Một thoáng hương xưa
Chiều nhạc thính phòng tại Paris
do Câu Lạc Bộ Văn Hóa Paris tổ chức
Ði ngược lại thời gian và để những kỷ niệm êm đẹp không sớm bị xóa
nhòa trong trí nhớ, tôi xin ghi lại sau đây những cảm tưởng khoảnh khắc, không theo
nhịp điệu thời gian, về chiều nhạc thính phòng Một Thoáng Hương Xưa do
Câu Lạc Bộ Văn Hóa Paris tổ chức tại FIAP-Paris Quận 14, từ 14 giờ đến 18 giờ
ngày 07 th.05-2006. Phòng Berlin chỉ có vào khoảng 80 chỗ ngồi, thành thử ít
nhất 30 người (kể cả văn nghệ sĩ trình diễn) phải đứng, để nhường chỗ cho quan
khách được mời như : Cụ bà Nguyễn Bính Lộc, bà Lan Phương (nhà hàng Ðào
Viên), Gs Vũ Quốc Thúc, Ts Trần Minh Tiêu, Bs Huỳnh Trung Nhì, Ob Bs Trần Quang
Nhụy, Ob Bs Dương Kim Lan, Ob Bs Nguyễn Văn Bá, Bs Nguyễn Thúy Nga, Ts Vo Hùng
Anh và phu nhân, Ts Nguyễn Lương Thận và phu nhân nữ ca sĩ Tuyết Mai, Ks Nguyễn
Quý Toàn, Bs Ðào Công Long (Ðài Cộng Ðồng Người Việt Tự Do Hòa Lan), ký giả
Phạm Văn Kiểm, chủ trương nguyệt san Diễn Ðàn Việt Nam (VietNam-Forum)
từ Ðức Quốc sang, nhà văn Hồ Trường An đến từ Troyes, nhà văn Tô Vũ, nhà văn Từ
Trì và phu nhân luật gia Huệ Châu, nhà văn Trần Ðại Sỹ, nhà trang trí Thanh Lý
(tranh lụa và hoa giả), nhà báo Hứa Vạng Thọ, nữ ký giả Hồng Thảo, Ns Trần
Quang Hải và phu nhân nữ danh ca Bạch Yến, Gs Phương Oanh, nhà thơ nữ-điêu khắc
Vương Thu Thủy cùng phu quân, đạo diễn Trần Song Thu, nhiếp ảnh-điện ảnh gia
Huỳnh Tâm, nhà hoạt động xã hội Ob Ðỗ Thượng Hưng, Ob Trần Minh Răn, Ns lão
thành Nguyễn Văn Thông (người đầu tiên dạy Hạ Uy Cầm năm 1938 tại Phú Thọ mà
cũng là nhạc thủ trong các phòng trà ở Hà Nội sau đó) : Tôi được làm quen
với ông từ năm 1950-1951 tại Paris cùng Nghiêm Phú Phi là người nhạc sĩ đầu
tiên đã đàn đệm dương cầm cho anh Lê Mộng Hoàng hát thâu vào đĩa 78 vòng ở kinh
thành văn hóa, những bài Trăng Mờ Bên Suối, Bài Thơ Huế, Nhớ Huế, Hoàng Hoa
Thôn của Lê Mộng Nguyên. Nguyễn Văn Thông là thầy dạy nhạc của nhiều Ns sau này
nổi tiếng như cố Ns Nguyễn Hiền chẳng hạn, đã nhắc nhở tên ông trong buổi nói
chuyện trên đài Little Saigon hoặc RFI trước khi lâm bệnh nặng…Ns lão thành
Xuân Lôi - vừa cho trình làng Hồi Ký của ông với lời Tựa của
