Dòng sông và con đường

Dòng sông và con đường

Khi tôi đọc và đọc, viết và viết, lắng nghe và lắng nghe thì dường như, bất chợt nhận ra có một dòng sông nào đó, dòng chảy nào kia lẩn quất chỗ này, rạt rào chỗ nọ "ám” vào máu  huyết, trí não tôi. Dòng sông ấy có lúc hớn hở vui mừng, có khi đớn đau xao xuyến, có bận ngủ gà ngủ gật, có buổi vắng vẻ đìu hiu, nhưng trên tất thảy, nó cho tôi một dáng vẻ ái tình, hoặc như một tiếng thét của đời sống, hoặc là một lý do để tồn tại:

"Tiếng chuông thả vào đêm

Tiếng chuông tan vào đêm

Tịch lặng

Sương mờ

Ngập tràn

Lạnh gót mềm

Lá rung vườn gió

Mùa trăng đầy

Hồn vẫn cài then

Khóc

Đêm dài ai thức cùng ta

Ai ngủ cùng ta

Trăng gầy

Tiếng kinh cầu

Rớt

Bên trời

Nghe lòng rồi quên

Hơ hơ hơ hơ hơ

Hơ hơ hơ hơ hơ

Rượu chưa hết

Ai đã chớm say

Buồn một thoáng

Xa lắm bàn tay

Tiếng chuông mơ hồ xóa câu thề

Khúc kinh đau rụng trắng mùa sau

Hơ hơ hơ hơ hơ

Hơ hơ hơ hơ hơ

Ta từ cuộc phong trần

Ngồi

Mặc niệm tiếng

Chuông”*

(* Nhạc: Ngọc Phước

Phỏng thơ: Nguyễn Giúp

Ca sĩ thể hiện: Đỗ Quyên

Phối khí: nhạc sĩ  Minh Đức)

Vâng, thế là tôi đã tìm ra tiếng động đậy kia, cái hình ảnh nọ là tiếng chuông cảnh tỉnh, là tiếng gọi của tiềm thức, căn nguyên, là tiếng mẹ tôi ngày cắt rốn chôn nhau, là tiếng nhật nguyệt hồn hoa linh dại

Có một dòng sông của thi ca, có một dòng chảy của sự thật, nhưng nó ở đâu đây? Trong lòng bạn bè tôi, những kẻ hát rong khổ ải, những con mọt sách cô độc đăm chiêu, những anh lang bạt kỳ hồ uống rượu và tán dóc, những em trai tơ tục tằng và hám gái? Hay tất thảy điều kia lý nọ cũng là sự thật? Sự thật vui vẻ và phũ phàng. Sự thật huyền diệu và đớn đau.

Tôi ra đi trên những con đường không đầu không cuối. Tôi dừng lại ở những chỗ không đẹp không xấu.

"Lãng đãng bên đời một chút sương mai

Rét ngọt gói tình vào sợi cỏ

Tơ vàng hong tay em mây ngàn lá gió

Thơm tho mùa xuân qua sông

Có gì vui ngoài kia trên đồng

Lúa xanh con gái xôn xao cò trắng

Mẹ bưng nhọc nhằn cẩn vào im lặng

Ánh lên bảy sắc cầu vồng”

(Giao mùa-Nguyễn Hải Triều)

Hoặc là tôi giật mình thảng thốt mà thương nhớ giấc mộng tuổi thơ về cánh diều bay cao, no gió; hoặc là tôi mơ tưởng người cha già tóc bạc những sớm dắt trâu ra đồng cày ruộng, những chiều vác cuốc trổ mương; hoặc là mênh mông thương nhớ quê nhà

"Đem một khúc sông đi  rồi chẳng đem về

Ký ức ở trần bỏ quên mất áo

Lau bói đã xanh tràn biền bãi...

Chòng chành tuổi tác cập vào đâu ?

Hôm sớm tuồng như sầm sập qua cầu

Bóng đò khuất bảy đời dương còn neo tiếng ới

Thương nhớ chóng bồ bồ chỗ đợi

đời người vuốt mặt đời sông”

(Áo giấy cho sông- Nguyễn Đức Dũng)

Dòng chảy thi ca thoát tục lưu ly hay trát bùn trát trấu, là đồ bỏ đi hay chỗ để khơi nguồn. Và, tôi nhìn bên kia sông Vu Gia có những đàn bướm mờ xa gãy cánh. Rồi tôi nhìn bên này sông Thu Bồn, bãi cát vàng mênh mông lau sậy, mái tóc em còn vướng vài lá dâu xanh

"Thu Bồn chảy miên man những rừng lục bình không kịp dừng để tím

Mây chập chờn bông lên Hòn Kẽm Đá Dừng

Cây hát ngược nguồn thương cha nhớ mẹ

Con nước về xuôi gặp biển rưng rưng

Trôi cả cơn mơ nuôi tôi xanh bãi xanh đồng xanh những triền đất bạc

Trôi ký ức tôi em khăn gói gió đưa rời bến một ngày

Tôi đứng khóc những khúc sông vắng bờ xe nước”

 (Riêng với Thu Bồn- Phùng Tấn Đông)

Có một dòng chảy của Nguyễn Giúp đã làm cho tôi trở mình, bồi hồi xúc động về quê mùa cũ kỹ, về quê hương của bản năng, về quê quán của bản lai, về quê nhà của bản địa

"Anh ra đi trên chuyến tàu này

Cổ máy và những toa tàu có khi nào vượt ngoài chân mây

Hành lý có nghĩa lý khi anh không còn thở

Hăm hăm một nỗi buồn hoặc niềm vui định trước có làm sao không hỡi cánh chim ngược gió

Tâm hồn anh xanh thẳm phía chồi non sắp bật

Môi em ngoan màu mực lần đầu tiên anh cầm cọ vẽ bình minh rực rỡ đắm say

Ôi mê ly phù vân giá mà có em đồng hành chuyến tàu sẽ quay ngược lại

Và ta cùng di cư”

(Phế tích một sân ga- Nguyễn Giúp)

Và

Biết bao dòng sông vẫn rạo rực dưới đèn khuya

Sao khoắt

Lý ra tôi phải vui mừng hoan hỉ lắm chứ, cớ sao tôi lại khóc được nhỉ? Thế giới phẳng quá chăng? Mỏng quá Chăng? Rõ ràng quá chăng? Ồn ã quá chăng?

Áo mỏng quần mỏng

Nằm nghiêng tôi khóc

Khế rụng đầy vườn

Nằm nghiêng tôi khóc

Hoa rụng đầy sương

 Nằm nghiêng tôi khóc

Ai khóc cùng tôi

Chiếc giường nằm nghiêng

Chiếc bàn bối rối

Đứng thẳng và nghiêng

Đọc bài sám hối

Tôi khóc nằm nghiêng

Hết nghiêng đến sấp

Hết sấp đến ngửa

Đôi con mắt khép

Mai vàng thắp hiên

(Nằm nghiêng tôi khóc hay khúc sô lô cho 4 chữ-HMT)

 Hóa ra tôi chỉ là con chim cánh cụt

Tôi chợt nghĩ những con đường

Tôi vẽ con đường với những người ra đi

Có lúc gặp gỡ có khi riêng biệt

Con đường vô tận, chẳng về đâu.

 CHUÔNG CHIỀU - Tuấn Vũ 

Huỳnh Minh Tâm

Theo http://vanthoviet.com/