau nhiều câu thơ hạnh phúc tìm lại giữa Ulysse và Pénélope nhiều tác gia cổ đại như Aristarque và Aristophane cho rằng là chương cuối cùng của truyện thơ Odyssée. Chương XXV do đời sau thêm vào.
THI CA KHÚC 25: NƠI ĐỊA NGỤC - HOÀ BÌNH
TÓM LƯỢC: Thần Hermès dẫn hồn những người cầu hôn xuống địa ngục. Nơi đây được vua Agamemnon và tướng Achille xét xử, được hỏi Amphimédon trả lời về nguyên nhân và diễn tiến cuộc tàn sát, Agememnon khen ngợi sự trung trinh của Pénélope và trừng phạt tội bọn cầu hôn. Ulysse về thăm cha nơi đồng quê, Ulysse giả vờ xưng tên Alybas hỏi thăm bạn Ulysse cho cha khỏi bất ngờ, sau đó mới cho cha nhận diện. Giữa bữa ăn cựu quản gia Dolios và sáu người con trở về gặp nhau mừng rỡ. Lúc đó tin bọn cầu hôn bị giết lan nhanh, gia đình đến mang xác về. Eupithès đứng đầu nổi dậy chống Ulysse. Thần nữ Athéné hỏi ý Thần Zeus ước vọng mang lại hòa bình cho dân Ithaque. Hai bên giáp trận Eupithès bị Laerte phóng thương giết chết, bọn thân nhân cầu hôn còn lại bỏ chạy, Thần nữ Athéné can thiệp và nối lại hòa bình, xóa tan oán hờn hai bên.
Nói về đường xuống cõi âm,
Hạc Mai Thần Sứ dẫn hồn cầu hôn. (Hermès)
Phép mầu thần cõi Chi Liên, (Cyllène)
Đũa thần huyền diệu ru hồn cầm tay. (11550)
Khép mi, thoát dẫn hồn đi,
Lìa thân về chốn âm ty ngàn trùng.
Đũa thần dẫn lũ âm hồn,
Đêm sương tăm tối lạnh lùng tiếng chim.
Từ muôn lỗ tối hang đen,
Cánh dơi thấp thoáng bóng đêm chập chàng.
Hồn theo dơi lạnh non ngày,
Gieo chùm lá biếc, kêu than đường dài.
Thoáng sao băng vượt trời mây,
Qua truông rừng thẳm, vượt bay sóng ngàn. (11560)
Vượt qua sóng cả Đại Dương, (Océan)
Vượt đá Liêu Cát, cửa Thần Thái Ô, (Leucade, Hélios)*
Vượt sông Xích Tích thuyền đò, (Styx)
Đến đồng lan dại, trắng bờ lau thưa.
Nơi đây tạm nghỉ hồn vừa,
Mới lìa trần thế đợi chờ Phán Quan.
Phán Quan đây hồn An Sinh, (Achille)
Pê Lê tôn tử lẫy lừng thành Troa. (Pélée)
Ban Tuấn, An Thi Lộc hầu kề, (Patrocle. Antiloque)
Dũng tướng An Bắc cũng về gần bên, (Ajax) (11570)
Quan mới An Gia Đại Vương, (Agamemnon)
An Lê tôn tử chết cùng đớn đau, (Atrée)
Về đây cũng được ngôi cao,
Xét hồn kẻ chết mới vào cõi âm.
Hồn An Sinh mới hỏi rằng:
An Lê tôn tử, lạ chăng chốn này,
Nghĩ rằng ngài chẳng về đây,
Mà về cõi Dớt trời mây sấm rền.
Biết bao dũng tướng can trường,
Hịch truyền dưới trướng công thành vua Troa. (11580)
An Kinh gian khổ vô bờ,
Danh ngài mang chiến công to hàng đầu.
Vì đâu ngài chết thương đau,
Chẳng nơi chiến trận thành cao kiêu hùng.
Chết ngày về giữa quang vinh,
Than ôi ! số phận đã dành đớn đau.
Dân Bạt Na Liên xây mộ cao, (Parnachéens)
Con ngài tận hưởng biết bao gia tài.
Nhớ thương minh đế tuyệt vời,*
Mà riêng định mệnh về nơi cõi này. (11590)
An Lê tôn tử tỏ bày:
Pê Lê tôn tử, phúc thay anh hùng,
An Sinh dũng tướng như thần,
Vinh quang được chết chiến trường thành Troa.
Xa Đạt Quốc chốn quê nhà, (Argos)
Hai bên dũng tướng xông pha trận tiền.
Thây ngài một trận tranh giành,
Bụi tung mù mịt, ngựa hồng vó bay.
Giáp thương lâm chiến ngày ngày,
Đấu tranh tận lực, chẳng tay nào ngừng. (1160)0)
Nếu Thần Dớt tự Thiên Đình, (Zeus, Olympe)
Chẳng dâng mưa bão tối sầm trời mây.
Chiến thuyền hậu cứ mang thây,
Ướp hương tắm rửa giường bày hoa thơm.
Tướng, quân lệ nóng ngập tràn,
Bứt tai, bức tóc thương trang anh hùng.
Mẹ ngài từ chốn thủy cung,
Và bao tiên nữ về trần tiễn đưa.