LMN - ngày 23/05/2006 tại Giáo xứ VN - Paris, cũng đã cố gắng đến tham dự
( mặc dầu tuổi cao) để làm hân hạnh buổi nhạc thính phòng Một
Thoáng Hương Xưa…
Sau cuộc tiếp tân là dịp cho Ban Tổ Chức gặp gỡ chào đón và hàn
huyên với quí khách, Bs Nguyễn Bá Linh đọc chương trình khai mạc… Kế đó,
họa sĩ Nguyễn Ðức Tăng trình bày thành tích và hoạt động của Câu Lạc Bộ Văn Hóa
Paris, thành lập năm 1994, đến nay được 12 năm, đã tổ chức 15 cuộc gặp gỡ giữa
văn nghệ sĩ, chẳng hạn : Năm 1994, với chủ đề ‘’Thi Nhạc Mùa Thu ‘’ ;
năm 1995, phối hợp với nhóm ‘’ Ngày Mới ‘’ để Kỷ Niệm 20 Năm văn học nghệ thuật
hải ngoại ; năm 1996, Ðại Hội Thi Ca tại Paris với nhiều nhà thi văn nghệ
sĩ đến từ các nước Âu Châu và Hoa Kỳ-Gia Nã Ðại ; 1997, giới thiệu tác
phẩm và tác giả (Hoa Kỳ) ; 1998, ‘’ Bóng Quê ‘’ của Ðỗ Bình được trình
làng ; 2000, trong dịp Ðại Hội Thi Ca ‘’ Chiều Tha Hương ‘’ tại Viện Ðông
Nam Á Paris ngày 3/6 : CLBVH đón tiếp nhà thơ nữ Dư Thị Diễm Buồn đến từ
Hoa Kỳ (vùng Illinois-Chicago)…; cũng trong năm 2000, hội luận về khác biệt
giữa thơ và văn xuôi ; năm 2001, trong chiều ‘’Thu Ðất Khách’’, Ns Lê Mộng
Nguyên giới thiệu nhà thơ nữ Hoàng Xuyên Anh đến từ Hoa Kỳ-California (x. Nghệ
Thuật-Montréal số th.11-2001)… ; năm 2002, với chủ đề ‘’Bên Trời Tưởng Nhớ
‘’ ; 2003, CLBVH Paris giới thiệu tác giả và tác phẩm của thi văn nghệ sĩ
từ Mỹ qua Pháp… ; 2004, với học giả Ðỗ Thông Minh từ Nhật qua Paris để nói
chuyện về Hán-Nôm, và nhân dịp, Ns LMN giới thiệu CD Việt Nam Mến Yêu của
Minh Cầm-Phạm Ðiønh Liên… ; 2005 : Chiều văn nghệ tại
Neuilly-Sur-Seine (19/2) : Tạp chí ‘’Nguồn ‘’ - San Jose ra mắt đồng bào
Paris ; trong chiều hội đàm về ‘’ Tư tưởng Nguyễn Du trong Truyện Kiều ‘’
tại Montrouge ngày 13/11 : Phương Du (Bs Nguyễn Bá Hậu) nói về Thơ, Nhạc
và Ðạo… và Ns LMN đọc diễn văn Từ Thúy Kiều đến Kinh Kha hay là tinh
thần nước Việt bất khuất khuất phục vân vân, để đón tiếp Gs Ðoàn Viết
Hoạt đến từ Hoa Kỳ… Sau khi chúc mừng cử tọa, ông Nguyễn Ðức Tăng : …không
quên thay mặt CLBVH xin ngỏ lời cảm ơn bà Nguyễn Bính Lộc, người đã yễm trợ
tiền thuê phòng hội cho CLB chúng tôi hôm nay cũng như đã nhiều năm qua… Chúng
tôi nhờ cô Kim Lan thay mặt để trao tặng bà Nguyễn Bính Lộc bó hoa biểu lộ lòng
biết ơn.
