Đọc Rơm rạ mùa của Lãng tử chân quê

Đọc Rơm rạ mùa của Lãng tử chân quê

NGUYỄN HẢI TRIỀU làm thầy giáo làng, đi NVQS- từng tham gia nhiểu trận ác liệt ở chiến trường K đầu thập niên 1980, rồi về tiếp tục công tác tại Phòng VHTT Đại Lộc - Quảng Nam mấy chục năm nay. Ngoài làm thơ, anh còn sáng tác truyện ngắn, viết kịch bản sân khấu kiêm dàn dựng, sưu tầm nghiên cứu văn hoá- văn nghệ dân gian... Có dịp đi nhiều nơi, đến nhiều vùng trên khắp nước, trong đời thường cũng trong thơ, nơi anh tự nhiên toát lên Vẻ-gì-đó  vùa bụi buị phố thị vừa mộc mạc chân quê..., như các Lãng tử tài hoa thường gặp thời Tự Lực Văn đoàn. Tự nhiên tôi liên tưởng như vậy, không biết đúng hay sai?! RƠM RẠ MÙA - Tập thơ đầu tay của Nguyễn Hải Triểu đã gây được sự chú ý khá đặc biệt trong giới cầm bút cũng như công chúng yêu thơ, và đã được Hội VHNT Quảng Nam tặng thưởng năm 2009. SÔNG THƠ xin trân trọng giới thiệu lại bài cảm nhận của nhà thơ Huỳnh Minh Tâm về RƠ RẠ MÙA và Chùm Thơ Nguyễn Hải Triều mới viết cuối thu 2010.- NVT.

QUÊ HƯƠNG VÀ KỶ NIỆM TRONG RƠM RẠ MÙA

HUỲNH MINH TÂM

(Nhân đọc tập thơ Rơm Rạ Mùa của Nguyễn Hải Triều –Hội Văn học Nghệ thuật Quảng Nam).

Quê hương và kỷ niệm là đề tài thường nhật và vĩnh hằng của thơ ca. Dẫu vậy, viết được keo dính, đậm đặc, mê say như Nguyễn Hải Triều trong Rơm Rạ Mùa thì không mấy cây bút có thể làm được. Bụi bặm, cũ
kỹ, mộc mạc cộng với sự rung cảm nhạy bén về ngôn từ và hình ảnh, Nguyễn Hải Triều gợi một dòng lãng mạn thơ ca nào đó tưởng chừng như biến mất:

Cau vàng vôi trắng trầu xanh
Ngày em búi tóc mà thành sơn khê
Tôi còn rơm rạ mùa quê
Nhớ cô hàng xóm ghé về bữa xưa
(Rơm rạ mùa)

Có thể khẳng định ngay, rằng đó là những câu thơ tuyệt hay, đẹp, một giọng lục bát đã chín và rất Quảng Nam – Bùi Giáng. Quê hương sâu đằm,
một tình yêu bất tuyệt về trai gái, một tình yêu cũ xưa như đất mẹ:

“Cha thân phận cánh đồng rơm rạ/ gồng gánh sông sâu nắng gió bãi cồn/ quê nội bốn mùa bàn chân cỏ lách/ khói lấm bùn sông gội cả hoàng hôn... ( Quê
nội)”. Hay ở bài Giêng hai, ta bắt gặp những câu thơ tài hoa, nõn non về rạch chớp thời gian xanh mướt:

Nguyên sơ cỏ non mời em về thay áo
Lẫn khuất ngàn mây ủ nắng cuối trời
Lạnh thấu xương lùa đàn chim di trú
Cây già giêng hai chồi biếc nhíu mắt cười...

Kỷ niệm là hình ảnh còn lại trong ký ức sau khi thời gian biến mất, và quê hương với những bóng râm: Quê nội, Nhớ cha, Góc quê, Thu Bồn, Sông
Yên, Đêm sông Bung, Thạnh Mỹ... đã dằn xé, thôi thúc Nguyễn Hải Triều viết về quê hương, viết cho đẹp, viết trong một cảm thức suy tôn, huyền
hoặc và mơ mộng. Viết dường như để tạo dựng nên một hình ảnh quê hương mới mẻ, hoặc “trả nợ ân tình” về công lao dưỡng dục?

Nợ nần dòng sông
Câu thơ chưa viết
Em thì xa lắc mênh mông
Chưa đi hết
Con đường viễn xứ
Nợ mẹ lời ru bông lúa trĩu đồng
( Mùa hoa gạo đỏ)

Thơ của Nguyễn Hải triều nổi cộm xúc cảm, say sưa, hoan lạc và nhịp nhàng. Giai điệu thơ tươm tất, đầy, tính nhạc cao.