Sóng gào, gió thét phong ba,
Tiếng thương đứt ruột xót xa lạnh lùng. (11610)
Quân binh hoảng sợ ẩn mình,
Ninh Tô vương lão lược kinh chuyện đời, (Nestor)
Trấn an binh sĩ truyền lời,
Chớ nên bỏ trốn hỡi người An Kinh.
Ấy là thân mẫu An Sinh,
Cùng tiên nữ chốn thủy cung đến rồi.
Dự tang lễ của con trai,
Tướng quân nghinh tiếp mẹ ngài quanh thây.
Hai hàng tiên nữ lễ bày,
Khóc cùng thân mẫu, gào lay sóng ngàn. (11620)
Phủ thây ngài áo thần tiên,
Chín nàng Thi nữ tiếng thanh tuyệt vời, (Muses)*
Hát lời Mộ Khúc tặng ngài,*
Lời thơ cảm động người người lệ sa.
Giao âm thương cảm chan hòa,
Lời thanh như suối thấm qua tâm hồn.
Khóc thương mười bảy ngày đêm,
Từ thần tiên đến người trần thế gian.
Ngày mười tám đốt lửa đàn,
Bò cừu cắt cổ tế sinh lễ bày. (11630)
Áo thần tiên cháy cùng thây,
Bao mùi hương mật thơm bay dịu dàng,
Chung quanh tướng sĩ anh hùng,
Giơ cao vũ khí, dậy lừng tiếng vang.
Vang cùng Thần tử Hỏa Sơn
Đến khi rạng sáng lửa tàn lượm xương,
Đựng trong rượu cất ướp hương,
Mẫu thân ngài tặng hủ chum bằng vàng.
Do Thần Hỏa Thái gia công, (Héphaistos)
Rượu Tửu Thần cất ướp cùng với xương, (Dionysos) (11640)
Quân vương nghi lễ đã dành,
An Sinh dũng tướng tài danh anh hùng.
Mai Tuấn tôn tử bạn hiền, (Ménoetios)
Ban Tuấn dũng tướng trận tiền xã thân. (Patrocle)
An Thi Lộc tử trận anh hùng, (Antiloque)
Một nơi yên nghỉ chung cùng với nhau.
Dựng trên một nấm mộ cao,
Trên đồi nhìn xuống lao xao sóng ngàn.
Hoan Lạc Cầu chốn anh hùng, (Hellespont)
Vẫn còn mãi mãi trong lòng nhân gian. (11650)
Mẫu thân ngài lễ cầu thần,
Lễ hội vinh dự đua tranh đấu trường.*
Thi đua dũng sĩ An Kinh,
Anh hùng rạng rỡ vinh danh nhớ ngày.
Thao trường lễ hội cuộc thi,
Tinh thần mã thượng định kỳ hàng năm.
Giải trao Thê Túc nữ thần,
Hiệu danh Ngân Túc, cõi trần vinh quang.*
An Sinh dù có tử vong,
Tên anh hùng vẫn ngàn năm nhớ hoài. (11660)
Còn riêng số phận của tôi,
Được gì chiến thắng sáng ngời vinh quang?
Dớt cho số phận bẽ bàng,
Chết vì Âu Thích, vợ cùng gian dâm. (Egisthe)
Hai vị Phán Quan cõi âm,
Còn đang tâm sự, một đoàn đến nơi.
Đạt Duy Phong lệnh dẫn vời, (Hermès Argiphonte)
Bọn cầu hôn mới chết nơi cõi trần.
Bởi phe Uy Lĩnh và con,
Hai Phán Quan đã ngạc nhiên sự tình. (11670)
Nhận ra Âm Phi Mê Đông, (Amphimédon)
Công tử Mê Lăng Nhược vốn từng biết quen. (Mélenneus)
Từng nơi An Thạch tiếp tân,
Tôn tử An Trích đầu tiên hỏi lời:
Âm Phi Đông cớ sự gì?
Một đoàn công tử cùng đi Âm tuyền. (Hadès)
Trai anh hào tuổi thanh niên,
Chết cùng một chốn thị thành, lạ chưa?
Hải Long Vương đ(a)́m thuyền bè?
Gió to sóng dữ hồn về cõi âm? (11680)
Hay nơi đất địch cướp giành,
Cừu bò, phụ nữ ra thân bại tàn?
Riêng người có nhớ ta chăng?
Ngày xưa ta đã từng thăm nhà người.
Đáp thuyền, An Thạch đến nơi,
Cùng Mai Ninh Lạc cầu người hùng anh. (Ménélas)
Mời vua Uy Lĩnh ra quân,
Ý Long thẳng tiến vây thành vua Bi Am.
Hồn Âm Phi Đông mới rằng:
An Lê tôn tử, An Gia Vương vua người. (11690)
Tôi xin kể hết đôi lời,
Nỗi lòng chân thật, sự đời tang thương.
Uy Lĩnh vắng tin bao năm,
Ngỡ rằng đã chết, nên cùng cầu hôn,
Nàng Nhã Lan chẳng chối lòng,
Cứ tìm duyên cớ mà lần lừa thôi.
Nàng đầy kế giết chúng tôi,
Trăm người chẳng thoát tay nơi Tử thần.