Kế đó, nhà thơ Ðỗ Biønh (chủ tịch CLBVH Paris) mà cũng là MC (maỵtre de cérémonie) hôm nay lên diễn đàn giới thiệu thành phần văn nghệ sĩ tác giả những nhạc phẩm trữ tình và lãng mạn như Lê Mộng Nguyên, Trịnh Hưng , Nguyễn Văn Quỳ-Phương Du, Phạm Ðiønh Liên và Ðỗ Biønh. Theo chương trình, có nhiều bài (hoặc nhạc, hoặc lời thơ) của Ðỗ Bình (Thu Cảm, Chỉ Yêu Cuộc Tình, Chiều Trên Sông Seine, Em Bên Bờ Lãng Du, Một Lối Về, Phố Khuya) được triønh bày hôm nay, nhưng khiêm tốn, tác giả (chơi piano hay, guitare rất giỏi qua bài độc tấu Tôi Ðưa Em Sang Sông (nhạc Y Vũ-Nhật Ngân), thổ lộ tâm tình với khán thính giả rằng ông chỉ làm nhạc một cách tài tử thôi, nhằm diễn tả nỗi lòng của nhà thơ sát với quần chúng và đất nước, chứ không dám mệnh danh là nhạc sĩ, nhưng vì ‘’ Ngôn ngữ của thơ đôi khi ẩn trong văn, nhạc và hội họa… làm hồn tôi say đắm nên đã nặng nợ với tình thơ để rồi dệt ước mơ viết lên những dòng tâm khúc tặng đời như kiếp tằm nhả tơ ‘’ (Dạo Khúc : Thi tập Mùa Xưa Vỗ Cánh của Ðỗ Biønh). Như Nguyễn Ðức Tăng (thay mặt BTC) đã nói : ‘’Chắc quí vị cũng đồng ý rằng trong vườn hoa, mỗi hoa mỗi hương sắc riêng. Các tác phẩm của các nhạc sĩ cũng mỗi người một bản sắc, một nét riêng. Những tác phẩm ấy, trong chốc lát sẽ được các ca sĩ trình bày để cống hiến quí vị. Kính mong quí vị sẽ thưởng thức một buổi nhạc thính phòng vui vẻ và hào hứng ‘’
Kế đó, nhà thơ Ðỗ Biønh (chủ tịch CLBVH Paris) mà cũng là MC (maỵtre de cérémonie) hôm nay lên diễn đàn giới thiệu thành phần văn nghệ sĩ tác giả những nhạc phẩm trữ tình và lãng mạn như Lê Mộng Nguyên, Trịnh Hưng , Nguyễn Văn Quỳ-Phương Du, Phạm Ðiønh Liên và Ðỗ Biønh. Theo chương trình, có nhiều bài (hoặc nhạc, hoặc lời thơ) của Ðỗ Bình (Thu Cảm, Chỉ Yêu Cuộc Tình, Chiều Trên Sông Seine, Em Bên Bờ Lãng Du, Một Lối Về, Phố Khuya) được triønh bày hôm nay, nhưng khiêm tốn, tác giả (chơi piano hay, guitare rất giỏi qua bài độc tấu Tôi Ðưa Em Sang Sông (nhạc Y Vũ-Nhật Ngân), thổ lộ tâm tình với khán thính giả rằng ông chỉ làm nhạc một cách tài tử thôi, nhằm diễn tả nỗi lòng của nhà thơ sát với quần chúng và đất nước, chứ không dám mệnh danh là nhạc sĩ, nhưng vì ‘’ Ngôn ngữ của thơ đôi khi ẩn trong văn, nhạc và hội họa… làm hồn tôi say đắm nên đã nặng nợ với tình thơ để rồi dệt ước mơ viết lên những dòng tâm khúc tặng đời như kiếp tằm nhả tơ ‘’ (Dạo Khúc : Thi tập Mùa Xưa Vỗ Cánh của Ðỗ Biønh). Như Nguyễn Ðức Tăng (thay mặt BTC) đã nói : ‘’Chắc quí vị cũng đồng ý rằng trong vườn hoa, mỗi hoa mỗi hương sắc riêng. Các tác phẩm của các nhạc sĩ cũng mỗi người một bản sắc, một nét riêng. Những tác phẩm ấy, trong chốc lát sẽ được các ca sĩ trình bày để cống hiến quí vị. Kính mong quí vị sẽ thưởng thức một buổi nhạc thính phòng vui vẻ và hào hứng ‘’
Trước khi mở màn chính thức, toàn BTC và quan khách buổi chiều Một
Thoáng Hương Xưa cùng mở Rượu Champagne uống chúc mừng cuộc hội họp
hôm nay trong bầu không khí hân hoan của một cuộc tương phùng rất đặc biệt.
