VĂN THƠ NHẠC: Come back to sorrento - Trở về mái nhà xưa

Come back to sorrento - Trở về mái nhà xưa

Sáng tác: Ernesto de Curtis

Click vào đây để nghe bài hát

Đôi khi giữa bộn bề toan tính, ta có đôi lần hờ hững với quê hương. Nơi sinh ra và chập chững những bước chân vụng về của tuổi thơ, nơi chào đời của hài nhi cất tiếng khóc làm người. Để rồi những lúc lắng lòng, nhìn lại khoảng quá khứ mới thấy tâm hồn nhẹ bẫng bình yên và biết mình thanh thản. Bởi chính vào lúc ấy mới thấy quê hương, xứ sở hiện lên bao dung hiền hoà như người mẹ hiền chăm bẵm những đứa con. Khi những bước chân còn mải mê trên bước đường lữ thứ, rồi có một lúc nào ở đâu đó da diết tiếng gọi của quê hương vương vào tiềm thức. Ta biết lòng mình "Trở về mái nhà xưa", nơi ấm áp khói quê chiều loang bay vào nỗi nhớ.

Năm 1992. Tôi nhớ rất rõ đó là vào buổi chiều mùa đông, khi ba tôi trở về sau chuyến công tác xa. Ngồi bên thềm nhà cùng cây Mandolin ba đã hát cho anh em tôi nghe "Torna a Surriento" nguyên tác bằng tiếng Ý. Cũng từ lúc ấy tôi hiểu rằng dù cho trên mỗi mái đầu xanh hay đã phai màu theo năm tháng, trong ký ức, trong nỗi nhớ, trong hoài niệm, trong rối bời toan tính... thì ở một góc thẳm sâu nào đó nơi trái tim người vẫn bật thốt lên thành lời hai tiếng "Quê hương". Để những lúc thấy lòng khắc khoải ta lại tìm về cội nguồn nơi tổ ấm bình yên.

Come Back To Sorrento đã ra đời cách đây hơn một thế kỷ. Giai điệu của bài hát ngõ hầu như quen thuộc, gần gũi với mỗi người khi xa cách quê hương. Như mỗi lần về thăm lại quê xưa. Tìm lại mái nhà êm đềm ấm cúng, ta e gió mưa phai mái lạnh lùng. Chân bước đi nhưng lòng ngập ngừng không nỡ. Bất chợt nhớ tiếng diều lơ lửng giữa trời xanh êm, nhớ những đêm nào vui ngóng chờ trăng lên. Nhớ cô nàng cất tiếng gọi người yêu dưới rặng cây ven đường, màu mắt nhung đen dấu che sau làn tóc biếc và say đắm làn môi dịu hiền như hơi rượu mạnh đang ngây ngất men say. Như chan chứa bao nhiêu mối tình. Nhớ về quê hương, ngày thơ ấu reo vui. Để giờ đây chạnh lòng thương nhớ, ngóng chờ nơi hun hút phía trời xa.

Trở về mái nhà xưa

Xin hãy nhìn về phía biển khơi xa! Ôi đẹp biết nhường nào...!
Bất chợt nó gợi trong ta những cảm xúc dạt dào đến vậy
Sẽ chẳng khác gì nguồn cảm xúc ta gieo xuống đại dương
Bởi nó cũng nghĩ về ta
Ta khiến nó mộng mơ ngay khi nó còn thức giấc
Hãy nhìn! Hãy nhìn ra những khu vườn!
Hãy đắm chìm trong hương hoa từ những bông hoa cam
Mùi hương thanh khiết đến nhường nào
Như muốn vương vấn vào lòng ta
Vậy mà nhiều khi ta đã nói: "Tôi ra đi đây, xin giã từ"
Ta lìa xa nỗi lòng ấy
Ta lìa xa quê hương yêu dấu ấy
Ta có chắc rồi mai này sẽ không có ngày ta trở về nữa...?
Nhưng xin hãy đừng bỏ lại quê hương phía sau mình nhé
Đừng làm cho ta khắc khoải đau buồn
Hãy trở về Surrento
Cho ta lẽ sống ở đời
Hãy nhìn ra biển Surrento
Nơi chất chứa những gì vô giá
Có ai đi qua khắp muôn nẻo địa cầu
Cũng chưa thấy nơi đâu đẹp hơn thế
Hãy về xem những nàng tiên cá
Họ nhìn ta như ta đã hớp hồn
Họ yêu ta như tình yêu biển cả
Mong ước một lần đượm thắm nụ hôn