Nàng căng khung cửi trong phòng,
Ngày đêm dệt một tấm khăn sô dài. (1170)0)
Nàng đà bảo với chúng tôi,
Bao trang công tử có lời cầu hôn,
Uy Lĩnh không biết sống còn,
Nhưng tôi còn dệt tấm khăn liệm này,
Vua ông Lã Đạt còn đây,
Sức già chẳng biết một ngày nào đi.
Phận làm dâu ở phải thì,
Lời kia tiếng nọ bảo chi ham tiền.
Chúng tôi chiều ý lời rằng,
Vì lòng cao thượng cưu mang đợi nàng. (11710)
Ngày nàng dệt, đến đêm sang,
Chẳng ai, nàng thắp đuốc hồng tháo ra.
Ba năm dằng dẳng thế là,
Có nàng thị nữ báo ra tin này.
Chúng tôi canh gác đêm ngày,
Tấm khăn thô liệm chóng chày vừa xong.
Đẹp long lanh tựa ánh trăng
Thì là đúng lúc có Thần xấu tâm,
Đã mang Uy Lĩnh về cùng,
Đến nơi Ghềnh Quạ trại chăn lợn này. (11720)
Con trai Uy Lĩnh cùng đi,
Phi Lô rồi trở về thì gặp cha.
Cha con bàn tán mưu là,
Tàn sát những kẻ đến nhà cầu hôn.
Đi trước Viễn Mạc về thành,
Uy Lĩnh theo gót giả thân ăn mày,
Quản trại heo cũng cùng đi,
Già nua chống gậy lầm lì thảm thương.
Thình lình xuất hiện trong phòng,
Già hơn Uy Lĩnh, chẳng nhìn được ra. (11730)
Thế rồi kẻ đuổi người xua,
Kẻ đánh, người mắng trong nhà nào hay.
Uy Lĩnh nhẫn nại mưu dày,
Dớt đà định phận giúp tay ý đồ.
Thế Viễn Mạc cất vào kho,
Tất cả vũ khí treo cao vách phòng.
Nàng Nhã Lan mang nõ cung,
Bảo rằng thi bắn nỏ tên chọn chồng.
Chúng tôi thử sức thay phiên,
Chẳng ai giương kéo được cung nỏ này. (11740)
Uy Lĩnh xin thử bắn thay,
Chúng tôi phản đối, ăn mày chớ trao.
Thế Viễn Mạc quyết định vào,
Âu Mê cầm chiếc nỏ cho chủ mình.
Uy Lĩnh cầm nỏ giương cung,
Mũi tên nhanh chóng bắn xuyên hàng rìu.
Rồi từ nơi ngưỡng cửa cao,
Uy Lĩnh nhắm bắn tên vào đám đông,
Mắt nhìn căm hận trừng trừng.
Trúng Án Tinh Lộc lăn đùng trước tiên. (11750)
Uy Lĩnh cởi áo xưng tên,
Mũi tên như sáo rít lên lạnh lùng.
Người cầu hôn ngã chất chồng,
Tôi còn thấy một vị Thần tiếp tay.
Hết tên đến giáo thương bay,
Cầu hôn ngã gục phòng đầy tiếng rên.
Trúng tim, trúng sọ máu tràn.
Chúng tôi đã chết đau thương trong phòng.
Còn đây xin thưa Đại Vương,
Lầu trang Uy Lĩnh, thây còn chưa chôn. (11760)
Thân nhân chưa biết hay tin,
Đến lau máu đỏ vết thương, cuối cùng,
Khóc than thương tiếc người thân,
Phút giây vĩnh biệt tử vong kiếp người.
Hồn Phán Quan xử một lời:
Phúc thay Uy Lĩnh vốn người nghìn mưu.
Xứng danh người vợ thương yêu,
Tấm lòng trung chính không điều bợn nhơ.
Nhã Lan nương tử Anh Cơ, (Pénélope Incarios)
Tấm lòng trinh tiết đợi chờ chồng xa. (11770)
Khả phong tiết hạnh hẳn là,
Thần ban cho một bài ca tuyệt vời.
Chẳng như nương tử Tinh Đa tôi, (Tyndare, Clétemnestre)
Thông dâm kẻ địch cướp ngôi, giết chồng.
Ô danh muôn thuở thế gian,
Nghìn năm soi mãi việc làm cười chê,
Các ngươi cõi chết trở về,
Tà tâm, tội lỗi chớ hề trách ai.
Tự mình chuốc oán mà thôi,
Tự mình mua lấy tiếng cười thế gian. (11780)
Chẳng nghe lời kẻ khuyên răn,
Thì nay Địa ngục tối tăm đời đời.
Nói về An Thạch cõi người,
Một đoàn Uy Lĩnh rời nơi thị thành,
Vượt qua rừng suối đến đồng,
Trang trại Lã Đạt cây trồng tươi xanh.
Ngôi nhà giữa nắng vây quanh,
Trại vườn, tôi tớ chăm trồng thảnh thơi.
Vua ông, hầu cạnh một người,
Si Chi Liên lão phụ một đời chăm nom. (Sicilienne)* (11790)
Uy Lĩnh vội nói với con,
Cùng hai quản trại lo tròn tiệc vui:
Thịt con heo béo đãi người,
Phần cha muốn thử ông thời có hay.
Xem ông có nhận ra ngay,
Đứa con xa cách, ngày ngày hằng trông..