Sau bài Thu Cảm (nhạc của Ðỗ Bình) do Ðan Thanh
(một nữ nghệ sĩ xinh xắn, tươi trẻ) độc tấu dương cầm với tài năng của một nhạc
thủ nhà nghề, MC mời Ns Lê Mộng Nguyên lên nói vài nét về dòng nhạc của tác giả
Lê Mộng Nguyên :
‘’Kính thưa quí vị,
Các bạn thân mến,
Những bài nhạc chọn lựa của Lê Mộng Nguyên trong chương trình Một
Thoáng Hương Xưa hôm nay :Chiều Vàng Năm Xưa, Trăng
Mờ Bên Suối và Giao Mùa (thơ Phạm Ngọc), toàn thuộc
vào dòng nhạc lãng mạn trữ tình, và một phần thuộc loại nhạc mà người ta gọi là
tiền chiến vì sáng tác trong những năm trước chiến tranh chính thức bùng nổ
giữa Quốc gia và Cộng sản ngay sau 1954. Nhân dịp, nhà văn nhạc sĩ Nguyễn Ðiønh
Toàn đã viết (TB Việt Nam, 06/08/2004) : Một trong những bài hát
có thể coi là điển hình một thời nhạc lãng mạn của chúng ta, được in trong
‘’Tuyển Tập 100 Ca Khúc Tiền Chiến (Nhà xb Trẻ, 2001)’’ là bài
Trăng Mờ Bên Suối của Lê Mộng Nguyên… Nhớ lại những ngày chiến tranh lan tràn,
sắp tới lúc hiệp định Genève ký kết, cả đất nước dường lênh đênh chưa biết rồi
sẽ trôi giạt về đâu, cũng là lúc người ta được nghe trên khắp các đài phát
thanh Hà Nội, Huế, Pháp Á, Sài Gòn… bài TMBS qua giọng hát hầu hết các danh ca
của chúng ta thời bấy giờ : Tâm Vấn, Minh Ðỗ, Ngọc Bảo, Minh Trang, Ngọc
Hà, Minh Diệu, Mạnh Phát, Anh Ngọc v. v… Nhạc như một nỗi khát khao tìm về một
nơi yên ấm mà thực tế lúc nào cũng như đe dọa lấy mất. Cái chốn hạnh phúc có
thể nương náu ấy dường như chỉ còn là, chỉ tồn tại trong mơ ước…
Thật ra, từ ngày ca nhạc sĩ Thu Hồ trình bày trên Ðài Phát thanh
Pháp Á vào mùa thu 1949, TMBS đánh dấu một mối tình của hai đứa trẻ yêu nhau
trong thời khói lửa vào những năm 1945-1950, được dân chúng yêu chuộng ngay và
nâng niu như một kỷ vật… Kẻ nâng niu ngọc, người trau chuốt ngà(trích
Phan Trần). Từ dạo ấy, TMBS sẩy tay tác giả Lê Mộng Nguyên để sống một cuộc đời
riêng của tất cả mọi người. TMBS thuộc về những cựu Quân nhân đã từng chiến đấu
trong hai chiến tranh Việt Nam, TMBS thuộc về hàng ngàn kẻ trầm luân trên biển
cả (boat people) phải rời bỏ nơi chôn nhau cắt rốn để ra đi tiøm Tự Do… sau
biến cố 30 Tháng Tư 1975. Như vậy, từ thế hệ này qua thế hệ khác, bài ca bất hủ
đã đem lại một kỷ niệm cho mỗi một người, một kỷ niệm của thời thơ ấu, của
thanh thiếu niên, nơi trường học hay trong chiến cuộc, một kỷ niệm được siêu
quần bởi một tình yêu lãng mạn và khổ đau…
Chiều Vàng Năm Xưa khi mùa thu hiu hắt thiết tha bao hình bóng
Một người ra đi trong bóng sương mờ thoáng nước non ngây buồn trông
Lá vàng rơi chứa chan ngoài song
Bài CVNX tuy mới làm sau này (mùa thu 2001) nhưng chứa đầy hương vị
tiền chiến, một thoáng hương xưa, được Tuyết Dung triønh bày lần đầu tiên tại
Mộc Lan Trang (Antony-Pháp) trong Ðêm Văn Nghệ gặp gỡ Ngô Thụy Miên
(25/05/2002), với giọng contralto trầm dịu và nhung nhớ như
một đêm thu vĩnh biệt dưới ánh trăng mờ bên suối : ‘’Ngày xưa còn đó trăng
nước mong chờ ‘’, trong lúc :
Chiều vàng năm nay khi mùa thu hiu hắt nhớ nhung bao hình bóng
Tìm người yêu đi trong bóng sương hồn nước khóc âm thầm chờ mong
Lá vàng rơi chứa chan ngoài song…
Thật đúng như nữ danh ca đã nói : CVNX là ‘’hậu’’ của TMBS.