Tôi được biết Surrento là một bán đảo nằm trên vịnh Napoli miền nam nước Ý. Surrento được lấy tên từ truyện thần thoại Surrentum. Nàng Sirens xinh đẹp quyến rũ các thuỷ thủ qua đây bằng tiếng hát của nàng, làm cho họ quên mất phương hướng mà đâm tầu vào vách núi. Chỉ có Odysseus và các thuỷ thủ của ông là cưỡng lại được tiếng hát quyến rũ ấy và nàng Sirens vì thế đã hóa đá tạo nên hòn núi mà người ta gọi nó là "Li Galli"nghĩa là "nàng Sirens hóa đá"... Và như bao người Ý với tâm hồn lãng mạn, De Curtis đã viết nên tác phẩm bất hủ của mình cho quê hương Surrento yêu dấu. Và hẳn nhiên Come back to Sorrento không chỉ dành riêng cho người dân Sorrento mà còn chung cho những ai đó mỗi khi lắng tai nghe bất chợt tâm hồn thấy khắc khoải nhớ về nơi ta đã sinh ra. Nơi cho ta những thời khắc yên bình mà chốn quê người ngõ hầu không có.

Come back to Sorrento đã đến với người nghe nhạc Việt Nam khá lâu, và đã được nhiều nhạc sĩ dịch lời cho phù hợp với người nghe. Có thể kể đến các nhạc sĩ Mạnh Phát, Lê Mộng Bảo, Phạm Duy... Riêng tôi vẫn đặc biệt thích phần chuyển ngữ sang lời Việt của nhạc sĩ Đặng Tiến bởi tính lãng mạn, phảng phất chút buồn hoài niệm như đang gần gũi bỗng chốc xa xăm. Giai điệu ngọt ngào, trầm lắng phần nào vẫn giữ được nguyên vẹn nghĩa gốc của bài hát và man mác chút không gian bâng khuâng khi đâu đó hình ảnh làng quê được tái hiện mà mỗi người trong mỗi chúng ta chợt cảm thấy ở đâu đây...

Ôi luyến lưu dòng sông xưa

Là xao xuyến bao nhiêu tình về

Tình về sông cũ

Hát cao tới nguồn say mê

Lời nhạc mở đầu cất lên nhẹ nhàng, run run như hoài niệm bật thốt lên thanh âm của sự im lặng, mượt mà nhưng sâu lắng, thoáng ngỡ chút bồi hồi khi đôi chân ngập ngừng nơi thềm vắng. Mái tóc vẫn xanh như trẻ thơ chỉ có tâm hồn người ra đi đã hắt hiu sau những lạnh lùng thay đổi. Sự trở về của tháng ngày lãng du hình như đã làm lòng người mệt mỏi, có chăng quê nhà vẫn thuỷ chung nỗi chờ đợi dẫu có phai nét điêu tàn. Gió vẫn xanh màu lang thang như vẹn nguyên ký ức. Mái nhà xưa còn lưu luyến chút thanh tân dù cho năm tháng phủ dụ nét rêu buồn. Trong sự hờ hững, quê vẫn như tiếng gọi thiết tha giục lòng người quay về chốn cũ... Có đôi thoáng thờ ơ đến vô tâm khi đâu đó trong ký ức một thời đã nhiều những lãng quên.