Nói rồi cởi giáp trao thương,
Rồi thong dong thẳng ra vườn tìm cha,
Quản gia chẳng có ở nhà,
Đỗ Quốc cùng các con ra ngoài đồng. (Dolios) (11800)
Đi tìm chặt bụi xương rồng.
Về làm rào dậu bên vườn trồng rau.
Thấy cha ở cuối vườn sau,
Cầm mai vun một gốc đào nở hoa.
Áo quần lấm đất bụi nhơ,
Găng đen rách, mũ da dê trên đầu.
Trong lòng bao nỗi thương đau,
Chẳng buồn ăn mặc, lòng nào nhớ con.
Dưới cành lê nước mắt tràn,
Uy Lĩnh thầm hỏi, chạy liền đến ngay. (11810)
Ôm cha hôn nước mắt đầy,
Quê cha đất tổ, hôm nay con về,
Hay là thận trọng giả vờ,
Thử lời cha khỏi bất ngờ ngất đi.
Uy Lĩnh đi thẳng đến ngay:
Cụ già ơi! có lời này hỏi thăm,
Mảnh vườn tươi tốt sóc chăm,
Táo, lê, nho, vả cây cành tốt tươi,
Vườn xanh ngược với con người,
Chẳng buồn chăm sóc, tả tơi áo quần. (11820)
Dáng người, vua ở trên trần,
Gia nhân đâu chẳng lo chăm sóc người?
Người đang làm việc cho ai?
Nói cho tôi biết đâu nơi đất này?
An Thạch có phải là đây?
Như kẻ tôi gặp chỉ tay trả lời.
Tôi đi tìm kiếm một người,
Năm xưa đã đến nhà tôi nghĩa tình.
Tiếp tân hậu đãi kết thân,
Xưng quê An Thạch vốn dòng cao sang. (11830)
Xưng cha Lã Đạt là tên,
Đạt Kinh Quốc tôn tử vua trên đất này. (Arcisios)
Người cha mừng trả lời ngay,
Mắt rơm rớm lệ lòng đầy nhớ thương:
Khách ơi, đúng xứ người tìm,
Cung đình bị chiếm bởi phường kiêu quân,
Nhưng tôi muốn hỏi người rằng:
Khách kia người đã gặp bao năm rồi?
Ấy là con trai của tôi,
Xa quê hương khắp đất trời lang thang. (11840)
Biển sâu cá rỉa, có còn?
Hay muôn cầm thú xác ăn chiến trường?
Mẹ không liệm được tấm khăn,
Cha còn thương khóc nỗi lòng nào vơi!
Vợ hiền than thở thương hoài,
Không ai vuốt mắt cho người thương yêu!
Hỏi người quê quán, họ tên,
Xứ nào người đã đi thuyền đến đây?
Hay là đi hộ thuyền ai?
Uy Lĩnh bịa đặt, trả lời xót xa: (11850)
Tôi danh hiệu A Li Ba, (Alybas)
Vốn trong cung điện ngọc ngà giàu sang.
Con vua A Phi Đạt giống dòng, (Aphidas)
Bồ Ly Môn tôn tử bao năm trị vì. (Polypémon)
Âu Phi Tích hoàng tử tên tôi, (Épérite)
Si Ca Ni xa xứ, ngược xuôi giang hồ. (Sicanie)
Thuyền tôi vừa cặp bến bờ,
Bên bờ biển vắng ghềnh nhô sau đồng.
Cách đây chừng đã bốn năm,
Có chàng Uy Lĩnh đến thăm quê nhà. (11860)
Kết tình, kết nghĩa bạn xa,
Hẹn ngày An Thạch đi qua thăm chàng.
Vua Ông Lã Đạt đau buồn,
Lòng như một đám mây vương tối sầm.
Đôi tay bám cát bụi đen,
Ôm đầu bạc khóc, thở than bồi hồi.
Tim chàng se thắt: Cha ơi!
Đắng cay, chua xót, nỡ lời dối dang.
Ôm hôn cha nước mắt tràn:
Con đây cha đã bao năm mong chờ, (11870)
Hai mươi năm vắng xa quê,
Cha ơi, con đã trở về hôm nay,
Cha ơi, ngừng khóc thương này,
Để con nói chuyện tin ngày đoàn viên.
Con đà giết bọn cầu hôn,
Trả thù mối nhục oán hờn bao năm.
Trừng phạt tội ác chúng làm,
Chúng đà tiêu diệt ở nơi cung đình.
Vua Ông mờ mắt ngước nhìn:
Con tôi Uy Lĩnh, phải con về nhà. (11880)
Cho cha bằng cớ chắc là...
Uy Lĩnh đứng dậy vén ra chân trần:
Đây là dấu thẹo heo rừng,
Ngày xưa quê ngoại đã từng đi săn.
Vườn này cây trái thơm lành,
Cha cho con những gốc cành ngày thơ.
Cho con mười ba cây lê,
Và mười cây táo xum xuê trong vườn.
Bốn mươi cây vả xanh um,
Năm mươi hàng gốc nho chùm tốt tươi. (11890)
Vua ông Lã Đạt nghe lời,
Ôm hôn con luống bồi hồi yêu thương:
Phép mầu Thần Dớt vạn năng,
Và bao thần chốn Cung Đình Thiên Sơn,
Đã trừng phạt bọn cầu hôn,
Nhưng lòng cha, nỗi lo còn giờ đây.