Giọng ca tuyệt vời của Tuyết Dung đã đi tận con tim của khán thính giả đêm 25/05/2002
và từ dạo ấy được mọi người yêu mến… Trang Thanh Trúc sau đó, viết cảm tưởng
trên mạng lưới rằng Thầy LMN từ nay đã tìm được một ca sĩ diễn tả đúng
tâm hồn của tác giả TMBS…’’ Vắn tắt đôi lời về bài Giao Mùa (Nhạc
Lê Mộng Nguyên, Thơ Phạm Ngọc) mà TD sẽ hát hôm nay, ngay sau CVNX, mà nhân dịp
nhà thơ cho biết là ông đã gửi về Sài Gòn để cho vào CD nhưng không một ca sĩ
nào ở quốc nội hát nỗi, thế mà TD (cũng như Thu Hà-Paris) đã trình bày Giao Mùa
một cách dễ dàng, uyển nhã nhiều lần trên mạng lưới và Ðài phát thanh hải ngoại
(chương trình Sáng Tác Mới) : Mong manh từng sợi nắng vàng /
Xuân vừa bỏ ngỏ hạ sang giao mùa / Về đâu áo lụa ngày xưa / Chiều nay phố cũ
lưa thưa bóng người / Bên đường hoa tím tàn rơi / Em đi bỏ lại mình tôi giữa
đời…
Với nhạc đệm dương cầm của nữ nghệ sĩ Ðan Thanh và nhạc thủ Tây Ban
Cầm Châu Quốc Hùng, nữ danh ca Tuyết Dung huy hoàng trong áo màu đỏ nhạt, mở
đầu phần văn nghệ chính thức với bài ‘’ Chiều Vàng Năm Xưa ‘’ (Nhạc và lời của
Lê Mộng Nguyên) mà nàng đã hát nhiều lần trên mạng lưới và Ðài phát thanh hải
ngoại. Trước một cử tọa yên lặng và thành kính, giọng ca tuyệt vời của nàng đã
lôi cuốn khán thính giả, rung động đến lạnh người khi nàng chấm dứt với… Lá
vàng rơi chứa chan ngoài song… Nhờ Tuyết Dung, bài hậu của
TMBS được diễn tả một cách xứng đáng như bài tiền (tiền
chiến). Kế đó, bài ‘’ Giao Mùa ‘’ (Nhạc Lê Mộng Nguyên, Thơ Phạm Ngọc) được nữ
danh ca đặc biệt mở đầu từ đoạn cuối : Ơi em ! nắng đã phai
màu / Còn đây ta với nỗi sầu miên man rồi trở lên bắt đầu với : Mong
manh từng sợi nắng vàng… Một thành công mỹ mãn… Trước khi Hải Yến mà
tôi được nghe hát – cách đây 3 năm ‘’Ðường Về Quê Hương ‘’ của Lam Phương – lên
sân khấu trình bày nhạc Trịnh Hưng (lời của Ðỗ Bình) trong Chỉ Yêu Cuộc
Tình, MC cho biết vài nét về đời và dòng nhạc của tác giả ‘’Tôi
Yêu‘’ : Trịnh Hưng sinh tại Hà Nội (quê quán Bắc Ninh), di cư về miền Nam
sau 1954, mở lớp dạy nhạc và bắt đầu sáng tác từ năm 1950 nhưng mãi đến năm
1956 mới được nổi tiếng là một nhà dân nhạc, qua những bài ca khúc quê hương :
Lối Về Xóm Nhỏ, Tôi Yêu, Lúa Mùa Duyên Thắm, Trăng Soi Duyên Lành… Nhà thơ Ðỗ
Bình nhấn mạnh vào những bài của TH được trình bày hôm nay, toàn là nhạc trữ