Về quê xưa nghe tóc vừa phai sương

Về bên em quên tháng ngày tha phương

Về sông nước lênh đênh chiếc thuyền tình

Mơ có nhau cho tình an lành

Đón nắng vàng yêu bướm vườn trưa xưa

Lắng tiếng đàn âu yếm buồn đêm mưa

Và đôi lứa chung đôi tình say sưa

Và đôi lứa yên vui với hồn mùa

Đón Em về kết tóc làm chiêm bao

Đón Em về mắt sáng làm trăng sao

Và môi thắm, môi thơm ngát dạt dào

Cho tiếng ca hôn lên tiếng cười

Đôi mắt người còn mưa ngâu

Cầu ô thước mau giăng nhịp cầu

Nhịp cầu ân ái

Nối xưa với nghìn sau

Khi trở về với chính mình, với những hoài niệm trỗi dậy nơi tâm khảm, bất chợt một nỗi dịu êm nhẹ nhàng vây kín. Đốt ánh đèn thời gian hay đang thắp sáng lên vùng ký ức đã ngủ vùi sau những từ ly. Đêm vẫn sâu như đang lắng đọng từng nỗi nhớ xa xưa ập về trong tiềm thức. Chợt tiếng cười ngày nào bung vỡ những sầu muộn và nghe đâu đây tiếng vọng về của tháng ngày đã từng qua đi. Nay trở về với tiếng thổn thức của trái tim bật khóc trên lối đi thời gian... Và những day dứt đã theo cơn mưa nhạt mờ bên thềm vắng. Chỉ còn ta với chiếc bóng của chính mình ngồi lắng nghe khúc nhạc lòng đang tí tách buông rơi, để nhìn thấy một thời đang hiện hữu trong đêm.

Mùa thu nao ai hát Buồn Thu phai
Mùa xuân nay em hát mùa xuân vui
Cùng hoa lá reo vui với tình người
Cho ái ân vang âm cuối đời
Nhớ thu nào ai khóc đời đau thương
Đến thu này em hát lời yêu đương
Lời em hát lâng lâng niềm yêu thương
Về bôi xóa bao nhiêu nỗi đoạn trường
Nhớ đêm này em hát một đêm vui
Hát con thuyền im bến còn ra khơi
Thuyền im bến, ra khơi lúc trở về
Vui bến vui, vui tròn ước thề
Em: tuyết in đầu non côi
Là trăng sáng muôn thu tuyệt vời
Là vầng trăng sáng
Sáng soi suốt nghìn thu...

Như con thuyền xuôi dòng nay tìm về bến đỗ. Tâm hồn người về cắm chốn quê xưa, để lắng nghe khúc hoan ca tuổi trẻ, để biết yêu mái nhà, yêu xóm làng, yêu miền quê trong nắng chiều hiền hoà khói biếc. Trở về bên hàng cây tư lự ven đường trong mùa thu rụng vàng lá trút, để lâng men say bên hương đồng nội mang hơi rượu ủ mùa dưới ráng hoàng hôn. Hay trong sớm sương mù ám ảnh nhớ dòng sông. Ta bước đôi chân trên con đường gập ghềnh đá sỏi dưới những đêm trăng vàng có bao cô nàng cất tiếng gọi tình nhân. Về đây vui khúc ca mùa màng, nơi cây lúa rì rào hát lời trên mặt nước, để thấy thời gian không muốn trôi đi nữa, chỉ có tiếng chim non khẽ xua cái yên ả trọng thể của mùa hè. Về lại chốn quê nhà nơi những tháp cổ rêu phong thả giọt chuông chiều vỡ oà nơi miền nhớ. Về lại quê nhà nơi hồn đất đai, hồn xóm giềng, hồn con người... cộng hưởng cất tiếng gọi tình yêu.

Đâu đây tiếng đàn mưa đang buông lời mát dịu. Hình như ngoài kia mùa xuân đến bên thềm.

Click vào đây để nghe bài hát