Thân nhân của chúng giờ này,
Hay tin chắc sẽ đến đây trả thù.
Uy Lĩnh trấn an lo âu:
Con đà lo liệu việc dù xảy ra. (11900)
Bây giờ ta hãy vào nhà,
Tiệc vui con đã bảo gia nhân rồi,
Bữa ăn nhanh chóng ngày vui.
Cha con thong thả vào nơi nhà vườn.
Gia nhân đã cắt thịt xong,
Rượu thơm nêm ướp đang vần lửa than.
Vua ông sung sướng ngập tràn,
Lão tỳ tắm rửa, xoa hương, khăn choàng.
Quán Trí Thần nữ hiện bên,
Hóa thêm sức lực, mắt tròn sáng trong. (11910)
Mặc y trang bước khỏi phòng,
Vua ông như một thiên thần giáng lâm.
Uy Lĩnh sững sốt mừng rằng:
Chắc là cha được các thần hộ cho,
Oai nghiêm bóng dáng thanh cao.
Vua ông Lã Đạt cười to hài lòng:
Ta từng chỉ đạo đánh thành,
Chiếm Nê Ri Cốt vang danh anh hùng, (Néricos)
Lẽ nào quỳ gối được chăng,
Bên con gươm giáo ta tròn lòng vui. (11920)
Nói rồi oai vệ vào ngồi,
Cùng con mở tiệc, mọi người nâng ly.
Đỗ Quốc về đến tức thì,
Sáu con trai cũng về, đi từ đồng.
Bước nhìn Uy Lĩnh bàng hoàng,
Sững sờ sung sướng, mắt tràn yêu thương.
Già ơi, hãy đến ngồi cùng,
Lâu rồi ta chẳng ngồi chung một bàn.
Đỗ Quốc nâng lấy tay chàng,
Ôm hôn lòng cũng ngập tràn sướng vui. (11930)
Thần ban hạnh phúc cho tôi.
Rằng Nhã Lan đã biết rồi hay chưa?
Cậu về đây, có về nhà...
Chàng cười: Nàng biết, rằng già khỏi lo.
Các con Đỗ Quốc cùng vô,
Rồi bên Uy Lĩnh đùa nô tiệc mừng,
Nói về tin tức ngoài thành,
Tin cầu hôn chết lan nhanh phố phường.
Thân nhân tìm đến cung đình,
Mang về thi thể, quây quần tang ma. (11940)
Người các thành phố đảo xa,
Xuống thuyền ngư phủ, đưa qua quê nhà.
Thân nhân hội An gô ra,
Cầm đầu Âu Phi Thệ, người cha oán hờn, (Eupithès)
Trong lòng đau xót đứa con,
Án Tinh Lộc đã trúng tên phát đầu, (Antinoos):
Các bạn ơi bao khổ đau,
Con người này đã mang bao thảm sầu.
Đem bao người bước xuống tàu,
Binh thuyền tan tác, thương đau tràn trề. (11950)
Nay về giết hại gớm ghê,
Thanh niên công tử, chẳng hề xót xa.
Nỗi lòng nhục nhã chúng ta.
Hãy mau rửa nhục, mới là xứng danh.
Chớ nên để hắn nhanh chân,
Phi Lô, Âu Lịch vượt thuyền trốn đi, (Pylos, Elide)
Nói rồi mắt lệ sầu bi,
Thân nhân nghe cũng lâm ly cảm sầu.
Mê Đông, Phù Minh đến mau, (Médon Phémios)
Ngừng chân kinh ngạc, ồn à o đám đông. (11960)
Mê Đông khôn khéo mới rằng:
Toàn dân An Thạch nghe chăng điều này,
Các thần chẳng thuận giúp tay,
Thì Uy Lĩnh chẳng thắng đây trăm người.
Chính tôi thấy một thần rồi,
Giúp cho Uy Lĩnh, hình hài Mạnh Tô. (Mentor)
Khi khuyến khích khi reo hò,
Đánh bạt thương phóng, thét to kinh hoàng.
Người người ngã rụng như sung.
Mọi người nghe nói tái xanh hoảng hồn. (11970)
Hải Linh Công lão anh hùng, (Halithersès)
Mạc Tô tôn tử khôn ngoan cất lời: (Mastor)
Toàn dân An Thạch nghe tôi,
Tôi từng tiên đoán việc thời tương lai,
Khi điềm chim đánh nơi này,
Lời tôi khuyên bảo, việc nay rõ ràng.
Tôi từng tiên đoán rành rành,
Chớ nên chèn ép, chớ tranh vợ người.
Ăn bòn, mưu chực dành ngôi,
Một người cao trọng, đất trời vinh quang.
Không tin tiên đoán tôi bàn,
Mạnh Tô khuyên bảo, chẳng xem ra gì. (11980)
Bây giờ tai họa là đây,
Kẻ làm nên tội phận này tang thương.
Bây giờ nghe tôi bảo khuyên,
Chớ chống Uy Lĩnh mà tan cuộc đời.
Người làm sằng bậy chết rồi,
Chớ nên theo bước họa tai thân mình.
Nghe lời khuyên nhủ rành rành,
Nửa phần An Thạch thuận tình thẳng ngay.