tình, lãng mạn, phải chăng đó là phản ảnh sự thay đổi trong tâm linh của một
người nhạc sĩ sống kiếp lưu vong từ 1990 tại thủ đô của tình yêu ? Không
tình yêu sao được khi lời của bài nhạc Chỉ Yêu Cuộc Tình của
TH lấy từ bài thơ của Ðỗ Bình : Thuở yêu em mộng mị / Ta ướp sợi
tóc dài / Vào trang thơ nhật ký / Ðêm về mơ bóng ai… Nữ ca sĩ Hải Yến
(Ðan Thanh Piano và Thụy Trang đàn tranh, tuyệt diệu ! ) đã phải từ
bỏ giọng ca nhí nhảnh lúc nàng hát dân ca lấy từ ca dao (trai gái đối đáp), để
thả hồn rung động với ước mơ : ‘’Ôi tình thơ ngày đó, Vẫn ngất hồn ta say,
Nhưng dáng xưa phố nhỏ, Ðã tàn theo khói bay ! ‘’ Lãng mạn
thật ! Ðến lượt người ca sĩ rất trẻ tuổi (sinh năm 1985) tên là Ngô
Châu Quang Minh, cựu học viên dương cầm và thanh nhạc trường Quốc
Gia Âm Nhạc Sài Gòn, sang Pháp du học sau bằng Tú tài, hiện sinh viên Ðại học
Paris VI (năm thứ 2 khoa điện toán). Quang Minh vừa rồi : ngày 23/04/2006
tại Giáo xứ VN Paris, hát TMBS của LMN với giọng trầm, đã quyến rủ mọi người…
Quang Minh được BTC lựa chọn trình bày ‘’Sài Gòn ơi xa em rồi’’ (Nhạc và lời
của Trịnh Hưng) chiều nay (7/5), một bài ca nhắc nhở nhiều kỷ niệm êm đẹp ngày
xưa cho những người Việt xa xứ từ thuở Quốc hận đau thương : Sài
Gòn ơi ! Thôi là thế xa em rồi / Thương người nói không nên lời / Ta
và em giờ hai lối / Sài Gòn ơi ! Bây giờ em đời u tối / Ðêm ngày nghe
lời gian dối / Thương ngưòi quá Sài Gòn ơi ! …
Sau hai bài do Hải Yến và Quang Minh, MC Ðỗ Bình mời Bs Phương Du
Nguyễn Bá Hậu lên diễn đàn nói về người bạn thiếu thời, nhạc sĩ Nguyễn Văn Quỳ,
tác giả bài ‘’Chiều Viễn Xứ’’ (với lời thơ Phương Du NBH) có vài đoạn như
sau :
‘’ Ns Nguyễn Văn Quỳ sinh năm 1924 , từ nhỏ đến nay vẫn sống ở Hà
Nội. Ông làm nghề dạy nhạc ở nhạc Viện Hà Nội, chuyên về hòa âm, vừa dạy nhạc,
vừa sáng tác. Trong những thập niên 40 và 50 ông đã sáng tác những ca khúc trữ
tình như : Nhớ Trăng Huyền Xưa, Chiều Cô Thôn… Ðôi Bờ, Mây Trôi, Nhớ Anh.
Bản Dạ Khúc của ông đã được nhiều người biết đến vì các ca sĩ
thường hát trên đài phát thanh dưới thời VN Dân chủ Cộng Hòa…
Trong thập niên 90, Ns Quỳ đã được chính phủ Pháp mời sang Ba Lê ba
lần. Nhân những dịp này, tôi với Ns Quỳ , hai người bạn cố tri, đã có nhiều
ngày sống chung với nhau và Ns Quỳ đã phổ nhạc nhiều bài thơ của tôi trong đó
có bài ‘’ Chiều Viễn Xứ ‘’.