Em thức giấc chưa đời xanh lá biếc
Đỏng đảnh chồi non mỏng cánh mai sương
Từng sợi gió vút ngày lên mây trắng
Nắng lung linh hương ngan ngát ngõ đường.
(Cảm thức xuân)

Một đề tài cũng hay gặp trong tập thơ là hình ảnh bạn bè, đồng đội cùng chiến hào những năm tháng chiến trận. Mùi thuốc súng, tiếng đạn nổ xé trời, nỗi nhớ quê, nhớ mẹ, sự ám ảnh cái chết và biệt ly, nỗi đau thương mất mát... đã được nhà thơ Nguyễn Hải Triều lật đi, lật lại với tâm trạng ray rức, ưu tư,… và anh đã có một số bài thành công như: Khúc hát bạn bè, Những cơn mưa, Bạn tôi, Phía ấy bạn tôi nằm:

Điều chưa kể với em
Tôi mắc nợ cánh rừng hai mươi tuổi
Mây vá trời xanh chiến hào mịt bụi
Cơn sốt vàng da xối xả mưa rừng...
( khúc hát bạn bè)

Tuy tác giả đã cố gắng diễn đạt một cách trong suốt, mới mẻ về quê hương, kỷ niệm và những cội nguồn về tình yêu lãng đãng tạo nên cuộc sống và thơ ca. Bạn đọc vẫn có cảm nhận thơ Nguyễn Hải Triều đôi lúc hay lặp về giai điệu, hình ảnh; đề tài có khi còn hạn hẹp, tứ chưa sắc sảo, một số bài thơ còn dài dòng, nội dung tư tưởng lan man. Dẫu sao với tập đầu tay, anh chọn lựa khá kỹ, nhất quán về bút pháp và đề tài, tập thơ Rơm Rạ Mùa đã đánh dấu sự hiện diện một gương mặt thơ Quảng Nam có tầm, dám “chơi” với thứ nghệ thuật mỏng manh và rối rắm. Cả những dự định sáng tác của anh cũng thật lớn lao, bền bỉ. Thiết nghĩ, nội lực ở anh làm bạn đọc gần xa vô cùng hy vọng.

HUỲNH MINH TÂM

THƠ   

Nguyễn Hải Triều

KHÚC RU LÁ CỎ

Khi lá cỏ ủ hạt sương trong ngần
Tiếng dế non mài dấu chân ngày lặng
Ngôi nhà ký ức có nhiều bờ phên trắng
Tôi nghe gió thổi bốn bề!

Gió kể về những sợi khói lãng du
Ngày mỏng manh đi qua em mười sáu tuổi
Thương đòn gánh uốn cong chiều vẹt mòn vai áo
Mùa trinh nguyên bày biện ước mơ xa…

Kể với tôi về câu thơ
Viết từ khúc mơ bóng râm hoài niệm
Đêm con gái bến sông run bàn tay ấm
Có mối tình đầu tha hương…

Lá cỏ ru xanh những con đường
Dấu cứa thời gian đắng cay và hạnh phúc
Cái đêm mài vết chai bàn chân nẻ nứt
Đá lặng thinh. Hương dầu dừa thơm ủ tóc xuân thì…

Tôi trở về nơi tôi ra đi
Gặp em và khúc mùa lá cỏ
Chừng đã thu nghe quanh tôi đầy gió
Thổi từ phương em…!

Thu 2010

MƯA CHIỀU

Thấm vào đất hạt nước mỏng manh
Biền bãi cỏ xanh ru cơn khát ngày thu sớm
Nghe bên trời đầy gió
Bên tôi
đọng tiếng mưa chiều…

Mưa ủ men từ sau giấc chiêm bao
Những con đường gồ ghề mộng du mùa trở
Lượm lặt tháng năm gạ gẫm cõi nhớ
Đợi em về
un rạ khói đồng chiêm!…

Bàn tay ấm đong nhặt nỗi niềm
Giấc quê ngày trăng thiếu nữ
Thương cánh đồng rạ nẻ khô mùa cũ
Dấu chân mẹ
dầm sương gieo hạt ước mơ

Về tắm cơn mưa nát nhàu ký ức
Ai đốt rơm chiều gió phiêu bạt mấy phương
Mang quê kiểng theo mây trời bụi bặm
Lá thu
bay rụng cuối đường…

Vẽ tháng năm nhòa bức tranh thủy mặc
Ký ức xưa xăm lấm thấm sương chiều
Tiếng gà giữa thinh không xao xác
Hỏi em có về
tôi gởi mùa theo?…

Thu 2010

KHÓI

Những sợi khói nấp sau giấc mơ
bay dọc cánh đồng ký ức
sợi khói lấm lem
thơm mùi rơm khô cỏ mục
em ra đồng bàn chân xướt gió lá non…

Ruộng bãi chiêm bao
loanh quanh thả sợi nắng vàng
xa xăm em với ngày xưa cũ
cha gánh nhọc nhằn lội qua mưa bão
mẹ gieo ngọt ngào
tìm mùa ngậm sữa chờ sương.

Bến có đợi người
ai nợ mấy mùa trăng?
nỗi nhớ còn không
những chú trâu già tuổi buồn như đất?
ngày mùa đi khuất theo bụi cát
để tôi tìm về gọi em chim Sẻ chim Sâu!…

Tiếng nghé ơ… cọ mây gió bạc đầu
khói rạ đồng chiều lơ ngơ cò trắng
bay qua mùa tôi qua tận cùng năm tháng
cay mắt xa xăm
mỏi ngày
đợi chín giấc mơ quê!

Cuối thu 2010

NGUYỄN HẢI TRIỀU

Huỳnh Minh Tâm

Theo http://www.songtho.net/