Reo hò bỏ quảng trường đi,
Nửa phần còn lại siết tay trả thù. (11990)
Lời ngay chẳng thấm lòng đau,
Nghe Âu Phi Thệ dẫn đầu đấu tranh.
Võ trang áo giáp, thương đồng,
Trước sân thành rộng ra quân sẵn sàng.
Âu Phi Thệ bước khỏi hàng,
Ngỡ rằng trả được dễ dàng thù con.
Ngờ đâu định mệnh thảm thương,
Thù con chẳng trả, cũng không đường về.
Thiên đình Thần nữ A Tê Nê,
Hỏi cha Thần Dớt liệu bề xem sao: (12000)
Cha ơi phân xử thế nào?
Để cho trận chiến tiêu hao mạng người?
Oán thù chồng chất nơi nơi,
Hay là hòa giải thuận thời hai bên?
Thiên Sơn, Thần Dớt phán truyền:
Con ơi, sao lại hỏi thêm lời này.
Con đà quyết định lâu nay,
Uy Lĩnh về nước thẳng tay trị trừng,
Hãy làm theo ý của con.
Riêng ta thù oán chẳng nên kéo dài. (12010)
Uy Lĩnh thù đã trả rồi,
Hai bên nên kết lời thôi oán hờn.
Lập đàn trang trọng thề nguyền,
Ngôi vua Uy Lĩnh trị dân nối đời.
Oán hờn lầm lỗi chết rồi,
Chết vào quên lãng, tình người lại sinh.
Uy Lĩnh trị dân công minh,
Nước nhà giàu có, thanh bình nở hoa.
Vâng lời Thần nữ bước ra,
Băng mình khỏi đỉnh tuyết sa Thiên đình. (12020)
Sau tiệc hội ngộ no lòng,
Ở nơi đồng nội cha con sum vầy,
Uy Lĩnh lên tiếng lo ngay:
Hãy mau sửa soạn đối tay quân thù,
Chẳng còn xa chúng ta đâu.
Một con Đỗ Quốc theo câu lệnh truyền,
Trở về báo cáo cho tin:
Đoàn quân nổi loạn đến gần chúng ta.
Hãy mau mặc giáp thương ra.
Uy Lĩnh thúc dục cả nhà nhanh chân. (12030)
Bốn người Uy Lĩnh sẵn sàng,
Sáu con Đỗ Quốc giáp khiên thương dài.
Đỗ Quốc, Lã Đạt kém ai,
Tóc dù bạc trắng cũng oai anh hùng.
Một đoàn tiến bước đấu tranh,
Dẫn đầu Uy Lĩnh bước chân kiên cường,
Quán Trí Thần nữ hiện bên,
Hóa Mạnh Tô bước lại gần mừng vui.
Thấy trông Uy Lĩnh tươi cười,
Nhìn Thế Viễn Mạc nói lời khuyên răn: (12040)
Thế Viễn Mạc hỡi nhớ rằng,
Xông pha gan dạ xứng danh con nhà,
Chẳng làm hổ thẹn ông cha,
Kiên cường dũng cảm mới là hùng anh.
Tiếng danh con giống cháu dòng.
Thế Viễn Mạc khẽ nói rằng: Cha ơi!
Rằng con ước nguyện trong đời,
Kiên cường dũng cảm nên người như cha.
Chẳng làm hổ thẹn danh nhà,
Giống dòng anh dũng mới là vinh quang. (12050)
Vua ông Lã Đạt vui lòng:
Phúc thần mới có ngày lành hôm nay.
Lòng ta hạnh phúc vui thay,
Cháu con cùng một tình này như ông.
Kiên cường cùng một giống dòng.
Quán Trí Tuệ Mắt Cú thần tinh anh,
Bên vua Lã Đạt mới rằng:
Đạt Kinh Quốc tôn tử tình thân nhất đời,
Bao năm cầu nguyện ngày vui,
Trinh Thần Mắt Cú tinh ngời giúp cho. (12060)
Hôm nay quyết định cơ đồ,
Hãy vươn đôi cánh tay cho vững vàng,
Phóng thương trúng đích một đường.
Nói rồi Thần nữ phép thêm nhiệm mầu.
Hai bên giáp trận đối nhau,
Trường thương, khiên giáp kiếm đao sẵn sàng.
Vua ông cầu nguyện Nữ thần,
Rồi nhanh tay phóng ngọn thương mở đầu.
Âu Phi Thệ chưa nói sao,
Mũ đồng rơi, ngọn thương lao qua mình. (12070)
Tung tay khiên kiếm đổ ầm,
Hàng đầu Uy Lĩnh tung mình xông pha,
Thế Viễn Mạc chẳng kém cha,
Thương bay, giáp đổ kiếm hoa mắt người.
Bên phe nghịch rối tơi bời,
Quán Trí Tuệ bổng thét lời: Ngừng tay!
Rồi Thần nữ hiện hình ngay:
Hỡi dân An Thạch ngừng tay nghe lời.
Chiến tranh thảm họa muôn đời,
Hãy thôi máu đổ, dứt đời điêu linh. (12080)
Mọi người kinh hãi sợ run,
Vất gươm quỳ gối dưới chân nữ thần.
Sấm đâu bỗng nổ ầm ầm,
Khói bay mù mịt, chớp giăng kinh hoàng.
Thần Dớt tung sấm bên con,
Làm cho kiếp đảm kinh hồn thế gian.
Kẻ thù Uy Lĩnh quay lưng,
Vất gươm tung chạy tháo thân về thành.
Kẻ thì luống cuống chỉ còn,
Cúi đầu quỳ gối, xin chàng thứ tha. (12090)
Uy Lĩnh hùng dũng, tiếng la,
Chuyển rung mặt đất như là chim ưng.
Cất tung cánh vỗ nghìn trùng,
Ra tay thu trận giáp binh mang về,
Tinh anh Thần nữ A Tê Nê,
Đến bên Uy Lĩnh vỗ về khuyên răn:
Giống dòng Lã Đạt vinh danh,
Mưu thần Uy Lĩnh an lành trị dân,
Chớ nên để mãi chiến tranh,
Hận thù chồng chất sẽ không yên nào. (12100)
Thiên Đình Thần Dớt ngôi cao,
Muốn người đời dứt binh đao thái bình.
Hãy mau mở hội toàn dân,
Ban ân, ban phúc, tội tình thứ tha.
Nghe lời Uy Lĩnh truyền loa,
An Thạch mở hội kết hoa thề nguyền:
Quán Trí Tuệ đứng hiện bên,
Cùng Mạnh Tô chứng hiệp thương lòng thành,
Từ đây An Thạch thái bình,
Vẫn còn lưu mãi tiếng danh đời đời. (12110).
CHÚ THÍCH:
11562. Thời Cổ Đại Hy Lạp chỉ biết vùng Địa Trung Hải. cho rằng ra khỏi eo biển Maroc, Tây Ban Nha là đến cõi thần Hadès, Địa Ngục.
11589. Agamemnon là vua các vị vua Hy Lạp. Hy Lạp thời Cổ Đại mỗi vùng có một vị vua. Khi có chiến tranh họ liên minh với nhau dưới sự chỉ một vị vua hùng mạnh nhất.
11622. Chín nàng Muses: Theo thần thoại Hy Lạp các nàng tên : Calliope, Clio, Erato, Euterne, Malpomène, Pothymnie, Terpsichore, Talie và Uranie. Năm nàng cai quản Văn Thơ là:
- Nàng Calliope (Kiều Thi Cơ) cầm đàn lyre truyền thi hứng cho sử thi, anh hùng ca, truyện thơ, thơ tự sự và diễn thuyết.
- Nàng Erato (Âu Ca Thơ) cầm đàn cithare truyền thi hứng cho thơ mỹ tình dục.
- Nàng Euterne (Âu Thạch) cầm sáo truyền thi hứng cho thơ trữ tình.
- Nàng Pothymnie (Bồ Thanh Ni) trầm tư mặc tưởng truyền thi hứng cho thơ tán mỹ (hymne), nhã ca (cantique) và kịch câm (pantomime)
- Nàng Thalie (Thanh Ly) cầm cây gậy cong mục đồng và chiếc mặt nạ truyền thi hứng cho thơ trào phúng, thơ du mục, ca dao và hài kịch.
- Nàng Tersichore (Thạc Chi Cơ) cầm đàn lyre truyền thi hứng cho nghệ thuật ca múa.
- Nàng Clio (Ly Ô) Cầm tấm thẻ truyền thi hứng cho sử học.
- Nàng Melpomène (Mai Bô Minh) cầm mặt nạ Héraclès truyền thi hứng cho bi kịch.
- Nàng Uranie (Uy Ca Ni) cầm quả địa cầu truyền thi hứng cho thiên văn học.
Chín nàng đều là con của Thần Zeus và Nữ Thần Mémosyne (Ký Ức)
Nàng Calliope thường vẽ sánh đôi với Thần Apollon cầm đàn lyre hay đàn cithare là vị Thần của nghệ thuật và âm nhạc. Các thần và Thi Nữ thường họp nhau trên đỉnh núi Mont Parnasse, hay bên dòng suối Hypokren. Thần thoại kể lại Thần Zeus say đắm ân ái với Nữ Thần Ký Ức suốt chín đêm, sau đó Nữ Thần sinh ra chín quả trứng, sinh chín nàng Thi Nữ, được Zeus trao nhiệm vụ cùng Apollon chăm lo đời sống tinh thần của Thế giới Olympe và Thế giới loài người. Các nàng Muses thường ca múa trong tiệc các Thần, Paris có khu Monparnasse là nơi nhiều văn thi sĩ danh tiếng tụ họp lấy từ tích này...
Thần Nữ Ly Tao; Ly Tao có nguồn gốc từ tác phẩm Ly Tao của Khuất Nguyên nước Sở thời Xuân Thu về sau được gọi chung cho thi ca.
11623. Mộ Khúc: khúc hát tưởng niệm người quá cố.
11668. Mẹ Achille là Nữ thần Thétis Thê Túc, con Thần Biển chốn thủy cung, có danh hiệu Ngân Túc, Chân Bạc. Jeux Olympic có nguồn gốc từ Héraclès, nhưng theo Homère có nguồn gốc từ tưởng niệm Achille.
11790. Sicilienne người đảo Sicile, nước Ý ngày nay.
Chương cuối cùng này nhiều tác giả từ Aristarque đến V Bérard nghi ngờ rằng là được người đời sau thêm vào, nhất là đoạn Thần Hermès dẫn hồn bọn cầu hôn xuống Địa ngục. Họ nêu những lý do sau:
- Hermès, thần cõi Cyllène dẫn hồn người chết, không có một đoạn nào trong các chương khác trong hai sử thi Odyssée và Iliade gọi Hermès là thần cõi Cyllène, cầm đũa vàng dẫn hồn xuống Hadès.
- Chín nàng Muses khóc thương Achille. Homère trong các đoạn khác chỉ nói có một Muse duy nhất là con gái Nữ Thần Ký Ức.
- Đoạn đối thoại giữa Phán Quan Achille và Agamemnon, có điểm khó tin, tại sao lại phải đợi hai mươi năm sau mới gặp nhau mới kể.
- Uy Lĩnh gặp lại cha việc gì phải bịa chuyện dài dòng. người dịch rút ngắn lại và thêm chi tiết Ulysse sợ cha xúc động quá có thể nguy cho tính mạng, nên bịa chuyện hỏi han rồi mới nói sự thật.
- Đoạn đối thoại giữa Athéné và Thần Zeus là chuyện vô bổ.
- Đoạn đối thoại giữa Ulysse, Télémaque và vua ông Laerte về lòng can đảm khá buồn cười.
- Trận đánh cuối cùng khá tóm lược và thiếu tình tiết tâm lý.
Tóm lại các tác giả trên cho rằng chương cuối cùng thiếu mạch lạc và kém cõi hơn các chương trước.
DỊCH GIẢ
TS PHẠM TRỌNG CHÁNH: Bút hiệu Nhất Uyên sinh năm 1951 tại Phan Thiết. Hiện sống và hưu trí tại Paris. Viết nghiên cứu, vẽ tranh sơn dầu, tạc tượng điêu khắc làm thú tiêu khiển. Làm thơ, viết văn khi còn học Trung học. cộng tác với Tạp chí Thời Nay Sài Gòn, Ban Mây Tần, chương trình thơ của Kiên Giang Hà Huy Hà, Đài phát thanh Sài Gòn. Du học tại Louvain Bỉ năm 1970 ngành Kinh tế, sang Paris năm 1973 vừa làm vừa học, làm việc phụ tá họa sư Lê Bá Đảng và học đại học ngành Kinh tế xã hội, học thêm Việt học với GS Lafont, GS Nguyễn Trần Huân tại EPHE. Sorbonne, học Trung văn tại Đại học Paris 7, học nhạc với GS Trần Văn Khê. Tốt nghiệp ngành Kinh tế Giáo dục với Giáo sư Michel Debauvais (nguyên Viện trưởng viện Quốc tế kế hoạch Giáo dục Unesco) tại trường EHESS, Tốt nghiệp Tiến sĩ Khoa Học Giáo duc Viện Đại học Paris Sorbonne, năm 1980), luận án dưới sự hướng dẫn Giáo Sư Lê Thành Khôi. Kết thân cùng Huy Cận những năm 1980. Ông thường sang Paris. Thơ được Huy Cận viết tựa và xem như bạn thơ tri âm tri kỷ. Xuân Diệu năm 1981 sang Paris ký thác toàn bộ di cảo tâm sự để soạn Tự điển Tình yêu bằng thơ tình Xuân Diệu. Nối tiếp các công trình nghiên cứu GS Hoàng Xuân Hãn về Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du. Bản dịch thơ lục bát Odyssée hoàn tất năm 2005 và Iliade năm 2010, nhuận sắc lại năm 2020.
Tác phẩm: Chiêm bao trắng. Thơ, Sài Gòn 1969. Bóng thời gian. Thơ Nhất Uyên và Nguyễn Đăng Hưng nxb Thanh Long Bruxelles 1973. Thời gian ta mãi mãi còn canh Thơ Nhất Uyên và Nguyễn Đăng Hưng nxb Hiện diện Liège 1973. Cánh Chim Từ Vùng Lửa Đỏ. Thơ Nhất Uyên nhạc Tôn Thất Lập. HSVST Paris 1974. Công cha như núi Trường Sơn. HSVST Paris 1975. Tình Khúc Mùa Xuân, nxb Bông Sen Paris 1986, Thơ tình Nhất Uyên. Huy Cận Xuân Diệu đề tựa. Khuê Văn Paris 1985. Hồ Xuân Hương Nàng là ai? Nxb Khuê Văn Paris 2001. Nguyễn Du, Mười năm gió bui và mối tình Hồ Xuân Hương nxb Khuê Văn Paris Truyện thơ Odyssée Thi hào Homère nxb Khuê Văn Paris 2005. Sử Thi Iliade Thi hào Homère nxb Khuê Văn Paris. 2011. Tự điển tình yêu bằng thơ tình Xuân Diệu. Khuê Văn Paris 2015.
Cộng tác với các tạp chí và các site trong và ngoài nước: Hàng trăm bài viết trên Tạp chí văn hóa Nghệ An, Nghiên cứu lịch sử, Chim Việt cành nam. Diễn đàn thế kỷ, Giao điểm, Đông tác, Khoa học net. Sài môn thi đàn, Làng Huệ,...
Paris 2005-2019
Nhất Uyên Phạm Trọng Chánh
Chuyển ngữ thơ lục bát
Theo http://chimvie3.free.fr/

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét

Đăng ký: Đăng Nhận xét (Atom)