Thưa các quí vị,
Hầu hết chúng ta ngồi đây là những người sống xa quê từ hai, ba
chục năm, cho nên ai ai cũng mang trong lòng mối sầu viễn xứ. Bà Huyện Thanh
Quan, mới xa quê vài trăm cây số, vừa tới Ðèo Ngang, đã nhớ nhà nhớ nước : Nhớ
nước đau lòng con quốc quốc / Thương nhà mỏi miệng cái đa đa………..Trong bài
‘’Chiều Viễn Xứ ‘’ cũng có những vần thơ nhớ nhà, nhớ nước, nhất là vào những
đêm trăng không tỏ mà là trăng mờ như trăng của nhạc sĩ Lê Mộng Nguyên nói
trong bài TMBS. Những câu thơ đó là :
Lặng nhìn qua mây tìm trăng
Sương thu giá băng lạnh lùng thấm can tràng
Lê bước lang thang ngàn phương
Ngày đêm xót xa nỗi hoài hương
Sương thu giá băng lạnh lùng thấm can tràng
Lê bước lang thang ngàn phương
Ngày đêm xót xa nỗi hoài hương
Bây giờ tôi xin quí vị lắng nghe giọng hát Minh Cầm, từ từ thả hồn
theo làn sóng âm điệu, vọng về cố hương, tưởng nhớ cảnh hè nóng sen hồng, nhớ
lũy tre xanh, vườn cau v.v…’’.
Lần đầu tiên (có lẽ) tôi được nghe một giọng ca của Minh Cầm, với
đàn đệm Tây Ban Cầm lão luyện rất thích hợp của phu quân nhạc sĩ Phạm Ðiønh
Liên, đúng với tâm hồn, đúng với tình cảm, đúng với trạng thái trong Chiều
Viễn Xứ của Nguyễn Văn Quỳ (thơ Phương Du Nguyễn Bá Hậu). Ðôi uyên
ương nghệ sĩ còn hiến dâng tiếp theo cho khán thinh giả phòng Berlin, bài căn
bản của phu quân PÐL :Hẹn Một Ngày Về sau khi nói vài câu về
lịch sử sáng tác, để đánh dấu một tình yêu… HMNV được viết trong năm 1957 tại
Paris để âu yếm tặng Minh Cầm người vợ tương lai. Theo tác giả Phạm Ðiønh Liên,
bài này mang số 9 trong CD VN Mến Yêu 1 ra mắt ngày 13/06/2004 tại FIAP để kỷ
niệm 40 năm thành hôn của đôi uyên ương. Bài này được Minh Cầm hát rất nhẹ
nhàng, âu yếm như một thoáng hương xưa :
… Ðời người viễn du thầm mong
Chờ một kiếp mai trở về
Về đây cùng kề với gìai nhân
Là người yêu vẹn đời
Về đây lúc con tim còn say
Nhịp theo mơ khúc ân tình
Tiếng tơ lòng phím đàn lướt theo
Ðầy những chuỗi ngày nhạc vời…
Chờ một kiếp mai trở về
Về đây cùng kề với gìai nhân
Là người yêu vẹn đời
Về đây lúc con tim còn say
Nhịp theo mơ khúc ân tình
Tiếng tơ lòng phím đàn lướt theo
Ðầy những chuỗi ngày nhạc vời…
Ðến lượt nữ ca sĩ Mai Anh với một giọng ca hùng mạnh, vang dội và
bay bổng như ngọn hải triều dâng, trình bày một cách khỏe khoắn nhưng đầy tình
tứ và kính cẩn luôn cả hai bài : Chiều Trên Sông Seine(nhạc và
thơ Ðỗ Bình) và Em Bên Bờ Lãng Du (cùng một tác giả) :
Ta ngắm loài hoa dại
Thương mảnh đời hương phai
Chợt buồn vương theo gió
Hiu hắt màu nắng thu
Em bên bờ lãng du…
Thương mảnh đời hương phai
Chợt buồn vương theo gió
Hiu hắt màu nắng thu
Em bên bờ lãng du…
Qua ‘’Dạo Khúc’’ (Mùa Xưa Vỗ Cánh), nhà thơ Ðỗ Bình tâm sự :
‘’… Vẫn biết đời là giấc mộng, nhưng sao hồn tôi mãi vương vấn màu nắng quê
hương, khi mà nơi đây cũng có nắng vàng nghiêng hè phố, trăng thanh nhuộm bạc
không gian. Thế mới biết đời còn lắm giấc mơ kỳ lạ khiến hồn tôi xao xuyến ‘’.
Cảm ơn Ðỗ Bình đã hé mở một góc tâm hồn của người thi sĩ, để cho tôi được
thưởng thức vẹn toàn những lời thơ qua tiếng ca của Mai Anh và ý nhạc của tác
giả ‘’Bóng Quê‘’. Cảm ơn nữ ca sĩ Ngọc Xuân đã trình bày bài Trăng Mờ
Bên Suối của LMN, với tất cả tấm lòng, với tất cả buồn đau và thương
nhớ của một cuộc chia ly dưới ánh trăng mờ… Ca sĩ Quang Minh, với con tim đập
mạnh vì tuổi trẻ và hăng say cuộc đời, tự hỏi : Có Bao Giờ Em
Nhớ ? trong bài nhạc của Trịnh Hưng (lời Hoàng Huyền Thanh),
trước khi Thúy Hằng, nữ ca sĩ và nữ diễn ngâm, với giọng ca duyên dáng mà đồng
bào Paris đã từng yêu chuộng, trình bày (theo thứ tự) hai bài nhạc của phu quân
thi sĩ Ðỗ Bình : Một Lối Về(Người về mỏi gót phiêu du, Ta đi
tìm cõi hoang vu quên đời, Bóng quê mù tít xa khơi, Phố xưa mất dấu một thời
đắm say ?...) và Phố Khuya. Hải Yến chấm dứt phần nhạc
với Tìm Quên của Trịnh Hưng. Trong chốc lát và trong sự im
lặng của cử tọa, MC nhìn về phía tôi ngồi giữa hàng thứ ba : Xin
mời Ns Lê Mộng Nguyên lên nói về Dòng Nhạc Chiều, bài nhạc anh vừa mới sáng tác.
Tôi lên sân khấu, cầm micro xin cử tọa thứ lỗi cho nữ danh ca Tuyết Dung vì bận
công chuyện, phải đi ngay sau khi hát hai bài CVNX va Giao Mùa của LMN và riêng
tôi chỉ xin nói vài lời về lịch sử ngắn của nhạc phẩm mới này :
Bài Dòng Nhạc Chiều (Serenade), tôi đã viết nhạc
(trong ngày 07 th.02-2006) theo Lời của một nhà thơ nữ với bút hiệu rất đẹp là Hồng
Vũ Lan Nhi, mà nhà văn Trần Việt Hải đã bầu là nhà thơ lãng mạn
cuối thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21 cũng như người ta bảo Beethoven là nhạc
sĩ khai phá dòng nhạc lãng mạn vào lúc giao thời giữa hai thế kỷ (18-19). Do
đó, Dòng Nhạc Chiều là duyên hội ngộ giữa một nhà thơ nữ và một nhạc
sĩ lãng mạn hiện thời… :
Nắng đã dần phai ở cuối vườn
Dạ lan đơm nụ, gió đưa hương
Phong linh vang vọng âm thanh lạ
Hoa tím leo cao một góc tường
Dạ lan đơm nụ, gió đưa hương
Phong linh vang vọng âm thanh lạ
Hoa tím leo cao một góc tường
Nhạc từ đâu đó, rất mơ hồ
Như từ thế giới của hư vô
Ôi bản ‘’ChiềuTà’’ trong dĩ vãng
Từng nốt nhạc buồn gợi ý xưa…
Như từ thế giới của hư vô
Ôi bản ‘’ChiềuTà’’ trong dĩ vãng
Từng nốt nhạc buồn gợi ý xưa…
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét